Ocenite etot tekst:Ne chital10987654321
SoderzhanieFine HTMLPrinted versiontxt(Word,KPK)Lib.ru html
Innokentij Sergeev. Mariya

---------------------------------------------------------------
     © Copyright Innokentij A. Sergeev, 1990
     Email: bunker@softhome.net
     Illyustracii v tekste: Elena Ismajlova
     Date: 19 Sep 2000
---------------------------------------------------------------



Maj, 1982 god

     YA prislonil velosiped k fonaryu i podoshel k kiosku.
     - CHulki, pozhalujsta, - hriplo skazal ya, protyagivaya den'gi. - Vot eti.
     -  Dlya  mamy?  -  dobrodushno osvedomilas'  kioskersha.  YA kivnul  i stal
otkashlivat'sya.
     - Zdes' rovno?
     Ona  protyanula mne kartonnuyu korobku. YA eshche raz kivnul i sunul dobychu v
karman.
     Ottolknulsya ot bordyura i pokatil vniz po ulice.
     Povernul  k  domu.  Ostanovilsya  u  musornoj urny,  vytashchil  nejlonovyj
komochek i spryatal ego v karmane, a korobku vybrosil.
     Pod容hal  k  domu.  Otkryl  dver'   pod容zda,  drugoj  rukoj  uderzhivaya
velosiped. Zatashchil  ego na vtoroj  etazh, otkryl klyuchom dver' i ubedilsya, chto
doma nikogo net. Velosiped ostavil v prihozhej. Podoshel k shifon'eru. YA  znal,
gde oni lezhat. YA dostal ih, a novye slozhil tak zhe  i  polozhil  na  ih mesto.
Zadvinul polku i zatvoril skripuchuyu dvercu. V komnatah vezde bylo solnce.
     "Teper' vse", - prosheptal ya.
     Pered tem kak zasnut', ya pryatal ego pod podushku, szhimal  v pal'cah, myal
komochek teplyj, uprugij. I zasypal.

     Obychno ya svorachival na perekrestke, tam vsegda  bylo  tiho.  Mozhno bylo
svernut'  vo dvor i v drugom meste - tam, gde  byla moya muzykal'naya shkola, -
ili chut' dal'she - tam, gde poliklinika, - no  vse ravno prishlos' by vyezzhat'
na bul'var, vdol'  ogrady  shkol'nogo sada. Napryamuyu  proehat'  bylo  nel'zya.
Dal'she  po  bul'varu,  mimo  shkoly,  v容hat'  pod   arku,  nalevo,  obognut'
palisadnik i pryamo  k  pod容zdu. I mozhet sluchit'sya tak,  chto na skamejke pod
akaciej budet sidet' zhenshchina i chitat' knizhku, odnoj rukoj kachaya kolyasku.

     Kogda  ya prishel iz  shkoly, Mariya sidela i  razglyadyvala moi fotografii.
Ona zahlopnula al'bom, no tut zhe rassmeyalas' i snova otkryla.
     - Na tebya lyubuyus'.
     YA-to mog by na nee lyubovat'sya  hot' kruglye sutki.  I pochemu  ty dolzhna
uhodit'   na  svoyu   durackuyu  rabotu!  Zachem  zhe   ya,  po-tvoemu,  institut
zakanchivala?
     - Ne znayu, - priznalsya ya.
     A ya prishel poran'she.
     - CHudesno. Vmeste poobedaem.
     Kogda u tebya konchayutsya zanyatiya?
     - Segodnya poslednij den'.
     I vse? Bol'she ne budet? Kanikuly. Kak yabloni  cvetut, oduret'  mozhno ot
zapaha. Leto.
     Dushistaya prohlada  skvoznyaka. Solnechnye  pyatna  na stole,  na  polu, na
stenah.
     - |to tebe. U nas v bufete kupil. Mindal' v shokolade.
     Ty ved' lyubish'?
     - Oj, spasibo.
     YA znayu, ona ego uzhasno lyubit. Ona podozritel'no posmotrela na menya.
     - Opyat' ekonomil na zavtrakah?
     - YA po utram est' ne hochu.
     - Ladno, podelim popolam.
     - Voz'mi s soboj na rabotu. YA im ob容lsya uzhe.
     Tak ya tebe i poverila. Ona vysypala paketik v konfetnicu. Mne nravitsya,
kak ona vskryvaet pakety - nadkusyvaya ih zubami.
     - Nu davaj v tempe. A to mne uhodit' skoro.
     S zavtrashnego dnya ya v otpuske.
     Vot eto ya ponimayu! Celymi dnyami  budem vmeste. Nu prosto prazdnik. Nado
otmetit' kak-nibud'.
     - Nepremenno.
     - Davaj shodim segodnya v kino?
     V kino? A chto u nas idet?
     - So vcherashnego dnya "ABBA".
     - Shodim. Voz'mem s soboj Lidu?
     - Obojdemsya vdvoem.
     - A ty ne stesnyaesh'sya s mamoj idti?
     Nu vot eshche pridumaesh'. |to s takoj-to zhenshchinoj!
     Ona smeetsya. Mne  nravitsya,  kak ona smeetsya, hochetsya smeyat'sya vmeste s
nej.
     - I pochemu ty u menya ne takoj kak vse?
     No ved' i ty ne takaya kak vse.
     - Razve eto ploho?
     - |to zamechatel'no, - shepchet ona, celuya menya. - Nu vse. Poka.
     Vot ee shagi vniz po lestnice, dal'she. YA  vyhozhu na balkon i smotryu, kak
ona idet cherez dvor. U nee shikarnaya pohodka.
     YA vozvrashchayus'  v komnatu. Zavozhu  "Led  Zeppelin" - ne mogu bez muzyki.
Potom sbrasyvayu bryuki, dostayu iz yashchika stola chulki i nadevayu ih. Razglyadyvayu
svoi  nogi v  zerkale.  Ladno,  uvlekat'sya tozhe  ne  stoit. YA  snimayu  ih  i
ukladyvayu  obratno, predvaritel'no  desyatok  raz pocelovav. Uroki bol'she  ne
uchit',  o sladkoe  slovo Svoboda! A  fizichka tak-taki  i  vyvela mne za  god
chetverku. |to ona mne  vse  ne mozhet prostit',  chto  ya napisal v tetradke po
fizike stihi, kak ona vyrazilas', eroticheskogo soderzhaniya. Mariyu eta istoriya
zhutko razveselila.
     YA vrubayu muzyku na polnuyu katushku i idu myt' posudu.
     Mariyu vyzyvali k direktoru. Ee voobshche chut' chto v shkolu vyzyvayut.  A dlya
nee eto vse ravno chto cirk  besplatnyj, mogli by uzhe ponyat' za shest'-to let.
Pervyj  raz ee vyzvali srazu zhe  posle "pervyj raz v  pervyj klass". U menya,
vidite  li,  dlinnye  volosy.  A  chego   uzh  dlinnye?  Mariya  ih   postoyanno
podravnivaet. Ne pomnyu, chtoby ona  hot' raz otpravila menya v parikmaherskuyu.
Vsegda tol'ko sama.
     Mariya s poroga zayavila: "YA ne sobirayus' urodovat' svoego rebenka!"
     Vot zhenshchina!  Oni ofonareli ot takogo i  ponesli kakuyu-to fignyu  naschet
shkol'noj formy.  Luchshe by ne  zaikalis'. Tut  Mariya vzorvalas', konechno.  Po
povodu shkol'noj formy ona, byvaet,  i bez vsyakogo povoda  prohoditsya, a  tut
takoj povod! Nu ona na radostyah i vsypala im chertej.
     Mariya stala legendarnoj lichnost'yu, a ko mne ceplyat'sya stali. Ne  znaj ya
vse  uchebniki  naizust', vyperli by  menya  iz  shkoly, tochno.  Odin  raz menya
proveryali  dazhe  -  postavili  spinoj k  klassu otvechat'. YA im  vylozhil  tri
paragrafa slovo v slovo. Togda tol'ko otstali.
     SHkola u nas kakaya-to  nenormal'naya,  -  "s  permanentnym otsevom",  kak
vyrazilas'  nasha anglichanka. Otkrovennaya zhenshchina. No klass u nas teper' raza
v poltora  men'she,  chem byl, chto pravda,  to  pravda.  A chto posle  vos'mogo
budet? Obychno ot chetyreh klassov ostaetsya dva. I s nami to zhe samoe sdelayut,
vse k etomu idet.

     Mariya tozhe obozhaet  muzyku.  Plastinok,  pravda, u nas ne ochen' mnogo -
"ABBA",  "Smouki",  Dzho Dassen, Dajana  Ross, Leo  Sejer (pod nego  besit'sya
zdorovo),  i tomu  podobnoe.  Eshche  mnogo vsyakogo  dzhaza i  zaezzhennyh staryh
min'onov s bitlami. Zato kasset kucha, a Mariya vse vremya prinosit novye.  Gde
ona  ih  zapisyvaet,  neponyatno.   Vchera  pritashchila  "The  Wall".  Po-moemu,
potryasnaya veshch'. U nas  voobshche vkusy sovpadayut.  Tol'ko  "Deep  Purple"  ona,
pochemu-to, ne ochen' vosprinimaet.

     Na stihi menya vdohnovil Bajron. Im ya zachityvalsya. Eshche, mozhet byt', Lope
de  Vega.  Ran'she ya  stihi  ne vosprinimal.  Hotya Mariya govorit,  chto pervoe
stihotvorenie  ya  sochinil v  chetyre goda.  YA ne pomnyu  etogo, no  raz  Mariya
govorit, to znachit, tak  ono i bylo.  Hotya ona utverzhdaet,  chto ya v dva goda
fanatel ot Pola. U nego est' plastinka "U Meri byl barashek", tak vot, na nej
est' pesnya "Serdce derevni"...
     - "The  Heart Of The  Country". Priuchis' nazyvat' veshchi  svoimi imenami!
... I budto by eta pesnya privodila menya togda v vostorg. Nu v tom, chto Mariyu
Pol  privodil v vostorg,  ya ne somnevayus'. Ona zaezdila  plastinku tak,  chto
slushat' nevozmozhno. Odin tresk.
     Zapisyvat'  stihi ya stal v pyat'  let, kogda nauchilsya eto delat'.  V  to
vremya ya  pisal  na maner rannego  Appolinera, tol'ko  poslednie  dve strochki
staralsya  zarifmovat'.  Lide   tak  bol'she  nravilos'.  Nichego  tak  stishki.
Bestolkovye,  pravda.  A  potom perestal  pisat'.  Tvorcheskij  krizis. Opyta
nabiralsya, chto li?
     Pisat' ya nauchilsya ran'she chem chitat', eto  tochno. Hotya i chitat' ya stal v
te zhe pyat' let. Znamenatel'nyj byl god, kak ya poglyazhu.
     - Mozhet  i luchshe  by  bylo, esli by  ty  chut' pozzhe etomu  nauchilsya,  -
skazala odnazhdy Mariya. - A to uzh bol'no mnogo nachitalsya.
     |to  ona potomu, chto u  menya vechnye problemy  s uchitelyami,  osobenno  s
nashej klassnoj.  A kogda  ya skazal, chto poka est' duraki, budut  i problemy,
ona stala zverski hohotat'.  Nichego, sama vinovata. Nado  bylo chitat' mne na
noch'. I  potom,  chego ya takogo nachitalsya? Retifa de la  Bretona chto  li? I s
chego eto  ona vzyala, chto nuzhno  pryatat' ot menya Laklo? Vse ravno ved' najdu.
Nashel zhe  zhurnaly v kladovke. A tam  takoe, chto  i  Laklo ne snilos'.  A  uzh
fotografii! Zavalila sverhu  Stanislavskim i  "Nyurnbergskim processom".  Vot
tyazhestej-to nataskalsya! Hitraya u menya mama, nichego ne skazhesh'. Vrode Ulissa.

     Slushaya muzyku, ona inogda pritancovyvaet.

     CHtoby  vyjti na ulicu, nuzhno bylo  nemnozhko  projti po dvoru i svernut'
napravo. Tam byla arka. A za nej bul'var. Osen'yu s ego allei donosilsya zapah
dymnyh kostrov. ZHgli list'ya.  Tam, gde byli topolya, dal'she, za perekrestkom.
Zdes' byli lipy.
     Pervymi zacvetali cheremuhi.  Potom  yabloni, siren',  shipovnik.  A potom
lipy. I medovaya tyazhest' ih aromata napolnyala iyul'skie vechera, takie tomnye.

     Posle  fil'ma  my  nemnozhko  pogulyali. Kogda  my prohodili  mimo  odnoj
klumby, Mariya  zakryla glaza, zaprokinula  lico k zapahu cvetov  i  skazala:
"Kakoe chudo!"
     Ona sela na  kraj granitnogo bordyura, i kabluki ee tufel' edva kasalis'
asfal'ta. YA  podsel  k  nej,  i  my  byli vdvoem i  dyshali vechernim dushistym
nastoem, poka ne zazhgli fonari.

     "Deep  Purple" my perevodili  kak  "Glubokij  Purpur", a  "Pink Floyd",
pochemu-to, kak "Rozovyj  Flamingo". Vo mne  tak  i ostalis'  dva etih cveta:
rozovyj i purpurnyj.

     Kogda idesh' s nej po ulice, takoe oshchushchenie, chto na tebya vse smotryat. Na
samom zhe  dele smotryat ne na tebya,  a  na nee, smotryat,  provozhayut vzglyadom,
oborachivayutsya  za  spinoj.  YA privyk k etomu,  a  ona, kazhetsya, nikogda i ne
obrashchala  na  eto  vnimaniya. Izdali  ona pohozha  na  zabojnuyu amerikanku  iz
krutogo  boevika,  no vblizi ponimaesh',  chto ni  v  kakih boevikah  takih ne
byvaet. I shodish' s uma.
     Dlya menya ona vsegda byla boginej. YA celoval ee tufli v prihozhej.

     Ona takaya krasivaya, ona... Ona.

     U menya est' svoj al'bom, kuda ya sobirayu vsyakuyu vsyachinu - vyrezki raznye
iz zhurnalov, prosto kartinki, otkrytki, fotografii bitlov (esli by ne Mariya,
to ya  ih i ne znal by, bog vedaet,  do  kakih  let, uzhas!), raznye  krasivye
mesta, - Velikij Kan'on, naprimer,  Skalistye gory, raznye anglijskie zamki.
Nu i konechno, v nem mnogo  fotografij Marii. Voobshche-to, on s  nih i nachalsya.
Potom k  nim  pribavilis' portrety Brizhit Bardo,  potomu chto  ona pohozha  na
Mariyu,  ne  sovsem,  konechno, no chto-to est'. V etot al'bom ya i sobirayu svoi
istorii, ya  sochinyayu  ih  sam.  Obychno oni pro  Mariyu, no inogda  prosto  pro
kogo-nibud', inogda pro menya, a dejstvie proishodit ili v vosemnadcatom veke
(togda shikarno  odevalis'), ili  v  konce  shestidesyatyh (godov, konechno,  ne
vekov).  Mariya togda  krasila  volosy  pergidrolem. U menya est'  vyrezka  iz
gazety  s ee  fotografiej, na kotoroj ona  chitaet stihi so  sceny. Pryamo kak
nastoyashchaya zvezda. Lida  govorit,  chto  ona obaldenno chitala, i voobshche, u nee
akterskij talant. Eshche  by.  |to u nee-to da  chtoby ne bylo talanta,  u takoj
zhenshchiny!
     ...- I vot avtobus v容hal na most,  i pod nim byla Temza, no so vtorogo
etazha nam ne bylo ee vidno, i Mariya skazala: "Kazhetsya, chto my v nebe..."
     - A pochemu my ehali na vtorom etazhe?
     - Nu kak zhe. Ved' ty zhe kurish'.
     Ona smeetsya.
     S nej legko.
     U  menya  v komnate na  stene  visit karta  Anglii. Kak-to mne  prishlo v
golovu povesit' portret Marii pryamo na nee. YA vzyal samuyu luchshuyu fotografiyu i
otnes ee v masterskuyu, chtoby oni uvelichili i vstavili v ramku. Uzhas, skol'ko
slupili. Vse den'gi  ushli,  eshche i ne hvatilo, no ya ugovoril ih, chto prinesu,
kogda pridu za portretom. Prishlos' vlezat' v  dolgi.  No  portret  poluchilsya
klevyj.  YA  povesil  ego  pryamo  nad  Irlandiej.  Pravda,  nakrylo  polovinu
Gebridskih ostrovov, no eto  nichego. I  chto  za stul'ya delayut v etoj strane!
Razvalivayutsya imenno togda, kogda ty vstaesh' na nih.
     - |to ottogo, chto ty raskachivaesh'sya na nozhkah, - skazala Mariya.
     Na chto ya vozrazil, chto Robert Berns tozhe  raskachivalsya. No ona skazala,
chto vovse ne obyazatel'no sledovat' v etom ego primeru.
     - No mne tak dumaetsya luchshe.
     - Esli ty polagaesh',  chto so slomannym pozvonochnikom dumaetsya luchshe, to
pozhalujsta, ya ne vozrazhayu, - pozhala ona plechami.
     S yumorom u menya mama. Drugaya by stala psihovat' iz-za slomannogo stula.

     V 1967 godu odin paren' otpravilsya v Gimalai, chtoby stat' magom...
     - Navernoe, on hotel stat' jogom?
     - Nu mozhet byt', i jogom, no, po-moemu, vse-taki magom.
     - A otkuda on byl?
     - Rodilsya on v... v Birmingeme.
     - I chto zhe dal'she?
     - Tak  vot.  On  dolgo iskal  nastoyashchego maga.  Emu  ne nuzhny byli  te,
kotorye tol'ko  krivlyayutsya pered turistami.  A  nastoyashchie magi zhili daleko v
gorah, i dobrat'sya do nih bylo ochen' trudno. No on vse-taki dobralsya do etih
mest, hotya mnogo raz mog  sorvat'sya v propast' i  pogibnut'. I vot on skazal
magu:  "Nauchi menya vsemu,  chto  ty  znaesh', chtoby  ya stal magom".  A mag emu
otvetil: "CHtoby stat'  tebe  takim kak  ya, dolzhen ty  budesh'  otkazat'sya  ot
vsego, s chem ty svyazan". A paren' etot skazal: "YA gotov ko vsemu".
     - A kak ego zvali?
     - Zvali ego Richard.
     I vot mag stal pokazyvat' emu vse, chto bylo  v mire. Pokazal  emu gorod
Birmingem  i  sprosil: "Otkazhesh'sya li  ty ot  rodiny?" A Richard zaplakal, no
skazal: "YA gotov otkazat'sya  ot rodiny,  kotoraya u menya byla". Togda pokazal
emu mag  vseh  ego  druzej i skazal: "Ty dolzhen  otkazat'sya ot nih".  Richard
opechalilsya, no  otvetil: "YA gotov k  etomu". I togda  mag snova  pokazal emu
zerkalo,  i na  etot  raz  ono bylo obychnym, i skazal  mag:  "Smozhesh' li  ty
otkazat'sya  ot samogo sebya?" Richard  nemnogo ispugalsya, no otvetil: "YA gotov
otkazat'sya ot sebya i dazhe zabyt'  svoe imya". On ochen' hotel  stat'  magom. I
nakonec mag skazal emu: "Ty dumaesh', chto prostilsya so  vsem v  svoej zhizni i
dostoin stat' magom, no ty eshche  ne  skazal glavnogo".  I mag pokazal emu ego
lyubimuyu zhenshchinu, tu, kotoruyu  Richard lyubil bol'she chem zhizn', bol'she chem sebya
samogo, bol'she chem rodinu i druzej. I skazal mag: "Gotov li ty otkazat'sya ot
nee? No  prezhde  chem otvetish', podumaj. Znaj,  chto nikto  ne vozvrashchaetsya  s
dorogi,  na kotoruyu ty  stupil,  i  esli teper' ty ne smozhesh' otkazat'sya, ty
umresh' vmeste s toj, kotoruyu ty lyubish'".
     I  Richard  ne znal,  chto emu skazat'. On gotov  byl  umeret' radi svoej
lyubimoj, radi  nee on gotov byl  dazhe ne stat' magom,  no on ne hotel, chtoby
iz-za  nego pogibla  ego lyubimaya. I togda on podumal: "YA ne mogu  reshat'  ee
uchast' za nee.  No kak by postupila  ona? CHto  by ona  vybrala,  okazhis' ona
sejchas  ryadom so  mnoj, ili bud' ona na moem meste? I togda  on povernulsya k
magu i skazal: "Ubej nas. YA ne dostoin byt' magom".
     I  mag skazal emu: "Znaj,  chto  esli by ty otreksya ot svoej  lyubimoj, ya
ubil by  tebya na meste. Vozvrashchajsya zhe k nej. Ty vidish'  sam, chto ne smozhesh'
byt' nastoyashchim magom".
     I Richard, rasproshchavshis' s mudrecom, radostnyj, zaspeshil k svoej lyubimoj
tuda, gde ona zhdala ego.
     - Kakaya interesnaya istoriya. CHto-to ona mne napominaet.
     - YA ispol'zoval odnu kitajskuyu skazku. Tol'ko izmenil nemnozhko.
     - A. Navernoe, poetomu.
     No pochemu zhe on ostavil svoyu vozlyublennuyu i ushel odin?
     - No on zhe ne znal, chto tak vse obernetsya.

