Ocenite etot tekst:Ne chital10987654321
SoderzhanieFine HTMLPrinted versiontxt(Word,KPK)Lib.ru html
uLADZiMiR kARATKEViCH. dZiKAE PALYAVANNE KARALYA sTAHA

---------------------------------------------------------------
     OCR, VYCHITKA: aLESX hMARA
     Origin: bELARUSKAYA pALiCHKA http//palicka.cjb.net
     sDELANA ZAMENA BUKV BELORUSSKOGO ALFAVITA: "³" - "i", "¢" - "e", "²" - "I"
---------------------------------------------------------------

                                                         aPOVESCX

     ya STARY,  YA NAVAT VELXMi STARY CHALAVEK.  I  NiYAKAYA KNiGA  NE DASCX  VAM
TAGO,  SHTO NA eLASNYYA  VOCHY  BACHYe YA, aNDR|J  bELAR|CKi, CHALAVEK  DZEVYANOSTA
SHASCi GOD.  kAZHUCX,  SHTO DOeGiYA  GADY  LES  DAE  ZVYCHAJNA  DURNYAM,  KAB  YANY
PAPOeNiLi RAZUMOVY NEDAHOP BAGATYM VOPYTAM. nU SHTO ZH, YA ZHADAe BY BYCX DURNYM
UDVAYA  i PRAZHYCX  YASHCH|  STOLXKi, BO  YA  DAPYTLiVY SUB'EKT. sTOLXKi  CiKAVAGA
ADBUDZECCA NA ZYAMLi e NASTUPNYYA DZEVYANOSTA SH|SCX GOD!
     a KALi MNE SKAZHUCX ZAeTRA, SHTO YA PAMRU, -- NU SHTO ZH:  ADPACHYNAK TAKSAMA
NYADR|NNAYA  SHTUKA. lYUDZi  KALiSX BUDUCX ZHYCX  NAVAT  DAeZH|J ZA MYANE, i iM  NE
BUDZE GORKA ZA ZHYCCE: USE e iM BYLO, USYAKAGA ZHYTA PA LAPACE, USE YA ZVEDAe --
NASHTO ZH SHKADAVACX? lEG i ZASNUe, SPAKOJNA, NAVAT Z USMESHKAJ.
     ya ADZiN. pAMYATAECE, KAZAe sh|Li:

     cEMRA ZDUSHYLA
     cEPLYNYU SKRYPiCHYH TANOe.
     kALi DVOE NAVEK RAZLUCHYLiSYA,
     tO NE TR|BA PYASHCHOTY i SLOe.

     yaNA BYLA DOBRYM CHALAVEKAM, i  MY PRAZHYLi, YAK U KAZCY: "DOeGA, SHCHASLiVA,
PAKULX NE PAMERLi". aLE  HOPiCX NADRYVACX  VAM S|RCA SMUTNYMi SLOVAMi -- YA ZH
KAZAe, STARASCX MAYA -- RADASCX MAYA, -- LEPEJ RASPAVEM VAM SHTOSXCi Z DALEKiH,
Z  MALADYH MAiH GOD. tUT  U MYANE PATRABUYUCX, KAB YA SVAiM APAVYADANNEM SKONCHYe
SKAZ  PRA ROD  yaNOeSKiH i YAGO ZANYAPAD, PRA  VYMARACHNASCX BELARUSKAJ  SHLYAHTY.
viDACX,  TR|BA MNE  ZRABiCX  G|TA,  BO,  SAPRAeDY,  YAKAYA ZH  G|TA  ATRYMAECCA
GiSTORYYA BEZ KANCA.
     dA TAGO ZH, YANA BLiZKA DATYCHYCCA MYANE, i RASKAZACX PRA G|TA eZHO NiHTO NE
MOZHA  -- TOLXKi  YA.  a VAM CiKAVA BUDZE  PASLUHACX DZieNUYU GiSTORYYU  i PASLYA
SKAZACX, SHTO YANA VELXMi PADOBNA DA VYDUMKi.
     dYK VOSX, PERAD PACHATKAM YA SKAZHU, SHTO TUT PRAeDA, SHCHYRAYA PRAeDA, TOLXKi
PRAeDA, HOCX VAM DAVYADZECCA PAKLASCiSYA e G|TYM TOLXKi NA ADNO MAE SLOVA.


rAZDZEL PERSHY

     ya EHAe Z GUBERNSKAGA GORADA m.  U  SAMY  GLUHi KUTOK GUBERNi NA NAEMNYM
VAZKU,  i  MAYA |KSPEDYCYYA PADYHODZiLA DA  KANCA. zASTAVALASYA YASHCH| YAKiYA TYDNi
DVA NACHAVACX U ADRYNAH ABO PROSTA e VAZKU PAD ZORAMi, PiCX Z KRYNiC VADU, AD
YAKOJ  SHCHYMiCX  LOB, SLUHACX  PRACYAGLYYA, YAK  BELARUSKAE GORA,  PESNi  BAB  NA
PRYZBAH.  a   GORA  e   TOJ  CHAS  HAPALA:  PADYHODZiLi  DA  KANCA  PRAKLYATYYA
VASXMiDZESYATYYA GADY.
     nE DUMAJCE, ADNAK, SHTO MY e  TOJ  CHAS  TOLXKi i  RABiLi,  SHTO KRYCHALi i
PYTALi MUZHYKA: "chAGO BYAZHYSH, MUZHYCHOK?" i "tY PROSNESHXSYA LX, ISPOLNENNYJ SIL?"
     g|TA PRYJSHLO PAZNEJ -- SAPRAeDNYYA PAKUTY ZA NAROD. chALAVEK,  YAK VYADOMA,
NAJBOLXSH SUMLENNY DA DVACCACi PYACi GOD, U G|TY CHAS EN ARGANiCHNA  NE VYNOSiCX
NESPRAVYADLiVASCi, ALE  MOLADZX ZANADTA PRYSLUHOeVAECCA DA  SYABE, EJ  NOVA  i
CiKAVA GLYADZECX, YAK NOVYMi DUMKAMi  i PACHUCCYAMi (YANA eP|eNENA, SHTO TAKOGA NE
DUMAe i NE ADCHUVAe NiHTO) RUNEE DUSHA.
     I  TOLXKi POTYM PRYHODZYACX BYASSONNYYA NOCHY NAD  SHMATKOM GAZETY,  NA YAKiM
NADRUKAVANA TAKiMi ZH LiTARAMi, YAK i eSE, SHTO SENNYA eZVYALi NA SHYBENiCU  TROH,
RAZUMEECE,  TROH,  ZHYVYH i VYASELYH.  pOTYM  PRYHODZiCX  i ZHADANNE AHVYARAVACX
SABOYU. uSE MY, i YA e TYM LiKU, PRAJSHLi PRAZ G|TA.
     aLE  e  TOJ  CHAS YA  e  GLYBiNi  DUSHY (HOCX  i LiCHYeSYA  "CHYRVONYM")  BYe
PERAKANANY, SHTO NE TOLXKi Z SHYBENiC RASTUCX NA ZYAMLi LYASY (SHTO, VYADOMA, BYLO
PRAViLXNYM NAVAT U CHASY yaZAFATA kUNC|ViCHA  i BELARUSKAJ DOKAZNAJ iNKViZiCYi)
i NE TOLXKi STOGN ADCHUVAECCA e NASHYH PESNYAH.
     dLYA MYANE e TOJ  CHAS BYLO ZNACHNA BOLXSH VAZHLiVYM  ZRAZUMECX, HTO YA,  YAKiM
BAGAM  YA  PAViNEN  MALiCCA.  pROZViSHCHA  MAE BYLO,  YAK  KAZALi  e  TYYA  CHASY,
"POLXSKAE", -- HOCX YA i DAG|TULX NE VEDAYU, SHTO e iM TAKOGA MAZAVECKAGA BYLO,
--  U  GiMNAZii  (A  G|TA  BYLO  TADY,  KALi YASHCH| NE  ZABYeSYA  CHORNAJ PAMYACi
PAPYACHYCELX kARNiLAe, PAPLECHNiK  mURAeEVA)  NAZYVALi  NAS,  GLEDZYACHY NA  MOVU
BACXKOe,  "DREVNEJSHEJ  VETVXYU   RUSSKOGO  PLEMENI,   CHISTOKROVNYMI,  ISTINNO
RUSSKIMI  LYUDXMI".   vOSX   YAK,   NAVAT  BOLXSH  RUSKiYA,   NiZH  SAMi  RUSKiYA.
pRAPAVEDAVALi B NAM G|TUYU T|ORYYU DA PACHATKU G|TAGA STAGODDZYA -- ABAVYAZKOVA B
bELARUSX PERASHYBLA gERMANiYU, A BELARUSY ZRABiLiSYA B PERSHYMi GVALTAeNiKAMi NA
ZYAMLi  i  PAJSHLi  B ADVAEeVACX  U RUSKiH, YAKiYA  NE SAPRAeDY  RUSKiYA, ZHYCCEVY
ABSHAR, ASABLiVA YASHCH| KALi B DOBRY bOZHACHKA DAe NAM ROGi.
     ya TADY SHUKAe SVOJ NAROD i PACHYNAe RAZUMECX, YAK MNOGiYA e TOJ CHAS, SHTO EN
TUT, POBACH, TOLXKi ZA  DVA STAGODDZi Z  NASHAJ iNT|LiGENCYi DOBRA VYBiLi G|TA
RAZUMENNE. tAMU i PRACU SABE YA VYBRAe NEZVYCHAJNUYU -- ZVEDANNE G|TAGA NARODA.
     ya KONCHYe  PASLYA  GiMNAZii  eNiVERSiT|T  i  STAe  VUCHONYM-FALXKLARYSTAM.
sPRAVA  G|TAYA  e  TOJ CHAS TOLXKi  PACHYNALASYA i  LiCHYLASYA  SYAROD ULADU MAYUCHYH
NEBYASPECHNAJ DLYA iSNUYUCHAGA PARADKU.
     aLE PAeSYULX -- i TOLXKi G|TA RABiLA LYAGCH|JSHAJ SPRAVU MAYU -- YA SUSTRAKAe
UVAGU  i DAPAMOGU.  I e  ASOBE MALAADUKAVANAGA  VALASNOGA PiSARA, YAKi  PASLYA
DASYLAe ZAPiSY KAZAK MNE  i rAMANAVU, i  e ASOBE DRYZHACHAGA ZA HLEB VYASKOVAGA
NASTAeNiKA, i (MOJ NAROD ZHYe!) NAVAT  U ASOBE  ADNAGO GUBERNATARA, NADZVYCHAJ
DOBRAGA CHALAVEKA, SAPRAeDNAJ BELAJ VARONY; EN DAe MNE R|KAMENDACYJNY LiST, U
YAKiM ZAGADVAe PAD PAGROZAJ SUROVYH ZAHADAe CHYNiCX MNE eSYALYAKUYU DAPAMOGU.
     dZYAKUJ VAM, PROSTYYA BELARUSKiYA LYUDZi!
     nAVAT ZARAZ YASHCH| YA MALYUSYA NA VAS. shTO ZH KAZACX PRA TYYA GADY...
     pASTUPOVA YA ZRAZUMEe, HTO YA. shTO PRYMUSiLA MYANE ZRABiCX G|TA?
     mOZHA,  CEPLYYA AGNi  VESAK, NAZVY  YAKiH  i DAG|TULX NEJKiM CEPLYM  BOLEM
UVAHODZYACX  U  MAE  S|RCA:  liPiCHNA,  sORAK  tATAR, bYAROZAVA  vOLYA, UROCHYSHCHA
rAZBiTY rOG, pAMYAR|CH, dUBRAVA, vAVERKi?
     a MOZHA, NACHLEG NA POPLAVE, KALi DZECi BAYUCX KAZKi  i DRAMA KRADZECCA DA
CYABE PRAZ KAZHUH RAZAM  Z HOLADAM? ci  MUROZHNY PAH MALADOGA  SENA i ZORY PRAZ
PRADZERTUYU STRAHU ADRYNY?
     aBO NAVAT i NE YANY, A PROSTA HVOJNAYA iGLiCA e  CHAJNiKU,  DYMNYYA  CHORNYYA
HATY,  DZE ZHANCHYNY e  ANDARAKAH PRADUCX i PYAYUCX BYASKONCUYU PESNYU, PADOBNUYU NA
STOGN.
     g|TA BYLO MAE.  zA  DVA GADY  YA  ABYSHOe i PRAEHAe mENSKUYU, mAGiLEeSKUYU,
viCEBSKUYU, CHASTKU viLENSKAJ GUBERNi. I PAeSYUDU YA BACHYe  GORA NARODNAE, BACHYe
BRUDNYH  DZYACEJ, BACHYe SLYAPYH ZHABRAKOe, BACHYe GORA  NARODA MAJGO, DARAZH|J ZA
YAKi -- YA ZARAZ VEDAYU G|TA -- U MYANE NE BYLO NiCHOGA NA SVECE.
     tADY  TUT BYe |TNAGRAFiCHNY  RAJ,  HOCX  KAZKA, A ASABLiVA  LEGENDA,  YAK
NAJBOLXSH NETRYVALYYA PRADUKTY NARODNAJ FANTAZii, PACHALi ZABiRACCA eSE DALEJ i
DALEJ, U MYADZVEDZHUYU GLUSH.
     ya PABYVAe i TAM, U MYANE BYLi MALADYYA  NOGi i MALADAYA PRAGA. I  CHAGO MNE
TOLXKi NE DAVODZiLASYA BACHYCX!
     bACHYe YA  CYRYMONiYU Z ZALOMAM, KRAPieNYYA SVYATKi, GULXNYU e ZABYTAGA NAVAT
TADY  "YASHCHURA". aLE NAJBOLXSH BACHYe YA APOSHNYUYU BULXBU e MiSE, CHORNY, YAK ZYAMLYA,
HLEB, SONNAE "A-A-A" NAD KALYSKAJ, VYALiKiYA VYPLAKANYYA VOCHY ZHANCHYN.
     g|TA BYLA ViZANTYJSKAYA bELARUSX!
     g|TA BYe KRAJ PALYAeNiCHYH i  NAMADAe, CHORNYH  SMALAKURAe, CiHAGA, TAKOGA
PRYEMNAGA  ZDALEK,  ZVONU  ZABYTYH  C|RKVACHAK  NAD DRYGVOJ, KRAJ LiRNiKAe  i
CEMRY.
     u  TOJ CHAS YAKRAZ PADYHODZie DA  KANCA DOeGi i BALYUCHY  PRAC|S  VYMiRANNYA
NASHAJ SHLYAHTY.  g|TA SMERCX,  G|TA GNAENNE ZAZHYVA CYAGNULASYA  DOeGA, AMALX DVA
STAGODDZi.
     I KALi e  VASEMNACCATYM SHLYAHTA PAMiRALA BURLiVA, Z DU|LYAMi, PAMiRALA NA
SALOME, PRAMANTACHYeSHY MiLXENY, KALi  e PACHATKU  DZEVYATNACCATAGA PAMiRANNE YAE
YASHCH| BYLO AVEYANA CiHiM SUMAM ZABYTYH PALACAe U BYAROZAVYH GAYAH, TO e MAE CHASY
G|TA BYLO eZHO NE PA|TYCHNA i ZUSiM NE SUMNA, A BRYDKA, CHASAM  NAVAT ZHAHLiVA e
AGOLENASCi SVAEJ.
     g|TA BYLO PAMiRANNE BAJBAKOe, YAKiYA ZANURYLiSYA  e SVAE  NORY,  PAMiRANNE
ZHABRAKOe, PRODKi YAKiH  BYLi ADMECHANY e gARADZELXSKiM PRYViLEi,  A  SAMi YANY,
HOCX i ZHYLi e  BAGATYH NAPAeRAZBURANYH PALACAH, NASiLi LEDZX NE KAZHUHi, HOCX
GONAR iH BYe NYAZMERNY.
     g|TA BYLO ADZiCHANNE  BEZ PRASVYATLENNYA: BRYDKiYA,  CHASAM KRYVAVYYA eCHYNKi,
PRYCHYNU  YAKiH MOZHNA BYLO SHUKACX TOLXKi  NA DNE iH, BLiZKA ABO ZANADTA DALEKA
ADZiN AD ADNAGO PASADZHANYH VACH|J, VACH|J VYLYUDKAe, D|GENERATAe.
     pALiLi  PECHKi,  VYKLADZENYYA  GALANDSKAJ  KAFLYAJ,  PASHCHAPANYMi  eLOMKAMi
BYASC|NNAJ  BELARUSKAJ  M|BLi SEMNACCATAGA  STAGODDZYA, SYADZELi, YAK PAVUKi,  U
SVAiH HALODNYH PAKOYAH, GLEDZYACHY e BYAZMEZHNUYU  NAVAKOLXNUYU CEMRU PRAZ AKNO, PA
SHYBAH YAKOGA SCYAKALi NAeSKOS FLATYLii KROPELX.
     tAKi  BYe  TOJ CHAS,  KALi  YA  EHAe NA |KSPEDYCYYU  e GLUHi  n-SKi  PAVET
GUBERNi. ya VYBRAe DR|NNY CHAS DLYA PAEZDAK. lETAM, VYADOMA, FALXKLARYSTU DOBRA:
CEPLA, VAKOL PRYGOZHYYA  KRAYAViDY.  aLE PA SVAiH VYNiKAH NASHA PRACA  LEPSHAYA ZA
eSE e GLUHiYA VOSENXSKiYA ABO ZiMOVYYA DNi.
     tADY  ADBYVAYUCCA iGRYSHCHY  Z iHNiMi  PESNYAMi,  PAKUDZELLE  Z  BYASKONCYMi
GiSTORYYAMi, A PAZNEJ -- SYALYANSKiYA VYASELLi. g|TA NASH ZALATY CHAS.
     aLE  MNE  VYPALA  PAEHACX  TOLXKi e PACHATKU ZHNieNYA  MESYACA, KALi NE  DA
KAZAK,  i  TOLXKi CYAGUCHAE  NASHA  "ZHNiVO" GUCHYCX NAD  PALETKAMi.  ya PRAEZDZie
ZHNiVENX, VERASENX,  CHASTKU KASTRYCHNiKA i  PAViNEN BYe  ZACHAPiCX  TOLXKi  DVA
TYDNi, SAMY  PACHATAK GLUHOJ VOSENi,  KALi  YA MOG SPADZYAVACCA  NA SHTO-NEBUDZX
VARTAE. pASLYA MYANE CHAKALi e GUBERNi NEADKLADNYYA SPRAVY.
     uLOe  MOJ  BYe ZUSiM MiZ|RNY, i TAMU YA BYe ZLY, YAK POP, YAKi  PRYJSHOe NA
HAeTURY  i  RAPTAM  ZAeVAZHYe,  SHTO  NYABOZHCHYK  UVASKR|S.  mYANE  MUCHYLA DAeNYAYA
ZASTAR|LAYA HANDRA, YAKAYA VARUSHYLASYA e TYYA DNi NA DNE KOZHNAJ BELARUSKAJ  DUSHY:
NYAVERA e KASHTOeNASCX SVAEJ SPRAVY, BYASSiLLE, GLUHi BOLX -- ASNOeNYYA PRYKMETY
LiHALECCYA,  TOE,  SHTO, PA  SLOVAH KAGOSXCi  Z POLXSKiH  PA|TAe, PAHODZiCX AD
NASTOJLiVAJ PAGROZY, SHTO NEHTA e BLAKiTNYM PABACHYCX CYABE i MiLA SKAZHA:
     -- bZHALCE e ZHANDARMERYYU.
     aSABLiVA MALA  BYLO e  MYANE STARADAeNiH  LEGEND, A  MENAViTA ZA iMi YA i
PALYAVAe.  vY, NAP|eNA,  VEDAECE,  SHTO  eSE LEGENDY MOZHNA  PADZYALiCX NA  DZVE
VYALiKiYA  GRUPY. pERSHYYA  ZHYVUCX  PAeSYULX, RASPAeSYUDZHANY SYAROD BOLXSHAJ  CHASTKi
NARODA.
     u  BELARUSKiM  FALXKLORY  G|TA   LEGENDY  PRA  VUZHYNUYU   KARALEVU,  PRA
BURSHTYNAVY PALAC, BOLXSHAYA CHASTKA R|LiGiJNYH LEGEND.
     a DRUGiYA, YAK LANCUGAMi,  PRYKULi DA NEJKAJ ADNOJ MYASCiNY, PAVETA, NAVAT
VESKi. IH ZVYAZVAYUCX  Z DZieNAJ  SKALOJ NA  BERAZE VOZERA, Z NAZVAJ VESKi ABO
eROCHYSHCHA,  Z TOLXKi ADNOJ,  VOSX  G|TAJ, PYACHORAJ. vYADOMA, SHTO TAKiYA LEGENDY,
ZVYAZANYYA  Z  NYAZNACHNAJ KOLXKASCYU  LYUDZEJ,  VYMiRAYUCX HUTCH|J, HOCX YANY  CHASAM
ZNACHNA  BOLXSH  PA|TYCHNYYA,  NiZH  AGULXNAVYADOMYYA,   i,   KALi  iH  NADRUKUYUCX,
KARYSTAYUCCA VYALiKAJ PAPULYARNASCYU.
     tAK, NAPRYKLAD, VYJSHLA NA LYUDZi LEGENDA PRA mASH|KU. ya PALYAVAe  MENAViTA
ZA DRUGOJ GRUPAJ LEGEND. mNE TR|BA BYLO SPYASHACCA: LEGENDA i KAZKA VYMiRAYUCX.
     nE  VEDAYU,  YAK  DRUGiM  FALXKLARYSTAM,  ALE  MNE  ZAeSEDY  BYLO   CYAZHKA
PERADCHASNA EHACX Z YAKOJ-NEBUDZX  MYASCOVASCi. mNE eSE ZDAVALASYA, SHTO ZA ZiMU,
YAKUYU YA  PRABUDU  e GORADZE,  TUT PAMR|  NEJKAYA BABULYA, YAKAYA ADNA, RAZUMEECE,
ADNA VEDAE ZARAZ CHAROeNY STARY SKAZ. I  G|TY SKAZ PAMR| Z EYU, i NiHTO, NiHTO
YAGO NE PACHUE, A YA i MOJ NAROD ZASTANEMSYA ABAKRADZENYMi.
     tAMU NiKOGA NE ZDZiVYACX MAE ZLOSCX i HANDRA.
     ya BYe U TAKiM NASTROi, KALi ADZiN MOJ ZNAEMY PARAie MNE PAEHACX U n-SKi
PAVET, MESCA, YAKOE NAVAT U TOJ CHAS LiCHYLASYA GLUHiM.
     ci  DUMAe EN,  SHTO  YA TAM LEDZX  NE  ZVAR'YACEYU  AD ZHAHU, ADKRYYU  e SABE
MUZHCHYNSKUYU MUZHNASCX i ZNAJDU... aLE NE BUDZEM ZABYAGACX NAPERAD.
     zBORY  MAE  BYLi NYADOeGiMi, YA SABRAe NEVYALiKi SAK,  UZYAe KOTCHY  VAZOK i
HUTKA  PAKiNUe  "STALiCU"   G|TAGA  PARAeNAeCHA  CYViLiZAVANAGA  PAVETA,  KAB
ADRACHYSYA AD  USYALYAKAJ  CYViLiZACYi, PERAEHAeSHY e  SUSEDNi  LYASNY  i  BALOTNY
PAVET, SHTO  PA T|RYTORYi  MALA CHYM PASTUPAeSYA  PERAD YAKOJ-NEBUDZX DZYARZHAVAJ,
NAKSHTALT lYUKSEMBURGA.
     sPACHATKU PAABAPAL  DAROGi CYAGNULiSYA YASHCH| PALETKi Z  RASKiDANYMi TAM-SYAM
DZiCHKAMi, PADOBNYMi NA DUBY. tRAPLYALiSYA VESKi Z C|LYMi KALONiYAMi BUSLOe, ALE
POTYM URADLiVAYA GLEBA SKONCHYLASYA i PACYAGNULiSYA BYASKONCYYA LYASY. dR|VY STAYALi,
YAK KALONY, iGLiCA NA DAROZE GLUSHYLA STUK KOLAe. u LYASNYH YARAH PAHLA PR|LLYU i
CViLLYU,  RAZ-PORAZ  ZRYVALiSYA  Z-PAD SAMYH KAPYTOe KONEJ CECERUKOVYYA  CHARODY
(CECERUKi ZAeSEDY ZBiVAYUCCA e KUPU VOSENNYU), TAM-SYAM GLYADZELi Z-PAD iGLiCY i
VERASU  CHYRVONYYA  ABO  SCHARNELYYA  AD  STARASCi  BRYLi  SiMPATYCHNYH   TLUSTYH
BARAViKOe.
     dVA  RAZY  MY NACHAVALi  e LYASNYH GLUHiH  VARTOeNYAH  i  RADAVALiSYA, KALi
BACHYLi PRAZ NACHNY ZMROK NEMACHNYYA AGENXCHYKi iH SLYAPYH AKON.
     nOCH,  PLACHA  DZiCENAK,  YAKOGA  YADUCX  PRUSY, KONi  NA  DVARY TRYVOZHACCA
CHAGOSXCi  -- NAP|eNA, BLiZKA PRAHODZiCX MYADZVEDZX, -- NAD  VERHAViNAMi DR|e,
NAD LYASNYM AKiYANAM CHASTY ZORNY DOZHDZH.
     u HACE  NE PRADYHNUCX, DZYAeCHYNKA  LYULYAE NAGOJ  KALYSKU. sTARAZHYTNY,  YAK
SVET, NAPEe: "a-A-A..."

