Semyuel Bekket. Uot ------------------------------------------------------------ Samuel Beckett. Watt © Copyright Volodimir Dibrova (pereklad z anglijs'ko¿, 1991) © zhurnal "Vsesvit", 1991 OCR Pavlo Molodchik (trupoduru(at)pisem.net, 2006) ------------------------------------------------------------ I Mister Gekket zvernuv za rig i pobachiv u sutinkah nepodalik svoyu lavochku. Tam htos' sidiv. Lava cya, shcho bula, skorishe za vse, vlasnistyu municipalitetu abo yako¿s' gromads'ko¿ ustanovi, jomu, misteru Gekketu, zvisna rich, ne nalezhala, vse zh vin vvazhav ¿¿ svoºyu. Tak vin stavivsya do usyako¿ deshchici, shcho bula jomu do vpodobi. Vin rozumiv, shcho vona ne º jogo vlasnistyu, ale vvazhav ¿¿ chimos' na zrazok svogo zakonnogo majna. Rozumiv, shcho ce jomu ne nalezhit', a sam tishivsya dumkoyu shcho vono vse jogo, Gekketove. Rozumiv, shcho vono ne jogo, a chiºs', bo duzhe vzhe jomu spodobalosya. Vin zupinivsya, abi yak slid obdivitisya lavu. Tak, vona bula zajnyata. Mister Gekket, koli vin stoyav neruhomo, bachiv use trohi chitkishe j viraznishe. Jogo hodu azh niyak ne mozhna bulo vvazhati spokijnoyu. Teper pan Gekket stoyav i vagavsya, iti jomu vpered chi vertatisya. Nihto ne zavazhav jomu zvernuti pravoruch abo livoruch, ale vin znav, shcho nikoli c'ogo ne zrobit'. A shche vin znav, shcho dovgo stovbichiti tut, na zhal', ne zmozhe, cherez svoyu prirodnu hirlyavist'. Odne slovo, pered nim postala na divo prosta dilema: rushati vpered, abo jti nazad, povernuvshi za toj samij rig, zvidki vin shchojno vijshov. Tobto, jti jomu zrazu zh dodomu, chi trohi pogulyati? Vin viprostav livu ruku i shopivsya za poruchen'. Vidchuvshi oporu, postukav paliceyu po hidniku. Gumovij nabaldashnik zavibruvav u doloni, j na deyakij chas pan Gekket vidchuv deyaku polegkist'. Ale ne vstig vin zdobutisya do rogu, yak rozvernuvsya znovu i rushiv do lavi tak shparko, yak dozvolyali jomu nogi. Koli vin pidijshov tak bliz'ko do lavi, shcho mig bi torknutisya ¿¿ paliceyu, to zaklyak ishche raz i vidivivsya na tih, hto sidiv tam. Mayu, gadav vin, povne pravo stoyati j chekati na svij tramvaj. Voni tezh, libon', chekali na toj chi inshij tramvaj, bo tut na vimogu spinyalisya rizni tramva¿ na toj vipadok, yakshcho komus' zabagnet'sya sisti abo vijti. Hvil'ku pomizkuvavshi, mister Gekket virishiv: yakshcho voni i chekayut' na tramvaj, to zajmayut'sya cim uzhe dovgen'ko. Bo zhinka trimala cholovika za vuha, ruka cholovika lezhala na ¿¿ stegni, a zhinchin yazik perebuvav u jogo roti. ZHdali, zhdali togo tramvaya, stomilisya, skazav[1] mister Gekket, i zaveli znajomstvo. V cyu mit' zhinka vidobula yazika z cholovichogo rota, a vin, natomist', poklav svogo u ¿¿ rot. Ce zh treba, skazav pan Gekket. Vin nablizivsya na odin krok, shchob diznatisya, shcho zh robit' druga ruka cholovika, i ne na zhart oburivsya, yak diznavsya, shcho vona gojdaºt'sya po toj bik lavi, a mizh ¿¿ pal'civ stirchit' nedopalok, chvert' cigarki -- ne bil'she. Niyako¿ nepristojnosti ya tut ne bachu, skazav policejs'kij. Mi zabarilisya, skazav mister Gekket. Nu shcho tut porobish. Til'ki ne treba robiti z mene durnya, skazav policejs'kij. Mister Gekket vidstupiv na odin krok, rvuchko zader golovu, tak shcho jogo gorlo malo ne lusnulo, i rozglediv nareshti des' mizh zemleyu i nebom perehnyablenu buryakovu piku rozlyuchenogo policejs'kogo. Pane policejs'kij, zakrichav vin, Bog -- svidok, shcho ruku svoyu vin poklav same tudi. Bog dlya nas ne svidok. YAkshcho ya vidvolik vas vid vazhlivih sprav, skazav mister Gekket, to darujte velikodushno. YA zrobiv ce z metoyu, shchob krashche bulo, zadlya vas, zadlya sebe, zaradi zagal'nogo dobra. Policejs'kij ne zabarivsya z vidpoviddyu. YAkshcho vi gadaºte, shcho ya ne bachu vashogo nomera, skazav mister Gekket, to vi pomilyaºtes'. Haj ya lyudina j neduzha, prote mayu gostrij zir. Mister Gekket siv na lavu, yaka shche ne oholola vid lyuboshchiv. Dobrogo vam vechora i shchiro dyakuyu skazav mister Gekket. To bula stara lava, nizen'ka i zayalozhena. Mister Gekket spiravsya potiliceyu na ºdinu doshku, yaka shche lishilasya vid spinki, z-pid ne¿ stirchav-vipinavsya jogo gorb, a nogi syagali majzhe do samo¿ zemli. Pal'ci shiroko rozprostertih ruk stiskali bil'cya lavi i perekinutij cherez shiyu cipok zvisav mizh kolin. Otak, sidyachi v zatinku, vin stezhiv za tim, yak gurkochut' ostanni, ta de! shche ne zovsim ostanni tramva¿, shcho mchat' povz zastiglij kanal u zhovto-zelenomu syaºvi litn'ogo nadvechir'ya. Ale tut jogo uglediv odin pan, shcho progulyuvavsya pid ruchku z paniºyu. Ti ba, skazav vin, a os'o j Gekket. Gekket, skazala pani, yakij Gekket? ² de? Nu Gekket, skazav pan. Toj samij shcho ya tobi chasto pro n'ogo rozpovidav. Gorbatij Gekket. Ono na lavi. Pani pil'no podivilasya na Gekketa. Tak ce i º Gekket, skazala vona. Avzhezh, skazav pan. Bidolaha, skazala vona. To, mozhe, skazav pan, zupinimosya, ti zh ne proti, i pobazhaºmo jomu dobrogo vechora. ² vigukuyuchi, "Mij lyubij druzhe, mij lyubij druzhe, yak vi sya maºte?" vin rushiv vpered. Mister Gekket