     Vot  vityazi i ih damy  v nevidannyh  naryadah, vot ih sestry i brat'ya, i
tancory i tancovshchicy, i muzykanty, i koroli dalekih stran, i nimfy potaennyh
ruch'ev,  i motociklisty,  i  te, kto  kak  kryl'ya za ih spinami,  i  te, kto
prinesli s soboj gitary, i te, kto podstavlyaet ladoni struyam fontanov, i eshche
mnogie i mnogie,  i ty vyhodish' k nim,  i  oni  radostno vstrechayut  tebya. Ty
vyhodish' k nim iz doma svoego, i oni  privetstvuyut tebya  i  govoryat: "Kak ty
prekrasna, Mariya!"
     I   oni   daryat   tebe  svoi   podarki,  i   orkestr  igraet,  i  pticy
prihorashivayutsya i delayut  reveransy, i graciozno rasklanivayutsya  s  toboj  i
govoryat: "My lyubim tebya, Mariya!"
     I ty idesh' k nim i protyagivaesh' k nim ruki, i razluchennyh net bol'she, i
ty vidish' vseh teh, o kom rasskazali poety, i teh, ch'i lica  hranyat vitrazhi,
i kraski yarki  i  chisty, i  net  vrazhdy  mezhdu  nimi,  a  tol'ko radost',  i
zatonuvshie  ostrova  podnimayutsya iz  vody  i  otkryvayut  sokrovishcha  svoi,  i
zatochennye vody v  shumnoj svobode poyut, i  gimny ih  sozvuchny i melodichny, a
kamni stanovyatsya zemlej, i ot zemli veet teplom  zhizni, i vysokoe stanovitsya
vyshe. I nevidimye mosty  stanut  tverdymi pod nogami,  i solnce ne ispepelit
nich'ih nebes, a budut oni prostorny  i svetly, i sady, i pticy ih, i derev'ya
privetlivo  vstretyat teh, kto  prishel k  nim, vseh teh, kto iskal ih, i teh,
kto ne  tail svoej lyubvi,  a pel  ee  golosom,  i  vyjdut  k nim Pan  i Feb,
zabyvshie svoj spor,  za ruki derzhas', vyjdut oni k nim, i menestreli vospoyut
ih druzhbu. Vot svirel',  vot  arfa,  vot  klavesin,  poyut oni:  "Zdravstvuj,
Mariya!" Vot galerei, uvitye steblyami plyushcha, i  v mramore zamershij tanec, vot
linii  ruk i uzory cvetov, vot  samolety i  angely, svechi i rampy vseh scen,
vot mayaki blagodatnogo berega: "Zdravstvuj, Mariya!"
     I  smyagchatsya dvizheniya, i  ochertaniya  sdelayutsya myagche,  i budet vecher, i
fejerverkami vspyhnet on,  iskrami zolota, i v  otrazheniyah najdet sebya, i ty
vojdesh' v  svoj dom  i zakroesh' okna shtorami,  i  obnimesh' menya.  I nikto ne
budet videt'  nas vdvoem,  kogda my  ostanemsya vmeste, i  eto budet dlya nas,
vse, chto budet s  nami. My dolzhny byt'  odni  i ujti,  chtoby snova  mogli my
vyjti iz  dverej nashih k tem,  kto budet  vstrechat' nas radostno, k tem, kto
nas zhdet.
     - O, kak ty prekrasna, Mariya!

     YA lomal golovu, chto by takogo pridumat',  chtoby Marii bylo priyatno.  Za
chto ni voz'mis', na  vse nuzhny den'gi ili hotya by nemnogo deneg, a u menya ih
nu sovsem kot naplakal. I na butylkah osobenno ne razbogateesh'. Von  u nas v
klasse paren' est', tak  emu krasota, vse vremya  s den'gami. U nego roditeli
pivo yashchikami duyut, a butylki vse emu dostayutsya. Mozhno,  konechno, poprobovat'
sobirat' ih na  ulice, ya videl, staruhi tak i delayut. No  eto kak-to  ne to.
Vse  ne  to.  Mozhet, prigotovit' chto-nibud'? Ispech', skazhem.  YA  vzyal  knigu
receptov i  prinyalsya iskat'.  Do sih por  moj kulinarnyj opyt  ogranichivalsya
zharenoj  kartoshkoj  i  yajcami  vsmyatku,  eshche  buterbrodami,  no eto  vse  ne
godilos'. A tut, kuda ni glyan', vezde uzhas kakoj-to. Nuzhna kucha produktov, i
chego tol'ko s nimi  ne nado delat': i vzbivat', i ohlazhdat', i razdelyat',  i
razmeshivat',  a glavnoe, sovershenno  neponyatno,  skol'ko eto  dolzhno  zanyat'
vremeni,  i  uspeyu  li  ya  k  ee  prihodu.  Krome  togo, mne  kazalos',  chto
ispol'zovat'  kakoj-nibud' gotovyj recept,  eto primitivno,  eto  ona i sama
mozhet sdelat', a vot pridumat' chto-nibud' edakoe, eto da.
     Nakonec, ya  reshil sdelat' pirozhnye,  prichem testo  sdelat'  chastichno po
odnomu receptu, chastichno po drugomu, a krem voobshche ot fonarya. Odnako, dostav
produkty, ya  ponachalu  slegka struhnul, ya nikogda eshche  ne  bralsya ni za  chto
podobnoe.  No uzh  bol'no  velik  byl soblazn.  YA  vzdohnul,  pomenyal mestami
tarelki, potom predstavil sebe eshche raz, kak priyatno budet Marii, i vzyalsya za
delo.
     Provozilsya chasa  dva, ne men'she. Nu i moroka zhe eto byla! YA ves' vzmok,
begaya u plity. Ne uspeval  ya gotovit' odnu partiyu, kak druguyu uzhe nado  bylo
vytaskivat',  a  tut  eshche krem  kipet'  nachinal, kolichestvo  gryaznoj  posudy
nakaplivalos' so zloradnoj bystrotoj, a  otkrytaya duhovka sadistski zharila v
spinu. No oboshlos' vse dazhe blagopoluchnee,  chem ya ozhidal,  esli ne  brat'  v
raschet takie melochi kak to, chto ya zarabotal ozhog na bol'shom pal'ce i nasypal
v testo sody, zabyv  razvesti ee uksusom.  Mariya byla v  vostorge. Mne  dazhe
zhalko bylo est',  no Mariya zayavila, chto esli ya ne  budu est', to ona tozhe ne
budet. Nu za chto takaya nespravedlivost', sprashivaetsya?
     Posle pervogo  uspeha ya  poshel v razgon. YA kazhdyj  den' gotovil dlya nee
chto-nibud'. My dazhe ne uspevali s容dat'.
     - Ty menya zakormish'  sladkim. Ty chto, hochesh',  chtoby mama  u tebya stala
tolstaya?
     YA skazal ej, chto, po-moemu, tolsteyut ne ot edy, a ot bezdel'ya.
     - Hm. CHto-to v etom est', - soglasilas' Mariya.
     No  na  vsyakij sluchaj ya  stal  delat'  pereryvy,  raz uzh ona tak boitsya
rastolstet'.
     YA podumal, pochemu eto tak zdorovo, kogda Mariya pechet  kulichi  na Pashu?
Ved',  esli   razobrat'sya,  to  oni  ne  tak  uzh  i  sil'no   otlichayutsya  ot
kakogo-nibud'  obyknovennogo keksa.  Vse  delo  v  tom, chto  eto  ne  prosto
voskresen'e, a Pasha, i ot  etogo oni delayutsya v desyat' raz luchshe. I togda ya
stal pridumyvat' vsyakij raz kakoj-nibud' prazdnik. V kalendare, krome vsyakoj
drebedeni, nichego ne bylo, i mne prihodilos' pridumyvat'  prazdniki  samomu,
sochinyat' k nim kakie-nibud'  istorii, vobshchem, zastavlyat'  rabotat' fantaziyu.
Ideya byla genial'naya, i Mariya ee tut zhe podhvatila.
     No po-nastoyashchemu  ya ocenil  ee  uzhe  mnogo pozzhe, kogda ponyal, kak  eto
cenno,  umet'  sdelat'  iz obyknovennogo,  budnichno-zauryadnogo,  serogo  dnya
volshebnyj prazdnik. Skol'ko raz odno tol'ko  eto  umenie  i  spasalo menya ot
depressii.

     V tot raz nam hvatilo na dva dnya. Na drugoj vecher my doedali ostatki, i
za chaem Mariya skazala: "Pobudesh' odin vecher bez menya?"
     A ya skazal: "Ne zabot'sya ob etom".
     Ona vernulas' ochen' pozdno. Pochti v dva chasa nochi. YA ne  spal, zhdal ee.
Lida podvezla  ee na  svoej  mashine. U  nee byl zelenyj  gorbatyj "moskvich".
Mariya inogda pol'zovalas' im, no na ozero my poehali na drugoj mashine.
     YA tak do sih por i ne znayu, na ch'ej.

     Na Pashu ona  pekla kulichi. Kak  obychno,  odin bol'shoj i dva malen'kih.
Glazuri ona  ne zhalela. Po  vsej kvartire pahlo vanil'yu i sdoboj. Ves'  den'
hlopotala. S  utra  zateyala uborku, i  ya  udral  na  balkon s magnitofonom i
SHekspirom. Kogda pylesos zatih, vernulsya.
     Potom ona stala varit' tvorog, gotovit' salaty.
     - Otkroj, pozhalujsta, goroshek.
     YA pomog ej ochistit' kartoshku i porezat' ee melkimi kubikami.
     K vecheru ona pritomilas'. Prilegla na divan s zhurnalami mod.
     - Skoro leto, a u menya eshche nichego net. U tebya, kstati, tozhe.

     Vremya  shlo. YA metalsya na  kushetke i  vzdyhal. Golova  byla  kak  chuzhaya,
predatel'nica, a  ladoni  potnye. YA bilsya  golovoj ob podushku.  Potom skazal
ochen' gromko: "Segodnya. Sejchas".
     Zakusil podushku i lezhal.
     Mariya govorila: "Ili somnevat'sya, ili delat'. Odno iz dvuh".
     YA zastavil sebya vstat' na nogi. Potom stal idti.
     Ona byla  v komnate. Na divane. Polulezha. Ne  slyshala menya, kak ya dyshu.
Listala zhurnal.
     YA otorvalsya ot kosyaka i vyshel na svet. Stal priblizhat'sya.
     YA pristroilsya ryadom s nej. Pododvinulsya blizhe.
     Ruki hoteli udrat'. YA obnyal ee.
     Ne otryvaya glaza ot zhurnala,  ona polozhila na menya ruku. Vse kolotilos'
vnutri.  YA potyanulsya licom  k  ee grudi, k nej, ya nichego ne videl krome nee.
Legko by upast', ya derzhalsya navesu, boyalsya, chto sejchas upadu, ne hvatit sil,
tyanulsya, ya videl, priblizhalsya, kazhduyu nit' tkani, ya videl... Nu chto ty.
     - Ne malen'kij ved', - ona strogo ubrala menya.
     V gorlo vpilas' bol', v glaza. Oborvalos'. Ona uronila zhurnal.
     Ona vstrevozhilas'.
     - CHto s toboj? Idi... idi ko mne, - ona otkrylas'.
     YA otshatnulsya.  Iz-za slez  ya nichego ne  videl. YA vskochil s pola  i stal
pyatit'sya.  Ostupilsya, upal, bol'no udarivshis'. I togda ya zarydal. Ee  figura
podalas' ko mne. YA brosilsya proch' iz komnaty. Na lestnicu, iz doma. Vo dvore
ne bylo nikogo. YA ruhnul na skamejku. ZHizn' byla konchena.
     Vse zamerlo v sumerkah i zhalelo menya. YA rydal.
     Ona  vyshla  iz  pod容zda.  Sela  ryadom.  Potom  skazala:  "Na,  naden',
prohladno uzhe".
     Ona protyanula mne chto-to. YA vzyal, komkaya myagkuyu tkan'. My dolgo sideli.
     Ona obnyala menya, Prosti. Pocelovala.
     - Prosti menya.
     YA vshlipyval. Ne plach'. Pojdem domoj. Pojdem.
     I my ushli domoj. YA vse pytalsya sglotnut', i ne mog.

     Navernoe, to zhe samoe ispytyvaet golova, kogda ona katitsya iz-pod  nozha
gil'otiny. Tol'ko zaplakat' ne uspevaet.

     Ona pokazala mne vybrannyj kostyum: "Nravitsya?"
     YA kivnul. Ona skazala: "Do leta uspeyu? Nado uspet'".
     Kogda my poehali na ozero, ona nadela  ego. Vtoroj raz. Pervyj raz -  v
kino.

     Nichego - eto znachit, nichego novogo. Vrode modov.
     |to ona  priuchila  menya horosho odevat'sya. V  lyubyh obstoyatel'stvah. Ona
govorila: "Luchshe hodit' golym, chem v lohmot'yah".
     Hipy i prochie  autsajdery tak  nikogda i ne  priznali menya  za  svoego.
Nazyvali pizhonom, CHajld Garretom, dendi... No eto uzhe v krovi.  Luchshe hodit'
golym, chem v tryap'e.

     U nee  vsegda byla kucha zhurnalov na anglijskom. I  na  francuzskom. Ego
ona znaet cherez pen' kolodu, kak i nemeckij. Zato anglijskij - ochen' horosho.
Ona chasto zanimalas' so mnoj po vecheram. My perevodili pesni. Ona ob座asnyala.
YA sprashival kakoe-nibud' slovo, a ona vdrug govorila: "Najdi v slovare". Ona
znala ego, no ya dolzhen byl zapomnit' namertvo. Za  etim  ona sledila. Otdala
menya  v "anglijskuyu" shkolu. Ne potomu  chto eto bylo modno (eto bylo  modno),
prosto  ona schitaet, chto ne znat' anglijskij vse  ravno chto byt' gluhonemym.
Ona prava.

     Dazhe v detskij sad ya hodil "anglijskij". Obychno za mnoj prihodila Lida.
I my nikogda ne shli pryamo domoj,  my  otpravlyalis'  v  gorod, perekusyvali v
kakom-nibud'  kafe  pirozhnymi. Ili  ona  zataskivala  menya  v  shashlychnuyu.  V
pereulkah  bylo  temno,  a na ulicah  shumelo, svet mel'teshil, ya  razglyadyval
raznocvetnye l'dinki okon, a Lida govorila: "Posmotri, von samolet letit".
     Sprashivala: "Skol'ko budet sorok vosem' plyus sto tridcat' sem'?"
     YA staratel'no  podschityval v ume.  Ej  govorili:  "Kakaya u vas krasivaya
devochka!" Ee eto v vostorg privodilo.

     Ona uchilas' v institute i zhila u nas.
     My  spali s  nej na divane. A Mariya spala na kushetke.  Ili my  nochevali
vdvoem. Esli Mariya uhodila kuda-to na noch'.
     No i togda my spali vmeste. Kazhetsya, ya boyalsya spat' odin. A mozhet byt',
po privychke. Ili na sluchaj, esli Mariya pridet sredi nochi?
     Mariya potom poldnya otsypalas'. Ili prihodila vecherom i  tut zhe buhalas'
v postel'. Dazhe ne uzhinala.

     Kak tol'ko Lida voshla  v prihozhuyu, Mariya kriknula iz komnaty, chto sveta
net. I  my  poshli pokupat' "omichku", no  magazin  byl  uzhe zakryt.  Kogda my
vernulis',  Marii  ne  bylo.  Ona  pochinila  svet  i ushla,  i  my ves' vecher
prosideli vdvoem, dazhe televizor  ne vklyuchali, tak zagovorilis'. V tot vecher
ya predlozhil Lide pozhenit'sya.

     Odnazhdy, kogda ya byl  eshche sovsem malen'kim, Mariya vzyala  menya s soboj v
univermag, i ya poteryal ee sredi tolpy. Vokrug  byli lyudi, i oni toropilis' i
smotreli kuda-to poverh menya,  a ya ne znal, chto mne delat'. YA tak ispugalsya,
chto ne mog dazhe plakat', ya podumal, chto ona ushla ot menya nasovsem. I ya hodil
kak lunatik, i kto-to tormoshil  menya za plecho i sprashival,  gde moya mama,  i
prodavshchicy  govorili  mne:  "Pochemu  ty  odin?  Gde  tvoya  mama?"  A  ya  byl
polumertvyj ot uzhasa i gorya, ya  ne  mog proiznesti ni odnogo slova, slova ne
mogli vyjti iz moego  gorla, ya tol'ko  mychal.  Navernoe, oni  reshili,  chto ya
defektivnyj kakoj-nibud'. YA zachem-to pobezhal po lestnice i chut' ne  upal, no
kto-to podhvatil menya, ya pomnyu. YA horosho pomnyu etot uzhas.
     A Marii vse ne bylo, ee  ne bylo nigde, vezde byli kakie-to lyudi, i mne
nichego ne bylo vidno iz-za nih, oni naletali na menya ili obhodili, otstranyaya
rukoj, i kto-to tormoshil menya za plecho, a ya zabilsya v kakoj-to ugol i nichego
ne soobrazhal, no  menya izvlekli  ottuda,  kakaya-to zhenshchina, i  ona  sprosila
menya:  "Gde  tvoya  mama?"  A  potom  ya  uvidel  Mariyu,  ona  bezhala ko  mne,
rastalkivaya vseh, ona shvatila menya,  u  nee byli bezumnye glaza. Ona chto-to
stala  govorit' i stala  plakat', vprochem, etogo ya uzhe  ne pomnyu. Pomnyu, kak
ona bezhala ko mne, ya zakrichal, a vokrug byli lyudi, i kto-to iz nih obernulsya
za ee spinoj, a  potom byli tol'ko ee glaza. Ona bystro-bystro govorila, ona
slovno obezumela, vshlipyvala, prosila u menya proshcheniya za chto-to. A ya nichego
ne mog skazat'. Mariya govorit, chto ispugalas' togda, chto ya ostanus' nemym, ya
dolgo posle etogo ne mog vygovorit' nichego. No potom eto proshlo, konechno.
     Mne bylo pyat' let, i  ya nauchilsya  chitat',  potomu  chto Lida  ne  lyubila
chitat' mne na noch'. Ona dumala, chto eto skuchno.

     Net, togda mne bylo uzhe shest'.

     YA mogu sojti s uma ili prosto stat' starshe,  i ochishchat' apel'siny nozhom,
sidya v kostyume kak na maskarade,  gde shlejfy u zhenshchin kak prishitye  zachem-to
kryl'ya, snyatye s mertvyh ptic.
     YA mogu vybrat' masku,  pod nej ne vidno lica, i kogda ego net, etogo ne
zametno, takovo pravilo rechi, hotya ya znayu,  chto vse nachalos' s odnogo tol'ko
slova, i ya ne znayu, kto pervyj nachal sklonyat' ego tak.
     YA  mogu  vybrat'  orudie  detorozhdeniya  ili  ubijstva,  ya  mogu  nachat'
vychislyat' spektr sveta i modulyacii zvuka i prinimat' vesnu v vide tabletok.
     YA mogu sest' na iglu ili prosto stat' vzroslym, sovershiv ritual.
     No vot etot  den' -  truba poet nad dolinoj, demony s voem razletayutsya,
brosiv svoih zaklinatelej.
     Kem  ya budu togda,  i gde budet to, chto bylo s nami? Ved' vse eto bylo,
bylo s nami, Mariya! Ty pomnish'?
     Kakie angely podnimut togda bokaly za nashu lyubov'?

     YA valyalsya s knizhkoj Dzheka Londona, a Mariya  chto-to strochila na mashinke.
YA pochuvstvoval, chto mne  holodno, i snachala  eto bylo dazhe priyatno,  ya tochno
byl sredi snegov  so Smokom  i Malyshom, no vskore ya ponyal, chto u menya stuchat
zuby. Togda ya nakinul na sebya pokryvalo. Mariya chto-to napevala. A ya nikak ne
mog  sogret'sya. YA  podnyalsya,  i u  menya  zakruzhilas'  golova. YA dobralsya  do
kladovki i  vzyal  svoe  odeyalo. YA ukutalsya,  no  holod  ne  prohodil.  Mariya
otorvalas' ot mashinki i posmotrela na menya. Potom bystro podoshla i potrogala
moj lob. YA uvidel, kak izmenilos' ee lico.
     - Ty zhe ves' gorish'!
     Ona postavila mne gradusnik. 38 i 9.
     YA lezhal pod dvumya odeyalami, a ona sidela ryadom i s trevogoj smotrela na
menya.  YA vypil aspirin i eshche  kakie-to tabletki,  a Mariya  postavila chajnik,
chtoby napoit' menya chaem s medom.
     YA poprosil, chtoby ona postavila plastinku.
     - Kakuyu ty hochesh'?
     - Bi Dzhiz. "Holidej".
     Ona postavila i snova sela ryadom. A ya lezhal i  slushal muzyku, a v oknah
byla temnota. Nado zashtorit',  - skazal ya ej.  A ona kivnula, no ostalas' na
meste. I mne pokazalos',  chto nas zanosit snegom, a mozhet byt', uzhe zaneslo,
i my  otorvany ot vsego mira, i  mne hotelos' sogret'sya, a ya nikak ne mog, i
vokrug byla tol'ko snezhnaya pustynya. Glaza goreli. YA videl ee ruku na odeyale.
My slushali muzyku.  Potom ona perevernula plastinku, i  my snova  slushali, i
ona snova smerila  mne temperaturu, i  ya staralsya  ne prizhimat' ruku, no vse
ravno  bylo 39  i 2. Mne bylo trudno  smotret', ya zakryl glaza, i  oni  byli
takie goryachie, chto u menya vystupili slezy.
     Noch'yu ona neskol'ko raz vstavala ko mne. YA byl ves' mokryj.
     A utrom ona vyzvala vracha.

     Provalyalsya ya celyh dve nedeli.
     Snachala ya dochital Dzheka Londona  i  Grina. Potom  zanyalsya issledovaniem
biblioteki.  YA  vstaval  na  stul  i,  izognuvshis',  chital, chto  napisano na
koreshkah. Nashel "Sestru Kerri". Prochital. Ispytal shok, i ves' sleduyushchij den'
nichego ne chital, tol'ko slushal plastinku. Raz desyat' proslushal, tochno. Potom
ya prochital Retifa de la  Bretona, "SHampavera" Borelya, "Flamandskie legendy",
|dgara  Po, novelly Lope  de Vega,  nachal bylo perechityvat' "Don  Kihota", i
tol'ko togda dobralsya do Bajrona.
     Ran'she  ya k  stiham (chuzhim) otnosilsya dovol'no ravnodushno.  Razve  chto,
stishok pro Barmoglota iz "Alisy"... No Bajron! YA zapominal po desyatku stihov
za den', to est',  ya  ne staralsya ih uchit', oni sami zauchivalis'. YA staralsya
rastyanut' knigu, chital ponemnozhku, a kogda Mariya prihodila  vecherom, ya chital
ej,  a  ona slushala. Ona sama  kogda-to zdorovo  chitala. I  ya  hotel  chitat'
bol'she,  no  ona govorila, chto mne ne sleduet slishkom utomlyat' gorlo, chto  ya
eshche ne sovsem popravilsya. Potom ya stal  pisat' sam, bezbozhno podrazhaya svoemu
kumiru.
     Za Bajronom  posledovali Robert Berns i anglijskie romantiki, i ballady
o  Robin  Gude,  sonety  SHekspira,  Gete,  Kornel'.  Evripid. |to  uzhe posle
Gofmana. No do Bodlera, Verlena i Kafki bylo eshche tak daleko!

     |to  bylo  v nachale aprelya.  Mariya  skazala:  "Dazhe  ne  znayu, chto  mne
delat'".
     - Ponimaesh', - stala ona ob座asnyat'. - Nash klass reshil sobrat'sya vmeste.
Tak udachno poluchilos', chto pochti vse sejchas zdes'.
     Obychno sobrat'sya voobshche nevozmozhno.
     I potom, vse-taki pyatnadcat' let, kak my raz容halis'.
     - I Lida tam budet?
     - Nu konechno.
     YA obmaknul pirozhnoe v sgushchenku i skazal: "Nu i chto ty ne znaesh'?"
     - Ne hochetsya mne tebya ostavlyat'. I ne znayu, kak otkazat'sya.
     - Zachem  otkazyvat'sya, - udivilsya ya. - Kakoj razgovor, i voobshche... Idi,
konechno. Ona eshche razdumyvaet!
     YA vizhu, chto ej hochetsya pojti.
     - YA postarayus' vyrvat'sya poran'she. Pobudesh' bez menya odin vecher?
     - Da ne zabot'sya ty ob etom!