     nE HADZi, KOCYU, PA LAeCY
     bUDU BiCi PA LAPCY,
     nE HADZi, KOCYU, PA MASTU --
     bUDU BiCi PA HVASTU!
     a-A-A!

     o, YAKAYA ZHAHLiVAYA, YAKAYA VECHNAYA i NYAZMERNAYA TVAYA TUGA, bELARUSX!
     nOCH. zORY. pERSHABYTNY ZMROK LYASOe.
     I eSE ZH NAVAT G|TA BYLO ITALiYAJ  U  PARAeNANNi Z  TYM, SHTO  MY PABACHYLi
PRAZ DVA DNi.
     lES PACHAe CH|ZNUCX, RADZECX, i HUTKA BYAZMEZHNAYA  RAeNiNA ADKRYLASYA  NASHYM
VACHAM.
     g|TA NE BYLA ZVYCHAJNAYA RAeNiNA, NA YAKOJ KOCYACX RUDYYA R|DKiYA HVALi  NASHY
ZHYTY,  G|TA  NE  BYLA  NAVAT   DRYGVA  --  DRYGVA   eSE  ZH   NE   PAZBAeLENA
RAZNASTAJNASCi: TAM  ESCX TRAVA, NiCYYA SKARLYUCHANYYA DR|eCY, TAM MOZHA BLiSNUCX
AZYARCO, -- NE,  G|TA  BYe SAMY ZHAHLiVY, SAMY  BEZNADZEJNY Z NASHYH KRAYAViDAe:
TARFYANYYA BALOTY.
     tR|BA BYCX CHALAVEKANENAViSNiKAM, KAB VYDUMACX TAKiYA MYASCiNY, i eYAeLENNE
PRA iH MOZHA Z'YAViCCA  TOLXKi e PYACHORNYM MAZGU ZLASLiVAGA iDYETA. aLE G|TA NE
BYLO VYDUMKAJ, VOSX YANY LYAZHALi PERAD NAMi...
     nEABSYAZHNAYA  RAeNiNA,  ROeNAYA, YAK STOL, BYLA  KARYCHNEVAGA, NAVAT  BURAGA
KOLERU, BEZNADZEJNA ROeNAYA, NUDNAYA, ZMROCHNAYA.
     chASAM TRAPLYALiSYA NA EJ VYALiZNYYA KUPY NAGRUVASHCHANAGA KAMENNYA, CHASAM BURY
KONUS -- NEJKi PAKRYeDZHANY bOGAM CHALAVEK, VYBiRAe TARPU NEVYADOMA DZELYA CHAGO,
-- CHASAM SiRATLiVA GLYADZELA NA DAROGU ADNYM AKENCAM HATKA Z VYSOKiM KOMiNAM,
i  VAKOL YAE  --  ANi  DR|eCA. I NAVAT LES, YAKi  CYAGNUeSYA ZA G|TAJ  RAeNiNAJ,
ZDAVAeSYA BOLXSH ZMROCHNYM, CHYM NA SAMAJ SPRAVE.
     pRAZ YAKUYU  GADZiNU PACHALi i NA G|TAJ  RAeNiNE  TRAPLYACCA ASTRAeKi LESU,
CHORNAGA,  U  MHAH  i  PAVUCiNNi,  TOLXKi  CHASAM  ROeNAGA,  A  BOLXSH  ZA  eSE
SKARLYUCHANAGA, YAK NA MALYUNKAH DA STRASHNAJ KAZKi.
     aLE  G|TYYA  LYASKi  Z'YAeLYALiSYA  i  ZNiKALi, i  ZNOe  CYAGNULASYA  RAeNiNA,
RAeNiNA, BURAYA RAeNiNA.
     ya GATOVY BYe ZARAeCi eGOLAS AD KRYeDY.
     I NADVOR'E NA  TAKi VYPADAK  STALA PSAVACCA: NiZKiYA CHORNYYA HMARY PAeZLi
NAM NASUSTRACH, TAM-SYAM Z iH CYAGNULiSYA NAeSKOS ZYAMLi SViNCOVYYA PALOSY DAZHDZHU.
niVODNAJ PTUSHKi-PASMYACYUHi  NE TRAPLYALASYA NAM NA DAROZE, A G|TA  BYLA DR|NNAYA
PRYKMETA: PAViNEN BYe PAJSCi CYAGLY NACHNY DOZHDZH.
     ya HACEe BYe ZAVYARNUCX DA  PERSHAJ  HATKi, ALE i YANY BOLXSH NE TRAPLYALiSYA.
pAMiNAYUCHY  LiHAM MAJGO  ZNAEMAGA, YA SKAZAe FURMANU, KAB  EN  EHAe  HUTCH|J, i
SHCHYLXNA ZAKRUCieSYA e PLASHCH.
     a  HMARY NAKiPALi,  CHORNYYA, NiZKiYA,  DAZHDZHAVYYA;  NAD RAeNiNAYU  CYAGNUeSYA
PRYSMERAK,  TAKi NEPRYTULXNY i HALODNY, SHTO  MURASHKi  PAeZLi PA SKURY. nEDZE
BLiSNULA NYASMELAYA ASENNYAYA MALANKA.
     ya TOLXKi PASPEe ADZNACHYCX  NESPAKOJNAJ DUMKAYU,  SHTO G|TA  ZANADTA POZNA
DLYA  NAVALXNiCY, YAK NA MYANE, NA  KONEJ, NA  FURMANA  ABURYeSYA AKiYAN HALODNAJ
VADY.
     nEHTA ADDAe RAeNiNU e LAPY NOCHY i DAZHDZHU.
     I  NOCH G|TAYA  BYLA  CEMNAYA,  YAK SAZHA, YA NE BACHYe NAVAT  SVAiH PALXCAe i
TOLXKi PA PASHTURHVANNYU VAZKA ZDAGADAeSYA, SHTO  MY YASHCH| EDZEM. fURMAN TAKSAMA,
ViDACX, NiCHOGA NE BACHYe i CALKAM ADDAeSYA iNSTYNKTU KONEJ.
     nE VEDAYU, Ci SAPRAeDY BYe U iH YAKi iNSTYNKT, ALE HUTKA VAZOK NASH PACHALO
KiDACX Z BAJRAKA NA BAJRAK, Z YAMY NA NEJKi BUGOR i ZNOe U YAMU.
     shMATKi GRAZi i NEJKAJ TVANi LYACELi e VAZOK, NA PLASHCH, MNE e TVAR, ALE YA
HUTKA  ASVOJTAeSYA Z G|TYM  i MALieSYA  TOLXKi AB TYM, KAB NE NAEHACX  NA YAKUYU
PRORVU: SAMYYA ZHAHLiVYYA TVANi TRAPLYAYUCCA MENAViTA SYAROD TAKiH BALOT, PRAGLYNE
i  VAZOK, i  KONEJ, i LYUDZEJ, i  eRANCY NiHTO  NAVAT NE ZDAGADAECCA, SHTO TUT
HTOSXCi BYe, SHTO TUT  DZVE  HViLiNY KRYCHALA CHALAVECHAYA  iSTOTA, PAKULX  BURAYA
KASHA NE NALEZLA e ROT,  SHTO ZARAZ G|TAYA  iSTOTA LYAZHYCX RAZAM Z KONXMi NA TRY
SAZHNi NiZH|J PAVERHNi PRAKLYATAGA MESCA.
     nESHTA RAeNULA  Z  LEVAGA  BOKU:  DOeGi,  PRACYAGLY, NYALYUDSKi KRYK.  kONi
TUZANULi VAZOK -- YA LEDZX NE VYPAe --  i PAMCHALi KUDYSXCi, ViDACX, NAPRASTKi
PA BALOCE.  pASLYA SHTOSXCi  HRUMSNULA, i ZADNiYA KOLY  VAZKA PASUNULiSYA  eNiZ.
aDCHUVAYUCHY,  SHTO  PAD  NOGi  MNE  NACYAKAE  NESHTA MOKRAE, YA TARGANUe  ZA PLYACHO
FURMANA. tOJ Z NEJKAJ ABYYAKAVASCYU SKAZAe:
     -- giNEM, PANE. tUT i GAMON.
     aLE MNE  NE HACELASYA  PAMiRACX. ya  SHAPie  RUKU FURMANA,  RASCiSNUe YAMU
PALXCY i, VYHAPieSHY  PUGU,  PACHAe HVASTACX PA TYM MESCY e CEMRY, DZE PAViNNY
BYLi BYCX KONi.
     nEHTA  NEMA  ZAKRYCHAe  TAKiM GOLASAM,  SHTO  KONi,  ViDACX, SPUDZieSHYSYA,
SHALENA  TARGANULi  VAZOK, EN  ZADRYZHAe UVESX,  YAK  BYCCAM TAKSAMA  NAMAGAeSYA
VYRVACCA, PASLYA SHTOSXCi GOLASNA CMOKNULA PAD KOLAMi.
     vAZOK NAHiLieSYA,  ZATROSSYA  YASHCH|  MACNEJ, ZAGiGATALA  KABYLA. I SHTOSXCi
ZDARYLASYA. vAZOK ZNOe PAKACieSYA  i HUTKA ZAGRUKATAe PA NECHYM CVERDYM. tOLXKi
TUT YA ZRAZUMEe, SHTO NEMA KRYCHAe NE HTO iNSHY, YAK YA. mNE STALA SORAMNA.
     ya ZBiRAeSYA eZHO  BYLO PAPRASiCX FURMANA,  KAB  EN SPYNie KONEJ NA  G|TYM
ADNOSNA CVERDYM, KAB PERACHAKACX NOCH, ALE TUT DOZHDZH BYCCAM ZRABieSYA R|DKiM, i
ADNACHASOVA SHTOSXCi MOKRAE i  KALYUCHAE HVASTANULA MYANE PA TVARY. "yaLOVAYA LAPA,
-- ADZNACHYe YA. -- zNACHYCCA, G|TA LES. kONi SPYNYACCA SAMi".
     aLE  PRAJSHOe CHAS, LAPY YASHCH| RAZY SA DVA  DAKRANALiSYA DA  MAEJ GALAVY, A
VAZOK NE SKAKAe PA KAR|NNYAH, KACie ROeNA i GLADKA. I KONi ANiVODNAGA RAZU NE
SPYNiLiSYA.
     zNACHYCCA, G|TA BYLA LYASNAYA DAROGA.
     ya  VYRASHYe,  SHTO YANA  PAViNNA  KUDYSXCi DAVESCi  NAS, i ADDAeSYA NA VOLYU
LESU. I SAPRAeDY, MiNULA,  MOZHA, HViLiN TRYCCACX, i NAPERADZE ZAMiGCEe CEPLY
ZHYVY AGENXCHYK, TAKi RUZHOVY i PRYVABNY SYAROD G|TAJ ZOLKAJ i MOKRAJ CEMRY.
     pRAZ NEKATORY CHAS MOZHNA BYLO  PABACHYCX, SHTO G|TA NE HATA PALYASOeSHCHYKA i
NE  BUDAN SMALAKURA, YAK YA  PADUMAe BYe SPACHATKU, A  NEJKAYA VYALiKAYA BUDYNiNA,
ZANADTA VYALiKAYA NAVAT DLYA GARADSKOGA DOMA. pERAD  EYU -- KLUMBA, VAKOL MOKRYYA
SHATY DR|e, CHORNAE ZHARALO YALOVAJ ALEi, ADKULX MY VYEHALi.
     gANAK  BYe  PAD  NEJKiM  VYSOKiM  NAVESAM,  NA  DZVYARAH  ViSELA  CYAZHKAE
BRONZAVAE KALXCO.
     sPACHATKU  YA, POTYM FURMAN, PASLYA ZNOe YA GRUKALi G|TYM KALXCOM U DZVERY.
gRUKALi NYASMELA,  GRUKALi TROSHKi MACNEJ, BiLi KALXCOM  NAVODMASH,  SPYNYALiSYA,
KLiKALi, PASLYA BiLi NAGAMi -- HOCX BY YAKi VODGUK.
     nAR|SHCE  ZA  DZVYARYMA  ZAHADZiLi, NYAeP|eNENA,  NYASMELA.  pASLYA  PACHUeSYA
ADNEKULX Z VYSHYNi SiPATY ZHANOCHY GOLAS:
     -- hTO TAKiYA?
     -- mY PADAROZHNYYA, CETUHNA, PUSCiCE.
     -- a Ci NE Z PALYAVANNYA VY CHASAM?
     --  yaKOE TAM  PALYAVANNE,  MOKRYYA eSE,  LEDZX  NA NAGAH STAiM.  dALXBOG,
PUSCiCE NAS.
     gOLAS ZMOeKNUe, PASLYA Z NEJKiMi NOTKAMi NERASHUCHASCi SPYTAe:
     -- a HTO ZH VY TAKiYA? pROZViSHCHA YAK?
     -- bELAR|CKi MAE PROZViSHCHA. ya Z FURMANAM.
     bABULYA ZA DZVYARYMA RAPTAM PAZHVAVELA:
     -- gRAF bELAR|CKi?
     -- sPADZYAYUSYA BYCX  GRAFAM, --  ADKAZAe YA Z PLEBEJSKAJ  NEPACHCiVASCYU  DA
TYTULAe.
     gOLAS PASUROVEe:
     --  nU i iDZi SABE, DOBRY CHALAVEK, TUDY, ADKULX PRYJSHOe. bACHYCE VY,  EN
NA  GRAFSTVA  SPADZYAECCA.  zhARTACHKi  NACHNYYA!  pAJSHOe,  PAJSHOe. pASHUKAJ  SABE
DZE-NEBUDZX U LESE BYARLOG, KALi TY TAKi SPRYTNY.
     -- bABULYA,  -- UZMALieSYA YA, --  Z RADASCYU PASHUKAe BY, KAB NE  NEPAKOiCX
LYUDZEJ, ALE ZH YA NE TUT|JSHY, YA Z PAVETA, ZABLUKALi MY, SUHOJ NiTKi NYAMA.
     -- pR|CH, PR|CH, -- SKAZAe NYAeMOLXNY GOLAS.
     INSHY CHALAVEK, MOZHA, SHAPie BY e ADKAZ NA G|TA KAMENX i PACHAe  BY BiCX U
DZVERY, SYPLYUCHY PRAKLENY, ALE YA NAVAT TUT NE MOG  PAZBAViCCA DUMKi, SHTO G|TA
DR|NNA: SiLKOM  DRACCA e CHUZHUYU HATU. tAMU YA TOLXKi eZDYHNUe  i  ZVYARNUeSYA DA
FURMANA:
     -- nU SHTO ZH, PAJSHLi ADSYULX.
     mY  NAKiRAVALiSYA BYLi DA FURMANKi.  viDACX, NASHA SASTUPLiVASCX  ZRABiLA
DOBRAE eRAZHANNE, BO GOLAS, PAMYAKCH|eSHY, KiNUe NAM NAeZDAGON:
     -- pACHAKAJCE, PADAROZHNiKi. hTO ZH VY TAKiYA?
     ya ZABAYAeSYA  ADKAZACX  "FALXKLARYST", BO DVOJCHY MYANE PASLYA G|TAGA  SLOVA
