Uil'yam SHekspir. Ukroshchenie stroptivoj (per.M.Kuzmin)
----------------------------------------------------------------------------
Perevod M. Kuzmina
M.: Moskovskij rabochij, 1990.
OCR Bychkov M.N.
----------------------------------------------------------------------------
Komediya v pyati aktah
Dejstvuyushchie lica
Lord |
Kristofer Slaj, mednik } lica iz
Traktirshchica, pazh, aktery, ohotniki, slugi | introdukcii,
Baptista, bogatyj dvoryanin iz Padui.
Vinchencio, staryj dvoryanin iz Pizy.
Lyuchencio, syn Vinchencio, vlyublennyj v B'yanku,
Petruchio, dvoryanin iz Verony, zhenih Katariny.
Gremio |
} zhenihi B'yanki.
Gortenzio |
Tranio |
} slugi Lyuchencio.
B'ondello |
Grumio |
Kertis |
Neten'el |
Filipp } slugi Petruchio.
Dzhozef |
Niklas |
Pedant |
Katarina - stroptivaya |
} docheri Baptisty.
B'yanka |
Vdova
Portnoj, torgovec galantereej, slugi Baptisty i Petruchio.
Mesto dejstviya - Paduya i zagorodnyj dom Petruchio.
Scena 1
Pered traktirom v pustynnoj mestnosti.
Vhodyat traktirshchica i Slaj.
Slaj
Uzh ya tebya ottaskayu, verno govoryu.
Traktirshchica
Kolodok by takim merzavcam!
Slaj
Ty - shkura! Slaj ne byli merzavcami. Zaglyani v hroniki. My prishli s
Richardom Zavoevatelem. Znachit, paucas pallabris {Korotko govorya (iskazh.
isp.).}, pust' mir idet svoej dorogoj! Sessa {Zatknis'! (iskazh. fr.).}.
Traktirshchica
Vy ne zhelaete platit' za pobitye stakany?
Slaj
Net. Ni grosha. Prohodi, Ieronime, stupaj v holodnuyu postel', pogrejsya.
Traktirshchica
YA sumeyu najti upravu. Pojdu pozovu pristava.
Uhodit.
Slaj
Hot' pristava, hot' pyatistava, ya sumeyu otvechat' po zakonu. YA, paren', s
mesta ne dvinus'. Puskaj prihodyat, pozhalujsta!
Lozhitsya i zasypaet.
Zvuki rozhkov.
Vhodit lord s ohotnikami i slugami.
Lord
Za psami horoshen'ko prismotri;
Lyagavyj-to zaparilsya, bednyaga;
A Rezvogo sosvarit' s tem basiloj.
A Serebro-to, znaesh', otlichilsya
V uglu zagona, hot' i sled prostyl.
Za dvadcat' funtov by ya psa ne prodal,
1-j ohotnik
Osmelyus' dolozhit', Zvonar' ne huzhe,
On layal, hot' i byl poteryan sled,
I dvazhdy v tot zhe den' ego nashel.
Pover'te mne: on luchshaya sobaka.
Lord
Glupec! Da byl by |ho porezvee,
Takih sobak on stoil by desyatok.
Daj kormu im i prismotri za vsemi.
Nazavtra snova edem na ohotu,
1-j ohotnik
Ispolnyu vse!
Lord
CHto eto? P'yanyj? Mertvyj? CHto on, dyshit?
2-j ohotnik
Dyhan'e est', no, ne sogrejsya elem,
V takoj posteli mog by i zamerznut'.
Lord
Skot bezobraznyj! Kak svin'ya, razlegsya.
Smert' gnusnaya, tvoe podob'e merzko.
A horosho by podshutit' nad nim:
Tihon'ko by perenesti v postel',
Da tonkoe bel'e, na pal'cy perstni,
Izyskannye kushan'ya v krovat'.
A vstanet - zhdut livrejnye lakei...
Pozhaluj, ne uznaet sam sebya?
1-j ohotnik
Ne budet znat', milord, chto i podumat'.
2-j ohotnik
Dikovinnoe budet probuzhden'e.
Lord
Za son vse primet, za mechtu pustuyu.
Voz'mite zh i vedite shutku tonko,
Nesite v samyj luchshij iz pokoev,
Krugom razves'te vol'nye kartinki,
Duhami golovu emu protrite,
Kuren'em v komnate puskaj zapahnet.
Pust' muzykanty zhdut, - edva prosnetsya,
Kak sladostnaya muzyka razdastsya.
Zagovorit sluchajno - vstan'te v strunku
I, nizko, rabolepno poklonyas',
Sprosite: "CHto ugodno vashej chesti?"
Odin pust' taz, ukrashennyj cvetami,
S vodoyu rozovoyu podaet,
Drugoj - kuvshin, a tretij - polotence:
"Ugodno l' lordu ruki osvezhit'?"
Tot dorogie podaet kostyumy
I sprashivaet, chto nadet' ugodno;
Tot pro sobak i konej rech' zavodit
I chto zhenu nedug ego pechalit.
Skazhite, chto podverzhen on pripadkam,
A vspomnit, kto on, - uveryat', chto bredit,
CHto on ne kto inoj, kak znatnyj lord.
Kak sleduet ustrojte, gospoda.
Poluchitsya otlichnaya zabava,
Kol' sdelaete vse bez peresola.
1-j ohotnik
Milord, pover'te, tak sygraem roli,
CHto za togo sebya on i sochtet,
Za chto ego my vydat' zahotim.
Lord
Tihon'ko podymite - i v postel',
CHtob k probuzhden'yu vse bylo gotovo.
Slaya unosyat. Slyshen zvuk truby.
Nikak truba? Pojdi vzglyani, chto eto.
Uhodit odin iz slug.
Byt' mozhet, dvoryanin kakoj-nibud'
V doroge hochet perenochevat'.
Vozvrashchaetsya sluga.
Nu, v chem zhe delo?
Sluga
Tak chto, vasha milost',
Aktery predlagayut vam uslugi.
Lord
Nu chto zh, vvedi ih.
Vhodyat aktery.
Milosti proshu.
Aktery
Blagodarim pokorno.
Lord
Hotite l' u menya ostanovit'sya?
Akter
Togda uzh usluzhit' vam razreshite.
Lord
Mne po serdcu. A, etogo ya pomnyu.
Igral on kak-to fermerova syna,
Ulazhival vovsyu on za dvoryankoj;
Zabyl, kak zvali vas, no, pravo, rol'
Estestvenno byla provedena.
Akter
Vy vspomnili, navernoe, o Soto?
Lord
Da, da. Ty byl tam pryamo prevoshoden.
Vy vovremya ko mne kak raz prishli,
Tem bolee, chto ya pridumal shutku,
Gde prigoditsya vashe remeslo.
Vam predstoit igrat' pred nekim lordom,
No vyderzhat' sumeete li vy,
Uvidya, kak vesti sebya on budet?
On ne byl nikogda na predstavlen'e.
Boyus' ya, ne uderzhites' ot smeha,
I on obiditsya. Preduprezhdayu:
Ulybku on sochtet za oskorblen'e.
Akter
Ne bojtes', sudar'. Vyderzhat' sumeem,
Bud' etot lord chudak iz chudakov.
Lord
Sejchas zhe provodit' ih do bufetnoj
I kak vozmozhno luchshe ugostit',
CHtoby ni v chem ne znali nedostatka.
Odin iz slug uvodit akterov.
Shodite za pazhom Bartalom'yu,
Ego vy v plat'e zhenskoe oden'te
I v spal'nyu k p'yanice tomu vedite.
Sudarynej zovite, vse po chesti.
Skazhi emu, kol' hochet ugodit' mne,
Puskaj s dostoinstvom sebya vedet,
Kak videl on u blagorodnyh ledi,
Kogda te ob®yasnyayutsya s muzh'yami.
Puskaj on tak vedet sebya i s p'yanym,
Smirenno na slovah i v obrashchen'e;
Pust' skazhet: "CHto ugodno prikazat',
CHtob ya, poslushnaya zhena, mogla
Ispolnit' dolg svoj, dokazat' lyubov'?"
Tut, nezhno obnimaya i celuya,
Pust' sklonit golovu emu na grud'
I radostnye slezy l'et o tom,
CHto muzh osvobodilsya ot neduga,
Kotorym uzh sem' let byl oderzhim,
Neschastnym bednyakom sebya schitaya.
A esli, svojstva zhenskogo lishennyj,
Ne smozhet mal'chik plakat' na zakaz,
Popravit' delo lukovica mozhet:
V platok ee pripryatat' nezametno -
I ponevole stanesh' mokroglazym.
Ispolni poskorej kak tol'ko mozhesh',
Potom dal'nejshie dam ukazan'ya.
Uhodit sluga.
Uveren, mal'chiku legko udastsya
Pohodku, golos zhenskij peredat'.
Poslushat' by, kak budet zvat' suprugom,
Kak slugi so smehu davit'sya budut,
Prisluzhivaya muzhiku prostomu.
Nastavlyu ih. Prisutstvie moe
Umerit cherezmernost' ih prokaz,
A to hvatit' ved' mogut cherez kraj.
Uhodit.
Scena 2
Spal'nya v dome lorda.
Vhodyat naverhu Slaj so slugami, kto s plat'em, kto s
tazom, s kuvshinom i drugimi prinadlezhnostyami, i lord.
Slaj
Radi boga, kruzhku legkogo piva!
1-j sluga
Ugodno l' vashej milosti? Vot heres.
2-j sluga
Ugodno li vashej chesti? Vot kompot.
3-j sluga
Kakoj kostyum prikazhete podat'?
Slaj
YA Kristofer Slaj; ne zovite menya ni vashej milost'yu, ni vashej chest'yu.
Heresu ya otrodyas' ne pil, a esli vy mne kompot hotite dat', to dajte kompot
iz govyadiny. I ne sprashivajte menya, kakoj kostyum mne podavat'. Ved' u menya
skol'ko spin, stol'ko i kamzolov, skol'ko lyazhek, stol'ko i chulok, skol'ko
nog, stol'ko i bashmakov, da i to nog inogda byvaet bol'she, chem bashmakov, ili
bashmaki takie, chto iz golovok pal'cy vysovyvayutsya.
Lord
Puskaj vas vzdornye pokinut mysli.
Takoj vysokij muzh, takogo roda,
Takoj vladetel'nyj i vsemi chtimyj,
Stol' gryaznym duhom nyne oderzhim!
Slaj
CHto? Vy hotite vydat' menya za sumasshedshego? Razve ya ne Kristofer Slaj,
ne syn starika Slaya iz Bertona-Hita? Razve ya po rozhdeniyu ne raznoschik, po
vospitaniyu ne sherstobit, po prevratnostyam sud'by ne medvezhatnik i po
tepereshnej professii ne mednik? Sprosite Merian Hekket, tolstuyu traktirshchicu
iz Uiikota, znaet li ona menya. Esli ona otopretsya, chto u nee est' otmetka na
chetyrnadcat' pensov dolgu za svetloe pivo, to otmet'te menya za samogo
ot®yavlennogo lguna vo vsem hristianskom mire. Kak? YA zhe ne oderzhimyj! Vot...
3-j sluga
Vot otchego grustna supruga vasha.
2-j sluga
Vot otchego i chahnut vashi slugi.
Lord
Vot otchego rodnya vas izbegaet, -
Otvadilo ee bezum'e vashe.
O, vspomni, gospodin, svoj znatnyj rod,
Byloj hod myslej klikni iz izgnan'ya
I izgoni pozoryashchie sny.
Smotri: vot slugi zhdut tvoih prikazov;
Lish' sdelaj znak - oni sluzhit' gotovy.
ZHdesh' muzyki? chu! Apollon igraet.
Muzyka.
I dvadcat' solov'ev zapeli v kletkah.
Spat' zahotel? Postel' uzhe gotova,
Pyshnej i myagche sladostnogo lozha,
Na koem nezhilas' Semiramida.
Gulyat' reshil? Cvetami put' usyplem.
Katat'sya vzdumal? Loshadi gotovy;
Gorit kamnyami zolotaya sbruya.
Ohota s sokolom? Vzletel uzh sokol,
Kak zhavoronok. Hochesh' vzyat' sobak?
Ih laj otvet v lazuri vyzyvaet
I budit eho zvonkoe v peshcherah.
1-j sluga
Oblavy hochesh'? Tak borzye mchatsya,
Bystrej olenya v bege, legche lani.
2-j sluga
Hudozhestvo ty lyubish'? Vot kartina:
Izobrazhen Adonis u ruch'ya,
I Citereya skryta trostnikom,
CHto ot ee dyhan'ya nezhno gnetsya,
Kak budto s nim igraet veterok.
Lord
A mozhet, pokazat' vam devu Io,
Kogda byla zastignuta vrasploh,
I na kartine vyshla, kak zhivaya.
3-j sluga
Il' Dafnu, chto v ternistoj brodit chashche
I krov'yu nogi, prisyagnesh', sochatsya,
I Apollon glyadit, do slez pechalen:
Tak krov' i slezy peredany lovko.
Lord
Ty lord, i mozhesh' byt' ty tol'ko lordom;
Est' u tebya zhena, chto krashe vseh
V nash vek, kogda vse klonitsya k upadku.
1-j sluga
Poka teh slez, chto o tebe lila,
Potok ne oroshal lica zlovredno,
Byla prekrasnejshim sozdan'em v svete.
Da ne ustupit i teper' lyuboj.
Slaj
YA lord, i u menya zhena takaya?
YA grezhu ili grezil do sih por?
Ne splyu ya: slyshu, vizhu, govoryu;
Vot aromat, vot myagkie predmety.
Ah, chert, da ya na samom dele lord,
Ne mednik vovse, ne Kristofer Slaj!
|j, privesti pred nashi ochi ledi,
I kruzhku piva dajte sverh togo!
2-j sluga
Ugodno vashej chesti vymyt' ruki?
Kak rady my, chto k vam vernulsya razum,
CHto vspomnili vy, kem vy prezhde byli!
Pyatnadcat' let vy proveli vo sne,
A bodrstvovali slovno kak v potemkah.
Slaj
Pyatnadcat' let? Da, vyspalsya na slavu.
I chto zh, ya nichego ne govoril?
1-j sluga
Kak mozhno, sudar'! No pustye rechi.
Lezhite zdes', v svoej prekrasnoj spal'ne,
A govorite, chto vse za dver' gonyat,
Rugaete hozyajku iz pivnoj,
Grozites' prityanut' ee k sudu
Za to, chto pivo ne v kazennyh kvartah.
A to nachnete klikat' Sajsli Hekket,
Slaj
Nu da. |to doch' traktirshchicy.
3-j sluga
Ne znali vy ni dochki, ni traktira,
Ni teh lyudej, chto vy nam nazyvali,
Kak Stiven Slaj, da staryj Dzhon Neps-Salo,
Da Piter Terf, da Genri Pimpernel'.
Desyatka s dva lyudej pripominali,
Kakih nikto na svete i ne vedal.
Slaj
Nu, blagodarenie gospodu za to, chto ya vyzdorovel.
Vse
Amin'.
Slaj
Spasibo, budet i tebe ne hudo.
Vhodit pazh v damskom plat'e so slugami.
Pazh
Nu, kak zdorov'e vashe?
Slaj
Otlichno: tut edy vpolne dovol'no.
A gde zhena?
Pazh
Zdes', blagorodnyj lord, k uslugam vashim.
Slaj
Raz vy zhena, chto zh ne zovete muzhem?
Dlya slug ya lord. Dlya vas ya muzhenek.
Pazh
Vy muzh i lord mne, lord mne i suprug.
A ya vo vsem pokornaya zhena.
Slaj
Izvestno delo. - A kak zvat' ee?
Lord
Madam.
Slaj
|ls ili Dzhen Madam?
Lord
Madam i tol'ko, kak u vseh vel'mozh.
Slaj
Madam zhena! Vot, govoryat, ya spal
I videl sny pochti pyatnadcat' let.
Pazh
A mne za tridcat' let to pokazalos',
Supruzheskogo lozha otluchennoj.
Slaj
Uzh eto slishkom! Slugi, von poshli!
Madam, razden'tes' i v postel' lozhites',
Pazh
O blagorodnyj lord, proshu proshchen'ya,
Uvol'te na noch', na dve vy menya
Ili hotya by do zahoda solnca.
Vrachi mne nastoyatel'no veleli, -
CHtob vy ne vpali v prezhnee bezum'e, -
Vozderzhivat'sya ot obshchen'ya s vami.
Uvazhit' nado vashe sostoyan'e.
Slaj
Pri moem sostoyanii dolgo zhdat' mne zatrudnitel'no. No ya ni za chto ne
hotel by vpast' v prezhnee moe pomeshatel'stvo. Tak chto, nevziraya na plot' i
krov', pridetsya podozhdat'.
Vhodit gonec.
Gonec
Uslyshavshi o tom, chto vam polegche,
Komediyu hotyat sygrat' aktery.
Ved' doktora kak raz vam propisali
Zabavy, - ot razdum'ya krov' gusteet
I melanholiya vedet k bezum'yu.
Poetomu reshili: budet kstati
Zanyat' vniman'e vashe razvlechen'em,
CHto gonit goresti i dlit nam zhizn'.
Slaj
Ladno, ya soglasen: pust' igrayut. CHto zhe eto budet: svyatochnoe loman'e
ili fokus kakoj?
Pazh
Net, prezanyatnaya to budet shtuka.
Slaj
CHto za shtuka? Bel'ya, chto li?
Pazh
|to budet nechto vrode hroniki.
Slaj
Prekrasno! Prekrasno! Posmotrim. Madam zhena, sadites' ryadom so mnoj.
Bud' chto budet. Molody byvaem raz v zhizni.
Fanfary.
Scena 1
Paduya. Gorodskaya ploshchad'.
Vhodyat Lyuchencio i ogo sluga Tranio.
Lyuchencio
CHtob udovletvorit' svoe zhelan'e
Uvidet' Paduyu, nauk rassadnik,
Vot ya dostig Lombardii cvetushchej,
Italii uteshnejshego sada.
YA zaruchilsya milost'yu otca
I obshchestvom tvoim s ego soglas'ya,
Ispytannyj i vernyj moj sluga.
Zdes' budem zhit', i v dobryj chas pristupim
My k izucheniyu nauk slozhnejshih.
Dostojnyh grazhdan mnogo v slavnoj Pize.
Tam ya uvidel svet, tam moj otec -
Odin iz pervyh mirovyh torgovcev,
Vinchencio, iz roda Bentivolio.
A syn ego, Florencii pitomec,
Ego nadezhdy dolzhen opravdat'
I dobrodetel'yu venchat' bogatstvo,
I potomu ya vremya dlya uchen'ya
Toj chasti filosofii otdal,
Gde ta kak raz provoditsya doktrina,
CHto dobrodetel' est' osnova schast'ya.
Kak dumaesh'? Ved' Pizu ya pokinul
I pribyl v Paduyu, kak chelovek,
CHto s melkih mest nyryaet v glubinu,
Ishcha polnee zhazhdu utolit'.
Tranio
Mi perdonate {Prostite menya (ital.).}, dorogoj hozyain,
Na vse smotryu ya tak zhe, kak i vy.
YA rad, chto ne oslablo v vas reshen'e
Vpitat' sladchajshij sok nauki sladkoj.
No ya proshu, vsecelo preklonyayas'
Pered vysokim stoikov uchen'em,
Ne delat'sya vmesto stolpov stolbami
I, Aristotelevy chtya zaprety,
K Ovidiyu prezren'ya ne pitat';
O logike s druz'yami vy tolkujte,
Ritorika pust' budet boltovnej,
Poeziya i muzyka zabavoj,
A metafiziki vkushajte stol'ko,
Skol'ko zheludok mozhet prinimat'.
