.
1979. No 1.
[85] . : . . "
-" // . . . ., 1975. . VIII, . 58.
[86]
. (),
( 900 .),
, , , ,
,
( .
() // . 1983. No 4, .
174-181).
[87] . . : "
IX . ,
.
. ,
,
. ,
, ,
, ,
- .
. [...]
, ,
.
, " ( . .
., 1989, . 140-141).
[88]
(. 37): " ,
() ,
(), , ().
,
, ,
". . :
. " ", . 159.
[89] / . , .
. . . . ., 1981, . 78. -
"" .
[90] . " ". . 165.
[90] . " ". . 165.
[91] (867 .) : ...,
,
, - ". . : .
// . ., 1882.
-; X. .
860 . //
1895 . II. . 4.
[92] " "
, , ,
,
.
[93] 860
. : " ( ,
), ,
(
). , , -
, -
, .
". .: . .
? ( ) //
. . ., 2000. . 5
( ), . 24-31.
[94] 1377 ., . 221.
[95] .:
.-. .
// . ., 1980. . 41;
. . :
// . ., 1981. . 42; . .
, //
: 1985.
., 1986; .
957 . // . .,
1985; . .
: //
. 1992-1993 . ., 1995.
[96] 1377 ., .
241-242.
[97] 1377 ., . 242.
[98] 1377 ., . 230.
[99] 1377 ., . 230.
[100]
, .
"Liber ignium ad comburendos hostes" ("
"),
XIII .
(. IX .) (.: Berthelot M. La chimie au Moyen Age. Paris. 1893, . 100;
.: Partington J. R. A History of Greek Fire and Gunpowder. Cambridge,
1960, . 42) , ,
. " "
: "
: , , , , ,
[] . ,
" (. : . . (
) // .
., 1936. 1. . 9, . 170).
" ", ..
, . ( . .
. ., 1980, . 11, 16). -
" " .
"
" "". ,
,
. ,
" "
, , , , , , -
.
. (952 .),
,
" ". " " ,
, .
.
, ,
, . . . ,
,
, :
, .
, , ,
,
, ,
(Haldon G., Burne M. A Possible Solution to the Problem
of Greek Fire // Byzantinische Zeitschrift 1977. Bd. 70, 91-99).
" "
, .
,
. : " ,
,
".
: " ,
,
, - ,
".
941 .
. ,
15 ( ).
, . ,
, . "
, .
. ,
, ,
. ,
, , , ,
" (. : . . "
" // . .
. . ., 1934, . 182). (No
1605), ,
. , , ,
, ,
. ,
.
.
1099 .,
. ,
: " ,
- , - ,
, . ,
, , ,
". , ,
,
, . .
, ,
. , ,
.
. "
, , .
[ ]
,
. , ,
.
. [...]
, ( ,
, ,
- ) , "
( . / . ., ., . . . . .,
1965, . 314).
[101] 1377 ., . 244.
[102] . : . . . ., 1963, .
199.
[103] . : . . . ., 1963, .
200.
[104] . : . . -, . 148.
[105] 1377 ., . 244.
[106] 1377 ., . 244.
[107] 1377 ., . 245.
[108] 1377 ., .
254-255.
[109] " " : "
6494 [ (986 .)] ,
: " , .
". : " "?"
: " , : ,
, , , , .
,
, . . ,
, .
, ". ,
. , ,
. , : ,
, : " ,
". : " ,
". : " : "
, , , - ,
, , ,
, - ". : "
?" : " ; ,
, ". :
" , ". ,
: " ,
, . ,
, , ".
: " ?" : ",
, ". : " ?".
: " ". : " ?"
: "
, ". : "
, ,
, .
?"
:
" , .
, ,
,
, . ,
, . ,
, , .
". ,
: " ". :
" , .
: , ..
, , ,
, : " , ..."
: ". ,
, - ". : "
, , ".
: " . ,
, , ,
. ,
. , ,
, . 46
, , ,
, , ".
: " ?"
: " ,
, ".
[...] : "
, : " ".
. . ,
, , , ,
. , ,
, ,
, , -,
, . ;
?" : ", ,
, . ,
: , ".
, ,
, : " ""
( 1377 ., . 257-259, 265,
272).
