vodu,  k   torchashchemu   vyvorotnyu.   Lyagushki   ne
shelohnulis', kak  vmorozhennye  v  listy  kuvshinok,  a  upyr'  dobralsya  do
vyvorotnya, polez -- tolstobryuhij,  s  blestyashchej  skol'zkoj  kozhej.  Vislyj
zhivot podnimalsya  i  shlepalsya  o  mokroe  derevo,  tonkie  krivye  nogi  s
pereponkami podragivali, on ceplyalsya za  korni  tonkimi  pauch'imi  lapami.
Upyr' kazalsya ogromnym gorbatym sliznem, lish' glaza  byli  kak  u  lyaguhi:
vypyachennye, nemigayushchie.
     Po Bolotu povsyudu  vynyrivali  golye,  kak  koleno,  golovy.  Uzhe  ne
pryachas',  potyanulis'  k  odinokomu  vyvorotnyu.  List'ya   kuvshinok   nachali
raskachivat'sya, lyagushki shumno prygali v vodu. Odin upyr', nashchupav pod vodoj
lezhashchij na dne stvol, vskarabkalsya,  poshel  k  vyvorotnyu,  vysunuvshis'  do
poyasa. Donnyj il i gryaz' podnyalis' naverh, voda pomutnela.
     Poslyshalis' kradushchiesya shagi.  Targitaj  prignulsya,  pryacha  golovu  ot
udara, a drugoj rukoj vydernul sekiru iz remennoj petli.
     -- |to ya...-- skazal Oleg toroplivo.-- Oni eshche tam?
     -- Zaskuchal po rodne? A s vidu takie raznye...
     -- Tarh, chto oni tam delayut?
     -- Tvoyu shkuru delyat. I oberegi.
     Oleg vyglyanul iz-za plecha Targitaya. On dyshal  shumno,  budto  probezhal
paru verst, ego kudryavaya borodenka shchekotala Targitayu sheyu.
     -- Vot tot,--  ukazal  Targitaj  pal'cem,--  trebuet  delit'  oberegi
porovnu, a von tot krichit, chto nado po-bratski... A starshoj  velel  otdat'
tomu, chto sderet shkuru s volhva.
     -- YA ne volhv!
     -- Im skazhi. YA znayu, chto iz tebya volhv, kak iz moego...
     On ne dogovoril, a Oleg vysprashivat' ne stal. Vokrug vyvorotnya golovy
torchali plotno, dlya vody ne ostalos' mesta.
     -- Otkuda stol'ko? -- prosheptal Oleg s mukoj.-- Ne noch', a povylezli.
Pravda, nebo v tuchah, no vse-taki svetlo!
     -- Hvorosta nabral? -- sprosil Targitaj.
     -- Kak ya mog? -- prosheptal Oleg yarostno.-- Ty durak i lodyr',  potomu
ne zrish' opasnosti. Upyri -- samoe bol'shoe zlo! Bogov eshche ne bylo,  a  mir
uzhe byl podelen mezhdu upyryami i bereginyami!
     Targitaj skrivilsya ot moshchnogo zapaha. Hot' sekiru veshaj...  Navernoe,
potomu i zhivut zdes' beregini?
     -- Pochemu ne nabral? -- sprosil on.
     -- Upyrej uvidel, govoryu tebe! My proshli cherez Boloto, potomu chto oni
boyatsya solnca, no sejchas nagnalo tuch. Vdrug da hlynet liven'?
     -- V liven' dazhe lyagushki skachut po beregu,-- zayavil Targitaj.
     -- Ezheli lyaguhi, to i upyri...
     -- |to kak dva pal'ca zamochit'. Za zhabami i  upyri  ne  otstanut.  Ty
nagrebi hvorostu. Stemneet, byt' nam v Bolote.
     Verhushki derev'ev grozno zashumeli. Po Bolotu proshla ryab', kuvshinki  s
ostavshimisya lyagushkami  zakolyhalis'.  Nebo  temnelo  bystro.  Tuchi  polzli
temnye i tyazhelye, kak greh. Nad Bolotom temnelo,  no  upyr'  blestel,  kak
smazannyj  svinym  salom,  vokrug   pobleskivali   takie   zhe   bezvolosye
borodavchatye golovy. Upyr' pripodnimalsya na vseh chetyreh lapah,  tyazhelo  i
nadsadno kvakal. Ego  zhivot  s  trudom  otryvalsya  ot  mokrogo  dereva,  a
pokrytaya sliz'yu kozha stala matovoj, sobralas' skladkami.
     -- Vo staya,-- skazal Targitaj udivlenno.-- Sila! Gurtom i  boga  bit'
mozhno. Kto by podumal, chto v  nashem  Lesu  stol'ko  gadosti?  V  chuzhih  --
ponyatno, no chtoby v nashem?
     Oleg oblizal peresohshie guby:
     -- CHuyu magicheskie sily...
     -- Pojdem sobirat' hvorost,-- otvetil Targitaj.


     Kogda staskivali vetki, Oleg derzhalsya k Targitayu tak blizko, chto  tot
ne uterpel, zlo otmahnulsya. Volhv upal na spinu, zadrav nogi.
     -- Ne lez' pod ruku!
     -- YA nechayanno...
     -- Za nechayanno b'yut otchayanno. Ne zhmis' ko mne, kak k babe! Dam v lob,
i uhi otpadut.
     Oleg chut' otodvinulsya,  no  kogda  plesk  stal  gromche,  volhv  snova
puglivo zhalsya k Targitayu, derzha ego kak shchit mezhdu soboj i Bolotom.
     Poslednyuyu ohapku pritashchili vovremya: ot kostra ostalis' odni  bagrovye
ugol'ki. Targitaj nabrosal melkih  shchepochek,  s  siloj  podul,  morshchas'  ot
vzletevshego pepla i strashno razduvaya shcheki. Ugli pokrasneli, blesnul yazychok
ognya.
     On dobavil hvorosta, skazal tverdo:
     -- Bol'shoj ogon' razvodit' ne nado.
     -- A upyri?
     -- Najdut, ne volnujsya! Na vsyu  noch'  hvorosta  ne  hvatit.  A  kogda
dogorit poslednyaya vetka, nas utashchat sonnymi.
     -- YA ne somknu glaz! -- vskriknul Oleg. On drozhal kak osinovyj  list.
Toshchie ruki ne nahodili mesta, on vse vremya peresazhivalsya, vytyagival sheyu.
     -- Vot i ladnen'ko,-- obradovalsya Targitaj.-- Posledi za ognem.  A  ya
bez sna pomru. YA slabyj. Mne nado mnogo spat' i vvolyu est'.
     On snova razvyazal meshok. Za Olegom posmatrival odnim glazom. Govoryat,
za dva goda do rozhdeniya etogo trusa, odnazhdy noch'yu  byla  strashnaya  groza,
kogda Nebo lyubilos' s Zemlej. Veter lomal vekovye derev'ya, sryval vershinki
i unosil, tuchi navisali na  Bol'shoj  Polyanoj  strashnye  i  grohochushchie,  ot
bleska molnij bylo svetlee, chem dnem. Ispugannye lyudi zabilis'  v  nory  i
dupla, drozhali, perezhidaya grohot i nachavshijsya liven'. No  vse-taki  kto-to
videl kak samaya ogromnaya molniya udarila v duplo Duboloma, s nebes  donessya
udovletvorennyj vzdoh, i tut zhe groza stala zatihat'.  Iz  dupla  eshche  shel
dym, kogda  lyudi  sbezhalis',  vytashchili  obuglennye  tela.  Ucelela  tol'ko
molodaya doch' Duboloma. Volhvy hmurilis' i kachali golovami. I v samom dele,
rovno cherez devyat'  mesyacev  rodila  mal'chika,  na  golove  kotorogo  byli
yarko-krasnye volosiki. Rebenok, rodivshijsya ot braka Neba i  Zemli,  dolzhen
byt' velikim volhvom ili velikim geroem,  kak  utverzhdali  stariki,  takie
deti eshche v detstve, a to i v kolybeli sovershayut velikie  podvigi...  No  v
etot raz mudrye starcy oshiblis'. Oleg vyros ognenno-ryzhim, s krasnymi  kak
plamya vechernego kostra volosami, no plemya eshche ne  vidalo  takogo  trusa  i
nikchemu!