CHto nepriyatno, v tom i pol'zy net.
Koroche, zanimajtes', chem vam lyubo.
Lyuchencio
Prekrasno, Tranio, ty rassudil.
Kogda B'ondello byl by uzhe zdes',
My byli by ustroeny vpolne,
Imeli by kvartiru - prinimat'
Druzej, kotoryh v Padue najdem.
CHto za kompaniya idet, smotri-ka!
Tranio
Navernoe, nam ustraivayut vstrechu.
Vhodyat Baptista, Katarina, B'yanka, Gremio i
Gortenzio.
Lyuchencio i Tranio othodyat v storonu.
Baptista
Ne dokuchajte bol'she mne, sin'ory.
Vy znaete, moe reshen'e tverdo:
YA mladshej docheri ne vydam zamuzh,
Poka dlya starshej muzha ne najdu.
Vot esli b kto vlyubilsya v Katarinu,
YA b, znaya vas, uhazhivat' pozvolil,
Ne stal by stanovit'sya na dyby.
Gremio
(v storonu)
Ee skorej na dybu! ZHestkovata! (Gromko.)
Gortenzio, ne hochesh' li? Poprobuj.
Katarina
CHto za ohota vam menya vse vremya
Primankoj stavit' etim karasyam!
Gortenzio
CHto? Karasi? Ne dlya takoj my shchuki.
Povezhlivee sleduet vam byt'.
Katarina
Vam, pravo, sudar', nechego boyat'sya.
Ona ne dumaet o vas niskol'ko,
A esli b dumala, ne preminula b
Trehnogim stulom prichesat' bashku vam
I vymazat' lico vam, kak shutu...
Gortenzio
Izbavi bozhe ot takogo cherta.
Gremio
Izbavi i menya.
Tranio
Hozyain! SHtuka-to - pervejshij sort!
Ona pomeshana il' zla, kak chert.
Lyuchencio
Zato drugoj prelestnoe molchan'e
O skromnosti glasit, o vospitan'e.
Tranio
Tss, Tranio!
Vy pravy. Tak molchite i lyubujtes'.
Baptista
CHtob srazu zhe na dele podtverdit'
Svoi slova... - Idite, B'yanka, v dom.
Ne ogorchajsya, dorogaya B'yanka:
Tebya po-prezhnemu lyublyu, ne men'she.
Katarina
Ovechka bednaya!
Uzh tret glaza, ne znaet lish' o chem.
B'yanka
Sestra, bud' schastliva moim neschast'em.
(Baptiste.)
YA vashej vole, sudar', povinuyus'.
Druz'yami budut instrumenty, knigi:
YA v odinochestve zajmusya imi.
Lyuchencio
CHto skazhesh', Tranio? Sovsem - Minerva.
Gortenzio
K chemu, sin'or Baptista, eta strannost'?
Obidno, chto lyubov'yu nashej k B'yanke
My ej vredim lish'.
Gremio
Zaperet' hotite
Ee, sin'or Baptista, iz-za cherta?
Odnoj - platit' za grubosti drugoj!
Baptista
Spokojnej, gospoda. YA tak reshil. -
Idi zhe, B'yanka!
Uhodit B'yanka.
I tak kak znayu ya, chto ochen' lyubit
Poeziyu i muzyku ona,
YA priglashu uchitelej v svoj dom,
CHtob yunost' nauchit' ee. Gortenzio
Il' Gremio, kol' znaete takih,
Ko mne poshlite; svedushchie lyudi
Najdut zdes' laskovyj priem i shchedrost',
Lish' vospitali by moih detej.
Proshchajte. - Katarina, vy ostan'tes',
Mne nado s B'yankoj pogovorit'.
Uhodit.
Katarina
Kak! Uzh i dvinut'sya samoj nel'zya?
Kak? Ne vlastna vo vremeni! Kak budto
Ne znayu ya, chto delat', chto ne delat'!
Uhodit.
Gremio
Mozhete otpravlyat'sya k chertovoj babushke; vy tak prelestny, chto zdes' vas
zaderzhivat' nikomu ne pridet ohoty. Soglas'e mezh nimi ne bog vest' kakoe,
Gortenzio, tak chto nam pridetsya podut' na pal'cy i popostit'sya pokuda chto:
pirog dlya nas eshche ni s tvoej, ni S moej storony ne podrumyanilsya. Proshchajte.
Radi lyubvi, kotoruyu ya ispytyvayu k miloj B'yanke, kak tol'ko mne udastsya
vstretit' cheloveka, sposobnogo nauchit' ee, chemu ej hochetsya, ya sejchas zhe
napravlyu ego k ee otcu.
Gortenzio
YA takzhe, sin'or Gremio. No proshu vas, eshche dva slova. Hotya harakter
nashej vrazhdy ne dopuskal nas do razgovorov, odnako vyskazhu soobrazhenie,
kasayushcheesya nas oboih: chtoby otkryt' nam dostup k prelestnomu predmetu nashej
lyubvi i sdelat' nas snova schastlivymi sopernikami v blagosklonnosti B'yanki,
nam sleduet potrudit'sya nad odnoyu veshch'yu i dobit'sya ee.
Gremio
CHto zhe eto takoe?
Gortenzio
YAsnoe delo, sudar': najti muzha dlya ee sestry.
Gremio
CHerta ej, a ne muzha!
Gortenzio
Povtoryayu: muzha.
Gremio
Povtoryayu: cherta. Neuzheli ty dumaesh', Gortenzio, chto tol'ko potomu, chto
otec ee bogatyj chelovek, tak najdetsya takoj sumasshedshij, kotoryj zhenitsya na
etoj chertovke?
Gortenzio
Polno, Gremio. Iz togo, chto nam ne hvataet terpen'ya perenosit' ee krik
i bran', ne znachit, chto ne najdetsya na svete dobrogo malogo (nado tol'ko
razyskat' ego), kotoryj v pridachu k den'gam soglasilsya by vzyat' ee so
vsemi ee nedostatkami.
Gremio
Kak skazat'! Po-moemu, eto vrode togo, kak vzyat' pridanoe s usloviem:
kazhdoe utro sech'sya u kresta na rynke.
Gortenzio
Konechno, vy pravy: mezh gnilymi yablokami vybor ne velik. No teper',
kogda eta pomeha sdruzhila nas, nado po-druzheski derzhat'sya drug za druga,
poka ne najdem muzha dlya starshej docheri Baptisty i ne osvoboditsya mladshaya dlya
muzha; togda my s novymi silami scepimsya drug s drugom. Milaya B'yanka,
schastliv tot, komu ty dostanesh'sya na dolyu! Kto bystrej doskachet, tot i
sob'et kol'ca. CHto na eto skazhete, sin'or Gremio?
Gremio
Vpolne s vami soglasen. YA podaril by luchshego skakuna v Padue tomu, kto
soglasilsya by uhazhivat' za neyu, posvatat'sya k nej, zhenit'sya na nej,
razdelit' s nej lozhe i izbavit' ot nee dom. Idemte.
Uhodyat Gremio i Gortenzio.
Tranio
Vozmozhno li, skazhite mne na milost',
CHtob vami vdrug lyubov' tak ovladela?
Lyuchencio
Kogda by na sebe ne ispytal,
YA etomu i sam by ne poveril.
Pokuda prazdno ya glyadel vokrug,
Iz etoj prazdnosti lyubov' rodilas'.
Teper' ya otkrovenno priznayus', -
Tebe otkroyus' ya, ty dorog mne,
Kak Anna karfagenskoj koroleve, -
Sgorayu, Tranio, umru, pogibnu,
Kol' etoj skromnoj devy ne dobudu.
Sovet daj, Tranio, - ty, znayu, mozhesh'!
Pridi na pomoshch' mne, - ty, znayu, hochesh'.
Tranio
Teper' ne vremya, sudar', vas branit':
Lyubov' iz serdca bran'yu ne izgonish'.
Kol' vlyubleny, ostalos' lish' odno:
"Redime te captum quam queas minimo"
{"Vykupi sebya iz plena kak mozhno deshevle" (lat.).
(Fraza iz komedii Terenciya "Evnuh".)}
Lyuchencio
Spasibo. Prodolzhaj. Priyatno slyshat'.
Tvoi sovety v ostal'nom pomogut.
Tranio
Na devushku smotreli vy tak pylko,
CHto ne zametili, v chem sut'-to dela.
Lyuchencio
YA zrel ee prelestnuyu krasu.
Kak doch' Agenora, ona prekrasna,
Kogda YUpiter pered nej sklonilsya,
Kolenami lobzaya kritskij bereg.
Tranio
I bol'she nichego? A vy slyhali,
Kak podnyala takoj sestrica shum,
CHto pryamo nesterpimo bylo slushat'?
Lyuchencio
Korallovye guby shevelilis',
Dyhan'e v vozduh aromaty slalo.
Prekrasno, svyato vse kazalos' v nej!
Tranio
Nu, vyvedem ego iz stolbnyaka. -
Ochnites', sudar'. Esli uzh vlyubilis',
Tak nado devushku dobyt'. Ponyatno?
Ved' starshaya sestra - takaya ved'ma,
CHto s ruk poka otec ee ne splavit,
V devicah miloj vashej byt' pridetsya;
A potomu i zaper on ee,
CHtob slishkom zhenihi ne dokuchali.
Lyuchencio
Ah, Tranio, zhestok ee roditel'!
A ty zametil? Ozabochen on
Najti nastavnika dlya vospitan'ya.
Tranio
Zametil, sudar'. I koj-chto pridumal.
Lyuchencio
YA tozhe.
Tranio
Tak. Pozvol'te ruku, sudar'.
Po-vidimomu, v myslyah my soshlis'.
Lyuchencio
Skazhi snachala ty.
Tranio
Hoteli b vy
V nastavniki popast' k device etoj
Vot vasha mysl'!
Lyuchencio
Ty dumaesh', vozmozhno?
Tranio
Nikak. Kto zh budet vashu rol' igrat',
Kto budet v Padue Vinchencio synom?
Kto budet dom vesti i zanimat'sya,
Zvat' zemlyakov i po gostyam hodit'?
Lyuchencio
Nu, basta {Dovol'no (ital.).}, perestan': ya vse pridumal.
Nas ni v odnom domu ved' ne vidali,
Po licam zhe ne tak legko uznat',
Kto barin, kto sluga. Bud' mnoyu, Tranio,
I kak hozyain zamenyaj menya.
Smotri za slugami, vedi hozyajstvo,
A ya prikinus' bednyakom iz Pizy,
Il' iz Neapolya, il' florentincem.
Nu, skazano i sdelano. Razden'sya,
Voz'mi moyu cvetnuyu shlyapu, plashch.
B'ondello budet pri tebe slugoyu.
No ya sperva yazyk emu svyazhu.
Tranio
To volya vasha.
Oni obmenivayutsya plat'em.
Konechno, sudar', - bylo b vam ugodno,
A ya obyazan vam poslushnym byt'.
Nakazyval otec vash pri ot®ezde:
"Usluzhliv k synu bud'". Tak govoril on,
Hotya v drugom on smysle ponimal, -
I ya ohotno sdelayus' Lyuchencio,
Zatem chto ochen' ya lyublyu Lyuchencio.
Lyuchencio
I potomu, chto sam Lyuchencio lyubit,
Rabom ya sdelayus', chtob tu dobyt',
CHej vzor skoval mne ranenye ochi. -
Vot i moshennik nash!
Vhodit B'ondello.
Gde vy shatalis'?
B'ondello
Gde ya shatalsya? |to chto! A gde vy sami shatalis'? CHto, hozyain, moj
tovarishch Tranio ukral u vas plat'e ili vy u nego? Ili oba odin u drugogo?
Skazhite na milost', chto eto za novosti?
Lyuchencio
Syuda, negodnyj. SHutki neumestny,
Soobrazujtes' s polozhen'em del.
Tovarishch vash, chtob zhizn' moyu spasti,
Vzyal na sebya moj vneshnij vid i plat'e,
A ya dlya izbavlen'ya vzyal ego.
Lish' na bereg soshel, ubil ya v drake
Zdes' cheloveka i boyus' suda.
Vam poruchayu byt' emu slugoj.
A sam dlya bezopasnosti uedu.
Vy ponyali?
B'ondello
YA, sudar'? Ni cherta.
Lyuchencio
Vy imya Tranio teper' zabud'te.
V Lyuchencio on obratilsya ves'.
B'ondello
Tem luchshe dlya nego. YA sam ne proch' by.
Tranio
A ya-to, milyj, ved' o chem starayus'?
Dobit'sya mladshej docheri Baptisty!
Tak dlya hozyaina, ne dlya menya zhe.
Pochtitel'nej so mnoj na lyudyah bud'te.
YA tot zhe Tranio, kogda vdvoem!
No pri drugih ya - barin vash Lyuchencio.
Lyuchencio
Nu idem, Tranio. Ostalas' eshche odna veshch', kotoruyu ty dolzhen ispolnit'.
Ty dolzhen sdelat'sya odnim iz etih vzdyhatelej. Sprosish', pochemu? Otvechu, chto
u menya na eto est' veskie prichiny.
Uhodyat.
Aktery naverhu govoryat.
1-j sluga
Milord, vy dremlete! Vam ne do p'esy.
Slaj
Net, net, klyanus' svyatoj Annoj. Otmennaya shtuka, pravo. Dolgo ona eshche
budet prodolzhat'sya?
Pazh
Lish' nachalas', milord.
Slaj
Sovershenno zamechatel'naya shtuka, sudarynya madam! Tol'ko by skorej
konchalas'. (Saditsya i smotrit.)
Scena 2
Paduya. Pered domom Gortenzio.
Vhodyat Petruchio i ego sluga Grumio
Petruchio
YA rasprostilsya vremenno s Veronoj,
CHtoby druzej zdes' v Padue uvidet',
Osobenno ispytannogo druga
Gortenzio. Da vot i dom ego.
Nu, Grumio, moshennik, stukni, slyshish'!
Grumio
Stuknut', sudar'? CHtoby ya stuknul? Kak zhe mozhno tak zloupotreblyat'
vashej milost'yu?
Petruchio
Nevezha! Stukni, govoryu tebe, u menya pozdorovee.
Grumio
Stuknut' vas, sudar'? Sudar', sudar', da kto ya takoj, chtoby vas
stuknut'?
Petruchio
Nevezha, stukni, povtoryayu, v dver',
Ne to bashkoj poplatish'sya, pover'.
Grumio
Hozyain - drachun ved'. A tresni-ka ya,
Sejchas by propala bashka vsya moya.
Petruchio
Ispolnish' prikaz moj?
A to podymu ya takoj trezvoj,
CHto vsyakie sol, fa iz uha von. (Deret ego za uho.)
Grumio
Na pomoshch'! Moj barin soshel s uma!
Petruchio
Ispolnish' prikaz moj, plut, negodyaj?
Vhodit Gortenzio.
Gortenzio
CHto takoe? V chem delo? - Staryj moj drug Grumio i staryj drug Petruchio!
- chto delaetsya u vas v Berone?
Petruchio
Prishli, Gortenzio, draku vy raznyat'?
Con tutto il cuore ben trovato, mogu skazat'.
{Ot vsej dushi rad, chto vstretil vas (ital.).}
Gortenzio
Alia nostra casa ben venuto, molto honorato
signor mio Petrucio.
Vstan', Grumio, - uladim vashu ssoru.
{Dobro pozhalovat' v nash dom, pochtennejshij sin'or
Petruchio (ital.).}
Grumio
Net, eto ne takoe delo, sudar', chtoby latyn' mogla pomoch'. Razve eto ne
zakonnyj povod otkazat'sya ot sluzhby? Vidite li, sudar', on prikazal mne
stuknut' ego, da pozdorovee. Razve eto delo - sluge stuknut' svoego
gospodina, hotya by tot i naschityval tridcat' dva ochka?
A zhal', ej-bogu, chto ne stuknul ya, -
Celej byla by golova moya.
Petruchio
Bessmyslennyj tupica! - YA, Gortenzio,
Velel moshenniku stuchat' vam v dveri
I ispolneniya ne mog dobit'sya.
Grumio
Stuchat' v dveri! Gospodi bozhe moj, razve vy ne skazali mne yasno i
prosto: "Negodyaj, stukni menya, stukni menya horoshen'ko, stukni menya
pozdorovee"? A teper' poehali - stuchat' v dveri.
Petruchio
Sovet moj: otojti i zamolchat'.
Gortenzio
Ostav'te, ya za Grumio ruchayus'.
Sluchilos', verno, nedorazumen'e
Mezh vami i dobrejshim, vernym Grumio.
Kakoj schastlivyj veter vas zanes
K nam v Paduyu, drug milyj, iz Verony?
Petruchio
Tot veter, chto gonyaet molodezh'
Iskat' udachi daleko ot doma,
Gde opyta ne zhdi. Skazat' koroche,
Sin'or Gortenzio, vot delo v chem:
Antonio, roditel' moj, skonchalsya,
A ya otvazhno v labirint vstupil,
Ishcha zhenit'by vygodnoj i schast'ya.
V karmane - krony, doma est' dobro, -
I ya reshil postranstvovat' po svetu.
Gortenzio
A chto, kol' ya tebe, bez dal'nih slov,
Posvatayu stroptivuyu zhenu,
Takuyu, chto ne poblagodarish'?
V odnom ruchayus', chto ona bogata,
Bogata ochen'. Vprochem, ty mne drug,
Ne dlya tebya ona.
Petruchio
Druz'ya, kak my, Gortenzio, drug druga
Pojmem bez slov. Kogda tebe izvestno,
CHto dlya menya dostatochno bogata, -
A den'gi - vot moj svadebnyj pripev, -
To bud' urodom, kak zhena Florentin,
Sivilly starshe, zlee i upryamej
Sokratovoj Ksantippy, dazhe huzhe, -
Ona reshen'ya moego ne slomit,
CHuvstv ne izmenit, - pust' ee shumit,
Kak val Adriaticheskogo merya.
Hochu bogatoj byt' ya zhenihom,
A znachit - i schastlivym zhenihom.
Grumio
Nu, posmotrite, sudar': on tak pryamo i govorit, chto dumaet. Dajte emu
tol'ko vdovol' zolota - i on zhenitsya hot' na kukle, hot' na bulavke; bud'
staraya karga bez edinogo zuba vo rtu, u kotoroj stol'ko boleznej, skol'ko u
pyatidesyati dvuh klyach, - on na eto ne obratit vnimaniya, raz za neyu mozhno
vzyat' den'gi.
Gortenzio
My tak s toboj daleko zashli,
CHto ya vser'ez hochu prodolzhit' shutku.
Petruchio, ya mogu tebe posvatat'
Bogatuyu krasivuyu devicu,
Vpolne vospitannuyu po-dvoryanski.
Odin porok v nej, no porok nemalyj:
Nrav u nee nevynosimo zloj,
Stroptivyj i upryamyj do togo,
CHto, bud' moi dela v rasstrojstve polnom,
Ee za zolotoj rudnik ne vzyal by.
Petruchio
Molchi, ty sily zolota ne znaesh'.
Skazhi, kak zvat' otca, - s menya dovol'no.
Hochu idti na pristup, - pust' shumit,
Kak grom grohochet iz osennih tuch.
Gortenzio
Otec ee - Baptista Minola,
Pochtennyj i lyubeznyj dvoryanin,
Ona zhe Katarina Minola,
Izvestnaya u nas za zloj yazyk.
Petruchio
Otca ya znayu, hot' ee ne znayu;
Pokojnyj batyushka ego znaval.
Ne budu spat', poka s nej ne uvizhus',
I potomu - prostite neuchtivost' -
YA totchas zhe pokinut' dolzhen vas,
Kol' neugodno vam projtis' so mnoyu.