LiCHYLi ZA MAZURYKA. tAMU YA ADKAZAe:
     -- kUPEC.
     -- a YAK ZHA VY TRAPiLi e PARK, KALi VAKOL MUR i CHYGUNNAYA AGARODZHA?
     -- a  YA  i NE VEDAYU,  --  ADKAZAe YA SHCHYRA.  -- eHALi  NEDZE, ViDACX, PA
BALOCE, KUDYSXCi PRAVALiLiSYA, LEDZX VYBRALiSYA... rAeLO TAM NESHTA.
     ya i NE SPADZYAVAeSYA  NA TAKi  VYNiK  MAiH SLOe, ALE  PASLYA iH GOLAS CiHA
VOJKNUe i SPUDZHANA ZAKUDAHTAe:
     -- a-A bOZHZHA ZH MOJ! a G|TA ZH VY,  NAP|eNA, Z vOLATAVAJ PRORVY PRYEHALi,
G|TA ZH TOLXKi TAM i NYAMA AGARODZHY. vO  PASHCHASCiLA VAM, VYRATAVALA VAS CARYCA
NYABESNAYA. a MATKA BOSKAYA! a PAKUTNiCHKi NYABESNYYA!
     I ZARAZ TAKAYA DABRYNYA  i  TAKi  ADCHAJ ADCHUVALiSYA  e  YAE  SLOVAH,  SHTO YA
DARAVAe EJ G|TUYU GADZiNU NA GANKU.
     dZVERY ZAGRUKALi ZASAeKAMi, PASLYA ZARYPELi, RAZYHODZYACHYSYA i PRAPUSKAYUCHY
e NACHNUYU CEMRU SMUGU ARANZHAVAGA CXMYANAGA SVYATLA.
     pERAD NAMi  STAYALA  NEVYALiCHKAYA  BABULXKA  e  SHYROKAJ,  YAK ZVON,  SUKNi,
LiLOVAJ  SHNUROeCY,  U YAKOJ,  NAP|eNA, HADZiLi NASHY  PRAPRASHCHURY  PRY  KARALi
sTASE,  i  e  VYALiKiM  KRUHMALXNYM  CHAPCY.  tVAR  U  DOBRYH ZMORSHCHYNAH,  NOS
KRUCHKAVATY,  A  ROT  VYALiZNY,  PADOBNY  NA  SHCHYPCY  DLYA  AR|HAe,   Z  TROSHKi
ADTAPYRANYMi  NAPERAD  VUSNAMi.  kRUGLENXKAYA,  AMALX  YAK  BOCHACHKA   SYAR|DNYAJ
VELiCHYNi, Z PUHLENXKiMi  RUCHKAMi --  YANA  TAK  i NAPROSHVALASYA NA TOE, KAB YAE
KLiKALi "MACi". I  e RUKAH U G|TAJ BABULi BYe VYALiZNY PYACHNY  RAGACH: ZBROYA. ya
LEDZX NE ZARAGATAe, ALE e CHAS PRYPOMNie HALODNUYU DRYGVU i DOZHDZH ZA VOKNAMi i
ZMAeCHAe. kOLXKi LYUDZEJ i  ZARAZ  STRYMLiVAE SMEH  Z TAGO,  SHTO VARTA  SMEHU,
PRYPAMYATAeSHY, SHTO ZA SCYANOYU DOZHDZH!
     mY eVAJSHLi e PAKOJCHYK, DZE PAHLA MYSHAMi, i STRUMENi VADY ADRAZU PABEGLi
Z NASHAJ VOPRATKi NA PADLOGU. ya GLYANUe NA  SVAE NOGi i ZHAHNUeSYA: YANY AMALX PA
KALENA BYLi e BURAJ KASHY, YAK U BOTAH.
     bABULYA TOLXKi GALAVOYU PAKiVALA.
     --  bACHYCE, YA ADRAZU  SKAZALA, SHTO G|TA TAYA ZHAHLiVAYA  TVANX.  vY,  PANE
KUPEC,  PAViNNY PASTAViCX SVECHKU ZA TOE,  SHTO TAK  LEGKA ABYSHLOSYA. --  I YANA
ADCHYNiLA DZVERY e SUSEDNi PAKOiK, DZE ZHARKA  PALAe KAMiN. -- dOBRA ABYSHLOSYA.
sKiDVAJCE ADRAZU ZH VOPRATKU, SUSHYCESYA. u VAS ESCX SHTO APRANUCX Z SUHOGA?
     sAK MOJ, NA SHCHASCE, BYe SUHi, YA  PERAAPRANUeSYA PERAD  KAMiNAM, VOPRATKU
MAYU i FURMANOVU  BABULYA NEKUDY PACYAGNULA, A PASLYA ZAJSHLA  e PAKOJ Z SUHOYU --
DLYA FURMANA. zAJSHLA, NE  ZVYARTAYUCHY eVAGi NA TOE, SHTO FURMAN STAYAe ZUSiM GOLY
i SARAMLiVA PAVAROCHVAeSYA DA YAE SPiNOYU.
     pAGLYADZELA NA YAGO SiNYUYU SPiNU i SKAZALA NEPRYHiLXNA:
     -- tY, MALEC, AD  MYANE NE VELXMi ADVAROCHVAJSYA, YA STARAYA BABA. I  PALXCY
NA NAGAH NE PADCiSKAJ. nA VOSX, PERAAPRANAJSYA LEPEJ HUTCH|J.
     kALi MY  PERAAPRANULiSYA i  TROHi SAGR|LiSYA LYA KAMiNA, BABULYA PAGLYADZELA
NA NAS GLYBOKA ZAPALYMi VACHYMA i SKAZALA:
     -- nU, VOSX i DOBRA. tY, MALEC, POJDZESH ZARAZ Z yaNAM NACHAVACX, TUT TABE
BUDZE NYAZRUCHNA. yaN!
     yaN Z'YAVieSYA. g|TA BYe PADSLEPAVATY CHALAVEK  GOD SHASCiDZESYACi Z  DOeGiMi
SiVYMi VALASAMi,  NOSAM,  VOSTRYM, YAK SHYLA, ZAPALYMi SHCHOKAMi, Z VUSAMi, YAKiYA
ZViSALi DA SYAR|DZiNY GRUDZEJ.
     ya  VELXMi  ZDZiVieSYA,  SHTO  ADNA BABULYA Z RAGACHOM U  RUC| ADCHYNiLA  NAM
DZVERY,  NE PABAYALASYA DVUH  DAROSLYH MUZHYKOe, YAKiYA NEVYADOMA ADKULX Z'YAViLiSYA
eNACHY, ALE  PASLYA  TAGO,  YAK PABACHYe yaNA,  ZRAZUMEe,  SHTO EN STAYAe  NEDZE  e
ZASADZE i ZHANCHYNA SPADZYAVALASYA NA YAGO DAPAMOGU.
     dAPAMOGA BYLA VAZHNECKAYA: U RUKAH STAROGA VARTAeNiKA YA PABACHYe STR|LXBU.
g|TA BYLA NAVAT NE ZUSiM STR|LXBA, DA YAE BOLXSH PASAVALA B NAZVA "MUSHKET".
     sTR|LXBA BYLA VYSH|J GALAVY, PRYBLiZNA DZYUJMAe NA SH|SCX, STVOL  YAE BYe Z
NASECHKAMi i SHYROKiM RASTRUBAM NA KANCY, LOZHA  i PRYKLAD ZALYAPANYYA, VYCERTYYA,
Z BRAMKi ZViSAe  FiCiLX. sLOVAM, EJ DAeNO BYLO MESCA  NEDZE  e  MUZEi ZBROi.
tAKiYA  STR|LXBY ZVYCHAJNA  B'YUCX,  YAK GARMATY, i TAK  ADBiVAYUCX U  PLYACHO, SHTO
NEPADRYHTAVANY CHALAVEK VALiCCA NA ZYAMLYU YAK SNOP.
     I YA CHAMUSXCi Z ZADAVALXNENNEM PADUMAe, SHTO e MAEJ  KiSH|Ni ZARAZ CUDOeNY
ANGLiJSKi R|VALXVER NA SH|SCX NABOYAe.
     yaN  UZYAe  FURMANA i PAVEe  YAGO  DA DZVYAR|J,  LEDZX  VARUSHACHY NYAGNUTKiMi
STAR|CHYMi  NAGAMi.  ya PABACHYe,  SHTO  NAVAT RUKi YAGONYYA TR|SLiSYA.  vARTA BYLA
NENADZEJNAYA.
     "dOBRAYA DAPAMOGA DLYA GASPADYNi", -- Z GORYCHCHU PADUMAe YA.
     a GASPADYNYA ADRAZU ZH KRANULA MYANE  ZA  PLYACHO i  ZAGADALA iSCi  ZA EYU  e
"APARTAMENTY".  mY  PRAJSHLi YASHCH|  ADNU  KLYATUSHKU,  STARAYA  ZHANCHYNA  ADCHYNiLA
DZVERY, i YA CiHA VOJKNUe AD ZDZieLENNYA i ZAHAPLENNYA.
     pERAD   NAMi  BYLA  VYALiKAYA  PRYHOZHAYA-GASCiNAYA,  YAK  G|TA  VADZiLASYA  e
STARASVECKiH PANSKiH DAMAH. aLE SHTO ZA PRYHOZHAYA!
     yaNA  BYLA VYALiZNAYA, TAKAYA VYALiZNAYA, SHTO  MOJ ZMROCHNY  ADBiTAK  U LYUSTRY
NEDZE  NA DRUGOJ  SCYANE  ZDAVAeSYA NE BOLXSHYM ZA SUGLOB  MEZENCA.  pADLOGA  Z
DUBOVYH CAGLiN, ZARAZ DAVOLi PASHARPANYH, NEABSYAZHNA VYSOKiYA SCENY, ASHALYAVANYYA
CHORNYMi AD STARASCi, BLiSKUCHYMi DOSHKAMi,  RAZXBOVANYMi PA KRAYAH, VOKNY AMALX
PAD STOLLYU, MALENXKiYA, U GLYBOKiH STRALXCHATYH NiSHAH.
     viDACX, MY e CEMRY eZBiLiSYA NA BAKAVY GANAK, BO PROSTA  NAPRAVA AD MYANE
BYe  PARADNY  eVAHOD:  SHYROKiYA,  TAKSAMA  STRALXCHATYYA,   DZVERY,  PADZELENYYA
DRAeLYANYMi KALONKAMi  NA TRY CHASTKi. nA KALONKAH BYLA TROHi PASHCHAPANAYA CHASAM
RAZXBA: KVETKi, PYALESTKi  i  PLADY.  zA  DZVYARYMA, U  GLYBiNi VESTYBYULYA,  --
UVAHODNYYA DZVERY, MASieNYYA, DUBOVYYA, AKUTYYA PACYAMNELYMi BRONZAVYMi CViKAMi Z
KVADRATNYMi GALOeKAMi. a NAD DZVYARYMA -- VYALiZNAE CEMNAE AKNO e NOCH i CEMRU.
nA AKNE -- MASTACKAJ RABOTY VYGiNASTYYA KRATY.
     ya  iSHOe  PA PRYHOZHAJ i  ZDZieLYAeSYA.  yaKAYA  PRYGAZHOSCX  i  YAK  G|TA  eSE
ZAPUSHCHANA CHALAVECHYM NYADBALXSTVAM. vOSX CYAZHKAYA  M|BLYA LYA  SCEN -- YANA  RYPiCX
NAVAT U ADKAZ NA KROKi. vOSX AGROMNiSTAYA DRAeLYANAYA STATUYA SVYATOGA yuRYYA, ADNO
Z CUDOeNYH, TROHi NAieNYH STVAR|NNYAe  BELARUSKAGA NARODNAGA GENiYA -- LYA  NOG
YAE  TONKi  BELY  PYL,  BYCCAM  HTOSXCi  NASYPAe MUKi:  G|TU  NEPAeTORNUYU R|CH
SAPSAVAe SHASHALX. vOSX  NA STOLi LYUSTRA,  TAKSAMA VYDATNAYA  PA PRYGAZHOSCi  --
ViSYULXKi YAE ABABiTY BOLXSH CHYM NAPALOVU.
     mAGLO B ZDACCA, SHTO TUT NiHTO  NE ZHYVE, KAB NE PALALi e VYALiZNYM KAMiNE
DROVY i NE ZALiVALi NYAP|eNYM MiGATLiVYM SVYATLOM USYU G|TUYU KARCiNU.
     aMALX  Z  SYAR|DZiNY PRYHOZHAJ SHYROKiYA BELAMARMUROVYYA SHODY VYALi NA DRUGi
PAVERH, PADZYALYALiSYA NADVAE i PRYGOZHA,  ZAKRUGLENA eZBYAGALi AMALX U TAKi SAMY
PA PAMERAH DRUGi PAKOJ.  tUT BYLO eSE TOE SAMAE,  SHTO i NA  PERSHYM  PAVERSE,
NAVAT PALAe TAKi SAMY  KAMiN  GARACHYM  POLYMEM, TOLXKi SHTO NA  SCENAH CHORNAE
DR|VA  (NAP|eNA, G|TA BYe  DUB)  CHARGAVALASYA  Z PACERTYMi SHTOFNYMi SHPALERAMi
KAVAVAGA KOLERU. I  NA  G|TYH SHPALERAH KRASAVALiSYA PARTR|TY e CYAZHKiH  CHORNYH
RAMAH. dY YASHCH|  LYA KAMiNA STAYALi STOLiK i DVA KR|SLY. bABULYA TARGANULA  MYANE
ZA RUKAe:
     --  ya ZARAZ  ADVYADU PANA e YAGO PAKOJ.  g|TA  NEDALEKA, PA  KALiDORY.  a
PASLYA... MOZHA, PAN HOCHA VYACH|RACX?
     ya NE ADMOVieSYA, BO AMALX C|LY DZENX NE Ee.
     -- nU, TO TADY NYAHAJ PAN PASLYA VYJDZE SYUDY.
     pRAZ  YAKiH HViLiN DZESYACX YA BYe U ZALE  i TAM ZNOe PABACHYe BABULYU, YAKAYA
SHYROKA eSMiHNULASYA MNE i SKAZALA Z DAVERAM:
     -- vEDAECE,  VESKA  RANA  KLADZECCA SPACX. aLE e NAS NE LYUBYACX SPACX, U
NAS  KLADUCCA YAK MAGA PAZNEJ. I GASPADYNYA NE LYUBiCX  LYUDZEJ.  nE VEDAYU, CHAMU
YANA SENNYA ZGADZiLASYA PRYNYACX VAS U SVOJ DOM  i NAVAT  DAZVOLiCX PRYSUTNiCHACX
ZA VYACH|RAJ (NYAHAJ PAN MNE DARUE).  viDACX, PAN SAMY VARTY  DAVERU  CHALAVEK Z
TYH, SHTO BYLi TUT ZA TRY GADY.
     -- yaK, -- ZDZiVieSYA YA, -- HiBA GASPADYNYA NE VY?
     -- ya AHMiSTRYNYA, -- Z GODNASCYU SKAZALA STARAYA. -- a AHMiSTRYNYA e LEPSHYM
