Igor' Rosohovatskij. Pirat
-----------------------------------------------------------------------
Avt.sb. "Utrachennoe zveno". Kiev, "Radyanskij pis'mennik", 1985.
OCR & spellcheck by HarryFan, 2 November 2000
-----------------------------------------------------------------------
Pirat dolgo sidel u magazina i zhdal. Lyudi vhodili i vyhodili, dver'
vizzhala i skripela, a Malen'kogo Hozyaina vse ne bylo. U Pirata merzli
lapy, i on poocheredno prizhimal ih k zhivotu. CHem bol'she prohodilo vremeni,
tem bystree emu prihodilos' perebirat' lapami. Psom ovladelo otchayanie, on
nachinal tihon'ko skulit'.
Vot v proeme raskrytoj dveri pokazalos' znakomoe lico. Pes radostno
vskochil. No tut zhe ponyal, chto glaza ego podveli: eto byl mal'chik, pohozhij
na Malen'kogo Hozyaina, no eto byl drugoj mal'chik. On pahnul myatnymi
ledencami i chuzhoj kvartiroj.
Inogda lyudi ostanavlivalis' okolo Pirata.
- Bednaya sobachka, smotri, kak zamerzla, - govorila odna zhenshchina drugoj.
Oni ne proiznosili ego imeni, no Pirat znal, chto govoryat o nem. On
chuvstvoval po intonacii, chto ego zhaleyut i ot etogo stanovilos' eshche
tosklivee.
CHto-to podskazyvalo emu, chto on bol'she ne uvidit ni Hozyajku, ni
Malen'kogo Hozyaina. Oni ischezli bessledno, i psu nikak ne udavalos'
otyskat' ih sledy. Nedarom vse poslednee vremya on predchuvstvoval neladnoe.
Slishkom vkusno ego kormili, laskali bol'she obychnogo. |to ne moglo byt'
prosto tak.
Vchera Pirata priveli k Postoronnemu, kotoryj inogda byval v gostyah u
Hozyaev i na kotorogo ne razreshalos' layat'. On zhil na drugom konce goroda.
Zdes' Hozyaeva ostavili Pirata, a sami ushli. No pered tem kak ujti, oni
laskali Pirata, a Malen'kij Hozyain demonstriroval, kak on nauchil psa
schitat'. On sprashival:
- Skol'ko budet dva plyus tri?
Pirat znal: esli, obrashchayas' k nemu, govoryat "dva" i "tri", nuzhno
opredelennoe chislo raz prolayat', i togda poluchish' podarok. A esli govoryat
"odin" i "dva", to layat' nuzhno men'she. Vsem pravilam etoj igry ego nauchil
Malen'kij Hozyain, kotorogo Pirat ochen' lyubil. On zapominal ego slova ne
radi podarka - kusochka sahara ili kolbasy, - a radi togo, chtoby sdelat'
emu priyatnoe. On uhitryalsya zapominat' radi Malen'kogo Hozyaina dazhe cifry.
Inogda oni kazalis' emu pohozhimi na predmety. Tol'ko odnoj cifry - edinicy
- on ne hotel opoznavat'. Ona napominala emu palku - i on layal na nee
mnogo raz. No eshche bol'she on ne lyubil cifru "nol'", potomu chto pri vide ee
nuzhno bylo zatait'sya i molchat', a eto kazalos' emu trevozhnym i strashnym.
Konechno, Pirat ne mog znat', chto ego Hozyaeva pereehali v drugoj gorod,
a ego ne mogli vzyat' s soboj i otdali svoemu znakomomu. No i ne znaya vsego
etogo, on chuvstvoval, chto sluchilas' beda.
Segodnya utrom, kogda Postoronnij uhodil iz domu i na kakoj-to mig
ostavil dver' otkrytoj, Pirat proshmygnul v shchel' i byl takov.
