YUrij Dombrovskij. Poet i muza
Stihotvoreniya
----------------------------------------------------------------------------
Sobranie sochinenij v shesti tomah. T. 1. M., "Terra", 1992.
OCR Bychkov M.N.
----------------------------------------------------------------------------
O, domovitaya lastochka,
O, milosizaya ptichka.
Grud' krasno-bela, kasatochka,
Letnyaya gost'ya, pevichka.
. . . . . . . . . . . . . .
Vosstanu, - i v bezdne efira
Uvizhu l' tebya ya, Plenira?
"Lastochka"
K chuzhim stiham vzyskatel'no-bryuzgliv,
On rvet listy - toskuyushchij zadira -
God proletel, kak umerla Plenira,
Svirel' cela, no gluh ee motiv;
"La-la, la-la! Ty dolzhen byt' schastliv
Siyan'em blag, nevidimyh dlya mira.
Obvita elegicheskaya lira
Listami pomerancev i oliv.
Pochto zh grustish', velikij muzh?"
- YA zhiv,
Kak tyazhelo s zhivymi mne, Plenira!
Skripya bezostanovochno perom
I rassypaya golubuyu vlagu,
On pishet: "ZHadnye k veshchestvennomu blagu,
Vy zlatom ubiraete svoj dom."
(Pero porvalo tolstuyu bumagu,
I volosy sverknuli serebrom,
Tem matovym siyan'em nezhivogo,
CHto prituplyaet golovu i vzglyad.
V doline starosti ni Muz i ni Nayad -
Amur grustit u kamnya grobovogo.)
"Vy sovest' promenyali na venki,
Na alchnoe laskatel'stvo prelestnic" -
Vstaet. Ne trost' po perehodam lestnic -
Stuchitsya krov' v holodnye viski.
"Takim rozhden ya - gordym i prostym!"
Medlitel'naya dogoraet osen',
Tihi zakaty - zoloto i prosin'
Plyvut nad parkom - tozhe zolotym.
Svirel' poet: "Bud' sputnikom moim,
I molodost' darov tvoih zaprosit.
Kto mudr i tih - togo prekrasna osen',
Tot lyubit dev i Muzami hranim."
Svirel' sulit: "Bud' sputnikom moim,
I zhenshchina tvoyu ukrasit osen'."
On ej: "Molchi! Est' kamen' na otkose,
Est' belyj krest - moya lyubov' pod nim!"
Reka. Molchit aleyushchaya glad',
Vse v krasnyh, zheltyh, belyh pozumentah.
Stoyat ryabiny v grozdyah, slovno v lentah,
I kleny sobirayutsya vzletat';
Rastet poganka na truhlyavoj nozhke,
Skripit zelenyj gravij na dorozhke,
Osennim solncem nality kusty,
V gluhih alleyah nebo, kak okoshko,
V nih ivolga oret, kak budto koshka,
I padayut i padayut listy.
Besedka Muz. Na krugloj kryshe lira,
Ona uzh pokosilas' i davno
Razbito raznocvetnoe okno.
Vnutri temno, ne pribrano i syro...
On snyal kolpak i dumaet: "Plenira!
Zdes' smert' vzyala tvoe vereteno."
A zhizn' techet, bezhit goroh po gryadke,
Kudryavyas', v'yutsya kistochki plyushcha,
I kruzhatsya, i nosyatsya kasatki
Vzletaya, upadaya, trepeshcha.
O, ptica milaya! To v nebe zolotom,
To nad trostinkoj zyabnushchej i chutkoj
Sverkayut potemnevshim serebrom
I chern'yu otorochennye grudki.
Zabotnicy! Vverh-vniz, tuda-syuda
Nesetes' vy v raspahnutom paren'i,
Gde zh vash priyut, kasatochki? Kuda
Techete vy, kak vozduh i voda,
Hranya zaryu na sizom operen'e?
Kak kolokol'chik, gorlyshko u vas,
Vsya zhizn' - polet, a otdyh tol'ko chas!
Tak on stoit, prizhav ladon' k visku,
Ves' v perelivah oseni i sveta.
"Vot lastochki! - i smotrit na reku, -
Ty zhizn' moya...?"
I dolgo zhdet otveta.
