Uladz³m³r M³kalaev³ch SHyc³k. U chas ne vyarnul³sya
---------------------------------------------------------------------
U.SHyc³k. "U chas ne vyarnul³sya", "Mastackaya l³taratura", M³nsk, 1975
OCR & SpellCheck: Zmiy (zmiy@inbox.ru), 20 l³penya 2003 goda
---------------------------------------------------------------------
Projdze chas, z zyamnyh kasmadroma¢ voz'muc' start vyal³znyya zorkal¸ty ³
nak³ruyucca da dal¸k³h galaktyk.
Magchyma, geta adbudzecca ¢zho ¢ nastupnym stagoddz³, magchyma, znachna
paznej. Ale nasha mara ne hocha chakac', my ¢zho cyaper hocham vedac', shto
napatkae byasstrashnyh astral¸tchyka¢ u byaskoncaj prastory. Ab ³h prygodah,
l¸se ³ znahodkah raskazvaecca ¢ getym zborn³ku fantastychnyh apavyadannya¢.
Ad pravazhataga Balachan admov³¢sya. U prysutnasc³ nezna¸myh lyudzej ¸n
za¢s¸dy adchuva¢ syabe n³yakavata. Pragnaz³sty garantaval³ na bl³zhejshy chas
yasnae nadvor'e bez pylavyh bur ³ metearytnyh dazhdzho¢. ² by¢ samy raz, kab
paehac' adnamu. Adz³n ¸n budze adchuvac' syabe val'nej ³ zmozha adrazu ³ bol'sh
po¢na ¢vajsc³ ¢ gety pakul' shto nevyadomy ³ tamu pryvabl³vy svet chuzhoj
planety. YAmu vel'm³ hacelasya getaga, bo ¸n upershynyu pak³nu¢ Zyamlyu, ne
pabyva¢shy za svae dvaccac' dva gady navat na susedn³m Mesyacy. Us¸ neyak ne
vypadala, ne bylo patreby.
Zreshty ³ tut, na Marse, ¸n apynu¢sya zus³m nespadzyavana. S¸leta kanchae
un³vers³tet, specyyal³zava¢sya na rannyaj kasm³chnaj g³story³. Kal³ zh nadyshla
para bracca za dyplomnuyu rabotu, Kasaj, yago k³ra¢n³k, nechakana prapanava¢
yamu zmyan³c' temu, uzyac' bol'sh pozn³ chas - pershyya pal¸ty da zorak. Tema ¢
g³story³ byla zus³m ne raspracavanaya. ² ne dz³¢na. |poha pal¸ta¢ da zorak
pachalasya yak³h-nebudz' pa¢tara stagoddzya nazad.
Ulasna kazhuchy, geta byla ne taya g³storyya, yakaya vab³la Balachana. YAna
amal' ne mela zdabytka¢. Bo navat pershyya zorkal¸ty ne vyarnul³sya yashche sa
sva³h padarozhzha¢, chas ³ adleglasc' yak³h vymyaral³sya svetlavym³ gadam³. Tol'k³
asobnyya ³ chasta nyape¢nyya zvestk³ ab tyh zorkal¸tah dajshl³ pakul' da Zyaml³.
Ale Balachan pavazha¢ svajgo vykladchyka, yak³ vuchy¢ yago z samaga pershaga kursa.
² kab ne zasmuchac' dobraga nasta¢n³ka, zgadz³¢sya pamyanyac' temu.
V³dac', k³ra¢n³k zrazume¢, shto ¢ getaj zgodze ne hapae dushy,
zac³ka¢lenasc³, yakaya adna prymushae chalaveka zhyc' lyub³maj spravaj. Bo,
pragledze¢shy plan raboty, ¸n zadumenna skaza¢:
- YA duma¢, shto ¢ dzyac³nstve ¢se marac' pra zork³.
Balachan zdz³v³¢sya. Gety vyvad na¢rad c³ vycyaka¢ z anal³zu plana
dyplomnaj raboty, skladzenaga zgodna z navukovym³ patrabavannyam³. Ale razam
z tym k³ra¢n³k ne pamyl³¢sya. Balachan, kal³ vuchy¢sya ¢ shkole, sapra¢dy n³kol³
ne mary¢ stac' astral¸tchykam. Badaj, ¸n by¢ vyklyuchennem u sva³m klase.
