vovse ne znachit, chto takaya zhe vypala i
drugomu. |to chastnyj sluchaj, redkost', statisticheskaya deviaciya. Nadelennyj
nebesnym udelom dolzhen prizemlit'sya. Stat' politikom. So vsem umeniem etoj
bratii dozirovat' proyavlenie svoih chuvstv. On obyazan nauchit'sya. Pritom - v
korotkij srok. God, ne bolee, chtoby ponyat' svoyu zavisimost'. On igraet
ravnodushie, kogda emu xochetsya rydat' ot lyubvi. Demonstriruet presyshchenie,
kogda ego razdiraet zhelanie. Kak by pylok ni byl, on ne vprave pokazat'
etogo, esli dumaet o budushchem i xot' chut' zhaleet sebya.
CHtoby byt' schastlivym, nado stat' sil'nym.
Xorosho, dobav'te i eto k obvinitel'nomu zaklyucheniyu. Nadeyus', eto vse?
Togda pozvol'te i mne.
CHto takoe stat' sil'nym v lyubvi? Sila - navyazyvat' svoyu volyu, ne boyas',
chto lyubimomu eto nadoest? Slabost' - prinimat' navyazyvanie, boyas' poteryat'
lyubimogo? Ne vernee li skazat', chto sil'nyj - tot, kto ne ispytyvaet sil'nyx
chuvstv i boyazni ix lishit'sya?
Imenno, ditya staroe. Ty doshel do istiny. Pochemu lish' teper'? Ne mog
poverit'? Lyubyat tebya ili net - k tvoim chelovecheskim kachestvam eto otnosheniya
ne imeet. |to vopros schast'ya, vezeniya, udachi.
Da... No, kogda lyubish', trudno poverit', chto tebya ne ochen'...
Aj-ya-yaj, eto kto govorit? Poxvalyayushchijsya privezennym ottuda oruzhiem
nesravnennoj sily?
Ladno, xvatit!
CHto vse zhe oznachaet balalajkin zov? CHas dlya svidaniya vybran zabotlivo,
ves' v edinom poryve titskij narod nachinaet uchebnyj god, i dazhe svobodnye ot
trudovoj vaxty babushki i dedushki, povyazannye krasnymi galstukami, stanut
proniknovenno sluzhit' partitskimi relikviyami i reptiliyami i napominat' yunomu
pokoleniyu o dolge i slave. Pusto budet i u nastoyashchego fontana, chto uzh o
nashem govorit'. S drugoj storony, eta povyshennaya bditel'nost' navodit na
mysl' o sessii dlitel'noj, inache kakogo cherta nuzhna emu garantiya uedineniya v
stol' uedinennom meste? On nesomnenno pridet ne s pustymi rukami. Uzh kol'
skoro propuskaet urochnyj chas zhurnalistiki i vozmozhnost' snyat' gonorar za
reportazh o torzhestvennoj linejke v enskoj shkole...
S chem on mozhet yavit'sya?
Variant pervyj: kapituliruet. Soglasen rabotat' i predlozhit svoyu versiyu
operacii, garantiruyushchuyu emu bol'shuyu stepen' bezopasnosti.
Net, rasslablyayushchih versij ne razrabatyvayu. K tomu zhe ya znayu Balalajku.
On sdalsya by ran'she, esli by moe predlozhenie ego ne uzhasnulo. Ono ego
uzhasnulo, v tom-to i delo. Ot nego pryamo-taki razilo ispugannym
skunsom.Trusost' - kraeugol'nyj kamen' ego, trusost' on ne mozhet predat'.
Teper', esli dazhe on skazhet DA, ya ne mogu na eto soglasie polagat'sya.
Variant vtoroj: razdobyl informaciyu, daby otvlech' menya ot zadumannogo.
Poprostu - otgovorit'. Togda - chto za informaciya za takaya? Libo groznoe
predosterezhenie ot vlast' imushchix. Libo nechto diskreditiruyushchee LD tak, chto
mozhet perecherknut' nashu druzhbu. No chto LD mog sdelat' takogo?..
Kakaya-to mysl' zatesalas', kakaya-to zatesalasya myslya... chto-to ob
udivlenii... kakuyu-to chush' sporol v rassuzhdeniyax mudrenyx svoix, chto-to
svyazannoe s dogadkami po povodu zhizni-smerti...
Aga, vot! "Smert', glavnoe sredotochie lyudskogo interesa..." i t.d.
Dodumat'sya do takoj chushi?! Smert' - sredotochie interesa? Ne zhizn'? Lish'
potomu chto zhizn' vstrechaem nesposobnymi ni myslit', ni pugat'sya, a do smerti
ne uspevaem sozret'? O sushchem ne tak lomaem golovu, ne tak doiskivaemsya
smysla. Nebytie v ponyatiyax zhizni prodolzhitel'nee po vremeni? No chto my znaem
o techenii i dlitel'nosti vremeni TAM, kuda uxodyat dushi? Kak xochesh', chto-to
tut ne tak. Tebe sledovalo nauchit' nas ne dumat' i ne ispakoshchivat' svoi
zhizni. |tot neobyknovennogo urodstva glagol ves'ma tochno peredaet to, chto my
prodelyvaem s neyu.
Teper' ponimayu, kak umiral v takom korov'em spokojstvii. No vot ya uzhe
ne na smertnom odre, i umestno sprosit': uveren li, chto bylo chego radi
raskovyryat' svoyu - i ne tol'ko svoyu - zhizn'?
Delom zhizni tvoej byla lyubov'. Delom vsej zhizni. Ona vypala tebe, i ty
obyazan byl nesti bremya do prirodnogo konca. I tam tot, kto doshel do finisha,
pust' by sam vertel sej predmet tak i edak i gordilsya umeniem pronesti noshu.
Ili, naprotiv, razdiral by sebya ugryzeniyami sovesti.
Razve znaesh', kakuyu bol' ostavil za okeanom? A vdrug ravnuyu?
Vse, koncheno, eto zakryto. Za posylku spasibo. Vnuchke schast'ya. Obshchij
privet. Poshli za produktami.
Za produktami ya, konechno, ne idu, a lozhus' i povorachivayus' k stene.
Nadolgo. Na ostatok dnya.
No ravnovesie moe ne pokolebleno. Prodolzhayu vyzdoravlivat'.
Vyzdorovlenie osveshcheno vspyshkoj bol'shogo chuvstva. CHuvstva lyubvi k sebe. Kak
spravedlivo otmetil Laroshfuko, sopernikov u menya net. Kak nikto ponimayu
nespravedlivost' etoj lyubvi. No ya slishkom dolgo zhivu na svete, chtoby ne
znat': lish' mig otdelyaet blagopoluchie ot udara, konvul'sij i prekrashcheniya
dyxaniya.