     Oleg pohodil po  ostrovu,  sobiraya  hvorostinki,  a  kogda  vernulsya,
Targitaj uzhe spal, podognuv koleni. Rot perekosilsya, meshok prizhimal obeimi
rukami, budto sobiralsya est', ne prosypayas'.


        Glava 4

     Targitaj tyanul na golovu shkuru, spasayas' ot yarkogo sveta, umashchivalsya,
podtykival kraya, chtoby ne dulo. Vdrug prizhglo tak, chto uslyshal  shipenie  i
zapah gorelogo myasa. On diko zaoral, otkryl glaza.
     Oleg, blednyj kak smert',  raskoryachilsya  nad  edva  tleyushchimi  uglyami.
Snizu ego podsvechivalo krasnym, lico kazalos' zalitym krov'yu.
     -- Uzhe utro? -- sprosil Targitaj v ispuge.-- Tol'ko glaza zakryl...
     Iz nizhnej guby Olega tekla krov', borodka sliplas' korichnevym klinom.
On skazal hriplo:
     --  Dumal,  ty  okolel...  Zdes'  byli   upyri!   Sobralis'   vokrug,
tyanulis'... YA brosil poslednyuyu  hvorostinu,  kogda  rassvetalo...  Eshche  by
chut'...
     Targitaj podul na obozhzhennye pal'cy, pozhalovalsya:
     -- To-to mne vsyakaya pakost' mereshchilas'. Kayus', greshil na tebya.
     Oleg prosheptal s uzhasom:
     -- Kak ty mog... Oni tak orali!
     -- Pospat' ya umeyu. Govoryat, chto  ya  ni  na  chto  ne  goden.  Durost'!
Pospat' i poest' -- s kem ugodno shlestnus'! Kogda splyu, na mne hot' drova
rubi!
     On zevnul, potyanulsya. Sustavy zatreshchali, kak derev'ya v sil'nyj moroz.
Ne glyadya, posharil v izgolov'e, nashchupal sapogi. Na ladoni  ostalas'  sliz',
slovno po holyavam propolzli  ulitki.  Na  dereve  blesteli  mokrye  pyatna,
gnil'yu pahlo sil'nee.
     -- Prosypat'sya ne lyublyu,-- ob®yasnil Targitaj so vzdohom.-- Vse chto-to
trebuyut, orut, gonyat, vsegda nedovol'ny... U tebya v meshke chto-to ostalos'?
     -- Ostalos'. YA bral na nedelyu.
     -- Zachem ede propadat'? Razvyazyvaj.
     Oleg ne dvigalsya, glaza ego medlenno zakryvalis'.  Targitaj  razvyazal
meshok volhva, a  zavyazku  brosil  na  derev'ya.  Ot  Bolota  neslo  gnil'yu.
Targitaj povernulsya k vetru spinoj, naleg na hvoshch, perebivaya von'.
     Oleg vzdrognul, ot neponyatnogo hrusta ochnulsya.  Targitaj  peremalyval
krepkimi  zubami  ptich'i  kosti,  oblizyval  zalitye  zhirom  pal'cy.  Guby
blesteli, slovno vsyu noch' celovalsya s upyryami. On shumno chavkal,  vysasyvaya
mozg iz kostej, sopel, vzrygival, obglodannye kosti  razbrasyval  po  vsej
polyane.
     -- ZHresh', kak stado svinej,-- skazal Oleg so zlost'yu,-- a chto  zavtra
est' budesh'?
     -- Dumaesh' dozhit'? -- udivilsya Targitaj.
     Utro pereshlo v den', nakonec Oleg, ne vyterpev, vyhvatil iz  ego  ruk
svoj  napolovinu  opustevshij  meshok.  Nebo   ostavalos'   v   tuchah,   tam
peremeshchalis' tyazhelye massy, solnce redko proglyadyvalo mutnym pyatnom.
     -- Nado idti!
     -- Nado tak nado,-- soglasilsya Targitaj nehotya.
     On uvyazal meshok, kotoryj stal namnogo legche, podnyalsya. Oleg  poslushno
vskochil, i snova Targitaj udivilsya,  chto  volhv  dazhe  ne  pytaetsya  vyjti
vpered.
     Targitaj sostupil v zhidkuyu gryaz', uzhe progretuyu na  melkovod'e.  Tuchi
dvigalis' na nebe, otrazheniya bystro bezhali po Bolotu.  Rashodilis'  krugi,
slovno krupnaya ryba na letu hvatala komarov. Poubavilos'  shirokih  list'ev
bolotnyh rastenij, lyagushki ischezli vovse. Nad temnoj vodoj mel'knula ten',
Targitaj s izumleniem uznal krupnogo kozhana.
     Voda podnyalas' do kolenej. Szadi vzvizgnul Oleg, uhvatilsya  za  meshok
Targitaya. Volhva kolotilo, on smotrel v mutnuyu  vodu,  so  dna  podnimalsya
ryzhij il. Kogda ten' ot tuchi  padala  osobenno  gustaya,  sumrachnaya,  snizu
podnimalos' chto-to blednoe,  mertvenno-zheltoe.  Targitaj  razlichil  skvoz'
tolshchu vody krupnye nemigayushchie glaza, polnye  lyutoj  nechelovecheskoj  zloby.
Tucha sdvinulas', i upyr' ushel ot  dnevnogo  sveta  v  glubiny,  ukrylsya  v
klubah korichnevoj donnoj muti.
     Oleg zakrichal:
     -- Tarh, nam ne vyjti! Ostrovok okruzhen. Zdes' ih celoe plemya.
     -- Knyazya vybirayut, chto li,-- skazal  Targitaj.  On  postoyal  v  vode,
chuvstvuya, kak holod podnimaetsya po nogam.-- Ne povezlo  nam...  Kogo  bogi
nevzlyubyat, tot i v nosu palec slomit. |to ty ih prognevil, lyubimec bogov!
     -- Bogi ne lyubyat eshche bol'she lenivyh!
     -- Mozhet byt', upyri skoro razojdutsya? Posle vyborov? Ili izgonyayut...
izupyrivayut kogo-nibud'? Togda razojdutsya eshche ran'she.
     Oleg s mukoj v glazah sledil za nebom.
     -- Tuchi, bud' oni neladny! Horosho --  ne  dozhd',  a  to  upyri  pryamo
sejchas vylezli by na bereg!
     -- S chego by? Oni smolodu privykli sidet' v Bolote. Tak my  idem  ili
net?
     Oleg oglyanulsya na bereg, podnyal  glaza  kverhu,  schitaya  tuchi,  snova
posharil glazami po Bolotu. Targitaj sprosil neterpelivo:
     -- Nu? V Lesu volki voyut, a doma strashno?
     -- Tarh, sejchas my ne pojdem... Nado perezhdat'.