Kosmas tady dlya shkol'n³ka¢ by¢ yak paez³ya. Bo hto ¢ tym uzrosce ne p³sha
versha¢! Balachan ne p³sa¢, ³ Kasaj geta zrazume¢. SHto, adnak, pryvyalo yago da
getaj dumk³?
Balachan veda¢, shto vykladchyk sam mary¢ pra dal¸k³ kosmas ne tol'k³ ¢
malenstve. Navat by¢ bl³zk³ nekal³ da tago, kab mara stala yavaj. Perashkodz³¢
nedarechny vypadak - Kasaj na tren³ro¢cy zlama¢ nagu. Zorkal¸t "CHyrvonaya
malanka", ek³pazh yakoga sklada¢sya ¢ asno¢nym z adnakashn³ka¢ Kasaya pa
kasm³chnaj shkole, startava¢ bez yago. Z tae pary m³nula bol'sh za pa¢veka.
Kasaj use getyya gady vyho¢va¢ moladz', v¸¢ va un³vers³tece speckurs pa
rannyaj kasm³chnaj g³story³, ³ n³hto ne chu¢ ad yago navat slova pra pal¸ty da
zorak. Dyk chamu ¸n raptam parushy¢ ma¢channe? Nabalelae zh treba addavac' tamu,
hto zdolee yago prynyac'.
Balachan ne peraacen'va¢ syabe, ne znahodz³¢ u sabe yakascej, yak³ya b
abyacal³ pospeh u dasledavannyah pa novaj teme. Bol'sh tago, ¸n adchuva¢, shto
yana ne zahap³la yago. Nu shto zh, ¸n vykanae rabotu, kal³ tago hocha nasta¢n³k.
A potym vernecca da pary Gagaryna ³ Armstronga. Ale, razvazhayuchy tak, ¸n ne
mog pazbycca nespakoyu. ¨n ne lyub³¢ nyayasnascej.
² vos' kamandz³ro¢ka na Mars. Tut znahodz³cca samaya magutnaya ¢ Sonechnaj
s³steme stancyya dal¸kaj suvyaz³ ³ pry ¸j - Central'ny kasm³chny arh³¢. U ³m
zaho¢vayucca ¢se materyyaly ab asvaenn³ ³ zavayavann³ kosmasu. Pachynayuchy z
pershaga shtuchnaga spadarozhn³ka Zyaml³ ³ azh da nerasshyfravanyh s³gnala¢, yak³ya
pryjshl³ ¢ Sonechnuyu s³stemu - c³ ad zyamnyh zorkal¸ta¢, skazhonyya adleglascyu ³
perashkodam³, c³, hutchej za ¢s¸, ad byaskonca dal¸k³h galaktyk abo pul'sara¢.
Balachan ne very¢ u s³gnaly, yak³ya n³byta pryjshl³ ad ³nshyh cyv³l³zacyj.
Neshta n³hto ne sustre¢ ³h da getaga chasu navat u dal¸k³m Susvece. Us¸, shto
ne paddaecca rasshyfro¢cy, - paradz³la m¸rtvaya pryroda.
Razv³ta¢shysya z dyspetcharam u kasmaporce, Balachan se¢ u elektramab³l'.
¨n ne mog zabludz³cca. Da Central'naga arh³va vyala dobraya shasha. Zdal¸k yana
byla padobna na raku, shto cyakla m³zh chyrvonyh pyaschanyh barhana¢.
|lektramab³l' mog razv³vac' fantastychnuyu hutkasc', ale Balachan ne
spyasha¢sya. ¨n uklyuchy¢ a¢tamatychnae k³ravanne, a sam, ne adryvayuchysya, glyadze¢,
yak naso¢vaecca na yago z bl³zkaga krayav³du zmrochnaya ad f³yaletavaga neba
byaskoncaya pustynya. Adnastajnasc' pejzazhu ne rascharavala yago. ¨n bachy¢ shmat
teleperadach pra Mars ³ by¢ gatovy da lyuboga v³dov³shcha. Adnak c³ mozha nezhyvoe
adlyustravanne para¢nacca z samoj pryrodaj! Navat praz sferychnae shklo kab³ny
pustynya byla nepadobnaya na svayu k³nakop³yu. YAna zhyla, yana byla pobach, yae
mozhna bylo pakratac', na ¸j mozhna bylo pak³nuc' svae slyady.