V konce koncov, chelovek ne v sostoyanii proyavlyat' velichie duxa
postoyanno, obstoyatel'stva ne dayut. Budnichnye otpravleniya nashi ne takovy,
chtoby zavertyvat'sya v togu. No, kogda podxodyashchie obstoyatel'stva nastupayut,
togda, nakonec, chelovek velichiya duxa ne proyavlyaet. Uvy. Po krajnej mere, ya
ne proyavil. Oglyadyvayas' na umiranie, vizhu lish' sudorozhnuyu boyazn' ne
svalit'sya v omut bezrassudnogo straxa, iz kotorogo - znayu navernoe - net
vozvrata. Sekret spokojstviya duxa umirayushchih. Oni uhodyat, obernuvshis' k
zhizni, ne upuskaya melochej, - lish' by ne glyadet' smerti v zrachki.
Interesno drugoe. CHemu ravna tvoya vera v dushu i prochee, esli vse vremya
povtoryal odno i to zhe: vot i konec, vot i konec, vot i... Kak? Ne slyshu!
Da chto ya... Dnevnikovye zapisi samogo Skazochnika zavershayutsya frazoj (
"Vot i vse"...
I vse-taki zhivu.
Prosypayus' po utram v svoej berloge i na potolke vizhu ne solnechnye
bliki i dazhe ne otrazheniya ix, a, skoree, otrazheniya otrazhenij, no i etogo
dovol'no, chtoby predstavit', kak chisto i radostno solnce. Vesna i leto
promel'knuli bezdarno. K samoj nasushchnoj iz moix zagadok priblizit'sya ne
udalos'.
Zato zhizn' razgadala massu drugix. Komu-to oni neinteresny, a ya vse eshche
kopayus' v proshlom i vse eshche ne veryu v budushchee.
YA znayu, proshloe nabilo oskominu, ego ne zhelayut obsuzhdat'. Schitayut, chto
s nim pokoncheno, poskol'ku vse obnarodovano.
Obnarodovano, verno. Osoznano li?
YA ne spokoen.
Menya presleduyut dve-tri sluchajnyx frazy...
Kakoj soblazn - pokazat' nesposobnost' vsesil'nogo despota ispravit'
xot' odnu oshibku. Ne dumayu, chtoby mozhno bylo dolgo protivit'sya takomu
iskusheniyu...
Ne poteryano leto. Nemalo otkryto v proxladnyx i polupustyx podvalax
publichnoj biblioteki na russkom, ukrainskom i drugix yazykax.
Na povestke dnya osen'. Zoloto i sin', zhovto-blakitnyj prapor goremychnyx
synov Ukrainy... Kogda goremyki berut vlast', sharik shataetsya. Skol'ko nuzhno
takta, esli v rukax sila... Ili - opyat' vse snachala. Iz ugnetennyx - v
ugnetateli.
Vypivayu stakan vody, nalivayu ego s vechera, daby vyvetrit' aromaty
Vodokanaltresta, potom nastoj iz trav, chas provozhu v procedurax po ochishcheniyu
tela snaruzhi i iznutri, zavtrakayu ovsyankoj i - za mashinku. I vdrug dumayu:
vypad v napravlenii pecheni ne est' li otvet na zapros nekotoryx
pervoistochnikov? Zatrebovannoe vpolne moglo ochertit' kontury interesuyushchego
menya voprosa.
Vryad li. Vopros etot po sravneniyu s drugimi kazhetsya vpolne bezobidnym.
Po krajnej mere, v nashe nakalyayushcheesya vremya.
Kak by to ni bylo, izlivayutsya bronetankovye kolonny teksta, prakticheski
ne nuzhdayushchegosya v pravke. Xotel bylo zavyazat' eto uzlom, da boyus' vspugnut'
nimfu i porvat' putevodnuyu nit'. Na sobstvennom opyte znayu, kak ona tonka,
kak ne vynosit zhirnyx pal'cev ravnodushnyx cenzorov ili pristrastnyx
pushkinovedov, slavnyx parnej iz zheleznyx vorot i podvoroten. Pishu i o nix, o
tom, kak starateli Kosogo Glaza myali i shchupali menya i kak, ne dobravshis' do
moix potroxov s pomoshch'yu seksotov, takovyx ne bylo sredi uzkogo kruga moix
shkol'nyx i institutskix druzej, v otchayanii priglasili menya pit' vodku (
mnogo! - i besedovat' s nimi napryamuyu v zadnem pomeshchenii parkovogo
restoranchika, primykavshego k tyl'noj storone ix serogo zhelezobetonnogo
kompleksa na ulice ixnego kumira Mauzera, kakovoj Mauzer, na sej raz, k
schast'yu, ne evrej, proslavilsya nepodkupnost'yu, s kakoj unichtozhal bol'shih
poetov i kotoraya podkupaet nebol'shix intelligentov (novoj formacii). Pishu
chto znayu o sebe i o tex, komu povredit' uzhe nel'zya. O tom, chto mozhet
ischeznut' so mnoj, esli ya byl edinstvennym slushatelem tex ispovedej, chto ne
tak uzh neveroyatno. Pishu bezoglyadno, s razmaxom smertnogo, vpolne osoznavshego
smertnost'.
(A ved' vse ravno ne veritsya. CHem blizhe, tem bol'she ne veritsya. Znachit,
podnakopilos' dushi - smysla zhizni. Znachit, blizko. Vsegda podozreval, chto
Kosaya delaet eto pod narkozom kosoj polozhitel'nogo elektrichestva. Vspyshki na
solnce, severnoe siyanie, uragany i perepady davleniya - a na sleduyushchij den'
gazety davyatsya traurnymi ramkami...)
Stop! K syuzhetu! Prezhde ved' i mechtat' ne mog o tom, chtoby pisat' ne
spesha. Podgonyalo postoyanno - izdatel'stvo li, nuzhda ili prosto chestolyubie. A
teper' - ujmites', volnen'ya i strasti! Unyalis'. I - pishetsya! Kuda zh tut
shlyat'sya? Ovsyanki u menya vdovol'. I uzh, konechno, ne povod dlya vyxoda pis'mo
Balalajki, naznachivshee vstrechu u fontana 1 sentyabrya. Odinakovo yasnye utra i
luchezarnye zakaty delayut dni prosto nerazlichimymi po datam i imenam.
Ego prixod zastal menya vrasplox.
YA vozilsya s rukopis'yu, perezhivaya obilie dissonansov v russkom yazyke. Da
vot, glyan'te sami. Zvuk sss menya nesomnenno s®est. Da i voobshche, vse zhestko,
gromko, vyzyvayushche. Pishesh' - nichego. No chitaesh' - slovno skachesh' na palochke
verxom po shosse Tula - Orel (po sostoyaniyu dorogi v semidesyatyx godax XX
veka). Potom prishel nezvannyj Poet |poxi i zabasil: "Goni chai, goni, poet,
varen'e!" YA suxo otvetstvoval, chto, vo-pervyx, poetom ne smeyu zvat'sya,
vo-vtoryx, takoj roskoshi, kak varen'e, dlya zaezzhix znamenitostej ne derzhu.