     YA narochno ne toropilsya s urokami, no kak nazlo zadali  kakuyu-to erundu,
kotoroj hvatilo chut' bol'she chem na chas. Togda ya reshil poslonyat'sya po  ulice.
Poslonyalsya. Reshil dojti do knizhnogo. Doshel. SHarom pokati. Zashel po  doroge v
kulinariyu i s容l "shkol'noe" pirozhnoe. Vernulsya v kvartiru. Pozvonil priyatelyu
i  proboltal s nim chasa poltora. Nas  dva raza  hoteli raz容dinit'. Potom  ya
prinyalsya perebirat' plastinki. Obnaruzhil, chto ni  razu ne stavil Armstronga.
Postavil i  poshel  gotovit' uzhin  -  kotlety s kartoshkoj. Uvlekshis' muzykoj,
zabyl pro kartoshku, i voda ubezhala, zalila plitu i potushila ogon', a kotlety
prigoreli.  I pochemu  ya vse obyazatel'no dolzhen delat' odnovremenno! Prishlos'
myt' plitu i otskrebat' skovorodku. Kogda ya vernulsya na kuhnyu, kak-to  rezko
stalo temnet', a v fortochku  vryvalsya veter, potomu  chto ya ne  zakryl okno v
komnate.
     YA  sidel  i smotrel,  kak  na  ulice  sgushchayutsya sumerki,  kak  teryayutsya
ochertaniya dal'nih derev'ev i lic lyudej, kak prohozhih stanovitsya vse  men'she,
i  v domah zazhigayutsya okna, i mne  prishlo v golovu napisat' stihotvorenie. YA
tut zhe pritashchil  listok bumagi i, poka uzhinal,  nabrosal tri  chetverostish'ya.
Reshil, chto kak-nibud' potom dorabotayu.
     Po teleku shla kakaya-to mura pro mehanizatorov.
     YA  ubral  zvuk  i vrubil  muzyku,  a  sam  ulegsya  chitat' CHestertona. V
pol-odinnadcatogo ya  ego prikonchil. Po teleku  shel kakoj-to fil'm. Posmotrel
konec. Nichego ne ponyal, no po-moemu, drebeden'.
     Stal dumat' o Marii. Zahotelos' eshche raz poslushat' Armstronga. Poslushal.
     V gorode  bylo  uzhe sovsem  temno,  i vo dvore tishina. A  ya vse dumal o
Marii.  Dostal pakety  s ee fotografiyami, stal ih razglyadyvat'. Posmotrel na
chasy. Polpervogo.
     Spat' ne hotelos'. YA zhdal Mariyu.
     Vspomnil pro telek. On  uzhe davno byl seryj  i shipel.  Vyrubil  ego. Ot
tishiny bylo zhutkovato. YA postavil muzyku, no ona menya ispugala. Vyklyuchil.
     CHas nochi. V golovu lezla vsyakaya dryan'.
     Nuzhno chem-nibud' zanyat'sya.
     Popil  chaj.  Pyatnadcat' minut vtorogo. Vypil kofe.  Dvadcat' pyat' minut
vtorogo. Dostal otkrytki s Tuluz Lotrekom. Tridcat' sem' minut vtorogo.
     SHagi na lestnice. |to ona!
     Ona povernula klyuch i voshla. YA brosilsya vstrechat' ee.
     - Ne spish' eshche?
     - Zachitalsya.
     My pocelovalis'. Ot nee nemnozhko pahlo vinom, no sovsem ne sil'no.
     - Zazhdalsya menya. Oj, da ya sama snimu.
     Nikak ne mogla vyrvat'sya.
     Oj, kak  spat'  hochetsya!  Ne rasstilaya  posteli,  ona  vytyagivaetsya  na
kushetke.
     UEHATX BY KUDA-NIBUDX DALEKO-DALEKO!
     Ona lezhit, prikryv  glaza  rukoj, i ya sizhu ryadom s nej na  polu. Ot nee
pahnet duhami. "Bylo by zdorovo", - dumayu ya. - "A kuda?"
     Ne znayu. Kuda-nibud'.
     V Angliyu?
     Dal'she!
     V Ispaniyu? Vo Franciyu? V SHveciyu?
     Dal'she, dal'she, dal'she!
     V Avstraliyu? V Novuyu Zelandiyu?
     Kak  by  my horosho zhili  vdvoem! U nas byl by svoj dom, chtoby  ne  bylo
sosedej, i svoj sad s cvetami, i eshche...
     - Nuzhno budet slozhit' kamin.
     Obyazatel'no, kamin! A u  dverej  budut lezhat' grifony, i budet besedka,
my  budem sidet'  i chitat',  a  vokrug budet  siren' i  cvety. Budet bol'shaya
lestnica s  chernym  kovrom  na  vtoroj etazh.  Tam  budet  zal, gde my  budem
tancevat'.  U nas budet  vsya-vsya  muzyka,  a v spal'ne steny  budut  pokryty
shelkom i rasshitymi tkanyami, kak  budto eto shater.  I budet zerkalo i stolik,
gde u tebya budet lezhat' kosmetika, vsya-vsya, ya znayu, kak  my ego sdelaem. Eshche
u  nas budet dvorik,  kak v Pompeyah, s bassejnom, i budut lotosy. I zimy  ne
budet. YA budu pisat' stihi, eshche dlya zhurnalov chto-nibud'. Ili my sdelaem svoj
zhurnal  modelej. Vyuchim  francuzskij i voobshche vse yazyki.  Ispanskij. Ili eshche
mozhno sdelat' gruppu kak Pol s  Lindoj.  My ne budem vystupat', tol'ko diski
zapisyvat'. YA zhe vse mogu. Hochesh', ya na skripke douchus'?
     YA nikogda ran'she ne zadumyvalsya o svoem budushchem, voobshche o budushchem  malo
dumal, i teper' ono predstavilos' mne skazochnym. Skol'ko vozmozhnostej!
     CHto mozhet pomeshat' nam sdelat' tak, kak my hotim?
     I nas by nikto ne znal, i my... mogli by pozhenit'sya. Ved' pravda?
     YA ostorozhno posmotrel na nee.
     Ona spit.
     YA tihon'ko nakryl ee pledom. Potom uselsya podle i  polozhil golovu ryadom
s ee nogami. Ona poshevelilas'  vo sne.  YA podnyalsya, vyklyuchil svet i vernulsya
na mesto.
     Ona spala.

     CHerez shest' let, kogda my s Mariej hoteli snyat' dachu, hozyajka sprosila:
"Vy budete zhit' vdvoem, s suprugom?"
     I Mariya ne srazu ponyala i skazala: "CHto?"
     - Vy bez detej?
     YA  kak idiot rassmeyalsya i  skazal: "Poka bez". Ili ya skazal: "Uzhe bez".
Ne pomnyu tochno,  ya nevazhno soobrazhal  togda.  A Mariya  slegka  nahmurilas' i
skazala: "Da, my s muzhem vdvoem".

     Rebenkom ya prosypalsya inogda po nocham i ne mog zasnut' snova.  YA lezhal,
a vokrug bylo temno,  i mne bylo tak strashno, vezde mne mereshchilis' prizraki,
ya byl  okruzhen  imi  i  ne videl  ih, oni  nablyudali  za  mnoj,  i  ya  lezhal
bezzashchitnyj i  slabyj. YA szhimalsya pod odeyalom  i zakryval  glaza, no eto  ne
pomogalo, strah ne  prohodil.  I bylo tol'ko odno spasenie. YA bezhal iz svoej
posteli i zabiralsya  v postel' k Marii, ya prizhimalsya k nej, i s nej mne bylo
spokojno, kogda ona byla so mnoj,  ya nichego ne boyalsya. Ona otkryvala glaza i
laskovo govorila mne: "Glupen'kij, nu chego ty boish'sya?"
     Ona  nikogda  ne  progonyala  menya i ne stydila,  a utrom  govorila mne:
"Posmotri, ved' nichego zhe net strashnogo. CHto tebya tak pugaet?"
     I ya videl, chto vse vokrug znakomoe i mirnoe, i nichego net, chto moglo by
pugat' menya.
     - Nuzhno prosto znat', chto  kogda temno, vse vokrug to  zhe. Dazhe esli ty
ne vidish' etogo, ono vse ravno ostaetsya takim zhe. I tebe nechego boyat'sya.
     I ya  perestal boyat'sya nochi. Ved' vse, chto bylo vokrug menya v mire, bylo
moim, nashim s Mariej, i ona  znala obo vsem  i ne boyalas', a znachit, i ya mog
byt' spokoen.

     Ona  spit. Nogi stynut na  skvoznyake. Ne  slyshit menya,  kak ya  dyshu.  YA
razvorachivayus', na  cypochkah othozhu.  Skrip polovicy. Serdce. Dyshat' trudno.
Ne prosnulas'? Net. Spit. YA uhozhu na cypochkah.

     Skol'ko nuzhno zemli, chtoby skazat': "Vot, eto susha"?
     I  skol'ko nuzhno slez, chtoby nazvat' eto morem,  i kak  pustynno dolzhno
ono byt', chtoby skazat': "Posmotrite, vot, eto ostrov"?
     YA  znayu, smysl otveta v tom, chto  ego nel'zya soobshchit' nikomu, ved'  eto
zaklinanie, ono poteryaet silu, esli stanet obshchim, no vot...
     Snova  vecher, i ya slyshu ego yazyki i vizhu,  kak podstavlyaet on lico svoe
vetru socvetij, i kogda ty  ryadom so  mnoj,  ya znayu, chto eto  nash  ostrov, i
snova ya dolzhen plyt'.

     Ee  plashch i  zapah holodnoj vlagi,  kotoroj  podernuta  trava, kogda ona
zatyanuta sedym tumanom, i gor'kovatyj privkus dyma kostra.
     Ee perchatki, kogda  ona snyala  ih i polozhila  v  polut'me  prihozhej pod
zerkalom, kogda ona snimala  tufli, na kablukah kotoryh  tonkie travinki eshche
dyshali kostrom i zapahom zemli,  opavshih list'ev, mozhzhevelovym nastoem, a za
oknom  ya videl provoda, protyanutye ot  doma k domu,  i  list'ya, podhvachennye
vetrom, iskali pokoya chernyh zavodej i tishiny dorozhek parka.
     YA ponyal smysl oseni, ee yazyk i to, chto govorila tishina.
     YA videl blednyj i  nevnyatnyj otsvet na ee lice, kogda zatyanutoe pelenoyu
solnce rasseyanno ronyalo svet, i vetrom omyvalis' sklony.
     Ona skazala: "Tam my perejdem cherez ruchej po mostiku".
     Kogda  pod  nashimi nogami  na  temnoe  steklo  vody skol'znul  iskavshij
bezmyatezhnosti list yasenya, i my ostanovilis', vse zamerlo, ya slyshal zapahi ee
plashcha i, ih uslyshav, ya ponyal osen' i ee yazyk.

     Mariya byla na kuhne. YA kriknul ej: "Idi syuda!"
     Ona prishla. YA pribavil  zvuk.  Ona priglyadelas' k ekranu, opustilas'  v
kreslo.
     Pokachala golovoj: "|to ne "Bitlz"".
     - Nu da, eto "Douli Femeli v Moskve".
     S pesnej "Sinij platochek".
     A ona povtorila: "|to ne "Bitlz"".
     YA podumal: "CHto za upryamstvo! Ladno, sejchas sama uvidish'."
     No ona okazalas' prava. |to byli ne "Bitlz".
     YA vyklyuchil televizor. Ona skazala: "Sygraj mne chto-nibud' na gitare."
     YA ne otvetil.

     - Prosto murashki po kozhe, - skazala Mariya. "Mishel'".
     Ona  vyklyuchila magnitofon, i my sideli v tishine.  Ona kak budto vse eshche
slushala pesnyu.
     A potom my, ne sgovarivayas', stali odevat'sya. Nu konechno, gulyat'!
     Bylo  yasno  i suho. List'ya  shurshali. Eshche  slyshny  byli poslednie zapahi
leta, no eto byla osen'. Ona vsegda vspominaetsya odinakovo.
     My  shli  po  ulicam,  dal'she,  mimo  pustyrej  i  domov  s  obsharpannoj
izvestkoj, i  domov, ot  kotoryh  pahlo starym  derevom,  temnyh,  s oknami,
zadernutymi tyulem. Dal'she doroga snova podnimalas' v goru.
     Nash gorod raspolozhen na bol'shoj gore i s chetyreh storon okruzhen rekami,
kak ostrov v more rek.
     My prishli v park.
     Mariya rasskazyvala, kak  ona po dvadcat'  raz podryad  krutila "Mishel'",
kak eto bylo zdorovo.  YA eshche  ne rodilsya togda. Ona  zhila v drugom  dome. Po
sosedstvu s nej,  dver' v dver', zhila starushka, byvshaya emigrantka. Ona pochti
sorok let prozhila v Evrope. Pravda, snachala ona dva goda zhila v SHanhae, zato
potom v Parizhe, Berline i  dvadcat' let v Londone.  Mariya  brala u nee uroki
anglijskogo.  A  potom  Mariya  stala  uchit'sya v  institute.  A  tam  i  Lida
postupila. K tomu vremeni ya uzhe rodilsya i sidel v manezhe.
     Predstavlyayu, skol'ko u tebya bylo kavalerov.
     - Mnogo, - govorit ona bez ulybki.
     S  teh  vremen  u nee  ostalas' kucha  korobok  s  katushkami.  Kassetnyh
magnitofonov eshche ne bylo.
     - A chto tam, na nih? Magnitofon ved' rabotaet.
     - Bitly, - ona pozhala plechami. - Dyuk |llington, |dit Piaf. Raznoe.
     YA sprashival ee: "Kuda my pojdem teper'? "
     Ona govorila: "Pryamo".
     - A chto tam, za etimi domami?
     - Razve ty ne znaesh'?
     Mne hotelos', chtoby rasskazala ona. Ona tak interesno  rasskazyvaet.  I
vsegda chto- nibud' noven'koe. Obozhayu ee slushat'.
     U  nee  talant,  a ona ego  v zemlyu  zaryvaet. Mogla  by den'gi lopatoj
gresti ili, na  hudoj konec,  s tribuny  rechi  tolkat', a ne torchat' v  etoj
svoej laboratorii, gde tol'ko  i znayut, chto chai gonyat', eshche vyazhut kryuchkom da
pro svoih  detej zalivayut,  kakie oni u nih umnye. Von  Lida,  taratorit bez
ostanovki,  a  tolku-to, po  desyat'  raz vse povtorit. Hotya, voobshche-to,  ona
horoshaya. S nej mozhno  obo vsem, ona ponimaet. Kogda mne  bylo chetyre goda, ya
zdorovo v  nee vlyubilsya. Predlagal  pozhenit'sya. Kstati, tak do sih por  i ne
otvetila.
     Mariya napevaet.
     I  tak horosho.  Ottogo chto vse vot  tak.  Kak budto  vse znalo, chto  my
pridem. I luchshe byt' ne mozhet.
     My sideli na skamejke,  i ya podumal, chto by takogo  podarit' Marii?  Na
Novyj God. Dolgo dumal.

     V teplye  vechera my  vyhodili s Mariej na balkon. Ona  vklyuchala muzyku,
ili my  prosto sideli v  tishine.  So  dvora  donosilis' obryvki  razgovorov,
izdaleka, iz-za domov, zvonki tramvaev.
     - CHto eto? Von tam.
     - |to telebashnya.
     A zachem ona? CHtoby  my  mogli  televizor smotret'. Ih tam delayut? Mariya
ob座asnyala. YA slushal  ee golos.  Blazhenstvoval,  slushaya ee golos.  Murashki po
kozhe. Ona otkusyvala ot yabloka, pokazyvala kuda-to za chernye vo  t'me kryshi,
nazyvala zvezdy  po imenam ili ukladyvala  volosy, derzha  v zubah zakolki, i
byla v halate ili v plat'e, ili v bluzke (nezhno rozovoj s belym), eto vsegda
byla ona. Ona rasskazyvala, mechtala ili shutila. Ona znala vse  na svete. Moya
Mariya.
     (V komnate svetlo. Blednye rozy na  potolke. Krasnyj torsher. Televizor,
kotoryj obychno rabotal bez zvuka. Prosto sozdaval obstanovku.)

     Nu  konechno,  ya tak i ne pridumal, chto podarit' ej.  I v poslednij den'
brosilsya metat'sya po magazinam. Protiskivalsya k prilavkam, teryalsya, a vokrug
shumelo,  lyudi tolkalis',  vysmatrivali chto-to. Kassirshi s  surovymi  licami.
Gam.  Avtobusy  fyrkali,  sneg  perelivalsya  kak   polyarnoe  siyanie.  I  vse
toropilis'. Nikto  nichego ne pridumal zaranee. Nesli elki, zadevali imi vseh
vokrug,  pytalis'  vtisnut'sya s nimi v avtobusy,  v mashiny  ili  privyazyvali
sverhu, a izo rta  valil par. Morozno. Ot sverkaniya fol'gi shaleli  glaza.  YA
pytalsya pritknut'sya  to k odnoj ocheredi, to  k drugoj i vse  ne znal, chto zhe
teper'  delat'.  Nakonec vstal  i  reshil stoyat' do  konca, bud'  chto  budet.
Nervnoe  ozhivlenie, davka, boltovnya. YA  tak ustal, chto perestal  smotret' na
chasy. Pal'cy  ne gnulis'.  YA chut' ne plakal.  Pochemu bylo  ne kupit' konfet?
Stoyat' ne hotel?
     Konchilos' tem, chto ya priehal na taksi s butylkoj shampanskogo.
     Podaril. Mariya obradovalas'. Kak udachno! A ya s nog sbilas'.
     YA ob座asnil: "|to podarok".
     YA uzhasno gordilsya, chto tak zdorovo pridumal.

     Mariya  podarila mne  Gofmana. I ya pogib. YA perechityval  ego beskonechno.
Posle kazhdoj novoj knigi.
     Prishla Lida, i my pirovali vmeste. YA zayavil, chto budu pit'  shampanskoe.
Kak- nikak, eto ya ego kupil. Mariya  posomnevalas' dlya vidu, - dvenadcat' let
vse-taki, - no nalila. A potom ya otpravilsya  spat'. Oni  ostalis'  vdvoem, i
kogda  dver'  priotkryvalas',  ya  vdyhal  tabachnyj  zapah  i  zapah  elki  i
prislushivalsya k muzyke i razgovoru.
     Lida i v etot  raz ostalas' na  noch',  i my zavtrakali  vtroem,  doedaya
ostatki torta i buterbrody, a na ulice bylo eshche sovsem temno.
     CHerez god Lida  prishla uzhe  ne odna. S muzhem.  Pravda, togda on byl eshche
zhenihom. On s nevozmozhno ser'eznym vidom prileplyal shariki k potolku, poterev
ih predvaritel'no ob golovu. Vyglyadelo  umoritel'no.  On sprosil menya, kem ya
hochu stat'.
     YA skazal: "Poka ne znayu. CHemu ponravitsya uchit'sya".
     On promyamlil: "Obrazovanie, eto konechno..."
     Kazhetsya, ya podumal: "Neuzheli u nih s Lidoj eto ser'ezno?"
     Vobshchem-to on mne nravilsya. Fufel'nyj, konechno, tip, no zato ne  zanuda.
I ne nytik. Mozhet byt', chto-nibud' i budet iz nego.
     Lida hotela, chtoby ya byl na svad'be. Mariya sprosila, pojdu li ya.
     -  Skazhi  ej,  chto  ya  hochu,  no  ty menya  ne vzyala, potomu  chto ya  eshche
malen'kij.
     Ona skazala: "Ladno".

     Oni prinesli  v  podarok  plastinku  s  dzhazom.  Drezdenskij festival'.
Begemot  v kotelke na konverte. My ee  srazu  zhe proslushali.  Pomnyu, kak oni
boltali pod "New Orlean's" i meshali mne slushat'. ZHenih ne kuril. On i teper'
ne kurit. I vse tak zhe pytaetsya shutit'. Vse tak zhe.

     Mezhdu prochim, ya raskopal dve katushki s "Rolling Stounz". Ran'she ya ih ne
slyshal.  "As  Tears  Go By", "Angel". YA  zabolel. Mariya  udivlyalas', kak ona
mogla pro nih zabyt'.

     Ona nikogda ne zadavala etogo durackogo voprosa: "CHto tebe podarit'?"
     Vzroslye  ne  mogut ponyat', chto etim voprosom oni lishayut  podarok samoj
glavnoj ego prelesti  -  neozhidannosti.  Oni  boyatsya  oshibit'sya  i  podarit'
chto-nibud' ne to, vot i starayutsya vyyasnit',  chego by tebe hotelos' samomu, a
to eshche idut dal'she i prosto daryat den'gi. Kupi sebe sam chto-nibud'. No Mariya
vsegda znala, chto podarit' mne, znala dazhe luchshe, chem ya sam. Ona-to uzh tochno
ne stala  by  darit' mne  kakuyu-nibud' muru ili prevrashchat' vybor  podarka  v
pytku.
     I esli eto byl fotoapparat ili magnitofon, Bibliya ili yaponskie gravyury,
Gofman ili Remark, to eto byl podarok na vsyu zhizn'.