vidirvav poglyad vid umirushchogo dnya i pidviv ochi. Moya druzhina, skriknuv pan. Poznajomtesya. Moya druzhina. Mister Gekket. YA stil'ki pro vas chula, skazala zhinka, a ot nareshti mi j zustrilisya. Ah, mistere Gekket! YA ne pidvodzhusya, bo ne mayu sili, skazav pan Gekket. Ni v yakomu razi ne robit' c'ogo, skazala pani. Vona shililasya nad nim, ushchert' povna trepetno¿ dbajlivosti. YA vas prosto blagayu, skazala vona. Misterovi Gekketu zdalosya, nibi vona zbiraºt'sya pogladiti jogo golovu, a yak ni, to pomacati hocha b gorb. Vin sklav svo¿ ruki i parochka sila obabich, z odnogo boku -- zhinka, z inshogo -- cholovik. Takim chinom mister Gekket opinivsya mizh nimi. Jogo golova syagala yak raz ¿m do pahov. ¯hni ruki znajshli odna odnu na spinci lavi same nad jogo gorbom. Sami zh voni nizhno shililisya nad kalikoyu. Vi Grehena pam'yataºte? skazav mister Gekket. Otrujnika, skazav cholovik. Advokata, skazav mister Gekket. Znav ya jogo kolis', skazav cholovik. SHist' rokiv, yakshcho ne pomilyayusya. Sim, skazav mister Gekket. SHist' zaraz ridko komu dayut'. YA b jomu dav usi desyat', skazav cholovik. A to j dvadcyat' skazav mister Gekket. A shcho vin nako¿v? skazala zhinka. Trohi perevishchiv svo¿ povnovazhennya, skazav cholovik. S'ogodni zranku ya oderzhav vid n'ogo lista, skazav mister Gekket. On yak, skazav cholovik. YA ne znav, shcho ¿m dozvoleno spilkuvatisya z zovnishnim svitom. Vin advokat, skazav mister Gekket. ² zrazu zh dodav, ta j ya vam ne zovnishnij svit. Ni v yakomu razi, skazav cholovik. Krij Bozhe, skazala zhinka. U listi tomu buv dodatok, skazav mister Gekket, chastinu yakogo, zvazhayuchi na vashu lyubov do krasnogo slova, ya mig bi tut ogolositi, zrobivshi jomu svoºridnu prem'ºru, abo zh debyut, yakshcho zovsim ne sponochiº. De -- shcho? skazala zhinka. Debyut, skazav mister Gekket. A ya mayu zapal'nichku, skazav cholovik. Mister Gekket vityag z kisheni arkush paperu, a cholovik vikresav vognyu. Mister Gekket prochitav: DO NELL² Do Nelli, skazala zhinka. Do Nelli, skazav mister Gekket. Zapala movchanka. Mozhna prodovzhuvati? skazav mister Gekket. Moyu mamu zvali Nelli, skazala zhinka. ²m'ya ce º dosit' poshirene, skazav mister Gekket, navit' ya znavav kil'koh Nelli. CHitajte, chitajte, mij lyubij druzhe, skazav cholovik. Mister Gekket prochitav: DO NELL² Do tebe, Nel, shchonochi mchit' Plig-skok, shast'-shust'! Azh pil kurit' Bezecnih dum mo¿h yurba. Nevzhe iz kims' gulya vona? ²z Birnom, yak kolis', chi z Gajdom, tajkoma? A mozok zle shepoche: z oboma. ² ce v toj chas, koli ya tut Gaj-gaj, nu j nu! Tyagnu homut. Natura -- grizna rich. Nehaj Potroshku viz'mut' Birn i Gajd. Nehaj, ale hovaj vid nih Te, shcho Gospod' stvoriv mizh nig. ¯¿! Zagatu dlya griha! Vaj-vaj, o do- len'ko liha! Tomu, koli z tyurmi prijdu, YA mushu pevnist' mat' tverdu, SHCHo ham ne peretnuv kordon ² ne zirvav lyubvi buton. SHCHo bahur hizhij i bridkij Fu! T'hu! Ne vliz U hram, yakij Azh iznemig, zhduchi kincya CHernechogo zhittya j vincya, SHCHob vilit' u zakonnij shlyub Nestrimnij shal vologih gub. Ale - Dostatn'o, skazala zhinka. Povz nih projshla zavinena u shal' zhinka. V gustih sutinkah godi bulo rozdivitisya ¿¿ rozbuhlij, mov aerostat, zhivit. YA zh nikoli takoyu ne bula, pravda, lyubij, skazala pani. YAkshcho j bula, to ne zi mnoyu, serden'ko, skazav pan. A pam'yataºsh tu nich, koli narodivsya Lerri, skazala pani. Pevna rich, skazav pan. A skil'ki vzhe Lerri rokiv? skazav mister Gekket. Lyuba, skil'ki Lerri rokiv? skazav pan. Skil'ki Lerri rokiv, skazala pani. Lerri bude sorok nastupnogo bereznya, slava Bogu, t'hu-t'hu. Navishcho zh plyuvati na Boga, skazav mister Gekket. A hto tut plyuº na Boga, skazav pan. A hochete, mistere Gekket, skazala pani, ya rozkazhu vam pro tu nich, koli narodivsya Lerri? O, rozkazhi, rozkazhi jomu, lyuba, skazav pan. Tak ot, skazala pani, togo ranku, yakraz za snidankom Goff obertaºt'sya j kazhe meni, Tetti, vin kazhe, Tetti, kicyunyu, ya duzhe hotiv bi s'ogodni zaprositi do nas Tompsona, Krima ta Kolkguna, shchob voni pidsobili nam z'¿sti kachechku, yakshcho, zvichajno, ti ne proti. Ta Bozhe zh mij, kazhu, serden'ko, pochuvayusya ya prechudovo, nu chogo b ce ya bula proti. Skazhi, same tak ya skazala todi tobi chi ni? Same tak i skazala, zdaºt'sya, skazav Goff. Nu i ot, skazala Tetti, koli Tompson zahodit' do nasho¿, znachit', vital'ni, a Krim i Berri -- slidom (Kolkguna todi, prigaduyu, ne bulo, pishov des' u spravah), to ya vzhe sidila sobi za stolom. ² v tomu nichogo divnogo ne bulo, bo stil'ki cholovikiv i odna lishe dama. Tobi zh ce todi ne zdalosya divnim, skazhi, zajchiku? Pevno, shcho ni, skazav Goff, use v normi. ² ledve ya vstigla gubami torknutisya kachki, skazala Tetti, j vidpraviti v rot pershij shmat, azh tut same Lerri uzyavsya gocati v mo¿j matci. U vashij majci, skazav mister Gekket, chi manci? U matci, skazala Tetti. V ¿¿, skazav Goff, matci. Ce zh treba, skazav mister Gekket, shchob tak nedorechno. Ale poki Lerri, skazala Tetti, vistribuvav tam, mov shchupak, ya prodovzhuvala sobi ¿sti, piti j nevimusheno rozmovlyati. Malo komu vipadaº zaznati podibne, skazav mister Gekket. V okremi momenti, virite, ya bula pevna, shche mit' -- i vin vivalit'sya na pidlogu meni pid nogi. Bozhe pravednij, vam zdavalosya, nibi vin viz'me j vislizne z vas, skazav mister Gekket. Ale na moºmu oblichchi zhodna risochka ne zdrignulasya, skazala Tetti. Skazhi, lyubij. ZHodna risochka, skazav Goff. ² pochuttya gumoru ya ne vtratila. Ot tak puding, skazav, prigaduyu, mister Berri, obernuvsya, vsmihnuvsya, yakij, kazhe, divovizhno smachnij puding, sam u roti tane. Hiba zh til'ki v roti, ser, vidpovidayu jomu, ne vagayuchis' ani miti, hiba zh til'ki v roti, shanovnij ser. Tut golovne, ya skazhu vam, shchob ne perecukeriti jogo. Ne pere -- shcho? skazav mister Gekket. Ne perecukeriti, skazav Goff, nu, shchob cukru ne zabagato bulo. A koli dijshla cherga do kavi j likeriv, to, shcho vam skazati, taki pologovi perejmi pishli, mistere Gekket, pid nashim benketnim stolom, klyanusya vam. Tak, ce buli voni, pologi, skazav Goff. Ale zh vi znali, shcho vona vagitna, skazav mister Gekket. YAk vam skazati, skazav Goff, rozumiºte, ya, vlasne, tobto... Tetti zamahnulasya i po-svijs'komu lyasnula mistera Gekketa po stegnu. Vin dumaº, shcho ya soromlyusya, viguknula vona, Ha-ha-ha-ha. Ha-ha. Ha. Ha-ha, skazav mister Gekket. YA ne na zhart todi zanepoko¿vsya, ce pravda, skazav Goff. Potim usi pishli get', skazala Tetti, pravda, bulo take? Tak, bulo, skazav Goff, mi gurtom podalisya do bil'yardno¿, shchob zigrati u piramidku. Nu a ya poderlasya vgoru, chiplyalasya de rukami, a de kolin'mi za shodinki, vsi kilimki poobdirala. Otak bulo bolyache, skazav mister Gekket. A cherez tri hvilini ya stala matir'yu. Bez niyako¿ dopomogi, skazav Goff. Use svo¿mi rukami robila, skazala Tetti, use get'. A pupovinu zubami peregrizla, skazav Goff, bo ne bulo pid rukoyu nozhic'. SHCHo vi na ce skazhete? A mogla b yakbi treba bulo, kolinom pritisnuti i rozirvati, skazala Tetti. YA chasto sobi mirkuyu, skazav mister Gekket, ot yak pochuvaº sebe lyudina z vidrizanoyu pupovinoyu Mati, skazav Goff, chi ditina? Mati, skazav mister Gekket. Mene zh, yak-ne-yak, ne v kapusti znajshli, spodivayusya. Mati, skazala Tetti, vidchuvaº polegkist', nejmovirne polegshennya, tak, nache gosti podalisya, nareshti, dodomu. A vsi mo¿ nastupni pupovini pererizav profesor Kuper, ale pochuvalasya ya zavzhdi odnakovo, tak nache skinula veletens'kij tyagar. A potim vi perevdyaglisya j spustilisya doli, skazav mister Gekket pidtrimuyuchi nemovlya za ruchku. Mi chuli kriki, skazav Goff. Uyavlyaºte yak voni zdivuvalisya, skazala Tetti. Krimu todi, prigaduyu, vdavalisya divovizhni udari, nepereversheni, skazav Goff. YA ni do ni pislya togo ne bachiv nichogo podibnogo. A yakoyu dupleti vin zafuguvav todi v dal'nyu luzu! SHansiv -- niyakih, zdavalosya b, ale vin pidhodit', dovgo-dovgo mantachit' kinec' kiya krejdoyu, a todi -- bemc'! Mi vsi oteterili. Rizikovanij hlopec', skazav mister Gekket. Filigrannij, povirte, udar, skazav Goff. Primiryavsya vin, primiryavsya, azh tut krik. YA ne navazhusya povtoriti toj viraz yakim vin todi prohopivsya. Bidnij Lerrik, skazala Tetti, hiba zh to jogo provina. Oj, ne kazhit', skazav mister Gekket, shcho tut kazati. Z nebom na pivnichnomu zahodi, koli sonce sidaº, skazav Goff, robit'sya shchos' nezbagnenne. Tak, nebesa u nas lyubostrasni, skazala Tetti. Vse nachebto vzhe skinchilosya, koli -- bemc'! voni znovu spalahuyut' i syayut' ishche buchnishe, nizh do togo. Tak, skazav mister Gekket, protuberanci ne splyat'. Bidnij mister Gekket, skazala Tetti, bidnij nash lyubij mister Gekket. Tak, skazav mister Gekket. A glenkullens'ki Gekketi vam, chasom, ne rodichi? skazala Tetti. Same tam ya vpav iz drabini, skazav mister Gekket. A skil'ki vam rokiv bulo todi? skazala Tetti. Rik, skazav mister Gekket. A vasha matusya de zh todi bula? skazala Tetti. Des', pevno, poviyalasya, skazav mister Gekket. A tatko? skazala Tetti. Tatko todi dovbav skelyu na katorzi u zrazkovij kopal'ni imeni princa Vil'yama, skazav mister Gekket. ² bilya vas nikogo ne bulo, skazala Tetti. Koza bula, kazhut', skazav mister Gekket. Vin vidvoliksya na mit' vid drabini, shcho vpala kolis' ponochi na podvir'¿, i poglyad jogo poletiv u polya, nad truhlyavoyu i histkoyu stinoyu, ponad strumkom, pid goru, do strimchaka, vzhe opovitogo nichnim morokom, todi shche vishche, v bezodnyu litn'ogo neba. Vidtak poglyad shugnuv doli, na osvitleni vechirnim soncem polya, podryapavsya vid pidnizhzhya na samu makivku chorno¿ kruchi, zvidki do mistera Gekketa prilinulo gupannya dalekih molotkiv. ² vona zalishila vas samogo na tomu podvir'¿, skazala Tetti, z kozoyu. Bula rozkishna litnya dnina, skazav mister Gekket. ² de ce ¿¿ chorti potyagli? skazav Goff. Pro ce ya ¿¿ ne pitav, skazav mister Gekket. Do korchmi chi do cerkvi, abo i tudi, i tudi. Bidolashna, prosti ¿¿ Gospodi, skazala Tetti. Ne varto jogo turbuvati takimi dribnicyami, skazav mister Gekket. Suteniº tak shvidko, skazav Goff, shche trohi, i nich zapade. ² mi