[110] 1377 , . 274.
[111] 1377 ., . 274.
[112] . , . 53.
[113] , 968-969
.
. " "
, ,
965 . 968-969 .
. , .
: " - ,
, , (
) , ,
358 ,
, - ,
, ". . . ,
: -,
, ,
968-969 .
; , ,
, , ,
, , , .:
. . //
: . 1975. ., 1976, .
95-101. ,
- .
, . .
, .
. " ,
, ,
- 358 . ( 968-969 .)
, ,
,
, , ,
- () - ();
,
. , ,
358 . ., ,
, , ,
,
. ,
, ,
965 . , ,
, - ,
. ,
"" , ,
,
. ,
, ,
, (
). , ,
, ,
" ( . .
// . . . ., 1968 . V, . 516-517).
[114] - : " - ,
[] -. -
[], . [ ]
. ( ,
)", . : . - '
- (" "): -
- / . ., , ., . . . , .
. - . //
: . ., 1994. . 2, . 289.
[115] -, ,
: " [] .
, - , - .
, - [ ]. [] -
, - ( ), [
]", . : . - ' -
(" ") - - /
. ., , ., . . . , . . .
//
: ., 1994. . 2, . 289.
[116] -
, , ,
, -.
- .
" . ,
, .
, , . ;
, ,
, .
, . ,
: - , ,
- , , , -, ,
, .
, ,
, , ,
. , ,
, ,
. ,
[...].
, , .
,
, . ,
, , .
.
, .
. ,
- , - .
, .
, .
, .
, .
. ,
.
. , . ,
, , .
, .
, .
, .
. .
, .
, ( )
. , ( )
. ,
, .
, , ,
.
. .
.
.
, . .
. ""
, ' ,
,
. . ,
,
, . ,
, , ,
. 10
, .
, - , :
, , "-",
, ,
. ""
"" " ".
"" "
". ,
.
10 ,
.
,
, " (. :
. . // . .-.,
1957. . IV, . 215-216).
[117] . , , -
, . ,
, .
,
" " XIII .
, .
. ,
, , ,
, . - (XI
.), . . . ,
" XII ., ,
, , . " (
. . . ., 1962, . 445). XIII-XIV
. , .
XII .
-. - .
.
[.: -
(1131-1153 .) . . , . . . .,
1971, . 27]. .
, XII .
( 1216 .),
, ,
(.: Dorn B. Caspia. ., 1875, . 20).
, 1224 .
,
, , , , , . 1229
. , ,
, ,
.
(. . 1. . 453),
(.:
. . I. .
. . ., 1884, . 73). 1236 .
-
. .
, 1238 .,
" ": Saskiam (), Fulgariam () [...]
Merowiam (), Mordanorum Regnum (). . : - .
. XII-XIV . // . .,
1970.
[118] .: . .
- . ., 1903.
[119] - ; - .
, - .
. ,
.
[120] .: . . //
1940. . 6.
[121] -, ,
, .: . . -
// .,
1994, . 41-45. , . .
: "
. - ,
, , 1030 .
. , -
" - ".
, , , , ,
. (
) , -, "
( . . // . ., 1968 . V, . 601).
[122] .: . .
// ., 1997 .
1.
[123] . ,
,
.
. ,
:
.
. . : "
,
, . , 70- . XII .
"" " "
. ,
, - , ,
, .
. . ,
,
(.: . . . XII-XIII
. // 烍. , 1930. . I. . 2, . 8-9).
, ,
" ( . . . ., 1962,
. 445).
, -, 1154 .
"
". -
" -",
. ,
-, .
, , . . : " ,
- IX-
., .
-
,
" "? -,
., - -
XI-XII . ,
- "" . -,
- -
"",
. [...]
-. , ,
II
, .
, , -
, ,
,
- ,
" ( . .
- .,1999, . 189-190).
[124] . , 1246 .
, , , . ",
",
. , . ,
,
. . ,
. : " 1245 . ,
, (),
. "
( . . ., 1962, . 446).
.
, .
, ,
. .
, -
, . : "
, : , , ,
, , , , , , -, ,
, , , , , ,
, , , , , ,
, , , , , ,
, , , , , , ,
, , , , , , ,