Nachalos' vyyasnenie otnoshenij. Ne lyubish' ty menya, skazal on. No uvazhayu tvoj
talant. A za chto ne lyubish'? Nu, eto dolgij razgovor, skazal ya. A nam
toropit'sya nekuda, u menya da i u tebya v zapase vechnost', chto nam poboltat'
chasok-drugoj? Da ty vse ravno ne soglasish'sya, chto rassusolivat'. Net, a
vse-taki, dopytyvalsya on. CHto zh, izvol'. YA tebya ne to chto ne lyublyu, ya tebya
nenavizhu, ty vsem nam pozatykal rty, vsem pisatelyam i poetam titskoj epoxi.
(...??? - A vot tak! Aleksandr Sergeich Pushkin, kotoryj, kak ya ponyal, i dlya
tebya avtoritet, napisal stixotvorenie "Prorok" so slovami:"Vosstan', prorok,
i vizhd' (vid', znachit), i vnemli, ispolnis' voleyu moej i, obxodya morya i
zemli, glagolom zhgi serdca lyudej". |to stalo zapoved'yu russkoj literatury.
Dazhe dlya durakov ne sekret, a ty parnishche otmenno umnyj, chto byt' literatorom
na Rusi - ne professiya dlya propitaniya, a gorenie, beskorystnoe i
bezzhalostnoe k sebe. Znal ty eto? Aga, znal. I, znaya, yavlyaesh'sya nam sto odin
god spustya s podlym priznaniem "YA sebya smiryal, stanovyas' na gorlo
sobstvennoj pesne"? Pochemu, zachem? Pushkin koe-kak otkryl rot russkoj
slovesnosti, tem velik, ne gromadnymi ideyami, pravdoj, pravdoj! Ty zakryl.
Ne govori, chto ne ty. Toboyu slovno klyapom. Kto tebya prosil, kto upolnomochil?
Mne i rublya ne nakopili strochki, nadmenno skazal on. Da bros', ty i den'gi
rastratil, kak talant. Vo vsyakom sluchae, varen'e k chayu u tebya bylo. No ne v
etom delo, ne den'gami tebya kupili, pojmali na tshcheslavii, ochen' tebe
xotelos' poluchit' zvanie Poeta |poxi. Poluchil. No kakoj zhe cenoj! Kogo
vospeval! A ty chisten'kij, yarostno sprosil on. Nu, gde tam, no ya spoxvatilsya
i vyshel iz igry. Nauchennyj moim primerom, vesko zakonchil on, a dlya menya-to
primera ne bylo, ya veril im. Ne nado, skazal ya, eto my verili, a ty zhe ne
malen'kij byl, kogda eto zavarilos', komu ty tam mog verit'... Prosto - byl
pariej, a proletarii tebya za plakatiki i nenavist' k imushchim, k sostoyavshimsya,
pogladili da priladili... A chto do primera - da, verno, primera tebe ne
bylo, nikto tebe ne byl primer, vsyu mirovuyu kul'turu ty smeshal s der'mom, a
kogda pribegnul k nej, xot' k Aleksandru Sergeichu k tomu zhe, oni uzhe slopali
tebya i ty veshchal iz ix smradnoj pasti agitpropovskim balalakan'em, shershavym
yazykom plakata. Spasibo tebe, novator, chto vnes v nash poeticheskij yazyk slova
blyad' i govno, bez tebya nam s etimi gigantskimi zadachami nu uzh nikak bylo ne
sovladat'. Von literaturovedy vek gadayut, pochemu ty pustil v sebya pulyu, i
vse znayut, i nikto skazat' ne smeet, chto s propagandistskim klyapom ty
vydaval zauryadnejshuyu produkciyu, drugie s propklyapom tebya pereplyunuli. Bez
klyapa ne mogli, a s klyapom - za miluyu dushu. Beg v meshkax, tut ne nado byt'
begunom, na eto osobyj talant nuzhen. YA znayu! gorod budet! ya znayu! sadu
cvest'! kogda! takie! lyudi! v strane sovtitskoj est'. Balanda. Tixen'kij
luchshe skazal: Gvozdi by delat' iz etix lyudej, krepche by ne bylo v mire
gvozdej. A kuda emu do tebya po talantu. Prodal ty svoe pervorodstvo, uvidel,
chto katish'sya, nu i...
Tut ya opomnilsya, potomu chto Poeta |poxi bol'she ne bylo, a byl peredo
mnoj Balalajka s kozhanoj papkoj v ruke.
GLAVA 10. OTREZVLENIE
Vse moi neschast'ya sut' delo ruk odnogo cheloveka - menya samogo. Byli,
sut' i budut.
Takim periodom sleduet nachinat' povest' o zhizni. Rekomenduyu kazhdomu. Po
kolee lichnoj ispovedi vse katitsya gladko, i mozhno perebirat' sobytiya, svoi i
chuzhie postupki i s izumleniem ubezhdat'sya, chto vo vsex bez isklyucheniya
situaciyax vinovat vsegda byl ty odin i nikto bol'she.
Pogodi, tak ved' ne byvaet...
Byvaet, ne byvaet, kakaya raznica... Otpravnoj moment veren: vse moi
neschast'ya sut' tol'ko moix ruk delo. Esli kto-to mozhet zayavit' o sebe inoe,
ya ot dushi poraduyus' za etogo cheloveka.
V den' prixoda Balalajki moj podval navestila zhenshchina, pered nej ya mog
vygovorit'sya i tem - xotya by chastichno - snyat' s dushi tyazhest' balalajkinogo
vizita. No odna iz milen'kix chert moego xaraktera: ne mogu govorit' o tom,
chto bol'no. Mesyacami, godami, desyatiletiyami taskayu bulyzhniki gorya, poka ne
peretrutsya v pesok v dushe, v etoj luchshej iz kamnedrobilok, i ne vysyplyutsya k
slovu v kakoj-nibud' iz istorij. A kakovo tam kamnedrobilke i kak ona
vyglyadit, eta rana... i voobshche, kogda vyskazyvaesh'sya, ne tol'ko oblegchaesh'
dushu, no i proyasnyaesh' sut' dela - chto tam, v dele, sushchestvenno, chto pustyaki,
kak reshit', chto predprinyat' i v kakoj posledovatel'nosti...
I vse eto ya mogu, kogda rech' idet o drugix.
Sebe samomu ya ploxoj sovetchik.