     -- A chto izmenitsya?
     -- Tarh, ty sovsem durak, esli ne  ponimaesh'.  Upyri  boyatsya  solnca.
Tuchi ujdut,  solnce  prozhzhet  vodu  ognennymi  luchami.  I  my  projdem  po
melkovod'yu, kak shli syuda.
     -- A kogda tuchi ujdut?
     -- Tol'ko bogi vedayut.
     -- Sam ty duren', a eshche volhv,--  soobshchil  Targitaj  zloradno.--  Ded
Taras v tochnosti znaet, kogda budet dozhd',  kogda  sneg...  Dazhe  chervyaki,
zhaby, murav'i vedayut, a ty -- bogi!
     Oleg popyatilsya k ostrovu, ne otryvaya glaz ot upyrej. Lico bylo  takim
zhe zheltym, a glaza tarashchilis' i ne migali. Dazhe sherst'  na  volch'ej  shkure
prilipla, blestela kak pokrytaya sliz'yu.
     Targitaj vernulsya  sledom,  dovol'nyj,  chto  sejchas  bezdumno  lyazhet,
razbrosaet ruki. Dazhe poigraet na svireli -- ruki cheshutsya davno.
     -- Hvorosta net, pomnish'? -- skazal on, lozhas' pod derevom.-- A noch'yu
zdes' shastayut tvoi druzyaki.
     Oleg pobelel, budto krov' cherez pyatki ushla  v  zemlyu.  Targitaj  dazhe
otodvinulsya, chtoby somlevshij volhv ne grohnulsya svoimi kostyami na nego, no
Oleg podergal-podergal kadykom, sglotnul, probleyal:
     -- My... my zalezem na derevo.
     -- A upyri ne lazayut? Ne znaesh', a  eshche  volhv...  CHemu  tebya  tol'ko
uchili. Ladno, noch'yu uznaem. Mne tozhe ne hochetsya mochit' zadnicu  v  Bolote.
Perezhdem. A u tebya salo ostalos'?
     Oleg sel na vyzhzhennoe kostrom pyatno, szhal ladonyami  golovu.  Targitaj
vytashchil svirel', tonkim prutikom potykal v dyrochki,  prochishchaya  ot  shersti,
gryazi i drugogo nepotrebnogo musora.
     Volhv dernulsya, edva Targitaj zaigral, otvernulsya.
     Poka Targitaj igral, moshchno razduvaya shcheki, Oleg zlilsya,  dergalsya,  no
kogda tot otlozhil  svirel',  volhv  pozhalel,  chto  pesni  takie  korotkie:
Targitaj tut zhe pochti s golovoj zalez v meshok. Oleg dolgo terpel,  morshchas'
ot hrusta, chavkan'ya i sopeniya, nakonec vzorvalsya:
     -- Do suharej dobralsya, nenasytnoe bryuho! Mne polozhili  edy  dnej  na
desyat'!
     -- Kto horosho est,-- otvetil Targitaj  s  nabitym  rtom,--  horosho  i
rabotaet.
     -- Ty horosho rabotaesh'?
     -- A cho?
     -- Ne nabivaj puzo! K utru korchi shvatyat.
     -- Ne trevozh'sya,-- otvetil Targitaj syto.-- YA vse predusmotrel!.. Nas
sozhrut zadolgo do utra.
     On syto rygnul, otpihnul nogoj meshok i  vzyal  svirel'.  Oleg  smotrel
zlo, ne nahodya slov. Redkostnyj duren' uzhe v  svoem  durackom  pridumannom
mire, gde imenno on -- redkostnyj geroj i umnik, a vse vokrug  duraki.  On
tam samyj sil'nyj, samyj neustrashimyj. Pobivaet upyrej, smokov,  polkanov,
spasaet beregin', a unizhennyj Gromoboj vinovato  kaetsya,  chto  nedoocenil,
nedoponyal... Na samom zhe dele tol'ko on, Oleg,  ponimaet,  chto  oba  zhivut
imenno v etom zhestokom mire, drugogo net. Esli upyri sozhrut, to sozhrut,  i
eto uzhe navsegda.
     -- Velikie bogi,-- prosheptal on s otchayaniem.-- Kak nas vyperli, takih
raznyh, vmeste? Ili my na krajnih koncah palki, a Narod -- poseredine?
     On chasto vskakival, ne v silah slyshat'  pronzitel'nye  zvuki  svireli
pryamo nad uhom. Voda blestela vokrug ostrovka tusklaya, temnaya, pohozhaya  na
degot'. List'ya kuvshinok uzhe ne  lezhali  carstvenno,  a  plavali,  pomyatye,
sorvannye, pritoplennye. Na vyvorotne  vraskoryaku  vse  eshche  sidel  upyr',
tol'ko po sheyu spolz v vodu, no upyrej sobralos' eshche bol'she. Izdali  Boloto
kazalos' pokrytym bolotnymi kochkami.


     Do vechera Oleg brodil po ostrovku, osmotrel i pereshchupal vse  derev'ya.
Targitaj ne rasstavalsya s sopilkoj, dudel i dudel, vkonec ohrip.  Za  ves'
den' lish' razok perevernulsya na drugoj bok. On slozhil novuyu pesnyu,  sygral
na vse lady, spel na dva golosa. Nachal probovat' eshche odnu, no na polyanu  s
radostnym voplem vyvalilsya Oleg.
     -- Otyskal horoshij tolstyj dub!  Vetki  shirokie,  krepkie.  Mozhno  ne
privyazyvat'sya. Otsidimsya? Vetki do samoj zemli, zalezat' legko, lyagushka  i
ta zaberetsya...
     On oseksya. Targitaj lenivo privstal, nashchupal meshok.
     -- Vo upyri obraduyutsya. Nu, idem?
     Oleg zatryassya kak list na vetru.
     -- Ob odnom dumaesh', drugoe upuskaesh'...  Togda  von  na  tu  berezu!
Vysochennaya, a vetok sovsem net.
     -- Tebya hot' sejchas vmesto Boromira.  Kak  tam  prosidim  noch',  esli
vetok net?
     So storony Bolota tiho hlopnulo. Potom chto-to tyazheloe  shlepnulos'  na
bereg, slovno baba shvyrnula voroh mokryh shkur.  Buhnulo  v  drugom  meste,
zachavkala gryaz', zahlyupalo, potyanulo gustoj von'yu.
     Oleg otprygnul, lico ego bylo strashnym:
     -- Bystree! Bystree zhe!
     -- Bystrota nuzhna pri lovle bloh...
     Vse zhe, derzha meshok v  odnoj  ruke,  podhvatil  sekiru,  brosilsya  za
volhvom. Tot, petlyaya kak zayac, podbezhal k vysokomu yavoru.  Razdutyj  stvol
bezobrazno gorbilsya pod mohnatymi lishayami, koryavymi narostami i naplyvami.
Brosiv meshok Targitayu, Oleg  podprygnul,  uhvatilsya  tonkimi  pal'cami  za
korotkij suk, leg bryuhom, koe-kak zacepilsya nogami.
     Szadi zachmokala zemlya, slovno  po  gryazi  shli  ogromnye  gusi.  Mezhdu
derev'ev pokazalis' belesye tela. Targitaj toroplivo shvyrnul meshki  Olegu,
tot staralsya povesit' na suchok, promahivalsya, a utinye lapy s  pereponkami
shlepali uzhe za spinoj.
     -- Bystree! -- kriknul Targitaj.-- Bystree, sonnyj chervyak!