Z LEPSHYH DAMOe, U DOBRAJ SYAM'i, ZRAZUMEJCE G|TA, PAN KUPEC. u SAMAJ LEPSHAJ Z
NAJLEPSHYH  SEM'YAe. tAK.  g|TA LEPEJ, CHYM BYCX  NAVAT GASPADYNYAJ  U NE  SAMAJ
LEPSHAJ Z NAJLEPSHYH SEM'YAe.
     -- shTO ZH G|TA ZA SYAM'YA? -- NEASCYAROZHNA SPYTAe YA. -- I DZE YA?
     u STAROJ GNEVAM SPALYHNULi VOCHY:
     -- vY e  MAENTKU bALOTNYYA yaLiNY.  a  GASPADAROe  VAM SORAMNA NE VEDACX.
g|TA yaNOeSKiYA. rAZUMEECE VY, yaNOeSKiYA! nYAeZHO VY NE CHULi?
     ya ADKAZAe, SHTO, VYADOMA,  CHUe, i  G|TYM SUPAKOie STARUYU. zh|STAM,  VARTYM
KARALEVY,  YANA  PAKAZALA MNE  NA KR|SLA  (PRYBLiZNA TAK U  T|ATRAH  KARALEVY
PAKAZVAYUCX NA PLAHU NYASHCHASNAMU  LYUBOeNiKU:  "vOSX TVAE  MESCA, ZLASHCHASNY!"),
PAPRASiLA PRABACH|NNYA i PAKiNULA MYANE ADNAGO. ya VELXMi  ZDZiVieSYA ZMENE, YAKAYA
ADBYLASYA SA STAROJ. nA PERSHYM PAVERSE YANA VOJKALA  i PRYCHYTALA, RAZMAeLYALA Z
VYRAZNAJ  NARODNAJ   iNTANACYYAJ,  A  PERAJSHOeSHY  NA   DRUGi  PAVERH,  ADRAZU
PERATVARYLASYA CHORT VEDAE e  SHTO. viDACX, NA PERSHYM PAVERSE YANA BYLA DOMA,  A
NA  DRUGiM  BYLA TOLXKi  AHMiSTRYNYAYU,  TOLXKi  R|DKiM  GOSCEM  i,  ADPAVEDNA
PERAHODAM, MYANYALA  SKURU. vOCHY  e YAE BYLi  DOBRYYA,  ALE  PAMYATAYU, SHTO  TAKAYA
ZMENLiVASCX MNE TADY VELXMi NE SPADABALASYA.
     zASTAeSHYSYA ADZiN, YA  PACHAe RAZGLYADACX PARTR|TY, YAKiYA CXMYANA PABLiSKVALi
NA SCENAH. IH BYLO BOLXSH ZA SH|SCXDZESYAT, ZUSiM DAeNiH i AMALX SHTO NOVYH -- i
G|TA BYLO SUMNAE ViDOViSHCHA.
     vOSX NEJKi DVARANiN LEDZX NE e KAZHUSE -- ADNA Z SAMYH STARYH KARCiN, --
TVAR SHYROKi, MUZHYCKi, ZDAROVY, Z GUSTOJ KRYVEYU e ZHYLYH.
     a  VOSX DRUGi, UZHO e SR|BNATKANYM  KAPTANE, SHYROKi BABROVY KAeNER PADAE
NA  PLECHY  (HiTRAYA  TY  BYe  PRATABESTYYA,  HLOPCHA!). pORUCH Z  iM MAGUTNY,  Z
KAMENNYMi PLYACHYMA i SHCHYRYM POZiRKAM CHALAVEK U CHYRVONYM PLASHCHY (LYA YAGO GALAVY
SHCHYT Z FAMiLXNYM GERBAM,  i VERHNYAYA  PALOVA  YAGO ZAMAZANA CHORNAJ FARBAJ).  a
DALEJ DRUGiYA, TAKiYA ZH MOCNYYA, ALE  VOCHY  TUPAVATYYA i  MASLYANYYA,  NASY TUPYYA,
VUSNY ZHORSTKiYA.
     a Z iMi ZHANOCHYYA PARTR|TY Z  PAKATYMi PLYACHYMA, STVORANYMi DLYA PYASHCHOTY. u
iH TAKiYA TVARY, SHTO ZAPLAKAe BY  i KAT. a NAP|eNA, HTOSXCi  Z G|TYH ZHANCHYN i
SAPRAeDY SKLAe  GALAVU  NA PLASE e TYYA ZHORSTKiYA CHASY.  nEPRYEMNA DUMACX, SHTO
TAKiYA ZHANCHYNY  BRALi  EZHU  Z  BLYUD  RUKAMi,  A  e BALDAHiNAH iHNiH  SPALXNYAe
GNYAZDZiLiSYA KLAPY.
     ya STAe LYA ADNAGO TAKOGA PARTR|TA,  ZACHARAVANY TOJ DZieNAJ  NEZRAZUMELAJ
USMESHKAYU, YAKUYU TAK NEPERAJMALXNA  RABiLi  CHASAM NASHY STARYYA MASTAKi. zhANCHYNA
GLYADZELA NA MYANE SPACHUVALXNA i ZAGADKAVA.
     -- tY -- MALENXKi  CHALAVEK, --  YAK  BYCCAM KAZAe YAE  POZiRK,  -- SHTO TY
ZVEDAe U  ZHYCCi? o, KAB VEDAe TY,  YAK PALAYUCX  PAHODNi  NA SCENAH  ZALY  DLYA
PiROe, KAB VEDAe TY, YAKAYA NASALODA CALAVACX DA  KRYVi KAHANKAe, DVAiH ZVESCi
e  BOJCY, ADNAGO  ATRUCiCX,  ADNAGO  KiNUCX  U  RUKi  KATU, DAPAMAGACX  MUZHU
STRALYACX Z VEZHY PA NASTUPAYUCHYH VORAGAH, YASHCH| ADNAGO  KAHANKA  AMALX ZVESCi e
MAGiLU  SVAiM  KAHANNEM  i PASLYA  eZYACX  YAGONUYU PRAViNU NA SYABE,  SKLASCi NZ
|SHAFOCE SVAYU GALAVU Z VYSOKiM BELYM iLBOM i SKLADANAJ PRYCHOSKAJ.
     kLYANUSYA ZHYCCEM, TAK YANA MNE i SKAZALA, i HOCX YA NENAViDZHU ARYSTAKRATAe,
YA  ZRAZUMEe  PERAD G|TYM  PARTR|TAM,  YAKAYA G|TA  STRASHNAYA  SHTUKA "ROD", YAKUYU
PYACHACX  EN  NAKLADAE  NA  NASHCHADKAe,  YAKi  CYAZHAR  STARYH GRAHOe i VYRADZH|NNYA
KLADZECCA NA iHNiYA PLECHY.
     I YASHCH| YA ZRAZUMEe, YAKiYA NEZLiCHONYYA DZESYACiGODDZi PRALYACELi NAD ZYAMLEYU Z
TYH  CHASOe, KALi  G|TA ZHANCHYNA SYADZELA PERAD ZHYVAPiSCAM.  dZE YANY ZARAZ, USE
G|TYYA  LYUDZi  Z  GARACHAJ  KRYVEYU  i  PALKiMi  ZHADANNYAMi,  KOLXKi  STAGODDZYAe
PRAGRUKACELA PA iH SPARAHNELYH KASCYAH?
     ya ADCHUVAe, YAK VECER G|TYH STAGODDZYAe  PRALYACEe ZA  MAEJ SPiNOYU i  eZNYAe
VALASY NA MAEJ GALAVE.
     I YASHCH| YA ADCHUe, SHTO e G|TYM DOME STAiCX HOLAD,  ZHAHLiVY HOLAD, YAKOGA NE
VYGNACX NAVAT KAMiNAMi, SHTO GARACX DZENX i NOCH.
     vYALiZNYYA ZMROCHNYYA  ZALY Z TRASKUCHYM PARKETAM,  ZMROK  PA KUTAH,  VECHNAYA
PROJMA,  PAH PYLU  i  MYSH|J i  HOLAD,  TAKi HOLAD, SHTO  STYNE S|RCA,  HOLAD,
NASTOENY STAGODDZYAMi, HOLAD  ADZiNAGA MAYARATU  VYALiZNAGA, ZBYADNELAGA,  AMALX
VYMERLAGA ZA APOSHNiYA GADY RODU.
     o,  YAKi  G|TA BYe HOLAD!  kAB  PAZNEJSHYH NASHYH D|KAD|NTAe, YAKiYA APYAVALi
ZANYADBANYYA PANSKiYA ZAMKi, PAKiNUCX TUT HOCX BY NA NOCH, YANY HUTKA ZAPRASiLiSYA
B NA TRAVU, NA CEPLAE SONEJKA.
     pACUK  SMELA  PERABEG  PA  DYYAGANALi  ZALU.  mYANE PERASMYKNULA.  ya ZNOe
PAVYARNUeSYA  DA  PARTR|TAe.  aLE PAZNEJSHYYA  PARTR|TY BYLi TAKSAMA  iNSHYMi.  u
MUZHCHYN NEJKi  GALODNY  NEZADAVOLENY  VYGLYAD, VOCHY, YAK U STARYH SELADONAe, NA
VUSNAH NEZRAZUMELAYA TONKAYA i NEPRYEMNAYA Z'EDLiVASCX.  I ZHANCHYNY iNSHYYA: VUSNY
ZANADTA PAZHADLiVYYA, POZiRK MANERNY i  ZHORSTKi. I ViDAVOCHNA SLABELi  RUKi: ZA
BELAJ SKURAJ YAK U MUZHCHYN, TAK  i e ZHANCHYN BACHNY BYLi BLAKiTNYYA  ZHYLKi. pLECHY
STAVALi VUZKiMi i PADADZENYMi NAPERAD, HOCX YURLiVASCX NAVAT MACNELA e VYRAZE
TVARAe.
     zhYCCE,  YAKiYA  ZHORSTKiYA  ZHARTY  ROBiSH  TY  Z  TYMi,  HTO  STAGODDZi  ZHYe
ADASOBLENA,  A Z NARODAM MEe ZNOSiNY TOLXKi NA TOJ VYPADAK, KAB NARADZHACX NA
SVET BASTARDAe.
     mNE  BYLO  CYAZHKA,  NEPRYEMNA GLYADZECX  NA  G|TA.  I  ZNOe G|TA  PACHUCCE
PRANiZLiVAGA NEZRAZUMELAGA HOLADU...
     ya NE  PACHUe  KROKAe  ZA SPiNOYU,  YAK  BYCCAM  TOJ,  HTO PADYSHOe, PLYe  U
PAVETRY. mNE RAPTAM PROSTA ZDALOSYA, SHTO NEHTA GLYADZiCX MNE  e SPiNU. tADY YA,
PRYCYAGNUTY  G|TYM  POZiRKAM,  PAVYARNUeSYA. zhANCHYNA  STAYALA ZA MAEJ  SPiNOYU  i
PYTALXNA GLYADZELA NA MYANE, SHiLieSHY GALAVU. ya BYe PRYGALOMSHANY. mNE ZDALOSYA,
NiBY  TOJ  PARTR|T, YAKi TOLXKi SHTO RAZMAeLYAe SA MNOYU, RAPTAM AZHYe i ZHANCHYNA,
SHTO STAYALA TUT, ZA MAEJ SPiNOJ, SYSHLA Z YAGO.
     nE  VEDAYU  NAVAT, SHTO  MiZH  iMi BYLO  AGULXNAGA?  tAYA, NA  PARTR|CE  (YA
PAGLYADZEe  NA YAGO i  PABACHYe, SHTO EN NA MESCY), BYLA, ViDACX, VYSOKAYA, DOBRA
SFARMAVANAYA,  Z VYALiKiM  ZAPASAM ZHYCCEVYH SiL,  VYASELAYA  i MOCNAYA,  PRYGOZHAYA
SAMKA. a G|TA -- PROSTA ZAMORAK.
     I  eSE  ZH  PADABENSTVA  BYLO, TOE ZVYSHPADABENSTVA,  YAKOE  PRYMUSHAE  NAS
PAZNAVACX U NATOePE DVUH ZUSiM NE PADOBNYH BRATOe: BRUNETA  i BLANDZiNA. nE,
NAVAT BOLXSHAE.  u iH BYLi ZUSiM ADNOLXKAVYYA VALASY, NOS TOJ SAMAJ FORMY, TOJ
SAMY RAZR|Z ROTA i TYYA SAMYYA BELYYA  ROeNYYA ZUBY. I,  AKRAMYA G|TAGA, YASHCH| TOE
AGULXNAE PADABENSTVA e VYRAZE TVARU, NESHTA RADAVOE, SPRADVECHNAE.
     I eSE ZH TAKOJ  NEPRYEMNAJ ASOBY MNE YASHCH| NE DAVODZiLASYA BACHYCX. uSE TOE
SAMAE, i eSE -- NE TOE. mALENXKAYA  ROSTAM, HUDZENXKAYA, TANYUTKAYA, YAK GALiNKA,
Z AMALX NERAZViTYMi KLUBAMi  i eBOGiMi GRUDZYAMi, Z BLAKiTNYMi ZHYLKAMi NA SHYi
i RUKAH, U  YAKiH ZUSiM,  ZDAVALASYA, NE BYLO KRYVi, --  YANA  BYLA  SLABAJ, YAK
SCYABLiNKA PALYNU NA MYAZHY.
     vELXMi  TONKAYA   SKURA,  TONKAYA  DOeGAYA  SHYYA,   NAVAT  PRYCHOSKA  NEJKAYA
NEZRAZUMELA NEVYRAZNAYA.  I  G|TA  BYLO TYM BOLXSH  DZieNYM,  SHTO  VALASY BYLi
ZALACiSTYYA,  DZiVOSNAJ  PYSHNASCi i  PRYGAZHOSCi.  nASHTO  BYe  G|TY  NEDAR|CHNY
ZATRAPEZNY KUKiSH NA PATYLiCY?
     rYSY  TVARU  BYLi  VYRAZNYYA,  R|ZKA AKR|SLENYYA, TAKiYA  PRAViLXNYYA,  SHTO
ZGADZiLiSYA B  YAK  UZOR NAVAT  VYALiKAMU SKULXPTARU.  I eSE ZH YA  NE DUMAYU, KAB
YAKi-NEBUDZX SKULXPTAR  SPAKUSieSYA B LYAPiCX Z YAE yuNONU:  R|DKA MNE  ZDARALASYA
BACHYCX TAKi NEPRYEMNY, VARTY ZHALYU TVAR. vUSNY DZieNA PERAKRYeLENYYA,  LYA NOSA
GLYBOKiYA CENi, KOLER TVARU  SH|RY, CHORNYYA BROVY e  NEJKiM  DZiVACKiM NADLOME,
VOCHY VYALiZNYYA-VYALiZNYYA, CHORNYYA, ALE i e iH NEJKi NEZRAZUMELY ZASTYGLY VYRAZ.
     "nEBARAKA, D'YABALXSKi NEPRYGOZHAYA", -- Z ZHALEM PADUMAe YA i APUSCie VOCHY.
     ya VEDAYU  SHMAT  ZHANCHYN,  YAKiYA DA  SAMAJ  TRUNY NE  DARAVALi B MNE  G|TYH
APUSHCHANYH VACH|J, ALE G|TAYA, ViDACX, PRYZVYCHAiLASYA BACHYCX SHTOSXCi NYADOBRAE NA