Grumio
Proshu vas, sudar', - puskaj ego idet, kuda vzdumaetsya. Pomyanite moi
slova: esli b ona ego znala tak zhe horosho, kak ya, ona by brosila dumat', chto
rugan'yu mozhno na nego podejstvovat'. Hot' dvadcat' raz nazovi ego negodyaem,
emu hot' by chto. A on raz nachnet, tak vsyu svoyu taratoriku vylozhit. Uveryayu
vas, sudar': svyazhis' ona tol'ko s nim, tak on takie figury zalepit ej v
figuru, takie vyrazheniya pustit v hod, chto lico ee poteryaet vsyakoe vyrazhenie,
i na svet bozhij ona budet glyadet' ne luchshe slepogo kotenka. Vy ego ne
znaete, sudar'!
Gortenzio
Postoj, Petruchio, ya s toboj pojdu.
Moj klad hranitsya takzhe u Baptisty;
Almaz dushi moej tam na zapore;
Men'shaya doch', prekrasnejshaya B'yanka,
Sokryta ot menya i ot drugih
Sopernikov moih po svatovstvu.
Prinyav v raschet, chto budet nevozmozhno
Pri vseh izlozhennyh mnoj nedostatkah
Emu pristroit' Katarinu zamuzh,
Takoj poryadok on ustanovil:
Do B'yanki nikogo ne dopuskat',
Poka ne sbyl proklyatoj Katariny.
Grumio
"Proklyatoj Katariny"!
Da, huzhe ne najti dlya devushki nazvan'ya.
Gortenzio
Ty mozhesh', drug, mne okazat' uslugu:
Odenus' skromno ya, a ty Baptiste
Predstav' menya iskusnym muzykantom
I B'yanke predlozhi v uchitelya,
I budet mne togda dana vozmozhnost'
Uhazhivat' za neyu na svobode,
Tajkom ot vseh i s nej naedine.
Grumio
Razve eto ne plutovstvo! Posmotrite, kak obmanyvayut staryh lyudej, kak
molodezh' stoit odin za drugogo!
Vhodyat Gremio i pereodetyj Lyuchencio s knigami.
Hozyain, hozyain, oglyanites'! Kto syuda idet, a?
Gortenzio
Potishe, Grumio, eto - moj sopernik. -
Petruchio, otojdem.
Grumio
Da, dlya lyubvi molodchik hot' kuda!
Gremio
V poryadke vse. YA spisok prosmotrel.
Poslushajte: perepletite, i otdajte,
I lish' lyubovnye chitajte knigi,
CHtob chteniem drugim ne zanimalas'.
Vy ponyali menya? Pomimo platy,
CHto budet vam davat' sin'or Baptista,
I ya ne poskuplyus'. Vse eti knigi,
Tetradki vy poluchshe nadushite,
Zatem, chto ta, chto ih rukoj kosnetsya,
Duhov dushistej. CHto chitat' nachnete?
Lyuchencio
Voz'mu lish' to, chto budet vam na pol'zu.
Moj pokrovitel', smeyu vas uverit',
Uzh tak za vas stoyu, kak za sebya.
Moi slova dojdut, byt' mozhet, luchshe,
Kol' sami vy ne iz bol'shih uchenyh!
Gremio
Uchenost' - udivitel'naya veshch'!
Grumio
(v storonu)
Kulak, kak ty, - zanyatnejshaya veshch'!
Petruchio
Umolkni.
Gortenzio
Cyc, Grumio! Privet sin'oru Gremio.
Gremio
I ya rad videt' vas, sin'or Gortenzio.
YA, znaete li, k Minola idu.
Vzyalsya ya podyskat' im gde-nibud'
Uchitelya dlya nesravnennoj B'yanki;
I vot schastlivyj sluchaj mne poslal
Uchenogo i skromnogo mal'ca.
Kak na zakaz: v poezii nachitan
I prochih knigah, ver'te mne, horoshih.
Gortenzio
Mne tozhe obeshchal odin znakomyj
Najti iskusnejshego muzykanta,
CHtob nashej gospozhe prepodavat'.
Kak vidite, i ya ne otstayu
V sluzhen'e B'yanke, stol' lyubimoj mnoyu.
Gremio
Lyubimoj mnoj, - dela moi dokazhut.
Grumio
(v storonu)
Tvoj koshelek dokazhet.
Gortenzio
Teper' ne vremya hvastat'sya lyubov'yu.
Kol' vyslushat' hotite, ya skazhu
Vam novost', vazhnuyu dlya nas oboih:
Mne udalos' tut vstretit' dvoryanina,
Kotoryj dobrovol'no nam na pol'zu
Posvatat'sya nadumal k Katarine
I - podojdet pridanoe - zhenit'sya.
Gremio
Ispolnit, chto skazal, tak horosho by!
Pro nedostatki vy ee skazali?
Petruchio
YA znayu, chto ona svarliva, zla...
Nevelika beda, kol' eto tol'ko.
Gremio
Vot kak? Prekrasno. Vy otkuda rodom?
Petruchio
YA iz Verony. Moj otec - Antonio.
On umer. YA naslednik, bol'she net;
A sobirayus' zhit' ya mnogo let.
Gremio
S takoj zhenoj edva l' vozmozhno eto.
No, esli po zubam ona vam, - s bogom:
Vo vsem vam obeshchayu pomogat'.
Reshili koshku vzyat'?
{Igra slov: cat - koshka, Kate - Katerina.}
Petruchio
Reshil ya zhit'!
Grumio
(v storonu)
On zhenitsya na nej, ne to - chert s neyu!
Petruchio
Zachem zhe i priehal ya syuda?
Menya shumkom ne ochen' zapugaesh'.
Ne slyshal li ya v zhizni l'va rychan'e?
Ne slyshal, kak more bushevalo,
Vspenennoe, kak yarostnyj kaban?
Ne slyshal li pal'bu na brannom pole,
Orudij tyazhkih grohot v nebesah?
Ne slyshal li ya, zataiv dyhan'e,
Trevogu, rzhan'e konej, zvuki trub?
A vy o zhenskom krike govorite!
Te vystrely - chto lopnuvshij kashtan,
CHto na uglyah u myznika pechetsya.
Rebyat pugajte bukoj!
Grumio
On ne strusit.
Gremio
Smotri, Gortenzio!
Mne kazhetsya, on vovremya priehal
I dlya svoej da i dlya nashej pol'zy.
Gortenzio
Skazal ya, chto my pajshchikami budem, -
Izderzhki svadebnye vse na nas.
Gremio
I ya soglasen, tol'ko by zhenilsya.
Grumio
(v storonu)
Kogda b v obede byl ya tak uveren!
Vhodyat Tranio, bogato odetyj, i B'ondello.
Tranio
Den' dobryj, gospoda. Sprosit' osmelyus':
Ne budete l' lyubezny ukazat' mne,
Gde budet dom Baptisty Minola?
B'ondello
U kotorogo dve prekrasnye docheri. Vy ego imeete v vidu?
Tranio
Kak raz ego, B'ondello.
Gremio
A na kogo u vas, pozvol'te; vidy?
Tranio
Na nih il' na nego, vam net obidy.
Petruchio
Ne trogajte vorchun'i - ugovor.
Tranio
Vorchunij ne lyubitel' ya, sin'or.
Lyuchencio
(v storonu)
Nedurno, Tranio.
Gortenzio
Proshu otvetit':
Vy tozhe vzdumali v krasotku etu metit'?
Tranio
A esli by i tak, chto za beda?
Gortenzio
Da, esli nos ne sunete tuda.
Tranio
Vsem ulica svobodnaya dana:
I vam i mne.
Gortenzio
Da, tol'ko ne ona.
Tranio
A pochemu, skazhite?
Gremio
Mogu vam ob®yasnit':
Pal vybor na nee sin'ora Gremio.
Gortenzio
Ee zhe vybral i sin'or Gortenzio.
Tranio
Potishe, gospoda! Ved' vy dvoryane,
Tak vyslushajte dovody moi.
Baptista - blagorodnyj dvoryanin,
S moim otcom znakom on s davnih por,
I bud' eshche prelestnej doch' ego,
Bud' bol'she zhenihov, sred' nih ya byl by.
Po dshcheri Ledy tysyacha vzdyhali;
Pust' tysyacha odin - po miloj B'yanke, -
Kop'ya Lyuchencio ne opustit vniz,
Hotya b sopernikom byl sam Paris.
Gremio
Pozhaluj, etot vseh nas zagonyaet!
Lyuchencio
Daj volyu, on svoyu pokazhet klyachu.
Petruchio
Kakaya cel' vseh etih slov, Gortenzio?
Gortenzio
(k Tranio)
Osmelyus', sudar', vam zadat' vopros:
Vy doch' Baptisty videli hot' raz?
Tranio
Net; no ya slyshal, u nego ih dve:
Odna izvestna derzkim yazykom,
Drugaya - skromnost'yu i krasotoyu.
Petruchio
Ne tron'te pervuyu. Ta - dlya menya.
Gremio
Ostavim etot podvig Gerkulesu,
On vseh dvenadcati trudnee budet.
Petruchio
Pojmite, sudar', chto ya govoryu.
K toj, na kotoruyu u vas zdes' stojka,
Otec otrezal dostup zheniham
I ne prosvataet ni za kogo,
Poka sestry ee ne vydast zamuzh, -
Ne ran'she mladshaya osvoboditsya.
Tranio
Kol' eto tak i vy tot chelovek,
CHto vsem i mne v chisle drugih pomozhet,
Kol' vy zadachu vzyali led razbit',
Dobejtes' starshej, mladshuyu dlya nas
Osvobodiv. I kto ee poluchit,
K vam ne ostanetsya neblagodarnym.
Gortenzio
Slova prekrasnye, i mysl' prekrasna;
No raz sebya sochli vy zhenihom,
To, kak i vse, dolzhny voznagradit'
Sin'ora za podobnuyu uslugu.
Tranio
Za mnoj ne stanet delo, - v znak chego
Ko mne sobrat'sya vecherom proshu ya.
My vyp'em za zdorov'e nashej miloj,
Kak advokaty, chto v sude branyatsya,
A za vinom sojdutsya kak druz'ya.
Grumio
Prekrasno predlozhen'e! CHto zh, idemte.
Gortenzio
Dlya pira podhodyashchaya minuta.
U nas, Petruchio, bud'te ben venuto.
{ZHelannyj gost' (ital.).}
Uhodyat.
Scena 1
Paduya. Komnata v dome Baptisty.
Vhodyat Katarina i B'yanka.
B'yanka
Sestrica, ne sramite nas obeih,
So mnoyu obrashchayas' kak s raboj.
Obida v etom. CHto zhe do naryadov, -
Lish' razvyazhite ruki, ya otdam
Moi vse plat'ya do poslednej yubki.
Vse prikazan'ya vashi ya ispolnyu, -
Svoi obyazannosti k starshim znayu.
Katarina
Tak vot, skazhi mne: kto iz zhenihov
Tebe vsego milej? CHur, bez pritvorstva!
B'yanka
Pover'te mne, sestrica, ya na vseh
Smotryu bez osoblivogo vniman'ya
I ne okazyvayu predpochten'ya.
Katarina
Ty, milka, vresh'. Byt' mozhet, to Gortenzio?
B'yanka
On nravitsya vam? Tak ya postarayus'
Sama, chtob on dostalsya vam, sestrica.
Katarina
A! Znachit, vas bogatstvo privlekaet?
Hotite Gremio, chtob zhit' bogato?
B'yanka
Uzhel' ego revnuete ko mne?
Teper' ya ponimayu: eto shutka.
Vy do sih por so mnoyu vse shutili;
No, Ket, proshu vas, razvyazhite ruki.
Katarina
Ah, ya shutila? Tak i eto shutka? (B'et ee.}
Vhodit Baptista.
Baptista
Ty chto? Otkuda naglosti nabralas'? -
Stan', B'yanka, v storonu. Bednyazhka plachet?
Zajmis' shit'em. Ne svyazyvajsya s neyu. -
A ty, otrod'e chertovo, stydis'!
Ty ot nee obidy ne vidala.
Hot' slovo slyshala naperekor?
Katarina
Ona menya molchan'em vozmushchaet! (Brosaetsya k
B'yanke.)
Baptista
V moem prisutstvii? Idi zhe, B'yanka.
Uhodit B'yanka.
Katarina
Menya ne perenosite. YA vizhu.
Ona - vash klad; dostat' ej nado muzha,
A ya - bosoj plyashi u nih na svad'be
Da obez'yan progulivaj v sadu!
Ostav'te. Syadu ya i budu plakat',
Poka za vse ya vam ne otomshchu.
Uhodit.
Baptista
Byval li kto neschastnee menya?
No kto idet tam?
Vhodyat Gremio, Lyuchencio, bedno odetyj, Petruchio,
Gortenzio pod vidom muzykanta, Tranio i
B'ondello s lyutnej i knigami.
Gremio
Dobroe utro, sosed Baptista.
Baptista
Dobroe utro, sosed Gremio. Zdravstvujte, gospoda.
Petruchio
I vam togo zh, sin'or. Est' doch' u vas
Krasotka, chto zovetsya Katarinoj?
Baptista
Doch' Katarinu ya, sin'or, imeyu.
Gremio
Vy slishkom pryamo: nado po poryadku.
Petruchio
Ne nado, Gremio, meshat'. Ostav'te.
YA rodom iz Verony, dvoryanin.
Naslyshavshis' o krasote, ume,
Lyubeznosti i skromnosti ee,
O chudnyh svojstvah, krotkom obhozhden'e,
Osmelilsya nezvanym ya yavit'sya
V vash dom, chtob samomu proverit' sluhi,
CHto do menya tak chasto dohodili.
I dlya nachala, chtob svesti znakomstvo,
Predstavlyu vam ya svoego slugu. (Predstavlyaet
Gortenzio.)
On svedushch v muzyke i matematik,
I dovershit ee obrazovan'e
V naukah, chto, ya slyshal, ej ne chuzhdy.
Otkazhete - sochtu ya za obidu.
On mantuanec i zovetsya Lichio.
Baptista
Rad videt' vas i cherez vas - ego.
A chto do Katariny, polagayu,
CHto, kak ni grustno, vam ne podojdet.
Petruchio
YA vizhu, vam rasstat'sya s neyu zhalko,
A mozhet byt', ya sam vam ne po vkusu?
Baptista
Net, net. Kak dumal ya, tak i skazal.
Otkuda vy, sin'or? Kak vas zovut?
Petruchio
Zovut menya Petruchio, syn Antonio;
On chelovek, v Italii izvestnyj.
Baptista
I mne znakom. Tak synu - moj pochet.
Gremio
Pozvol'te zhe, Petruchio, i nam,
Hodatayam smirennym, slovo vstavit'.
CHert poberi, uzh ochen' vy speshite!
Petruchio
Prostite, drug Gremio, - konchit' mne ohota.
Gremio
No v brake vas zhdet nemalaya zabota.
(Baptiste.)
Sosed, ya uveren, chto etot dar vam priyaten. CHtob byt' stol' zhe lyubeznym,
ya, bolee vseh drugih obyazannyj vashej lyubeznosti, smelo rekomenduyu vam etogo
yunogo uchenogo (predstavlyaya Lyuchencio), dolgoe vremya uchivshegosya v Rejmse. On
stol' zhe svedushch v grecheskom yazyke i latyni, kak tot v muzyke i matematike.
Zovut ego Kambio; proshu vas, primite ego uslugi.
Baptista
Premnogo blagodaren, sin'or Gremio. Dobro pozhalovat', dobrejshij Kambio.
(K Tranio.) No vy, lyubeznejshij sin'or, po-vidimomu, nezdeshnij; razreshite
uznat' cel' vashego priezda.
Tranio
Prostite mne, sin'or, takuyu smelost',
CHto, buduchi priezzhim v vashem krae,
YA poyavlyayus' v dom vash zhenihom
Vysokonravstvennoj prekrasnoj B'yanki.
Nebezyzvestno mne reshen'e vashe
Iz docherej dat' predpochten'e starshej.
Edinstvenno, chego ya dobivayus', -
CHtob vy, uznav moe proishozhden'e,
V chislo drugih vklyuchili i menya
I ne lishili milosti i laski.
Dlya vospitan'ya vashih docherej
YA prinoshu sej skromnyj instrument
I svyazku grecheskih, latinskih knig.
Kol' primete, povysite ih cennost'.
Baptista
Zovetes' vy Lyuchencio? A otkuda?
Tranio
Iz Pizy, moj sin'or. YA syn Vinchencio.
Baptista
Bol'shoj on v Pize chelovek. Po sluham
Ego ya znayu. Milosti proshu. (K Gortenzii)
Voz'mite lyutnyu. (K Lyuchencio.)
Vy voz'mite knigi.
Sejchas uvidite vy uchenic.
|j, kto tam est'?
Vhodit sluga.
Ty provedesh' sin'orov
Sejchas zhe k docheryam. Skazhi obeim:
Uchitelya im; pust' lyubeznej primut.
Uhodit sluga, za nim Lyuchencio, Gortenzio i B'ondello.
Teper' projdemsya po sadu nemnogo,
A tam i za obed. YA ochen' rad vam
I vas proshu ne somnevat'sya v etom.
Petruchio
Sin'or, dela ne terpyat volokity;
YA svatat'sya ne v silah kazhdyj den'.
Otca vy znali, a po nem - menya.
Ved' ya ego edinstvennyj naslednik, -
Dobro ne umen'shil, a priumnozhil.
Tak esli s vashej dochkoj my poladim,
CHto vy v pridanoe za nej dadite?
Baptista
Po smerti - polovinu vseh zemel';
Teper' poluchit dvadcat' tysyach kron.
Petruchio
YA zh obeshchayu v sluchae vdovstva,
Kogda ona menya perezhivet,
Ej vse svoe imushchestvo ostavit'.
Podrobnuyu by nam sostavit' zapis'.
CHtoby nikto uzh izmenit' ne mog.
Baptista
Pervejshaya teper' zabota vasha,
CHtob polyubila vas: vse delo v etom.
Petruchio
Nu, eto pustyaki, otec, pover'te,
Ona upryama, no i ya nastojchiv;
Kogda zhe dva bol'shih ognya sojdutsya,
Oni szhigayut vse, chto ih pitaet.
Ot vetra slabogo krepchaet plamya. -
Ot sil'nogo poryva ugasaet.
Takov i ya: ya verh nad nej voz'mu, -
Kak muzh ya svatayus', ne kak mal'chishka,
Baptista
ZHelayu v svatovstve tebe udachi,
No prigotov'sya k rugani nemaloj.
Petruchio
Sumeyu postoyat'. Stoyat zhe gory,
Hot' sil'nyj veter duet postoyanno.
Vhodit Gortenzio s razbitoj golovoj.
Baptista
CHto s vami, drug moj? Otchego bledny tak?
Gortenzio
Ot straha, uveryayu vas, ya bleden.
Baptista
Kak doch'? Sposobna l' k muzyke ona?
Gortenzio
YA dumayu, k vojne skorej sposobna:
Kop'em by ej orudovat', ne lyutnej.
Baptista
Vy ne slomili neohoty k lyutne?
Gortenzio
Kakoe! Ob menya slomala lyutnyu.
Skazal ya, chtob v ladah ne oshibalas',
I pal'cy ej sognul, chtob pokazat', -
Kak totchas v neterpen'e, slovno d'yavol,
Krichit: "Lady? Menya sbivaesh' s ladu!"
I s etim bac menya po golove,
Tak chto bashka skvoz' instrument proshla,
I neskol'ko minut ya prostoyal
Kak u pozorishcha, smotrya iz lyutni.