Moj put' odinok, ya konchayu
I hiluyu starost' vstrechayu
V domashnem bytu odinok.
Pechalen moj zhrebij, udel moj zhestok.
Gnedich
Blagogoveya bogomol'no
Pered svyatynej krasoty...
Pushkin
"Ona krasavica, a ya urod -
Kakoj vse eto primet oborot?
YA kriv i ryab. YA ochen', ochen' bolen.
Ona legka, kak zolotaya pyl',
V ee igre i blesk, i vodevil',
A ya ugryum i vechno nedovolen.
YA hmuryus', a ona, smeyas', poet...
Kakoj vse eto primet oborot?
No, drugi milye, ona ved' tak prekrasna!
V moej kvartire, gulkoj i pustoj,
Ona takoj siyaet krasotoj,
Takim pokoem - laskovym i yasnym,
Kak budto by v zhilishche dikarya,
Kakogo-to sarmata ili skifa,
Iz Indii s korallovogo rifa
Spustilas' |os - yunaya zarya.
No, deva milaya! Net, vy ne Antigona,
Vy muza romanticheskih poem.
Pred kem zhe ya teryayus'?! Pered kem
Sklonyayus' i bezmolvstvuyu vlyublenno?
Gromka moya razmerennaya rech',
Vsya v plavnoj nepodvizhnosti pokoya.
Est' stih, kak kon', est' stih, kak brannyj mech,
Est' stih, kak slon pered nachalom boya!
Takoj moj stih, da ya-to ne takoj
Pred Vashej ravnodushnoj krasotoj.
Vot otchego, rassudok razlyubya,
Mgnovenno zabyvaya vse na svete,
Odnu lish' Vas imeyu ya v predmete,
Lish' Vas odnu. - Tebya, tebya! Tebya!"
Othodit ot tryumo i vperevalku
Beret svoj plashch, razyskivaet palku -
I v dver' begom.
Na beregu reki
Nad kamnyami rasselis' rybaki,
Dostali gde-to shchepok na rastopku,
Nad ogon'kom povesili pohlebku
I razgovorom zanyalis' prostym.
I vdrug glyadyat: razvalistyj i ryabyj,
Bol'shoj i zheltokozhij, slovno zhaba,
Vysokij chelovek podhodit k nim.
Na nem ubor blestyashchij, plashch krylatyj;
Vzglyanul na nih, poblizhe podoshel,
Cilindr snyal, popravil svoj hohol
I govorit:
- Kak zdravie, rebyata?
- Spasibo, nichego.
- Vy ch'i?
- Da ch'i? My iz derevni Svetlye Ruch'i.
- A, iz derevni! - i edinym okom
On smotrit nepodvizhno i zhestoko.
- Tak iz derevni? - podoshel k vode,
I zhadno mochit lob, lico i sheyu.
- CHto zh, vypivshi?
- Da pit'-to ne umeyu,
A pomogaet, govoryat, v bede.
- CHto zh za beda-to?
Vdrug vzmahnul rukoyu,
Skvoz' zuby vyrugalsya i poshel,
I vdrug Omir, ogromen i tyazhel
V kolokola udaril nad Nevoyu.
Bezhit, speshit, tyazhelyj i bol'shoj,
Vse vyshe, vyshe podnimaya spinu,
I slyshat rybaki, kak on zapel:
"Gnev, boginya, vospoj
Ahillesa, Peleeva syna".
Vnimajte; chtob sego kol'ca
S ruki holodnoj ne snimali,
Pust' s nim umrut moi pechali
I budut s nim shoroneny.
"Zaveshchanie"
Veka promchatsya i, byt' mozhet,
CHto kto-nibud' moj prah vstrevozhit
I v nem tebya otkroet vnov'.
"K moemu perstnyu"
Sredi mogil'noj pyli
I sami vse v pyli,
My grob ego otkryli
I persten' izvlekli.
Sredi mogil'noj pyli
Kladbishchenskoj zemli.
Iz tesnoj domoviny
My vynesli na svet
Ego bol'shoj i dlinnyj
Mal'chisheskij skelet.
Iz tesnoj domoviny,
Tesnej kotoroj net;
I vot dva muzykanta,
Devica znojnyh let,
Dva franta-aspiranta
I ded - pushkinoved,
Svyashchenniki bez shapok,
I v shapke zemlekop,
I my, dve melkih shavki,
Razglyadyvaem grob.