rozijdemosya po domivkah, skazav mister Gekket. Po toj bik vulici, yakraz naproti nih zupinivsya tramvaj. Vin ne prostoyav i pivhvilini, yak zvidti pochulisya kriki konduktora. Potim tramvaj rushiv, zalishivshi pozad sebe, na hidniku, yakes' neruhome tilo, shcho v temryavi, vnaslidok zmenshennya sonyachno¿ aktivnosti, napoleglivo i hutko zlivalosya z murom. Tetti niyak ne mogla virishiti, cholovik ce chi zhinka. Mister Gekket vagavsya, mozhe, to º pakunok, kilim, primirom, chi parusina, zagornena u poshtovij papir i perev'yazana poseredini motuzom. Goff movchki pidvivsya j pokvapivsya na toj bik vulici. Tetti ta mister Gekket bachili, yak energijno zdijmayut'sya rukava jogo svitlogo pidzhaka, j chuli, yak vin shchos' komus' dokoryav. Ale yak voni ne vdivlyalisya, Uot bil'she ne ruhavsya, a lezhav, nemov kam'yana brila, i, yakshcho j promovlyav shchos', to tak tiho, shcho voni nichogo ne chuli. Mister Gekket use mirkuvav, chi poterpav vin kolis' od cikavosti bil'she, nizh zaraz, sidiv, mirkuvav, napruzhuvavsya i niyak ne mig prigadati. ² vodnochas ne mig zrozumiti, shcho zh same tak jogo zacikavilo. SHCHo same tak mene zacikavilo, kazav vin, mene, kotrogo j najnadzvichajnishe, j nadprirodne cikavit' lishe vryadi-godi i v obmezhenij kil'kosti. Ta j nadzvichajnogo ya tut nichogo ne bachu, prote palayu z cikavosti i mene peche zdivuvannya. U pochutti c'omu, mushu ziznatisya, negativnogo malo, i vse zh ya ne zmozhu terpiti take bil'she hvilin dvadcyati -- maksimum tridcyati. Pani tezh stezhila za podiyami z neabiyakim interesom. Povernuvsya Goff, vkraj rozlyuchenij. YA jogo vmit' upiznav, skazav vin. ² vzhiv shchodo Uota viraz, yakij mi tut ne navazhimosya vidtvoriti. Vzhe sim rokiv, skazav vin, vin vinen meni p'yat' shilingiv, tobto teper uzhe shist' shilingiv i dev'yat' pensiv. Lezhit' i ne ruhaºt'sya, skazala Tetti. Vidmovlyaºt'sya povertati, skazav mister Gekket. Ni, ne vidmovlyaºt'sya, skazav Goff. Vin mozhe dati lishe p'yat' shilingiv i chotiri pensi. Ce vse, shcho vin maº. To zalishit'sya dva shilingi i tri pensi, skazav pan Gekket. Ale zh ya ne mozhu pokinuti jogo z porozhnimi kishenyami, skazav Goff. A chomu b i ni? skazav mister Gekket. Vin virushaº u podorozh, skazav Goff. YAkshcho ya prijmu jogo groshi, vin zmushenij bude vernutisya. A, mozhe, ce º dlya n'ogo najkrashchij vihid, skazav mister Gekket. YAkos', hto zna, koli nas uzhe vsih ne bude, ozirayuchis' na minule, vin skazhe, ot yakbi zh todi mister Nesbit uzyav buv u mene. Nikson, skazav Goff, moº prizvishche -- Nikson. Ot, yakbi zh todi mister Nikson uzyav buv u mene chotiri shilingi i chotiri pensi, to ya povernuv bi nazad, zamist' rushati vpered. A ya gadayu, shcho vin use breshe, skazala misis Nikson. Ni, ni, skazav mister Nikson, to º krishtalevo chesna lyudina, absolyutno, na moyu dumku, nezdatna kazati nepravdu. Vi, odnache, mogli b uzyati hoch shiling, a to j pivtora. Ono vin, skazala misis Nikson, na mostu. Vin stoyav spinoyu do nih, nig ne bulo vidno, a vse, vishche popereka, led' okreslyuvalosya na tli gasnuchogo neba. Vi ne skazali nam, yak jogo zvati, skazav mister Gekket. Uot, skazav mister Nikson. Ti nikoli nichogo meni ne kazav pro n'ogo, skazala misis Nikson. Hiba, skazav mister Nikson. Davno jogo znaºte? skazav mister Gekket. Ta ya jogo, vlasne, j ne znayu, skazav mister Nikson. Vin nache z kanalizaci¿ vipovz, skazala misis Nikson A de zh jogo ruki? A vidkoli vam pochalo zdavatisya, shcho vi jogo ne znaºte? skazav mister Gekket. SHanovnij druzhe, skazav mister Nikson, chomu ce vas raptom tak zacikavilo? YAk ne hochete, skazav pan Gekket, ne vidpovidajte. Vazhko skazati, skazav pan Nikson. Zdaºt'sya, ya znav jogo vse svoº zhittya, hocha des' kolis' musiv buti period, koli ya jogo i ne znav. YAk zhe ce tak, skazav mister Gekket. Vin znachno molodshij za mene, skazav mister Nikson. ² vi nikoli ne zgaduvali pro n'ogo, skazav mister Gekket. Hiba ni, skazav mister Nikson, ya mig jogo zgaduvati, hto skazav, shcho ne mig. Zvichajno. Vin zmovk. Vin prosto ne privertaº uvagi, skazav vin, º taki lyudi. Na vidminu vid mene, skazav mister Gekket. Vin pishov, skazala misis Nikson. On yak, skazav mister Nikson. A znaºte, shcho cikavo, mij lyubij druzhe, ziznayusya vam cilkom shchiro, shcho koli ya jogo bachu abo dumayu pro n'ogo, to odrazu zh dumayu i pro vas, a koli bachu vas abo dumayu pro vas, to j pro n'ogo dumayu. ² chomu vono tak vihodit', ne znayu. Otako¿, skazav mister Gekket. Zaraz vin ide do zupinki, skazav mister Nikson. ² navishcho bulo jomu tut vihoditi. Bo na odne penni dali ne pro¿desh, skazala misis Nikson. Znachit' vin siv na kincevij, skazav mister Gekket. Ale hiba za te zh same penni ne mozhna do¿hati, skazav mister Nikson, do normal'no¿ zupinki? Tramvaj tut spinyaºt'sya, koli º ohochi. A za penni vin vas doveze do samo¿ zupinki. Vi maºte raciyu, skazav mister Gekket. CHomu zh todi vin tut zijshov? skazav mister Nikson. Svizhim povitryam, mabut', podihati zakortilo, skazav mister Gekket, persh nizh trusitisya dali. Navryad chi, skazav mister