No eto ne povest' o zhizni, i u menya net zhelaniya pisat' pered toboj,
|vent, portret geroya nashego vremeni. Posle takoj vojny, kak nasha, ty uzhe
ponyal, |vent, chto geroi sushchestvuyut lish' v literature. A v zhizni - kogda
strana prikazhet byt' geroem, u nas geroem stanovitsya lyuboj. Vvidu togo, chto
ya ne nameren i ne budu akcentirovat' vnimanie na luchshix postupkax zhizni, moj
portret predstavitsya tebe, |vent, napisannym skoree v buryx, nezheli v
rozovyx tonax. To blagopriyatnoe, chto pridetsya o sebe soobshchit', budet imet'
neposredstvennoe otnoshenie k syuzhetu. A pishu ya lish' o toj storone svoej
natury, kotoraya vvergla menya v spiral', zavershivshuyusya niskol'ko ne
podxodyashchej dlya menya rol'yu Gorodskogo Sumasshedshego. Ne dumaj, chto ya schastliv
ili spokoen, |vent. Upominanie o kamnedrobilke - eto, tak skazat',
protuberanec dushi, nechayannyj vopl' izranennoj protoplazmy. Da i vyrvalsya on
vse-taki po xodu sobytij.
Slovom, ko mne prishla dama...
Xa-xa, vot, nakonec, informaciya o tom, kak etot ushlyj proxvost,
Gorodskoj Sumasshedshij, obtyapyvaet svoi plotskie delishki. A to ved' obo vsem
upomyanul - o dveri v zhilishche, i o zhilishche, ob okne, unitaze, rezhime pitaniya, o
byudzhete i literaturnyx vkusax, - a ob etom ni gu-gu, esli ne schitat' epizoda
s devchonkoj, da i tot priveden radi koketlivoj illyustracii kakix-to tam
terzanij, v kotorye ne ochen'-to verish': devchonka est' devchonka. Teper' iz
sfery nevysokoj, pryamo skazhem, morali my vyhodim k chemu-to osyazaemomu...
Ty, konechno zhe, ne dumaesh', |vent, chto ya sobirayus' bezmolvno snosit'
takie zamechaniya, ne tak li?
CHto do morali, ty vprave mne ne verit'. Oskvernivshis', ya ne nalozhil na
sebya ruki i prodolzhayu zhivopisat', kak ni v chem ne byvalo.
No chto do obstoyatel'nosti povestvovaniya, to, vidimo, pridetsya otoslat'
tebya k knigam tvoego detstva, esli, konechno, detstvo tvoe ne bylo
obezobrazheno televizionnoj poshlost'yu i ty ros chitaya, voobrazhaya, chego
nyneshnemu rebenku uzhe ne dano, i sleduet opasat'sya za voobrazhenie, ne
otomret li, ved' vse predstavleno v dryanyx kartinkax, a v slove budto uzhe i
nuzhdy net. Dve-tri generacii (pochemu by ne skazat' chestno i pryamo -
degeneracii?) televizionnyx vospitannikov - i s voobrazheniem pokoncheno budet
geneticheski. Luchshe okazhus' neprav, no umolchat' ne mogu.
CHital li ty, |vent, v svoem dalekom detstve knigu pisatelya Migelya de
Servantesa "Don Kixot"? Esli net, isprav' oshibku, prochti. Esli da - perechti,
ibo chital ty ee po-detski, odno lish' komicheskoe. Nichego, chto knige stol'ko
let, ona ne sostarilas'. Ona o lyudyax. A my vse te zhe - poka! Pryamo sejchas,
|vent, kidaj k chertu etu unitaznuyu rukopis' i beris' za dona Migelya. Pomimo
naslazhdeniya ot chteniya izvlechesh' nemalo vyvodov. Odin, kstati, budet v pol'zu
sravnitel'noj kratkosti moego manuskripta (chem, ochevidno, i ogranichitsya
perechen' ego preimushchestv). No ty uzhe pojmesh' prityagatel'nost' dialoga s
pisatelem. Ty postoyanno ishchesh' sobesednika, |vent, a slushat' tebya nekomu,
dazhe blizhnim tvoim. Ne to tebya interesuet. I ne tak. Noesh'. Nadoel. Tak vot
zhe tebe sobesednik!
O prostom i ponyatnom. Dama. Nazyvaya ee tak, ya greshu protiv dam. Dama (
eto ledi. Soslovno ona, konechno, ne ledi. Ee sledovalo by nazvat' kak-to
inache. No pri udivitel'nom obilii xarakternyx slov v russkom yazyke dlya
oboznacheniya osob zhenskogo pola, ya zatrudnilsya by vybrat' odno. Getera? Ne
huna, odnako! Razve ledi ne menyayut kavalerov? S izryadnoj, myagko skazhem,
chastotoj? Blizkoe znakomstvo s predmetom delaet vsyakij sluchaj osobym, a
vsyakoe edinstvennoe slovo netochnym. Po zamashkam pochemu by i ne ledi?
Ona vzyala menya v fevrale proshlogo goda, v zrelyj period moego
sumasshestviya. Uzhe ya plaval v nem, kak ryba v vode, shustro orientirovalsya v
zagryaznennoj okruzhayushchej srede, iz koej v dostatochnom kolichestve izvlekal
butylki i banki. Upomyanutyj biznes vkupe s pensiej po beznadezhnoj umstvennoj
invalidnosti prines mne takuyu cvetushchuyu zhizn', chto ya zachastil v zavedenie
Kabatchicy. Tam i vstretilis', oni s Kabatchicej priyatel'nicy. Tam ona menya i
vzyala, v podsobke. Zamanila v podsobku - yakoby posovetovat'sya po slozhnomu
zhitejskomu voprosu - da i vzyala. Ochen' prosto, xot' vopros dejstvitel'no ne
iz prostyx. Sam ya ne posmel by, ochen' uzh krasiva. Do etogo mnoyu pol'zovalas'
sama Kabatchica, samaya krasivaya zhenshchina iz tex, kogo ya videl ne na ekrane,
etakoe chudo s myagkoj ulybkoj i tverdymi glazami. Lish' neskol'ko raz, v
poryadke srochnoj terapii. U nee svoj zakonnyj povelitel', i ona ego uvazhaet.
Tak chto dame ya byl ustuplen v kachestve platy naturoj za kakie-to shchedrye,
vidimo, uslugi.
Potom v podsobke dame raznravilos'. Ona vse dopytyvalas', kak tam
obstoit delo s seksom u nix, na Zapade. YA i rasskazal. Ej eto prishlos' po
vkusu. No v podsobke razve primesh' izyashchnye pozy, vot ona i zachastila v moj
podval. Sperva prinosila vypit'-zakusit', potom stala taskat' supy, kashi i
konservy. No eto vse nosha tyazhelaya. I odnazhdy, posle ee uxoda, ya obnaruzhil v
karmane den'gi, a den'gam svoim ya znayu schet. Odelsya i, szhimaya den'gi v
kulake, pobrel k ee domu. Stoyala zimnyaya gluxaya noch', ni dushi, lish' fonari
sochuvstvenno provozhali menya, i ne bylo na moem lice dezhurnoj ulybki.
Ostanovilsya na poldoroge: opyat' gordynya zaedaet? Den'gi zarabotany chestno. I
potom, ya zhe ne deshevka, ya soderzhanka, eto, chto ni govori, klassom povyshe.