     Na  chetyrnadcat' let ona  podarila mne gitaru. YA togda ne znal  tolkom,
kak ee brat'-  to nado, no ona pokazala  mne. Vremya ot vremeni ya brenchal  na
nej, no nikogda ne  stavil cel'yu nauchit'sya  igrat'  kak  sleduet. Prosto  so
vremenem zapominal  novye akkordy i uchilsya  brat'  nekotorye passazhi.  Posle
togo kak ya chetyre goda promuchilsya so skripkoj, u menya poyavilos' otvrashchenie k
regulyarnym zanyatiyam.
     Gitaru etu ya vzyal s soboj v obshchezhitie, i ona pochti vsegda byla so mnoj.
     I  vot ya  sidel  na  skamejke v sadu  i pytalsya  sygrat' odin passazh iz
Hendriksa,  no  u  menya  nikak  ne poluchalos',  a Mariya  vyshla  s verandy  i
spustilas' po kryl'cu. Ona podoshla ko mne so stakanom v ruke.
     - YA sdelala tebe fruktovyj koktejl'.
     Ona sela  ryadom  i  nekotoroe  vremya  nablyudala  za  mnoj. Nakonec, mne
nadoelo, ya otlozhil gitaru v storonu i stal pit' koktejl'.
     - Pal'cy kak derevyannye, niskol'ko ne slushayutsya.
     Drozhat. |to ot dopingov, navernoe. Mariya kivnula. Da, navernoe.
     - Voobshche-to, ya i ran'she vse vremya oshibalsya, - priznalsya ya.
     A ona vdrug skazala: "YA znala, chto tebe ne nuzhno bylo postupat' tuda".
     -  CHto tolku  vo vseh  nashih znaniyah, esli  vechno  okazyvaetsya, chto uzhe
slishkom pozdno, chtoby imi vospol'zovat'sya!
     - Da, navernoe, - soglasilas' ona.
     - YA eshche ne vstrechal cheloveka, kotoryj by tak umel delat' koktejli.
     Ona rascvela.
     - Nravitsya?
     YA  pojdu, prinesu  eshche. Ona podnyalas' i  poshla. YA smotrel  na  nee  kak
kogda-to, lyubuyas' ee pohodkoj.

     Odnazhdy v mae byla  groza, i ya otkryl okno, chtoby vpustit' ee,  i pahlo
svezhest'yu,  kak  pahnet tol'ko v  mae,  i tol'ko kogda groza, vse shumelo,  a
potom stihlo, i  bylo prohladno. I Mariya  prishla vsya mokraya i skazala:  "Pod
samyj liven' popala!"
     A ya sidel u okna, i ona sela ryadom, i my smotreli, i byl zapah sireni i
ushedshej grozy i list'ev, i byl ee zapah, i byla ona.
     YA podumal: "|to razorvet menya".

     |tot   zapah,  ee   zapah!   Est'  li   v  mire  chto-to   bozhestvennee,
voshititel'nee, chto- nibud', chto moglo by tak volnovat'!
     Kogda ona sklonyalas' nado mnoj, a ya eshche tol'ko-tol'ko otorvalsya ot sna,
i  na  nee  padal  svet  iz  koridora,  ona  ulybalas'  i  govorila:  "Pora.
Prosypajsya".  I etot  zapah, Ee Zapah. Razlozhit' ego na chasti,  - eto  zapah
krema, eto pudry, eto duhov, eto zapah ee volos, ee plat'ya, pomady? |to bylo
odno edinoe, volshebnoe, charuyushchee. |to byla ona.
     I  kogda  ona vhodila ko mne  v  komnatu,  v nej  byla tol'ko ona.  Vse
ostal'noe bylo tol'ko vokrug, i ya slyshal etot  zapah, ee zapah, i mne nichego
bol'she ne nuzhno bylo, potomu chto ona byla vo vsem, i vse bylo v nej.
     Inogda on byl sil'nee i soedinyalsya s drugim zapahom, zapahom prazdnika.
Zapah  salata "Oliv'e",  kogda  my prazdnovali chto-nibud', Den' Rozhdeniya ili
Novyj  God, ili Rozhdestvo.  A s  ulicy  donosilsya shum  avtobusov, tren'kan'e
tramvaev, i derev'ya byli, i veter, ili ego ne bylo, i bylo solnce, i ya byl v
Hrustal'noj  Strane,  a  mozhet  byt',  v Londone, no byl  prazdnik, i  Mariya
raskladyvala salfetki. I dostavala vino.
     YA videl, kak svershaetsya chudo. YA zhdal ego.
     I  byla tajna i ozhidanie,  i  volnenie, i  teplo, i  schast'e. CHto takoe
schast'e?

     Udivitel'no, ot  moej odezhdy razit tol'ko tabakom, a ved' ona dymila ne
men'she, chem ya sejchas.

     Vecher.  30  maya 1982 goda. YA podaril Marii  cvety. YA prines ih ej s toj
samoj  klumby,  u kotoroj  my sideli na  granitnom bordyure,  kogda  vechernij
veterok prines dolgozhdannuyu prohladu, i byl zakat, i ya byl ryadom s nej, i my
sideli tak, poka ne zazhgli fonari.

     1 iyunya 1982 goda my poehali na ozero.

     - A esli by uvidel tebya kto-nibud'? Voobshche-to, eto nehorosho.
     - Tam nikogo ne bylo, - sovral ya.
     Ona smushchenno razglyadyvala cvety. Nado postavit' v vazu.
     YA  nalil vodu iz-pod krana.  Prines. Ona  postavila  vazu  s cvetami na
stol.
     A potom ona skazala: "YA znayu odno mesto. S容zdim?"

     - Vot  chto my sdelaem,  - skazala Mariya. - My poedem na ozero.  YA  znayu
odno mesto. S容zdim?
     |to ona sprashivaet? |to ona menya sprashivaet?
     - A mashinu u Lidy voz'mem!
     - |to uzh moya zabota.
     Na drugoj den' ona pozvonila komu-to i ushla, a ya zhdal ee.  Ona priehala
na mashine, i ya stoyal na balkone, a ona pozvenela mne klyuchami. Zametano.
     Vecherom ona sobirala veshchi, a rano utrom  my uzhe vyehali. Ona vsegda vse
delaet srazu,  ne otkladyvaya na nedelyu.  YA obnaruzhil,  chto batarejki seli, i
pobezhal  k  priyatelyu, chtoby strel'nut' u nego. On proyavlyal  plenki i  hotel,
chtoby  ya  posmotrel, kak  oni  poluchilis',  tak  chto  mne  prishlos' nemnozhko
zaderzhat'sya.  A kogda ya vernulsya, Mariya sprosila: "Kakie voz'mem kassety?" I
ya skazal: "Vse!"

     Noch'yu ya neskol'ko raz prosypalsya, no bylo temno, a kogda ya otkryl glaza
i uvidel, chto svetaet, ya vskochil i stal  toroplivo odevat'sya. Mariya gotovila
zavtrak. YAichnica s vetchinoj i zelen'yu. Buterbrody. CHaj.

     Kak  budto  otdel'nye   kadry  vspyhivayut  v  pamyati,  i  odni  iz  nih
oslepitel'no  yarki, drugie sovsem  smazany.  YA ochen'  horosho pomnyu,  kak  my
vyhodili iz pod容zda, i bylo sovsem tiho, vo dvore ni odnogo cheloveka, i ona
zyabko poezhilas' i skazala: "YAsnaya byla noch'".
     A solnce edva-edva probuzhdalos', no vse  v vozduhe predchuvstvovalo ego.
My uzhe byli v puti, kogda razdalis' ego pervye luchi.
     Dorogu ya zapomnil ploho, pomnyu, kak  solnce podnimalos'  vse vyshe, i my
boltali s Mariej o vsyakoj vsyachine. YA vklyuchil magnitofon. On lezhal  snachala u
menya  na  kolenyah, a  potom  ya  polozhil ego  na zadnee siden'e. Tam valyalis'
vsyakie pakety, termosy i raketki dlya badmintona.
     YA ne sprashival, kuda my edem. Mariya znala.
     - YA pokazhu tebe odno mesto.
     Ona zhutko bystro vodit mashinu, i kogda ona proskakivala  "v nozhnicy", ya
dumal,  chto tut nam  i kryshka. Hotya vryad li  ona stala by  riskovat',  kogda
ryadom s nej byl ya.
     Mariya obozhaet skorost'.

     My stoyali na beregu ozera. Daleko vperedi mayachil ostrovok.
     - CHudesno zdes', pravda?
     I bylo nebo, nemyslimoe,  beskonechnoe nebo, i ego chistota i  sin', i ot
vody byl veter, on igral ee yubkoj i ee volosami, i eto byla sama  svoboda, i
bylo sverkayushche yasno, i ot sveta boleli glaza.
     My byli otgorozheny mashinoj  ot  vsego mira,  ona stoyala pozadi  nas,  i
vokrug ne bylo nikogo. I ruka Marii byla legkoj na moem pleche.
     A  potom  my  reshili  iskupat'sya, i  ona  pokazala na ostrov i skazala:
"Poplyli?"
     YA vsegda ne ahti kak plaval i ne byl uveren, doplyvu li ya.
     - Nichego, ya zhe poplyvu ryadom.
     Kogda my vybralis' iz  vody, u menya podkashivalis' nogi, i my otdyhali i
sogrevali drug druga.
     Mariya  chto-to rasskazyvala  mne, no ya pochti ne slushal. A  mozhet byt', i
slushal, no pochti nichego ne pomnyu. Inogda chto-to vyplyvaet, no  ya nikogda  ne
uveren, togda li ya eto slyshal ili kogda-to eshche.
     YA grelsya ot nee, i mne bylo teplo.

     Potom my vernulis', i ona  vskryla  banki s sosiskami i nalila goryachego
chaya iz termosa. A  kogda stalo temnet', my razveli koster i povesili chajnik.
A vetki dlya kostra my sobirali v lesu.

     Zemlya obratilas'  uzhe  licom svoim k vselennoj, i  zvezdy prostupili po
svodu chernogo shatra nebes, i byli oni vidny nam, i ne tailis' oni.
     - Posmotri, skol'ko ih!
     I samye yarkie, i  te, chto edva ugadyval  glaz, i oni videli nas,  i  my
videli  ih, i oni migali i posylali nam svoyu lyubov', i ya pil  ih svet so dna
ee  glaz, no vot lokon volos ee skol'znul po licu  moemu, i ya uvidel vlazhnye
otbleski ognya v glazah  ee i beg ee resnic i tanec drozhashchih tenej, i ne bylo
konca  etomu, i ot  nee veyalo uzorom  tonchajshih  aromatov, i dvizheniya ee ruk
byli otkryty, i ya padal v nih, zamiraya, kak v bezdonnuyu vys' poslednih nebes
padal  ya  tuda, gde konchaetsya  sfera i raskryvaetsya  sama  beskonechnost',  i
dal'she, dal'she, dal'she... o, Mariya!

     Kak eto bylo togda? Imenno togda, kak?

     Kogda my vozvrashchalis', Mariya ostanovila mashinu u cerkvi.
     - Zajdem syuda.
     My proshli  za  ogradu, i  byli  belye  steny.  A  potom sharkan'e,  gul,
polumrak, duhota. Ran'she my nikogda ne byvali zdes'.
     Mariya zazhgla svechku i postavila ee u raspyat'ya.
     Ona stoyala i edva zametno shevelila gubami. Bezzvuchno.
     A potom my vyshli pod nebo.
     - O chem oni molyatsya? - sprosil ya.
     I ona skazala: "Obychno libo blagodaryat, libo prosyat proshcheniya".
     - A ty?
     Ona pomolchala, a potom skazala: "Ne znayu. No On razberetsya".
     Ona imela v vidu Boga.

     Kogda  my vozvrashchalis', igrali "Boni M".  "Sunny". Kogda my v容zzhali vo
dvor. Togda ih uzhe malo kto slushal. My s Mariej stavili inogda.
     Odnogo ya ne mogu ponyat', kak ona mogla ne znat' Queen? Nepostizhimo.
     Tol'ko  odna  pesnya,  "We are  the champions"  byla zapisana u nee.  Na
kassete  s rozhdestvenskimi  pesnyami.  V  samom  konce kassety. Da  i to,  ne
polnost'yu.

     Ee  koleni  vypuklo poplyli vverh, i kraj odezhdy upal, i  oni zamerli i
ostalis' tak, i  byla prohlada, i ya prikosnulsya zharom svoego lica...  i byli
belye steny... Net, ne pomnyu.

     - Kogda plyvesh', nikogda ne dumaj o tom, kak pod toboj gluboko.
     Inache  ty prosto  ne  smozhesh' plyt'  v  more,  kogda  pod  toboj  budet
propast'. CHtoby plyt', nuzhno  ne  boyat'sya. Ne  dumaj  o  tom, chto ty  mozhesh'
utonut'. Zabud' ob etom, ne dumaj, prosto poluchaj udovol'stvie ot togo,  chto
plyvesh'.

     Vot t'ma  i pustoshi, i  veter ih,  i steny,  i plen ih, i vizhu ya  detej
broshennyh, detej, bredushchih vo t'me, i budut prosit' oni tepla, no  dve dveri
stanut pered nimi,  i u odnoj iz nih budet strazh, kotoryj pregradit dorogu i
skazhet: "Eshche ne vremya!"
     A u drugoj budet stoyat' strazh, kotoryj skazhet: "Slishkom pozdno!"
     I zahlopnutsya  dveri, i stena stanet  mezhdu proshlym  i  budushchim,  mezhdu
det'mi i roditelyami.
     Tak est', tak bylo.
     I vizhu ya otcov i materej, i zovut oni detej svoih, no deti ne prihodyat,
i cerkvi stoyat pusty,  i na kladbishchah psy voyut, i na razvalinah letuchie myshi
i sovy,  i zarastayut drevnie goroda,  i rushatsya ih bashni i opory ih sten,  i
sel'va pogloshchaet ih, pozhiraet ih zhertvenniki i piramidy, i nikto ne prihodit
k nim, lyudi zabyli o nih. O zabytye vseh vremen, eto vash ston v ih stone!
     I ostanetsya vrazhda, ostanetsya  obida i protivostoyanie,  i vnov'  vojska
sobirayutsya,  i barabany otbivayut drob' vekovoj vrazhdy neprimirimoj. Nenavid'
vragov svoih! I hohot knyazya t'my zastilaet ushi i lishaet ih sluha.
     I  tyanutsya  ruki, no propast' mezh nimi, tyanutsya oni drug k drugu, no ne
mogut soedinit'sya,  i  velikaya mat'  zemlya  skorbit  o  detyah  svoih. I deti
obvinyayut otcov svoih, i sami  oni otverzheny, i nikto ne  podderzhit nikogo, a
tol'ko udarit mechom i naneset obidu i ranu krovavuyu.
     Tak bylo, tak est'.
     I menyayutsya  vremena, no  vse tak zhe  vrazhduyut oni  mezhdu soboj, i  tayat
zlobu novye zhertvy  velikoj gluhoty  i velikogo straha,  i leleyut  mest' vse
novye deti, i podadut oni prezhde psam svoim i  psam bezdomnym, a potom  lish'
roditelyam svoim.
     YA vizhu svet tvoj, Mariya, i muzyka tvoya zvuchit dlya menya,  i ya  slyshu ee.
Tvoi  ruki i ladoni, i nebo v nih, i listva derev'ev, i gub tvoih sladost' i
odezhd  tvoih dunovenie. Otkrovenie glaz tvoih i golosa tvoego zvuk, kogda ty
zovesh' menya, kogda ty otvechaesh' mne, i dveri dvorca tvoego otkryty, i serdce
tvoe ispolneno lyubvi, i dvizheniya tvoi  sozvuchny s nim, i vse, chto ishodit ot
tebya,  vse,  chto  dusha tvoya,  kak  sokrovishchnica  velikaya,  podarit mne,  kak
svadebnyj podarok prineset ona sokrovishcha sverkayushchie, i ya budu znat' tebya.
     I ty  otkroesh'  mne ruki, i ya budu  znat' tebya, i ot lyubvi  moej stanet
sila  moya, ne bessilie, i ruki moi primut tebya, kak ty prinimala menya, kogda
ya prishel k tebe, i ot sladosti tvoej roditsya zhizn' moya  i vnov' roditsya,  ot
lyubvi tvoej stanet spokojnym put' moj, i legko mne budet idti, i ne skazhu ya:
"Vot strela, i sdelala ona menya slabym, i bol' ot nee vo mne".
     I prekrasna ty, i tyanus' ya k tebe v lyubvi svoej, Mariya!
     Kakaya ten' padaet mezh nami, ya vizhu skalu, ot kotoroj ten' eta, i vizhu ya
dveri zatvorennye  i  teh, kto ne mozhet  vojti v  nih, vizhu ya  korabli,  chto
stremyatsya  k  beregu,  no gasnet  ogon'  mayaka,  i  net im puti  vo  t'me, i
razbivayutsya oni o  kamni, o skaly, i gibnut vse sokrovishcha ih, i vse  lyudi ih
gibnut. I kto-to budet govorit' o mesti, i kto-to  skazhet o  vojne, no nikto
ne skazhet slova lyubvi. Kto skazhet im o lyubvi?
     I zabytye  v nuzhde svoej deti zabudut roditelej  v  nuzhde  ih. I  padut
goroda, i stanut ruinami dvorcy, i predastsya  zabveniyu vse, chto bylo ot nih,
i budut  goret'  biblioteki,  i koni  stanut toptat'  kopytami pergamenty  i
knigi, i mech budet torzhestvovat',  i chelovek budet rozhdat'sya dlya vojny no ne
dlya mira.
     Kto skazhet im  slovo lyubvi, chtoby palo v prah oruzhie ih, chtoby obnyalis'
oni. O lyubvi svoej skazhi im, Mariya!

     My kak budto igrali v igru.
     Mariya stelila mne na kushetke i govorila: "Spokojnoj nochi".
     I uhodila. YA dozhidalsya, kogda ona vyklyuchit svet, i shel k nej.
     |to znachilo: "Byl den'. Teper' noch'".
     I my bol'she ne razgovarivali. A inache ne zasnuli by do utra, eto tochno.
     Odin raz ya voshel k nej so svechkoj i hotel  postavit' ee ryadom s divanom
na pol. No Mariya zadula ee.
     A utrom  ona  celovala menya,  i ya prosypalsya, ili ya prosypalsya ran'she i
smotrel na ee lico, i mne kazalos', chto ona ne spit, a  tol'ko pritvoryaetsya,
i kak budto  tak  ono  i bylo,  ona vdrug  ulybalas', ne otkryvaya  glaza,  i
povorachivalas' kom ne, i ya vstrechal ee guby.
     I ona sprashivala: "Kakoj segodnya den'?"
     I ya govoril: "Den' obrucheniya Marii Antuanetty i Lyudovika SHestnadcatogo.
V Versale bol'shoj bal".
     Ili ya govoril: "Kakoj?"
     I Mariya soobshchala sama: "Den' debyuta Bitlz".
     Kazhetsya, ideya ustraivat' prazdniki prinadlezhala mne, no inogda ya dumayu,
chto Mariya rodilas' s nej.
     My pridumyvali blyuda dlya pirov i gotovili ih vmeste, ili ya nakryval  na
stol k ee  prihodu, eto bylo uzhe  pozzhe, kogda  ona snova  stala uhodit'  na
rabotu, no i  togda my ne razluchalis', i ya ne  videl ee, byt' mozhet, no  ona
byla ryadom. I ya nakryval na stol  i  shel vstrechat'  ee,  i my shli  domoj ili
gulyat', no vse ravno domoj.
     Nu, sejchas sluchitsya chto-to strashnoe. Uzh ochen' vse horosho.

     Ona odevalas' v  skazochnye naryady, i ya znal ih smysl, a nikto bol'she ne
znal, tol'ko  ona i ya, i my otpravlyalis'  v volshebnoe puteshestvie, i ne bylo
strashno  zabludit'sya, poteryat'sya, kak kogda ya  pisal stihi, i mne bylo legko
otkryvat'  ih,  potomu chto  ya znal, Mariya znaet  ih  i podskazhet,  esli ya ne
smogu, ona napomnit, esli ya zabudu. |ti  stihi uzhe byli napisany (dlya nee?),
i  ya dolzhen  tol'ko najti ih,  nanesti na  bumagu, kak student  Ansel'm. Ona
znala ih, i mne bylo ne strashno, i ya ne oshibalsya.
     I mozhno otpravit'sya daleko-daleko i byt' bespechnym, i ne tashchit' na sebe
tyazhelyh ryukzakov,  kogda ty znaesh', chto budet noch', i vse  stanet  takim zhe,
kakim  ono  bylo. Vchera.  Vsegda.  Znakomym,  rodnym.  I  togda  ne  strashno
otpravlyat'sya  v put',  i ne grustno, nichut', ved'  eto  igra, byt'  mozhet, a
noch', eto vsegda dom. Mariya.
     Ona  ne  ujdet, ona  vsegda  budet  so mnoj,  i mozhno  byt'  gordym ili
smeshlivym, mozhno byt' groznym ili bespechnym,  sil'nym ili devochkoj, ved' eto
igra.

     Ona prishla ran'she obychnogo. To est',  ona prishla na obed,  no bol'she ne
uhodila. Oni sideli na  kuhne s Lidoj.  Vchera priehala. Pepsi-kola, sigarety
"Ronhill", "CHinzano". Obaldenno. Mne ne  nravilos', chto oni zakrylis'  odni.
Da  eshche i  vyprovodili menya. Mne  hotelos' vytashchit'  ih iz  kuhni. Po teleku
povtoryali fil'm.
     - CHto? A, nu tak smotri. Zdes' nakureno sil'no.
     YA zakryl dver'. Otoshel. Potom vernulsya i stal prislushivat'sya.
     Oni  razgovarivali,  no  ya pochti nichego ne  mog  razobrat'.  Vse-taki ya
pereborshchil so zvukom. YA ulavlival tol'ko obryvki. No ponyal.
     Mne stalo strashno. Nogi stali vatnye ot bessiliya. Ona rasskazala vse.
     Lida stala govorit' o kakih-to uzhasah. Perepugalas', navernoe.
     YA ushel, chtoby ne slushat' bol'she. Ne vyklyuchaya telek, ya vklyuchil muzyku  i
ulegsya na polu,  a v grudi chto-to nylo, chto-to tesnilo grud', i v gorle  byl
komok, i bol'.
     Lida voshla pervoj. Za nej Mariya, i stalo tiho.

     Ona  vsegda byla  umnee slov. Pochemu zhe  eto slovo tak ispugalo ee? Kak
kamennyj prizrak. Kak raskalennoe zhelezo.
     YA ne mog ponyat' etogo togda, ne umel. No ya prostil ee.
     K tomu zhe, Lida, ved' ona zhe v dosku svoya.