Tam chuzhdyj nashim sporam
Lezhit uzh stol'ko let
Tot mal'chik, o kotorom
U nas suzhdenij net.
Tot mal'chik, o kotorom
Konca net nashim sporam,
No pravdy tozhe net.
I sheptalis' duhovnye lica:
"Esli ruki prosterty na bedra,
|to znachit: samoubijca..."
Ah, molchite, duhovnye lica!
Spi, moj yunyj, moj chistyj, moj gordyj,
Ne dostat' ih dogadlivoj spletne
Do lyubvi tvoej dvadcatiletnej.
U nee ni morshchin, ni sediny,
I ni povoda, ni prichiny,
Ni nachala, ni okonchan'ya,
Tol'ko radugi, tol'ko zvuchan'ya,
Tol'ko svet iz glaznichnyh otverstij
Vse svetlej ozaryaet tvoj persten',
Da shumit pokryvalo u miloj,
CHto prishla pogrustit' nad mogiloj.
CHto zh grustit'? Ne zvala, ne lyubila,
Tol'ko persten' ona podarila,
Tol'ko perstnem ona odarila,
Tol'ko gibel'yu blagoslovila.
Osvetila muchitel'nym vzglyadom,
Napoila lyubov'yu, kak yadom;
I tvoe utomlennoe telo,
Slovno yablochnyj cvet, obletelo,
Ostavlyaya na starom pogoste
CHernyj persten' da belye kosti.
Tak lezhi, vozlagaya na bedra
V otverzhen'i, v bessmert'i pustom
|ti ruki, prostertye gordo, -
No ne slozhennye krestom!
Pust' plyuyutsya duhovnye lica,
Negoduyushchej veroj polny,
I nad cherepom samoubijcy
Vidyat sinij ogon' satany!
Pust' tryasut oni grivoyu konskoyu,
Vspominayut evangel'skij stih, -
_Tam_ posmotryat knyaginyu Volkonskuyu
I ne ochen' poslushayut ih!
Odnazhdy, podnimayas' ot zaliva,
Na pamyatnik natknulsya ya krasivyj:
Sred' gornyh sosen v uzkom ih krugu
Stoyal on, angel otreshennyj, belyj,
I devushka v hitone, pache mela,
Grustila na vysokom beregu.
Ee lico, brovej ee dugu,
Vse dlya poleta sobrannoe telo
I etu nevesomost' bez predela -
Vlast' mramora i rozy na snegu.
Vospominan'e obshchee ob etom
YA sohranil donyne. P'edestal
Tyazhelovesnym zolotom blistal
I otdan byl liricheskim poetam:
Nekrasov, Majkov, Tyutchev, Pushkin, Blok,
Konechno, Nadson, Lermontov, Pleshcheev...
Kto pritashchil stroku, kto desyat' strok,
Nevestu provozhaya v dom Kashcheev.
I govoril liricheskij buket:
Lyublyu tebya, hotya tebya i net!
Kak vdrug s vysokoj glyby p'edestala
Sovsem inaya nadpis' problistala:
"YA ne lyublyu tebya, mne suzhdeno sud'boyu
Ne polyubivshi razlyubit'.
YA ne lyublyu tebya moej bol'noj dushoyu,
YA nikogo ne budu zdes' lyubit'.
YA ne lyublyu tebya, ya obmanul prirodu,
Tebya, sebya, znakomyh i chuzhih,
Kogda svoyu lyubov' i bednuyu svobodu
YA polozhil u milyh nog tvoih.
YA ne lyublyu tebya, no, polyubiv druguyu,
Na sotni muk ya b osudil sebya -
I, kak bezumnyj, ya i plachu, i toskuyu -
Vse ob odnom: ya ne lyublyu tebya".
I podpis': "Klyushnikov". Da kto zhe on takoj,
Obvivshij krest u YUzhnogo zaliva?
No kak ni napryagayu razum svoj,
YA mnogogo ne vyrvu iz arhiva!