     Oleg nakonec-to opustil ruku, Targitaj uhvatilsya,  edva  ne  razdaviv
tonkie, slabye pal'cy volhva. Tot potyanul izo vseh sil, pod nim zatreshchalo.
Targitaj tyazhelo dotyanulsya do pervoj vetki, koe-kak  vzobralsya,  prosheptal,
zadyhayas':
     -- Nado lezt' vyshe... Menya uzhe hvatayut za nogi.
     Oleg vzvilsya kak belka, zavereshchal, cherez minutu sidel uzhe na verhushke
dereva, obnyav stvol. Klyanya sebya za durost', Targitaj povesil oba meshka  na
sebya, zalez vyshe, svesilsya, chtoby srubit' za soboj vetki.  Meshki  s  siloj
potyanuli vniz, edva ne peredaviv gorlo. Esli by ne s®el polovinu  zapasov,
zadushilo by nasmert'. Vot i reshaj, kto durak.
     Pot zalival  glaza.  Karabkalsya  zadnicej  vverh,  ibo  srubal,  dazhe
stesyval kazhduyu vetku. Sekira Mraka byla ostroj, tot umeet vybirat' nuzhnye
kamni, no bol'no tyazhela, i pot zalival glaza, takoj gustoj i lipkij, budto
dazhe s zadnicy bezhalo tol'ko po licu, vyedaya glaza.
     On podnimalsya vse vyshe i  vyshe,  srubaya  suchki,  vetki,  zatesyvaya  i
sravnivaya narosty. Stvol za nim ostavalsya  chistym,  kak  plod  kashtana,  s
kotorogo sbili shipastuyu kozhuru.
     Volhv kachalsya na verhushke, pohozhij na nahohlivshuyusya  voronu.  Vetochki
pod Targitaem nachali potreskivat'. S toj storony  stvola  temnela  tolstaya
vetka, pryamo ot stvola razdvaivalas', a  dal'she  raschetveryalas'.  Targitaj
povesil oba meshka, razvyazal.
     Oleg v panike karknul sverhu:
     -- Ty opyat' budesh' zhrat'?
     -- Sperva privyazhus'. U tebya remen' est'? YA brykayus' vo sne.  S  lavki
chasto padal, kak sejchas pomnyu. Da i perekusit' vremya. YA vsegda hochu  est',
kogda sizhu na dereve.
     -- Ty nedavno el! -- kriknul Oleg s beznadezhnost'yu v golose.
     -- Da? Ne pomnyu.
     -- Kak ty mozhesh' sejchas... est'?
     -- Kak pticy. Oni vsegda edyat na derev'yah.
     Oleg  pokrepche  prizhalsya  k  raskachivayushchejsya  vershine.   Ne   risknul
napominat', chto  pticy  na  derev'yah  eshche  i  poyut,  a  to  duraku  tol'ko
napomni... Pod nim uzhe poslyshalos' dovol'noe chavkan'e, sopen'e, hrust.


     Targitaj prosnulsya ot sobstvennogo krika, mokryj, obleplennyj sliz'yu.
V kromeshnoj t'me ego tyanuli, dergali,  gorlo  sdavili  holodnye  skol'zkie
pal'cy. Drugaya ladon' uperlas' v lico. Dyhanie zabival zapah syroj ryby  i
lyagushach'ej ikry.
     On zaoral, otshvyrnul skol'zkoe telo. Sverhu nessya nesmolkayushchij krik:
     -- Tarh!.. Tarh, prosnis'!.. Tarh, na tebe upyri!
     Drozha, on udaril  vo  vse  storony  loktyami,  kulakami.  Pravaya  ruka
vysvobodilas', on vydernul iz petli sekiru. Udaril, popal v myagkoe, zaoral
eshche gromche i  nachal  ostervenelo  mahat'  tyazheloj  sekiroj  Mraka  vo  vse
storony. Vdrug lezvie zvonko udarilo po tverdomu, pod nim opasno  drognula
i zatreshchala vetka.
     Mokraya ruka shlepnula po licu, holodnye pal'cy  s  siloj  szhali  guby.
Targitaj dernul golovoj, ostervenelo szhal chelyusti. Emu pokazalos', chto  on
perekusil huduyu rybu s obodrannoj cheshuej.
     Sverhu oral i vizzhal Oleg. Nakonec Targitaj otchayannym tolchkom sbrosil
v temnotu poslednyuyu mokruyu  tushu.  Vnizu  hlopnulo,  slovno  lopnul  bychij
puzyr'. Pod derevom zashlepali nogi.
     Targitaj perevel dyhanie, prislushalsya. Snizu priblizhalos'  ostorozhnoe
shlepan'e. Targitaj vzyal sekiru za  konec  rukoyati.  Kogda  shlepan'e  stalo
sovsem blizko, on povertel golovoj,  opredelyaya,  s  kakoj  storony  stvola
podnimaetsya nochnoj zver', otvel ruku, vyzhdal, s siloj rassek temnotu.
     Lezvie natknulos' na  pregradu  na  polputi.  Rukoyat'  rvanulo.  CHut'
pogodya snizu donessya smachnyj shlepok. Targitaj plyunul vsled, nogtyami sdiraya
s yazyka gnilostnyj nalet.
     Vnizu po-prezhnemu shlepalo, kvakalo, chavkalo, naverhu vereshchalo  tonkim
protivnym golosom. Targitaj kriknul:
     -- Da zatknis'! Snizu -- upyri, sverhu -- ty!
     Oleg zaoral eshche gromche:
     -- Ty cel?.. Oni ushli?.. YA krichal tebe, krichal, a ty spish' kak pen'!
     Targitaj ne slushal,  v  temnote  pytalsya  nashchupat'  nogi.  Upyri  uzhe
ot®eli? Net, sapogi na meste,  znachit,  i  nogi  uceleli.  Pravda,  sapogi
upyryam vrode by ni k chemu, no vse-taki...
     Okochenevshimi ot nochnogo holoda pal'cami  pytalsya  oslabit'  uzly,  no
remni za noch' styanulo, uzly slilis' v sploshnye narosty. Derevo podragivalo
-- to li on tryas, to li karabkayutsya mokrye skol'zkie tvari.
     Sverhu nessya umolyayushchij vopl':
     -- Tarh, ty tol'ko ne spi!.. Tarh!
     -- Da zatknis',--  otvetil  Tarh,  chut'  ne  placha.  Nogti  vrode  by
zacepilis' za konchik, teper' nado tyanut', oslabit' uzel.-- YA uzhe vyspalsya,
trus poganyj. Tebe tam sverhu vidnee: rassvet skoro?
     -- Uzhe gryadet! -- zakrichal Oleg.-- Na vostoke svetleet!
     -- Dobro... Togda posplyu eshche malost'.
     Remni oslabli, po zatekshim nogam  pobezhali  murashki.  Targitaj  ohal,
rastiral nogi, chesalsya, dral kozhu  krepkimi  nogtyami,  razgonyaya  nevidimyh
murav'ev. Nakonec zud stih, no ushlo i teplo. Targitaj  polozhil  sekiru  na
koleni, s®ezhilsya, sberegaya ostatki  tepla.  Vnizu  shelestelo,  slovno  tam
begali tysyachi krupnyh murav'ev.
     Ochnulsya on ot prikosnoveniya holodnyh ruk. Ledyanye pal'cy  hvatali  za
lico, i Targitaj vzvizgnul, edva ne sorvavshis'  s  vetki,  odnoj  rukoj  s
siloj udaril  tverdoe,  navisshee  nad  nim,  drugoj  ladon'yu  pohlopal  po
kolenyam.