     Ona priezzhala ko mne v obshchezhitie, a potom my gulyali po gorodu, zahodili
v kafe.  Eli pirozhnye beze. Pirozhnye  kroshilis',  vyazli na  zubah.  My snova
vyhodili na  ulicu,  shli, smeyalis',  molchali. YA  provodil ee do  "Okruzhnoj".
Potom do gostinicy. Do nomera.
     Ona  sprosila menya, est' li u menya nevesta, i  ya skazal,  chto net.  Ona
skazala mne: "Ved' my druz'ya?"
     I ya skazal: "Konechno".
     A potom ya sprosil ee, pochemu ona tak govorila Marii?
     - Tak ty slyshal?
     YA skazal, chto slyshal.
     - Trudno ob座asnit'...
     - Togda ne nado.
     - YA...  rasteryalas', navernoe.  Ved'  my  s  Mariej  blizhe  chem  rodnye
sestry... Gde u tebya spichki?
     - Posmotri v dzhinsah.
     Ne znayu, zachem ya sprosil. Mozhet byt', podumal, a vdrug eto revnost'.
     - Nu kak ty mozhesh' govorit' tak.
     - Prosti.
     YA prosto bolvan.
     - Net, - vydohnula ona. - Net.
     Tol'ko zhenshchiny umeyut verit'.
     - YA hotel by nauchit'sya etomu.
     - Verit'?
     Byt' zhenshchinoj.
     - A ty ne mozhesh' pobyt' podol'she?
     - Mne tozhe ne hochetsya uezzhat', - skazala Lida.
     Bylo slyshno, kak shelestyat list'ya nochi.
     My tihon'ko govorili drug drugu. I ya skazal: "Kak horosho s toboj".
     A v gorode spali.

     YA soobshchil ej, chto ushel iz instituta. Ona znala. Skazala: "Ne strashno?"
     A ya skazal: "Ili boyat'sya, ili zhit'".
     Ved' ya znayu, Rossiya nikogda ne podderzhit menya, i budet starat'sya ubit'.
     - Mozhet byt', ej eto i udastsya. Posmotrim... kto kogo.
     - Oj, ne shuti tak.
     - Razve eto shutka?
     A vse-taki bez Rossii v mire bylo by skuchno. Ty ne nahodish'?

     V gorode pusto. V temnote shelest.
     I eto nashe teplo, byt' zdes'. YA  ne  vizhu lica, no  eto ty. Tvoj golos.
Ogonek sigarety.

     |to sluchilos' vnezapno.
     Ona o chem-nibud' vspomnila? Podumala? Ne znayu. CHto-to potryaslo ee?
     My  nikogda  ne govorili ob  etom. My stali vse men'she govorit'  drug s
drugom. Sideli kazhdyj v svoej komnate. Za stolom videlis', konechno.
     |to proizoshlo razom, rezko i vnezapno.
     Mariya nikogda ne prinimala reshenij podolgu, ne vymuchivala ih.
     Ona kak-to napisala mne: "|to ochen' trudno, menyat' naizlom svoyu zhizn'".
     YA ej ne poveril. YA usmehnulsya.
     Sama-to ona  vsegda  tol'ko  tak i postupala.  I  uzh esli  ona  prinyala
reshenie, to stoyala na nem. Tak vyderzhivaet kurs flagmanskij korabl'.
     |to ot nee ya nauchilsya "stanovit'sya zhelezom".
     YA mnogomu ot nee nauchilsya.

     Zatvorim dveri, i pust' za  oknami idut lyudi, i mashiny borozdyat gryaznye
luzhi, oni ne uvidyat nas. CHto strashit tebya, Mariya?
     Sosedi  za  kirpichnymi  stenami  stirayut pri skudnom  zataskannom svete
gryaznoe svoe bel'e i zharyat kartoshku v bol'shih skovorodkah, nakrytyh tyazhelymi
kryshkami,  i zapah ee meshaetsya s zapahom para i stiral'nogo poroshka, i pota.
My  odni, my  skrylis'  ot  vseh, i oni ne smogut  sudit' nas, my v nadezhnom
ubezhishche, chto zhe pugaet tebya, Mariya?
     Te, kto bredut, okruzhennye  tolpoj, tesnoj i  holodnoj, mechtayut o  tom,
chtoby sogret'sya, oni smotryat pod nogi,  oni ne podnimayut glaza na nashe okno,
nam teplo  s toboj, my vmeste,  my vysoko nad ulicami i tolpoj, speshashchej  po
nim, holodnoj, zyabkoj, smotryashchej sebe pod nogi, my vysoko nad nimi, i oni ne
podnimut glaza na nashe okno, chto zhe trevozhit tebya, Mariya?
     My  skrylis'  ot nih, i oni ne  uvidyat nas, my nikomu ne otkroem dver',
esli pridet on narushit' lyubov' nashu, Mariya!
     YA  podnesu tebe stihi,  i  ty  primesh' moj  podarok i budesh'  vesela  i
bezzabotna, ya podnesu  tebe  lyubov' svoyu, i ty  primesh'  ee teplo  i  lasku,
nezhnost' i naslazhdenie, nebo nashego naslazhdeniya, Mariya!
     I ugrozy vseh sudov zemnyh umolknut za stenami doma nashego, i proklyat'ya
demonov ne dostignut nashih ushej, begut oni proch' ot sveta  solnca nashego, ot
zvukov  muzyki nashej, ot plameni lyubvi nashej, i v upoenii zabudem my temnotu
vseh  nochej  i holod vseh  zim, i gil'otiny vseh sudov i sobranij,  odni  my
ostanemsya, i edinym my  stanem, i  svet  nash, hranitel' nash, angel-hranitel'
nash,  i hramy ego ugodny Bogu,  i kolonny ih k  nebu  voznosyatsya, k  nebesam
nashego  schast'ya,  naslazhdeniya  nashego  i  nezhnosti  nashej,  i uvidim my  mir
velikij, zemlyu  obetovannuyu  nashu,  i cvetami odarit ona  nas i blagouhaniem
sladkim,  i  ty Koroleva v nej,  i ty budesh' vesela i  budesh' smeyat'sya, i ni
odno dunovenie  holoda ne narushit pokoj lica  tvoego i  negi ego,  i ya  budu
princem tvoim,  i  vzglyady  nashi  somknutsya,  soedinyatsya ruki  nashi,  i guby
sol'yutsya.
     |to nasha s toboj zhizn', i tol'ko dlya  nas ona, i zovet ona, chtoby voshli
my v  nee, i zhdet ona  nas  i hranit pokoi nashi, kogda my  v nih, kto stanet
presledovat'  nas, my odni  i  dveri  doma  nashego zakryty  plotno,  chto  zhe
trevozhit tebya, Mariya?!

     Mariya  otkryla  okno  nastezh'.  Vo  dvore  igral  orkestr.   Pochti  kak
nastoyashchij.  Prosto  okazalos',  chto kto-to  igraet na  saksofone,  kto-to na
akkordeone, na violoncheli. V nashem dome odin  sosed na trube umeet. Iz shkoly
pritashchili udarnik, marakasy. I stali igrat'.
     Lyudi  tancevali.  So  vsego kvartala  sobralis', i  dazhe  iz  sosednego
prishli.
     Kogda oni zaigrali  tango,  Mariya obernulas' ko  mne, a ya skazal: "Damy
priglashayut kavalerov".
     Ne znayu, pochemu ya tak skazal. Ona priglasila menya,  i  my tancevali.  V
shutku,  konechno. Ona dazhe posmeivalas'.  Veselaya. V avguste eshche byvayut takie
slavnye vechera. Temnelo, no  bylo teplo. Orkestr raspolozhilsya na  gazone pod
nashim balkonom,  tak chto nam bylo prekrasno slyshno. Oni  igrali slou foks. I
snova tango. A my vse tancevali. Tak smeshno bylo.
     A  potom  ona  stala bystro-bystro  celovat' menya  v guby, v glaza.  My
stoyali, ne tancevali uzhe, ona vse  celovala menya. Ona sheptala,  zadyhayas'. I
vdrug  ona otpryanula.  Rezko.  Pochti ottolknula menya.  Mgnovenie, i  ona  na
stule. Sidit, otvernuvshis'.  YA  uspel  tol'ko  uvidet' v ee  glazah uzhas,  ya
ostolbenel. I vse.
     YA  stoyal na meste.  Ona  skazala, ne povorachivayas',  sdavlenno:  "Podi,
prinesi..."
     YA prines vody. Ona shepnula: "Spasibo".
     No pit' ne stala. Utknulas' v ladon'. Otnyala lico.
     - Da. Spasibo. A teper' idi... zajmis' chem-nibud'.
     - No... ya... hochu s toboj.
     Ona dostala iz pachki sigaretu.
     - Podaj zazhigalku.
     Gospodi, da gde zhe ona. Da vot zhe lezhit. Da.
     Ona zazhgla  sigaretu. Zatyanulas'. YA  videl, chto ee pal'cy drozhat.  Menya
tozhe tryaslo. Mne stalo strashno.
     Ona posmotrela na menya rasteryanno.
     - YA proshu tebya, idi. Ty slyshish', ya tebya proshu.
     I ya ushel.  Muzyki bol'she ne bylo. V komnate shumela pustota. Bylo sovsem
temno. Kogda zhe uspelo stemnet'? YA ne zametil. Mne ne hotelos' zhit'.
     YA povalilsya na pol.
     Noch'yu  Mariya  plakala. YA  zasnul,  kogda byli uzhe  sumerki.  No eshche  ne
rassvelo. Mariya, kazhetsya, ne lozhilas' sovsem.

     YA prosnulsya, kogda sosedi vrubili "Maestro". Oni ego bez  konca gonyali.
Nenormal'nye kakie-to byli sosedi.
     Mariya lezhala,  ne  dvigayas'. Navernoe,  vsyu  noch'  ne  spala. Okno bylo
otkryto. Voskresen'e. Bylo voskresen'e. I bol'she ne bylo nichego.

     YA shel po  dnu ogromnogo goroda, chuzhogo, pugayushchego, i goreli okna, no ih
golosa byli mne neznakomy, i kto-to shel mne navstrechu po ulice, no ne podnyal
na menya glaza, i my razminulis', ne vidya lica drug druga, ot trotuarov veyalo
holodom, i fonari, i siluety nad nimi tailis' i ne znali menya,  i ne hoteli,
chtoby ya znal ih. I gde-to daleko za moej spinoj ostyvala  trubka, no nedolgo
budet hranit'  ona  teplo  ee  golosa. Dalekaya  drozh' ee  golosa.  YA ne mogu
ostat'sya, i ona ne mozhet ukryt' menya.
     YA obeshchal vrachu, chto rovno cherez chas vernus' v palatu.
     I ya vizhu  chernye ugly i  dveri blednogo nezhivogo sveta. Gostinica Morg,
bol'nica  mutnymi  glazami oglyadyvaet  menya  i  ne  uznaet, no  sveryaetsya  s
zapiskoj  i propuskaet, i  dveri  za mnoj  zakryvayutsya, i chuzhie  lica  vnov'
obstupayut menya.
     I oni nichego ne znayut, i ya ne mogu im nichego rasskazat'.

     Razve  mozhno tancevat'  pod  muzyku, kotoruyu  igrayut na  ulice! Dazhe  v
shutku.

     Predstavlyayu, kak  tyazhelo ej bylo s  den'gami, no ya  ne  pomnyu  ni razu,
chtoby  ona pozhmotila  na chto-nibud'  deneg. Esli mne nuzhny byli  dzhinsy, ona
pokupala ih na  tolchke  za poltory sotni,  da eshche radovalas', chto  nedorogo.
Stoilo  mne  tol'ko  zaiknut'sya  o pechatnoj  mashinke,  ona  dostala vse svoi
otlozhennye  den'gi, i v  tot  zhe  den'  u  menya  byla  mashinka.  Portativnaya
yugoslavskaya mashinka. Ona i po sej den' zhiva.
     Ni  u  kogo v  klasse ne bylo takoj  roskoshi,  i vse nashi danczybao  my
raspechatyvali u menya. Kogda Marii popytalis'  vygovorit' za  eto, ona  rezko
otvetila,  chto  ne  sobiraetsya  chinit'  nasilie  nad  ch'imi  by to  ni  bylo
ubezhdeniyami.  Potom  stala govorit'  chto-to  o  pravah  cheloveka i  prave na
rasprostranenie informacii.  Po tem  vremenam  eto byl krutoj  nomer.  Hotya,
skazat' chestno, v nashih listovkah ne bylo ni teni politiki.  YA  vsegda byl k
nej ravnodushen. Mariya otnosilas' k nej "bez interesa".
     No kto mne ob座asnit, kak ona pri vsem pri  etom uhitryalas'  tak otpadno
odevat'sya? Konechno, ona postoyanno torchala za svoej shvejnoj mashinkoj... Ona i
pol'skij-to vyuchila po zhurnalam mod.

     Avtorizovannuyu biografiyu "Bitlz" my prochitali  zadolgo do togo, kak ona
v sokrashchennom  variante byla napechatana v  "Rovesnike". Mariya perevodila dlya
menya (sama ona chitaet svobodno), ili ona chitala po-anglijski, a ya dolzhen byl
ponimat'.
     V subbotu vecherom my govorili tol'ko po-anglijski.
     Bylo  vremya,  kogda  nam  dovodilos'  za  den'  obmenyat'sya  dvumya-tremya
slovami, no esli byla subbota, eto byli anglijskie slova.
     My ne povyshali  golosa, my byli predupreditel'ny, lyubezny, my nichego ne
izmenili v svoej zhizni. Prosto zhizni bol'she ne bylo.

     |to bylo  navazhdenie, i ya ne mog ot nego izbavit'sya, a ono szhigalo menya
i unizhalo, a  ya nichego ne mog sdelat'.  YA isterichno nabrosilsya na uchebu, kak
nabrosilsya by na zhenshchinu, esli by mog, ya nasiloval ee, kak  nasiloval by ee.
No  ona  okazalas'  neozhidanno podatlivoj, i  ya vse ne mog  dobit'sya ot  nee
bor'by,  soprotivleniya,   ya  hotel  draki,  no  ona  otdavalas'  mne  rabski
bezropotno,  a ya vse iskal i iskal, za chto zhe mne zacepit'sya, i dovodil sebya
do iznemozheniya,  no  eto  bylo iznemozhenie bega,  iznemozhenie napoleonovskoj
armii, ustavshej presledovat' prizrak, ustavshej iskat' srazheniya.
     Odnako ya stal "blestyashchim" uchenikom.
     Okazalos', chto ya mogu vospol'zovat'sya nepronicaemoj maskoj  "ne ot mira
sego".  I togda  mezhdu mnoj  i moim demonom  nastupilo peremirie, esli mozhno
nazvat' peremiriem balansirovanie na grani isteriki. No on perestal draznit'
menya, a ya vse glubzhe uhodil kuda-to, kuda-to vse dal'she, kuda-to pod  zemlyu,
bes ego znaet, kuda.

     U nas byl shkol'nyj vecher. YA  izobrazhal Roberta Bernsa, potomu chto pohozh
na nego, ne sovsem, konechno, no chto-to est'.
     CHital svoi perevody.
     A potom my tancevali.
     No snachala ya  tol'ko stoyal  u  okna i  smotrel na fonari, i slushal, kak
tancuyut, i igraet muzyka. "Arabeski". Bylo  temno, i byli vspyshki i begayushchie
"zajchiki", a ya stoyal u  shtory.  I odna  devushka  podoshla ko  mne i sprosila,
pochemu ya odin, a ya pones kakuyu-to chush'. Ona zabotlivo vzyala menya pod  ruku i
potyanula  za soboj. A  potom polozhila  moi ruki, i  my stali  tancevat'. Ona
skazala,  chto  ya  horosho tancuyu,  a  ya  smotrel v ee  glaza,  snachala  chtoby
perestalo  kruzhit'sya, menya  razdrazhalo eto  mel'kanie sveta  i  eta temnota,
potom ya uzhe  ni  o chem  ne  dumal, smotrel v ee glaza, pogruzhalsya v nih, oni
zatyagivali menya v  sebya, kak eto  byvaet s knigami, ya vse  smotrel, a muzyka
vse  igrala  i  igrala,  i ya, kazalos', perestal slyshat',  i lico  ee kak-to
izmenilos', i togda vozniklo eto... Tochno ya na odno mgnovenie uznal ee ili o
chem-to vspomnil, no eto nahlynulo tak vnezapno,  chto ya ne uspel  ponyat', chto
eto takoe. Ona vzvizgnula,  i ya ochnulsya, a vse  smotreli na nas. Ona stoyala,
oshalelo  i s uzhasom smotrela na menya,  vklyuchili svet, no nikto nichego ne mog
ponyat'. I ya nichego ne mog ponyat', a ona derzhalas' za bok, i glaza u nee byli
v pol-lica.
     Ona ubezhala.
     YA ne znal,  kuda mne  devat'sya. YA perepugalsya ne  men'she ee. Pobezhal ee
dogonyat', hotya ne hotel etogo, no ya hotel ischeznut'.
     A potom ya shel po ulice, i ot fonarej vse bylo sinim.

     V  1985 godu ya  okonchil shkolu. |ksternom,  s  zolotoj  medal'yu. Potom ya
poehal postupat' v institut,  v  kotoryj, po  moim  ponyatiyam, postupit' bylo
pochti  nevozmozhno, a uchit'sya tem  bolee. Mariya nablyudala za mnoj s nekotorym
strahom, no uzhe ni vo chto ne pytalas' vmeshivat'sya.

     Tol'ko odnazhdy,  uvidev  u menya na  stene  plakat  so svastikoj, ona ne
sderzhalas'.
     - Posle togo, chto oni sdelali v Majdaneke?
     YA skazal ej, chto mne imponiruet ih gotovnost' drat'sya so vsem mirom.
     - CHelovek - nichto, naciya - vse, - soglasilas' ona.
     YA  stal ob座asnyat' ej. On otozhdestvlyal naciyu  i  lichnost'. Rastolkovyval
kak shkol'nice.
     Ona molchala.
     YA stal  citirovat'  Nicshe,  Bibliyu,  Mil'tona,  rasskazal  pro gusitov,
shparil bez ostanovki, chital po pamyati stihi, ya byl v udare.
     Ona molcha slushala.
     Nakonec, ya skazal, chto antifashisty tozhe veli sebya inogda kak  svin'i, a
mnogie prestupleniya pripisyvayutsya nacistam bezdokazatel'no.
     Ona ne uhodila.
     - V  konce  koncov.  |to drevnejshij simvol,  voshodyashchij k  dobuddijskim
vremenam. Oznachal v raznoe vremya edinstvo chetyreh stihij i vechnoe dvizhenie.
     - Razve u nih ne v druguyu storonu zakrucheno?
     Ona   sprosila   nu   sovershenno    ved'    obychnym   golosom!   Prosto
pointeresovalas'.
     YA sorval plakat so steny i  stal metodichno, s tihim osterveneniem rvat'
ego na kusochki.
     - Tol'ko ne ostavlyaj musor na polu, - skazala ona.
     I ushla.

     Ona sprosila menya, zachem ya tak toroplyus'.
     - Tebe ne terpitsya uehat'?
     YA skazal, chto u menya malo vremeni.
     - Malo vremeni, chtoby chto? - sprosila ona.
     - Uvidish',  - skazal  ya. - A tupet' za partoj voobshche idiotskoe zanyatie.
Hvatit s menya.
     Tem bolee zdes', na zadvorkah planety.

     Kogda ya otryval vzglyad ot uchebnikov i tetradej, lezhavshih peredo mnoj na
stole, podnimal glaza na stenu, ya vsyakij raz videl etu kartinu. "Bonapart na
Sen Bernarde" Davida. On znal, chto mir prinadlezhit emu. Emu odnomu.

     YA skazal ej: "Teper'-to ya znayu anglijskij luchshe tebya!"
     Ona predlozhila proverit'.  |to okazalos'  pravdoj. Ne  znayu, ogorchilas'
ona ili obradovalas', trudno bylo razobrat'. Kazhetsya, vse-taki obradovalas'.
No i ogorchilas' tozhe.
     A ya stal posmeivat'sya nad nej.
     YA mnogo  perevodil  v to vremya. Bol'she stihi. Perevodit'  prozu ne bylo
osobennogo zhelaniya - chital ya  svobodno.  I  za  pyat'  let doshel  do  polnogo
ubozhestva.
     No kak zhe ej-to udavalos'! I udaetsya.
     Ona postoyanno chitala zhurnaly, poetomu? I knigi.
     Mne-to bylo ne do knig.  YA, vidish'  li, vse dumal, kak  mir peredelat'.
Spasti, to est'.

     Byla osen', shel dozhd', ya byl v  mashine. Ona stoyala  na obochine, a  mimo
propolzali drugie mashiny kak na pohoronnom parade, vprochem, tak ono i bylo.
     YA  vyklyuchil  "dvorniki"  i  slushal muzyku. Kuril  i  slushal  muzyku.  YA
vspomnil ee, uznal.
     A ya-to dumal,  chto  davno  uzhe razuchilsya plakat'. Mozhet byt', tak ono i
bylo.



Maj, 1988 g.

     - Allo.
     - Allo! Mama? Privet. Nu kak... u tebya dela?
     - Vse normal'no. A kak u tebya, kak s ucheboj?
     - Ty uzhe v otpuske?
     - S poslezavtra. YA uzhe vzyala bilet, tak chto ty zhdi, skoro ya priedu...
     - Da, ya kak raz ob etom hotel s toboj... Vobshchem, ty...
     - CHto sluchilos'? CHto-nibud' sluchilos'?
     - Da tak, nichego osobennogo. Ty sdaj bilet.
     - Zachem. Ty ne hochesh', chtoby ya priezzhala?
     - A ty ne mozhesh' perenesti otpusk? Nu, ujti popozzhe?
     - Pochemu popozzhe? CHto proizoshlo?
     - Nichego ser'eznogo.
     - A pochemu ya ne dolzhna priezzhat'?
     - Menya... vobshchem, menya ne budet.
     - CHto znachit ne budet?
     - YA dolzhen lech' v bol'nicu.
     - O gospodi...
     - Da ne volnujsya. Nichego osobennogo.
     - CHto znachit nichego osobennogo!
     - Nemnozhko nervy rasshatalis'.
     - ...
     - Mariya! Mama, ty menya slyshish'?
     - ...
     - Allo!
     - Da, da, ya slyshu tebya. |to... tak neobhodimo?
     - |to uzhe resheno.
     - YA priedu k tebe.
     - Nu zachem tebe priezzhat'! Podumaj, chto ty budesh' tut delat'?
     - YA dolzhna priehat'.
     (YA nachinayu teryat' terpenie.)
     - YA vse ravno budu v bol'nice. Tebe-to chto tut delat'?
     - ...
     - Ne  perezhivaj, vyputayus'... YA  hotel  skazat',  priedesh'  popozzhe.  YA
pozvonyu tebe. Ili napishu.
     - Net. YA priedu. Skazhi, v kakoj ty bol'nice?
     - Nu ladno, v oblastnoj.
     - ZHdi menya, ya...
     - U menya konchilis' monety, mama. Nu, poka.
     - YA priedu, zhdi menya, ya obyazatel'no...
     - Nu vse, vse, mama, celuyu.
     - Da, da, no ty...
     Vse.  Raz容dinili. YA vyhozhu iz kabiny i smotryu  na chasy. YA otprosilsya u
vracha na  odin chas  pod ego otvetstvennost'. CHerez dvadcat' minut  ya  dolzhen
byt' na prohodnoj.
     YA  idu  po  sumerechnoj  ulice.  Topolya  ronyayut  serezhki.  Nu  zachem  ej
priezzhat'? Vse- taki horosho, chto pozvonil. V telegramme nichego ne ob座asnish',
eshche perepugalas' by. Nado potoropit'sya.
     YA pribavlyayu shagi. Interesno, kak ona najdet etu bol'nicu?