Da, pri Belinskom byl takoj poet,
Odna iz zvezdochek ego pleyady,
Ego i v slovaryah iskat' ne nado,
I v sbornikah ego, konechno, net, -
No kosti, pogrebennye v mogile,
Ego stihov, konechno, ne zabyli.
A tishina! A tishina krugom!
Lish' zelen' utomlennaya, da more,
Da devushka na kamne grobovom,
Paryashchaya v oranzhevom prostore,
Da vlast' stiha! Nemnogo let nazad
(Nemnogo let, raz est' stihi iz Bloka),
Stihami otpravlyali v Raj i v Ad,
I grozen byl tyazhelyj yamb proroka.
Stihami ubivali, i stihi
Vrezali v mramor, kak epigraf k smerti.
Ih ne stirali ni dozhdi, ni mhi,
Ne zaslonyali ni kresty, ni zherdi.
Byl stih surov, kak voinskij prikaz,
I v onyj den' otchayan'ya i gneva
On progremel, i dazhe Bog ne spas
Ego luchom pronizannuyu devu,
A byl li to literaturnyj zhest,
Sleza li Demona probila kamen', -
Ej vse ravno: nad nej razvodit krest
Nedoumenno belymi rukami.
Spuskayus' vniz - zakat uzhe pogas,
Znakomaya aktrisa v pestroj shali
Idet navstrechu: "A my zhdali, zhdali,
My sovershenno poteryali vas."
Glyazhu na guby, na lilovyj grim,
Na tonkie i vysprennye brovi:
"Tam na gore..." My dolgo govorim
O strannoj nenavidyashchej lyubovi.
Kogda iskusstvo prevratilos' v krov',
Togda sob'esh'sya i ne skazhesh' srazu,
Gde zhest aktera pereshel v lyubov',
A gde lyubov' pererodilas' v frazu!
Pevec! Kogda pered toboj
Vo mgle sokrylsya mir zemnoj.
Pushkin. "Kozlovu"
"Noch' vesennyaya dyshala
Svetlo-yuzhnoyu krasoj,
Tiho Brenta protekala,
Serebrimaya lunoj." {*}
Tiho v sumrachnom kanale,
Otrazhayushchim lunu,
Deva v chernom pokryvale
Molcha smotrit na volnu.
On grebet, na lodke stoya,
Bystryj, yarkij, kak volna,
No krasavca za fatoyu
Ne zametila ona.
I ne slyshit, kak v palaty
B'et napevnaya volna.
. . . . . . . . . . . . . . .
Noch' i gryaz'. Domov kvadraty
Krestit dozhdik polosatyj.
Tuchi mchatsya, noch' temna.
Zaigral sverchok na pechke,
Veter kinulsya v okno;
Oplyvayut tiho svechki,
Utomlennye davno.
Melkij dozhdik nudit, nudit...
Dochka boretsya so snom.
Mozhet, hvatit, mozhet, budet?
Mozhet, tozhe otdohnem?
No vperyaya vzglyad luchistyj
I szhimaya pal'cy ruk,
"Zastruilsya par dushistyj!" -
Ty prikazyvaesh' vdrug.
I opyat' cvety i maski,
I rapiry, i shchity,
I korsety, i podvyazki -
Vse vzbesivshiesya kraski
Raz®yarennoj krasoty.
Znaesh'? YA s toboj soglasen:
Iz skvoreshen i kvartir
Do neleposti uzhasen
|tot vylinyavshij mir.
Tak hvataj zhe kisti smelo
I ne bojsya nichego -
Tol'ko sinim, tol'ko belym,
Tol'ko krasnym kroj ego!
I togda sred' odinochki,
Vdohnovennoj slepoty,
Iz tugoj i zhestkoj pochki
Hlynut lipkie cvety.
Ty uvidish' na mgnoven'e,
Nepodvizhno i svetlo
Vse, chto gibnushchee zren'e
V temnotu pereneslo.
To, stydyas' i horosheya,
Vnov' voshla v svoi prava
Absolyutnaya ideya -
Nepodvizhnost' bozhestva.
Svetlyj raj oleografij -
Krasota dobra i zla,
Vse, chto nam na mokryj gravij
S neba Muza prinesla.