Odnako okazalos', chto ujti iz chuzhoj kvartiry - poldela. Pirat nikak ne
mog najti znakomyj zapah.
Neozhidanno emu pokazalos', chto on vidit Malen'kogo Hozyaina. So vseh
nog, radostno laya, on brosilsya za nim cherez ulicu, riskuya popast' pod
mashinu. No poka on bezhal, Malen'kij Hozyain, ili tot, kto byl pohozh na
nego, voshel v magazin.
I vot Pirat sidit i zhdet, a chto-to tosklivoe i otchayannoe zastavlyaet ego
povizgivat' i skulit'.
Pes prosidel do zakrytiya magazina. CHuzhie lyudi brosali emu kusochki hleba
i kolbasy. Holod pritupil ego tosku.
On uzhe sobralsya ujti ot magazina i poiskat' po ulicam i dvoram teplogo
ugla, kogda chelovek v sinem kombinezone grubo shvatil ego za shivorot.
CHelovek brosil Pirata v furgon, gde uzhe besnovalos' neskol'ko bezdomnyh
psov.
Ih privezli v bol'shoe zdanie. Povsyudu chuvstvovalsya rezkij nepriyatnyj
zapah. V koridorah bystro snovali lyudi v belyh halatah, i vse oni kazalis'
Piratu neotdelimymi ot zdaniya - tak zhe kak pribory, skamejki, dorozhki. Oni
ne imeli svoih zapahov, i poetomu ih trudno bylo razlichat'.
Sobak rassadili po vol'eram. Kormili ih ne to chtoby ochen' sytno, no i
nastoyashchego goloda oni zdes' ne oshchushchali.
Prishel den', kogda Pirata pereveli v otdel'nuyu kletku. Snachala emu bylo
ochen' strashno pri vide nacelennyh na nego bol'shih blestyashchih glaz priborov.
No zatem on privyk i k "glazam", i k remnyam, opoyasyvayushchim ego telo. Rezkuyu
bol' pochuvstvoval lish' na korotkij mig, kogda emu vzhivlyali elektrody.
Inogda vo vremya opytov, kogda elektricheskie impul'sy postupali s
elektrodov v mozg, Piratu pochemu-to vspominalis' cifry. Oni mel'kali v
pamyati, vrashchalis', i pes ne uspeval ih opoznat' i prolayat' polozhennoe
chislo raz, kak uchil ego Malen'kij Hozyain.
Vskore Pirat izuchil lyudej, kotorye rabotali s nim, razlichal ih lica,
pohodku. On znal, chto u malen'koj zhenshchiny, pohozhej na cifru "shest'", mozhno
vyprosit' pribavku k obedu, esli lezhat' nepodvizhno, opustiv golovu na
lapy. A raspolozhenie suhoparogo bystrogo CHeloveka v ochkah mozhno zavoevat',
proyaviv burnuyu radost' pri ego poyavlenii. No odnazhdy, nesmotrya na pryzhki i
radostnyj vizg Pirata, suhoparyj ostalsya grustnym. Pirat zaglyanul v ego
lico i uznal, chto u znakomca chto-to sluchilos' nepriyatnoe. Mozhet byt',
otnyali lyubimuyu kost' ili pokolotili ni za chto. I Piratu tozhe stalo
tosklivo. On opustil golovu i zaskulil. I ot etogo sobach'ego sochuvstviya
slabaya ulybka proklyunulas' na lice cheloveka, i on vzdohnul:
- Vot tak-to, brat. Nichego, perezhivem...
V laboratorii osobenno nuzhno bylo ugozhdat' tolstomu serditomu cheloveku,
kotorogo zvali Evgeniem Ivanovichem. On kazalsya Piratu vsemogushchim i
vsevidyashchim. On znal vse napered i ne vynosil pritvorstva.