     Kogda nachinaesh' smeyat'sya, samoe  strashnoe,  eto hotya by na dolyu sekundy
dopustit' mysl', chto ty mozhesh' ne sumet' ostanovit'sya.  Mysl' eta sama soboj
pererastaet v strah, strah smenyaetsya uzhasom, i togda...

     Ne  znayu,  kak  menya ugorazdilo ugodit' v bol'nicu.  Kazhetsya, ya  prosto
mahnul na vse rukoj i poplyl, kuda poneset, ya ne videl nikakogo  vyhoda, mne
ne hotelos' nichego iskat', ya  vpal v otchayanie i otdal sebya ozloblennoj leni,
upryamo ne zhelaya soprotivlyat'sya  i  vse bol'she slabeya ot  bessiliya. YA dumal o
tom, chto  ya obrechen, i eto strannym obrazom uteshalo menya, i ya zloradstvoval.
YA ne nauchilsya blazhenstvu zhivotnyh i idiotov, no nauchilsya napivat'sya, ubezhdaya
sebya, chto edinica  delitsya na  dva, vprochem, vsegda  zabyvaya svoi  dovody i,
veroyatno, neodnokratno povtoryayas'.

     Mariya priehala 30 maya 1988 goda.
     31 maya my priehali v Dolgoprudnyj, poobedali v studencheskoj stolovoj  i
otpravilis'  iskat' dachu. My hoteli snyat'  ee nedeli na dve, esli poluchitsya.
Nas prinyali za supruzheskuyu paru.
     Mariya povela sebya dostojno. Ona soobrazila,  chto ej  vse  ravno vryad li
poveryat, chto  ya  ee  syn,  a  potomu,  chtoby  ne  bylo  nikakih  razgovorov,
podderzhala etu versiyu. Pravda, so  mnoj  sluchilsya legkij  pripadok smeha. Ne
znayu, chto oni obo mne  podumali, no hozyajka posmotrela na  Mariyu s nekotorym
sochuvstviem.
     - Ne rasstraivajsya, - skazala Mariya. - |to ottogo, chto ty nebrityj.
     -  Esli chelovek smeetsya, to  eto eshche  ne znachit,  chto  on  rasstroen, -
vozrazil ya.
     A Mariya otkryla sumochku, porylas'  v nej  i protyanula mne stanok i blok
lezvij. "SHik". Uzh ne znayu, gde ona ego dostala.
     Potom ya neskol'ko raz shutil po povodu nashih psevdosupruzheskih otnoshenij
i dazhe predlozhil ej spat' vmeste. No Mariya skazala, chto eto uzhe slishkom.
     Prozvuchalo eto vpolne iskrenne. Tak mne pokazalos'.

     Kogda  my  proshchalis', ona byla v  aute. YA  sprosil ee,  otchego  ona tak
perezhivaet. Ona skazala, chto boitsya za menya.
     - Nu i chto. YA tozhe boyus', no ved' ya zhe ne kisnu.
     - Zdorovo ty menya uteshil. Molodec!
     Togda my rassmeyalis', i stalo legche.
     I tol'ko kogda ee poezd uzhe othodil, i potom, kogda on sovsem  ischez iz
vidu, ya byl blizok k tomu chtoby razrevet'sya.
     No sderzhalsya.

     YA vyshel iz pivnyaka, i tut ko mne podvalila poddaten'kaya troica.
     - |j, zakurit' ne budet?
     YA  usek, chto u odnogo  iz nih  v lape pero, i on prikryl ego, chtoby  ne
svetit'.  A  eto  bylo skverno.  YA medlenno opustil  pal'cy  v zadnij karman
dzhinsov i, ne vytaskivaya ih, skazal: "Net, rebyata, oblom".
     Ne vygorit. Kto-to iz nih podalsya bylo ko mne, no tot, chto byl s perom,
perebil ego.
     - Ladno, - hmyknul  on. - Tvoya zhizn'  kopejka, moya  zhizn' kopejka, chego
nam delit'. Mozh, pivka buhnem?
     A,  poshli. Mne bylo  do  feni.  Vse  ravno  v  obshchagu  vozvrashchat'sya  ne
hotelos'.
     - Ty ne dumaj, - prosipel on mne v uho. - YA vizhu, chto ty ne nash.
     Ne iz nashih. Tipa umnyj, da?
     YA pozhal plechami.
     - Navernoe.
     - Nu, - on kivnul. - YA zhe vizhu.
     - Ladno, - skazal ya. - Proehali.
     Zaprosto mogli prikurit' menya rebyata. Takoj otstoj.
     Mne  ne  ponravilos',  chto  ya  pochti  ne  ispugalsya.  |to  bylo  kak-to
po-upadochnomu  bezzhiznenno.  ZHizn'  - kopejka. Vot  ona,  toska-to  russkaya,
trahni ee v kopyto.
     A  nozha ya s  soboj  nikogda  ne  nosil.  Da  i  vryad  li  sumel  by  im
vospol'zovat'sya.

     YA stal sil'no  pit'. Pozhimal plechami i govoril: "Mne nuzhen doping. YA ne
mogu bez etogo".
     No ya pil vse bol'she, a zhazhda ne  prohodila, i  sodrognuvshis' pri mysli,
chto ya zaprosto mogu spit'sya, ya perestal bylo pit', no  obnaruzhil, chto dazhe k
alkogolyu u menya net ni nastoyashchej privyazannosti, ni nastoyashchej tyagi. I togda ya
mahnul na vse rukoj,  i mne bylo uzhe bezrazlichno, skol'ko ya rabotayu, skol'ko
splyu, skol'ko lakayu etoj  gadosti,  mne bylo naplevat'  absolyutno  na vse. A
potom nastala muchitel'naya bessonnica, i ya glotal tabletki, i vypolz kakoj-to
besprichinnyj, toshnyj i skol'zkij strah, i  vse zaskol'zilo,  posypalos', i ya
okazalsya v bol'nice s diagnozom  depressiya i  provalyalsya bol'she mesyaca, poka
ne priehala Mariya.

     YA voshel v malen'kuyu komnatu  s bol'shim oknom.  Za stolom sidela zhenshchina
let soroka. Ona kivnula mne  na  stul naprotiv  nee. Ona sprosila moe imya. YA
otvetil.  Ona  zapisala  v  zhurnal. Okno  otbrasyvalo na ee  lico bescvetnyj
otsvet, i ot etogo samo lico ee kazalos' nezhivym, gipsovym.
     - God rozhdeniya?
     - Tysyacha devyat'sot shest'desyat devyatyj. Vos'moe aprelya.
     Ona otorvalas' ot svoej pisaniny.
     - Tak tebe tol'ko devyatnadcat'...
     V etot moment dver' za moej spinoj priotkrylas', i potyanulo holodom.
     YA obernulsya  i uvidel, chto  za etoj  komnatoj est' drugaya, i  iz  etoj,
vtoroj  komnaty otkrytaya dver' vela pryamo na  ulicu, vo vnutrennij dvor. I v
komnate  etoj  ya uvidel dvuh zhenshchin v  halatah,  uvidel bol'nichnuyu  lezhanku,
obtyanutuyu kozhzamenitelem, i  na etoj lezhanke sidel  sovershenno golyj  muzhik,
neskol'ko rasteryanno myavshij v rukah kazennye kal'sony.
     Nevidimaya ruka zahlopnula dver', i ya pospeshil prinyat' status kvo.
     - Sovsem upalo nastroenie?
     YA kivnul. Ee lico zhalostlivo skrivilos'. Ono uzhe ne kazalos' gipsovym.
     Ona prosyashche ulybnulas' i skazala: "Ved' eto vse melochi, pravda?"
     YA kivnul.
     "Sleduyushchij!"- razdalos' iz sosednej komnaty. |to ko mne.
     "CHto oni s vami delayut..."- uslyshal ya za spinoj shepot.
     "Razdevajtes'!"- uslyshal ya komandu iz-za stola.

     Byla seredina aprelya, no  v  vozduhe edva-edva nachinalo pahnut' vesnoj,
bylo holodno, i ya ves'  pokrylsya gusinoj kozhej, poka menya veli k korpusu "1"
Obshchego otdeleniya.

     Ko mne privyazalsya kakoj-to tip. On vperilsya v  menya nemigayushchim vzglyadom
i  stal  izlagat' svoyu  (sovershenno  original'nuyu)  teosofskuyu  teoriyu.  Mne
hotelos' kurit'. YA ne  znal, kak  ot nego  otvyazat'sya, a on  nikak ne  hotel
zakanchivat'. Na pomoshch' mne prishel dlinnovolosyj  belokuryj  paren' v krasnoj
vel'vetovoj  pizhame.  On  legon'ko  razvernul  filosofa  k  sebe  i   skazal
zadushevno: "Da nu!"
     Tot, niskol'ko ne sbivayas', prodolzhal izlagat' svoi  vzglyady  i vyvody,
vidimo, ne osobenno obespokoennyj peremenoj sobesednika.
     - Nu tak znachit, vse v poryadke?
     Paren' hlopnul ego po plechu: "Vse pravil'no. Mozhesh' idti."
     I obodrennyj myslitel', dejstvitel'no, poshel kuda-to vdal',  prodolzhaya,
tem ne menee, bormotat'.
     - Pojdem, -  skazal mne  moj spasitel'.  - Pojdem v sortir, tam  narodu
net.
     My  zakurili. On prislonilsya spinoj k stene i  skazal: "Ty pervyj  den'
tut?"
     - Vtoroj.
     - Iz trinadcatoj pereveli uzhe?
     - Da, segodnya posle obhoda.
     Trinadcataya -  palata dlya  "nenadezhnyh".  Tam  zhe  raspolagayut  i  vseh
novopribyvshih.  Tak  chto  pervye  moi vpechatleniya  nikak nel'zya bylo nazvat'
radostnymi. Dobro pozhalovat' v rezidenciyu, sen'or prezident.
     - Esli budut strelyat'  sigarety, ne davaj. A  to  rasstrelyayut  vse. Tut
takie kadry est', tol'ko etim i zanimayutsya.
     - CHem?
     - Svoih nikogda net, vot i strelyayut ves' den'.
     Govori, chto net. I  eshche.  Pej tabletki.  Vse, chto dayut. Luchshe  pej i ne
sprashivaj, a to na iglu posadyat.
     On posmotrel na menya.
     - Ladno, tejk it izi.
     Menya podmyvalo sprosit',  za  chto  ego syuda upekli, no  ya podumal,  chto
podobnye voprosy tut ne prinyato zadavat'.
     - A s  etimi,  - on  kivnul v storonu koridora, -  ne razgovarivaj i ne
slushaj ih. Srazu zhe otvyazyvajsya. A to takim zhe stanesh'. Oni k tebe po desyat'
raz za den' lipnut' budut, kak bannyj list. Srazu zhe otvyazyvajsya.
     Nu, ty  videl. Serye derev'ya daleko za reshetkoj. Krashenaya beloj kraskoj
reshetka na stekle. Ty uchish'sya?
     - Na tret'em kurse, - skazal ya.
     My poznakomilis'. Okazalos', my s odnogo goda.
     Kakoj-to tip stal pristraivat'sya ryadom.
     - Otec, ochko svobodno.
     Tot pozheval chto-to, no otoshel.
     - Esli budut layat' na  tebya,  sestry ili uborshchicy tam, luchshe  prikin'sya
durakom i srazu zhe uhodi.
     Ne otvechaj. Nu ponyatno. I nikomu nichego o sebe ne rasskazyvaj.
     - Mne tozhe.
     YA sprosil ego, kak on zdes' okazalsya.
     - Dostavili. S servisom, na mashine.
     - I s chem?
     On usmehnulsya. Poterya chuvstva real'nosti.
     - |kzotika! - ulybnulsya ya.
     Da kakoj tam v zhopu!
     YA  rasskazal  paru  evrejskih   anekdotov.  My  posmeyalis'  nemnozhko  i
razoshlis'.

     CHto sluchilos' s moej golovoj? CHto oni s nej sdelali? YA  pochti nichego ne
mogu  zapomnit'.   To,   chto  bylo   davno,  pomnyu,  inogda   do  mel'chajshih
podrobnostej. U menya  byla isklyuchitel'naya  pamyat'. Stihi ya nikogda ne  chital
vtoroj  raz.  YA  zapominal ih  s pervogo. Teper' svoih ne  uznayu. |to shutka,
konechno. Prosto kogda ya chitayu chetvertuyu strochku, ya uzhe uspevayu zabyt', o chem
pervaya.  YA zavel  bloknot-kalendar',  ya  ne  rasstayus' s zapisnoj knizhkoj. YA
vsegda  zapominal telefony na sluh, teper' ne mogu  zapomnit' dazhe  familii.
Esli  mne nuzhno  chto-to sdelat',  ya prikreplyayu na stenu  plakat  s  bol'shimi
chernymi bukvami. YA stal rasseyannym.
     Sosredotochit'sya  na chem-nibud'  dlya menya celaya problema. YA vse ravno ne
smog  by  dal'she  uchit'sya  v fiztehe.  Tak  li uzh mnogo  stoilo  moe Muzhskoe
Reshenie?
     Esli razobrat'sya, to mnogo li ono uzhe stoilo?

     Ili vot eshche. YA polozhitel'no ne mogu vspomnit'  yanvar' mesyac etogo goda,
to est',  devyanostogo. YA  znayu, chto on byl,  no  ne  pomnyu. Nichego ne pomnyu.
Proval kakoj-to. Bylo Rozhdestvo, potom ya nachal  pisat' stat'yu, i byli "Depesh
Moud". Kakogo chisla ya popal v bol'nicu? I kak ya tuda popal? I gde ya vstrechal
Novyj God? Dolzhen zhe ya byl ego vstrechat' hot' gde-nibud'!
     I vovse ya ne ustal. V pervyj raz ya ustal ot zhizni na Pashu 1982 goda, v
subbotu. Potom eshche dva ili tri raza. I vse.
     YA mogu rabotat' bez sna sorok chasov podryad. Pri usilii - sorok shest'. A
sosredotochit'sya trudno.
     Inogda vdrug nachinayu gromko govorit'. Smeh, da i tol'ko.

     Ona  priehala  tridcatogo maya, i my sideli na skamejke i smotreli,  kak
nalivaetsya zakat nad kryshami. Ona kupila sebe zerkal'nye "lisichki".
     - Posmotri, kakaya prelest'. Franciya.
     Da, oni sejchas ochen' modny. |to zdes' ryadom, v komissionke.
     YA vzyal ee za ruku.
     - A ty zdorovo vyglyadish'.
     - Da? - ona  posmotrela na menya.  -  A  ty nevazhno. Osunulsya.  Zarosshij
ves'.
     Ona provela pal'cami po moej shchetine.
     - Mne ne dayut stanok, a elektrobritvoj uzhe pozdno. Mariya... voz'mi menya
otsyuda.
     Ona vstrepenulas': "CHto?"
     - Voz'mi menya otsyuda, - povtoril ya.
     |to nazyvaetsya "pod otvetstvennost'". Ty pishesh' raspisku, nu, chto vrachi
otvetstvennosti nesti ne budut, i zabiraesh' menya pod raspisku.
     - Ponyatno. Zavtra ya pridu za toboj.
     Dlya etogo nuzhno pogovorit' s tvoim vrachom?
     Da, no obychno oni ne vozrazhayut, im zhe legche.
     - I potom, eto tvoe pravo.
     - A kogda on prinimaet?
     Po  chetvergam,  no  ty   mozhesh'  zastat'  ego  posle  obhoda.  CHasov  v
odinnadcat'.
     A voobshche-to tut  klassnaya publika. Predstavlyaesh', odin tip govorit, chto
on iz dvadcat'  tret'ego  veka, no chto ya  sovsem iz  dalekogo  budushchego. Vse
dopytyvaetsya  u  menya,  iz  kakogo  zhe  imenno.  Ochen'  pochtitel'no  ko  mne
otnositsya.
     YA vizhu, chto ej ne smeshno. Pora, pozhaluj.
     - Mne pora, - ya podnimayus' so skamejki.
     - Uzhe pora?
     - YA dolzhen vernut'sya k priemu lekarstv.
     Ona vstaet za mnoj.
     -  Nichego,  poterpi eshche  nemnozhko. Zavtra  ya pridu. I my  poedem domoj.
Hochesh'?
     - Nu poka. Do zavtra?
     - Do zavtra. Poterpi eshche nemnozhko.
     - Da, da, nu poka.
     - Poka.
     Ona celuet menya. YA vizhu, kak ona uhodit. Ona oborachivaetsya, kivaet mne.
Potom uhodit vse dal'she. A ya vozvrashchayus' v palatu.
     Lestnica.  Dvojnye dveri. Sestra s klyuchami. Koridor, golosa, shushukan'e.
SHarkan'e nog. Slonyayushchiesya figury. Palata. Krovat'.
     YA idu i zabivayus' v kurilku.

     My ne poehali domoj. My prosto snyali dachu i  zhili  vmeste dve nedeli. A
potom ona uehala. YA ostalsya.
     YA ne byl eshche do konca uveren, chto mne delat' dal'she.
     A  potom  byla  osen',  i   ya  uslyshal  znakomuyu   muzyku.   Ee  pojmal
radiopriemnik, kogda ya sidel v mashine, i shel dozhd'.
     I mne kazalos', chto teper' ya znayu, chto mne delat'.
     YA skazal Lide: "CHelovek rozhden dlya schast'ya. Lyubov' vyshe straha".
     |to bylo v mae. YA  ne hotel oshibit'sya vtoroj raz, potomu  chto togda eto
byla by poslednyaya moya oshibka. Kak u elektrika. Ili sapera.

     Poezd  dolzhen  byl  vot-vot otpravit'sya,  i  provodnica  uzhe  vyzhidayushche
vsmatrivalas' kuda-to vdal' platformy, i vdrug. Mariya rvanulas' mimo nee  ko
mne, i  vse bylo otbrosheno, i ya  podhvatil ee, i my slilis', i byli ee guby,
yazyk, vse bylo otbrosheno, slovno i ne bylo vovse. A byli tol'ko my odni, vse
ostal'noe  provalilos'.  Ischezlo,  i u menya zakruzhilas'  golova, a potom vse
snova  poyavilos',  vyplylo,   kachnulos',   ves'  mir,  i   ya  derzhal  ee,  i
blizko-blizko byli ee glaza. I ya shepnul ej: "YA lyublyu tebya".
     Ona kivnula.  YA znayu. I my byli gde-to  vysoko-vysoko,  tak vysoko, chto
bylo  tol'ko  nebo, i my  ostalis' v nem nedvizhno. No vse uzhe  toropilo nas.
Lyudi,  bezhavshie mimo, toropili nas, i provodnica chto-to krichala nam, i  vse,
chto bylo  vokrug,  i  vokzal, i ego  chasy, i  to, chego my ne videli,  no ono
topalo i shumelo, i toropilo, toropilo, speshilo razluchit' nas.
     I ya skazal: "Tebe pora".
     Ona pokachala golovoj. No ya snova skazal: "Idi, oni otpravlyayut poezd".
     I  togda ona otorvalas' ot menya,  i  ee  uzhe  ne bylo, a ya  vse  stoyal.
Provodnica  postoronilas',  i  ona  ischezla,  a  ya  vse  smotrel  i  ne  mog
sdvinut'sya.
     YA stoyal  i  videl, kak  ee poezd  ischezaet, teryaetsya gde-to daleko,  za
vospalennym glazom semafora,  i ya boyalsya, chto sejchas  razrevus'. Temnelo,  i
byl veter, i ya s trudom glotal ego.
     Pochemu vse mozhet byt' tol'ko tak!

     Ona  byla  v  letnem  plat'e. Ot nee pahlo duhami.  YA vsegda  znal etot
zapah.

     Dym zhertvoprinoshenij chelovecheskih leg mezhdu nami, i  gar', sizaya pelena
nakryla lico tvoe, Mariya, i ya ne znal, gde svet, i dumal, chto temnota i est'
mir, i vse glubzhe uhodil pod zemlyu, i my ne videli drug  druga, ty ne videla
menya, no Sestra moya, prekrasnaya Sestra moya derzhala moyu ruku i pechalilas' obo
mne, zhdala, kogda ya vyjdu  iz labirinta. V ruke moej byla nit' spasitel'naya,
a ya ne znal o nej.
     I nastal den', kogda ya sprosil sebya: "Kuda ty idesh'? CHego ty hochesh'?"

     Ty  hochesh' unizit'  etot  mir, otomstit'  emu, chtoby on pal  nic  pered
toboj?  CHtoby on uznal tebya. Horoshen'kij zhe put'  ty vybral dlya etogo!  Kak,
interesno,  ty  dob'esh'sya  etogo,  vozyas'  so svoimi  durackimi uravneniyami,
zhelezkami  i  steklyashkami?  Dacha,  mashina s  shoferom,  vot  i  vse, chego  ty
dob'esh'sya.
     Posmotri, kak eto zhalko.
     A to  sovershi perevorot  v etoj  strane. Hot'  i eto  budet vsego  lish'
povtoreniem togo, chto uzhe sdelano Napoleonom, i ty ne vozvysish'sya vyshe ego.
     Kak  mozhesh'  ty  podnyat'sya  nad mirom, kogda  igraesh'  rol', kotoruyu on
navyazal tebe!
     Ty padesh' na podmostki pod vyalye hlopki tupeyushchih zritelej.
     Potomu chto vse, chto ty delaesh', eto tanec krota na dne podzemel'ya.
     Tanec krota na dne podzemel'ya.

     Mariya  sidela,  oblokotivshis' na stol i  podperev  ladon'yu golovu.  Ona
sidela, polozhiv nogu na nogu, slushala  "Shine  On You  Crazy  Diamond", zvuk
plyl iz beskonechnosti  v beskonechnost',  komnata byla polna  im, on  mercal,
kolyhalsya, on  to usilivalsya, to oslabeval, on byl zhivoj, on  byl  osyazaem i
nevidim.  Kogda ya  voshel, Mariya tol'ko posmotrela na menya, povernula golovu,
ne menyaya pozy. My sideli, rastvoryayas' v  okeane zvuchaniya, sideli i  slushali,
bez  slov,  bez  dvizhenij, zabyv  o svoih  pozah,  zabyv  o  vremeni, i ya ne
vspominal, zachem ya, sobstvenno, prishel v ee komnatu.
     Kogda zvuk konchilsya i  potom, kogda konchilas' plenka, my vse eshche sideli
tak zhe, i togda Mariya posmotrela na menya, i ya uvidel ee glaza.