Nikson. Vi zh bachite, yakij vin visnazhenij. Mozhe, vin pereplutav zupinku, skazala misis Nikson. Ale zh ce ne zovsim zupinka, skazav mister Nikson, u povnomu znachenni c'ogo slova. Tramvaj tut spinyaºt'sya til'ki na vimogu. A, pozayak bil'sh nihto ne vihodiv i ne zahodiv, to, znachit' vimoga pohodila vid Uota. Pislya cih sliv zapala movchanka, yaku porushila misis Nikson. Ne rozumiyu tebe, Goffe. CHomu b jomu j ne poprositisya vijti, yakshcho vzhe tak hochet'sya? Nishcho, moya lyuba, skazav mister Nikson, nishcho na sviti jomu b ne zavadilo poprositisya vijti, yak do rechi j stalosya. ² vzhe toj fakt, shcho vin poprosivsya vijti, dovodit', shcho zupinku vin ne pereplutav, usuperech tvoºmu tverdzhennyu. Bo yakbi vin ¿¿ pereplutav i virishiv, shcho vzhe distavsya do zaliznichno¿ stanci¿, vin bi ne vimagav zupiniti tramvaj. CHerez te shcho tramvaj tam i tak zavzhdi zupinyaºt'sya. A shcho, yak vin na golovu tic'nutij, skazav mister Gekket. Tak, chasom na n'ogo nahodit', skazav mister Nikson, ale mandrivnik vin duzhe dosvidchenij. Todi, mozhe, skazav mister Gekket, mayuchi vil'nu hvil'ku, vin virishiv ¿¿ provesti ne v zadusi zaliznichno¿ stanci¿, a na svizhomu, zapashnomu, nadvechirn'omu povitri. Ale zh vin progavit' po¿zd, skazav mister Gekket, a ce vzhe na s'ogodni ostannij, yakshcho ne rvone tudi shchoduhu. A shcho, yak vin prosto, skazala misis Nikson, virishiv podrochiti konduktora chi vodiya? Ale svit shche ne znav m'yakisho¿ ta bezzahisnisho¿ lyudini, skazav mister Nikson. YA peven, shcho vin bi radshe pidstaviv inshu shchoku, yakbi mav na ce sili. Todi pripustimo, skazav mister Gekket, shcho vin znenac'ka rozdumav ¿hati get' iz mista. Mizh kincevoyu i ciºyu zupinkoyu vin mav zmogu i chas use obmirkuvati. Vidtak, rozvazhivshi, shcho same zaraz jomu krashche lishitisya v misti, vin zupinyaº tramvaj i vihodit', bo ¿hati dali -- bezgluzdo. Ale zh vin podavsya dali, skazav mister Nikson, vin zhe ne pishov tudi, zvidki vzyavsya, a rushiv u bik zaliznichno¿ stanci¿. Mozhe, vin vertaºt'sya dodomu yakimos' skladnim obhidnim shlyahom, skazala misis Nikson. A de vin zhive? skazav mister Gekket. YA ne chuv, shchob vin mav postijne pomeshkannya, skazav mister Nikson. Todi te, shcho vin rushiv u bik vokzalu, nichogo ne oznachaº, skazala misis Nikson. Zaraz vin, mozhe, vzhe micno spit' u goteli "Kvinz". Za chotiri shilingi i chotiri pensi, skazav mister Gekket. Todi des' na lavi, skazala misis Nikson. U parku abo na futbol'nomu poli. CHi tam, de u kriket grayut'. Abo u kegli. Abo na tenisnih kortah, skazav mister Nikson. Navryad, skazav mister Gekket. Os' vin vihodit' z tramvaya, virishivshi, nareshti, ne vi¿zhdzhati z mista. Ale hid podal'shih dumok privodit' jogo do usvidomlennya bezgluzdya podibnogo namiru. Cim i poyasnyuºt'sya jogo povedinka pislya togo, yak tramvaj rushiv dali bez n'ogo. Bezgluzdya yakogo namiru? skazav mister Nikson. A takogo, shcho vin peredumav, skazav mister Gekket, ledve pochavshi podorozh. A vi rozdivilisya jogo sporyadzhennya? skazala misis Nikson. SHCHo v n'ogo bulo na golovi? Kapelyuh, skazav mister Nikson. Jomu pekla dumka pro te, shcho treba ¿hati get' iz mista, skazav mister Gekket, ale dumka pro te, shcho ¿hati z mista ne treba, pekla jomu shche duzhche. ² ot vin virushaº na stanciyu, spodivayuchis' tajkoma, shcho zapiznit'sya na ostannij po¿zd. A shcho, cilkom slushna dumka, skazav mister Nikson. Ohoplenij strahom, ne zdatnij zavdati na svo¿ ramena vazhkij tyagar rishencya, skazav mister Gekket, vin perekladaº jogo na bezdushnu mashineriyu chaso-prostorovih stosunkiv. Bliskucha zdogadka, skazav mister Nikson. ² shcho zh jogo, na vashu dumku, tak raptom perelyakalo? skazala misis Nikson. Ne dumayu, shcho ce bula perspektiva podorozhi, skazav mister Gekket, bo vi kazhete, shcho vin duzhe dosvidchenij mandrivnik. Pislya cih sliv zapala movchanka. Teper, koli ya vam use poyasniv, skazav mister Gekket, chomu b vam ne rozkazati pro svogo druga detal'nishe. Ta ya nichogo ne znayu, skazav mister Nikson. Takogo ne mozhe buti, skazav mister Gekket. Beztilesnim primaram p'yat' shilingiv ne pozichayut'. YAka v n'ogo nacional'nist', rodina, misce narodzhennya, virospovidannya, chim zajmaºt'sya, skil'ki zaroblyaº, osoblivi prikmeti -- ne znati vs'ogo c'ogo vi ne mozhete. Nichogo ne vidayu, skazav mister Nikson. Ale zh ne sered golih skel' vin vrodivsya i zhiv, skazav mister Gekket. Ubijte, zirvavsya na krik pan Nikson, ale nichogo ne znayu. Pislya takih serditih sliv nastala movchanka. Mister Gekket sidiv i obrazhavsya, mister Nikson sidiv i rozkayuvavsya. Vin maº velikij takij chervonij nis, skazav mister Nikson nevdovoleno. Mister Gekket retel'no zvazhuvav ci slova. Ti tam ne spish, lyuba, skazav mister Nikson. Ochi zlipayut'sya, skazala misis Nikson. Os' vam lyudina, yaku vi bucimto znaºte vse zhittya, skazav mister Gekket, yaka vzhe sim rokiv vinna vam p'yat' shilingiv, a vse, shcho vi zdatni pro ne¿ skazati, tak ce te, shcho maº vona veletens'kogo chervonogo nosyaru i postijno nide ne zhive. Vin pomovchav i