Balachan spyn³¢ elektramab³l', vyjsha¢ na shashu.
Sonca stayala ¢ zen³ce. Nepryvychna malen'kae, yarka-zalatoe, yano ne
pyaklo, yak na Zyaml³ ¢ pustynyah, a neyak sumna ³ pyashchotna grela tvar, ledz'
prab³vayuchysya praz shklo germashlema. ² svyatla davala mala. Navat u yasny
mars³yansk³ po¢dzen' na nebe byl³ v³dac' zork³ ³ suzor'³.
Balachan perastup³¢ bely aho¢ny bardzyur ³ pakrochy¢ u glyb barhana¢.
Spyn³¢sya tol'k³ tady, kal³ zn³kl³ ³ shasha, ³ elektramab³l', a pustynya lyazhala
perad ³m takoj, yakoj yana byla: ³nshaplanetnaj, chuzhoj.
¨n ne by¢ dasvedchany ¢ arealog³³*, n³kol³ ne ¢n³ka¢ u yae detal³. U
g³story³ zavayavannya kosmasu yago c³kav³¢ f³lasofsk³, maral'ny bok. Balachan
razglyada¢ getu z'yavu yak chargovy etap u evalyucy³ chalavectva. U getym yago
poglyadze ne bylo mesca ¢movam ³snavannya na ³nshyh planetah. Bo, ureshce, yany -
u adnym vypadku lepshyya, u drug³m gorshyya - ne mel³ ³stotnaga znachennya. Vazhnym
by¢ sam fakt vyhadu chalaveka za mezhy Zyaml³ ³ tyya vyn³k³, yak³ya geta dalo dlya
razv³ccya navuk³, ekanom³k³, us¸j cyv³l³zacy³.
______________
* Arealog³ya - navuka ab Marse.
Cyaper zha ¢svedamlenne tago, shto ¸n znahodz³cca sam-nasam z chuzhoj
pryrodaj, adrezany ad usyago, shto bylo na Zyaml³, padarvala raptam yago
¢pe¢nenasc'. Zapoznenae pachucc¸ ramantyk³, yakoj veyala ad raskaza¢
kasmana¢ta¢ pra svae prygody, kranula serca. Balachan paduma¢, shto ¢s¸-tak³
geta dobra - stup³c' nagoj na pyasok ³nshaj planety, pastayac' pad promnyam³ yae
sonca.
- Balachan, dze ty? CHamu spyn³¢sya?
¨n uzdrygnu¢, pachu¢shy gety golas, ³ tut zha zasmyaya¢sya. YAmu stala kryhu
sumna: Mars, akazvaecca, sta¢ uzho dastatkova cyv³l³zavany. Balachan uzdyhnu¢,
shkaduyuchy, shto ramantyka tak hutka skonchylasya, ³ pajsho¢ da darog³.
Budynak arh³va znahodz³¢sya na beraze vyal³kaga kratera. Persh chym uvajsc³
¢ syaredz³nu, Balachan do¢ga staya¢ nad adhonam. V³dov³shcha bylo n³ z chym ne
para¢nanae. Vybuh bujnoga metearyta, utvary¢shy krater, agal³¢ glyb³nnyya
parody. Navat udalechyn³ yany ne haval³sya za smugoj, za pa¢cenyam³.
Roznakalyarovyya, yany z³hacel³ pad sonechnym³ pramennyam³, yak dal¸k³ya zork³.
YAsnaya, da bolyu ¢ vachah kantrasnaya karc³na. Balachanu padumalasya, shto ¸n
pachynae razumec' tyh, hto, pabyva¢shy ¢ prastory, ³mknecca vyarnucca tudy
zno¢. Ta³lasya ¢ chuzhyh planetah magutnaya pryvabl³vaya s³la.
SHchyra kazhuchy, Balachan ne chaka¢ vel'm³ mnogaga ad sva¸j raboty ¢ arh³ve.