{* "Venecianskaya noch'".}
Mir etot mnogocveten i nechist,
Mercayushchij, bezumnyj, isstuplennyj;
No ty prishel, ty svet zazheg zelenyj,
A solnce osvetilo kazhdyj list,
A tam eshche trepeshchut zhemchuga
Zmeinyh tel, tam dym i svet pozhara -
Na golubyh tancovshchicah Dega,
Na rozovyh zhivotnyh Renuara.
Tam est' eshche bagrovyj zhirnyj cvet
Strastej i chuvstv krovavye iznanki.
Tam tak nezhna figura Taityanki.
Struyashchaya pochti lilovyj svet...
Tam chertovo vertitsya koleso,
I blednyj ot tomleniya i strasti,
Vselennuyu tam rushit Pikasso,
CHtob vnov' srastit' rassypannye chasti.
Tam slovno visel'nik zastyl v dveryah
Potustoronnim holodom oveyan
Surovyj katolicheskij monah
S klyuchom v rukah i verviem na shee.
Vzglyani - i mimo, okolo okna,
Stoit poet tvoj - prost, mnogotelesen, {*}
S ulybkoyu on smotrit s polotna
V tot skorbnyj mir, gde ne hvataet pesen.
A ryadom Muza - kraj ee plashcha
Kasaetsya zelenogo hvoshcha;
I more, nedostupnoe dlya buri,
Nesetsya zdes' iz tyubika lazuri.
{* Kartina "Poet i Muza".}
More, more, parohod,
Malen'kij korablik.
Otrazilis' v ryabi vod
Rozovye sabli.
Iz vysokih trub idet
Golubaya vata,
Gde zhe etot parohod
Videl ya kogda-to?
Gde ya videl kudri skal,
CHaek v krasnom svete?
Dlya kogo ya risoval
Parohody eti?
O, dalekij kraj zemli,
Gde po rovnoj gladi
Proplyvayut korabli
V detskie tetradi?
Gde v raskrashennyj bloknot
ZHeltyj, slovno repa,
Probiralsya hitryj kot,
Vygnutyj svirepo.
Oglushitel'no dysha,
Vyshel on iz kamysha
I glyadit streloyu v cel'.
Ustremlyaetsya gazel'
Special'no, chtob upast'
V podzhidayushchuyu past'.
Tigr raspravil dlya krasy
Afrikanskie usy,
Vstal vo ves' zverinyj rost
I raskruchivaet hvost.
Tochka, tochka, bugorok,
Para rog da para nog...
Neuzheli, neuzheli
|to vse, chto ot gazeli?
Ira! Ira! Ira - plan,
Posadi menya v karman,
Razverni svoi boka,
Podnimi pod oblaka!
S vorotom rasporotym
My parim nad gorodom,
Nablyudaya s vysoty,
Kak gorbatyatsya mosty,
Kak lozhitsya lovko
Sinyaya shtrihovka:
To u krugloj arki
Razleglisya parki.
To, kosmatej medvezhat,
Eli gorod storozhat.
To idet po ulice
Loshad' men'she kuricy,
S beloyu poponoyu,
S chernoyu koronoyu,
S krasnoyu karetoyu,
S grivoyu-kometoyu.
Tochka, tochka, zapyataya,
Minus, rozhica krivaya.
Ruchka, nozhka, ogurechik -
Vyshel k moryu chelovechek,
I siyayut na kartinke
CHelovechkiny botinki,
I cilindr, i chasy,
I kudryavye usy.
I, podumav, ya risuyu
Ryadom damu golubuyu -
Tonkuyu, unyluyu,
Blednuyu i miluyu.
Tochki, tochki, tochki, tochki,
CHernyj pudel' na cepochke.
Dom, truba i iz truby -
Dyma chernye kluby.
A na pestrom rynke
Krinki da korzinki,
Hodyat da tolkuyut,
Sporyat da torguyut...
Ryb'imi salatami,
Utkami pernatymi,
Vinogradom, rozami,
YAjcami rozovymi.
SHel odnazhdy ya po rynku,
Spotyknulsya o korzinku...
V etoj malen'koj korzinke
Vse tovary horoshi:
Pudra, kruzhevo, botinki -
CHto ugodno dlya dushi.
Ah, ugodny dlya dushi
Vashi mne karandashi!
Molodye igry,
Pozhilye tigry,
Hramy golubye,
Damy molodye,
Nebo, v nebe koleso...