dodav: i te, shcho vin duzhe dosvidchenij mandrivnik. Vin pomovchav i dodav. ² te, shcho vin znachno molodshij za vas. Ce mene azh niyak ne divuº. Vin pomovchav i dodav. ² te, shcho vin -- cholovik m'yakij, chesnij i ne bez divactv. Vin liho zirknuv v oblichchya mistera Niksona. Ale mister Nikson ne pobachiv c'ogo lihogo poglyadu bo divivsya na shchos' inshe. Nu to shcho, mozhe pidemo vzhe, serden'ko, skazav vin, ge? SHCHe mit' -- i t'ma pogline ostanni kviti, skazala misis Nikson. Mister Nikson pidvivsya. Os' vam lyudina, yaku vi znaºte bozna-vidkoli, skazav mister Gekket, yakij visim rokiv tomu pozichili p'yat' shilingiv i yaku vi odrazu vpiznali zdaleka ta shche j u temryavi. ² vi tverdite, nibi nichogo ne znaºte pro jogo minule. SHCHo zh, mushu poviriti vam. Ne hochete -- ne virte, skazav mister Nikson. ² vse zh ya poviryu vam, skazav mister Gekket. ² v te, shcho vi ne zdatni viznachiti, chogo same vi ne znaºte. C'omu ya takozh ohoche poviryu. Hto na ce ne slabuº. Tetti, skazav mister Nikson. Ale deshcho vi musite znati, skazav mister Gekket. Napriklad, skazav mister Nikson. YAk vi z nim poznajomilisya, skazav mister Gekket. CHim vin vas tak zvorushiv. De jogo mozhna pobachiti. A yake ce maº znachennya, hto vin takij? skazala misis Nikson. Vona pidvelasya. Beri moyu ruku, lyuba, skazav mister Nikson. ² shcho vin robit', skazala misis Nikson. ² yak vin zhive. ² zvidki vin. ² kudi ¿de. ² yakij iz sebe. YAke nam do vs'ogo c'ogo dilo? ² ya tezh sobi stavlyu ce same pitannya, skazav mister Gekket. YAk mi poznajomilisya, skazav mister Nikson. Ni, ne prigaduyu, tak samo yak ne prigaduyu, de i yak ya poznajomivsya zi svo¿m bat'kom. Bozhe pravednij, skazav mister Gekket. CHim vin mene zvorushiv, skazav mister Nikson. YAkos' ya zustriv jogo na vulici. Odna noga v n'ogo bula bosa. Zabuv, yaka same. Vin potyagnuv mene vbik, i skazav, shcho jomu potribni p'yat' shilingiv, shchob kupiti sobi cherevik. YA ne zmig jomu vidmoviti. Ale hiba mozhna kupiti odin cherevik, viguknuv mister Gekket. A, mozhe, vin znav take misce, de zamovlyayut' neparne vzuttya, skazala misis Nikson. YA pro ce nichogo ne znayu, skazav mister Nikson. SHCHo zh do togo, de jogo mozhna zustriti, to ya vam skazhu -- na vulicyah, vin tam progulyuºt'sya. Ale ce traplyaºt'sya ridko. Vin, zvichajno, lyudina universitets'ka, skazala misis Nikson. YA tezh shilyayusya do tako¿ dumki, skazav mister Nikson. Mister ta misis Nikson vzyalisya za ruki i podalisya get'. Ale ne vstigli voni yak slid vidijti, koli raptom vernulisya. Mister Nikson shilivsya i zashepotiv shchos' na vuho misteru Gekketu. Vin terpiti ne mig, koli pomizh priyatelyami lishalasya bodaj tin' vidchuzhennya. Alkogol', skazav mister Gekket. Boron' Bozhe, skazav mister Nikson, krim moloka vin ne p'º nichogo. Moloka, viguknuv mister Gekket. Navit' vodu v rot ne bere, skazav mister Nikson. SHCHo zh, skazav mister Gekket stomleno, shchiro vam dyakuyu za taku informaciyu. Mister ta misis Nikson vzyalisya za ruki i podalisya get'. Ale ne vstigli voni yak slid vidijti, yak pochuli chijs' krik. Voni zupinilisya i prisluhalisya. To sered nochi krichav mister Gekket. Radij buv z vami poznajomitisya, misis Nizbet. Misis Nikson shche micnishe stisnula ruku mistera Niksona i sobi zakrichala: meni takozh duzhe priºmno, mistere Gekket. SHCHo take? zakrichav mister Gekket. Vona kazhe, shcho ¿j duzhe priºmno takozh, zakrichav mister Nikson. Mister Gekket rozkinuv ruki i stisnuv bil'cya lavi. Potim rvuchko podavsya vpered, zavalivsya na spinku, i tak, pogojduyuchis', u kil'ka zahodiv usmak pochuhav vistrya svogo gorba ob spinku lavi. Vidtak pidviv ochi na obrij, dlya spoglyadannya yakogo vin, vlasne, virushiv na progulyanku, hoch i ne vstig nim yak slid namiluvatisya. Vse poglinula nich. Tak, nebo teper shcho na zahodi, shcho na shodi, shcho na pivdni, shcho na pivnochi bulo odnakove. Uot naletiv na vantazhnika, yakij kotiv bidon z molokom na vizku. Uot upav, jogo torbi i kapelyuh porozlitalisya v rizni boki. Vantazhnik ne vpav, hocha j vipustiv z ruk bidon, yakij gupnuvsya ob asfal't svo¿m gostrim rebrom, todi nizom, vidtak pohitavsya trohi i stav. ² ce dobre, bo yakbi vin, ushchert' zapovnenij skorishe za vse molokom, ta j perekinuvsya, to moloko poteklo b po platformi, zvichajno vililosya b na rejki, pid po¿zd ta j uzhe. Uot pidvivsya, yak ni v chomu ne buvalo. A shchob tobi gorb tam viris skazav vantazhnik. Ce buv garnij z licya, ale brudnij cholov'yaga. Pri ¿hnij roboti vokzal'nim vantazhnikam vazhko lishatisya chistimi j vvichlivimi. Tobi shcho, povilazilo? skazav vin. Uot ne pospishav vidpovisti na ce ritorichne pitannya kotre sformuvalosya, nide pravdi diti, u rozpali gnivu. Vin nahilivsya, shchob pidnyati svij kapelyuh i torbi, ale viprostavsya, ne zrobivshi c'ogo. Vin vidchuv shcho ne maº povnogo prava robiti ce, doki vantazhnik yak slid ne vilaºt'sya. Malo, shcho slipij, tak ishche j nimij, skazav vantazhnik. Uot usmihnuvsya, stisnuv doloni, pidnyav ¿h i pritis do grudej. Uot bachiv, yak usmihayut'sya inshi lyudi, j