Evgenij Ivanovich ne chasto prisutstvoval na opytah. Matematik, inzhener i
biolog, on zanimalsya voprosami bioniki. V laboratoriyu zaglyadyval tol'ko za
tem, chtoby proverit', kak vypolnyayutsya ego rasporyazheniya. Inogda samolichno
podklyuchal Pirata k priboram, krutil vern'ery i rugal neradivyh sotrudnikov
i laborantov.
Vo vremya odnogo iz slozhnejshih opytov, sporya s kem-to, on votknul vilku
ne v tu rozetku. Pirata, kotoryj ves' byl oputan provodami, chto-to sil'no
udarilo v golovu. Pered glazami zamel'kali iskry, ognennye nuli, i on
pogruzilsya v gluhuyu t'mu.
...Ochnulsya Pirat v drugoj komnate. On ploho pomnil, chto s nim
proizoshlo. S trudom popytalsya vstat' na lapy, no oni drozhali i
raz®ezzhalis' v storony, kak u shchenka. Golova klonilas' k polu pod
sobstvennoj tyazhest'yu. Byli i drugie izmeneniya, prichem sovershenno
neobychnye.
Proshlo neskol'ko dnej. Sily vozvratilis' k Piratu.
I vot utrom, kogda kletku ostavili na neskol'ko minut otkrytoj, pered
Piratom vozniklo navyazchivoe videnie. Budto on udiraet iz kletki, a
chelovek, otkryvshij ee i sognuvshijsya v uglu komnaty nad priborom, ne
uspevaet ego pojmat'. Poka on uslyshit shum, povernet golovu, razognetsya.
Pirat uzhe budet vne predelov ego dosyagaemosti. Pes znal, chto dver' v
koridor otkryta, ottuda donosyatsya zapahi zemli i travy. Znachit, otkryta i
naruzhnaya dver'.
Pirat pokrutil golovoj, sbrasyvaya shirokij oshejnik, k kotoromu podhodili
provoda. Pochuvstvoval rezkuyu bol' vo vsem tele. No eto ne ostanovilo ego.
Pes probezhal po koridoru, udaril grud'yu v priotkrytuyu dver' i okazalsya na
ulice...
Tak Pirat prevratilsya v brodyachego psa. Vskore on nashel musorosbornik,
kotoryj izbral svoim domom, a prilegayushchij rajon stal ego territoriej.
Ochen' skoro on stal ee rasshiryat' i v konce koncov ubedilsya, chto mozhet
svobodno puteshestvovat' po gorodu, ne boyas' ni mashin, ni chuzhih psov.
Teper' Pirat znal, chto mezhdu avtomobilyami obyazatel'no budet interval, i
mozhno perebegat' ulicu. On ne pugalsya gudkov i umel rasschitat' vremya,
kogda mashina okazhetsya v opasnoj blizosti.
Bol'she togo, on tochno opredelyal, kakaya sobaka otvazhitsya napast' na nego
i v kakoj mig eto proizojdet. Kak by ni byl lovok i hiter ego protivnik,
Pirat neizmenno vstrechal ego v nailuchshej pozicii, udobnoj i dlya oborony i
dlya napadeniya. Postepenno ego vlast' priznali pochti vse bezdomnye psy na
territorii neskol'kih kvartalov, dazhe te, kotorye byli namnogo bol'she i
sil'nee ego.
Kak-to Pirat sobiralsya perebezhat' ulicu, no v poslednij moment uslyshal
narastayushchij shum avtomobilya i ostanovilsya. SHum byl ne takoj, kak obychno.
Opytnyj avtomobilist opredelil by, chto mashina idet na ochen' bol'shoj
skorosti.
Ryadom s Piratom razdalis' bystrye shagi. ZHenshchina s malen'kim rebenkom
stupila na mostovuyu. S protivopolozhnoj storony ulicy ee zval muzhchina.