² na Zyaml³, ³ tut apraco¢kaj pavedamlennya¢ zorkavyh ekspedycyj zajmalasya
vyal³kaya grupa vuchonyh, specyyal³sta¢. CHas ad chasu yany znahodz³l³ shto-nebudz'
c³kavae, vazhnae. Na tak³ pospeh Balachan ne razl³chva¢. U yago bylo bol'sh
sc³plae zadanne, abmezhavanae pal¸tam "CHyrvonaj malank³".
Nekatoryya materyyaly ab getaj ekspedycy³ Balachan vyvucha¢ yashche na Zyaml³.
SHmat shto, asabl³va pra yae ek³pazh, raskaza¢ Kasaj. Marshrut zorkal¸ta lyazha¢ da
Paluksa. Tryccac' pyac' svetlavyh gado¢ tudy, tryccac' pyac' nazad. Balachan
veda¢ kamandu "CHyrvonaj malank³" tak dobra, shto ³nshy raz yamu zdavalasya,
byccam ¸n asab³sta by¢ zna¸my z kozhnym. Hudarlyavy SHarepa, yak³ n³kol³ ne
trac³c' ra¢navag³, - nezdarma yago vybral³ kap³tanam. Vesyalun ³ zharta¢n³k
Gaj, yak³ yashche studentam zrab³¢ znachnae adkrycc¸ ¢ astranom³³, ³, nape¢na, za
geta yamu addal³ pasadu shturmana ekspedycy³. Lepshy syabar Kasaya - ZHv³nakas,
flegmatychny, ma¢kl³vy ³ najlepshy zna¢ca karabel'nyh tehn³chnyh s³stem. CHara
CHarava - b³¸lag, urach, dzya¢chyna, u yakuyu, yak zdagadva¢sya Balachan, by¢
zakahany yago nasta¢n³k...
²h bylo dvaccac' pyac', addanyh kosmasu, advazhnyh ³ samaahvyarnyh. Kasaj
ganarycca ³m³. A Balachan uspryma¢ ³h podzv³g neyak razdvoena. ¨n addava¢ ³m
dan³nu, yak lyudzyam, yak³ya, magchyma, addal³ ¢s¸, shto mel³, na karysc'
chalavectvu. ² ¸n chasam lav³¢ syabe na dumcy, shto ne ¢pe¢neny, c³ byla
patrebnaya ³h ahvyara chalavectvu.
Balachan ne vypadkova vybra¢ rannyuyu kasm³chnuyu g³storyyu. U toj chas lyudz³
¢pershynyu zdolel³ vyrvacca z zyamnoga prycyagnennya, dasyagnul³ susedn³h planet.
Prastoru Sonechnaj s³stemy, yak nekal³ zyamnyya ak³yany, perasyakal³ karabl³ novyh
kasm³chnyh Kalumba¢. Nape¢na, mnog³ya z suchasnyh veda¢ chalaveka ab pryrodze
byl³ zdabyty menav³ta tady. Ale ¢zho ¢ toj chas chalaveka pav³nna byla
nascerazhyc' adna akal³chnasc'. Lyudz³ dabral³sya navat da Plutona. ² ¢syudy
bachyl³ adno ³ toe zh: m¸rtvuyu pustynyu. Planety rozn³l³sya tol'k³ ¢ budove c³
zneshn³m vyglyadze. Raspaleny pyasok, halodny gaz abo chornyya nepryvetnyya skaly.
Varyyanta¢ shmat - sutnasc' adna.
|ntuz³yazm dvaccac' pershaga stagoddzya, kal³ tehn³ka dazvol³la chalaveku
tryvala astalyavacca ¢ kosmase, Balachan tlumachy¢ spradvechnaj maraj lyudzej pra
sustrechu z sabe padobnym³. Adsutnasc' zhyccya na planetah sva¸j s³stemy ne
pamenshyla getaga ¢zdymu - naperadze byl³ pal¸ty da ³nshyh sonca¢ ³ ³nshyh
planet. Tady veryl³, shto tam budze ³naksh. Ale m³nal³ dzesyac³goddz³, a Zyamlya
zastavalasya adz³nym svetlym kutkom syarod chornaj ma¢kl³vaj prastory, yakaya z
kozhnaj novaj ekspedycyyaj adso¢vala svae mezhy ¢s¸ dalej ³ dalej. Dyk c³ ne
varta spyn³c' getyya poshuk³! YAny nadta doraga kashtuyuc' chalavectvu, adb³rayuchy
³ vydatnyh vuchonyh, ³ vyal³k³ya materyyal'nyya srodk³. Balachan nedze chyta¢, shto
peratvarenne Marsa ¢ prygodnuyu dlya zhyccya planetu nakshtalt Zyaml³ ekv³valentna
pa zatratah pabudove ³ ek³p³ro¢cy dvaccac³ zorkal¸ta¢. Mazhl³va, geta ³
perabol'shanne, ale dolya ³sc³ny ¢ ³m ¸sc'. Balachan veda¢, shto getu yagonuyu
dumku ne padzyalyae bol'shasc' zyamlyan. Tamu ³ pracyagvayuc' adpra¢lyacca z
mesyachnyh kasmadroma¢ zorkal¸ty. Adnak by¢ upe¢neny, shto nekal³ lyudz³
spahopyacca. ¨n budze adnym z tyh, hto ¢reshce dakazha ³m neabhodnasc' getaga.