Ona zh menya rugala tut kanal'ej,
Bezmozglym muzykantom, slov s desyatok,
Odno sramnej drugogo, podbiraya.
Petruchio
|, chto za chert! Zabavnaya babenka!
Teper' ponravilas' eshche mne bol'she.
Ne terpitsya s nej vstretit'sya skorej.
Baptista
Nu, ladno. Vy ne ogorchajtes'.
YA otvedu vas k mladshej na urok:
Ona ponyatliva i blagodarna. -
Sin'or Petruchio, idemte s nami.
Ili poslat' k vam nashu dochku Ket?
Petruchio
Pozhalujsta; ya podozhdu ee.
Uhodyat Baptista, Gremio, Tranio i Gortenzio.
Pridet, tak delo povedu po-svojski.
Nachnet grubit', - skazhu ej napryamik,
CHto raspevaet slashche solov'ya;
Nahmurit brov', - skazhu, chto vzglyad nezhnee,
CHem roza, osvezhennaya rosoj;
Umolknet, ne zahochet govorit', -
Skazhu, chto mne mila ee rechistost',
CHto krasnorechie ee prelestno;
Von vystavit, - blagodarit' ya stanu,
Kak budto priglashaet pogostit';
Otkazhet, - poproshu naznachit' den'
Dlya oglashen'ya v cerkvi i dlya svad'by.
No vot ona! Petruchio, nachinaj.
Vhodit Katarina.
Den' dobryj, Ket! Tak, slyshal, vashe imya?
Katarina
Hot' slyshali, da na uho tugi.
Zovus' ya v razgovorah Katarinoj,
Petruchio
Nepravda. Poprostu zovut vas Ket,
To - miloj Ket, a to - stroptivoj Ket.
Tak vot, prelestnejshaya Ket na svete,
Ket iz Ketholla, slashche vseh konfet,
I potomu zovushchayasya Ket,
Dushi moej uteha, - soobshchayu:
Uslyshav povsemestnuyu molvu
O krotosti tvoej, o krasote,
No vse zh slabejshuyu, chem est' na dele,
Iskat' ruki tvoej ya byl podvinut.
Katarina
Podvinut? V dobryj chas! Pust', kto vas dvinul,
I vydvinet otsyuda. Srazu vidno:
Peredvizhnoj vy.
Petruchio
Kak - peredvizhnoj?
Katarina
Kak stul.
Petruchio
Otlichno. Syad' syuda skorej.
Katarina
Oslam taskat' privychno, - tak i vam.
Petruchio
I babam gruz privychen, - tak i vam.
Katarina
No ya takuyu dryan' taskat' ne stanu.
Petruchio
YA ne hochu otyagoshchat' tebya;
YA znayu, moloda ty i legka...
Katarina
Da, tak legka, chto durnyu ne pojmat',
Hot' vse zhe veshu stol'ko, skol'ko nado.
Petruchio
Ty legche pchelki.
Katarina
Ty durnej sycha.
Petruchio
|j, beregis', pojmaet sych golubku.
Katarina
Byvaet, chto golubka b'et sycha.
Petruchio
Nu, polno, osochka! Uzh slishkom zly vy.
Katarina
Kol' ya osa, tak zhala beregis'.
Petruchio
Kak oberech'sya? Vzyat' ego da vyrvat'.
Katarina
Takoj durak i ne najdet ego.
Petruchio
Nu, kto ne znaet, gde u os est' zhalo?
V hvoste.
Katarina
Net, v yazyke.
Petruchio
V ch'em yazyke?
Katarina
V tvoem, chto melet o hvoste. Proshchajte.
Petruchio
Kak, moj yazyk u vas v hvoste? Nu, net,
Ket slavnaya, ya dvoryanin.
Katarina
Uvidim. (B'et ego.)
Petruchio
Klyanus', nachnete drat'sya - ya vas stuknu.
Katarina
Togda gerba lishites':
Pribiv menya, lishites' vy dvoryanstva,
A kto ne dvoryanin, tot bez gerba.
Petruchio
Vpishi zhe i menya ty v svoj gerbovnik.
Katarina
Na shleme chto u vas? Petushij greben'?
Petruchio
Bud' kurochkoj. Mogu byt' i bez grebnya.
Katarina
Net, ne po mne petuh: krichit neskladno.
Petruchio
Nu, polno, Ket, zachem glyadet' tak kislo?
Katarina
Ot kislyh yablok - srazu kisnu.
Petruchio
Zdes' kislyh yablok net: chego zhe kisnut'?
Katarina
Est', est'.
Petruchio
Da gde?
Katarina
ZHal', zerkala net pod rukami.
Petruchio
Vy pro menya?
Katarina
Hot' molod, a dogadliv.
Petruchio
Dlya vas, klyanus' Georgiem, ya molod.
Katarina
Poterty.
Petruchio
Ot zabot.
Katarina
Mne net zaboty!
Petruchio
Ostan'tes', Ket, ne uhodite tak.
Katarina
Serzhu vas tol'ko, luchshe uzh ujti.
Petruchio
Nichut'. YA nahozhu vas ochen' miloj.
Mne govorili, vy rezki, svarlivy.
YA nahozhu, vse eti sluhi lozhny.
Ty vesela, privetliva, lyubezna,
Rech' medlenna, no sladostna, kak cvetik.
Ty hmurit'sya, kosit'sya ne umeesh',
Gub ne kusaesh', kak drugie zlydni;
Perechit' u tebya ohoty net,
I zhenihov ty prinimaesh' krotko,
Vospitanno vpolne, blagopristojno.
CHto zh mne boltali, budto Ket hromaet?
Pustye spletni! Ket strojnej oreshin,
Kak vetochka pryama! Smuglej oreha,
No yadryshka ego gorazdo slashche.
Projdis', ya posmotryu. Ty ne hromaesh'!
Katarina
Prikazyvaj, durak, svoej prisluge.
Petruchio
Mogla l' Diana roshchu tak ukrasit',
Kak Ket pokoj sej - carstvennoj pohodkoj?
Bud' ty Dianoj, a Diana - Ket, -
Ket devstvennoj byla b, Diana - rezvoj.
Katarina
Gde eto nauchilis' krasnobajstvu?
Petruchio
|kspromty vse: ya v matushku umom.
Katarina
Vot umnica! Synka uma lishila.
Petruchio
CHto zh, ya prostak?
Katarina
Pust' um i greet vas.
Petruchio
Sogreyus' ya vpolne v tvoej posteli.
A posemu dovol'no boltovni.
Skazhu ya pryamo: vash otec soglasen
Vas vydat' za menya. Soshlis' v pridanom.
Hotite l' net li, byt' uzh vam za mnoyu.
YA budu muzhem, Ket, kak raz po vas.
Klyanus' tem chasom, kak tebya uvidel
I krasotoj tvoeyu ya plenilsya,
Nich'ej drugoj ne budesh', kak moeyu.
YA rodilsya, chtob ukrotit' vas, Ket,
Iz dikoj Ket sovsem ruchnuyu sdelat',
Kak podobaet byt' domashnim, Ket.
Vot vash otec. CHtob ne bylo otkaza!
YA dolzhen Katarinu v zheny vzyat'!
Vozvrashchayutsya Baptista, Gremio i Tranio.
Baptista
Nu, kak, Petruchio, poladili vy s dochkoj?
Petruchio
Moglo li byt' inache?
Ne ponaprasnu tut ya toropilsya.
Baptista
CHto zh, dochka Katarina, vy grustny?
Katarina
Zovete docher'yu - i v samom dele
Vy, kak roditel', obo mne pechetes',
Za poloumnogo menya prosvatav.
Golovorez kakoj-to i durak,
CHto dumaet nahal'stvom pobedit'!
Petruchio
Vot, batyushka, v chem delo: vy i vse,
Boltavshie o nej, boltali zrya.
Ona upryama dlya otvoda glaz,
Na dele zh nezlobiva, kak golubka,
Ne goryacha, prohladna, slovno utro.
Terpeniem ona ravna Grizel'de,
A chistotoj Lukrecii podobna.
V konce koncov, my tak soshlis' drug s drugom,
CHto v voskresen'e uzh sygraem svad'bu.
Katarina
Tebya povesyat ran'she.
Gremio
Petruchio, slyshal ty: tebya povesyat ran'she.
Tranio
Vot kak u vas! Tak nashe delo - dryan'.
Petruchio
Spokojnej, gospoda. Mnoj vybor sdelan.
Kol' oba my dovol'ny, vam-to chto?
My s nej mezhdu soboj ugovorilis',
CHto na lyudyah, kak prezhde, zlyuchkoj budet.
YA uveryayu vas: nel'zya predstavit',
Kak vlyublena ona v menya, O prelest'!
Na shee tak i visnet, pocelui
Bez pereryva, klyatvy tak i syplet, -
I v mig odin lyubov' vo mne zazhgla.
Vy novichki! Kogda b vy tol'ko znali,
Kak mozhet bystro usmirit' chertovku
Lyuboj tihonya, s nej vdvoem ostavshis'!
Daj ruku, Ket. V Veneciyu poedu,
Kuplyu tam podvenechnye ubory. -
O pire i gostyah, otec, zabot'tes';
Milee vseh, uveren, budet Ket.
Baptista
Slov ne najdu. Davajte vashi ruki.
Daj bog vam schast'ya! Delo resheno.
Tranio i Gremio
Amin'! A my svidetelyami budem.
Petruchio
Otec, zhena, sin'ory, do svidan'ya.
V Veneciyu ya edu. Srok korotok.
Kuplyu kolec, bezdelok, ukrashenij.
Nu, Ket, celuj! Ved' svad'ba v voskresen'e.
Uhodyat v raznye storony Petruchio i Katarina.
Gremio
Udarili kak skoro po rukam!
Baptista
Mne rol' kupca dostalasya v pridachu,
CHto svoj tovar puskaet naudachu.
Tranio
Lezhal u vas da portilsya tovar;
Teper' vas zhdet barysh, - kol' ne potonet.
Baptista
CHtob konchilos' vse ladno - vot barysh.
Gremio
K tomu idet vse, kak ni poglyadish'.
No kak zhe s docher'yu men'shoj, Baptista?
Davno zhelannyj den' dlya nas nastal.
YA vash sosed i pervyj v zhenihah.
Tranio
A ya tak B'yanku obozhayu bol'she,
CHem slovom vyskazhesh', umom predstavish'.
Gremio
Otkuda yunost' nezhnost' chuvstv voz'met?
Tranio
U starcev merznet strast'.
Gremio
Tvoya pechet.
Proch', vetrogon! Za starikom sytnee.
Tranio
No molodezh' dlya zhenskih glaz milee.
Baptista
Sin'ory, stojte: ya reshu vash spor.
Nagrada po delam. Kto bol'she dolyu
Na sluchaj smerti B'yanke zaveshchaet,
Tot dochku i poluchit.
CHto, Gremio, vy soglasites' dat'?
Gremio
Izvestno vam, moj zdeshnij dom snabzhen
Serebryanoj i zolotoj posudoj;
Tazy, kuvshiny dlya prelestnyh ruk;
Visyat povsyudu tirskie kovry;
Larcy iz kosti den'gami nabity;
A v kiparisnyh sundukah naryady,
Odezhdy, pologi, bel'e, zavesy,
Tureckie podushki s zhemchugami,
Venecianskoe shit'e, vyazan'e;
Iz medi utvar', - vse, chto nadlezhit
Dlya dobrogo hozyajstva. A na myze
Korov udojnyh sotnya naberetsya,
Bykov sto dvadcat' v stojlah u menya, -
I prochee v kolichestve ne men'shem.
Priznat'sya, mne uzhe nemalo let.
Umri ya zavtra - budet vse ee,
Esli zahochet byt' moej pri zhizni.
Tranio
Vse delo v etom "esli". Rech' za mnoyu.
YA u otca edinstvennyj naslednik;
Kol' doch' vy otdadite za menya,
YA zaveshchayu ej chetyre doma
V bogatoj Pize, - kazhdyj ne ustupit
Tomu, chto Gremio v Padue imeet;
K tomu zh dve tysyachi dukatov v god
S moih zemel' ej budet vdov'ej chast'yu.
CHto, Gremio, lovko ya vas ukolol?
Gremio
Dve tysyachi dukatov ezhegodno?
Net, stol'ko zemli ne dadut moi.
No ya mogu v pridachu dat' korabl',
CHto u menya stoit v portu Marsel'skom.
CHto, lovko ya vas srezal korablem?
Tranio
Ty znaesh', Gremio, chto u otca
Tri korablya, k tomu zhe dve galery
Da ploskodonok dyuzhina. Vse dam.
Udvoyu vse, chto tol'ko ty predlozhish'.
Gremio
Vse predlozhil. Net bol'she nichego;
Dat' ne mogu togo, chto ne imeyu.
Kol' podoshel, sebya i vse otdam.
Tranio
Nu, devushka moya pred celym svetom.
Vy obeshchali. Gremio pobit.
Baptista
Da. Vygodnee vashe predlozhen'e,
I esli b vash roditel' poruchilsya,
Za vas by otdal; net - tak izvinite.
Umri vy ran'she, chto ona poluchit?
Tranio
Vy pridiraetes'. On star, ya molod.
Gremio
A molodye, chto zh, ne umirayut?
Baptista
Nu, vot, sin'ory,
YA tak reshil: nastupit voskresen'e -
Doch' Katarinu zamuzh vydam ya;
CHerez nedelyu rovno vydam B'yanku
Za vas, koli poruchitsya roditel',
A net, - togda za Gremio.
Blagodaryu oboih. Do svidan'ya.
Gremio
Proshchaj, sosedushka.
Uhodit Baptista.
Ty mne ne strashen,
Mal'chishka glupyj! Tvoj otec ne spyatil;
CHtob, vse tebe otdav, na sklone let
Plestis' k tebe v nahlebniki. Vot vzdor!
Znaj, ital'yanskij staryj lis hiter!
Uhodit.
Tranio
CHert by tebya pobral, proklyatyj hrych!
Hot' kozyri ya luchshie rastratil,
YA znayu, kak hozyainu pomoch'.
Prichiny net poddel'nomu Lyuchencio
Ne vzyat' v otcy poddel'nogo Vinchencio.
Vot udivitel'no! Otcy obychno
Detej rozhayut, ya zh rozhu otca,
CHtob zasluzhit' prozvan'e molodca.
Uhodit.
Scena 1
Paduya. Dom Baptisty.
Vhodyat Lyuchencio, Gortenzio i B'yanka.
Lyuchencio
Dovol'no, muzykant, ne bud'te derzkim.
Uzhe zabyli vy pro ugoshchen'e,
Kakoe podnesla vam Katarina?
Gortenzio
Smotri, pedant zadornyj,
Sama boginya muzyki irod nami.
Ona mne preimushchestvo daet.
Sperva chasok my muzykoj zajmemsya,
Potom chasok vy posvyatite chten'yu.
Lyuchencio
Vse u osla naoborot vyhodit!
Zachem nam muzyka dana, ne znaesh'?
Ne dlya togo l', chtob um nam osvezhat'
Posle zanyatij i trudov vsednevnyh?
Naukoj predostav'te nam zanyat'sya,
CHtob vam potom garmonii predat'sya.
Gortenzio
YA naglosti takoj ne poterplyu.
B'yanka
Vy oba obizhaete menya,
O tom branyas', chto mne reshit' pristalo.
Ne shkol'nik ya, kotorogo sekut;
YA ne hochu stesnennoj byt' chasami,
A po zhelaniyu hochu uchit'sya.
CHtob prerekan'ya prekratit', my syadem.
A vy, vzyav instrument, sygrajte nam.
Vy ne nastroite, kak chten'e konchim.
Gortenzio
Vy konchite, kak tol'ko ya nastroyu?
Lyuchencio
Kak by ne tak. Nastraivaj - i basta.
B'yanka
Gde my ostanovilis'?
Lyuchencio
Vot zdes'.
"Hic ibat Simois; hic est Sigeiae tellus;
Hic steterat Priami regia celsa senis".
{"Zdes' protekal Simois; zdes' Sigejskaya zemlya; zdes'
stoyal vysokij dvorec starca Priama" (lat.). (Iz "Geroid"
Ovidiya.)}
B'yanka
Perevedite.
Lyuchencio
"Hie ibat" - kak ya vam uzhe govoril; "Simois" - ya Lyuchencio; "hie est" -
syn Vinchencio; "Sigeiae telhis" - pereodetyj, chtoby dostignut' vashej lyubvi;
"his steterat" - a tot Lyuchencio, chto svataetsya k vam; "Priami" - moj sluga
Tranio; "regia" - zameshchayushchij menya; "celsa senis" - chtoby my luchshe mogli
provesti starogo Pantalone.
Gortenzio
Nastroil ya svoj instrument.
B'yanka
Poslushaem! Verhi fal'shivyat.
Lyuchencio
Poplyuj v kulak da snova prinimajsya.
B'yanka
"Hic ibat Simois" - ya vas ne znayu; "hic est Sigeiae telus" - ya vam ne
veryu; "hic steterat Priami" - osteregajes', chtoby nas ne uslyshali; "regia" -
ne bud'te samonadeyanny; "celsa senis" - ne otchaivajtes'.
Gortenzio
Teper' nastroen.
Lyuchencio
Vse, krome nizov.
Gortenzio
Nizy, nizy! Sam, nizkij plut, fal'shivish'.
(V storonu.)
Uchitelishka derzok i goryach!
Ej-bogu, plut volochitsya za neyu.
Pedascule {Uchitelishka (lat.).}, ya glaz s vas ne spushchu.
B'yanka
Potom, byt' mozhet, a poka ne veryu.
Lyuchencio
Proshu mne verit'. Pravo, |akid
Vse to zhe, chto Ayaks: po dedu nazvan.
B'yanka
Prihoditsya uchitelyu poverit',
Inache ya by v etom usomnilas'.
Nu, budet s vas. YA, Lichio, gotova.
Ne obessud'te, gospoda, proshu vas,
Za to, chto ya s oboimi shuchu.
Gortenzio
(k Lyuchencio)
Vy mozhete ujti i nas ostavit':
My na tri golosa uchit' ne budem.
Lyuchencio
Vot strogosti kakie! (V storonu.)
Zdes' ostanus'
I budu nablyudat'. Sdaetsya mne,
CHto muzykantik nash v nee vlyubilsya.
Gortenzio
Pred tem, kak instrument voz'mete v ruki,
CHtob ob®yasnit' vam polozhen'e pal'cev,
YA soobshchu nachala vam iskusstva:
Kratchajshij sposob izuchen'ya gamm,
Dejstvitel'nyj, uspeshnyj i priyatnyj,
YA prepodam vam po svoej metode,
Izlozhennoj iskusno na bumage.
B'yanka
No gammu izuchila ya davno!
Gortenzio
Ne tu, kotoroj uchit vas Gortenzio.
B'yanka
(chitaet)
"YA gamma, koren' muzyki zemnoj.
A, re, - s Gortenzio stradayu.
V, mi, - o B'yanka, bud' moej zhenoj.
S, fa, ut, - vas ya obozhayu.
D, sol, re, - noty dve, edinyj klyuch.
E, la, mi, - smilujsya, ne much'!"
I vy zovete eto gammoj? CHush'!
Mne prezhnyaya milej, ne tak ya vzdorna,
CHtob pravila na vydumki menyat'.
Vhodit sluga.
Sluga
Otec vash prosit knigi otlozhit'
I komnatu ubrat' pomoch' sestrice.
Kak vam izvestno, zavtra budet svad'ba.
B'yanka
Lyubeznye uchitelya, proshchajte.
Uhodyat B'yanka i sluga.
Lyuchencio
Bez vas i mne net smysla ostavat'sya.
Uhodit.