Zelenoe plat'e mel'knulo pered glazami Pirata - i vdrug on uvidel, chto
mozhet proizojti, chto neminuemo proizojdet, esli zhenshchina sdelaet eshche hot'
paru shagov. Povinuyas' bezotchetnomu poryvu, pes prygnul, uhvatil za podol
plat'ya zubami i potyanul zhenshchinu obratno, na trotuar.
ZHenshchina zakrichala, rebenok zaplakal. Kakie-to lyudi brosilis' k Piratu.
No tut iz-za ugla vyletela mashina "skoroj pomoshchi" s vklyuchennoj sirenoj
i vihrem proneslas' mimo nih.
Tol'ko teper' Pirat otpustil plat'e. Odnako ubegat' bylo uzhe pozdno.
Pes ochutilsya v kol'ce razgnevannyh lyudej. Kto-to iz nih ugrozhayushche
podnyal palku. Vprochem, nashlis' i zashchitniki.
Vysokij muzhchina v voennoj forme sprosil u zhenshchiny:
- |to vash pes?
Ona otricatel'no pokachala golovoj, eshche okonchatel'no ne pridya v sebya ot
ispuga.
- Beshenyj? - opaslivo proiznes chelovek s palkoj.
Voennyj otmahnulsya ot nego i snova obratilsya k zhenshchine:
- Da ved' on spas vam zhizn'...
Ego lico bylo udivlennym i neskol'ko rasteryannym. On perevel vzglyad na
Pirata i dobavil:
- Ni za chto by ne poveril, esli by ne videl sobstvennymi glazami.
Pirat zatravlenno smotrel na lyudej, iskal lazejku dlya begstva. No tolpa
vokrug nego nastol'ko uplotnilas', chto probit'sya skvoz' nee bylo
nevozmozhno. Pes podzhal hvost i zaskulil.
- Nu, nu, druzhok, ne bojsya, - laskovo skazal voennyj pohozhij na cifru
7. - Nikto tebya ne tronet...
- Da eto nikak nash pes, institutskij? - prozvuchal izumlennyj golos.
Iz tolpy v krug vyshel tolstyj vazhnyj chelovek i netoroplivo stal
ob®yasnyat' sobravshimsya lyudyam, chto etot pes sbezhal iz ego laboratorii.
Pirat srazu uznal govorivshego. Prezhnee chuvstvo - smes' straha i
prekloneniya - prosnulos' v nem. I on ne soprotivlyalsya, kogda Evgenij
Ivanovich nakinul na ego sheyu usluzhlivo podannuyu kem-to verevku i povel za
soboj.
Tak Pirat snova okazalsya v institute. No ego polozhenie zdes' rezko
izmenilos'.
Evgenij Ivanovich tshchatel'no obsledoval psa i vyyavil, chto ego povedenie
ne bylo sluchajnost'yu. Okazalos', chto Pirat priobrel porazitel'nuyu
sposobnost' k schetu. Vozmozhno, prichinoj etomu posluzhil udar tokom, kogda
Evgenij Ivanovich nepravil'no podklyuchil ego k priboru. Slabye sledy,
obrazovavshiesya v mozgu vo vremya zanyatij po schetu s Malen'kim Hozyainom
postepenno usilivalis' v laboratorii vo vremya opytov. Udar tokom rasshchepil
eti svyazi, tochno molniya derevo. I teper' vse, chto Pirat videl i oshchushchal,
svyazyvalos' v ego golove s razlichnym ryadom cifr. V konce etih ryadov stoyal
rezul'tat, pozvolyavshij emu predugadat', ili, kak vyrazhalsya Evgenij
Ivanovich, "vychislit'", budushchee.