TVARAH USiH LYUDZEJ, YAKiH SUSTRAKALA: YANA ZUSiM NE ZVYARNULA NA G|TA eVAGi.
     nE  VEDAYU, Ci HACELA  YANA  PADNESCi  RUKU  DA  MAiH  VUSNAe,  Ci PROSTA
PRACYAGNULA  YAE DLYA RUKAPACiSKANNYA NA  ANGLiJSKi  MANER,  A MOZHA, RUKA PROSTA
ZDRYGANULASYA, ALE YA eZYAe YAE KVOLYYA PALXCHYKi  i PACHCiVA  PADNES iH DA VUSNAe.
mOZHA, YA  NAVAT ZATRYMAe  iH  DAeZH|J, CHYM TR|BA  BYLO: YA ZH BYe PAViNEN TROSHKi
VYKUPiCX G|TY GR|H APUSHCHANYH VACH|J.
     kALi YA APUSCie RUKU, U VACHAH  G|TAJ  DZYAeCHYNY -- NE, NAVAT  DZiCENKA --
Z'YAViLASYA NESHTA LiHAMANKAVAE, BALYUCHAE, DZieNAE.
     yaNA  eSE  TAK,  YAK  RANEJ, MOeCHKi PAKAZALA  MNE RUKOYU NA  KR|SLA  PERAD
KAMiNAM. ya, ADNAK, NE SEe,  PAKULX NE SELA YANA. I ZNOe TOJ SAMY DZieNY VYRAZ
U VACHAH. I TUT YA PRYPOMNie, YAK DRYZHALA YAE RUKA  LYA  MAiH VUSNAe, i ZRAZUMEe,
SHTO  YANA PROSTA NE eMELA YAE PADAVACX,  SHTO  EJ NiKOLi  NE CALAVALi  RUKi.  a
PAPRAeDZE, CHAGO  MOZHNA BYLO CHAKACX AD  G|TAJ VYKLYATAJ bOGAM  BALOTNAJ DZiRKi
SYAROD LYASOe?
     ...kALi TAYA SAMAYA AHMiSTRYNYA Z PADCiSNUTYMi VUSNAMi PRYNESLA NAM VYACH|RU
i PAKiNULA NAS ADNYH, YA SPYTAe, Z KiM YA RAZMAeLYAYU.
     -- ya GASPADYNYA bALOTNYH yaLiN. nADZEYA yaNOeSKAYA.
     --  pRABACHCE,  MOZHA, MNE TR|BA BYLO PRADSTAViCCA  RANEJ. ya, SAM TAGO NE
ZHADAYUCHY, PADMANUe VASHU AHMiSTRYNYU. ya ZUSiM NE KUPEC...
     -- ya VEDAYU, -- VELXMi SPAKOJNA SKAZALA YANA,  -- KUPCY NE TAKiYA, A YA VAS
UZHO BACHYLA.  tAM, NAD DZVYARYMA, ESCX...  VYSOKA... NEPRYKMETNYYA VAeCHKi,  KAB
GLYADZECX. kALi DA NAS  PRYYAZDZHAE HTOSXCi, YA  ADRAZU BACHU, KOZHNY  RAZ. tOLXKi
VELXMi, VELXMi R|DKA PRYYAZDZHAYUCX  DA NAS LYUDZi.  I YANY BAYACCA. I  YA  TAKSAMA
MALA KAGO MAGU PUSCiCX DA NAS.  vY NE  TAKi, YAK iNSHYYA... r|DKA e NAS BYVAYUCX
VARTYYA DAVERU LYUDZi.
     mYANE NEPRYEMNA eRAZiLA TAKAYA, MYAKKA KAZHUCHY, ADKRYTASCX. shTO G|TA? tONKi
RAZLiK ABO  NAieNASCX? aLE KOLXKi YA Ni  GLYADZEe NA G|TY PERAKRYeLENY TVAR, YA
NE MOG ZAeVAZHYCX NA iM NAVAT VODBLiSKU NEJKAJ ZADNYAJ DUMKi.
     tVAR BYe PRASTADUSHNY, DZiCYACHY.  aLE  NAJBOLXSH  PERAKANAe MYANE GOLAS. ¨N
BYe PAVOLXNY, LYANiVY, ABYYAKAVY i ADNACHASOVA TRAPYATKi i PERARYViSTY, YAK GOLAS
NACHNOJ PTUSHKi.
     -- I, DA TAGO ZH, YA NAOGUL BACHYLA VAS... RANEJ.
     -- dZE? -- SHCHYRA ZDZiVieSYA YA.
     -- nE  VEDAYU. ya  MNOGiH  LYUDZEJ  BACHU. mNE ZDAECCA, SHTO YA  VAS BACHYLA e
SNE... chASTA... a MAGCHYMA, i NE e SNE. vAM NE ZDARALASYA ADCHUVACX TAKOE... YAK
BYCCAM VY ZHYLi KALiSXCi, DAeNO... i ZARAZ ADKRYVAECE, ZNAHODZiCE ZNOe MNOGAE
Z TAGO, SHTO BACHYLi... DAeNO-DAeNO.
     ya CHALAVEK  ZDAROVY.  I  YA YASHCH| NE VEDAe TADY,  SHTO TAKOE BYVAE CHASAM  U
ZNERVAVANYH LYUDZEJ, LYUDZEJ Z VELXMi TONKiM USPRYMANNEM. u iH NEYAK PARUSHAECCA
SUVYAZX PAMiZH PERSHASNYM USPRYMANNEM  i NASTUPNYMi eYAeLENNYAMi PAMYACi. pADOBNAE
iM ZDAECCA TOESNYM, YANY  ADKRYVAYUCX  U PRADMETAH,  YAKiYA iM ZUSiM NE ZNAEMYYA,
NESHTA  DAeNO VYADOMAE. a eSVEDAMLENNE --  ADVECHNY  R|ALiST  -- SUPRACieLYAECCA
G|TAMU. tAMU i ATRYMLiVAECCA,  SHTO  PRADMET ADNACHASOVA i  CALKAM NEZNAEMY, i
TAEMNA ZNAEMY.
     pAeTARAYU, YA NE VEDAe G|TAGA. I eSE  ZH Ni NA HViLiNU NE  ZAKRALASYA e MOJ
MOZG DUMKA,  SHTO G|TA ZHANCHYNA  MOZHA HLUSiCX, TAKOJ  SHCHYRASCYU  i  ABYYAKAVASCYU
VEYALA AD YAE SLOe.
     -- ya VAS BACHYLA, -- ZNOe PAeTARYLA YANA. -- aLE HTO VY! ya NE VEDAYU VAS.
     -- mYANE ZAVUCX aNDR|J bELAR|CKi, PANi. ya VUCHONY-FALXKLARYST.
     yaNA ZUSiM NE ZDZiViLASYA.  zDZiVieSYA  YA, DAVEDAeSHYSYA, SHTO G|TA  SLOVA EJ
ZNAEMA.
     -- shTO ZH, VELXMi CiKAVA. a CHYM VY ZACiKAeLENY? pESNYAMi, PRYMAeKAMi?
     -- lEGENDAMi, PANi. sTARYMi MYASCOVYMi LEGENDAMi.
     ya PERAPUDZieSYA NE  NA  ZHART.  yaNA  RAPTAM  VYPRAMiLASYA,  YAK  BYCCAM  YAE
KATAVALi |LEKTRYCHNYM TOKAM, TVAR ZBYALEe, PAVEKi ZAKRYLiSYA, ALE YA ZGODZEN BYe
PABAZHYCCA, SHTO ZA iMi VOCHY YAE ZAKACiLiSYA.
     sPUDZHANY, YA PADTRYMAe YAE GALAVU i PADNES DA VUSNAe SHKLYANKU Z VADOYU, ALE
YANA  eZHO  APRYTOMNELA. I TUT  VOCHY  YAE ZAiSKRYLiSYA  TAKiM  ABUR|NNEM,  TAKiM
NEVYKAZNYM  DAKORAM, SHTO  YA ADCHUe SYABE APOSHNiM MYARZOTNiKAM, HOCX i NE VEDAe,
DZELYA YAKOJ PRYGODY YA PAViNEN MAeCHACX PRA SVAYU PRAFESiYU. ya ADCHUe  TOLXKi, SHTO
TUT NESHTA ZVYAZANA SA STARYM PRAViLAM:  "u DOME PAVESHANAGA NE RAZMAeLYAYUCX PRA
SHVORKU".
     pERARYViSTYM GOLASAM YANA SKAZALA:
     -- I VY... I VY TAKSAMA... nASHTO VY MYANE MUCHYCE, NASHTO MYANE eSE...
     -- gASPADYNYA, PANi. dALXBOG, YA NE DUMAe, YA NE VEDAYU...  gLYADZiCE,  VOSX
PASVEDCHANNE  AD  AKAD|Mii,  VOSX  LiST  GUBERNATARA. ya  NiKOLi NE  BYe  TUT.
dARUJCE, DARUJCE MNE, KALi YA VAS CHYMSXCi BALYUCHA ZAKRANUe.
     -- niCHOGA, -- SKAZALA YANA.  -- niCHOGA, SUPAKOJCESYA, PAN bELAR|CKi. g|TA
TAK... ya PROSTA NENAViDZHU G|TYYA CEMNYYA STVAR|NNi DZiKUNSKAGA ROZUMU. mOZHA, i
VY  KALiSXCi ZRAZUMEECE, SHTO G|TA TAKOE,  G|TA CEMNAE. a YA ZRAZUMELA  DAeNO.
tOLXKi PERSH NiZH ZRAZUMECX DA KANCA -- YA PAMRU.
     ya  VEDAe,  NEDALiKATNA BYLO B RASPYTVACX  DALEJ.  ya  ZMAeCHAe.  I TOLXKi
PASLYA, KALi YANA ViDAVOCHNA SUPAKOiLASYA, SKAZAe:
     -- pRABACHCE, KALi YA VAS URAZie, PANi  yaNOeSKAYA. ya  ADRAZU  ZRABieSYA VAM
NEPRYEMNYM. kALi VY HOCHACE, KAB YA AD VAS PAEHAe? mNE ZDAECCA, LEPEJ ZARAZ.
     tVAR YAE ZNOe DZiKA SKRYVieSYA.
     -- aH, HiBA e TYM SPRAVA! nE TR|BA. vY VELXMi, VELXMi PAKRYeDZiCE MYANE,
KALi PAEDZECE  ZARAZ. I  DA  TAGO  ZH, --  GOLAS YAE  ZADRYZHAe,  -- SHTO, KAB YA
PAPRASiLA, RAZUMEECE, PAPRASiLA VAS ZASTACCA TUT,  U G|TYM DOME.  hOCX BY NA
DVA-TRY TYDNi, DA TAGO CHASU, PAKULX SKONCHACCA CEMNYYA NOCHY VOSENi.
     pOZiRK YAE PACHYNAe BLUKACX. nA VUSNAH Z'YAViLASYA ZHALASNAYA eSMESHKA.
     -- pASLYA BUDZE SNEG... I SLYADY NA iM. vYADOMA, VY RABiCE, YAK HOCHACE. aLE
MNE BYLO B  NEPRYEMNA, KAB PRA APOSHNYUYU Z  yaNOeSKiH SKAZALi, SHTO  YANA  ZABYLA
STARADAeNYUYU GASCiNNASCX.
     yaNA  TAK   SKAZALA  "APOSHNYAYA  Z  yaNOeSKiH",  G|TAYA  VASEMNACCACiGADOVAYA
DZYAeCHYNKA, SHTO MNE CHAMUSXCi AZH PA S|RCY RAZANULA ZHALEM.
     -- shTO  ZH, -- PRACYAGVALA YANA, -- KALi CiKAViCESYA G|TYM, BRYDKiM, HiBA YA
MAGU  SUPYAR|CHYCX. INSHYYA  ZBiRAYUCX NAVAT ZMEJ. ya PAViNNA VAM SKAZACX,  SHTO VY
PRYEHALi  e ZAPAVETNY KRAJ. tUT  PRYViDAe i ZDANYAe  BOLXSH, YAK  ZHYVYH LYUDZEJ.
sYALYANE,  YAKiH TRASE TRASCA, RASPAVYADAYUCX DZiVOSNYYA i  ZHAHLiVYYA GiSTORYi. yaNY
ZHYVUCX BULXBAJ,  GALODNYM  PUSHNYM HLEBAM,  NiSHCHYMNAJ AeSYANKAJ  i  FANTAZiYAJ.
nACHAVACX U iHNiH HATAH VAM NELXGA, TAM BRUD, SKUPCHANASCX  i TRASCA.  hADZiCE
PA NAVAKOLXNYH  HUTARAH,  TAM  VAM ZA  GROSHY,  YAKiYA POJDUCX NA  HLEB  Ci  NA
GAR|LKU, SHTO NA  iMGNENNE  SAGR|E VECHNA  HALODNUYU AD TRASCY KROe,  RASKAZHUCX
USE. a VECHARAM PRYHODZXCE SYUDY. tUT VAS ZAeSEDY-ZAeSEDY BUDZE CHAKACX STOL, i
LOZHAK,  i AGONX  U KAMiNE.  zAPAMYATAJCE, YA GASPADYNYA  TUT,  SYALYANE SLUHAYUCCA
MYANE. zGODA?
     u  G|TY  CHAS  YA  Z  UP|eNENASCYU VEDAe,  SHTO NiHTO  G|TAGA  DZiCENKA  NE
SLUHAECCA, NiHTO YAGO  NE BAiCCA i NiHTO AD YAGO NE ZALEZHYCX. mAGCHYMA, KOZHNAMU
DRUGOMU  YA eSMiHNUeSYA  B PROSTA e VOCHY, ALE e G|TYM  "PRYKAZE" BYLO  STOLXKi
YASHCH| NEZRAZUMELAGA DLYA MYANE MALENNYA, STOLXKi ZHALASNAGA, SHTO YA PRYKRYe PAVEKi
i SKAZAe:
     -- dOBRA. ya PADPARADKOeVAYUSYA ZHADANNYU PANENKi.
     yaNA NE  ZAeVAZHYLA  iRANiCHNAJ iSKRY e MAiH  VACHAH i NAVAT PARUZHAVELA  NA
HViLiNKU, ViDACX, Z TOJ PRYCHYNY, SHTO YAE PASLUHALi.
     ...vELXMi SCiPLUYU VYACH|RU eZYALi SA STALA. mY  ZASTALiSYA e  KR|SLAH PERAD
KAMiNAM. yaNOeSKAYA  AZiRNULASYA NA  CHORNYYA VOKNY, ZA YAKiMi SHUMELi i CERLiSYA AB
SHYBY VYALiZNYYA DR|VY, i SKAZALA:
     -- pAN  bELAR|CKi  YASHCH| NE HOCHA  SPACX? g|TY  DZieNY VECHAR TAK NASTROie
MYANE, SHTO SPACX MNE RASHACELASYA.
     I VOSX MY SYADZELi PORUCH i GLYADZELi e AGONX.
     --  sKAZHYCE, --  RAPTAM ZAPYTALA YANA, -- LYUDZi PAeSYULX TAK ZHYVUCX, YAK U
NAS?