Vy sozdatel' ih, Russo...
* *
*
Uvy, ves' etot mir ne dlya menya!
Neiskrennij, dvulichnyj i pytlivyj,
YA polyubil zmeinye otlivy
I radugi ugarnogo ognya.
YA polyubil raz®yatyj, slovno trup,
Moj strashnyj mir v palitre uvyadan'ya;
No v onyj chas, kogda iz zhestkih gub
Vdrug vyletit skleroznoe dyhan'e,
I budet vzglyad moj iskrenen i tup,
No strastnogo ispolnen ozhidan'ya,
I ya uvizhu smert' - sovsem ne tu,
CHto s detstva mne obeshchana predan'em, -
A dikij svet, naguyu vysotu,
Vne obrazov, vremen i ochertan'ya...
I vdrug pojmu, chto tyazhkij podvig moj,
Ty - zhizn' moya! Ne prashchurov nasledstvo,
A tol'ko put' bessmyslenno pryamoj,
Bessmyslenno pustoj, v nagoe detstvo.
I zatoskuyu smertno trepeshcha;
Pridi togda iz oblachnyh rasselin
I vozvrati mne tigra, solnce, zelen'
I muzu staruyu pod shchetkami hvoshcha.
Obrabotannyj slepo i grubo,
Ot stoletij, kak nishchij, ryaboj.
O, obglodannyj vekom obrubok,
Put' istorii nachat toboj.
Ot dubiny v ruke chelovech'ej,
Ot kostra, pokorivshego zhut',
CHerez smerti, dozhdi i uvech'ya
Nachinaet istoriya put'.
I idet po razbitym shelomam
Za atillovoj skachkoj konya
Po predaniyam, s detstva znakomym
I dryahleyushchim u ognya.
Nizkolobyj, tupoj i upornyj,
On edva li rasskazhet komu,
Kak stonali podzemnye gorny
I vselennaya merkla v dymu.
Kak ot samoj poslednej granicy,
Gde ogon' razmetal volosa,
Otryvalis' svirepye pticy
I leteli gnezdit'sya v lesa.
Kak lilas' raskalennaya vorvan'
Po zverinym i ptich'im tropam.
Kak ot stonushchej ploti otorvan,
On v zhestokie ruki popal.
I tri nochi metalas' peshchera,
Zabolevshaya edkim ognem.
CHelovek, tolstogubyj i seryj,
Naklonyalsya nad tonkim kremnem.
Nepodvizhnyj i chertovski bystryj,
On sledil cherez boj molotka,
Kak rastut raznocvetnye iskry
Skvoz' zmeinuyu shkuru peska.
I kogda na goryachem kvadrate
Dva kremnya svoj zakonchili spor,
On koroj primotal k rukoyati
|tot pervyj v epohe topor.
On idet po kosogoru
Ryzhij, sil'nyj, molodoj,
CHerez reku, cherez goru,
CHerez ten' i cherez znoj.
Svetyat zvezdy pautiny,
Bleshchut radugi strekoz.
I na solnce greet spinu
Nizkolobyj i zverinyj,
Otdyhayushchij otkos.
On idet - zemlya ot zhara
Stala gulkoj i pustoj.
Solnce marevom pozhara
Naklonilos' nad zemlej.
I do belogo kalen'ya,
Do svirepoj sediny
ZHirnyh shpatov pokolen'ya
U reki nakaleny.
Tol'ko krikni, tol'ko stukni,
Tol'ko prygni ne tuda,
I gluhoe nebo ruhnet,
Rassloivshis', kak slyuda.
Razmahnis' sil'nej rukami,
Ne sderzhi dvizhen'e nog.
Pod nogami vspyhnet kamen',
Prevrashchayas' v poroshok.
No zare i solncu rady
Celyj den' trubyat s plecha
Raznocvetnye cikady
I stepnaya sarancha.
Nad siyaniem progalin
V ih sirenevoj teni
SHlifovaniem hrustalin
Zanimayutsya oni.
I ostanoviv dyhan'e,
Tormozya dvizhen'e vek,
Nad poyushchim mirozdan'em
Naklonilsya chelovek.
Noch' podhodit k zheltym vodam,
I po otmeli pustoj
Polosatyj mahajrodus
Proskol'znul na vodopoj.