Gortenzio
A mne est' smysl - za vami nablyudat';
On, pravo, na vlyublennogo pohozh. -
No esli, B'yanka, mysli tvoi nizki
Nastol'ko, chto stremyatsya k vsyakoj dryani,
Vladej nahodkoj. Za tvoyu izmenu
V Gortenzio najdesh' ty peremenu.
Uhodit.
Scena 2
Paduya. Pered domom Baptisty.
Vhodyat Baptista, Gremio, Tranio, Katarina,
B'yanka, Lyuchencio i slugi.
Baptista
(k Tranio)
Vot den' naznachennyj prishel, sin'or, -
Den' svad'by Katariny i Petruchio; -
O zyate zhe ni sluhu i ni duhu.
CHto budut govorit'? Ved' eto sram,
CHto molodogo net, kogda svyashchennik
Gotov uzhe svershit' obryad venchal'nyj!
CHto skazhete vy o takom pozore?
Katarina
Sram tol'ko mne odnoj. Menya nasil'no
Zastavili vy protiv voli vyjti
Za dikogo i s norovom muzhlana.
Na svatovstvo on skor, da tug na svad'bu.
YA govorila vam: on poloumnyj,
On shutkoyu obidy prikryvaet
I, chtob schitali za vesel'chaka,
Posvataetsya k sotne, den' naznachit,
Vseh sozovet, ustroit oglashen'e,
A sam i ne podumaet zhenit'sya.
I na menya vse budut pal'cem tykat':
"ZHenoj Petruchio ona byla by,
Kogda by soizvolil on zhenit'sya").
Tranio
Baptista, Katarina, poterpite.
Klyanus', Petruchio ne obmanet vas:
Sluchajnost'yu zaderzhan on v doroge.
Hot' on shutnik, no, znayu, on ser'ezen,
Hot' vesel'chak, no chestnyj chelovek.
Katarina
Uzh luchshe by ego ya ne vidala!
Uhodit s plachem. Za neyu B'yanka i drugie.
Baptista
Idi. Ne upreknu tebya za slezy;
I u svyatoj ne hvatit tut terpen'ya,
Ne tol'ko u upryamicy, kak ty.
Vhodit B'ondello.
B'ondello
Hozyain, hozyain, novosti! Znatnye novosti, takie novosti, kakih vy
nikogda i ne slyhivali.
Baptista
Znatnye novosti, - kak eto mozhet byt'?
B'ondello
A razve ne novost' uslyshat', chto Petruchio edet?
Baptista
On priehal?
B'ondello
Net, sudar'.
Baptista
Gde zhe on?
B'ondello
On v puti.
Baptista
Kogda zhe on budet zdes'?
B'ondello
Kogda on budet stoyat' na moem meste i smotret' na vas.
Gremio
Nu, kakie zhe u tebya znatnye novosti?
B'ondello
CHto Petruchio edet syuda v novoj shlyape i v staroj kurtke; na nem shtany,
perelicovannye raza tri; sapogi, sluzhivshie svechnymi yashchikami, odin zastegnut,
drugoj zashnurovan; staryj, rzhavyj mech, vzyatyj iz gorodskogo arsenala, so
slomannoj rukoyatkoj i bez nozhen. Dva shnura na plat'e porvany; loshad' u nego
hromaya, sedlo staroe, pod®edeno mol'yu, stremena raznye; k tomu zhe u loshadi
sap, spina s iz®yanom, guby raspuhli, kozha sheludivaya, podbryushina vzduta, vse
sustavy razbuhli, neizlechimoe vospalenie zhelez, postoyannoe spotykan'e,
iz®edena ona napolovinu slomannym nedouzdkom, a uzdechka iz baran'ej shkury,
ot chastogo natyagivaniya, chtob loshad' ne padala, ona razorvalas' i teper'
svyazana v neskol'kih mestah; podpruga iz shesti kuskov; nahvostnik barhatnyj
s damskogo sedla s dvumya imennymi bukvami, chudno nakolochennymi iz gvozdikov,
i svyazan v raznyh mestah bechevkoj.
Baptista
Kto zhe s nim edet?
B'ondello
O sudar', lakej ego obryazhen ne huzhe loshadi: odna noga v l'nyanom chulke,
drugaya v sherstyanom shtiblete i podvyazany oni sinej i krasnoj pokromkoj; shlyapa
staraya, vmesto pera zatknuto "Sorok prichud". CHudovishche, pryamo chudovishche!
Sovershenno ne pohozh na hristianskogo slugu i gospodskogo lakeya.
Tranio
Kakaya-nibud' strannaya prichuda;
Obychno on odet byvaet skromno.
Baptista
YA rad, chto on pribudet, v kakom by vide on ni yavilsya.
B'ondello
On syuda ne pribudet, sudar'.
Baptista
Razve ty ne skazal, chto on idet?
B'ondello
Kto? CHto Petruchio edet?
Baptista
Nu da, chto Petruchio idet.
B'ondello
Net, sudar'. YA skazal, chto ego loshad' idet, a on sidit na nej verhom.
Baptista
Nu, eto vse odno.
B'ondello
Svidetel' Sent-Dzhemi,
Postavlyu ya penni,
CHto kop' i ezdok
Hot' bol'she, chem raz,
Dvoih vse zhe mene.
Vhodyat Petruchio i Grumio.
Petruchio
Nu, gde eti molodcy? Kto doma?
Baptista
Dobro pozhalovat'!
Petruchio
Gde tam dobro!
Baptista
Vy ne hromaete?
Tranio
Ne tak odety,
Kak by hoteli?
Petruchio
Bud' plat'e luchshe, ya nadel by eto.
No gde zhe, gde zhe milaya nevesta?
CHto, batyushka, a? - Gosti slovno hmury.
Na chto ustavilis', kak budto zrite
Kakuyu-to chudesnuyu statuyu,
Kometu ili znamen'e kakoe?
Baptista
Segodnya, sudar', den' ved' vashej svad'by.
Grustili my, boyas', chto vas ne budet, -
Eshche grustnej v takom vas vstretit' vide.
Proch' eto plat'e, vam ono - pozor,
Pyatno dlya glaz na nashem torzhestve!
Tranio
Skazhite, chto za vazhnaya prichina
Tak dolgo razluchala vas s nevestoj,
I pochemu v takom vy strannom vide?
Petruchio
Mne skuchno govorit', vam - tyazhko slushat'.
Dovol'no, chto ya zdes', sderzhavshi slovo.
Hotya nemnogo ya i opozdal,
YA na dosuge v etom opravdayus';
I vy ostanetes' vpolne dovol'ny.
No gde zhe Ket? Davno ee ne videl.
Pora uzh v cerkov'. Vremya ved' ne zhdet.
Tranio
Nel'zya idti k neveste v etom plat'e.
Idem ko mne, nadenete moe.
Petruchio
Net, ni za chto! Sejchas zhe k nej idu.
Baptista
No pod venec ne v etom zhe pojdete?
Petruchio
Net, v etom imenno. Dovol'no slov!
So mnoj ona venchaetsya, ne s plat'em.
Kogda by vozrozhdat' v sebe ya mog,
CHto istoshchit ona, kak eti tryapki, -
Dlya Ket i dlya menya to bylo b luchshe,
No chto zh ya, kak durak, boltayu zdes',
A ne idu k neveste - poceluem
Svoi prava nad nej zapechatlet'?
Uhodyat Petruchio i Grumio.
Tranio
Naryad durackij etot chto-to znachit.
Ugovoryu ego, esli vozmozhno,
CHtob snyal ego pred tem, kak ehat' v cerkov'.
Baptista
Pojdu za nim i posmotryu, chto budet.
Uhodyat Baptista, Gremio i slugi.
Tranio
Odnoj ee lyubvi tut, sudar', malo,
Soglasie otca ee vam nuzhno.
I vot, kak ya dokladyval uzh vam,
Ishchu ya cheloveka, - kto on budet,
Nevazhno, lish' by nam on posluzhil,
On dolzhen byt' Vinchencio iz Pizy
I poruchit'sya v Padue za nas
Na summy bol'shie, chem obeshchal ya, -
Vy vkusite plody svoih nadezhd
I mirno zhenites' na miloj B'yanke.
Lyuchencio
Kogda b uchitelishka, moj tovarishch,
Tak ne sledil za kazhdym shagom B'yanki,
YA mog by tajno s neyu obvenchat'sya.
Togda b mne bylo vse ravno, chto skazhut:
Pred vsemi zashchitil by ya svoe.
Tranio
My postepenno vse eto ustroim
I nashi interesy soblyudem.
Naduem Gremio my, starikana,
I zorkogo papashu Minola,
I muzykanta Lichio, projdohu, -
Vse - radi vas, moj gospodin Lyuchencio.
Vozvrashchaetsya Gremio.
Iz cerkvi, sin'or Gremio, prishli?
Gremio
YA v detstve tak iz shkoly udiral.
Tranio
ZHena i muzh idut uzhe domoj?
Gremio
Muzh, govorite vy? Muzhlan, ne mul? on.
Uznaet devushka, komu dostalas'!
Tranio
Zlej, chem ona? Ne mozhet eto byt'!
Gremio
On prosto chert, drugogo ne syskat'.
Tranio
CHert i ona. A kol' ne chert - chertovka.
Gremio
Ona ovechka, golubok pred nim.
Vot slushajte, sin'or: kogda svyashchennik
Sprosil, beret li Katarinu v zheny, -
"Nu, yasno!" - kriknul on i zabozhilsya
On gromko tak, chto vyronil pop trebnik.
Kogda zh nagnulsya, chtob ego podnyat',
Dal molodoj emu takoj pinok,
CHto trebnik na pol poletel i pop,
A on: "Smotri, kto hochet, cel li lob!"
Tranio
A chto nevesta delala v to vremya?
Gremio
Tryaslas', pokuda muzh krichal i topal,
Kak budto pop hotel ego nadut'.
Kogda zh obryad venchal'nyj sovershilsya,
Vina sprosil i kriknul: "Za zdorov'e!" -
Kak budto on na korable s komandoj
Pil posle buri. Tut, hvativ muskatu,
Plesnul v lico ponomaryu ostatki
Po toj prostoj prichine,
CHto tot svoeyu borodenkoj tryas,
Poka on pil, kak by prosya podachki.
Zatem shvatil nevestu on za sheyu,
I v guby on ee tak gromko chmoknul,
CHto otozvalos' eho po vsej cerkvi.
Ot srama ya skoree udalilsya,
Da, kazhetsya, i ves' narod za mnoyu.
Ne vidyval takoj ya dikoj svad'by. -
CHu, kazhetsya, uzh muzyka igraet.
Muzyka. Vhodyat Petruchio, Katarina, B'yanka,
Baptista, Gortenzio i gosti.
Petruchio
Blagodaryu za hlopoty, druz'ya.
Rasschityvali vy so mnoj obedat',
I mnogo nagotovleno dlya pira,
No speshnye dela menya zovut,
I dolzhen ya sejchas pokinut' vas.
Baptista
Uzhel' poedete vy, na noch' glyadya?
Petruchio
YA do nochi segodnya dolzhen ehat'.
Ne udivlyajtes'. Znaj dela moi,
Vy ne uderzhivali b, toropili. -
Blagodaryu pochtennuyu kompaniyu.
Vy videli, kak sam sebya vruchil ya
ZHene i terpelivoj, i prekrasnoj.
S otcom ostan'tes', pejte za zdorov'e,
YA zh dolzhen totchas ehat'. Do svidan'ya.
Tranio
My prosim vas, ostan'tes' poobedat'.
Petruchio
Nikak nel'zya.
Gremio
YA ochen' vas proshu.
Petruchio
YA ne mogu.
Katarina
YA ochen' vas proshu.
Petruchio
YA ochen' rad.
Katarina
Ostat'sya zdes' vy rady?
Petruchio
YA rad, chto prosite ostat'sya vy,
No ne ostanus', kak by ni prosili.
Katarina
Kol' lyubite, ostan'tes'.
Petruchio
Loshadej!
Grumio
Gotovy, sudar'! Oves uzhe vseh loshadej s®el.
Katarina
Nu pust'!
Kak hochesh' ty, segodnya ya ne edu;
I zavtra net, poka ne zahochu.
Otkryty dveri, - skatert'yu doroga,
Skachi, pokuda krepki sapogi.
A ya ostanus', skol'ko mne ugodno.
Vy dokazali, chto vy za shutnik:
Otkryli pryamo, s samogo nachala.
Petruchio
Sderzhisya, Ket. Pozhalujsta, ne zlis'.
Katarina
Hochu i zlyus'. CHto za dela takie?
On, batyushka, ostanetsya, konechno.
Gremio
Teper', sin'or, u nih nachnetsya delo.
Katarina
Za stol, sin'ory, milosti proshu.
YA vizhu, zhenshchinu legko durachit',
Kol' duhu net u nej soprotivlyat'sya.
Petruchio
Oni tebya poslushayutsya, Ket. -
Vniman'e okazhite novobrachnoj.
Pirujte, prazdnujte i veselites'.
Userdno pejte za ee nevinnost';
Na slavu pogulyajte, cherta s dva.
A chto do Ket, ona so mnoj poedet.
|j, bros'te hmurit'sya, kosit'sya, topat'.
Nad sobstvennost'yu ya svoej hozyain.
Ona - moe vladen'e, dom, pomest'e,
Moya usad'ba, zhitnica il' utvar',
Moj kon', moj vol, osel, lyubaya veshch'.
Vot zdes' stoit: poprobuj tronut' kto -
YA isk vchinyu lyubomu, kto posmeet
Put' v Paduyu mne pregradit'. - |j, Grumio,
Mech nagolo! Razbojniki napali;
Hozyajku zashchishchaj, kol' ty muzhchina. -
Ne bojsya, Ket, oni tebya ne tronut:
YA - shchit tebe, hot' bud' ih million.
Uhodyat Petruchio, Katarina i Grumio.
Baptista
Puskaj uhodyat. Druzhnaya cheta!
Gremio
Eshche minuta - ya b so smehu pomer.
Tranio
Podobnogo bezumstva ne vidal ya.
Lyuchencio
Kakoe vashe mnen'e o sestrice?
B'yanka
S bezumcem brak bezumnoj v tom povinen.
Gremio
Petruchio, mozhet, sam okatarinen.
Baptista
Sosedi i druz'ya, hot' i ne budet
Na nashem brachnom pire molodyh,
Tam sladkih blyud dostatochno, ruchayus'. -
Lyuchencio, vy za molodogo syad'te,
Na sestrino zhe mesto syadet B'yanka.
Tranio
CHtob priuchalas' k roli novobrachnoj?
Baptista
Da, da, Lyuchencio. - Gospoda, za stol.
Uhodyat.
Scena 1
Zagorodnyj dom Petruchio.
Vhodit Grumio.
Grumio
Propadi oni, vse zamorennye klyachi, vse sumasshedshie hozyaeva i gryaznye
dorogi! Byval li kogda-nibud' kto tak bit, byval li kto tak zamazan, ustaval
li kto-nibud' tak? Menya poslali vpered razvesti ogon', a sami potom pridut
gret'sya. Ne bud' ya "malen'kij gorshok, chto na teplo legok", pravo, u menya
guby primerzli by k zubam, yazyk k nebu i serdce k zheludku ran'she, chem ya
razvel by ogon', chtoby ottayat'. No ottogo, chto ya duyu na ogon', mne teplo
stanovitsya. Po takoj pogode i bolee krupnomu cheloveku, chem ya, bylo by
holodno. - |j, Kertis.
Vhodit Kertis.
Kertis
Kto zovet menya takim zamorozhennym golosom?
Grumio
Kusok l'da. Esli somnevaesh'sya, mozhesh' skatit'sya po mne ot plech do
pyatok, dlya razgona imeya vse rasstoyanie ot zatylka do shei. Ognya, dobryj
Kertis!
Kertis
Hozyain s zhenoyu edut, Grumio?
Grumio
Da, Kertis. Tak chto ognya, ognya! Da ne zalivaj ego.
Kertis
CHto zhe, ona takaya upryamica, kak o nej idet molva?
Grumio
Byla, Kertis, do etogo moroza. No, kak ty sam znaesh', zima ukroshchaet i
muzhchinu, i zhenshchinu, i skotinu, tak chto ona ukrotila i starogo moego hozyaina,
i novuyu moyu hozyajku, i menya samogo, druzhishche Kertis.
Kertis
Poshel proch', trehdyujmovyj durak! YA tebe ne skotina.
Grumio
Ah, tak ya trehdyujmovyj? Konechno, u tebya roga v celyj fut, i ya rostom
nikak ne men'she ih. Nu, budesh' ty ogon' razvodit'? A ne to ya pozhaluyus' na
tebya nashej hozyajke, i, hotya ona sama nahoditsya v rukah u nashego hozyaina,
poluchish' ty ot ee ruki ohlazhdayushchee pooshchrenie za provolochku v tvoem goryachem
zanyatii.
Kertis
Proshu tebya, dobryj Grumio, rasskazhi, kak dela idut na belom svete.
Grumio
Holodno na belom svete, Kertis, vezde, krome tvoego dela. A potomu -
ognya! Delaj, chto tebe polagaetsya, i poluchaj, chto tebe polagaetsya, tak kak
moj hozyain i hozyajka promerzli do polusmerti.
Kertis
Ogon' sejchas budet gotov, i potomu, dobryj Grumio, novostej!
Grumio
Nu, "Dzhek malyj, ej, malyj!" - novostej budet skol'ko hochesh'.
Kertis
Polno, bros', naduvalo ty etakij!
Grumio
Nu, razduj ogon', a to menya uzhasno produlo. Gde povar? Pospel li uzhin,
vymeten li dom, usypan li pol trostnikom, snyata li pautina, prisluga odeta
li v novoe plat'e, v belye chulki, u kazhdogo li sluzhashchego est' svoj svadebnyj
naryad? Vse li kubki i stakany chisty vnutri i snaruzhi? Postlany li skaterti,
vse li v poryadke?
Kertis
Vse v poryadke. A teper', proshu tebya, novosti.
Grumio
Vo-pervyh, da budet tebe izvestno, chto loshad' moya ustala, a hozyain s
hozyajkoj shlepnuli.
Kertis
Drug druga?
Grumio
S sedel v gryaz', i poluchilas' celaya istoriya.
Kertis
Ne tyani, dobryj Grumio.
Grumio
Potyani-ka uho.
Kertis
Vot tebe.
Grumio
(udaryaet ego)
Vot tebe.
Kertis
|to nazyvaetsya pochuvstvovat' istoriyu, a ne uslyshat' istoriyu.
Grumio
Potomu eto i nazyvaetsya chuvstvitel'noj istoriej, A zatreshchinoj etoj ya
postuchalsya v vashe uho i poprosil vnimaniya. Nu, ya nachinayu. Imprimis
{Vo-pervyh (lat.).}, my spuskalis' s gryaznogo prigorka, prichem hozyain sidel
pozadi hozyajki...
Kertis
Oba na odnoj loshadi?
Grumio
A tebe chto do etogo?
Kertis
Ne mne, a loshadi.
Grumio
Tak ty i rasskazyvaj istoriyu; a esli by ty ne perebival menya, - ty by
uslyshal, kak ee loshad' upala i ona ochutilas' pod loshad'yu; uslyshal by ty, v
kakom gryaznom meste eto proishodilo, kak ona vsya peremazalas', kak on
ostavil ee lezhat' pod loshad'yu, a sam brosilsya bit' menya za to, chto ee loshad'
spotknulas', kak ona pohlyupala po gryazi, chtoby ottashchit' ego ot menya, kak on
rugalsya, kak ona uprashivala, ona, kotoraya nikogda ran'she ni o chem pe
prosila; kak ya krichal, kak loshadi ubezhali, kak u nego oborvalas' uzdechka, a
ya poteryal podprugu, - i mnogo eshche dostopamyatnyh veshchej ne uslyshish'; oni umrut
v zabvenii, a ty sojdesh' v mogilu nevezhdoj.