     ya  SA  ZDZieLENNEM  GLYANUe NA YAE:  NYAeZHO YANA NiKOLi NE  PAKiDALA G|TAGA
DOMA? yaNA, YAK BYCCAM ZRAZUMEeSHY, ADKAZALA:
     --  ya NE BYLA NiDZE, AKRAMYA G|TAJ RAeNiNY e  LYASAH. bACXKA MOJ,  EN BYe
LEPSHY CHALAVEK NA SVECE,  SAM VUCHYe MYANE, EN BYe VELXMi ADUKAVANY CHALAVEK. ya,
VYADOMA, VEDAYU, YAKiYA ESCX NA SVECE KRAiNY, VEDAYU, SHTO NE PAeSYULX RASTUCX NASHY
YALiNY, ALE SKAZHYCE, Ci PAeSYULX CHALAVEKU TAK SiRA i HOLADNA ZHYCX NA ZYAMLi?
     --  mNOGiM HOLADNA ZHYCX NA  ZYAMLi, PANi. viNAVATY  e G|TYM  LYUDZi, YAKiYA
PRAGNUCX ULADY, NEPASiLXNAJ, NEMAGCHYMAJ  DLYA  CHALAVEKA.  viNAVATY TAKSAMA  i
GROSHY, Z-ZA  YAKiH LYUDZi HAPAYUCX ADZiN ADNAGO ZA GLOTKU. aLE MNE ZDAECCA, SHTO
NE PAeSYULX TAK SiRATLiVA, YAK TUT.  tAM, ZA LYASAMi, ESCX CEPLYYA LUGi, KVETKi,
BUSLY NA DR|VAH. tAM TAKSAMA GALECHA i ZABiTASCX, ALE TAM LYUDZi NEYAK  SHUKAYUCX
PARATUNKU AD G|TAGA. lYUDZi PRYKRASHAYUCX HATY, ZHANCHYNY SMYAYUCCA, DZECi BEGAYUCX.
a TUT USYAGO G|TAGA MALA.
     -- ya  ZDAGADVALASYA, -- SKAZALA  YANA.  --  g|TY  SVET VABiCX,  ALE YA  NE
PATR|BNAYA NiDZE, AKRAMYA bALOTNYH yaLiN.  dY i SHTO YA TAM BUDU RABiCX, KALi TAM
PATR|BNY GROSHY?  sKAZHYCE,  A  TAKiYA  R|CHY, YAK  KAHANNE, YAK  SYABROeSTVA,  TAM
BYVAYUCX HOCX CHASAM? ci G|TA TOLXKi e KNiGAH, YAKiYA ESCX U BiBLiYAT|CY BACXKi?
     ya ZNOe Ni NA HViLiNU NE PADUMAe,  SHTO  G|TA DVUHS|NSOeNY ZHART, HOCX MAE
STANOViSHCHA  BYLO DOSYCX  NYAEMKiM:  SYADZECX U  NACHNYM  PAKOi  i  RAZMAeLYACX Z
MALAZNAEMAJ PANENKAJ PRA KAHANNE, DY YASHCH| PA YAE iNiCYYATYVE.
     -- tAM YANO CHASAM BYVAE.
     -- vOSX i YA  KAZHU. nE  MOZHA  BYCX,  KAB  LYUDZi HLUSiLi. aLE  TUT NiCHOGA
G|TAGA NYAMA.  tUT BAGNA i ZMROK.  tUT VAeKi... VAeKi Z  PALAYUCHYMi  VACHYMA. u
TAKiYA NOCHY MNE ZDAECCA, SHTO NiDZE, NiDZE NA ZYAMLi NYAMA SONCA.
     mNE STALA  STRASHNA, KALi YA PABACHYe  SUHi CHORNY BLYASK YAE  VACH|J, i,  KAB
PERAVESCi T|MU RAZMOVY NA SHTOSXCi iNSHAE, SKAZAe:
     -- nYAeZHO VASHY BACXKA i MACi NE KAHALi ADZiN ADNAGO?
     yaNA ZAGADKAVA eSMiHNULASYA:
     --  u  NAS NE KAHAYUCX. g|TY DOM CYAGNE Z  LYUDZEJ ZHYCCE. I POTYM, HTO VAM
SKAZAe, SHTO e  MYANE BYLA MACi.  ya YAE NE PAMYATAYU, YAE NE PAMYATAE NiHTO e DOME.
chASAM MNE ZDAECCA, SHTO YA Z'YAViLASYA NA SVET SAMA.
     nYAGLEDZYACHY NA  GLYBOKUYU NAieNASCX G|TYH  SLOe, YA ZRAZUMEe, SHTO G|TA  NE
VYADOMAYA SC|NA Z "d|KAMERONA"  i TUT NELXGA SMYAYACCA, BO G|TA ZHUDASNA.  pERADA
MNOYU SYADZELA VASEMNACCACiGADOVAVYA DZYAeCHYNA i RAZMAeLYALA SA MNOYU PRA TOE, SHTO
DAeNO  PAViNNA BYLA  HAVACX  U S|RCY i  SHTO, ADNAK, MELA  DLYA YAE NE  BOLXSHUYU
R|ALXNASCX, NiZH DLYA MYANE ANELY NA NEBYASi.
     -- vY PAMYLYAECESYA, PANi, -- BURKNUe YA,  --  KAHANNE eSE ZH  DAECCA  NAM,
HOCX ZR|DKU, NA ZYAMLi.
     --  vAeKi NE MOGUCX KAHACX. I YAK MOZHNA  KAHACX, KALi NAPERADZE  SMERCX.
vOSX YANA, ZA AKNOM.
     hUDZENXKAYA  PRAZRYSTAYA  RUCHKA PAKAZALA NA  CHORNYYA  PLYAMY AKON.  I  ZNOe
ZABULXKACEe GALASOK:
     -- vASHY HLUSLiVYYA KNiGi PiSHUCX, SHTO G|TA NAJVYALiKSHAYA TAYAMNiCA, SHCHASCE i
SVYATLO, SHTO CHALAVEK, KALi YANO PRYHODZiCX, A DRUGi NE KAHAE, ZABiVAE SYABE.
     -- tAK, -- ADKAZAe YA. -- INACHAJ NE BYLO B Ni ZHANCHYN, Ni MUZHCHYN.
     --  hLUSiCE. lYUDZi  ZABiVAYUCX  NE SYABE, A iNSHYH, YANY VYPUSCiLi NA ZYAMLYU
TYSYACHY PRYViDAe, ZDANYAe.  ya NE VERU,  YA NiKOLi NE  ADCHUVALA G|TAGA, ZNACHYCX,
YAGO NYAMA. ya Ni DA KAGO  NE HACHU DAKRANACCA -- YA HACHU SHAVACCA  AD KOZHNAGA. ya
NiKOGA NE HACHU, YAK DZieNA PiSHUCX VASHY KNiGi, "CALAVACX" -- LYUDZi KUSAYUCCA.
     nAVAT  ZARAZ TAKAYA RAZMOVA  PUZHAE NEKATORYH MUZHCHYN  -- SHTO ZH KAZACX PRA
TYYA CHASY. ya  NE  NALEZHAe DA NAHABNYH  MUZHCHYN, ALE MNE NE  BYLO SORAMNA:  YANA
RAZMAeLYALA PRA KAHANNE TAK, YAK iNSHYYA ZHANCHYNY  PRA NADVOR'E.  yaNA NE  VEDALA,
NiCHOGA NE VEDALA PRA G|TA, YANA BYLA  NERAZBUDZHANAYA, ZUSiM HALODNAYA, HALODNAYA
YAK  LED. yaNA  NAVAT NE MAGLA RAZUMECX, SORAMNA G|TA Ci NE. I VOCHY YAE ADKRYTA
GLYADZELi e  MAE, NE PRYGASHANYYA  PAVEKAMi. g|TA NE MAGLO BYCX KAKECTVAM. g|TA
BYe DZiCENAK, NAVAT NE DZiCENAK, A ZHYVY TRUP.
     I YANA GLYBEJ ZAHUTALASYA e SHALX i SKAZALA:
     -- nA  ZYAMLi PANUE SMERCX. g|TA YA VEDAYU.  ya NE LYUBLYU, KALi  HLUSYACX PRA
TOE, CHAGO NiKOLi NE BYLO NA ZYAMLi.
     mY PASYADZELi  YASHCH|. vECER LYAMANTAVAe ZNADVORKU.  yaNA  ZNiZALA PLYACHYMA i
CiHA SKAZALA:
     -- zhAHLiVY KRAJ, ZHAHLiVYYA DR|VY, ZHAHLiVYYA NOCHY.
     I ZNOe YA PABACHYe TOJ SAMY VYRAZ NA YAE TVARY i NE ZRAZUMEe YAGO.
     -- sKAZHYCE, G|TA VYALiKiYA GARADY, viLXNYA i mENSK?
     -- dAVOLi VYALiKiYA. aLE mASKVA, pECYARBURG BOLXSHYYA.
     -- I SHTO, TAM TAKSAMA LYUDZYAM NYADOBRA eNOCHY?
     -- nE,  SHTO VY. tAM  ZA VOKNAMi AGNi, USYU  NOCH  GARACX LiHTARY, ZViNYACX
KONKi, TAM LYUDZi SMYAYUCCA NA VULiCAH.
     yaNA ZADUMALASYA.
     --  vOSX  BACHYCE.  a TUT NiVODNAGA AGNYU.  vAKOL G|TY STARY PARK NA DZVE
VYARSTY e  KOZHNY BOK, A  ZA iM  SPYACX  BEZ AGNEe SAMOTNYYA HATY. u ZAMKU  KALYA
PYACiDZESYACi PAKOYAe,  NE LiCHACHY KALiDORAe i ROZNYH PERAHODAe Z  ZAKUTKAMi. ¨N
TAK DAeNO PABUDAVANY. I EN VELXMi HALODNY,  BO PRODKi ZABARANiLi RABiCX U iM
PECHKi, TOLXKi  KAMiNY,  KAB  NE BYLO  PADOBNA  NA  PROSTYH SUSEDZYAe.  kAMiNY
PALAYUCX UDZENX i eNACHY,  ALE  eSE ADNO PA KUTAH ViLXGACX i  PAeSYULX HOLAD. u
NAS  NA PYACXDZESYAT PAKOYAe TOLXKi  TRY CHALAVEKi. aHMiSTRYNYA  SPiCX NA  PERSHYM
PAVERSE, TAM  i  VARTAeNiK.  yaSHCH|  e  ADNYM Z  FLiGELYAe,  ZA  ALEYAJ,  ZHYVUCX
VARTAeNiK PARKU, KUHARKA i  PRALYA. tAM DOBRA. a  e DRUGOJ PRYBUDOVE DOMA,  Z
ASOBNYM  UVAHODAM, ZHYVE YASHCH| MOJ UPRAeLYAYUCHY,  IGNAT bERMAN-gACEViCH. nASHTO EN
PATR|BEN, UPRAeLYAYUCHY, NE VEDAYU,  ALE TAKi  ZAKON. a e  DOME  NA eVESX  DRUGi
PAVERH,  NA  TRYCCACX  PAKOYAe,  YA  ADNA.  I  TAK  NEPRYTULXNA,  SHTO  HOCHACCA
ZACiSNUCCA KUDYSXCi  e KUT, ZAHUTACCA  Z  GALAVOYU,  YAK DZiCENKU, U KOeDRU  i
SYADZECX TAK. vOSX ZARAZ MNE CHAMUSXCi VELXMi DOBRA i TAK SPAKOJNA, YAK NE BYLO
eZHO DVA GADY, Z TAGO DNYA, YAK PAMER BACXKA. I MNE ZARAZ  USE ROeNA, ESCX AGNi
ZA G|TYMi VOKNAMi  Ci  NYAMA.  vEDAECE,  G|TA VELXMi DOBRA,  KALi  PORUCH ESCX
LYUDZi.
     yaNA DAVYALA MYANE PRAZ GADZiNU DA  MAJGO PAKOYA (YAE  PAKOJ BYe TOLXKi PRAZ
ADNY DZVERY AD MAJGO) i, KALi YA eZHO ADCHYNYAe DZVERY, SKAZALA:
     -- kALi VY  CiKAViCESYA STARYMi PADANNYAMi  --  PASHUKAJCE e BiBLiYAT|CY, U
SHAFE DLYA RUKAPiSAe. tAM PAViNEN BYCX RUKAPiSNY TOM  PADANNYAe, NASHYH SYAMEJNYH
PADANNYAe. nU, i YASHCH| TAKiYA-SYAKiYA DAKUMENTY.
     I DADALA:
     -- dZYAKUJ VAM, PAN bELAR|CKi.
     ya NE ZRAZUMEe, ZA SHTO YANA MNE DZYAKAVALA,  i, PRYZNAYUSYA, NAVAT NE VELXMi
DUMAe PRA G|TA, KALi eVAJSHOe U NEVYALiKi SVOJ PAKOJ BEZ ZASAeKi NA  DZVYARAH i
PASTAVie SVECHKU NA STOL.
     u PAKOiKU BYe  LOZHAK, SHYROKi,  YAK POLE BOYU  PAD kOJDANAVYM.  nAD LOZHKAM
STARY  BALDAHiN.  nA  PADLOZE  --  VYCERTY  CUDOeNY  KiLiM.  lOZHAK,  ViDACX,
ZASCiLALi Z  DAPAMOGAYU ASABLiVAJ  PALKi (YAK DZVESCE  GOD  TAMU), TAKi EN BYe
VYALiKi. I PALKA  STAYALA  PORUCH. aKRAMYA LOZHKA BYLA KAMODA, VYSOKAYA KANTORKA i
STOL. bOLXSH NiCHOGA.
     ya RASPRANUeSYA i LEG PAD CEPLUYU  KOeDRU, ZADZXMUeSHY SVECHKU.  aDRAZU ZH ZA
AKNOM  VYSTUPiLi NA SiNiM FONE  CHORNYYA  SiLU|TY  DR|e,  i DANESSYA  iH ROeNY,
NAVODZYACHY SON, SHUM.
     I CHAMUSXCi  G|TA  ADCHUVANNE ZAKiNUTASCi ZRABiLA TOE, SHTO YA  VYCYAGNUeSYA,
ZAKiNUe  RUKi ZA GALAVU  i, LEDZX  NE  ZASMYAYAeSHYSYA  AD  SHCHASCYA,  ZASNUe,  YAK
PRAVALieSYA e NEJKUYU CEMNUYU i PRYEMNUYU PRORVU.
     pRAZ SON MNE ZDALOSYA YASHCH| TOLXKi, SHTO NEHTA iSHOe MALENXKiMi ASCYAROZHNYMi
KROKAMi  PA KALiDORY, ALE YA NE ZVYARNUe NA G|TA  eVAGi, YA SPAe i RADAVAeSYA  e
SNE, SHTO SPLYU.
     g|TA BYLA APOSHNYAYA MAYA SPAKOJNAYA NOCH U DOME yaNOeSKiH NA bALOTNYH yaLiNAH.
     nAVOKAL NA MNOGiH  DZESYACiNAH  SHUMEe i  HVALYAVAeSYA PAD  ASENNiM DAZHDZHOM
ZAKiNUTY, GLUHi, CHORNY AD STARASCi i ViLXGACi PARK.