gadav, shcho vin tezh znaº, yak ce robit'sya. SHCHo zh, Uotova usmishka, koli vin usmihavsya, j spravdi, bil'she skidalasya na usmishku, nizh na gluzlivu posmishku, chi, skazhimo, na pozihannya. Vtim, ¿j chogos'-taki brakuvalo, yako¿s', zdavalosya b, dribnichki, i tih, hto bachiv cyu usmishku vpershe, a bil'shist' iz nih bachili ¿¿ vpershe, inkoli posidav sumniv, vidnosno togo, yakij same viraz zbiravsya nadati ¿j Uot. Bagato hto z nih gadav, shcho Uot prosto smokche zubi. Uot vikoristovuvav cyu svoyu usmishku duzhe oshchadno. Na vantazhnika cya usmishka spravila take sil'ne vrazhennya, shcho vin rozzyaviv rota i laden buv vipustiti zvidti cilu vatagu micnih sliv ta viraziv, shcho davno vzhe nudilisya bez dila. Ale Uot ¿h ne pochuv, bo vantazhnik raptom pidhopiv svij bidon i z gurkotom pokotiv jogo get'. Do nih nablizhavsya nachal'nik stanci¿, takij sobi pan Louri. Prigoda cya bula nastil'ki budennoyu, shcho ne mogla viklikati zagal'nogo interesu. Prote sered prisutnih znajshlisya znavci, yaki ne prominuli vidznachiti vinyatkovi Uotovi yakosti, shcho znajshli viyav u tomu, yak vin tut poyavivsya, yak padav, pidvodivsya, shcho j yak robiv potim. Znavci buli zadovoleni. Buv sered nih i kiosker, shcho torguvav presoyu. Zi svogo kubel'cya, zastavlenogo periodikoyu ta knizhkami, vin bachiv use. ² ot teper, koli najcikavishe bulo pozadu, vin vijshov z kiosku, shchob zachiniti jogo na nich. Kiosker opustiv gofrovanij kozirok, shche j prihopiv jogo skoboyu. Vin zdavavsya lyudinoyu rizkoyu j zhorstokoyu, shcho poterpaº vid nesterpnogo rozumovogo, dushevnogo, a mozhe j fizichnogo bolyu. Persh za vse v oko vpadav jogo kashket, cherez te, mabut' shcho z-pid n'ogo zavzhdi stirchali chorni, prosyaknuti potom kucheri, yaki lipli do bilogo, nemov krejda, chola. Potim glyadach pomichav skutij sudomoyu serditij rot, a vidtak i vse inshe. Vusa jogo, prekrasni, zdavalosya b, vusa iz nevidomih prichin lishalisya poza uvagoyu. Pro takogo hotilosya dumati: os' cholovik, shcho, ne kazhuchi vzhe pro vse inshe, nikoli ne skidaº kashketa, takogo sobi kashketika iz deshevogo sin'ogo polotna z bombonchikom nagori. A vse cherez te, shcho z zashchipkami velosipednimi vin takozh ne rozluchavsya, i obidvi jogo holoshi stirchali po rizni boki nemov ¿h roztyaguvali potuzhni pruzhini. Ce buv korotun, yakij nemiloserdno nakul'guvav, Varto bulo jomu zrushiti z miscya, yak jogo pochinalo smikati, nibi vin buv namirivsya vpasti, mov stij, na kolina, a todi raptom rozdumav. ² tak za kozhnim krokom. Vin pidnyav kapelyuh Uota, podav jomu i skazav ser, vash kapelyuh, yakshcho ne pomilyayusya. Uot podivivsya na kapelyuh. CHi virno te, shcho ce spravdi jogo kapelyuh. Vin nap'yav jogo na golovu. Tam, de kinchaºt'sya platforma, z dverej vijshov kiosker zi svo¿m velosipedom. Zaraz vin znese jogo po strimkih kam'yanih shodinkah i po¿de dodomu. Tam vin rozigraº grosmejsters'ku partiyu v shahi z pidruchnika Stontona. A zavtra vranci vin znov zanese velosiped po cih shodah. Pershoklasnij velosiped, cherez te j vazhkij. Prostishe bulo b zalishati jogo doli, pid shodami, ale cholovik voliv, shchobi toj buv poruch. Jogo zvali Evans. Uot pidnyav svo¿ valizi i siv u po¿zd. Kupe vin ne vibirav. Pershe, v yake vin zajshov viyavilosya porozhnim. A na platformi vantazhnik ganyav svij vizok z bidonami spershu tudi, potim nazad. Na odnomu kinci platformi gromadilas' kupa bidoniv, na inshomu - druga. Vantazhnik retel'no vibirav z odniº¿ kupi yakijs' bidon i tyagnuv jogo do drugo¿. Tam vin tak samo retel'no vibirav inshij bidon i pluganiv na inshu kupu. Vin sortuº bidoni, skazav Uot. Abo vidbuvaº pokaru za neposluh chi za sluzhbovij ogrih. Uot siv spinoyu do lokomotiva, yakij zdrignuvsya i, popihkuyuchi, potyagnuv zi stanci¿ dovgu valku vagoniv. Uot polyublyav, shchob spina bula obernuta v toj bik, kudi ti idesh. Ale ne vstig vin daleko za¿hati, yak vidchuv na sobi chijs' poglyad, pidviv ochi j pobachiv kremeznogo pana, shcho sidiv u protilezhnomu kutku kupe. Nogi svo¿ pan poklav na sidinnya naproti, a ruki shovav u kisheni pal'ta. Otzhe kupe bulo ne takim vzhe j porozhnim, yak spershu zdalosya Uotu. Mene zvati Spiro, skazav pan. A ot nareshti j rozumna lyudina. Vin pochav iz suttºvogo, shchob, rozvivayuchi temu, perejti do rechej mensh znachushchih, spershu te, potim ce, use po poryadku. Uot usmihnuvsya. Ne podumajte til'ki nichogo takogo, skazav pan Spiro. Uotova usmishka vidriznyalasya j tim, shcho vona ne bula odnorazovoyu. Slidom za neyu, pislya korotko¿ pauzi z'yavlyalas' insha, hocha, chesno kazhuchi, j ne taka virazna. U c'omu vona nagaduvala perdinnya. A buvali vipadki, koli vinikala potreba j u tretij, slabkij ta shvidkoplinnij usmishci, persh nizh lice pribiralo svogo zvichnogo virazu. Ale take traplyalosya duzhe ridko. ² dovgo shche treba bulo chekati jogo nastupno¿ usmishki, yakshcho til'ki ne sko¿t'sya shchos' nespodivane, shcho ne na zhart zasmutit' jogo. Druzi mene nazivayut' Dun, skazav pan Spiro, za rozum i za veselu vdachu. D-U-N. A yakshcho navpaki chitati, to bude Nud. Pan