² chastku tak³h dokaza¢ ¸n sabyare tut, pracuyuchy nad dyplomnaj.
Shov³shchy Central'naga arh³va ¢raz³l³ Balachana agromn³stym ab'¸mam samaj
raznastajnaj ³nfarmacy³. ² ¸n ne ¢tryma¢sya - persh chym pachac' rabotu nad
sva¸j temaj, patrac³¢ cely dzen' na praglyad zap³sa¢, yak³ya datychyl³
papyaredn³h perad "CHyrvonaj malankaj" ekspedycyj, Geta by¢ vel³chny ³
dramatychny g³mn chalaveku ³ yago rozumu. Perad Balachanam na ekrane prahodz³l³
sceny budz¸nnaga zhyccya na zorkal¸tah, zap³sanyya ³ peraslanyya syudy z dal¸kaga
kosmasu. YAk na toe, yamu trap³l³sya dz¸nn³k³ menav³ta tyh ek³pazha¢, yak³ya
perastal³ pavedamlyac' pra syabe. Tady yany zhyl³ ³ veryl³, shto vernucca,
prynyasuc' na Zyamlyu vyal³k³ya tajny Galaktyk³. Balachan ³h naz³ra¢ menav³ta
tak³m³ - spakojnym³, upe¢nenym³. Ale ¸n uzho veda¢, shto yany ne vernucca. ²
bylo da bolyu ¢ sercy tuzhl³va ad lakan³chnyh kamentaryya¢ da zdymka¢: "Planeta,
padobnaya na Mars", "A geta yak nash Saturn, tol'k³ bez kal'ca"... Potym byl³
³nshyya slovy: "Dz³m zahvare¢", "Barkun zag³nu¢", "U Rana ³ Ne³ naradz³lasya
dachka"... ZHycc¸ dlya ³h tam ³shlo, byccam zorkal¸t ³ ne adryva¢sya ad rodnaj
planety.
Paznej, kal³ Balachan zanya¢sya "CHyrvonaj malankaj", ¸n ne mog zabycca na
pragledzhanyya pavedamlenn³. YAny n³by prygnyatal³ yago, zagadzya afarbo¢vayuchy
novyya materyyaly ¢ zmrochny koler. Tym bolej shto l¸s getaga zorkal¸ta by¢,
v³dac', tak³ zh, yak ³ tyh, shto ¢ chas ne vyarnul³sya.
Aposhn³ rapart "CHyrvonaj malank³" stancyya dal'nyaj suvyaz³ prynyala yashche
try gady tamu nazad. |kspedycyya nabl³z³lasya da Paluksa. Balachan vel'm³ hace¢
zrazumec', chamu geta peradacha byla aposhnyaj. ² ¸n pacha¢ z yae, spadzeyuchysya,
shto, mazhl³va, uzho tady astral¸tchyk³ pradbachyl³ shto-nebudz' nebyaspechnae.