rAZDZEL DRUGi

     nASTUPNY DZENX  BYe ZVYCHAJNYM SH|RYM DNEM, YAKiYA CHASTA BYVAYUCX UVOSENX NA
bELARUSi. rANKAM  YA  NE BACHYe  GASPADYNi, MNE SKAZALi, SHTO YANA  DR|NNA SPiCX
UNACHY i TAMU  eSTAE POZNA. tVAR AHMiSTRYNi, KALi YA SYADZEe ZA  SNYADANNEM, BYe
NEJKi VOCATNA-KiSLY i TAKi NADZXMUTY, SHTO NEPRYEMNA BYLO GLYADZECX. tAMU YA NE
ZATRYMAeSYA ZA  STALOM,  UZYAe U  PAKOi SVOJ VYALiZNY  ZASHARPANY  SSHYTAK,  PYACX
ALOeKAe, NAKiNUe SUHi PLASHCH i, RASPYTAeSHY  PRA DAROGU DA BLiZH|JSHAGA PACHYNKA,
VYJSHAe Z PAKOYA.
     mNE  ADRAZU ZH  STALA  NEYAK LYAGCH|J,  HOCX NAVAKOLLE NE  MAGLO PAHVALiCCA
VESYALOSCYU.  tOLXKi  TUT,  NA  MOKRAJ SCEZHCY,  YA ZMOG DOBRA RAZGLEDZECX  G|TY
DOM-PALAC. uNACHY EN ZDAeSYA MNE MENSHYM, BO ABODVA YAGO KRYLY NADZEJNA HAVALiSYA
e PARKAVYM GUSHCHARY i eVESX PERSHY PAVERH CALKAM ZAROS ZDZiCH|LYM, VYALiZNYM, YAK
DR|VY, B|ZAM. a  PAD B|ZAM RASLi VYSOKiYA, VYSH|J ZA CHALAVEKA, ZHOeTYYA VYARGiNi,
MYASiSTY  DZYADOeNiK,  GLUHAYA KRAPiVA i iNSHAYA DR|NX. vYSOeVAe  TAM-SYAM,  YAK VA
eSiH   ViLXGOTNYH  MYASCiNAH,   SVAE  LAPCHASTYYA   SCYABLiNY  PADTYNNiK,  BUYALi
MYADZVEDZHAYA DUDA, SHYPSHYNA, LiSNiK. I NA CHORNAJ AD ViLXGACi ZYAMLi SYAROD G|GAGA
RAZNATRAeYA  LYAZHALi  BELYYA AD CViLi,  ViDACX, ABLAMANYYA  VETRAM, KARZHAKAVATYYA
SUKi DR|e.
     sLYADY CHALAVECHAJ RUKi BYLi ViDACX TOLXKi  PERAD UVAHODAM,  DZE  ZMROCHNYM
PURPURAM GAR|Li NA VYALiKAJ KURCiNE POZNiYA ASTRY.
     I  DOM VYGLYADAe  TAK  ZMROCHNA  i  HOLADNA, SHTO S|RCA  SCiSNULA.  bYe EN
DVUHPAVYARHOVY,  Z  VYALiZNYM BELXVED|RAM  i  NEVYALiKiMi VEZHKAMi  PA  KRAYAH  i
VYZNACHAeSYA  TOJ  ADSUTNASCYU  ARHiT|KTURY, YAKAYA BYLA  TYPOVAJ  DLYA BELARUSKiH
PALACAe  U  TYYA  CHASY, KALi  NASHY PRODKi  KiNULi  BUDAVACX ZAMKi,  ALE  YASHCH|
PATRABAVALi  AD DOJLiDAe, KAB YANY RABiLi PALACY  PADOBNYMi NA G|TYYA ZAMSH|LYYA
STARYYA BERLAGi.
     ya VYRASHYe iSCi  e PACHYNAK NE RANEJ, YAK AGLEDZEeSHY eSE TUT, i PAJSHOe  PA
ALEi. chORT VEDAE, YAKi DURANX VYRASHYe NASADZHACX U TAKiM ZMROCHNYM MESCY YALiNY,
ALE  G|TA BYLO  ZROBLENA,  i DR|VY, YAKiM  BYLO NiYAK  NE  MENSH ZA SOTNYU  GOD,
ZRABiLi  MYASCOVASCX TOLXKi TROSHKi BOLXSH PRYEMNAJ, NiZH  SLAVUTY LES U  dANT|.
yaLiNY, TOeSTYYA --  DVAiM NE ABHAPiCX,  -- PADSTUPALi  DA SAMYH MUROe PALACA,
ZAGLYADALi  LAPAMi  e  VOKNY,  UZVYSHALKYA  SiNE-ZYALENYMi  KONUSAMi NAD  DAHAM.
sTAeBURY iH ZACYAGNULA SiVAYA BARADA MHOe i  LiSHAJNiKAe, NiZHNiYA GALiNY ZViSALi
DA ZYAMLi, YAK SHATRY, i ALEYA NAGADVALA VUZKAE MiZHGOR'E. tOLXKi LYA SAMAGA  DOMA
BACHNY  BYLi TAM-SYAM PAHMURNYYA, CHORNYYA AD DAZHDZHU, AMALX GOLYYA  VOLATY  LiPY i
ADZiN KARZHAKAVATY DUB, ViDACX, ZAPAVETNY, BO eZNOSie SVAYU MAKUSHU NA NEKALXKi
SAZHNYAe VYSH|J ZA SAMYYA VYSOKiYA YALiNY.
     nOGi MAE BYASSHUMNA STUPALi PA iGLiCY, PASLYA YA PACHUe, SHTO ZLEVA PACYAGNULA
DYMKOM, i PAJSHOe NA PAH. hUTKA DR|VY RASHiNULiSYA, TOLXKi KAB PAKAZACX TAKi ZH
ZAROSLY FLiGELX Z PAVALENYM GANKAM i ZABiTYMi VOKNAMi.
     "z  PALOVU  VYARSTY  BUDZE  DA  PALACA,  -- PADUMAe YA. --  kALi, SKAZHAM,
GASPADAROe NADUMAYUCCA R|ZACX -- TUT NE PACHUYUCX, HOCX Z GARMATY STRALYAJ".
     lYA SAMYH  AKON STAYAe NA DZVYUH CAGLiNAH CHYGUNOK, i NEJKAYA SiVAYA GARBATAYA
ZHANCHYNA PAMESHVALA e  iM LYZHKAJ.  nAP|eNA,  U  FLiGELi  DYMiLi PECHY,  i  TAMU
GASPADARY DA POZNYAJ VOSENi VARYLi EZHU NA SVEZHYM PAVETRY.
     I ZNOe ZYALENY ZMROK ALEi. ya VELXMi DOeGA iSHOe EYU, PAKULX NE DABRAeSYA DA
TAGO MESCA, PRAZ YAKOE MY TRAPiLi e  PARK. tUT BACHNY BYLi SVEZHYYA SLYADY NASHAGA
VAZKA, i AGARODZHA,  CHYGUNNAYA, ViTAYA, VYKLYUCHNA  TONKAJ RABOTY, BYLA PAVALENA,
RAZBiTA NA KAVALKi i ADCYAGNUTA e BAKi. pRAZ YAE ViTKi PRARASLi DAVOLi VYALiKiYA
BYAROZKi. a ZA  AGARODZHAJ (TUT ALEYA  ZVYARTALA  NALEVA i CYAGNULASYA  NEMAVEDAMA
KUDY)  LYAZHALA BURAYA  NEABSYAZHNAYA  RAeNiNA SA SKARLYUCHANYMi  R|DKiMi  DR|eCAMi,
ZYALENYMi VOKNAMi (U ADNO Z iH MY, ViDACX, UCHORA LEDZX NE TRAPiLi, i YA ZADNiM
LiKAM PAHALADZEe AD ZHAHU), R|DKiMi VELiCHNYMi KAMENNYAMi.
     sAMOTNAYA VARONA KRUCiLASYA NAD G|TYM GiBLYM MESCAM.
     ...kALi YA Z'YAVieSYA  NADVYACHORKAM DADOMU Z PACHYNKA, YA  BYe  TAK  NAMUCHANY
G|TYM ZMROCHNYM MESCAM, SHTO LEDZX  UZYAe  SYABE e RUKi. mNE  PACHYNALA ZDAVACCA,
SHTO G|TA NAZAeSEDY, G|TYYA BURYYA RAeNiNY, DRYGVA, NAPAeZHYVYYA AD TRASCY LYUDZi,
VYMiRAYUCHY AD STARASCi  PARK -- USYA G|TA BEZNADZEJNAYA i  eSE ZH  RODNAYA ZYAMLYA,
NAD YAKOYU eDZENX HMARY, A eNACHY SVECiCX VOeCHAE SONCA ABO LXE BYASKONCAYA ZLiVA.
     nADZEYA yaNOeSKAYA  CHAKALA MYANE e TYM SAMYM PAKOi,  i ZNOe  BYLi  TOJ SAMY
DZieNY  VYRAZ  NA  YAE  PERAKRYeLENYM  TVARY  i  TAYA  SAMAYA NYAeVAZHLiVASCX  DA
VOPRATKi. tOLXKi NA STALE, DZE STAYAe POZNi ABED, BYLi ZMENY.
     aBED  BYe VELXMi  SCiPLY  i  NE KASHTAVAe GASPADYNi  ANi SH|LEGA,  BO eSE
STRAVY BYLi Z VYASKOVYH  PRADUKTAe. tOLXKi NA SYAR|DZiNE STALA STAYALA BUT|LXKA
ViNA,  DY i TOE, ViDACX, BYLO SVAE, SA SVAiH SUTAR|NNYAe.  aLE eSE iNSHAE BYLO
PROSTA FEERVERKAM FARBAe i FORM. pASYAR|DZiNE STAYALA SR|BNAYA VAZA DLYA KVETAK,
i  e  EJ DZVE ZHOeTYYA GALiNKi  KLENA, PORUCH  Z  EYU,  ALE, ViDACX,  Z  DRUGOGA
SERViZA,  VYALiKAYA, TAKSAMA SR|BNAYA, SUPAVAYA MiSA,  SR|BNAYA SALONKA, TALERKi,
BLYUDA.  aLE  ZDZiViLA  MYANE NE G|TA,  TYM  BOLXSH  SHTO eSE  G|TYYA  R|CHY  BYLi
RAZROZNENYYA,  CEMNYYA AD STARASCi, TAM-SYAM  TROSHKi ZMYATYYA. zDZiViLA MYANE TOE,
SHTO G|TYYA R|CHY BYLi DAeNYAJ MYASCOVAJ RABOTY.
     vY,  VYADOMA,  VEDAECE, SHTO STAGODDZi  DVA-TRY  TAMU SR|BNAYA  i  ZALATAYA
PASUDA NA bELARUSi BYLA PERAVAZHNA NYAMECKAJ RABOTY, VYVEZENAYA Z PRUSAe. g|TYYA
PRADMETY, BAGATA AZDOBLENYYA ROZNYMi VYKRUTASAMi, R|LXEFNYMi FiGURKAMi SVYATYH
i ANELAe, BYLi SALADZHAVYYA i PRYGOZHANXKiYA, DA TAGO,  SHTO HACELASYA VANiTAVACX,
ALE SHTO ZROBiSH, G|TA BYLA MODA.
     a  G|TA  BYLO  SVAE: NYAZGRABNYYA, TROSHKi PRYSADZiSTYYA  FiGURKi NA  VAZE,
HARAKT|RNY ARNAMENT. I NAVAT U  ZHANCHYNY NA SALONCY  BYLO PROSTAE SHYRAKAVATAE
TUT|JSHAE ABLiCHCHA.
     I SYAROD G|TAGA STAYALi DVA KELiHi Z VYASELKAVAGA STARAZHYTNAGA SHKLA, YAKOGA
ZARAZ NA VAGU ZOLATA NE ZNOJDZESH (ADZiN KELiH, PERAD EYU, BYe  TROSHKi NADBiTY
ZVERHU).
     yaK NA GR|H, ADZiNY ZA eVESX DZENX APOSHNi PRAMENX  SONCA PRABieSYA e AKNO
i ZAJGRAe U SHKLE, ZAPALie U iM DZESYATKi ROZNAKALYAROVYH AGENXCHYKAe.
     gASPADYNYA, NAP|eNA, ZAeVAZHYLA MOJ POZiRK i SKAZALA:
     --  g|TA eSE  APOSHNYAE  Z TYH  TROH  PRYBORAe, YAKiYA ZASTALiSYA AD PRODKA,
rAMANA zhYSX-yaNOeSKAGA. aLE HODZiCX NEDAR|CHNAE PADANNE, BYCCAM G|TA PADARUNAK
YAMU... AD KARALYA sTAHA.
     pRAeDA, SENNYA YANA NEYAK PAZHVAVELA, ZDAVALASYA  NAVAT NE TAKOJ NEPRYGOZHAJ,
ViDACX, EJ PADABALASYA NOVAYA ROLYA.
     mY  VYPiLi  ViNA  i  PAELi,  AMALX  UVESX  CHAS  RAZMAeLYAYUCHY. viNO  BYLO
CHYRVONAE, YAK  GRANAT,  i  NADZVYCHAJ DOBRAE.  ya  ZUSiM  RAZVESYALieSYA,  SMYASHYe
GASPADYNYU, i NAVAT U YAE Z'YAViLiSYA NA SHCHOKAH DZVE  NE VELXMi ZDAROVYYA RUZHOVYYA
PLYAMY.
     -- a CHAMU VY DADALi DA PROZViSHCHA VASHAGA PRODKA G|TY PRYDOMAK "ZHYSX"?
     -- dAeNYAYA GiSTORYYA, --  ZNOe ZMROCHNA SKAZALA YANA. -- sPRAVA  YAK  BYCCAM
BYLA NA PALYAVANNi. dA GLUHAVATAGA KARALYA  SA SPiNY BEG ZUBR,  i PABACHYe G|TA
ADZiN rAMAN. ¨N  KRYKNUe YAMU: "zhYSX!" -- G|TA PA-NASHAMU,  MYASCOVAMU, ZNACHYCX
"SCERAZHYSYA!",  i KAROLX PAVYARNUeSYA, ALE, ADBYAGAYUCHY eBOK, UPAe. tADY rAMAN, Z
RYZYKAJ ZABiCX KARALYA,  STR|LAM TRAPie ZUBRU e  VOKA, i TOJ PAVALieSYA  AMALX
POBACH  Z  KARALEM.  pASLYA  G|TAGA e NASH GERB  DALi  PiSHCHALX, A DA  PROZViSHCHA
PRYDOMAK "ZHYSX".
     -- tAKiYA VYPADKi MAGLi BYCX U TYYA CHASY, -- SCVERDZie YA.  -- pRABACHCE, YA
PRAFAN  U  GERALXDYCY.  yaNOeSKiYA, MNE  ZDAECCA,  VYADUCCA  NA  NASHAJ ZYAMLi  Z
DVANACCATAGA STAGODDZYA?
     -- z TRYNACCATAGA, -- SKAZALA YANA. -- I LEPEJ  BY  YANY NE VYALiSYA. g|TYYA
ZAKONY RODU CHYSTAE  GLUPSTVA, ALE SUPRACX iH NE POJDZESH. g|TYYA KAMiNY,  G|TA
PRAViLA  ABAVYAZKOVA  ZHYCX  U  G|TYM  DOME  KAMUSXCi  Z  NASHCHADKAe,  ZABARONA
PRADAVACX YAGO. a, MiZH iNSHYM, MY ZHABRAKi. I DOM G|TY -- ZHAHLiVY DOM. I NA NAS
YAK PRAKLEN YAKi  LYAZHYCX.  dVOJCHY PAZBAeLYALi GERBA,  TRUCiLi.  aMALX  NiHTO  Z
PRODKAe NE PAMER SVAEJ SMERCYU. vOSX G|TAGA e CHYRVONYM PLASHCHY ZHYeCOM ADPELi e
CARKVE,  VOSX G|TAYA  ZHANCHYNA Z  NEPRYEMNYM  TVARAM,  NASHA  DALXNYAYA  SVAYACHKA,
dASTAEeSKAYA (MiZH iNSHYM, ADZiN  Z PRODKAe SLAVUTAGA PiSXMENNiKA), ZABiLA MUZHA
i LEDZX NE ZNiSHCHYLA PASERBA, YAE ZASUDZiLi DA  STRATY. shTO ZROBiSH,  NASHCHADKAM
ZA  eSE G|TA TR|BA PLACiCX, i  NA MNE ROD  yaNOeSKiH  ZGiNE. a YAK MNE HOCHACCA
CHASAM NA  CEPLAE SONCA, PAD SHATY SAPRAeDNYH  DR|e, YAKiYA  TUT NE RASTUCX. mNE
CHASAM SNYACCA YANY  -- MALADYYA, VYALiZNYYA,  PYSHNYYA, YAK ZYALENAE VOBLAKA. I VODY,
TAKiYA SVETLYYA, TAKiYA POeNYYA,  SHTO DUH ZAJMAE, SHTO SPYNYAECCA AD SHCHASCYA S|RCA.
a TUT G|TYYA AGiDNYYA YALiNY, DRYGVA, ZMROK...
     pOLYMYA  KAMiNA NARUZHOViLA  YAE  TVAR.  zA  VOKNAMi eZHO ZALYAGLA  GLYBOKAYA
CHORNAYA NOCH, i, ViDACX, PACHALASYA ZLiVA.
     -- aH, PAN bELAR|CKi,  YA  TAKAYA  SHCHASLiVAYA, SHTO VY TUT, SHTO  ESCX PORUCH
CHALAVEK. zVYCHAJNA YA e TAKiYA VECHARY GOLASNA  SPYAVAYU, ALE YA i PESENX DOBRYH NE
VEDAYU, USE  STARYYA, Z  RUKAPiSNYH KNiG, SABRANYH DZEDAM. I TAM ZHAHi: CHALAVEK
CYAGNE PA RASYANCY CHYRVONY SLED, A ZVON, YAKi DAeNO PATANUe U DRYGVE, GUCHYCX PA
NACHAH, GUCHYCX...