Sud'ba igraet chelovekom...
19 aprelya sego goda na fone vpolne prilichnogo samochuvstviya mne vdrug
tak vse opostylelo...
Krupnoj prichiny ne bylo, da i byt' ne mozhet vvidu moego social'nogo
nichtozhestva, zato melkix nabralas' polnaya gorst'. Balalajka, malo chto ne
yavilsya, tak eshche i propil polozhennuyu mne dolyu gonorara, eto on inogda
praktikuet. Ozhidaemoj posylki iz Ameriki ne posledovalo (von kogda tol'ko
prishlo izveshchenie o nej), navodya menya na mysl' zabvenii. Stoyali bessolnechnye
i bezzhiznennye dni, oni neredko vypadayut vo L'vove vesnoj - bez tepla, bez
xoloda, bez listvy, bez nadezhdy. V Politexnicheskom institute, vozle kotorogo
ya progulivayus' vecherami, ceremonno rasklanivayas' so znakomymi laborantami,
dorosshimi nyne do professorov, proveli kakuyu-to idiotskuyu ryukopstryukciyu i
vykopali i poxerili i zabetonirovali staruyu-prestaruyu, eshche vo vremena Pol'shchi
zalozhennuyu velikolepnuyu klumbu s pionami, s kotoroj ya kogda-to,
davnym-davno, tajkom srezal po butonu posle ocherednogo ekzamena i stavil
buton v merzavchik iz-pod vodki, gde on rascvetal k sleduyushchemu ispytaniyu
neizmennoj pyaterkoj. Prochel prevosxodnyj kusok novoj prozy, uzh v etom ya znayu
tolk, i sobstvennye potugi v sopostavlenii s molodymi golosami tak
pokazalis' zhalki...
Slovom, ustal.
Poslednim otchayannym usiliem byl zvonok Opekunu, vernee, svetlejshej
Zare, poskol'ku Opekun v oznachennoe vremya imel prebyvat' v komandirovke v
rajone goroda Magadana. Radostnym vizgom svetlejshaya pozhelala mne
blagopoluchno dozhdat'sya ix vozvrashcheniya, komandirovka otlozhena, oni cherez
polchasa uletayut na plyazhi Bolgarii.
YA nagrel vodu i umylsya. (Pod dush ne vstal - i tak xorosh.) Nadel trusiki
i majku, staren'kie, eshche amerikanskie, no chistye i priyatnye telu, slovno
kasanie lyubimoj... Pozhalel sebya i po etomu povodu dlya ukrepleniya v
namerenii. Otper dver'. Postavil v izgolov'e stakan s vodoj i xorosho
podobrannuyu kombinaciyu tabletok. Muzyku priglushil tak, chtob sozdat'
komfortnyj fon. Den' smerti v den' rozhdeniya uprostit buxgalteriyu budushchim
programmistam.
Vdrug dver' raspaxnulas'. Dama vorvalas' ko mne, uzhe po puti sbrasyvaya
yubku i radostno vereshcha, chto prishla na vsyu noch'. Iisuse Xriste, na noch'! Eshche
tol'ko perevalilo za polden'. Ujmi strasti i vlezaj obratno v yubku, ya bolen,
kina ne budet. Ona prismirela i tonen'kim golosom soglasilas': ne bude - to
ne bude, prosto posydymo ta poxovorymo vdvox. I s takoj oxotoj plyuxnulas' na
taxtu svoim proporcional'nym zadikom, chto, mne kazhetsya, ves' osanistyj
trexetazhnyj dom zavistlivo kryaknul.
Ne proyavlyaya ni malejshego neterpeniya - nepostizhima zhenskaya priroda! (
ona bol'she chasa taraxtela o gastronomtorgovskix i drugix gorodskix novostyax.
V xode soobshchenij uzrela tabletki, ispuganno okruglila glaza, no prodolzhala
taratorit', kak ni v chem ne byvalo. YA ne mog ne otmetit' ee takta. I,
konechno, ne smog otkazat', kogda ona zhalobno poprosila pocelovat' ee. Moj
formal'nyj poceluj ona vernula takim sochnym!.. Mezhdu delom k tomu vremeni,
ona uzhe uspela privesti sebya v poryadok, to est' v raschetlivo razdet'sya nizhe
vaterlinii, no ostavit' chulki s chernymi podvyazkami. Uroki Zapada... Moya
vyalost' ee ne smutila. Ona laskala menya terpelivo i lyubovno. I tak
izobretatel'no! I pritom bormotala nezhnye slova...
Dal'nejshee - molchan'e.
Potom ya usnul.
Kogda prosnulsya, moshchi moi byli zabotlivo - ili stydlivo? - prikryty
prostynej. Menya-to ona razdela, a sama ostalas' v etix chulochkax s chernymi
podvyazkami i v koftochke, ne prikryvayushchej lona. Sidela na posteli, podobrav
nogi, i glyadela na menya dlinnymi glazami. I chto-to takoe v nix bylo...
- CHto s toboj?
- Nichego, - vstrepenulas' ona. - Ty spal, ya smotrela. - Ona,
estestvenno, balakaet po-ukrainski, ya otvechayu kak pridetsya. - Tobi bulo
fajno zi mnoyu s'ogodni?
- It was unbelievable, - skazal ya, i ona vse ponyala. - A tebe?
- It voz anbilivybl, - skazala ona, prizhalas', no v glazax ya pojmal
takuyu tosku, chto vporu bylo predlozhit' ej razdelit' moi lekarstva.
- U tebya poryadok? - Kivnula. - Polnyj? Pochti?
Opyat' kivnula i prizhalas' eshche sil'nee.
CHto takoe? Otnosheniya nashi prosty, okolichnostej mezhdu nami net. Moj
status delaet menya ideal'nym sobesednikom. YA slovno shchel' v zabore, skvoz'
menya mozhno podsmatrivat' kartinki dikovinnoj dlya nee zhizni. I mne zhe
vypleskivat', bez opaseniya byt' predannoj, vse, chto nakaplivaetsya na dushe.
Takim obrazom, ya znayu ee biografiyu ot mladoj nevinnosti do statusa nyneshnego
epizodicheskogo sozhitel'stva s desyatkom chinov rodnogo torga, prokuratury,
rajkoma i vyshe. Pri takom obraze zhizni imeyut mesto esli ne perezhivaniya, to
oslozhneniya. I ya dobrosovestno uchastvuyu v poiske obtekaemyx formul dlya ix
razresheniya.
No v tot raz chto-to bylo ne tak. Slovno proizoshla nepriyatnost' iz ryada
von vyxodyashchaya, a ne to, chto kto-to odin uznal o kom-to drugom ili dazhe o
neskol'kix... ne dumayu, chtoby eto bylo dlya nix takim uzh sekretom.
- Poslushaj, Anna, - skazal ya.