Azhy¢ ekran, ³ nehta pramov³¢: "YArkae zho¢tae svyac³la mae adz³naccac'
planet. Try z ³h abarochvayucca amal' pa krugavoj arb³ce. Pyac' mayuc'
atmasferu". Balachan mehan³chna adznachy¢, shto tam moguc' byc' umovy dlya zhyccya,
a sam duma¢: chyj geta golas? Kryhu stomleny, spakojny, razvazhl³vy. YAk u
SHarepy ¢ toj dzen', kal³ ¸n vystupa¢ perad zyamlyanam³ na starce svajgo
karablya. Balachanu ¸n zapomn³¢sya strymanascyu, yakaya tak ne adpavyadala
¢rachystaj ! hvalyuyuchaj hv³l³ne. Byccam ne chalavek gavary¢, a k³bernetychny
robat. Nya¢zho ¸n ne zmyan³¢sya za gety chas? Nya¢zho navat bl³zkaya meta ne
vykl³kala ¢ ³m emocyj? Balachan sluha¢ ³ dz³v³¢sya, pakul' raptam ne zrazume¢,
shto geta ne SHarepa, a Gaj. Astranom ³ shturman. ² tady zdz³v³¢sya yashche bolej.
U golase Gaya zn³kl³ zharta¢l³vyya notk³. Abo ¸n pastale¢ ³ pasur'¸zne¢, abo
yany tam razvuchyl³sya smyayacca?
Balachan perarva¢ peradachu ³ pastav³¢ papyarednyuyu, yakaya pryjshla za
pa¢goda da aposhnyaj, sprabuyuchy ¢ ¸j znajsc³ prychynu perameny ¢ haraktary
shturmana. Adnak n³shto ne davala navat nam¸ku na geta. Peradacha byla
zvychajnaya. U spravazdachy ab zhycc³ ³ dzejnasc³ ek³pazha ne ¢pam³nal³sya n³yak³ya
kanfl³ktnyya padze³.
Adchuvayuchy, yak u ³m narastae nespakoj - byccam, razgada¢shy prychynu, ¸n
mog by chym-nebudz' dapamagchy kamandze "CHyrvonaj malank³" - Balachan vyarnu¢sya
da aposhnyaga pavedamlennya.
Zno¢ na ekrane zabl³shchal³ planety-zorachk³, rask³danyya vakol svajgo
sonca.
"My pachn¸m z vos'maj. Try aposhn³ya nagadvayuc' Pluton".
"YAk za¢s¸dy", - z rascharavannem adznachy¢ Balachan, bo yashche tol'k³ ¢chora
chu¢ geta z ³nshyh kryn³c nekal'k³ razo¢. ¨n veda¢, shto paslya getaga abyacannya
z karablya adpravyacca rakety. Spachatku z robatam³, potym, kal³ dazvolyac'
umovy, - z lyudz'm³. A shto yany tam ubachyl³, tak ³ zastanecca nevyadomym.
Balachan do¢ga ¢glyada¢sya ¢ ekran, spyn³¢shy pakaz na kadry z dz¸nn³ka. Na
³m byla b³yah³m³chnaya labaratoryya. CHara syadzela za stalom. ²mgnenne nazad yana
zaduml³va, n³by gavaryla sama z saboj, raskazvala pra novy metad uzdzeyannya
na spadchynny mehan³zm kletk³, yak³ ¸j udalosya adkryc'. Balachan ne mog
vysluhac' yae da kanca. Na Zyaml³ geta adkryl³ ranej CHary gado¢ na dvaccac'.
Mazhl³va, CHara sama ne vyklyuchala, shto yae nav³na ¢zho ne nav³na, tamu ³ ne bylo
¢ yae golase zadavolenasc³ zroblenym.
Unachy Balachan ne mog zasnuc'. ¨n upershynyu paduma¢, shto gady, yak³ya
astral¸tchyk³ pravyal³ ¢ prastory, asudzhanyya pa sutnasc³ na vechnuyu adarvanasc'
ad Zyaml³, prymus³l³ ³h zrazumec' pra¢du. ²h podzv³g ureshce budze tol'k³ ³h
podzv³gam, a ne ¢syago chalavectva. Bo shto b tam yany n³ ¢bachyl³ ³ n³ znajshl³,
us¸ ro¢na vestka ab getym pryjdze na rodnuyu planetu sa spaznennem.
Nape¢na, n³kol³ ranej Balachan ne pracava¢ tak napruzhana. ¨n nap³sa¢
dyplomnuyu. Ale ne tak, yak duma¢, skladayuchy plan, yak chaka¢ ad yago nasta¢n³k.