     Sekiry ne bylo!.. On zamahal kulakami,  snova  ugodil  v  holodnoe  i
mokroe.
     -- Da ochnis' zhe! -- zaoralo u nego nad uhom.-- |to ya, Oleg!
     Nad nim kolyhalos' blednoe lico volhva, pravuyu polovinu  uzhe  zalival
ogromnyj krovopodtek. Verhushki derev'ev goreli pod yarkimi luchami solnca.
     -- Prosnis'! -- kriknul Oleg lyuto.-- I daj mne slezt'! Ty razlegsya na
doroge.
     Targitaj oshalelo oglyadelsya. Remni oslabeli, no derzhali. Zemlya  daleko
vnizu pod derevom byla istoptannoj, mokroj, slovno proshel dozhd'. U  samogo
podnozhiya blestela obleplennaya sliz'yu sekira.
     Volhv za noch' pozelenel, ishudal, i ot  nego  gadko  pahlo.  Targitaj
koe-kak raspustil uzly, a volhv, kotorogo ruki uzhe ne derzhali, spolz pryamo
na golovu. Targitaj polez po stvolu vniz, klyanya duraka, kotoryj stesal vse
udobnye suchki i vetochki. Oleg postoyanno  naezzhal  na  golovu  sapogami,  a
poslednie sazheni Targitaj skol'zil neuderzhimo, obdiraya  zhivot  o  shershavyj
stvol -- dushegrejka zadralas' k podborodku.
     Oleg povalilsya na zemlyu, kak meshok s travoj, a  Targitaj  brosilsya  k
sekire.  V  ruke  ostalas'  palka,  a  tyazhelyj  kamen'  s  ostrym  lezviem
soskol'znul,  bol'no  udariv  po  noge.  ZHila,  kotoroj  kamennaya   sekira
krepilas' k drevku, lopnula, boltalas' izlohmachennaya.

     On povertel sekiru, otbrosil. Mrak pochinil by, da i  to  nado  dobyt'
horoshego zverya; vzyat' krepkie zhily,  vydelat',  tugo  zatyanut',  a  sverhu
zalit' ryb'im kleem!
     Oleg lezhal na zemle, edva zhivoj.
     -- Teper' oni ne ujdut...
     -- Ty tozhe,-- uspokoil ego Targitaj.
     On vlyapalsya v sliz', peresel, a pal'cy  uzhe  dostavali  iz-za  pazuhi
svirel'.
     -- Pochemu? -- sprosil Oleg.
     -- Spi,-- posovetoval Targitaj.-- Dnem  tozhe  horosho  spat'.  Hochesh',
vmesto tebya prilyagu, a ty postorozhish'?
     Glaza Olega uzhe zavoloklo pelenoj. Vtoraya noch' bez sna -- pervaya byla
v dome Tarha. V poslednem usilii  on  podgreb  meshok  i  polozhil  na  nego
golovu.
     Targitaj serdito otvernulsya. U zapaslivogo volhva eshche ostavalis' salo
i ryba!
     Vo sne Oleg vskrikival, dergalsya. Targitaj naigryval spyashchemu na dude,
otgonyaya zlyh duhov, no volhv brykalsya eshche  sil'nee,  dyshal  chasto,  slovno
zajcem ubegal ot horta. Targitaj poproboval ostorozhnen'ko vytashchit'  meshok,
no volhv ceplyalsya sudorozhno, vshlipyval, krivil rozhu v plache.
     Targitaj ne vyderzhal, rastolkal volhva:
     -- Ne spi, zamerznesh'. Davaj posmotrim, salo ne isportilos'?
     Oleg podgreb meshok, prizhal k grudi.
     -- CHto? Gde?
     -- Upyryaki?.. Ne perezhivaj, nikuda  ne  delis'.  Mozhesh'  pereschitat'.
Vo-o-on iz-za derev'ev vyglyadyvayut!
     Oleg pokatilsya v druguyu storonu, vse eshche prizhimaya k grudi  meshok.  Za
derev'yami vidnelas' bolotnaya voda,  rashodilis'  krugi.  Myasistye  list'ya,
melkaya zelen' ryaski, belosnezhnye cvety kuvshinok -- vse ischezlo. Voda  byla
neprivychno golaya, buraya ot ila, strashnovataya.
     -- Vsyu bolotnuyu travu  vytolochili,--  zametil  Targitaj  s  ukorom.--
Vidat', bol'shoj tabun pasetsya... Ty razvyazyvaj meshok, razvyazyvaj! Vse odno
ne ujdem.
     -- Mozhet byt', rastyanem na paru dnej?
     -- Ne evshi na vetkah ne usidim.
     -- My privyazhemsya!
     -- Golodnyj ne usidit i na privyazi. Mne nado est' chasto. I  mnogo.  YA
slabyj.
     Oleg pokorno razvyazal meshok, a  ochkur  obrechenno  zabrosil  v  kusty.
Targitaj podgreb k sebe lomti pobol'she:
     -- Nalegaj! Ne dadim proklyatym zhrat' nashe salo.
     Oleg nehotya  vzyal  samyj  malen'kij  kusok.  Targitaj  el  za  troih,
poslednyuyu kost' shvyrnul za spinu. V kustah zashurshalo, zalopotalo.
     -- Kak ty sejchas? -- sprosil Targitaj s interesom.
     -- Neprivychno...
     -- |to ot upyrej,-- ob®yasnil Targitaj.-- Mesto  takoe.  Davaj  doedim
suhari? U menya eshche ostalis'.
     Oleg pokosilsya na serye suhari s cheshujkami kory.
     -- Net... ne budu.
     -- Kak znaesh', mne nado zaest' zhirnoe.
     Ot suharej pahlo dymom, natoplennoj zemlyankoj, lezhankoj,  polatyami  s
vorohom  shkur.  Targitaj  razlozhil  ih   na   kolenyah,   lyubovno   vybiral
podzharistye, chtoby hrusteli, posmatrival na nebo. Tuchi plyli tyazhelo,  edva
ne zadevaya za derev'ya.
     Oleg otkinulsya na spinu, zahrapel. Tonkorukij i tonkonogij, s shirokoj
grud'yu kolesom...  pereehannoj,  on  vyglyadel  zhutko  s  nyneshnim  vzdutym
zhivotom, chto nachinalsya srazu ot vmyatoj grudi.
     Targitaj dogryz poslednij suhar', vytashchil svirel'. Edva zaigral, lico
volhva perekosilos', i Targitaj povernulsya  k  nemu  spinoj.  Nad  golovoj
gromyhnulo, po nizkim tucham prokatilsya tyazhelyj grohot.  Verhushki  derev'ev
zashumeli.
     Targitaj doigral, rastolkal volhva:
     -- Nu i spish'... Srazu vidno, v meshke uzhe pusto. Vstavaj! Tvoi druzhki
uzhe vylezli.
     -- Kto?
     -- Nu, kotorye v Bolote.
     Oleg podhvatil pustoj meshok, toroplivymi pryzhkami ponessya  k  derevu.
Targitaj  polez  sledom,  podtalkivaya  volhva  v  toshchij  zad,   podstavlyaya
sceplennye ladoni. Such'ya i narosty stesal, duren', samomu  by  zalezt',  a
tut eshche sluzhitelya kul'ta tashchi...
     Oleg  pokarabkalsya  vyshe,  a  Targitaj  uselsya  na   prezhnee   mesto,
privyazalsya. Na golovu sypalis' shchepochki, cheshujki kory i melkie listochki  --
u volhva nachalsya sezon gnezdovaniya.