Kertis
Po vsemu vyhodit, chto on eshche bol'shij upryamec, chem ona.
Grumio
Da, da, ty i samyj zadornyj iz vashej bratii skoro eto uvidite, kogda on
priedet domoj. No chto zhe eto ya vse rasskazyvayu? Zovi syuda Neten'ela,
Dzhozefa, Niklasa, Filippa, Uoltera, SHugarsapa i vseh ostal'nyh. Pust' oni
poglazhe pricheshutsya, vychistyat svoi livrei, podvyazhutsya, kak polagaetsya, pust'
pri vstreche opustyatsya na levoe koleno i ne vzdumayut prikosnut'sya k volosku v
hvoste loshadi ran'she, chem ne poceluyut emu ruku. Vse oni gotovy?
Kertis
Vse gotovy.
Grumio
Zovi ih syuda.
Kertis
|j vy tam, slyshite? Vy dolzhny vstretit' hozyaina, chtoby u hozyajki
poluchilos' ponyatie.
Grumio
Ona imeet svoe sobstvennoe.
Kertis
Kto zhe etogo ne znaet?
Grumio
Ty, raz ty sobiraesh' narod, chtob privesti ee v ponyatie.
Kertis
YA sobirayu ih, chtoby vypolnit' dolg.
Grumio
Ona syuda ne v dolg zanimat' priedet.
Vhodyat chetvero ili pyatero slug.
Neten'el
Milosti prosim, Grumio.
Filipp
Kak pozhivaesh', Grumio?
Dzhozef
Nu chto, Grumio?
Niklas
Druzhishche Grumio!
Grumio
Vas milosti prosim. Kak vy pozhivaete? - A vy chto? - Vy druzhishche? - Nu, i
dovol'no dlya vstrechi! Kak, lihie tovarishchi, vse li u vas gotovo? Vsyakaya li
veshch' v poryadke?
Neten'el
Vse veshchi gotovy. Blizko li hozyain?
Grumio
Rukoj podat', navernoe, uzhe speshilsya. A potomu... CHerta s dva! Tishe! YA
slyshu hozyaina.
Vhodyat Petruchio i Katarina.
Petruchio
Gde zh eti cherti? Ni dushi v vorotah.
Ni stremya podderzhat', ni vzyat' konej!
Gde Gregori, Neten'el, Filipp?
Slugi
YA zdes'. - YA zdes'. - YA zdes'. - YA zdes'!
Petruchio
YA zdes', ya zdes', ya zdes', ya zdes'.
Vot neotesannye-to bolvany!
Kak! Ni vnimatel'nosti, ni staran'ya?
Gde tot durak, vpered chto poslan byl?
Grumio
YA zdes'. Durak takoj zhe, kak i byl.
Petruchio
Vy derevenshchina, tupoj poganec!
Ne v parke li nakazyval ya vstretit'
I vzyat' s soboyu vseh etih brodyag?
Grumio
U Neten'ela kurtka ne gotova,
U Gebriela ne krepki podmetki,
U Pitera ne vychernena shlyapa,
U Uoltera zhe shpaga bez nozhen.
V poryadke Gregori, Adam i Rolf,
A ostal'nye - nishchenskaya rvan'.
No vse syuda vas vstretit' sobralis'.
Petruchio
Nu, negodyai, uzhinat' skoree!
Uhodyat slugi.
(Napevaya.)
"Gde zhizn', chto prezhde ya zhival?"
Gde eti? - Syad' zhe, Ket, i bud' hozyajkoj.
Uf! Uf! Uf! Uf!
Vhodyat slugi s uzhinom.
Nu, skoro l'? |j! Bud' veselee, Ket! -
Snimajte sapogi.
ZHivej, sobaki! (Poet.)
"ZHil seryj nekogda monah,
I vse brodil on v teh mestah".
Merzavec, ty mne nogu svorotil!
Vot poluchaj, chtob ne slomal druguyu! (B'et ego.)
Ket, veselej glyadi! - Vody mne! |j!
CHto pes Troil? - Idite kto-nibud'
Kuzena Ferdinanda pozovite! -
Vy poznakom'tes', Ket, s nim, pocelujtes'
Gde tufli? - CHto zhe, vodu nam dadite?
Vhodit sluga s vodoj.
Pomojtes', Ket, - i milosti proshu. -
Nu ty, churban! Ronyat' eshche nadumal. (B'et ego.)
Katarina
Nechayanno on sdelal, uspokojtes'.
Petruchio
Skotina vislouhaya! Durak! -
Sadites', Ket. YA znayu, golodny vy.
Prochtete vy molitvu, ili ya? -
Baranina?
1-j sluga
Da.
Petruchio
Podana kem?
Piter
Mnoyu.
Petruchio
Zasohla. Da i vse blyuda spalilis'.
Kakie psy! - A gde kanal'ya povar?
Kak smeli eto podavat' k stolu
I tak sluzhit' mne, kak mne neugodno?
Doloj ubrat' blyuda, tarelki, chashki!
(Razbrasyvaet blyuda i prochee po scene)
Tupye, neradivye merzavcy!
CHto? Vy vorchat'? Sejchas vas prouchu!
Katarina
Moj milyj muzh, ne nado ogorchat'sya.
Ne pridirajtes' - kushan'e ne ploho.
Petruchio
No, Ket, vse podgorelo i zasohlo,
A eto strogo mne zapreshcheno, -
ZHelch' razdrazhaetsya i gnev roditsya.
Uzh luchshe popostit'sya nam oboim, -
I bez togo my oba s vami zhelchny, -
CHem est' sozhzhennoe, suhoe myaso!
Bud' terpeliva. Zavtra naverstaem,
A noch'yu oba vmeste popostimsya.
Pojdem, ya v spal'nyu otvedu tebya.
Uhodyat.
Vhodyat neskol'ko slug.
Neten'el
Piter, videl ty chto-nibud' podobnoe?
Piter
Ee zhe povadkoj i b'et ee!
Vozvrashchaetsya Kertis.
Grumio
Gde on teper'?
Kertis
V ee spal'ne i propoveduet ej vozderzhannost'.
Krichit, rugaetsya. Ona zh, bednyazhka,
Ne znaet, chto skazat', na chto smotret',
Kak budto tol'ko chto ot sna prosnulas'.
Ujdem, ujdem. On, kazhetsya, idet.
Uhodyat.
Vozvrashchaetsya Petruchio.
Petruchio
Udachno nachal ya moe gospodstvo,
I est' nadezhda, chto udachno konchu.
Teper' oster i goloden moj sokol.
Ne stal by slushat'sya, nabivshi zob,
Ne otvechal by na hozyajskij zov on.
Drugoj ya sposob dressirovki znayu,
Kak sdelat', chtob poslushna stala zovu:
Bez sna ee derzhat', kak sokolov,
CHto b'yutsya, b'yut krylami neposlushno.
Segodnya ne poela, - zavtra to zhe.
Vchera noch' ne spala, - ne spat' i nynche.
I kak v ede nashel ya nedostatki,
Tak budu pridirat'sya i k posteli.
Tuda, syuda podushki razbrosayu,
Vse prostyni, periny, odeyala!
Prichem vsyu sumatohu etu vydam
YA za pochtitel'nejshie zaboty,
I v rezul'tate ya ne dam ej spat'.
A esli i vzdremnet, nachnu rugat'sya.
I krikom snova razbuzhu ee.
Da, dobrotoj takoj ubit' nedolgo;
YA etim ukroshchu stroptivyj nrav.
Kto znaet luchshij sposob ukroshchen'ya,
Puskaj otkroet vsem na pouchen'e.
Uhodit.
Scena 2
Paduya. Pered domom Baptisty.
Vhodyat Tranio i Gortenzio.
Tranio
Vozmozhno li, drug Lichio, chtoby B'yanka
Drugogo, chem Lyuchencio, polyubila?
Ona menya na slavu obmanula.
Gortenzio
YA dokazat' mogu svoi slova:
Poslushajte, kak on daet uroki.
Othodit v storonu.
Vhodyat B'yanka i Lyuchencio.
Lyuchencio
Na pol'zu l' vam poshlo moe uchen'e?
B'yanka
Snachala ob®yasnite, v chem ono?
Lyuchencio
Odno lish' znayu ya - lyubvi nauku.
B'yanka
I vy vladeete naukoj etoj?
Lyuchencio
Kak serdcem vy vladeete moim.
Gortenzio
Uspehi bystrye! No ob®yasnite:
Ved' vy klyalisya, chto sin'ora B'yanka
K Lyuchencio odnomu lish' blagosklonna.
Tranio
Kovarstvo zhenskoe, nepostoyanstvo! -
Vot Lichio, udivitel'noe delo!
Gortenzio
Ne bud'te v zabluzhden'e. YA ne Lichio,
Ne muzykant, kakim kazalsya vam.
Protivno mne pereodetym byt',
Kogda, prenebregaya dvoryaninom,
Ona gotova obozhat' brodyagu.
Uznajte zh, sudar', ya zovus' Gortenzio.
Tranio
Sin'or Gortenzio, ya chasto slyshal
O vashej polnoj predannosti B'yanke,
Teper' zhe, vetrenost' ee uvidev,
YA vmeste s vami, esli vy soglasny,
Ot B'yanki i lyubvi k nej otrekayus'.
Gortenzio
Smotrite, chto za laski, pocelui!
Vot vam moya ruka - ne stanu bol'she
Uhazhivat' za nej i otrekayus'
Ot B'yanki, nedostojnoj chuvstv moih,
CHto na nee ya rastochal, bezumec.
Tranio
I ya klyanus' vpolne chistoserdechno,
CHto ne zhenyus', hotya b sama prosila.
Fu, kak po-skotski lastitsya k nemu!
Gortenzio
Kogda b otvergli vse! Pust' on vladeet!
A ya, chtob klyatvu soblyusti moyu,
ZHenyus' sejchas zhe na vdove bogatoj,
CHto vlyublena byla v menya vse vremya,
Poka lyubil ya zluyu sokolihu. -
Itak, sin'or Lyuchencio, proshchajte, -
Ne vneshnost' v zhenshchine, a dobrota
Lyubvi moej dostojna. - Do svidan'ya,
Prebudu veren ya moim slovam.
Uhodit.
Tranio
(podhodit k B'yanke)
Sin'ora, bud'te nebom vy hranimy,
I dol'she da prebudete lyubimy!
Nakryli vashu miluyu lyubov', -
I ya s Gortenzio ot vas otreksya.
B'yanka
Vy shutite. Kak! Oba otreklis'?
Tranio
O da.
Lyuchencio
Togda svobodny vy ot Lichio.
Tranio
Teper' k veseloj vdovushke on hochet
Posvatat'sya i v tot zhe den' zhenit'sya.
B'yanka
Daj bog im schast'ya!
Tranio
Ee on ukrotit.
B'yanka
Da, uveryaet.
Tranio
Sam postupil on v shkolu ukroshchen'ya.
B'yanka
Da razve est' u nas takaya shkola?
Tranio
Da, i Petruchio v nej prepodaet
Sekrety, kak upryamic priruchit'
I kak ih yazyki ukorotit'.
Vhodit B'ondello.
B'ondello
Hozyain, kak sobaka, ya ustal, -
Tak dolgo karaulil, po dozhdalsya,
CHto staryj angel k nam s holma soshel;
Sovsem chto nado.
Tranio
Kto zhe on, B'ondello?
B'ondello
Torgovec on, byt' mozhet, il' pedant,
Ne znayu ya, no v tochnosti po vidu,
Po plat'yu, po pohodke on - otec.
Lyuchencio
CHto skazhesh', Tranio?
Tranio
Kol' prost on i moej poverit basne,
Ohotno on izobrazit Vinchencio
I poruchitsya za menya pred testem,
Kak esli b byl on podlinnym Vinchencio. -
Teper' ujdite s miloyu svoeyu.
Uhodyat Lyuchencio i B'yanka.
Vhodit pedant.
Pedant
Den' dobryj!
Tranio
Vam togo zhe ya zhelayu.
Syuda priehali il' dal'she put'?
Pedant
Syuda priehal ya nedeli na dve;
Pozhivshi tut, otpravlyus' v Rim i dal'she, -
Kol' budu zhiv, do Tripoli doedu.
Tranio
Otkuda rodom vy?
Pedant
YA mantuanec.
Tranio
Vy mantuanec? Bozhe vas spasi!
I v Padue za zhizn' vy ne boites'?
Pedant
Za zhizn'? A chto? Kakaya ej opasnost'?
Tranio
Ved' smerti predayut vseh mantuancev,
Pribyvshih v Paduyu! Vam neizvestno?
Vash flot stoit, zaderzhannyj v Venecii;
Dozh, s vashim gercogom vedya vrazhdu,
Izdal takoj prikaz; on oglashen.
YA udivlyayus'. Hot' vy zdes' nedavno,
No uzh mogli by slyshat' o prikaze.
Pedant
Uvy, sin'or! Sovsem teper' propal ya.
YA iz Florencii vzyal vekselya
I dolzhen den'gi poluchit' po nim.
Tranio
Hotelos' by pomoch' vam.
Vot chto ya posovetovat' mogu.
Sperva skazhite: vy byvali v Pize?
Pedant
Da, v Pize ya byval, sin'or, neredko.
Dostojnyh lic dala nemalo Piza.
Tranio
A ne znavali li vy tam Vinchencio?
Pedant
Net, ne znaval, no slyshal ya o nem:
Kupec on, ne sravnimyj po bogatstvu.
Tranio
On moj otec; i dolzhen ya priznat'sya,
Mezh nim i vami est' bol'shoe shodstvo.
B'ondello
(v storonu)
Kak yabloko na ustricu pohozhe.
Tranio
Lyubya ego, chtob vashu zhizn' spasti,
Hochu ya vam uslugu okazat';
YA polagayu, v dannom dele kstati
S moim otcom Vinchencio vashe shodstvo;
Pod imenem ego vy, vsemi chtimyj,
Poselites' tut v dome u menya.
Starajtes' luchshe vashu rol' sygrat'.
Ponyatno vam? I tak vy prozhivete
Do okonchan'ya vashih del spokojno.
Kol' nravitsya usluga, prinimajte.
Pedant
Primu, sin'or. Navek schitat' vas budu
Spasitelem i zhizni i svobody.
Tranio
Togda pojdem so mnoj i vse uladim,
No, kstati, dolzhen ya predupredit',
CHto so dnya na den' moj otec priedet
Dlya podpisan'ya brachnogo kontrakta
Mezh mnoj i mladshej docher'yu Baptisty;
YA vse podrobnosti vam rasskazhu.
Teper' idem ko mne pereodet'sya.
Uhodyat.
Scena 3
Komnata v dome Petruchio.
Vhodyat Katarina i Grumio.
Grumio
Net, pravo, net. Nikak ya ne mogu.
Katarina
CHem gorshe mne, tem on ko mne zhestoche!
CHto zh, vzyal menya, chtob golodom morit'?
Ved' dazhe nishchij, chto u dveri prosit
U nas v domu, imeet podayan'e,
A net, tak kto drugoj emu podast,
A ya, chto ne prosila nikogda, -
Da ne imela i nuzhdy prosit', -
YA golodna, ne vyspalas', shatayus':
Son krikom on prognal, a pishchu ssoroj.
No dlya menya obidnee vsego,
CHto eto on lyubov'yu prikryvaet:
Kak budto vredno mne i spat', i est',
I svyazano s opasnost'yu dlya zhizni. -
Pozhalujsta, skoree prinesi
CHego-nibud' poest' mne, hot' nemnozhko.
Grumio
CHto skazhete vy pro telyach'i nozhki?
Katarina
Otlichno! Tol'ko poskorej nesi.
Grumio
Pozhaluj, chto dlya zhelchi vyjdet vred.
A kak po chasti zhirnen'kih rubcov?
Katarina
Po vkusu! Grumio, nesi skorej!
Grumio
Ne znayu uzh, ne vredno li dlya zhelchi.
A kak naschet govyadiny s gorchicej?
Katarina
Vot eto ya osobenno lyublyu!
Grumio
Gorchica-to nemnogo goryachit!
Katarina
Davaj govyadinu, ostav' gorchicu.
Grumio
Govyadinu podat' vam bez gorchicy?
Puskaj drugoj kto podaet, - uvol'te.
Katarina
Odno il' vmeste, chto-nibud', chto hochesh'.
Grumio
Tak bez govyadiny ya dam gorchicy.
Katarina
Poshel sejchas zhe von! Obmanshchik, plut! (B'et
ego.)
Tak ty nazvaniyami tol'ko kormish'?
Proklyat'e na tebya i na vsyu shajku,
CHto raduetsya lish' bede moej!
Poshel sejchas zhe von!
Vhodyat Petruchio i Gortenzio s kushan'em.
Petruchio
Kak pozhivaesh', Ket? CHto tak unyla?
Gortenzio
Sin'ora, kak dela?
Katarina
Nel'zya byt' huzhe.
Petruchio
Bros' hmurit'sya! Vzglyani poveselej!
Smotri, kakoj zabotlivyj ya muzh, -
Sam dlya tebya sostryapal i prines.
Uzh blagodarnosti-to eto stoit!
Ni slova? Verno, blyudo ne po vskusu;
Vpustuyu vse staraniya moi. (Slugam.)
Primite blyudo.
Katarina
YA proshu ostavit'.
Petruchio
Blagodaryat za vsyakuyu uslugu, -
Ne tron', poka ne poblagodarish'.
Katarina
Blagodaryu vas.
Gortenzio
Sin'or Petruchio, kak vam ne stydno! -
Sin'ora Ket, sostavlyu vam kompaniyu.
Petruchio
(tiho Gortenzio)
Pozhalujsta, Gortenzio, s®esh' pobol'she.
(Katerine)
Nu esh', skol'ko dushe tvoej ugodno!
Ket, esh' skoree. Nynche, dorogaya,
Poedem my obratno v dom otcovskij, -
Vot tam kak sleduet my pogulyaem:
Tam shelk i barhat, per'ya, persten'ki,
Tam shubki, yubki, slovno puh, legki.
Tam bantov, lent, vsego dvojnoj nabor,
Brasletki, busy, prochij melkij vzdor.
Uzh poobedala? Tut zhdet portnoj,
Pokryt' tebya shurshashcheyu volnoj.
Vhodit portnoj.
Nu, pokazhi sokrovishcha svoi,
Razvertyvaj.
Vhodit torgovec galantereej.
A vy s kakim tovarom?
Torgovec
Vot shapochka, kak vy mne zakazali.
Petruchio
Fason-to vzyal ty dlya nee s kastryuli?
Toch'-v-toch' kak miska! Fu, kakaya gadost'!
CHto eto, rakushka ili skorlupa,
Igrushka, glupost', detskaya shapchonka?
Doloj! Idi i sdelaj mne pobol'she.
Katarina
YA ne hochu pobol'she. |ti v mode -
U vseh horoshih dam takie tochno.
Petruchio
Horoshej budesh', - tak i ty poluchish',
Ne ranee.
Gortenzio
(v storonu)
Ne skoro eto budet.
Katarina
Ved' ya imeyu pravo govorit'!
I budu govorit': ya ne rebenok!
Poluchshe vas da slushali menya;
A ne ugodno, tak zatknite ushi.
Hochu skazat', chto nakipelo v serdce,
A to - tait', tak serdce razorvetsya,
Uzh luchshe vyskazhus': hochu svobody
Sejchas zhe govorit', chto mne ugodno.