     CHerez   chetyre  goda  eto   povtorilos'.   Net,  voskreslo.  Takoe   ne
povtoryaetsya.  Voskreslo na  neskol'ko neistovyh sekund, i snova zvuchala  eta
muzyka,  i ya byl  odin  v komnate v  obshchezhitii, ya sidel za stolom,  podperev
ladon'yu golovu, i v chernom  zerkale okna ya uvidel  chto-to, i eto  vozniklo i
sdelalo  menya beskonechnym, i vse zhe perepolnilo menya, i ya stal kosmosom,  no
muzyka  i togda  ostalas'  bol'she. |to  bylo  tak  yasno.  Ne  znayu, mozhno li
govorit' ob etom vsluh. Kto-to skazhet, chto ya uvidel svoe  otrazhenie, no net,
eto sovsem drugoe.

     A  potom  ya  uslyshal "A Night At  The Opera". |to  byl  sverkayushchij udar
molnii  v  samoe  serdce.  Queen  vorvalis' v  moyu  zhizn'  siyayushchim roscherkom
bozhestvennogo ognya muzyki v nagretom, naelektrizovannom vozduhe moej dushi.
     I  gde-to  v  seredine  maya  ya skazal Lide:  "Lyubov'  dolzhna byt'  vyshe
straha".

     O lyubvi peli vse. No ya ne znayu drugoj gruppy, kotoraya sumela by spet' o
lyubvi strashno. No lyubov' vyshe straha, dazhe kogda ona - strah.

     Kogda  ya  prishel v  dekanat za  dokumentami, na menya ustavilis'  kak na
choknutogo. U tebya zhe vse normal'no.
     YA vozrazil, chto zimnyuyu sessiyu ya, vse-taki, zavalil.
     - No sdal ved'.
     Sekretarsha  (Tat'yana)  porylas'  v  bumagah, nashla. Nu, vse normal'no u
tebya. YA vernus' iz akademicheskogo otpuska, i so svezhimi silami, i vse takoe,
a  dokumenty  oni  mne ne  otdadut. YA  otpravilsya v  otdel kadrov  i  zabral
attestat, ostaviv raspisku. Pust' teper' hranyat ee,  skol'ko ugodno. Hot' do
vtorogo prishestviya.
     Poteryal ya  attestat v yanvare. A kak, ne pomnyu. I  bumazhnik s  pasportom
tozhe. Kak uhitrilsya? Posle Rozhdestva ya uezzhal v Tallin. Navernoe, tam. A vot
kogda ya vernulsya?  Na mashine. Na ch'ej? A, ladno, kakaya raznica. Glavnoe, chto
vernulsya.

     Pervye  problemy s  den'gami  poyavilis', kogda ya stal pit'.  YA  poluchal
povyshennuyu  stipendiyu.  Sto rublej  prisylala  Mariya.  No  etogo bylo  malo.
Prishlos' zanyat'sya  "biznesom".  Perekidyval  veshchi iz  komka v  komok.  Potom
uvleksya.
     Kogda on skazal mne, chto zanimaetsya biznesom, ya sprosil: "A kakim?"
     On  ob座asnil. YA skazal: "Tak  my  s toboj pochti  kollegi. No  mne-to na
vodku ne hvataet, a tebe na koj?"
     V krejze na takie voprosy ne obizhayutsya. Esli ne psihi, konechno.

     CHem-to   ya   emu   priglyanulsya.   On,  vopreki   sobstvennomu   sovetu,
razotkrovennichalsya, i my ne na shutku razgovorilis'.
     -  Vobshchem  brosaj  svoih utyugov. U menya  ideya est'. Tol'ko  bez  trepa.
Den'gi nuzhny, no ya znayu, gde dostat'. Mozhno ob容dinit'sya.
     YA vezhlivo pomyalsya.
     CHerez neskol'ko  dnej on vypisalsya. YA valyalsya na krovati i chital Kafku.
On voshel v palatu. Pora vyhodit'. YA pozdravil ego.
     On napisal svoj adres, vyrval listok iz  zapisnoj knizhki i vruchil  mne.
Potom ya  prodiktoval emu svoj. On hlopnul  nebrezhno po kolenu - "levajsy". YA
kivnul. Nu, vobshchem, davaj. Zvoni, kak vyberesh'sya. Da, konechno.
     YA  dumal,  na tom i rasstalis'. Kak  voditsya.  No v seredine oktyabrya on
priehal.

     On prikatil na svoem "zaporozhce"  (na  otcovskom)  i soobshchil, chto  flet
svobodna, mozhno  poveselit'sya. I on otvez  menya  k sebe. Po doroge zahvatili
eshche chetveryh, - parnya i treh devchonok. Poveselilis'.
     On zhivet v  Zelenograde. Ego podruga -  v Moskve. Po krajnej mere, odna
iz ego podrug. Po ee milosti ya i vel mashinu.
     - Menya zh ub'yut. Ne, mne nado domoj. Nu pozhalujsta!
     Oni valyalis' na zadnem siden'e i nichego uzhe ne soobrazhali, tak upilis'.
Tri litra samogona na pyateryh. Horoshego  samogona, ya proboval. SHel  dozhd'. U
menya ne bylo prav, no ya byl trezvyj. V otlichie ot ostal'nyh.
     Korobka peredach vyletela na chetvertoj skorosti.

     Pereklyuchenie zaedalo  s samogo  nachala. Nu zaedaet, i  zaedaet.  Mashina
zavizzhala  kak  isterichnaya  i  popolzla.  Za  nami  shel "moskvich".  Tozhe  na
skorosti. YA eshche ne soobrazil, chto zhe proizoshlo, no uzhe ponyal, chto eto konec.
No pochemu?
     On vyletel na  vstrechnuyu.  A tam "KamAZ". Grustno.  Luchshe by uzh  v  nas
vrezalsya. ZHiv by ostalsya, mozhet byt'. Ved' videl zhe. Ili dumal, uspeet?
     YA dotashchil mashinu do obochiny i vstal. SHel dozhd'.
     Oni  dazhe  ne  prosnulis'.  Ser'ezno zadremali.  CHtoby rasslabit'sya,  ya
vklyuchil radio. Ko mne  dazhe nikto podhodit' ne stal,  i tak  vse  yasno. Poka
gaishniki ne podkatili.
     Togda to ya i uslyshal etu muzyku.

     YA sidel i slushal. Mozhet byt', prosto hotel rasslabit'sya. Ni o  chem ya ne
dumal.  Ostanovil "dvorniki", no  bez razdrazheniya. Zakuril sigaretu. YA uznal
etu muzyku. Tanceval'nye melodii v efire.
     Menya sprashivali. YA otvechal, no mehanicheski. Bez interesa.
     No bol'she ya uzhe  ne mog ne ponimat'. Konechno. Da.  Tanec krota  na  dne
podzemel'ya.

     Nado bylo uhodit' vpravo, a on, zachem-to,  stal obgonyat' po  vstrechnoj.
Sglupil.  A  mozhet,  psihanul.  Ili  sud'ba?  Interesno,  trupy proveryayut na
alkogol'?
     O mertvyh ploho ne govoryat. Bylo holodno, i shel dozhd'.

     I idet  chelovek, i otkryvaet novye predely, i  obretaet rodinu v  lyubvi
svoej. Tam, gde  lyubov'  ego,  rodina  ego.  No  byvayut  dni,  kogda  uhodit
vdohnovenie,  i strashno stanovitsya, tosklivo, nebo bezliko temneet za oknom.
I net solnca. I shepchet chelovek:  "Mama. Mama moya,  sogrej menya.  Ukroj menya,
holodno mne".
     I shepchu ya imya tvoe, Mariya.



Oktyabr' 1988 g. - oktyabr' 1990 g.

     YA stal vstrechat'sya  s  lyud'mi.  Govorit'.  Ochen'  mnogo govorili. Pisal
stat'i, ih razmnozhali na kseroksah, pechatali v studencheskih mnogotirazhkah. YA
kocheval po obshchezhitiyam, vse  govoril. Menya podderzhivali, so mnoj sporili. Mne
pokazalos', chto ya umeyu uvlech'. Ubedit', pereubedit'. Peresporit'.
     Poyavilis' druz'ya. Svobodnye hudozhniki. My luchshie sily, novye sily. ZHit'
naiznos. YA govoril:  "Moya propoved'. Moj Put', Moj Dolg, Moe Prednaznachenie.
Nashi Idealy".
     Nochevki na kvartirah, spory, krik, tabachnyj dym. YA mechtal o sobstvennoj
gazete.  Nervy  prevrashchalis' v  mochalku. ZHit' naiznos.  Drat'sya. Nashe pravo,
svoboda, izmenit' mir, spasti mir, my - Novaya Missiya. Ves'  sleduyushchij god. V
mae priezzhala Lida. I eshche god. V konce avgusta ya sleg.

     K tomu vremeni mne vse uzhe ostochertelo.
     Avgust, interv'yu.  Da, my gedonisty. Skandal. Oktyabr'.  Noch' v uchastke.
My vne politiki. Nikomu ne  nuzhny. Nas uslyshit ves' mir! Devchonki-isterichki.
Sryv. Nervy. "Svobodnaya"  pressa. My  povedem za  soboj.  Psih nenormal'nyj.
Noyabr'.  Pereutomlenie.  Obmorok.  Boj.  Predateli!   Vodka  na   Rozhdestvo.
SHampanskoe  skupili  obyvateli. Gajdn  na  vymorozhennoj  ploshchadi.  Vojna  do
pobedy.  YAnvar',  nervnoe  istoshchenie.  Bol'nica. V marte  "Velikij Pohod" po
strane. Noch'  na  vokzale.  Prostuda. Na  nogah. Maj,  apatiya.  Ustalost'. V
vannoj  pelenki,  chuzhie  deti orut.  Na  odnom  meste.  Pustota.  Depressiya.
Zagnannyh  loshadej...  Oboshlos'  bez  bol'nicy. Poyavilsya zarabotok.  Pomogli
znakomstva. Snyal kvartiru.
     Vse leto bolel na nogah,  i  stoilo  tol'ko rasslabit'sya,  sleg.  I uzhe
kapital'no, do serediny sentyabrya. A v oktyabre prishla telegramma ot Lidy.

     Ona prislala  telegrammu. YA prochital ee i spyatil. Esli by mne soobshchili,
chto ya millioner, eto edva li smoglo by obradovat' menya bol'she. Ona priezzhaet
cherez tri dnya. V dva chasa popoludni.
     Tri dnya ya metalsya, i ne potomu dazhe, chto zanimal den'gi, dogovarivalsya,
pokupal cvety, vino i vse-vse-vse, a prosto potomu chto spyatil.
     Zasypat' po nocham stalo mucheniem. Kak v detstve.
     YA sam udivlyalsya sebe.

     Lida tol'ko porazhalas', govorila: "Da chto s toboj?"
     Smeyalas'. Na vokzale sheptala ispuganno: "Vokrug zhe lyudi".
     YA otmahivalsya: "Da nu ih!"
     Ves' den'  my byli vmeste. YA inogda vstaval, chtoby smenit'  kassetu ili
prinesti chto-nibud' pozhevat'. Ona dva raza uhodila chtoby prinyat'  dush. YA tem
vremenem provetrival komnatu i vytryahival pepel'nicu. My nichego ne gotovili,
tol'ko kofe. Eshche buterbrody. Pili syrye yajca.
     Ona   zasnula  v  vosem'   utra.  YA  -  v  poldevyatogo.  Prosnulis'  my
odnovremenno  v  polpervogo  dnya. Vecherom Lida vspomnila  pro  komandirovku.
Shvatilas' za golovu.
     - Mne zhe nuzhno otmetit' pribytie!
     YA skazal: "I otmetim".
     Ona govorila: "YA ne uznayu tebya".
     I tut zhe govorila: "Ty ves' v etom".
     Protivorechila sebe na kazhdom shagu.
     YA upryamilsya, ne hotel ee otpuskat'. Ona skazala: "YA nenadolgo".
     YA hotel poshutit',  no ponyal, chto uzhe  ustal smeyat'sya, i skazal: "Ladno.
Tol'ko nenadolgo".
     Kogda ona vernulas', my poehali gulyat' za gorod.
     Byla osen', pervye  solnechnye  dni.  Kak  okazalos', oni  zhe poslednie.
Osen', ona vsegda vspominaetsya odinakovo. I byli ee zapahi, zheltye list'ya. I
poslednij zapah leta - zemli.
     - Ty horosho otdohnul za eto vremya? - sprosila Lida. - V proshlyj  raz ty
vyglyadel ustalym.
     - Skazhi  luchshe, slabym. |to bylo zhestoko, brosat' menya na  celyj god, -
pozhalovalsya ya. - Na poltora goda!
     Pozhalej menya, skazhi: "Ah ty bednyazhka!"
     - Ved' ty vidish', ya dobivayus' etogo.

     Absent, sigary, avtomobili, stoliki na terrase kafe.
     YA  videl  kartinu,  ya pytalsya  razglyadet' ramu  i uhodil  v  temnotu  i
vozvrashchalsya na svet,  i togda byla pomada gub,  shal'  i  temnye glaza, mnogo
tushi na resnicah.
     YA podumal o  balete, i togda byli arki, allei, bagrovye kovry i zelenyj s
     malinovym. ZHenshchina v malinovom plat'e derzhala v ruke stakan absenta?
     Smutno. Lilovye teni glaz.
     Utro bylo tremya cvetami: zolotoj, sinij i belyj.
     Bolezn' uhodila iz tela i volochila za soboj dlinnyj shlejf,
     a v komnate byl zapah studenoj svezhesti, - osennij skvoznyak, -
     i ya ponyal, chto v parke holodno, i list'ya derev'ev vysohli.
     I ya podumal: "Son smenyalsya snom, no ne bylo probuzhdeniya. CHto eto?"
     A potom: "Gracioznye pticy na stene zamka, suhim plyushchom oputany steny".
     "Znamena nochnogo bala na utrennem skvoznyake".
     I eshche: "Parizh. Most nad Senoj".
     Bonaparta  ne  bylo,  no  Franciya ostalas'. I  ya uznal  ee. Ee  belyj i
krasnyj.
     I nebo.

     A potom priehala Lida. Ona sprosila: "|to Dongen?"
     A ya skazal: "Mne nravitsya,  kogda svetlo. Navernoe,  Bah chuvstvoval  to
zhe, kogda uslyshal svoyu syuitu".
     Lida popytalas' napet' ariyu, sbilas'. |ta?

     - U tebya takaya bogemnaya obstanovka, - skazala ona.
     YA skazal: "Potomu chto mebeli net?"
     Ona priglyadyvalas' k koreshkam knig,  kasset, plastinok. |to,  navernoe,
ochen' dorogo, snimat' kvartiru?
     - Dorozhe, chem god nazad, - priznalsya ya. - Ceny zdorovo podskochili.
     - God nazad, - skazala ona tiho.

     Dusha vorkovat' otletela na kryshi, ya slyshu ee, no vse tishe,
     eto krov' peregonyaet po trubam organa pal'cev strast' lask,
     ne poj, net, napoi, mne tvoj golos kak vozduh, pit' hochu ya, pit' tebya s
gub,
     ya byl gipsovoj kukloj, lico - alebastr, v glaznicah nebo, no eto maska,
     neba ne bylo, tol'ko cvet, on zdes', stebel' venchaet uprugij,
     hobotok babochki ishchet nektara sosat',
     ya ne trogal strun, a hotel igrat', pal'cy byli kak sumerki sonny,
     istomilis' struny, zvuka hotyat, stona!
     Gips osypalsya, vot moi pal'cy, sozhmi ih, krepche, sozhgi ih
     i rodi menya plot'yu ot ploti tvoej, krov'yu ot krovi gub, zvukom ot stona
     strun...
     -  Nu,  i  tak  dalee. YA zhdal tebya segodnya  i, shodya  s uma ot zhelaniya,
napisal etu  bezdelicu. Mezhdu prochim, ty  znaesh',  kazhetsya, ya snova nauchilsya
pisat' stihi.
     - I snova podpisyvaesh'sya "|t'en"?
     Tak ya podpisyval stihi v detstve.
     A potom Lida vspomnila pro pis'ma. YA prosil Mariyu peredat' ih mne.
     Ona peredala.

     V tot den' ona pervyj raz zagovorila ob  ot容zde. YA  poprosil ee, chtoby
ona ne uezzhala. Ona skazala, chto ostanetsya eshche na nedelyu.
     My priehali iz restorana. V komnate bylo temno.
     YA smotrel na cvetnye polosy na  potolke, - dve krasnye i odnu zelenuyu,-
otsvety neona s ulicy.
     YA skazal: "Ostavajsya sovsem".
     Ona vzdohnula, a potom skazala: "Ty eto ser'ezno?"
     My pomolchali. Na  ulice  proezzhali mashiny, tihij shum. Cvetnye polosy na
potolke.
     - Dve nedeli - eto odno, - skazala ona. - A den' za dnem, god za  godom
- sovsem drugoe...
     - Bud' legkomyslennoj, - skazal ya. - Znaesh', kak eto priyatno.
     A potom skazal: "Zachem ob etom dumat'? Sebya ne perezhivesh'".
     Ona skazala: "|to verno."
     - No u menya sem'ya. Muzh.
     YA promolchal.
     Togda ona skazala: "Deti. Starshemu uzhe devyatyj. Mladshemu shestoj."
     - Kriticheskij vozrast, - skazal ya. - Kogda mne bylo pyat' let...
     - Tebya nazyvali "alendelonchikom".
     - A ya govoril: "YA samyj krasivyj mal'chik v gorode".
     - Mozhno videt'sya chashche, - skazala Lida. - YA mogla by  priezzhat' dva raza
v god.
     - Zdorovo ty menya uteshila. Molodec.
     My posmeyalis', no legche ne stalo.

     YA otpil iz bokala i skazal: "Pomnish', kak my pokupali shampanskoe?"
     Ona skazala: "Konechno, pomnyu. YA obomlela, kogda tebya uvidela."
     - A ya obradovalsya.
     - Potomu chto ya stoyala blizhe?
     - CHelovek na desyat', navernoe. Ili bol'she?
     - Da, navernoe.
     - O chem my s toboj govorili? Ved' tak dolgo stoyali.
     - Oj, ne pomnyu. Obo vsem?
     - A potom ty  otvezla  menya domoj  na taksi  i  otpravilas'  na  poiski
podarka. Pervuyu tvoyu ideyu ya perebil.
     - Kogda zhe eto bylo? - vspominaet ona.
     V vosem'desyat pervom. Devyat' let proshlo uzhe.
     My povzdyhali. Da, vremya letit.
     I Lida skazala: "Porazhayus' ya ej. Ty ved' videl ee".
     - Dva goda nazad, - skazal ya. -  No  eto  nesushchestvenno. Za te dvadcat'
let, chto ya ee znayu, ona niskol'ko ne izmenilas'.
     - Ona ne menyaetsya!
     A  ya skazal: "Konchitsya tem,  chto ya  vyjdu s nej, i  mne budut govorit':
"Kakaya u vas vzroslaya doch'!"
     - Za muzha menya uzhe prinimali.
     - Konchitsya tem, chto mne skazhut to zhe samoe.
     - Nu, ne govori tak. Ty vyglyadish' chudesno.
     - Starayus', - skazala ona.

     YA podnes ej yantarnoe kol'e. Ona snachala skazala: "Ah! Obaldenno".
     I stala lyubovat'sya im, a potom skazala: "Net. YA ne mogu".
     A ya skazal: "Mozhesh' ne otvorachivat'sya. YA zhe vizhu".
     - Kak ya ob座asnyu, otkuda?
     Vseh moih deneg ne hvatit na takoe.
     - CHepuha. Skazhesh', chto eto pozolota, a yantar' iskusstvennyj.
     YA podprygnul  i  sorval grozd' ryabiny. Gor'kaya. Ee  muchili somneniya, no
soblazn peresilil. Ona nadela i skazala: "V takom strashno na ulicu vyjti".
     YA poprosil ee sdelat'  prichesku na drevneegipetskij maner. Ona skazala:
"CHto za fantazii".
     No sdelala.  Ej ochen'  idet. Kak |lizabet Tejlor. U nee krasivyj razrez
glaz, ne nuzhno dazhe dorisovyvat'. I dlinnye resnicy.
     Ona prikryla ih, potom raskryla i skazala: "Skol'ko zhe takoe stoit?"
     YA otshutilsya.  Ona skazala,  chto znaet, skol'ko. YA  skazal,  chto  sejchas
obizhus'. Ona otstupilas'. YA stal rasskazyvat' ej pro shumerov.

     Ona uehala.
     My  dogovorilis', chto ya priedu v noyabre. V krajnem  sluchae, v  dekabre.
Obyazatel'no.
     Ona sprosila, chem ya zanimayus'. YA ob座asnil.
     -U nas eto bylo by, navernoe, trudno.
     - A inache pochemu ya torchu v etom gorode.
     - Tebe ne nravitsya zdes'?
     - YA zdes' zhivu.
     Znaesh', zhit' v gorode i hayat' ego, eto... neporyadochno  chto li. My zhe ne
ublyudki kakie-nibud'. Tak chto luchshe nichego ne budu govorit'.
     Ona skazala: "Ty dobilsya uspeha".
     - Nu chto ty, - skazal ya. - Uspeh, eto kogda perspektiva.
     Sejchas, sama  znaesh',  kakoe  vremya. Vse krutyatsya. Nikto  ne znaet, chto
budet zavtra. Kakie uzh tut perspektivy.
     - A ty?
     - A ya ne dumayu ob etom. Sebya ne perezhivesh'.
     - U tebya horoshaya otgovorka.
     - Ne edinstvennaya.

     Ona  uehala.  YA  edva  ne  zaskulil.  Vozvrashchat'sya ne hotelos',  i ves'
ostavshijsya den' ya slonyalsya po parkam.
     A potom prishel domoj i stal razbirat' pis'ma.




Vyderzhki iz perepiski. Maj 1989 g. - iyun' 1990 g.


     Iz pis'ma k Marii, 30. 05. 89 g.
     Messalina.
     Vse koncheno, net bol'she sily
     Razmerenno dyshat',
     Tak hochetsya razbit'sya, milyj,
     O blyadskuyu krovat'.
     Pokoya net, est' tol'ko smuta
     I noch' bez masok dnya,
     Net veka, lish' odna minuta
     Bezdonnogo ognya,
     Pokoya net, i v krugoverti
     Muchen'ya ne izbyt',
     Skazhi, k chemu boyat'sya smerti,
     Kogda tebe ne zhit'?
     Vsegda najdutsya legiony,
     Najdetsya nozh i yad,
     Imperskoj vlasti panteony
     Nad propast'yu paryat.
     Odin lish' shag, ne bojsya, padaj
     K nachalu vseh nachal,
     Krushen'e - vot tvoya nagrada,
     Kogda ne ustoyal,
     I koncheno. Net bol'she sily
     Razmerenno dyshat',
     Tak hochetsya razbit'sya, milyj,
     O blyadskuyu krovat'.