"CHyrvonaj malancy" by¢ prysvechany tol'k³ adz³n razdzel. Astatn³ya try,
nasychanyya shmatl³k³m³ prykladam³, sluzhyl³ dokazam yago dumk³ pra marnasc'
pal¸ta¢ da zorak. Balachan veda¢, shto rascharue svajgo nasta¢n³ka. Bol'sh tago,
pada¢shy ¢ svyatle sva³h vyvada¢ aposhnyuyu spravazdachu z "CHyrvonaj malank³",
zrob³c' nasta¢n³ku balyucha. ² ne mog pastup³cca sva³m³ perakonannyam³. YAgo
vyvady datychyl³ ne tol'k³ ³h dvuh.
Mozhna bylo vyartacca na Zyamlyu. Ale Balachan by¢ dobrasumlennym studentam,
navat zal³shne pedantychnym. Tam, dze ³nshyya abmyazho¢val³sya rekamendacyjnym
sp³sam kn³g ³ dapamozhn³ka¢, yamu abavyazkova treba bylo vedac' ledz' ne ¢s¸,
shto datychyla temy. Geta chasta zam³nala narmal'naj vuchobe, bo, zb³vayuchysya na
drobyaz³, ¸n adstava¢ ad adnakursn³ka¢. Adnak peralam³c' syabe ne mog. Tak³
¢zho by¢ u yago haraktar.
Gety samy haraktar prymus³¢ Balachana zatrymacca. Nehta z supraco¢n³ka¢
arh³va ¢ samy aposhn³ momant skaza¢ yamu, shto ¸sc' yashche adz³n s³gnal,
nerasshyfravany, yak³, magchyma, nalezhyc' "CHyrvonaj malancy", bo prynyaty na yae
hval³. A c³ mog ¸n paehac', ne ¢pe¢neny, shto s³gnal ne mae n³yakaga dachynennya
da yago zorkal¸ta? Vyadoma, ne. ² hoc' da adpra¢lennya rejsavaga planetal¸ta
Mars-Zyamlya zastavalasya nyamnoga chasu, ¸n pajsho¢ u shov³shcha.
Na¢rad c³ mozhna bylo nazvac' geta s³gnalam, paslanym rukoj chalaveka.
Kab ne hvalya, na yago n³hto ne zvyarnu¢ by navat uvag³. Na ekrane m³tus³l³sya
haatychna rask³danyya rysachk³, u dynam³ku chulasya patreskvanne, yak ad zvychajnyh
vypramen'vannya¢ z kosmasu. Aperatar spachuval'na paglyadze¢ na Balachana, ale
dapamagchy ne mog. Z zhalem para³¢:
- C³ mala ¢ prastory kryn³c energ³³? YAshche paspeesh na planetal¸t.
Geta byla slushnaya parada. Tol'k³ ne dlya Balachana. Aperatar, nape¢na, ne
chu¢ legendy, yakuyu vos' uzho chatyry gady, yak dasc³pny zhart, peradaval³
starejshyya pakalenn³ studenta¢ pershakursn³kam. Byccam by Balachan admov³¢sya
zdavac' zal³k pa mehan³cy. A na zdz³¢lenae pytanne vykladchyka za¢vazhy¢: "Mne
trap³l³sya ruhav³k³ ¢nutranaga zgarannya". Vykladchyk ne zrazume¢. Tady Balachan
rastlumachy¢: "U nashym muze³ ³h nyama. Ne magu zh ya gavaryc' pra toe, chago
n³kol³ ne bachy¢". Vykladchyk stryma¢ usmeshku ³ spyta¢: "A yak nam byc'?"
Balachan adkaza¢: "Dn³ praz dva ya zakonchu dzeyuchuyu madel' ruhav³ka, tady ³
zdam zal³k". Zal³k ¸n sapra¢dy zda¢. Bl³skucha. Ale sa spaznennem, kal³ yago
adnakursn³k³ byl³ ¢zho na ekskurs³³ ¢ padvodnaj Antarktycy.
Zabra¢shy zap³s getaga nerasshyfravanaga s³gnalu, Balachan adprav³¢sya ¢
labaratoryyu.