     Vnizu temnelo bystree. Na polyane  dvigalis'  belesye  pyatna,  shlepali
bosye nogi. SHlepan'e bylo chastym, slivalos' v monotonnyj  plesk  zatyazhnogo
dozhdya.
     Tuchi vse eshche zastilali nebo, ni odna zvezda ne  proglyanet,  no  dozhdya
net, lish' vdaleke edva slyshno rychit nebesnyj zver'. Derevo drozhalo:  volhv
shumno dral svoyu grud' nogtyami.  U  Targitaya  tozhe  zudelo  i  chesalos'  ot
bolotnoj pakosti, on shikal na Olega, snova vslushivalsya i opyat' slyshal lish'
carapan'e nogtej po kozhe. Eshche  v  proshlom  godu,  kogda  Oleg  pozhalovalsya
Boromiru, chto stradaet ot zuda, tot podumal i sprosil: ne proboval li  tot
myt'sya. Proboval, otvetil tot serdito,--  ne  pomogaet,  cherez  mesyac  vse
opyat' cheshetsya.
     Zapah gnili vdrug usililsya. Targitaj  pochti  oshchutil  sliz'  po  vsemu
telu. On brezglivo  vyter  pal'cy,  snova  cyknul  na  volhva.  Na  golovu
posypalis' kusochki kory.
     -- Pora im lezt',--  skazal  Targitaj.  Serdce  kolotilos',  pytalos'
vyskochit', pal'cy nachali vzdragivat'. On krepko szhimal rukoyatku sekiry  --
vse-taki luchshe, chem nichego.
     -- Molchi,-- prosheptal Oleg.
     -- Dumaesh',  zabyli?  --  udivilsya  Targitaj.--  Derzhi  karman  shire.
Navernyaka vidyat nas v temnote.
     -- My zh ne vidim!
     -- A upyri kak sovy.
     Snizu poslyshalsya tihij voj. Upyri vyli tak tiho, chto Targitaj  sperva
reshil, chto pochudilos', no kozha na golyh rukah poshla pupyryshkami. Voj  stal
gromche, oznob  pobezhal  po  vsemu  telu.  Volosy  na  rukah,  na  zatylke,
vezde-vezde zashevelilis', podnyalis' dybom.
     -- CHto s nimi? -- sprosil on shepotom.-- Pomer kto? Dobro by, glavnyj,
chto na pne... Peregrelsya, vidat', na solnce.
     -- Targitaj,-- doneslos' sverhu otchayannoe,-- my propali...
     -- Sovsem?
     -- Sovsemej ne byvaet...
     Voj stal gromche, raspalsya na raznye  golosa.  V  ushah  narastal  shum,
slovno Reka vdrug vstala na dybki i voda  polilas'  na  zemlyu  s  ogromnoj
vysoty. Telo  svelo  sudorogoj,  gorlo  perehvatilo  tugim  obruchem,  guby
onemeli. Targitaj s ogromnym trudom shevel'nul yazykom: tot stal derevyannym,
slovno by ob®elsya zelenyh yablok.
     Sverhu uslyshal zatihayushchij otchayannyj shepot:
     -- Tem... nye zaklyatiya... CHernye sily Zla...
     Voj narastal. Serdce Targitaya nachalo ostanavlivat'sya,  telo  medlenno
holodelo. On popytalsya  dernut'sya,  po  derevu  uzhe  polzut,  ih  hotya  by
rukoyat'yu...
     Iz temnoty vynyrnula slabo osveshchennaya zvezdami oskalennaya shirokorotaya
morda. Upyr' perelez so stvola na vetku, gde sidel Targitaj. Sledom  polez
drugoj, a po stvolu shlepalo mnozhestvo lap.
     Upyr' shvatil Targitaya za ruku. Remni natyanulis', upyr' dernul,  ruku
ozhglo bol'yu. Na Targitaya polez vtoroj, vetka ugrozhayushche zatreshchala. "Hot' by
oblomilas',-- mel'knulo v zatuhayushchem mozgu.-- Srazu by konec..."
     Pervyj upyr', raspolosovav Targitayu plecho, natknulsya  na  privyazannye
remni, kvaknul. Vtoroj vozbuzhdenno zashlepal mokrymi gubami, oba  vcepilis'
v uzly. Targitaj zadyhalsya, upyr' sel zadom pryamo na  lico,  zhirnaya  sliz'
zaleplyala glaza, nozdri...
     Vnezapno shum v golove nachal stihat'.  Targitaj  s  usiliem  shevel'nul
golovoj, tut zhe na ego gorle somknulis' holodnye skol'zkie  pal'cy.  Remni
oslabli, Targitaj uvidel pod soboj temnuyu bezdnu. On ne upal, nogi  popali
v razvilki, upyri tyanuli v raznye storony.
     Targitaj hriplo zakrichal, uhvatil blizhnego  upyrya  za  gorlo.  Nizhnyaya
chelyust' otvisla, iz pasti pahnulo takim zlovoniem,  chto  zheludok  Targitaya
sam po sebe prygnul k gorlu.  Na  upyrya  obrushilsya  vodopad  perezhevannogo
sala, myasa, ryby, pticy i suharikov. Upyr' zavizzhal,  popytalsya  otvernut'
mordu, no Targitaj szhimal gorlo upyrya,  samogo  tryaslo,  zheludok  staralsya
vyskochit' vsled.
     Nakonec pal'cy razzhalis', polumertvyj upyr' ischez  v  temnote.  Vnizu
poslyshalsya zvuchnyj shlepok, i Targitaj vnezapno ponyal,  chto  v  Lesu  stoit
mertvaya tishina.

     Vnizu mezhdu derev'yami mel'kal ogonek. Targitaj,  drozha  ot  slabosti,
svesil  golovu.  Ogonek  priblizhalsya,  prevratilsya  v  pylayushchij  fakel.  V
krasnovatom chadyashchem svete mel'knulo bledno-zelenoe rylo upyrya. Fakel rezko
dernulsya, na mig poteryal blesk, zatem vspyhnul eshche yarche, a  upyrya  uzhe  ne
bylo vidno.
     Targitaj hotel zaorat', no guby ne  dvigalis',  on  stal  razvyazyvat'
remni, zabyv, chto upyri uzhe razvyazali, shipel ot zlosti, nakonec  dotyanulsya
do stvola i, obhvativ rukami, zaskol'zil vniz.  Dushegrejka  zadralas',  no
luchshe uzh po slizi golym puzom, chem mordoj.
     Nogi eshche ne  kosnulis'  zemli,  kak  chto-to  moguchee  sdavilo  plechi.
Targitaj zadushenno pisknul:
     -- Mrak, otkuda ty?
     Mrak vysilsya ogromnyj, kak derevo,  moguchij,  shirokogrudyj.  V  odnoj
ruke derzhal smolistyj fakel razmerom s dobroe brevno, v drugoj ruke  hishchno
blestela ogromnaya  sekira.  Mrak  svirepo  ulybalsya,  krupnye  belye  zuby
blesteli.
     --  Zahotelos'  poproshchat'sya,--   brosil   on   hriplym   muzhestvennym
golosom,-- ili my uzhe poproshchalis'?.. Vy chego na dereve? Probuete  v  voron
perekidyvat'sya?
     -- V sov,-- otvetil Targitaj. On prizhalsya  k  silachu,  chuvstvuya  sebya
malen'kim i udivitel'no zashchishchennym.-- Mrak... Kak zdorovo, chto ty zdes'.