"V etom net nichego sverh®estestvennogo, - govoril on na konferencii. -
Eshche v nachale civilizacii chelovek, nablyudaya i podschityvaya volny,
nakatyvayushchiesya na bereg, uchilsya predskazyvat', kogda pridet sleduyushchaya
volna, kakoj vysoty i sily ona budet. A teper' vsem nam izvestno, chto
budushchee mozhno vychislit'. Tochnost' vychisleniya zavisit ot togo, skol'ko
detalej nastoyashchego my primem vo vnimanie, uchtem li vse osnovnye tendencii
razvitiya i pravil'no li proizvedem ekstrapolyaciyu. Esli my stanem
vychislyat', naprimer, chto sdelaet v sleduyushchuyu minutu uvazhaemyj predsedatel'
nashej sekcii (kivok v storonu predsedatelya), i na osnove znaniya ego
biografii, privychek i prochego (smeshok v zale) reshim, chto on pozhelaet
vyskazat'sya, a on vmesto etogo nal'et sebe vody iz grafina i vyp'et, to ne
sleduet vpadat' v unynie i razuveryat'sya v vozmozhnostyah prognozirovaniya.
Nasha oshibka budet svidetel'stvovat' ne o slabosti futurologii, a lish' o
tom, chto my nedostatochno uchli fiziologicheskie osobennosti organizma nashego
predsedatelya v dannuyu minutu. Budushchee mozhno vychislyat' s absolyutnoj
dostovernost'yu, esli obladat' absolyutnoj informaciej i umet' ideal'no
vychislyat'. A mozg nashego Pirata poluchil sposobnost' k vychisleniyam v
dostatochno bol'shih masshtabah".
Posle simpoziuma v institute k Piratu stali otnosit'sya s vozrastayushchim
pochteniem. Kormit' sebya Pirat razreshal tol'ko odnomu lyubimomu laborantu.
Pravda, teper' uzhe ne pes dolzhen byl izobrazhat' radost' pri vide
laboranta, a laborant - pri vide psa. Inache vunderpes otvorachivalsya ot
pishchi, dazhe ne ponyuhav ee i vsem svoim vidom govorya: "Esli ya vam ne mil, to
i pishcha mne vasha ne nuzhna".
Evgenij Ivanovich lichno proveryal, kak kormyat i kupayut Pirata. On kazhduyu
nedelyu prosmatrival rezul'taty medicinskih obsledovanij i ochen'
volnovalsya, esli vdrug u psa povyshalos' RO| ili padal gemoglobin. Prichina
takogo vnimaniya k Piratu zaklyuchalas' v tom, chto Evgenij Ivanovich uzhe
neskol'ko let usilenno iskal material dlya dissertacii. I vot budto sama
sud'ba posylala emu udachu. Mog li on upustit' takoj sluchaj?
Samo soboj razumeetsya, chto, zavidev Evgeniya Ivanovicha, Pirat uzhe ne
s®ezhivalsya v ozhidanii vzbuchki. Vskore on perestal vilyat' hvostom pri
poyavlenii "shefa". A zatem vse chashche i chashche na ego morde stalo poyavlyat'sya
odno i to zhe strannoe vyrazhenie. Glaza shchurilis', nos vzdergivalsya, a
nizhnyaya chelyust' chut' otvisala, i v priotkrytoj pasti pokazyvalsya konchik
ostrogo rozovogo yazyka.
|to vyrazhenie ves'ma bespokoilo Evgeniya Ivanovicha, kotoryj hotel by
znat' o svoem lyubimce vse. No nikto - ni veterinary, ni luchshie kinologi ne
mogli ponyat' zagadochnogo povedeniya sobaki. Odni predpolagali, chto Pirat
"zadumyvalsya". Drugie s trevogoj govorili o peregruzkah, kotorye
ispytyvaet pri slozhnyh vychisleniyah mozg.
I konechno, nikto iz nih ne podozreval, chto eto bylo vsego-navsego
vyrazhenie prezreniya, kotoroe Pirat teper' ispytyval k Evgeniyu Ivanovichu.
Eshche by, ved' tot schital gorazdo huzhe, chem on...
Last-modified: Sun, 05 Nov 2000 06:04:43 GMT