¨n pracava¢ sutk³, drug³ya, trec³ya... Spachatku supraco¢n³k³ arh³va
spagadl³va ³ kryhu ³ran³chna pasm³hal³sya, potym zdz³¢lena k³val³ galovam³,
ma¢lya¢, upartasc' ne da mesca. A na chacv¸rty dzen' u Balachana z'yav³¢sya
pamochn³k - toj samy aperatar, yak³ ra³¢ yamu paspyashacca z ad'ezdam. A
ne¢zabave razam z Balachanam pracaval³ ¢se, hto by¢ vol'ny ad vahty ³
asno¢naj raboty. YAny paveryl³ yamu.
Adnak m³nal³ dn³, a vyn³ka¢ ne bylo. Na ekranah shtoraz uzn³kal³ ¢zho
dobra abrydlyya ¢s³m haatychna rask³danyya rysachk³. Dvojchy pras³¢ Balachan
dazvolu ¢ Kasaya zatrymacca. Nasta¢n³k veda¢ svajgo vuchnya ³, ne zadayuchy
pytannya¢, dazvalya¢.
² raptam rysachk³ zagavaryl³. Zdarylasya geta, kal³ Balachan neyak unachy
rashy¢ razb³c' s³gnal na dol³, charguyuchy kol'kasc' rysachak pa grupah ad nulya
da dzevyac³.
Geta by¢ vypadak. Ale, kazhuc', vypadak lyub³c' nastojl³vyh. Balachan by¢
nastojl³vy. ² na ekrane ¸n ubachy¢ tuyu zh samuyu planetnuyu s³stemu Paluksa.
Tol'k³ pobach z pyataj planetaj svyac³lasya yashche adna kropachka, yak spadarozhn³k.
Balachan pasprabava¢ pavyal³chyc' adlyustravanne. Kropka zabl³shchala yarchej, stala
svyatlejshaj za planetu ³ ledz' prykmetna kranulasya z mesca. Duga, yakuyu yana
ap³sala, byla chastkaj prav³l'naga kruga... A potym ekran patuh. S³gnal by¢
prynyaty ne calkam. V³dac', ne zrazume¢shy, aperatar ne zap³sa¢ yago da kanca.
Balachan pabudz³¢ sva³h dobraahvotnyh pamochn³ka¢ ³ yashche raz z ³m³
pragledze¢ kavalak getaj peradachy, yakaya prybyla z chuzhoga svetu. U getym ¸n
ne sumnyava¢sya. SHarepu c³ Gayu ne bylo patreby zadavac' suajchynn³kam zagadk³.
Ale shto aznachala geta peradacha? Zdagadk³ zmyanyal³ adna adnu. Najbol'sh yamu
spadaba¢sya vyvad, shto geta gumano³dy z s³stemy Paluksa, vykarysta¢shy hvalyu
"CHyrvonaj malank³", peradal³ na Zyamlyu vestku ab sabe ³ zorkal¸ce, yak³
dabra¢sya da ³h ³ sta¢ spadarozhn³kam pyataj planety, naselenaj razumnym³
³stotam³...
Adnak Balachan ne by¢ by sam³m saboj, kab prynya¢ getu prygozhuyu dumku za
aks³¸mu. ¨n ne mog sabe adkazac' na shmat pytannya¢, ³ syarod ³h na samae
galo¢nae: "CHamu ma¢cha¢ SHarepa?" A bez getaga ne adchuva¢ za saboj prava
rab³c' hoc' prybl³zny vyvad.
Ne adkazvayuchy na v³nshavann³ tavarysha¢, ¸n prajsho¢ na vuzel suvyaz³ ³
vykl³ka¢ Zyamlyu. Kasaj sluha¢ yago.
- Nasta¢n³k, - skaza¢ Balachan, - ya ne nap³sa¢ dyplomnuyu. - ¨n pachaka¢,
c³ ne skazha shto Kasaj, ³ tady dada¢: - YA ne budu g³storykam. - Kasaj ma¢cha¢,
³ Balachan dazvol³¢ sabe yashche adnu frazu: - Kal³s'c³ chalavek pav³nen
perahvarec' kosmasam.
Z vuzla suvyaz³ Balachan pajsho¢ u svoj pakoj, vycyagnu¢ z partfelya
kryshtal³k³ z zap³sam dyplomnaj raboty ³ k³nu¢ ³h u trubaprovad, yak³ v¸¢ da
an³g³lyatara.
Last-modified: Sun, 26 Oct 2003 09:53:16 GMT