Petruchio
Vot eto verno: merzkaya shapchonka,
Kakoj-to tort iz shelka, chepuha!
Mne lyubo, chto ne nravitsya tebe.
Katarina
Mne nravitsya, bud' lyubo ili ne lyubo,
I ya ee hochu, a ne druguyu.
Uhodit torgovec.
Petruchio
Pro plat'e? - Nu, pokazyvaj, portnoj. -
Spasi nas bozhe, chto za maskarad!
CHto eto - rukava? Bombardy, dumal!
I vkriv' i vkos', kak yablochnyj pirog,
Nadrez, podrez, i tak i syak proreshki, -
Ni dat', ni vzyat' - kuril'nica v ciryul'ne.
Ty eto chto zhe, cherta s dva, nadelal?
Gortenzio
(v storonu)
Ej ne vidat' ni shapochki, ni plat'ya.
Portnoj
Vy zakazali sdelat' horosho,
Po mode i po nyneshnemu vkusu.
Petruchio
Skazal. No, esli pomnite, skazal ya -
Po mode delat', ne po mode portit'.
Idite von otsyuda! Marsh domoj!
ZHivite bez moih zakazov, sudar'.
Takogo mne ne nado. SHejte luchshe!
Katarina
YA v zhizni ne vidala luchshe plat'ya:
Krasivo, modno, nichego ne skazhesh'.
Il' vy menya hotite sdelat' kukloj?
Petruchio
Tak, tak! - Tebya on hochet sdelat' kukloj.
Portnoj
Skazala: vy ee hotite sdelat' kukloj.
Petruchio
Ah, naglyj plut! Ty lzhesh', igla, naperstok,
YArd, chetvert' yarda, tret', vos'mushka, dyujm,
Mokrica, vosh', bloha, sverchok zapechnyj!
V moem zhe dome nitka mne grubit!
Von, tryapka! Von sejchas, loskut, obrezok,
A to tvoim zhe yardom tak ya smeryu,
CHto v zhizn' svoyu zakaesh'sya boltat'.
YA govoryu, chto ty isportil plat'e.
Portnoj
Vy, vasha chest', ne pravy - plat'e sshito
Kak raz, kak vy hozyainu veleli, -
Ot Grumio poluchen byl prikaz.
Grumio
YA dal materiyu, a ne prikaz.
Portnoj
I ukazanie, kak nado delat'.
Grumio
Nu kak! Igloj da nitkoj.
Portnoj
Ne ukazali l' vy, kak nam kroit'?
Grumio
Ty mnogo nakroil.
Portnoj
Poryadkom.
Grumio
Menya tol'ko ne kroj. Ty mnogoe mnozhestvo lyudej naryadil, a ya ne lyublyu,
chtob menya kryli i obo mne ryadili. YA govoryu, chto velel tvoemu hozyainu sdelat'
plat'e s vyrezom, a ne govoril, chtoby on izrezal ego na kusochki. Ergo
{Sledovatel'no (lat.).}, ty vresh'.
Portnoj
Vot zapis' o fasone, ona podtverdit moi slova.
Petruchio
CHitaj.
Grumio
Zapis' vret na svoyu golovu, esli tam govoritsya, chto ya eto govoril.
Portnoj
(chitaet)
"Imprimis, shiroko pushchennoe plat'e..."
Grumio
Hozyain, esli ya kogda-nibud' skazal: "raspushchennoe plat'e, zashejte menya v
podol i bejte do smerti motkom korichnevyh nitok. YA skazal prosto: plat'e.
Petruchio
Dal'she.
Portnoj
(chitaet)
"S malen'koj krugloj pelerinoj..."
Grumio
Pelerina? Da, eto ya govoril.
Portnoj
(chitaet)
"S shirokim rukavom..."
Grumio
Dva rukava? Govoril.
Portnoj
(chitaet)
"Rukava, vyrezannye po mode..."
Petruchio
Vot eto - gadost'.
Grumio
V zapiske oshibka, sin'or, v zapiske oshibka! YA zakazyval, chtoby rukava
vyrezali, a potom vshili, i eto ya tebe dokazhu, hot' ty i nosish' na mizince
naperstok.
Portnoj
YA govoryu pravdu. Vstret'sya ya s toboj v drugom meste, ty by u menya
uznal!
Grumio
YA i sejchas k tvoim uslugam. Beri zapisku, davaj mne svoj yard i lupi, ne
zhalej!
Gortenzio
Bozhe upasi, Grumio! Tut zhe ne budet nikakogo pravdopodobiya.
Petruchio
Nu, slovom, plat'e eto ne po mne!
Grumio
I pravil'no, ono ved' po sin'ore.
Petruchio
Na, podymaj, pust' pol'zuetsya master.
Grumio
I v zhizn' ne dumaj, negodyaj! Podymat' plat'e moej hozyajki, chtob master
pol'zovalsya!
Petruchio
V kakom zhe eto smysle?
Grumio
O sin'or, smysl v etom glubzhe, chem vy dumaete. Podnyat' plat'e moej
hozyajki, chtob master pol'zovalsya! T'fu, t'fu, t'fu!
Petruchio
(tiho k Gortenzio)
Gortenzio, skazhi, chto vse zaplatim.
(Portnomu.)
Stupaj zhe! Nechego tut tolkovat'.
Gortenzio
(tiho portnomu)
Portnoj, ya zavtra zaplachu za plat'e.
Na grubye slova ty ne serdis'.
Idi domoj. Hozyainu privet.
Uhodit portnoj.
Petruchio
Nu, ladno, Ket, uzh my k otcu poedem
V obyknovennyh nashih chestnyh plat'yah,
Hot' plat'e - bedno, - koshelek nabit;
Ved' telo tol'ko cherez um bogato.
I, kak skvoz' tuchi solnce pronikaet,
Tak chest' skvoz' plat'e skromnoe vidna.
Cennee zhavoronka, chto l', soroka,
Zatem chto operen'e horosho?
Il' ugor' nedostojnee zmei,
Zatem chto shkurka toj na vzglyad priyatna?
Ty nikogda plohoyu, Ket, ne budesh',
Naden' hot' samoe durnoe plat'e.
A budet stydno - na menya svali.
Teper' razveselis': na prazdnik edem.
I popiruem tam, v domu otcovskom.
Slug pozovi, uzh ehat' nam pora.
Pust' konej podadut k bol'shoj allee,
Tam syadem, a tuda dojdem peshkom.
Sejchas, pozhaluj, okolo semi, -
YA dumayu, k obedu my pospeem.
Katarina
YA uveryayu vas, uzh skoro dva;
My k uzhinu edva-edva pospeem.
Petruchio
Na loshadej my syadem rovno v sem'.
Vot posmotri: chto ni skazhi, ni sdelaj, -
Ty vse naperekor. (Slugam.)
Ostav'te nas.
YA ne poedu nynche. YA poedu,
Kogda nastupit chas, chto ya naznachil.
Gortenzio
Vot molodec! On budet solncem pravit'.
Uhodyat.
Scena 4
Paduya. Pered domom Baptisty.
Vhodyat Tranio i pedant, odetyj kak Vinchencio.
Tranio
Vot dom, sin'or. Prikazhete stuchat'?
Pedant
A kak zhe inache? Kol' ya ne sputal,
Menya sin'or Baptista dolzhen pomnit':
Tomu let dvadcat' v Genue stoyali
My vmeste s nim v gostinice Pegasa.
Tranio
Prekrasno, - tak derzhite luchshe rol',
So strogost'yu, kak nadlezhit otcu.
Pedant
Ne bespokojtes'. Vot i vash sluga.
Vhodit B'ondello.
Ego b nastavit' nado.
Tranio
Ne bojtes' za nego. Smotri, B'ondello,
Vedi sebya, kak nado, ne sploshaj.
S nim obrashchajsya, budto on Vinchencio.
B'ondello
Ne podvedu.
Tranio
K Baptiste s poruchen'em ty hodil?
B'ondello
Skazal, chto vash otec uzhe v Venecii,
I v Paduyu my zhdem ego na dnyah.
Tranio
Ty lovkij malyj. Poluchaj, chtob vypit'. -
A vot Baptista. Ne sbivajtes' s tona.
Vhodyat Baptista i Lyuchencio.
Sin'or Baptista, rad ya nashej vstreche.
(Pedantu.)
Vot tot sin'or, o kom ya govoril vam:
Proshu vas, bud'te dobrym mne otcom,
I, kak nasledstvo, B'yanku mne dobud'te.
Pedant
(k Tranio)
Postoj, synok! (Baptiste)
Sin'or, prostite: v Paduyu priehav,
CHtob poluchit' dolgi, ya ot Lyuchencio
Sejchas uznal ob ochen' vazhnom dele,
CHto on i vasha doch' drug druga lyubyat,
I tak kak slava dobraya u vas
I tak kak vashu dochku lyubit on,
Ona zh ego, - chtob ne tomit' ih dolgo,
Soglasen ya, kak lyubyashchij otec,
Na ih soyuz; i esli tochno tak zhe
I vy ne protiv, to naschet uslovij
Ves'ma sgovorchivym menya najdete;
My polyubovno zaklyuchim kontrakt;
Ved' s vami ya pridirchivym ne budu, -
Tak horosho pro vas vse govoryat.
Baptista
Proshu proshchen'ya za slova moi, -
Mne vasha pryamota ves'ma po serdcu.
Da, eto pravda, chto vash syn Lyuchencio
Doch' polyubil moyu i ej lyubim,
Kogda ne pritvoryayutsya v tom oba;
A potomu, kol' zakrepit' soglasny
Vy kak otec za docher'yu moej
Vpolne dostatochnoe sostoyan'e,
To delo sdelano, i vse v poryadke:
Za syna vashego ya vydam doch'.
Tranio
Blagodaryu vas, sudar'. Gde b udobnej
Nam mozhno bylo sovershit' pomolvku
I dogovor vzaimnyj zaklyuchit'?
Baptista
Ne u menya v domu. Kak vam izvestno,
U sten est' ushi, - slug u nas tak mnogo, -
I staryj Gremio vse karaulit:
Togo glyadi, nam mogut pomeshat'.
Tranio
Tak esli vam ugodno, u menya,
Gde i otec zhivet; segodnya k nochi
Vse delo i obdelaem spokojno.
Za vashej docher'yu slugu poshlite;
A za notariusom ya poshlyu.
ZHal' tol'ko, malo vremeni u nas.
I ugoshchen'ya budet ochen' malo.
Baptista
Otlichno. - Kambio, sbegajte domoj,
Pust' B'yanka prinaryaditsya skoree.
Da, mozhete skazat' ej, chto sluchilos':
Priehal v Paduyu otec Lyuchencio,
I stat' zhenoj Lyuchencio ej pridetsya.
B'ondello
Molyu bogov ot serdca, chtob tak bylo!
Tranio
Ostav' bogov v pokoe - i begi.
Uhodit B'ondello.
Pozvol'te put' vam ukazat', sin'or,
Odnim lish' blyudom ugostit' mogu vas,
No nichego, my v Pize naverstaem.
Baptista
Idu za vami.
Uhodyat Tranio, pedant i Baptista.
Vhodit B'ondello.
B'ondello
Kambio!
Lyuchencio
CHto skazhesh' ty, B'ondello?
B'ondello
Vidali, kak podmigival hozyain?
Lyuchencio
CHto zh iz togo, B'ondello?
B'ondello
Pravo, nichego. No on menya zdes' ostavil, chtob ya ob®yasnil smysl i
znachen'e vseh etih kivkov i znakov.
Lyuchencio
Tak ob®yasni mne ih.
B'ondello
Tak vot. Baptista teper' udalen; on zanyat besedoj s podstavnym otcom
podstavnogo syna.
Lyuchencio
Tak chto zhe?
B'ondello
A vam nadlezhit otvesti ego doch' na uzhin.
Lyuchencio
Tak chto?
B'ondello
Staryj svyashchennik iz cerkvi svyatogo Luki v lyubuyu minutu k vashim uslugam.
Lyuchencio
Tak chto zhe iz togo?
B'ondello
Da tol'ko to, chto poka oni trudyatsya nad sochineniem poddel'nogo
obespecheniya, vy mozhete obespechit' ee za soboj cum privile - gio ad
imprimenolum solum {S isklyuchitel'nym pravom pechataniya (lat.).}. Skoree v
cerkov', da zahvatite s soboj svyashchennika, prichetnika i neskol'ko shtuk godnyh
chestnyh svidetelej.
Kogda ne po dushe vam, ne znayu, chto skazat'.
No B'yanki vam inache svoeyu ne nazvat'.
Lyuchencio
B'ondello, slyshish'?
B'ondello
YA ne mogu meshkat'. YA znal odnu zhenshchinu, tak ona v odin prekrasnyj den'
poshla v ogorod za petrushkoj, krolika pokormit', da i obvenchalas'. Tak zhe i
vy, sudar', mozhete. Zasim moe pochten'e, sudar'. Hozyain velel mne skazat'
svyashchenniku ot svyatogo Luki, chtoby on gotov byl vstretit' vas vmeste s vashim
dobavleniem.
Uhodit.
Lyuchencio
Mogu ya i hochu, kogda soglasna.
A pochemu b ej nesoglasnoj byt'?
Nu bud' chto budet! Kambio k nej stremitsya.
Lish' odnomu by mne ne vozvratit'sya!
Uhodit.
Scena 5
Proezzhaya doroga.
Vhodyat Petruchio, Katarina, Gortenzio i slugi.
Petruchio
Eshche poddajte, ved' k otcu my edem.
Ah, bog ty moj, kak slavno mesyac svetit!
Katarina
Kakoj zhe mesyac? |to solnce, den'!
Petruchio
YA govoryu, chto mesyac yarko svetit.
Katarina
YA znayu: eto solnce yarko svetit.
Petruchio
Klyanusya synom materi moej,
Samim soboj, - poka ne budet mesyac
Il' chto hochu, - k otcu ya ne poedu. -
|j, povorachivaj! Domoj my edem!
Ej tol'ko by perechit'! Vse perechit!
Gortenzio
Bud' po ego, a to ne doberemsya.
Katarina
Vpered uzh nam nemnogo i ostalos',
Bud' solnce, mesyac - vse, chto vam ugodno.
Hotite, nochnikom hot' nazyvajte;
Klyanus', i dlya menya tak eto budet.
Petruchio
YA govoryu, chto mesyac.
Katarina
Znayu: mesyac.
Petruchio
Net, vy solgali: to blagoe solnce.
Katarina
Da, bog blagosloven, blagoe solnce!
A skazhete - ne solnce, tak ne solnce;
Izmenchiv mesyac, kak i vasha mysl'.
Kak nazovete, tak ono i est',
I tak vsegda dlya Katariny budet.
Gortenzio
Nu, v put', Petruchio; pole za toboj!
Petruchio
Vot tak, vpered, vpered! SHar po naklonu
Vsegda katit'sya dolzhen, a ne v goru. -
Stoj! |to chto eshche za chelovek?
Vhodit Vinchencio.
(K Vinchencio.)
Kuda speshite, milaya sin'ora?
Skazhi mne, Ket, no govori po pravde, -
Vstrechala li ty devushku svezhee?
Kakoj rumyanec na shchekah lilejnyh!
I slovno zvezdy v nebesah siyayut.
Dva glaza na ee lice nebesnom.
Eshche raz zdravstvuj, milaya sin'ora. -
Ket, poceluj ee za krasotu.
Gortenzio
S uma ego svedet, kak s zhenshchinoj tolkuya.
Katarina
O deva, pochka svezhaya, mladaya,
Kuda idesh' ty, gde tvoe zhilishche?
Kak schastlivy roditeli tvoi!
No tot schastlivee, komu pridetsya
Tebya suprugoj miloyu nazvat'!
Petruchio
CHto eto, Ket, s uma ty, chto l', soshla?
Ved' eto dryahlyj, smorshchennyj starik,
A ne devica, kak ty govorish'!
Katarina
Prosti mne, dedushka, ya oboznalas', -
Ot solnca ya sovsem sejchas oslepla
I vse krugi zelenye v glazah.
Teper' ya vizhu: ty pochtennyj starec;
Prosti, proshu tebya ya, za oshibku.
Petruchio
Prosti, pochtennejshij, i rasskazhi,
Kuda idesh'. I esli po doroge -
Poputchikami budem my ohotno.
Vinchencio
Sin'or, i vy, sin'ora-balovnica,
CHto ozadachili menya privetom,
Zovus' Vinchencio, rodom ya iz Pizy.
Idu zhe v Paduyu, chtob navestit'
Synka, s kotorym dolgo ne vidalsya.
Petruchio
Kak zvat' ego?
Vinchencio
Lyuchencio, sin'or.
Petruchio
Schastliva vstrecha nam, dlya syna - vdvoe.
Teper' uzhe po pravu, ne po letam,
Vas milym batyushkoj mogu nazvat',
Ved' na sestre moej zheny, vot etoj,
ZHenilsya syn tvoj. Ty ne udivlyajsya
I ne goryuj, - nevesta pervyj sort
I po pridanomu, i po rozhden'yu, -
Takogo svojstva, chto vpolne podhodit
Suprugoj byt' lyubogo dvoryanina.
Hochu obnyat' ya starogo Vinchencio;
I vmeste k synu tvoemu poedem, -
Vot budet rad on tvoemu priezdu!
Vinchencio
Ty pravdu govorish'? Il' eto shutka,
CHto shutniki-proezzhie neredko
Sebe s poputchikami pozvolyayut?
Gortenzio
Net, batyushka, ya uveryayu, net.
Petruchio
Da vot poedem - i uvidish' sam;
Raz poshutili, tak uzh nam ne verish'?
Uhodyat vse, krome Gortenzio.
Gortenzio
Otlichno. Mne Petruchio pridal duhu.
Teper' k vdove moej! A budet zla -
Sam sdelayus' upryamee kozla.
Uhodit.
Scena 1
Paduya. Pered domom Lyuchencio.
Viden Gremio. Pozadi nego B'ondello, Lyuchencio
i B'yanka.
B'ondello
Tihon'ko, sudar', i poskoree: svyashchennik uzhe zhdet.
Lyuchencio
Lechu, B'ondello. No, mozhet byt', ty teper' doma ponadobish'sya; ostav'
nas.
B'ondello
Net, ya hochu videt', kak za vami zahlopnetsya cerkovnaya dver'; togda uzhe
ya so vseh nog pobegu k hozyajskoj dveri,
Uhodyat Lyuchencio, B'yanka i B'ondello.
Gremio
Divlyus' ya, - dolgo Kambio nejdet.
Vhodyat Petruchio, Katarina, Vinchencio,
Grumio i slugi.
Petruchio
Vot dveri doma, gde zhivet Lyuchencio,
A testya dom podal'she, vozle rynka.
Teper' ya zanyat i ostavlyu vas.
Vinchencio
Snachala vy dolzhny so mnoyu vypit'.
Vpolne mogu ya ugostit' vas zdes',
I na zakusku chto-nibud' najdetsya!
(Stuchit v dver'.)
Gremio
Tam zanyaty, sil'nee postuchite.
Pedant vysovyvaetsya iz okna.
Pedant
Kto eto tam tak stuchit, budto dveri slomat' hochet?
Vinchencio
Doma sin'or Lyuchencio, sudar'?
Pedant
Doma, sudar', no ne prinimaet.
Vinchencio
A esli by kto-nibud' prines emu sotni dve funtov na razvlecheniya?
Pedant
Ostav'te vashi sotni funtov pri sebe: poka ya zhiv, on ni v chem nuzhdat'sya
ne budet.
Petruchio
Vidite, ya govoril vam, chto vashego syna v Padue lyubyat. - Poslushajte,
sudar', bez glupostej: peredajte, proshu vas, sin'oru Lyuchencio, chto priehal
ego otec iz Pizy, stoit zdes' u dverej i zhelaet govorit' s nim.