Ty, |vent, da i Vy, pronicatel'nyj Kritik, uzhe, estestvenno, pojmali
avtora na tom, chto v povestvovanii o vlachenii dnej ego net imen. I teper',
konechno, vopite ot vostorga. Prichina prosta: predstavlena geroinya. Po
krajnej mere, tak zadumano. Poskol'ku, vvidu osoboj kon®yunktury, pisat'
prixoditsya i sii zametki i ix razbor, speshu obratit' vnimanie
zainteresovannyx lic na eto obstoyatel'stvo.
Ravnym obrazom ne stanu dozhidat'sya upreka v nerazborchivosti svoej
fiziologicheskoj. Otdayu sebe otchet, chto chelovechestvo nedostatochno eshche
chistoplotno dlya zhizni edinoj sem'ej, no to li mne eto bezrazlichno teper', to
li prenebregayu konkretno radi Anny - ( - etogo ne znayu sam.
- Poslushaj, Anna, - skazal ya, - ty ne takie delaesh' dela, ditya moe, ne
v osobo krupnyx masshtabax, opasat'sya tebe nechego. Ezheli ob etom uznal tot,
kto do sih por delal vid, chto ne znal, znachit, on prosto xochet perespat' s
toboj. Nu i perespi, tebya ne ubudet. A perezhivat' ne delo, eto dorogo
obxoditsya. Zdorov'e osobenno nuzhno k starosti. Nakaplivaetsya massa del i
obnaruzhivaetsya, chto nikto drugoj ix ne sdelaet. U tebya syn, u nego so
vremenem budut deti, kto ih budet nyanchit', kak ne ty, zhenshchina-tovaroved,
nomenklaturnaya figura titskoj zhizni...
- CHomu b tobi ne ozhenytysya zi mnoyu, - tonen'kim goloskom skazala ona.
Ee pal'cy v brilliantax byli spleteny i stisnuty, uzen'kie plechi
vstoporshcheny, guby rastyanuty, v glazax strax.
YA otoropel. Otnyalsya na mig. CHto ni govori, |vent, a effekty
neozhidannosti - oni vse-taki samye neozhidannye effekty.
- CHudnaya ideya, - ostorozhno-shutlivym tonom skazal ya. - Kogo-to eshche
soblaznyaet brak so mnoj. Ty ne zabyla, chto ya sumasshedshij?
- Kakoj tam sumasshedshij... Ty dezertir i dissident.
- Otkuda ty znaesh'? - Neulovimo provokacionnyj vopros. Ne Kto tebe
skazal s obychnym Sama znayu...
- Vse govoryat.
- A-a... A chto, sejchas modno imet' muzhej-dissidentov?
Ona zaplakala.
Gospodi, nu chto zhe eto? Kuda, k chemu mne eta baba?
BABA. BIOGRAFIYA (KRATKIJ OCHERK)
Baba rodilas' let etak na dvadcat' pyat' pozzhe menya v dereven'ke na
Lemkivshchine. Kogda ona okonchila desyat' klassov... vernee, kogda otsidela
desyat' polozhennyx v shkole let, mamasha otvezla ee vo L'vov, k dyade. Dyadya byl
bol'shoj chelovek, mexanik pri garazhe obkomovskoj bol'nicy. On oxotno prinyal
Annu i stal balovat'sya s nej, edva za mater'yu zatvorilas' dver'. Anna ne
vozrazhala. Dyadya obeshchal ustroit' ee v texnikum kooperativnoj torgovli,
devstvennost' ona utratila zadolgo do dyadi, i voobshche ne vozrazhala, v
principe. Dyadya byl vdov i zhil vmeste so svoim zhenatym synom. Syn tozhe
balovalsya s Annoj. ZHena podozrevala balovstvo i nagrazhdala Annu tychkami.
Tychkov Anna ne boyalas', zato boyalas' drugix veshchej: chto dyadya uznaet o syne i
ne ustroit ee v texnikum, chto syn uznaet ob otce i perestanet balovat'sya s
nej, a on-to i byl Anne vsex rodnee, chto zhena brata zakatit skandal, vygonit
ee iz domu, a dyadya poteryaet k nej interes i ne ustroit ee v texnikum.
Beremennosti ona ne opasalas'. CHudodejstvennye svojstva uksusa ona uznala
eshche do nastupleniya polovoj zrelosti i sama zabotilas' obo vsem. V dome
postoyanno paxlo uksusom. CHtoby opravdat' etot zapax, Anna delala vid, chto
strashno lyubit uksus, i dobavlyala ego vo vsyakuyu edu. V konce koncov, ona i
vpryam' polyubila uksus.
No delo ne dvigalos', i dyadya ne ustraival ee v texnikum.
Ona stirala, ubirala, stryapala, podavala k stolu i myla posudu, nyanchila
rebenka i stoyala v ocheredyax. ZHena dyadinogo syna uznala, konechno, tajnu
uksusa, no i vidu ne podala: radi etoj gryaznoj devchonki muzh ee ne ostavit.
ZHena tol'ko udvoila kolichestvo i izoshchrila kachestvo tychkov.
Anna priexala v starovynne ukrains'ke misto L'viv, znaya, chto v nem est'
pamyatnik Mickevichu, texnikum kooperativnoj torgovli i universitet. K
Mickevichu pretenzij u nee ne bylo i p'edestal osvobozhdat' v svoyu pol'zu ona
ne sobiralas'. Universitet v ee voobrazhenii svyazan pochemu-to s ximiej,
ponyatie o kotoroj u nee tak smutno, chto o neponyatnom ona imeet obyknovenie
govorit': "Ce vse ximiya." Ostavalsya kooperativnyj texnikum, no Anna dazhe ne
znala, gde on naxoditsya. Odnako, po istechenii goda uznala i otpravilas' tuda
sama.
Ostal'noe dostignuto bylo edinstvennym izvestnym ej i vse eshche
bezotkaznym putem.
Nastal velikij den', ona poluchila spravku o zachislenii. V tot den'
tarelka borshcha otpravilas' dyade v shtany, a zhena brata v otvet na tychok
poluchila zatreshchinu. Anna ushla v obshchezhitie. Brata ona prodolzhala lyubit' i ne
otkazyvala emu nikogda, on umer molodym, srazu posle zashchity dissertacii po
problemam matrichnyx igr.
Tri goda ona zhila kak vse kollezhanki - balovalas' s parnyami po
paradnym, koe-kak sdavala ekzameny, zachety i poluchala diplom i prezhnim putem
vybila naznachenie na bazu Plodovoshchtorga. K tomu vremeni otnositsya ee pervoe
znakomstvo s kosmetikoj i perenyataya u kogo-to privychka raz v nedelyu myt'
volosy. |ti sklonnosti ne mogli ne byt' otmecheny, prinesli ej reputaciyu
aristokratki, chto v sochetanii s dlinnymi nogami, yamochkami na shchekax i legkim
nravom obratilo na sebya vnimanie mestnogo rukovodstva.