     -- Nado razvesti koster,-- skazal Mrak.-- A gde Oleg?
     -- On na dereve. A kostra ne razvesti... Vse syroe.
     -- Tak razvedite iz syrogo!
     -- A kak?
     -- Lovi!
     On shvyrnul fakel, Targitaj edva shvatil na letu. Iskry opalili  lico.
Po Lesu poshel stuk i tresk, i kogda s dereva slez oshalevshij Oleg,  posredi
polyany uzhe vysilas' gruda hvorosta.
     -- Vovremya,-- skazal Mrak  odobritel'no.--  Zazhigat'  ogon'  --  delo
volhvov.
     Oleg rasteryanno ulybalsya -- lico bylo blednoe, zhalkoe.
     -- Da, no... Mrak, ya ne umeyu syroe...
     Mrak sverknul  ochami.  Ego  ruka  mel'knula  kak  molniya,  v  pyaterne
okazalsya zhgut beresty  s  berezy,  otkuda  spolz  volhv.  Targitaj  zatail
dyhanie, a  Mrak  vyhvatil  fakel,  shvyrnul  vmeste  s  berestoj  na  kuchu
hvorosta. Beresta vspyhnula zharko, chadno. Plamya zastonalo ot  naslazhdeniya,
rvanulos' vverh bagrovym fakelom s chernoj kajmoj  kopoti,  liznulo  vetki,
zatreshchalo, razgryzaya vetvi.
     Polyana ozarilas' slepyashche yarkim svetom. Za derev'yami  t'ma  sgustilas'
eshche bol'she, no zdes' bylo suho, teplo, zdes' byl  moguchij  Mrak.  Targitaj
nelepo perestupal s nogi na nogu, vezde blestelo i vonyalo, nakonec vstupil
v pobleskivayushchuyu luzhu, ot kotoroj neslo otvratitel'no kislym zapahom.  |to
bylo namnogo pohuzhe, chem  sliz'  upyrya,--  eto  okazalos'  soderzhimoe  ego
zheludka.
     Targitaj perebezhal na  druguyu  storonu  kostra.  Oleg  so  strahom  i
nadezhdoj zaglyadyval v lico Mraka.  Podsvechennoe  snizu  bagrovymi  blikami
kostra, ono kazalos' osobenno svirepym i zhestokim.
     -- Mrak, kak ty nas otyskal? Ili natknulsya sluchajno?
     Mrak sel podle kostra, vytyanul k ognyu nogi, na sapogi nalipla ryaska.
     -- CHto vas iskat'... SHli, budto stado turov. Da i ot  derevni  daleko
ne ushli. Ne uspeet Boromir snyat' zaklyatie, kak ya uspeyu tuda i obratno.
     On sidel, shiroko rasstaviv nogi,  posmeivalsya.  Ot  nego  valil  par,
bagrovye bliki plyasali po krupnomu zhestkomu  licu,  strashno  vspyhivali  v
rasshirennyh zrachkah. Kogda ulybalsya, belye  rovnye  zuby  vspyhivali,  kak
molnii, na temnom ot zagara lice. On  byl  v  svoej  bezrukavke  iz  shkury
volka-oborotnya, bugristye ot myshc plechi blesteli, kak otpolirovannye korni
starogo duba. Na shirokom poyase iz dvojnogo sloya tolstoj  kozhi  viseli  dva
shvyryal'nyh nozha. Ryadom s soboj Mrak votknul v derevo sekiru  vdvoe  bol'she
toj, chto otdal Targitayu.
     -- Ty spas nas, Mrak,-- skazal  Targitaj.--  |h,  esli  by  my  umeli
zazhigat' ogon' iz mokryh vetok! Ty velikij ohotnik, Mrak!
     V temnyh glazah Mraka zaprygal zloj smeh.
     -- YA dumal, odnogo duraka vygnali, okazalos' --  dvoih!  Da  zazhigat'
ogon' iz lyubyh vetok -- eto zhe... |h, nikchemy. Krome solnca  upyri  boyatsya
tol'ko ognya, ego mladshego brata.
     Oleg  suetilsya  vokrug  kostra,  povizgival  ot  shchenyach'ego  vostorga.
Targitaj skazal s bespokojstvom:
     -- Mrak, tebe pora. Ne znayu, kak ty noch'yu proshel cherez Boloto, no  ty
dolzhen vernut'sya v derevnyu  do  utra.  Dlya  Naroda  my  --  mertvyaki.  Kto
obshchaetsya s nami, sam schitaetsya mertvym.
     Mrak zamedlennymi dvizheniyami otstegnul poyas, snyal perevyaz' s lukom  i
kolchanom so strelami. Zuby blesnuli v neponyatnoj usmeshke:
     -- Kto skazal, chto ya vernus'?
     Oleg radostno dernulsya. Targitaj pochti podprygnul, no zadavil v  sebe
schastlivyj vopl', skazal s usiliem:
     -- Mrak... izgnali tol'ko nas. Tebya  chtyat.  Ty  dolzhen  zanyat'  mesto
Gromoboya.
     On poperhnulsya, vdrug vse ponyav. Mrak  reshil  ujti  v  Les  podal'she,
chtoby za nim ne ohotilis', kak  za  zverem.  Ne  nosit  li  on  sam  shkuru
troyurodnogo brata?
     -- Ty dlya nas -- spasenie,-- skazal on pospeshno.-- My s toboj kak  za
stenami rodnogo doma!
     -- Nu-nu,-- burknul Mrak.-- Tak ya i dam vam otsizhivat'sya za stenami.
     Oleg suetlivo podkladyval vetochki v koster, pomeshival ugli.
     -- Muzhchina ne dolzhen otsizhivat'sya. Ni za stenami, ni za chuzhoj spinoj!
Na to on i muzhchina.
     Mrak kivnul s odobreniem, a Targitaj burknul:
     -- A na dereve mozhet?.. Umnye slova govorit' i ya umeyu.
     Mrak brosil na zemlyu tugo natoptannyj meshok.
     --  Tarh  navernyaka  progolodalsya.  Zdes'  svezhen'koe,   tol'ko   chto
zazharennoe! Nalegajte, rebyata.
     Oleg na edu posmotrel mutnym vzorom, otvernulsya. ZHivot u nego  puchilo
ot suharej, v boku kololo. Targitaj, u  kotorogo  opustevshij  zheludok  uzhe
slipalsya ot goloda, pospeshno razvyazal meshok.
     -- Spasibo, Mrak! YA v samom dele malost' progolodalsya. Oleg ne hochet,
on vse pozhral v nashih meshkah. Hot'  hudoj,  kak  chervyak,  a  est  za  treh
medvedej! YA perekushu. Poverish',  u  menya  makovoj  rosinki  v  zheludke  ne
ostalos'!
     On el bystro i zhadno. Oleg kosilsya s zavist'yu. Poka sidel na  dereve,
zhivot  razdulo,  k  gorlu  podkatyvala  toshnota.  Targitaj  chavkal,  shumno
oblizyval zalitye zhirom pal'cy.
     Nebo bystro svetlelo, proyavilos' legkoe  beloe  oblachko.  Iz-za  kraya
zemli udarila ognennaya strela, oblachko vspyhnulo oranzhevym ognem.
     Solnce medlenno podnyalos' nad kraem zemli, pustilo goryashchie strely  po
verhushkam derev'ev.
     Mrak zadral golovu, glyadya na nebo.
     -- Do poldnya budet chistym. Potom nagonit tuchi. Pojdet  liven',  togda
koster vam ne pomozhet.