Pedant
Ty lzhesh'! Ego otec uzhe priehal iz Padui i smotrit iz okoshka.
Vinchencio
CHto zhe, ty budesh' ego otec?
Pedant
Da, sudar', tak mat' ego govorila, esli verit' ee slovam.
Petruchio
(k Vinchencio)
CHto vy skazhete, pochtennejshij? |to vyhodit formennoe zhul'nichestvo tak
prisvaivat' chuzhoe imya!
Pedant
Vyazhite etogo negodyaya! YA uveren, chto on hochet kogo-nibud' oblaposhit' v
gorode, vospol'zovavshis' moim imenem.
Vhodit B'ondello.
B'ondello
Videl ih oboih v cerkvi. Daj bog im dobrogo plavan'ya! - No chto eto? Moj
staryj hozyain Vinchencio! Teper' my propali, konec nam vsem.
Vinchencio
(uvidya B'ondello)
Podi-ka syuda, visel'nik!
B'ondello
Nadeyus', ya mog postupat', kak mne ugodno.
Vinchencio
Podi syuda, negodyaj! Kak! Ty menya zabyl!
B'ondello
Zabyl vas? Net, sudar'. YA ne mog zabyt' vas, raz ya vas nikogda v zhizni
do sih por ne vidyval.
Vinchencio
Kak, zapravskij plut, ty nikogda ne vidyval otca tvoego hozyaina,
Vinchencio?
B'ondello
Kak! Moego starogo, pochtennejshego hozyaina? Konechno, videl. Von on
glyadit iz okoshka.
Vinchencio
Ah tak? Na samom dele? (B'et ego.)
B'ondello
Na pomoshch'! Na pomoshch'! |tot sumasshedshij hochet ubit' menya!
Uhodit.
Pedant
Na pomoshch', synok! Na pomoshch', sin'or Baptista!
Uhodit vverh.
Petruchio
Proshu tebya, Ket, stanem v storonku, posmotrim, chem vsya eta istoriya
konchitsya.
Othodyat v storonu.
Vhodyat vnizu pedant, Tranio, Baptista i slugi.
Tranio
Sudar', kto vy takoj, chto schitaete sebya vprave bit' moih slug?
Vinchencio
Kto ya takoj, sudar'? Net, kto vy takoj, sudar'? - Bessmertnye bogi! Ah
podlec, podlec! SHelkovyj kamzol, barhatnye shtany, alyj plashch, ostrokonechnaya
shlyapa! O, ya propal, ya propal! YA, kak skopidom, koplyu den'gi, a moj syn i
sluga promatyvayut ih v universitete!
Tranio
CHto takoe? V chem delo?
Baptista
CHto etot chelovek - pomeshannyj?
Tranio
Sudar', na vid vy kazhetes' stepennym, starym gospodinom, a govorite,
kak sumasshedshij. Kakoe vam delo do togo, chto ya noshu zoloto i zhemchuga? YA
blagodaryu za eto moego dobrogo otca, dayushchego mne sredstva tak odevat'sya.
Vinchencio
Otca tvoego? Ah, negodyaj! Otec tvoj parusnyj shvec v Bergamo.
Baptista
Vy oshibaetes', sudar', vy oshibaetes', sudar'. Skazhite, pozhalujsta, kak,
vy dumaete, ego zovut?
Vinchencio
Kak ego zovut? Mne ne znat', kak ego zovut! YA vzyal ego na vospitanie,
kogda emu bylo tri goda, i zovut ego Tranio.
Pedant
Poshel, poshel, sumasshedshij osel! Ego zovut Lyuchencio, i on moj
edinstvennyj syn i naslednik zemel', prinadlezhashchih mne, sin'oru Vinchencio.
Vinchencio
Lyuchencio! O, on ubil svoego hozyaina! - Vyazhite ego, prikazyvayu vam
imenem gercoga! - O syn moj, syn moj! - Skazhi, negodyaj, gde syn moj
Lyuchencio?
Tranio
Pozovite syuda pristava.
Vhodit sluga s pristavom.
Otvedite etogo sumasshedshego v tyur'mu. Batyushka Baptista, prismotrite,
pozhalujsta, chtob ego otpravili.
Vinchencio
Vesti menya v tyur'mu?
Gremio
Stoj, pristav! On v tyur'mu ne pojdet.
Baptista
Ne spor'te, sin'or Gremio, ya govoryu vam, chto on pojdet v tyur'mu.
Gremio
Poberegites', sin'or Baptista, ne vputyvajtes' v etu gryaznuyu istoriyu. YA
prisyagu dam, chto eto nastoyashchij Vinchencio.
Pedant
Daj, esli posmeesh'.
Gremio
Net, ya prisyagi dat' ne posmeyu.
Tranio
Mozhet byt', ty skazhesh', chto ya ne Lyuchencio?
Gremio
Net, ya znayu, chto ty sin'or Lyuchencio.
Baptista
Vedite boltuna! V tyur'mu ego!
Vinchencio
Kak pritesnyayut inostrancev zdes'! Ah, merzkij! Ah, merzkij plut!
Vhodyat B'ondello s Lyuchencio i B'yankoj.
B'ondello
O, my pogibli! Vot on! Otrekites' ot nego, otkazhites' ot nego, a ne to
vse propalo.
Lyuchencio
Prosti, otec moj!
Stanovitsya na koleni.
Vinchencio
ZHiv ty, milyj syn!
Uhodyat kak mozhno skoree B'ondello, Tranio i pedant.
B'yanka
Prostite, batyushka, menya.
Baptista
Za chto zhe? -
No gde Lyuchencio?
Lyuchencio
|to ya Lyuchencio.
Nelozhnyj syn nelozhnogo Vinchencio;
I s docher'yu my vashej v brak vstupili,
Poka s poddel'nymi vy govorili.
Gremio
|tim plutovstvom oni vseh nas obmanuli!
Vinchencio
Kuda zhe etot Tranio devalsya,
CHto pryamo mne v lico tut izdevalsya?
Baptista
Skazhi, da razve ty ne Kambio?
B'yanka
Iz Kambio sdelalsya Lyuchencio.
Lyuchencio
Lyubov' svershila chudo. Radi B'yanki
YA s Tranio pomenyalsya imenami,
I v gorode menya on predstavlyal;
A ya mezh tem blagopoluchno pribyl
K davno zhelannoj gavani blazhenstva.
Vse delal on po moemu prikazu.
Prosti ego, otec moj, dlya menya.
Vinchencio
Hotel by ya emu nos raskvasit', etomu negodyayu, chto sobiralsya menya v
tyur'mu posadit'.
Baptista
(k Lyuchencio)
Poslushajte, sudar'. CHto zhe vy zhenilis' na moej docheri, ne isprosiv
moego soglasiya?
Vinchencio
Ne bojtes', Baptista, my vas udovletvorim.
No ya hochu otmstit' za derzost'.
Uhodit.
Baptista
A ya - uznat', kak gluboka ih merzost'.
Uhodit.
Lyuchencio
(B'yanke)
Podbodris', on serdit'sya perestanet.
Uhodyat Lyuchencio i B'yanka.
Gremio
Hot' mimo rta kusok, a vse zhe v mire
Najdu svoyu ya porciyu na pire.
Katarina
Drug moj, posmotrite, chem okonchitsya ves' etot kavardak
Petruchio
Otlichno, tol'ko snachala poceluj menya, Ket.
Katarina
Kak! Posredi ulicy?
Petruchio
CHto zhe, ty menya stydish'sya?
Katarina
Net, izbavi bozhe: ya celovat'sya styzhus'.
Petruchio
Togda - sejchas nazad. |j, edem my domoj!
Katarina
Da poceluyu ya. Proshu tebya, postoj.
Petruchio
Nu chto zh, razve ploho? Da, milaya Ket, -
CHem ran'she, tem luchshe. Bez dobra huda net.
Uhodyat.
Scena 2
Paduya. Dom Lyuchencio.
Vhodyat Baptista, Vinchencio, Gremio, pedant, Lyuchencio,
B'yanka, Petruchio, Katarina, Gortenzio i vdova, Tranio, B'ondello i Grumio;
slugi vmeste s Tranio raznosyat desert.
Lyuchencio
Vot, nakonec, i spelis', gospoda.
Teper' pora, kogda razdor umolk,
Bylye bedy provodit' ulybkoj.
Nu, B'yanka, zhaluj moego otca,
Kak tvoego ya zhaluyu ot serdca. -
Petruchio, brat, sestrica Katarina,
Gortenzio s svoej vdovoj lyubeznoj,
Proshu vas kushat', milosti proshu:
Desert zakonchit nashe nasyshchen'e
Posle tyazhelyh blyud. Proshu pokorno;
Boltat' my smozhem, sidya za edoj.
Vse sadyatsya za stol.
Petruchio
Sidet' vse da sidet'! Vse est' da est'!
Baptista
Lyubezno v Padue vsegda vstrechayut!
Petruchio
Da, v Padue odnu lyubeznost' vstretish'.
Gortenzio
Kogda b dlya nas oboih bylo tak!
Petruchio
Klyanus', Gortenzio, za vdovu boish'sya.
Vdova
Nu, znaete, ne tak uzh ya boltliva.
Petruchio
Ponyat'e est' u vas, a ponyali ne tak.
Hochu skazat': Gortenzio vas boitsya.
Vdova
Krivomu kazhetsya ved' vse krivym.
Petruchio
Ne krivo skazano.
Katarina
(vdove)
CHto eto znachit?
Vdova
Uzh my soshlis' s nim!
Petruchio
Soshlis' so mnoj! - Gortenzio, chto skazhesh'?
Gortenzio
Soshlas' s toboj vo mnen'e, govorit.
Petruchio
Nu, vyvernulsya. (Vdove)
Poceluj ego.
Katarina
"Krivomu kazhetsya ved' vse krivym".
Proshu vas, ob®yasnite vashu mysl'.
Vdova
Vash muzh ot braka s vami okrivel, -
Takoj zhe prochit moemu udel.
Vot mysl' moya kakaya.
Katarina
Da, mysl' myshinaya!
Vdova
Ona o vas.
Katarina
YA mysh', konechno, po sravnen'yu s vami!
Petruchio
A nu-ka, Ket!
Gortenzio
A nu, vdova!
Petruchio
Sto marok stavlyu: Ket ee pokroet.
Gortenzio
Nu, eto - delo nashe.
Petruchio
Ty delovoj, tak za tvoe zdorov'e! (P'et
s Gortenzio.)
Baptista
Kak, Gremio, horosho oni scepilis'?
Gremio
O da, sin'or, bodayutsya otlichno.
B'yanka
Bodayutsya! Kol' est' na lbu roga,
Tak poishchite ran'she u sebya.
Vinchencio
Izvolili prosnut'sya, molodaya?
B'yanka
No ne ot straha, net; mogu zasnut' opyat'.
Petruchio
My ne dadim. Kol' stali otvechat',
Na vashu dolyu strelki dve pridutsya.
B'yanka
CHto ya vam, ptica? YA v kusty porhnu,
I mozhete tam celit'sya v menya. -
Proshchajte.
Uhodyat B'yanka, Katarina i vdova.
Petruchio
Udrala ot menya. - Nu chto zhe, Tranio,
Vy v ptichku metili, da mahu dali?
YA p'yu za teh, kto v cel' ne popadaet!
Tranio
Sin'or, menya poslali vrode gonchej:
Bezhit sama, a stojka dlya drugogo.
Petruchio
Sravnenie ostro, hot' i sobach'e.
Tranio
To l' delo vy: hot' dlya sebya gonyalis',
A vasha lan' sama vas zatravila!
Baptista
Ogo, Petruchio, eto pryamo v glaz!
Lyuchencio
Blagodaryu za strelku, dobryj Tranio.
Gortenzio
Popal on? Soznavajtes', soznavajtes'!
Petruchio
Slegka zadel menya, gotov priznat'sya,
No verno to, chto, totchas otskochiv,
Strela ego popala v vas oboih.
Baptista
Da, shutki v storonu, synok Petruchio.
Stroptivej vseh zhena tebe dostalas'.
Petruchio
Nu net. I dokazat' berus' ya eto.
Poshlemte kazhdyj za svoej zhenoj, -
I ch'ya okazhetsya vsego poslushnej
I ran'she vseh ispolnit prikazan'e,
Tot s kona ves' zaklad i zabiraet.
Gortenzio
Soglasen. Skol'ko stavim?
Lyuchencio
Dvadcat' kron.
Petruchio
Kak, dvadcat' kron?
Za sokola tak, za sobaku stavyat;
Raz v dvadcat' bol'she nado za zhenu.
Lyuchencio
Nu, sto togda.
Gortenzio
Soglasen.
Petruchio
Po rukam.
Gortenzio
Nu, kto nachnet?
Lyuchencio
Hot' ya.
B'ondello, pozovi syuda zhenu.
B'ondello
Idu! (Uhodit.)
Baptista
(k Lyuchencio)
Za B'yanku v polovine ya, synok.
Lyuchencio
Ne nado. YA odin za vse otvechu.
Vozvrashchaetsya B'ondello.
CHto skazhesh'?
B'ondello
Prikazano skazat',
CHto zanyaty i byt' syuda ne mogut.
Petruchio
Kak! "Zanyaty i byt' syuda ne mogut"?
CHto za otvet!
Gremio
Da, i eshche lyubeznyj!
Daj bog vam hudshego ne poluchit'!
Petruchio
Nadeyus' ya na luchshij.
Gortenzio
B'ondello, poprosi moyu zhenu
Prijti syuda.
Uhodit B'ondello.
Petruchio
Aga! Uzh "poprosi"!
Togda dolzhna prijti.
Gortenzio
Boyus' ya, sudar',
Na vashu ne podejstvuet i pros'ba.
Vozvrashchaetsya B'ondello,
Nu, chto zhena?
B'ondello
Skazala, chto izvolite shutit', -
I ne pojdet. Prijti vam k nej velela.
Petruchio
CHas ot chasu ne legche! "Ne pojdet"?
Kak eto bezobrazno, nesterpimo!
Nu, Grumio, idi k svoej hozyajke,
Skazhi, chto ya velel prijti syuda.
Uhodit Grumio.
Gortenzio
Otvet izvesten.
Petruchio
Nu?
Gortenzio
"YA ne hochu".
Petruchio
Tem huzhe dlya menya, - vot i vsego!
Baptista
Pomiluj bog. Ona idet syuda!
Vhodit Katarina.
Katarina
CHto vam ugodno? Vy za mnoj poslali.
Petruchio
A gde zh sestrica i zhena Gortenzio?
Katarina
Sidyat boltayut v zale u kamina.
Petruchio
Prishli syuda ih. Esli zh ne soglasny,
Tak pletkoyu k muzh'yam ih prigoni.
Stupaj i pryamo ih syuda vedi.
Uhodit Katarina.
Lyuchencio
Kol' chudesa byvayut, vot vam chudo.
Gortenzio
No chto zhe eto chudo predveshchaet?
Petruchio
Mir predveshchaet, tishinu, lyubov',
Pochtenie k zakonnoj vysshej vlasti, -
Koroche - vse, chto schast'em my zovem.
Baptista
Nu, schastliv bud', Petruchio dorogoj!
Zaklad ty vyigral, a ya pribavlyu
K nemu v pridachu dvadcat' tysyach kroi.
Drugaya doch' - pridanoe drugoe:
Ona teper' sovsem drugoyu stala.
Petruchio
Hochu vernej ya vyigrat' zaklad
I luchshij dat' obrazchik poslushan'ya,
Ee zaslugi novoj - poslushan'ya.
A vot i zhen ona vedet upryamyh,
Kak plennic ubeditel'nosti zhenskoj.
Vhodit Katarina s B'yankoj i vdovoyu.
K vam eta shapochka sovsem nejdet, -
Snimite, Ket, ee i bros'te na pol.
Katarina snimaet shapochku i brosaet na pol.
Vdova
Daj bog mne schastlivo prozhit' do dnya,
Kogda i ya takoj zhe duroj stanu.
B'yanka
Zovete etu glupost' poslushan'em?
Lyuchencio
Hotel by v vas takuyu glupost' videt'!
A to vy umnica takaya, B'yanka,
CHto ya sto kron za vecher proigral.
B'yanka
Tak glupy vy, nadeyas' na pokornost'.
Petruchio
Ket, ob®yasni upryamym etim zhenam
Obyazannosti ih k svoim muzh'yam.
Vdova
Vy shutite? Ne nado nam urokov.
Petruchio
Nu, Ket, skorej! S nee i nachinaj.
Vdova
Ne stanet.
Petruchio
Uvidite. S nee i nachinaj.
Katarina
Svoj lob nahmurennyj skorej razglad'
I ne brosaj na muzha gnevnyh vzglyadov,
CHto ranyat gospodina i vladyku;
Gnev gubit krasotu, kak sneg - luga,
I slavu otryaset, kak veter - pochki;
Priyatnosti tut netu nikakoj,
I zlaya zhenshchina v serdcah - istochnik mutnyj,
Nechistyj, tinistyj i nepriglyadnyj;
I kak by zhazhdoyu kto ni tomilsya,
Takoj vody ni kapli ne kosnetsya.
Muzh - gospodin tebe, opora, zhizn',
Tvoya glava, vladyka Poli zaboty
On o tebe i o tvoem dovol'stve,
On truditsya na more i na sushe,
Ne spit nochej, vynosit buryu, holod,
Poka lezhish' spokojno ty v teple,
I ot tebya odnoj lish' dani prosit:
Lyubvi, privetlivosti, poslushan'ya -
Nichtozhnoj platy za velikij trud.
Obyazannosti poddannyh pred knyazem -
ZHeny obyazannosti pered muzhem.
A esli nesgovorchiva, svarliva
I neposlushna blagorodnoj vole,
To chto zh ona togda, kak ne myatezhnik
I dobromu pravitelyu izmennik?
Smotret' na vashu glupost' stydno mne.
Voyuete? Molili by o mire!
K glavenstvu, pervenstvu vy vse stremites'?
V lyubvi i poslushanii smirites'!
Ne potomu li telom my slaby,
K zanyatiyam tyazhelym nesposobny,
CHto nashe serdce s telom zaodno,
Vo vseh delah pokornym byt' dolzhno?
Ah, derzkie, nichtozhnye vy chervi!
Moj duh byl tak zhe derzok, kak i vash,
I otvechat' imel on bol'she prava
Na slovo slovom, na ukol - ukolom.
Teper' ya vizhu, chto oruzh'e nashe -
Solominka, chto slaby my bezmerno,
Schitaya siloj to, chto mnimo i neverno.
Umer'te spes', - nemnogo proka v nej, -
Sklonite golovy k nogam muzhej.
Gotova proyavit' ya poslushan'e.
Lish' tol'ko muzh moj vyrazit zhelan'e.
Petruchio
Ket, poceluj menya. Ty molodec.
Lyuchencio
Da, staryj plut, ty schastliv, nakonec!
Vinchencio
Priyatno, esli deti tak mily.
Lyuchencio
I nepriyatno, esli zheny zly.
Petruchio
Nu, Ket, pora v krovat'. -
ZHenatyh troe. Dvum by podozhdat'.
(k Lyuchencio)
Zaklad ya vyigral, hot' vam - belyak*
Daj bog spokojnoj nochi, kak nikak.
{Igra slov: B'yanka (bianca) znachit "belaya"}
Uhodyat Petruchio i Katarina.
Gortenzio
Stroptivuyu on lovko ukrotil.
Lyuchencio
Divlyus', kak on zloj nrav ee slomil!
Uhodyat.
Last-modified: Mon, 12 Feb 2001 06:16:15 GMT