Spiro perehilyav chas vid chasu plyashechku, ale normu svoyu znav. YA vidayu "Hrest", skazav pan Spiro, populyarnij shchomisyachnij chasopis dlya katolikiv. Gonorariv nashim avtoram mi ne splachuºmo, ale voni tezh mayut' pevnij zisk. U nas neperevershenij reklamnij viddil. Trimaºmosya na poverhni, bo shvidko ruhaºmosya. A yaki u nas groshovi konkursi! Nini taki chasi, shcho kudi ne plyun', skriz' sutuzhno. ², ya vam skazhu, shcho z pobozhnosti tezh mozhna med zibrati. Napriklad: "Perestavte chotirnadcyat' liter, z yakih skladayut'sya imena chleniv Svyato¿ rodini, tak, shchob utvoriti z nih harchovij produkt i stravu z n'ogo" Virna vidpovid' "Sira soya i mij sup". Abo: "SHCHo vi znaºte pro ad'yuraciyu, ekskomunikaciyu, maledikciyu ta skorotechnu anafematizaciyu koms'kih vugriv, bonns'kih kabaniv, lions'kih pacyukiv, makons'kih slimakiv, lozanns'kih p'yavok ta valensijs'ko¿ guseni?" U primarnomu svitli povz vikna potyaga mchali polya, ogorozhi j kanavi, abo tak lishe zdavalosya, a naspravdi ruhavsya lishe po¿zd, a zemlya lezhala pid nim i ne ruhalasya. Hocha nasha vira tverda j nepohitna, skazav pan Spiro, mi -- za shirotu poglyadiv. YA, osobisto, º prihil'nikom neo-ioanno-tomizmu j niskil'ki c'ogo ne soromlyusya. Razom z tim, ya nikoli ne pidu na te, shchob dozvoliti svo¿m perekonannyam kidati tin' na moyu zh duhovnu poligamiyu. Podex non destra sed sinistra[2], - ne budemo skuperdyayami. Mi nadaºmo slovo lyudyam riznih poglyadiv i perekonan', a v nashomu martirolozi mozhna znajti bagato imen vil'nodumciv. Mo¿m osobistim vneskom i, tak bi moviti, dodatkovoyu epitimiºyu º rubrika "Duhovnij shpric, abo zh klizma pobozhnosti". Vona v nas nastil'ki gnuchka j elastichna, shcho navit' presviterianec' bude chitati ¿¿ i ne skrivit'sya. Ale chomu ya kazhu vse ce vam, lyudini meni ne znajomij. A tomu shcho s'ogodni ya mushu pospilkuvatisya zi svo¿m podorozhnim bratom. ² kudi ce vi, ser, verstaºte dorogu? Uot vidpoviv. Proshu? skazav pan Spiro. Uot povtoriv. Todi ne budemo gayati dorogocinnij chas, skazav pan Spiro. Vin vidobuv iz kisheni arkush i zachitav: Lurd, Nizhni Pirene¿, Franciya Ser, pacyuk chi yakas' insha dribna tvarina vidgrizla shmatok svyacheno¿ proskuri. 1) Prichastivsya vin (pacyuk) do Tila Gospodnya chi ni? 2) YAkshcho ni, to shcho stalosya z tim shmatkom? 3) YAkshcho tak, to yak teper stavitisya do togo pacyuka? SHCHiro Vash, Martin ²gnacius Makkenzi (korespondent subotn'ogo dodatka do profspilkovo¿ gazeti "CHesnij buhgalter") ² ot pan Spiro zahodivsya vidpovidati na ci pitannya, tobto vin vidpoviv na pershe z nih, a vidtak -- na tretº. Ne shkoduyuchi chasu, rozlogo i shchedro vin cituvav svyatogo Bonaventuru, Petra Lombards'kogo, Oleksandra Gall's'kogo, Sanchesa, Suaresa, Genno, Soto, Dianu, Konchinu ta Denziv, bo vin mav shiroku naturu. Ale nichogo c'ogo Uot ne pochuv, bo jomu zavazhali inshi golosi, shcho spivali krichali, stverdzhuvali i sheptali shchos' nezrozumile v same jogo vuho. Vin ne znav, shcho to buli za golosi, hocha, z inshogo boku, ne mozhna bulo j skazati, shcho tak uzhe get' zovsim ne znav. Tomu vin nadmiru j ne poloshivsya. Teper ci golosi chasom lishe spivali, a inkoli til'ki krichali, inkoli til'ki stverdzhuvali, a inkoli til'ki sheptali, inkoli spivali j krichali, a inkoli spivali j stverdzhuvali, inkoli spivali j sheptali, a inkoli krichali i stverdzhuvali, inkoli krichali j sheptali, a inkoli stverdzhuvali j sheptali, inkoli spivali, krichali j stverdzhuvali, inkoli spivali, krichali j sheptali, inkoli krichali, stverdzhuvali j sheptali, a inkoli spivali, krichali, stverdzhuvali j sheptali vodnochas, i v odin golos, yak ot zaraz, i ce, yakshcho zgaduvati lishe ci chotiri golosi, bo tam buli j inshi. CHasom Uot rozumiv use, chasom duzhe bagato, chasom -- malo, a chasom -- zovsim nichogo, yak oce zaraz. ² tut po¿zni lihtari na mit' virvali z temryavi ipodrom, ogorodzhenij chepurnim bilim parkanom, i tim samim poperedili Uota, shcho na nastupnij zupinci vin maº vihoditi . . . ² ot vin pidsunuv valizi blizhche i prigotuvavsya vijti, til'ki-no po¿zd zupinit'sya. Kolis' uzhe tak bulo, shcho vin proskochiv stanciyu i opinivsya na nastupnij, bo vchasno ne prigotuvavsya i ne zijshov na zupinci. Gilka cya bula malolyudnoyu, osoblivo o takij pori, koli i mashinist, i kochegar, i konduktor, i stancijni robitniki po vsih stanciyah, htivo popihkuyuchi, chimchikuyut' do svo¿h zhinok pislya dovgih godin zmusheno¿ askezi. Tomu j po¿zd, ledve pid'¿havshi do platformi, pruzhno rve z miscya i skache dali. A ya ot brav bi takih i karav bi nemiloserdno, skazav pan Spiro, vse pered tim perevirivshi, zvisna rich, zgidno bukvi i duhu cerkovnih zakoniv. Vin znyav nogi z sidinnya. Vin vistromiv golovu u vikno. ² paps'kih dekretiv, zakrichav vin. Viter vdariv jomu v oblichchya i vin pospishiv shovatisya. Vin sidiv sam-odin, roztinayuchi nich, letiv dali. Zijshov misyac' Ne z neba na zemlyu, poki shcho til'ki na nebo. Vin buv nepriºmno zhovtyavogo kol'oru. Ne te, shchob upovni, skorishe na ushcherbi, shche j na ochah shcherbativ