Eshche cherez god proizoshlo sobytie gosudarstvennogo znacheniya. Na sobranii
po vydvizheniyu kandidatov v deputaty gorsoveta, predzavkoma zachital po
bumazhke takoe obrashchenie: tovarishchi nam predlagaetsya izbrat' kandidatom v
deputaty gorodskogo soveta zhenshchinu ukrainku ne starshe dvadcati odnogo goda
nezamuzhnyuyu so srednim special'nym obrazovaniem i stazhem raboty ne menee
odnogo goda. Na baze tol'ko odno sushchestvo udovletvoryalo vsem perechislennym
parametram - Anna. Ee i izbrali.
Tut ona pereshla na vtoruyu kosmicheskuyu skorost' i pokazala, na chto
sposobna. Volosy stala myt' cherez den' i upotreblyat' duxi. Podkrashivala
guby. Odevalas', do xrusta natyagivaya chulki na svoi zametnejshie, dolozhu vam,
nogi. Ee vydvinuli v kakuyu-to komissiyu gorsoveta. "Ot nee xot' ne vonyaet", (
zhelchno zametila po etomu povodu sekretar' gorispolkoma, figura, kak
izvestno, nesmenyaemaya. V komissii ona zacepila tokarya-peredovika i srazu na
sebe zhenila. To byl zvezdnyj chas zhizni, pik nravstvennosti, ona spala tol'ko
s muzhem i s dvoyurodnym bratom, rovno cherez devyat' mesyacev rodila syna, i
molodoj obrazcovoj sem'e vydelili odnokomnatnuyu kvartiru.
Postepenno rabota stala brat' svoe, prixodilos' zaderzhivat'sya, muzh ne
ponimal emansipacii peredovoj titskoj deyatel'nicy, i oni rasstalis'.
Nyneshnij status svobody i nezavisimosti byl raz i navsegda dostignut.
A vosxozhdenie k gastronomtorgu, partijnosti, dvuxkomnatnoj kvartire,
mebel'nym garnituram, poezdkam v socstrany i prochee stanovilos' delom goloj
(ili polugoloj) texniki, kakovaya, svidetel'stvuyu, naxodilas' na vysokom
urovne i do poyavleniya na pedagogicheskoj scene tvoego, |vent, pokornogo
slugi.
I vot eto zhelezo, eta zakalennaya i ottochennaya stal' plakala, sidya v
nepotrebnom vide na ubogoj moej posteli, i skvoz' belye pal'cy v dorogix (
po titskim ponyatiyam - kol'cax tekli slezy.
Nado by ee zhalet', i ya pozhalel by, esli by ponyal. I ponyal by, esli by
ona plakala o tom, chego ej prisushche dobivat'sya i k chemu stremit'sya. No k
zamuzhestvu u nee ne bylo malejshih dazhe popolznovenij so vremeni razvoda, to
est' uzhe dvenadcat' ili bolee let, - esli ej verit', konechno. Da i s chego by
ne verit'? Razve ee obraz zhizni s zamuzhestvom sovmestim? Na koj ono ej,
zamuzhestvo? Lyubov'? Nu uzh pryamo! A na rol' spasitelya padshix zhenshchin ya ne
gozhus'. Kogda godilsya, to, skoree vsego, sam pal by. Da i vremeni proshlo s
toj pory - gody, s godami lyudi redko delayutsya luchshe.
YA glyadel, kak ona plachet.
- Ty pomnish', chto ya zhenat?
- Byl zhenat. Byl!
- Byl i ostalsya.
- Ce vse ximiya! Esli by ostalsya, tebya ne vpustili by.
- Promorgali, sluchaetsya. - Slezy zakapali chashche. YA otshvyrnul prostynyu.
Pust' moi moshchi tozhe uchastvuyut v ubezhdenii. - Nu, chto tebe eshche, ty prixodish',
kogda xochesh', i nikogo bol'she u menya net. A u tebya - vzvod, i ya tebe ne
meshayu. A byl by muzhem, ster by ix, kak plevok, vmeste s tvoej kar'eroj.
- Vot i sotri, - skvoz' slezy skazala ona, otnyav ot lica ladoshki i uzhe
probuya guby v ulybke.
- Zachem boltat', ne sobiraesh'sya zhe ty hit' na zarplatu.
- Sobirayus'. YA xochu byt' tol'ko s toboj.
- Ty moloda, menya odnogo tebe ne xvatit.
- Xvatit. Mne laski tvoej xvatit.
Slovo laska v ukrainskom mnogoznachno i v nem preobladaet ne seksual'nyj
ottenok. YA byl obeskurazhen i, chtoby pokonchit', zhestko skazal: "Ostavim eto".
Ona pritixla. Morshchas', peremenila pozu. U nee zatekli nogi, ona
vyprostala ix, snyala chulki - ya zavorozhenno glyadel, kak iz-pod chernoj kisei
poyavlyaetsya molochno-belaya kozha (Anna terpet' ne mozhet solnca) - i poshevelila
uxozhennymi pal'chikami (raz v nedelyu pedikyur, po sredam, esli ne oshibayus').
Pridvinulas' ko mne, kasayas' teplymi nogami, rech' ee tekla pevuche, a ya
glyadel na ee tyazhelye volosy, na kozhu v aristokraticheskix rodinkax, na
siyayushchie glaza i sililsya slushat' i ne slushal, a dumal o tom, kak eto mne v
moi-to gody dostalos' vkushat' takoj lakomyj kusochek.
Kogda, ustav ot neposil'nogo vnimaniya, popytalsya ostanovit' ee, ona
zamaxala na menya rukami i privstala na posteli. Ee koleni utopali v odeyale,
no ona vse ravno vozvyshalas' nado mnoyu v svoej nichego ne prikryvayushchej
koftochke, glaza blesteli, guby ulybalis', i vidno bylo, chto ona ubezhdena
svoimi dovodami i ne vidit vozmozhnosti ix oprovergnut'.
- Tak? - radostno kivaya, sprosila ona. - Tak?
YA otricatel'no pomotal golovoj: ne tak.
Medlenno, kak v fil'max luchshix rezhisserov, lico izmenilos'. Ulybka
potusknela, v glazax, na gubax, na lbu nakaplivalos' razocharovanie, gorech',
unynie, nakonec, spokojstvie. Unyloe spokojstvie. Nado zhe, vpervye ya obratil
vnimanie, kakoe u nee podvizhnoe lico.
- Znachit, ty menya ne lyubish', - skazala ona.
- V zhizni odna smert' i odna lyubov'.
- Ce vse ximiya, - skazala ona, - ale xaj bude po-tvoemu. Ne lyuby. YA
budu lyubyt'. Til'ki ne zalyshaj mene.
- Da ya zhe i tak s toboj!
- Ne tak,( skazala ona. - ZHivi zi mnoyu, perexodi do mene zvidsi.
- Iz etogo podvala ya tol'ko nogami vpered.
- Nu nehaj, nu to dobre, to ya perejdu do tebe, mozhna?