     Iz pis'ma k Marii, 28. 06. 89 g.
     "YA  nachinayu mnogo  pisat'.  Esli eto  ne trudno  dlya  tebya,  peredaj  s
kem-nibud' moyu pechatnuyu mashinku. YA vstrechu poezd.
     YA mog by vzyat' v prokat, no ya ochen' zazhat s den'gami".

     Iz pis'ma Marii, 04. 07. 89 g.
     "Vysylayu tebe  mashinku  i  den'gi. Ty  porosenok.  Pochemu  srazu  zhe ne
napisal, chto na meli? Teper'-to ya budu bditel'nee".

     Iz pis'ma k Marii 07. 07. 89 g.
     "YA  hochu  vsego  lish'   ochistit'  velikoe  uchenie   Hrista  ot   nakipi
predrassudkov,  kotoraya   naplastovalas'  na  nego...   Otkryvat'   cheloveku
vozmozhnosti dlya ego razvitiya, a ne  zakryvat' ih, ne skovyvat'  ego genij...
Ne golos  dogmy,  no  zhivoj golos  sobstvennogo  prizvaniya.  |to put' lyubvi,
naslazhdeniya, sovershennogo udovletvoreniya ot zhizni".

     Iz pis'ma Marii, 16. 07. 89 g.
     "Mne nelegko  vesti  s  toboj filosofskuyu  diskussiyu.  Tvoi poznaniya ne
sravnit'  s  moimi,  no mne  ne nravitsya, kogda ty govorish'  "novoe".  Kogda
govoryat, chto eto chto-to novoe, to  obychno otzyvayutsya s prezreniem  ko  vsemu
"staromu". Ty ne dumaesh', chto sozdaesh' vsego lish' novyj tip Sverhcheloveka?"

     Iz pis'ma k Marii, 26. 07. 89 g.
     "Navernoe, ya  ne sovsem udachno sformuliroval svoi mysli, i ty ne sovsem
verno menya ponyala.  YA vovse ne utverzhdayu, chto blago - eto to, chego eshche nikto
ne  videl i ne znal, to, chego  eshche  ne bylo  na svete.  YA vovse ne sobirayus'
nazyvat' shest' tysyacheletij zemnoj  civilizacii srednevekov'em,  bozhe  upasi.
Naprotiv, ya utverzhdayu, chto genij  ne tol'ko sushchestvoval vo vse vremena, no i
byl vsegda edinstvennym dvigatelem  podlinnogo  progressa. No ne nuzhno brat'
za obrazec dlya podrazhaniya Rafaelya ili Bethovena.  Nel'zya  byt' takim, kakimi
byli  oni, genij ne imeet analogov, on nepovtorim, i chtoby sledovat' tomu zhe
puti,  chto i Leonardo ili Mocart, ili Gershvin, ne nuzhno pytat'sya  kopirovat'
ih, nuzhno  idti svoim  putem,  edinstvennym pravednym,  chtoby byt'  stol' zhe
genial'nym.
     U nas na polke stoit knizhka pro Gershvina. Otkroj ee i najdi epizod, gde
Gershvin  prosit Ravelya, chtoby tot daval emu  uroki. Ravel' otvechaet: "Bud'te
pervosortnym Gershvinom. Zachem vam byt' vtorosortnym Ravelem?"
     Kitajcy vyrazilis' eshche kategorichnee: "Vstretish' Buddu, ubej Buddu".

     Iz pis'ma Marii, 03. 08. 89 g.
     "Ty ochen' podrobno pytaesh'sya rastolkovat' mne svoi pozicii. No ved' nam
dostatochno prosto pogovorit',  pravda? Esli  ty beresh'sya za ser'eznoe  delo,
tebe  sleduet ekonomnee  rashodovat'  svoi sily  i ne  peregruzhat' sebya.  Ty
znaesh', ya nikogda ne obvinyu tebya v vysokomerii, a potomu proshu tebya,  beregi
sebya".

     Iz pis'ma k Marii, 09. 08. 89 g.
     "Ty prosish', chtoby ya bereg sebya. CHto eto znachit? Smysl zhizni cheloveka v
tom, chtoby izvlech' iz sebya vse do konca. Vsyu zhizn' svoyu vlozhit' v to, chto on
delaet. |to nicsheanskoe  stremlenie k samounichtozheniyu. Dobro  otlichaetsya  ot
zla  tem, chto ego  nikogda  ne byvaet slishkom  mnogo,  v  to vremya  kak zla,
naprotiv, vsegda slishkom mnogo.
     Esli my budem sderzhany po otnosheniyu k samym blizkim lyudyam, to pered kem
togda voobshche stoit vykladyvat'sya?"

     Iz pis'ma k Marii, 16. 08. 89 g.
     "My parim nad propast'yu. Ni odin arhitektor ne sposoben  sozdat' nichego
podobnogo. YA aplodiruyu brat'yam i sestram svoim, dazhe ne znaya ih lic, ne znaya
metrazha ih kvartir i telefonnyh  nomerov. Ili dazhe ih net vovse,  no ne znaya
ob etom, ya aplodiruyu im.
     YA govoryu: "Smotrite! Vot polet nad propast'yu".

     Iz pis'ma k Marii, 19. 08. 89 g.
     "O nashem vremeni pisal  eshche Gofman.  Sudi sama: "V to neschastnoe vremya,
kogda yazyk prirody ne budet bolee ponyaten vyrodivshemusya pokoleniyu lyudej... v
eto neschastnoe vremya vnov' vozgoritsya ogon' Salamandra." ("Zolotoj gorshok.")

     Iz pis'ma Marii, 10. 10. 89 g.
     "Bud' ostorozhnee. Mne ne nravitsya tvoj kitajskij yumor".

     Iz pis'ma Marii, 15. 08. 89 g.
     "Mne kazhetsya, chto ty dolzhen  byt' ochen' ostorozhen i chuvstvovat' bol'shuyu
otvetstvennost' za vse, chto ty govorish' lyudyam, i za to, kak eto otrazitsya na
ih zhizni. Ved' ty, po suti, vvodish' novogo cheloveka v mir".

     Iz pis'ma k Marii, 22. 08. 89 g.
     "Kazhdyj  chelovek obyazan  otvechat' tol'ko pered Bogom i tol'ko za samogo
sebya. YA ne chuvstvuyu ni malejshej otvetstvennosti za kogo by to ni bylo, krome
sebya  samogo,  za ch'i by  to  ni bylo dela, krome  svoih  sobstvennyh.  Esli
kto-nibud',  prochitav  moyu  stat'yu, vyp'et zatem  litr samogona  i  v poryve
chuvstv prirezhet kogo-nibud', to ya vovse ne schitayu sebya otvetstvennym za eto.
YA ispolnyayu svoj dolg, i tol'ko. Dolg pered Bogom. I pered toboj".

     Iz pis'ma Marii, 29. 08. 89 g.
     "YA pisala tebe, chtoby ty  byl ostorozhnee,  ne potomu chto ya somnevayus' v
tom,  chto  ty  i sam razberesh'sya, chto  i kak. Prosto  legko  mozhno poddat'sya
poryvu emocij, a togda kak ty smozhesh' sebya kontrolirovat'?
     YA prochitala v Evangelii: "Po plodu uznaete derevo".
     CHto ty dumaesh' ob etom?"

     Iz moego pis'ma, 10. 09. 89 g.
     "Esli  ty vyrastish'  yablonyu,  i  na  nej budut yabloki,  a  potom pridet
kto-nibud'  i pol'et ih yadohimikatami, a rebenok  sorvet yabloko  i s容st, to
kto  vinovat v tom, chto yabloko  hudoe? Ty, vyrastivshij yablonyu, ili  tot, kto
otravil ee?
     Esli v lyudyah prosypaetsya ih sobstvennaya zhivotnost', to ya ne v sostoyanii
iskorenit'  ee,  uvy.  YA  mogu sdelat' ochen' nemnogoe,  no to, chto ya mogu, ya
dolzhen sdelat'. Nikto drugoj ne sdelaet etogo, esli etogo ne sdelayu ya".

     Iz moego pis'ma, 13. 09. 89 g.
     "V tom, chto eto tak hrupko, vidimo, est' nekij smysl.
     Ty stoish' na balkone, i ya zastavlyayu svoj golos narushit' molchan'e,
     chtoby priznat'sya v lyubvi.
     Kto poet tak? YA ne znayu.
     Mozhet byt', ptica v vetvyah? YA ne znayu.
     YA hochu tak nemnogo skazat'
     ili prosto vstat' na koleni, ne zadev tebya golosom slov.
     Ved' eto tak hrupko".

     Iz moego pis'ma, 18. 09. 89 g.
     "V cerkvi torguyut morozhenym, mimo kak po  tunnelyu pronosyatsya  kroliki v
avtomobilyah, a kto-to stoit na kolenyah i prosit svoih palachej podozhdat'.
     On hochet molit'sya. Emu govoryat: "Tri minuty".
     Kak tvoe imya, princ?
     CHernoe pole i kostry ognya na nem belye,  eto nash  gerb. Istoriki najdut
famil'noe shodstvo v portretah.
     YA beru v ruki skripku i govoryu: "My vpishem svoi telefony v al'bom Togo,
Kto nas sozdal".

     Iz moego pis'ma, 30. 09. 89 g.
     "K  uzhasu  svoemu  zamechayu,   chto  nachinayu   prevrashchat'sya  v  kakogo-to
bodhisattvu. Vsegda terpet' ne mog etih vseznayushchih guru, nastavnikov.
     No ya ne mogu izolirovat'sya ot lyudej, mne ne udalos'  by  eto, dazhe esli
by  ya i  popytalsya.  YA pytalsya uzhe delat' eto. YA ne mogu molchat', kogda vizhu
ili slyshu kakuyu- nibud' durost'. YA govoryu, i tak nachinaetsya moya propoved'.
     Napishu podrobnee, kogda sam tolkom razberus'".

     Iz moego pis'ma, 06. 10. 89 g.
     "Vezut horonit' Pushkina. "Kogo horonyat-to?" - "Da Pushkina kakogo-to".
     Vdrug okazyvaetsya, chto o tebe nikto i ne slyhal  vovse. Obidno, znaete.
Da-s".

     Iz moego pis'ma, 17. 10. 89 g.
     "Mne  ochen' ne hvataet tebya.  Inogda  ya sil'no  ustayu,  i u menya  opyat'
nachalis' eti  merzkie golovnye  boli. No eto melochi. Glavnoe, chto  ya ne mogu
ponyat', ponimayut menya ili  net? YA  ne vizhu, chtoby kto-nibud' speshil izmenit'
chto-to v svoej zhizni. Mozhet byt', oni uzhe beznadezhno vyrodilis'?
     P. S. I pochemu by ne vypuskat' tabletki chistogo kofeina!"

     Iz pis'ma Marii, 22. 10. 89 g.
     "Ty pishesh',  chto razocharovan v lyudyah. No ved' ih tozhe legko ponyat'. Oni
vovse ne nastol'ko kompetentny v filosofii, chtoby s uverennost'yu ocenit' to,
chto ty govorish' im, tvoi dovody. Kak oni  mogut sudit' o nih, podumaj sam? I
potom, ya znayu, kak eto  nelegko,  naizlom  menyat' svoyu zhizn', zacherkivaya vse
prezhnie  svoi  ustremleniya.  Tem  bolee,  sleduya ch'im-to sovetam. |to  ochen'
neprosto, pover'. Poprobuj, esli udastsya,  napravit' ih mysli tak, chtoby oni
sami ubedili sebya v tom, v chem ty hochesh' ih ubedit'.
     P.S.  YA  sobirayu  posylku.  V  nej  budut  tabletki. Oni  ochen'  horosho
pomogayut".

     Iz moego pis'ma, 21. 10. 89 g.
     "YA pisal  tebe v proshlyj  raz,  kogda  prebyval  v  unynii, i navernoe,
neskol'ko sgustil kraski. Esli ya  budu pisat'  mrachno, ne  obrashchaj vnimaniya.
Prosto  plohoe nastroenie. YA  vovse ne bessilen. Slovo - eto, dejstvitel'no,
velikaya sila, a im ya, slava bogu, vladeyu".

     Iz moego pis'ma, 28. 10. 89 g.
     "Inogda  ne  ostaetsya nichego drugogo, kak zakatit' isteriku. YA ponimayu,
eto ne ochen' ubeditel'nyj metod. No kak eshche zashchishchat'sya?"

     Iz moego pis'ma, 12. 11. 89 g.
     "Trudnodostupno dlya ponimaniya! Kak tebe eto nravitsya?
     YA  ne videl, chtoby v ch'ej-nibud' kvartire dragocennosti valyalis' by gde
popalo, na polu ili na kuhonnom stole,  a  steklyashki hranilis'  by pod sem'yu
zamkami. CHem  vozvyshennee, chem vdohnovennee proizvedenie, tem men'shemu chislu
lyudej ono dostupno. |to zhe tak estestvenno!
     Pechat' geniya ne dostupna zreniyu i sluhu togo, v kom genial'nosti net ni
na grosh".

     Iz moego pis'ma, 20. 11. 89 g.
     "Vyrodivsheesya plemya! Neschastnoe  vyrodivsheesya plemya.  Esli v odin  den'
vsya ih planeta vzletit  na  vozduh, nikto krome nih ne budet v etom vinovat.
Hotya smeyat'sya po etomu povodu tozhe neporyadochno. Kak ty dumaesh'?
     K tomu zhe  im tyazhelo.  Ved'  chelovek neset  na  svoih plechah  gruz vsej
Vselennoj".

     Iz moego pis'ma, 25. 11. 89 g.
     "Pochitaj tol'ko, chto eti kretiny pishut v svoih idiotskih statejkah!"

     Iz pis'ma Marii, 30. 11. 89 g.
     "Ty perezhivaesh',  chto do lyudej ne  dohodit to, chto ty  govorish',  i pri
etom zlish'sya, kogda v gazete ili zhurnale pechatayut  kakuyu-nibud' glupost'. Ty
vedesh' sebya  ne slishkom razumno, ty ne nahodish'? Proshu tebya, ne prinimaj vse
tak blizko k serdcu.
     Segvi il' tuo korso e lyash'ya dir le dzhenti".

     Iz pis'ma k Marii, 07. 12. 89 g.
     "Dante...  ego ocenki ne vsegda na vysote ego nebes. Mne ne po dushe ego
dogmatizm. I  vse  zhe,  nel'zya  upreknut'  ego  v  neposledovatel'nosti. Emu
udalos'  sdelat'  to, chto udalos' sdelat' lish' ochen' nemnogim  (Bahu, Bitlz,
N'yutonu  i  t. d.)  -  sozdat'  zamknutyj ob容m, sozdat'  mir  predskazuemyh
reakcij... Mne nravitsya u  nego fraza: "My -  zvezdy  vo  t'me". Kazhetsya, iz
"CHistilishcha", ne pomnyu nomer stiha".

     Iz moego pis'ma, 13. 12. 89 g.
     "YA kak bezdomnaya sobaka. Vsyakij durak mozhet shvyrnut' v menya kamen'. Ili
pnut' nogoj. A teplee vsego lezhat' okazyvaetsya na kanalizacionnyh lyukah".

     Iz pis'ma Marii, 31. 01. 90 g.
     "S tvoej storony ne ochen'-to lyubezno tak dolgo ne pisat'".

     Iz pis'ma Marii, 14. 02. 90 g.
     "YA trevozhus' za tebya. CHto sluchilos'? Pochemu ty ne pishesh'?"

     Iz pis'ma Marii, 26. 02. 90 g.
     "CHto sluchilos'? Neuzheli tak trudno chirknut' hot' paru strochek?"

     Iz moego pis'ma, 23. 02. 90 g.
     "YA genij.  Vprochem, kogda tak metet, i iz serogo  neba valit seryj sneg
na seryj asfal'tobeton, trudno sudit'. Ostaetsya lish' upovat' na eto".
     Iz moego pis'ma, 06. 03. 90 g.
     "Nado  byt' iskrennim do  konca. Neiskrennost' -  trevozhnyj simptom. No
byt' iskrennim - znachit byt' bezzashchitnym. CHto eto?"

     V golovu uporno  lezet kakoj-to muzhik. Budto by on smeetsya  i  fokus na
stole pokazyvaet s raznocvetnymi goroshinami, smotrit na menya, a ya na rukah u
Marii. On dostaet trubku, no Mariya govorit: "Ne  kuril by ty zdes'.  Rebenok
vse-taki".
     I on uhodit na balkon, a v nebe oblaka.
     Pervyj raz eto poyavilos' posle togo, kak ya uvidel  plastinku Telemanna.
Na ee konverte kakoj-to tip  s violonchel'yu uhmylyalsya,  takoj dovol'nyj,  kak
budto on i est' Telemann sobstvennoj personoj.
     V tot den' na "Oktyabr'skoj"  chto-to  neveroyatnoe tvorilos'.  Nikogda ne
videl takogo kolichestva nemeckih plastinok, oshalel s neprivychki i nahapal ot
dushi. A potom poehal na vokzal vstrechat' Lidu.
     Raz ya pomnyu slova, to znachit, ya govoril uzhe? Skol'ko zhe mne bylo let? I
chto eto za muzhik takoj?
     CHuvstvuyu, ne vyterplyu, sproshu u Marii.

     Iz pis'ma Marii, 23. 03. 90 g.
     "Mne  kazhetsya,  ty slishkom  rezok, i eto eshche  bol'she  budet nastraivat'
protiv tebya vseh. Vryad li oni zasluzhivayut nenavisti, ved' oni tak neschastny.
Pravda? Starajsya izbegat' nenavisti. Postarajsya. YA znayu, kak eto trudno".

     Iz pis'ma k Marii, 28. 03. 90 g.
     "YA vsegda  budu govorit' tol'ko to, chto dumayu.  A kak k etomu otnesetsya
kto-to tam, eto ego problema, a ne moya. YA ne otvechayu za lyudskoe  pristrastie
k licemeriyu i  lzhi. Oni tak privykli  lgat' sebe, chto im ne ostaetsya  nichego
drugogo, kak lgat' drug drugu. Oni tak privykli lgat' drug  drugu, chto im ne
ostaetsya nichego bol'she, kak lgat' samim sebe".

     Iz pis'ma k Marii, 06. 04. 90 g.
     "YA ustal bez konca prevrashchat'sya v  zhelezo.  Mne nadoela  rol' zheleznogo
drovoseka. K tomu zhe, v otlichie ot nego, u menya est' serdce.
     ...Oni, mozhet byt', i ne protiv ostavat'sya skotami, no ya vovse ne hochu,
chtoby oni ugrobili zemlyu. Na nej, mezhdu prochim, zhivu i ya.  No eto eshche ladno.
Na nej zhivesh' ty".

     Iz pis'ma k Marii, 21. 04. 90 g.
     "Est' veshchi, s  kotorymi ya  ne mogu  mirit'sya,  no ya  ni  s kem  ne hochu
voevat'. Est' veshchi, vyzyvayushchie u menya prezrenie, no ya ne prezirayu lyudej. Kak
mne eto ob座asnit' im?"

     Iz moego pis'ma, 24. 04. 90 g.
     "Menya blokiruyut so vseh storon. Tol'ko neponyatno, zachem".

     Iz moego pis'ma, 29. 04. 90 g.
     "Kakaya unylaya zhizn' u bednyh inostrancev! Raz容zzhat' i osmatrivat' nashi
zasalennye dostoprimechatel'nosti".

     Iz pis'ma k Marii, 03. 05. 90 g.
     "Te, kto igrayut na zhivotnyh instinktah, legche dobivayutsya ponimaniya. Kak
eto ni pechal'no. A vprochem, kakoe mne delo do nih!
     P. S. YA lyublyu tebya".

     Iz pis'ma Marii, 13. 05. 90 g.
     "CHtoby plyt', nuzhno zabyt' pro glubinu. Pomnish' nashu poezdku?
     P. S. YA vsegda lyubila tebya".

     Razve eto mozhno zabyt'? Razve eto mozhno vspomnit' do konca?

     Iz pis'ma k Marii, 06. 05. 90 g.
     "Na avtotrasse velikih kumirov vremya utomitel'no  kak  navyazchivoe testo
pejzazha, i mashiny terzayut zakat, zastavlyaya ego ne konchat'sya".

     Iz pis'ma Marii, 08. 06. 90 g.
     "Ty opyat' ne na shutku zamolchal".

     Iz moego pis'ma, 08. 06. 90 g.
     "Posylayu tebe novoe stihotvorenie. Kazhetsya, poluchilos' neploho".

     Iz moego pis'ma, 19. 06. 90 g.
     "YA ne bodhisattva. Prosto ya - eto ya. Lennon byl prav, eto prekrasno.
     P. S. YA lyublyu tebya, Mariya".


     Iz pis'ma ot 08. 06. 90 g.
     Cerkovnyj svechnoj ugar
     i chad ot revushchih motorov,
     ostrye iskry moroza, oskolki
     rozhdestvenskih stekol
     hrustyat pod nogami.
     Kryl'ya angelov nad mayakami -
     nevernyj led perepravy na Avallon.
     Svet, otlivayushchij rtut'yu i bronzoj,
     nad benzozapravkami zvezdy,
     nad snegom metall stupenej oborvan,
     vmerzshij vo t'mu karavan.
     YA otryvayus',
     ya ischezayu
     v skorosti i vysote,
     a moe telo padaet, padaet
     vniz, k nemeckim kamnyam i francuzskim dvorcam
     anglijskim ozeram,
     i nado mnoyu odno lish' ono -
     sivillovo nebo, glazom belym
     kosyashchee v storonu Vifleema

     ........................................................

     Vchera ya szheg svoi pis'ma. Vypisal nemnogo i szheg.
     Lida prislala telegrammu. Dva dnya nazad, no ya  ne mogu sejchas uehat'. K
Rozhdestvu vyrvus' nepremenno, tak i napisal ej.
     Mariya   udivlyaetsya,  pochemu  eto  ya  pishu  pis'ma  Lide  na  ee  adres.
Razygryvaet udivlenie. CHtoby ona da ne ponyala.
     A menya bol'she vsego zanimaet odin vopros.
     CHto by takogo podarit' Marii na Rozhdestvo? Mozhet byt', shubku?





Last-modified: Thu, 21 Sep 2000 08:02:09 GMT
Ocenite etot tekst:Ne chital10987654321