On idet - suhoj i chetkij,
Podobrav v sebya zhivot.
Za koshach'eyu pohodkoj
Kamen' vycvetshij polzet.
V trostnike pribrezhnom gluho,
Slovno v zvezdnoj sineve.
I raspisannoe bryuho
Prizhimaetsya k trave.
SHCHurya ostrye glaznicy,
Kak vsegda, svirep i prost,
Zver' polzet, i shevelitsya
Po pesku tigrinyj hvost.
Vetly stynut v lunnom svete,
Svetlyakov v trave ne schest'!
I s gory prinosit veter
Oglushitel'nuyu vest'.
ZHirnoj ploti drozh' i zapah,
Golubyh podpalin pot
V nozdri, v rebra, v zuby, v lapy
On vzvolnovanno neset.
Opustivshis' na koleni,
Trostnikom drozhashchim skryt,
Slyshit tigr shagi olen'i
I zvuchanie kopyt.
Kamenistoyu tropoyu
Obgonyaya zvezdy vskach',
Pervym shodit k vodopoyu
Koronovannyj rogach.
I kogda, tyazhel i prytok,
Zakachal on valuny,
Potonul tyazhelyj slitok
Raskolovshejsya luny.
Spit po-prezhnemu dolina,
No nad chetkim trostnikom,
Razvernuvshis', kak pruzhina,
Pokatilsya ryzhij kom.
A za nim, hranya dyhan'e,
SHirya t'mu razgonom vek,
CHerez noch' i mirozdan'e
Proletaet chelovek.
Byl mamont star, no videl on vpervoj,
Kak dva komka scepilis' v zheltyh travah,
Kak tigr revel i shiril sled krovavyj,
I v kamni upiralsya golovoj.
Byl mamont star, no slyshal v pervyj raz,
Kak ryavknul zver' otryvisto i gluho,
Kak smert' voshla v belki otkrytyh glaz
I ubrala v grudnuyu polost' bryuho.
Kak sdelal zver' vdrug sudorozhnyj pryzhok,
I sbril cvety kogtistoj lapy roscherk;
Kak suho tresnul pervyj pozvonok,
I drozh'yu otozvalsya pozvonochnik.
Kak, razryvaya gorlo i yazyk,
Zver' zatrubil v otchayan'i velikom,
No vdrug raspalsya, vytyanulsya, snik,
Kak budto krov'yu, zahlebnuvshis' krikom,
I v takt bor'by kachaya golovoj.
Vdrug sbilsya mamont, uvidav nezhdanno,
Kak ryzhaya podnyalas' obez'yana
I volosy popravila rukoj.
^TKOMMENTARII^U
Iz vseh stihotvorenij, napisannyh YU. Dombrovskim, pri zhizni pisatelya
napechatano tol'ko odno - "Kamennyj topor". Publikaciya sostoyalas' v 1939 godu
v zhurnale "Literaturnyj Kazahstan".
Lagernaya tetrad' pisatelya nachinaetsya stihotvoreniyami "Derzhavin",
"Venevitinov", "Gnedich i Semenova", no napisany oni, skoree vsego, do
lagerya. Pohozhe, neudovletvorennost' tem, chto emu ne dali dopisat' roman
"Derzhavin" i vyskazat' vse svoi razmyshleniya o sud'be poeta, vylilas' u YU.
Dombrovskogo v stihi. Mozhet byt', okonchatel'no oni byli obrabotany uzhe v
lagere. Poeziya pomogala vyzhivat', razmyshleniya o Venevitinove (o nem YU.
Dombrovskij tozhe hotel pisat' povest'), Gnediche, Kozlove, Klyushnikove
spasali.
Data napisaniya togo ili inogo stihotvoreniya avtorom nigde ne ukazana.
Uzhe posle smerti YU. Dombrovskogo chast' stihotvorenij opublikovana v
razlichnyh izdaniyah: zhurnal "YUnost'", 1988 god, e 2; sbornik lagernoj poezii
"Sredi drugih imen" (sostavitel' V. B. Murav'ev); al'manah "Konec veka".
K. Turumova-Dombrovskaya
Last-modified: Mon, 08 Oct 2001 21:02:34 GMT