     Oleg sprosil s nadezhdoj:
     -- A esli razvedem pobol'she? Vetok vdovol'...
     -- Zabrosayut tinoj i  gryaz'yu.  Ne  otstupyat,  eshche  ne  ponyali?  Tarh,
zavyazyvaj meshki, nado uhodit'. V chem ty tak vyvozilsya?
     -- Upyri oplevali,-- probormotal Targitaj, pryacha glaza.--  Ili  Oleg.
On naverhu sidel.
     Mrak podnyalsya, bez usilij vydernul sekiru.  On  byl  silen  i  mrachno
krasiv. Obrechenno krasiv, skazal sebe  Targitaj.  Kak  yarkij  cvetok,  chto
rascvetaet na odnu noch', a utrom  pogibaet.  Navernoe,  Mraku  kak  raz  i
ostalas' noch'.
     -- SHevelis', dudoshnik! -- ryavknul Mrak.-- I ty,  akudnik!  Idti  nado
sejchas. Solnce uzhe prozhigaet bolotnuyu vodu. Upyri ujdut v glubokie  mesta,
a my proskol'znem po melkovod'yu.
     Oleg zasuetilsya, hvatayas' srazu za vse tri meshka.
     -- My gotovy, Mrak! Poskoree otsyuda, tol'ko skazhi kak!
     Targitaj zakinul meshok za spinu, vdel ruki v  lyamki,  prishitye  dedom
Tarasom. On ostavil svoyu isporchennuyu sekiru, a sopilku berezhno spryatal  za
pazuhu. Mrak oglyadel oboih, splyunul:
     -- |h, lyudishki... Derzhites' po sledu.

     S vostoka plyli kudryavye oblachka,  rosli,  smykalis'  krayami.  Solnce
sverkalo yarkoe, osleplyayushchee.
     Mrak medlenno sostupil v vodu. Volhvu veleli idti sledom, a  Targitaj
bezropotno poshel zadnim. Nogi po koleno pogruzhalis' v  klubyashchuyusya  mut'  i
mesivo vyskakivayushchih so dna krupnyh puzyr'kov vozduha.
     Potom voda podnyalas' do poyasa. Targitaj spotknulsya  ob  Olega,  volhv
pobelel, nizhnyaya chelyust' otvisla. Targitaj cherez silu  ulybnulsya.  On  tozhe
videl mel'kayushchie v temnoj glubine belesye tela.
     Solnce  eshche  ne  vzobralos'  na  vershinu  neba,  no  ognennye  strely
pronizyvali vodu. Mrak, ne tol'ko  otvazhnyj  i  moguchij,  kak  tur,  no  i
chutkij, kak volk, s pervyh zhe shagov vybral mesto, gde ten' ot derev'ev  ne
padala v vodu, i dal'she shel nastorozhennyj, bez shesta chuya vperedi  glubokie
mesta, rezko svorachivaya k meli, delal petli, obhodya ponyatnoe tol'ko emu.
     Targitaj bystro ustal, brel poshatyvayas', zagrebal il nogami. Sledom v
pochti prozrachnoj posle  Mraka  vode  podnimalos'  temnoe  oblako,  i  Oleg
vstupal v etot vzmeshannyj ad, umiraya ot straha.
     Ledyanye strui probegali po sapogam, na dne Bolota  yavno  bili  klyuchi.
Obzhigayushchie strely nakalyali spinu i  zatylok.  Po  shee  i  po  spine  vdol'
lopatok pokatilas' pervaya strujka pota.
     Oni shli po beskonechnoj tuhloj vode, v  kotoroj  otrazhalos'  takoe  zhe
beskonechnoe perevernutoe nebo. Targitaj vzmok ot  straha:  on  nikogda  ne
vidyval podobnogo prostora. Szadi natykalsya Oleg, i Targitaj ne ogryzalsya.
     Mrak chasto bral to vpravo, to vlevo. Oglyanulsya vsego dvazhdy, lico ego
bylo nahmurennym. Targitaj srazu nachinal opravdyvat'sya,  no  Mrak  smotrel
poverh ego golovy. Iz-za ostrovka vypolzalo uzhe ne oblachko, a temnaya tucha.
     Targitaj byl suhim do poyasa,  glubzhe  Mrak  ne  zavodil,  zato  volhv
vymok, kak lyagushka. Na ushah visela ryaska, on chasto ostupalsya,  plyuhalsya  v
vodu, obdavaya bryzgami Targitaya.  Bolotnaya  gryaz'  vysyhat'  ne  uspevala,
volhv stal pohozh esli ne na upyrya, to na bredushchego cherez Boloto leshego.
     Sredi beskrajnej vody vstrechalis' polyany gorbatyh kochek  mha.  Inogda
vse troe zabiralis' na kolyshushchijsya kover, breli za Mrakom. Mrak  byl  ves'
kak natyanutaya struna, ibo glubinu  pod  shkuroj  mha  ne  ugadat',  a  nogi
net-net da i proryvayut moh!
     Popadalis' krohotnye ostrovki s  odnoj-dvumya  zamorennymi  berezkami.
Boloto tyanulos' do vidnokraya, a  skopleniya  derev'ev  vperedi  okazyvalis'
zavalami pritoplennyh derev'ev, chto pribilis' k kakomu-nibud' torchashchemu iz
vody vyvorotnyu. Vnezapno na temnuyu vodu  upala  chernaya  ten',  voda  srazu
stala temnoj. V nebe razdalos' torzhestvuyushchee rychanie.
     -- Upyri...-- vskriknul Oleg otchayanno.
     V temnoj vode  blednye,  kak  utoplenniki,  tela  zasnovali  blizhe  k
poverhnosti. Kto-to ostorozhno tronul Targitaya za nogu.  Mrak  vse  uskoryal
shag, voda za nim zakruchivalas' vodovorotami, edva  ne  sbivaya  Targitaya  s
nog.
     Vdrug Mrak rezko ostanovilsya. Targitaj s razbega tknulsya emu v spinu,
spotknulsya. Vperedi iz  yadovityh  bolotnyh  isparenij  vystupali  strannye
domiki na vysokih stolbah, pohozhie na seryh capel'.
     Pronessya veter, vzdyblivaya barashkami vodu, razorval  bolotnuyu  dymku.
Stolby blesteli, gladko  vystrugannye,  smazannye  zhirom,  daby  zveri  ne
vzobralis'...
     -- Dryagva,-- prosheptal  Oleg  v  velikom  izumlenii.--  Vse-taki  oni
sushchestvuyut!
     Vse troe vsmatrivalis' v neobychnuyu i takuyu ogromnuyu  derevnyu.  Vosem'
domov, kak oni tut pomeshchayutsya, chem zhivut?
     -- Poshli k  nim,--  skazal  Targitaj  toroplivo.--  Groza  nastigaet!
Vot-vot vlupit so vsej duri!
     Mrak podozritel'no vsmatrivalsya v stroeniya:
     -- CHem-to ne nravyatsya...
     -- Mrak,-- skazal Oleg otchayanno,-- my ved' syuda shli, k nim!
     -- Upyri,-- brosil Mrak korotko.-- Mne ne nravitsya, chto eta dryagva  v
soyuze s upyryami.
     -- Oni prosto otvoevali mesto sredi Bolota!
     -- Net, volhv. |to plemya otrinulo svetlyh bogov.
     Zagrohotal grom. Ogromnaya  tucha  zahvatila  polovinu  neba,  lish'  na
vostoke ostavalas'  sin',  gde  plavali  v  znoe  oranzhevye  oblaka.  Tucha
snizilas', dvigalas' pochti  n