- Syuda, v podval? Anna, ty v svoem ume?
I vdrug ona brosilas' mne na sheyu i razrazilas' voplyami.
- Oj, zvil'ny mene! Vyzvoly vid nyx! YA z toboyu mayu garnyj seks, i
nasolodu, i lasku, i dobre slovo, a z nymy proklyattya i zhax! Vony zh mene za
lyudynu ne vvazhayut', z nymy i slova ne skazhesh', i vse, shcho z toboyu zalyubki, z
nymy ogidno. Oj, vryatuj mene, ridnen'kij, bo zh zagynu!
Pytayus' otorvat' ee - kuda tam! Vzhalas' mne v sheyu i oroshaet slezami.
- Anna, poslushaj, come on, be reasonable. V smysle, ne bud' zhe
idiotkoj. Nu kogo ty vybrala, nu sama podumaj?! Pochemu by ne podyskat'
chto-nibud' ponadezhnee? Davaj poishchem vmeste.
- Oj, ne treba meni inshogo!
- Ty vse zhe poishchi. Ne tot ya chelovek, chtoby tebya zashchitit'.
- Tot, tot! Znaesh', kak oni tebya boyatsya?
Tak-s! Vot eto soobshchenie...
- Anna, ya takoj zhe kobel', kak vse oni.
Ona shiroko raskryvaet svoi udivitel'nye slavyanskie glaza, i xoxochet, i
osypaet menya takimi poceluyami!.. No ya znayu, vozvrat k teme neminuem, vplot'
do stoyaniya na kolenyax i bit'ya golovoj o cementnyj pol, i tverdo govoryu:
- Anna, my ne budem vmeste.
- No pochemu???
- YA lyublyu druguyu. Obnimayu tebya, a vizhu ee.
- Nichego, privyknesh' i polyubish'. YA dlya tebya vse!..
- Ne privyknu. Ne polyublyu.
- No pochemu, pochemu?
- Nu xotya by potomu chto ya evrej. Da-da, ne smejsya. Na etoj samoj zemle
nas ubivali trista let, veshaya s koshkami i svin'yami. A teper', esli
vspominayut ob etom, vash brat govorit s xoxlackoj miloj xitrinkoj: "|to zh
nado! A koshek i svinej za chto?" YA vas nenavizhu. I tebya v tom chisle.
- Nu ty zhe vresh', ty vresh' vse!
|to ona vykriknula po-russki, i ya vzbesilsya. Vru. Ne o svin'yax i
koshkax, eto pravda. Vru o nenavisti, kotoroj ne ispytyvayu. Moya replika iz
tex, kakie sozdayut povod dlya vrazhdy na vsyu zhizn', no mne nado zashchitit' sebya,
i ya gotov na vse.
- V etom gorode zhilo kogda-to sto tysyach moix soplemennikov i dvadcat'
tysyach tvoix. Moi vystradali eto mesto stolet'yami. Vse oni ubity. Te, chto
prishli za nimi, vytesneny v Izrail' i eshche chert znaet kuda. A tvoi zhrut
klubniku i zaselili gorod tak, chto ne pozabotilis' dazhe soxranit' mogily
nevinno ubiennyx. YA nenavizhu vas za to, chto vy prisposobilis' k etoj podloj
vlasti, zhivete ee zhizn'yu, derzhite ee, grabite ee...
- Vona meni ogidna.
- Ax, kak strashno! |to tvoya vlast'. Takix, kak ya, ona unizhaet. Takix,
kak ty, podnimaet.
- YA im ne proshchu brata...
- Nu chto ty melesh', pri chem tut tvoj brat...
- CHto ty znaesh'... - I glyadela na menya vzglyadom Florii Toski. - CHto ty
o nem znaesh'... A obo mne? Znaesh', chto syn moj - ot nego?
YA obradovalsya: vot i dovod!
- Nu, ty zhe prosto tvar'! Spat' s dyadej, rodnym bratom materi, s ego
synom, dvoyurodnym bratom... |to krovosmesitel'stvo!
Ona kivala. A menya poneslo. YA delal ekskurs v ee rodoslovnuyu. Otkuda
rodinki, eta golubaya krov'? Vekovaya privychka lozhit'sya s kem prikazhut. I ty
reshila, chto mozhesh' byt' mne zhenoj???
Ona vse glyadela i vse kivala.
Bezrodnaya suka, skazal ya. Mne bylo shestnadcat', skazala ona. A bratu
tridcat' pyat'. A dyade shest'desyat. Kto vinovat? Menya ne uchili - s kem
lozhit'sya, a s kem net. Kto imel silu, tot i pravo imel. Dyadya imel silu, ot
nego ya zhdala, chto on menya ustroit v texnikum. A brata ya lyubila. On menya
laskal. Bol'she nikto menya ne laskal. Do tebya nikto. YA lozhilas' s etimi i
delala vse, mne eto nravilos'. A potom stalo protivno. Tak protivno, ruki by
na sebya nalozhila, esli by ne syn. A tak kuda ego... On vunderkind, on vrode
tebya, a emu pyatnadcat' vsego. S nim v oblasti nosyatsya, na olimpiady vsyakie
posylayut, o nem v gazete pishut, ya tebe ne govorila. Vse, chto u menya na
svete, - eto on i ty. Kuda zh ty menya gonish' teper', kogda ya uzhe razbirayu, s
kem nado, a s kem net?
V Amerike na takoe otvechayut: "|to tvoya problema". Nado zhe, kak prosty
problemy v Amerike...
Glaza ee opyat' stali nalivat'sya slezami, ona opustila golovu i klonila
ee nizhe i nizhe, poka ne utknulas' licom v moi koleni. Elozila po nim
raskrytymi myagkimi gubami i tixo plakala. Protyanul k nej ruku i - otdernul.
I vse-taki protyanul snova. ZHenshchina strashna slabost'yu.
Takoj byl u nas epizodik. Ne skazhu, chtoby eto izmenilo nash s Annoj
status, no chto-to vse-taki sdvinulos'. V chastnosti, ya stal ne tak otkrovenno
pyalit'sya na xoroshen'kix zhenshchin, hotya status Gorodskogo Sumasshedshego eto
pochti v obyazannost' vmenyaet. CHto do Anny, to ne uveren, chto i ona stala
skromnee, ya za etim ne slezhu. No svojstvo yavlyat'sya v kriticheskie momenty
priobrelo cherty postoyanstva, a eto protivostoit chuvstvu besprizornosti (
preskvernomu, dolozhu vam, chuvstvu.
I segodnya yavilas' kak nel'zya bolee kstati i ni slova ne skazala, uvidev
menya etakim polutrupikom, zasnovala vokrug zakopchennyx gazovyx gorelok so
snorovkoj byvaloj prislugi. Naverno, ona pritashchila-taki produkty, zapaxlo
umopomrachitel'no, potekli slyuni, i chas spustya ya byl uzhe syt, a eshche cha