     pRYHODZYACX DNi, ADYHODZYACX DNi... --

     ZASPYAVALA YANA GLYBOKiM DRYZHACHYM GOLASAM. --

     pRYHODZYACX DNi, ADYHODZYACX DNi,
     nA SVYATLO NAPLYVAE CENX.
     b'ECCA sKAZKO Z kiRDZYAEM pACUKOM,
     b'ECCA i NOCH i DZENX.
     kROe AD NAPRUGi Z PAZNOGCYAe BYAZHYCX,
     z SHABLYAe POLYMYA MECHUCX PANY,
     I ePAe sKAZKO, i PAKLiKAe EN:
     "dZE ZH VY, DRUGi?" nE CHUYUCX YANY.
     lYUBKA yuR'EeNA eCHULA GOLAS YAGO,
     pAZBiRALA SVOJ MOCNY ROD.
     I "PABEGLi ESMO" NA KONYAH YANY
     dA DALEKiH RUDYH BALOT.

     -- a DALEJ DR|NNA. nE HACHU SPYAVACX. tOLXKi i DOBRA, SHTO APOSHNiYA RADKi:

     I YANY PiLi ADZiN ADNAGO,
     I YANY U ZGODZE ZHYLi.
     pAKULX SONCA ZZYALA NAD GR|SHNAJ ZYAMLEJ,
     pAKULX RAZAM U DOL NE SYSHLi.

     ya  BYe GLYBOKA,  AD USYAGO  S|RCA RASCHULENY.  tAKOE PACHUCCE BYVAE TOLXKi
TADY, KALi CHALAVEK GLYBOKA  VERYCX  U TOE, PRA SHTO  SPYAVAE. I YAKAYA  CUDOeNAYA
STARAYA PESNYA!
     a YANA RAPTAM UTKNULASYA TVARAM U DALONi i  ZARYDALA. dALXBOG, S|RCA  MAE
ABLiLOSYA KRYVEYU. shTO ZROBiSH, YA NAOGUL NEDARAVALXNA ZHALASLiVY.
     nE PAMYATAYU, YAKiMi SLOVAMi YA YAE SUCYASHAe.
     pAVAZHANY CHYTACH,  DA G|TAGA SAMAGA  MESCA YA BYe, TAK  BY MOViCX, SUROVYM
R|ALiSTAM U SVAiM APAVYADANNi. vY VEDAECE, YA NE VYALiKi AHVOTNiK DA RAMANAe  U
DUHU MADAM  rADKLiF i PERSHY NE PAVERYe BY,  KAB HTOSXCi  RASKAZAe MNE TAKOE.
tON MAJGO APAVYADANNYA R|ZKA MYANYAECCA.
     pAVERCE  MNE,  KAB  USE G|TA BYLO VYDUMKAJ --  YA B VYDUMAe  G|TA  ZUSiM
iNACHAJ.  u  MYANE  eSE ZH DOBRY  GUST,  A TAKOGA  NiVODNY  Z  PAVAZHAYUCHYH  SYABE
RAMANiSTAe NE NASMELieSYA B PRAPANAVACX SUR'EZNYM LYUDZYAM.
     aLE  YA RASPAVYADAYU SHCHYRUYU  PRAeDU. mNE NELXGA  HLUSiCX, A  G|TA DLYA MYANE
ZANADTA SVAE, ZANADTA VAZHLiVAE. tAMU BUDU RASPAVYADACX, YAK YANO BYLO.
     mY  SYADZELi NEKATORY CHAS  MOeCHKi;  KAMiN DAGARAe, i CEMRA PASYALiLASYA PA
KUTAH VYALiZNAJ ZALY, KALi YA  GLYANUe NA YAE i SPALOHAeSYA: TAKiYA SHYROKiYA BYLi e
YAE VOCHY, TAK DZieNA NAHiLENA GALAVA. I ZUSiM  NE BYLO BACHNA VUSNAe,  TAK YANY
ZBYALELi.
     -- chUECE?
     ya PRYSLUHAeSYA. u MYANE TONKi SLYH, ALE TOLXKi  PRAZ HViLiNU YA PACHUe TOE,
SHTO CHULA YANA.
     nEDZE e KALiDORY, ZLEVA AD NAS, TRASHCHAe PAD NECHYMi KROKAMi PARKET.
     hTOSXCi iSHOe  DOeGiMi  BYASKONCYMi  PERAHODAMi, i KROKi  TO ZACiHALi, TO
Z'YAeLYALiSYA ZNOe.
     -- chUECE? tOP-TOP-TOP...
     -- nADZEYA rAMANAeNA, SHTO Z VAMi, SHTO TAKOE?!
     -- pUSCiCE MYANE... g|TA mALY chALAVEK... g|TA ZNOe EN... pA MAYU DUSHU.
     z USYAGO G|TAGA YA ZRAZUMEe TOLXKi TOE, SHTO e  G|TYM DOME  CHYNYACCA NEJKiYA
NEDAR|CHNYYA ZHARTY, SHTO TUT NEJKi ViSUS PALOHAE ZHANCHYNU.
     nE ZVAZHAYUCHY NA TOE, SHTO YANA SHAPiLA MYANE ZA RUKAe, iMKNUCHYSYA ZATRYMACX,
YA SHAPie KAMiNNUYU KACHARGU i KiNUeSYA PA SHODAH DA KALiDORA. g|TA BYLO SPRAVAJ
HViLiNY,  i YA RASCHYNie NAGOYU DZVERY. vYALiZNY KALiDOR  BYe NAPAeCEMNY,  ALE YA
DOBRA  BACHYe, SHTO  e iM NiKOGA NE BYLO.  tAK,  NiKOGA  NE BYLO. bYLi  TOLXKi
KROKi, YAKiYA GUCHALi PA-RANEJSHAMU TROHi NYAeP|eNENA, ALE GUCHNA. yaNY BYLi  ZUSiM
BLiZKA AD MYANE, ALE PATROHi ADDALYALiSYA e DRUGi KANEC KALiDORA.
     shTO ZASTAVALASYA RABiCX? vAYAVACX Z TYM, KAGO NE BACHYSH? ya VEDAe, SHTO G|TA
DAR|MNAYA  SPRAVA, ALE  YA STUKNUe KACHARGOYU PROSTA e TOE MESCA, ADKULX  CHULiSYA
KROKi. kACHARGA PRAR|ZALA PUSTOE PAVETRA i SA ZVONAM UPALA NA PADLOGU.
     sMESHNA? mNE BYLO e TOJ CHAS, YAK VY  ZDAGADVAECESYA, NE DA SMEHU. u  ADKAZ
NA MOJ DASTAHVALXNY  i RYCARSKi eDAR NESHTA ZHALASNA i GLUHA ZASTAGNALA, PASLYA
PACHULiSYA YASHCH| DVA-TRY KROKi -- i eSE SCiHLA.
     tOLXKi TUT YA  eSPOMNie, SHTO GASPADYNYA ZASTALASYA  ADNA  e G|TAJ VYALiZNAJ
CEMNAJ ZALE, i ZASPYASHAeSYA DA YAE.
     ya CHAKAe, SHTO YANA STRACiLA  PRYTOMNASCX, ZVAR'YACELA AD ZHAHU PAMERLA, ALE
TOLXKi  NE TAGO,  SHTO  PABACHYe. yaNOeSKAYA  STAYALA  LYA  KAMiNA, i TVAR  YAE BYe
SUROVY, ZMROCHNY, AMALX SPAKOJNY, TOLXKi Z TYM SAMYM  NEZRAZUMELYM  VYRAZAM U
VACHAH.
     -- dAR|MNA VY KiNULiSYA TUDY,  -- SKAZALA YANA. -- vY, VYADOMA,  NiKOGA NE
PABACHYLi. ya VEDAYU, BO BACHU  YAGO TOLXKi  YA  i  CHASAM  YASHCH| AHMiSTRYNYA. bERMAN
BACHYe YAGO.
     -- kAGO "YAGO"?
     -- mALOGA chALAVEKA bALOTNYH yaLiN.
     -- a G|TA SHTO TAKOE?
     -- nE VEDAYU. aLE EN Z'YAeLYAECCA, KALi e bALOTNYH yaLiNAH  HTOSXCi PAViNEN
PAMERCi NAGLAJ SMERCYU. ¨N MOZHA HADZiCX YASHCH| GOD, ALE DACHAKAECCA SVAJGO.
     --  mAGCHYMA, -- NYAeDALA PAZHARTAVAe YA. --  bUDZE  SABE HADZiCX  YASHCH| GOD
SEMDZESYAT, PAKULX VAS NE PAHAVAYUCX PRAeNUKi.
     yaNA R|ZKA ADKiNULA GALAVU:
     -- ya NENAViDZHU  TYH, HTO ZH|NiCCA. I  NE  SMEJCE ZHARTAVACX Z G|TYM. g|TA
ZANADTA SUR'EZNA. tAK ZAGiNULA VOSEM MAiH PRODKAe,  -- G|TA TOLXKi TYYA,  PRA
KAGO ZAPiSALi, -- i ZAeZHDY e ZAPiSAH UPAMiNAYUCX mALOGA chALAVEKA.
     -- nADZEYA rAMANAeNA, NE HVALYUJCESYA, ALE NASHY PRODKi  VERYLi, MiZH iNSHYM,
i  e  VEDZXMAKOe TAKSAMA.  I ZAeZHDY  ZNAHODZiLiSYA LYUDZi, YAKiYA  KLYALiSYA,  SHTO
BACHYLi iH.
     -- a BACXKA? mOJ BACXKA? g|TA NE ZAPiSY, G|TA CHULA, G|TA BACHYLA YA SAMA.
bACXKA  BYe  AT|iST, ALE e mALOGA chALAVEKA i  EN VERYe DA TAGO SAMAGA  CHASU,
PAKULX YAGO NE  DAKANALA DZiKAE PALYAVANNE. ya CHULA, RAZUMEECE?! tUT VY MYANE NE
PERAKANAECE. g|TYYA KROKi GUCHALi e NASHYM PALACY PERAD YAGO  SMERCYU AMALX KOZHNY
DZENX.
     shTO   MNE  BYLO   RABiCX?  pERAKONVACX  YAE,  SHTO  G|TA   BYLA  SLUHAVAYA
GALYUCYNACYYA? aLE YA NE  GALYUCYNiRAVAe,  YA  VYRAZNA CHUe KROKi i STOGN. kAZACX,
SHTO G|TA NEJKi  STARY AKUSTYCHNY  |FEKT? nE  VEDAYU Ci  DAPAMAGLO B G|TA, HOCX
PALOVA CHUTAK PRA  PRYViDY e  STARYH  BUDYNKAH GRUNTUECCA  MENAViTA NA  TAKiH
FOKUSAH.  nAPRYKLAD, VYADOMY PRYViD  PALACA  lYUBAMiRSKiH  U dUBROeNE VYYAVieSYA
NAR|SHCE SASUDAM Z RTUCCYU i ZALATYMi MANETAMi, YAKi  NEVYADOMY ZHARTAeNiK GOD ZA
STO  DA ADKRYCCYA  TAYAMNiCY ZAMURAVAe  U  KOMiN  YAKRAZ  U  TYM MESCY,  DZE EN
VYHODZie NA SONECHNY  PRYPEK.  vARTA BYLO NACHNOMU  HOLADU NACHACX  ZMYANYACCA NA
DZENNUYU SPYAKOTU, YAK  AMALX VA  eSiH PAKOYAH DRUGOGA  PAVERHA PACHYNALiSYA DZiKi
LYAMANT i SHORGAT.
     aLE HiBA PERAKANAESH U G|TYM DURNENXKAE DZYAeCHO? tAMU YA Z VAZHNYM VYGLYADAM
SPYTAe:
     -- a HTO EN TAKi, YAKi EN, G|TY mALY chALAVEK bALOTNYH yaLiN?
     -- ya YAGO BACHYLA  TROJCHY i eSE NAVODDALX.  aDNOJCHY G|TA BYLO PERAD SAMAJ
SMERCYU  BACXKi.  dVOJCHY  --  NYADAeNA. a  CHULA,  MOZHA,  SOTNYU  RAZOe. I  YA NE
SPALOHALASYA, TOLXKi APOSHNi  RAZ,  MOZHA... TROSHKi. ya  PAJSHLA DA  YAGO,  ALE EN
ZNiK. g|TA  SAPRAeDY  MALY CHALAVEK,  MOZHA, PA GRUDZi MNE, EN HUDY i NAGADVAE
ZAMORANAGA DZiCENKA.  u  YAGO  SUMNYYA  VYALiKiYA  VOCHY,  NADTA  DOeGiYA  RUKi  i
NENATURALXNAYA VYCYAGNUTAYA  GALAVA. aPRANUTY EN,  YAK DZVESCE  GOD TAMU, ALE NA
ZAHODNi MANER. vOPRATKA ZYALENAYA. ¨N ZVYCHAJNA  ZVAROCHVAe AD MYANE ZA PAVAROTKU
KALiDORA i, PAKULX YA DABYAGALA,  ZNiKAe, HOCX G|TY  KALiDOR  ZUSiM GLUHi. tAM
ESCX  TOLXKi PAKOJ Z  DAeNO ZAKiNUTYM  RYZMANOM.  aLE  EN ZABiTY  DZYUJMOVYMi
CViKAMi: MY NAZNAROK PASLYA SPRABAVALi ADCHYNiCX -- NELXGA.
     mNE STALA VELXMi SHKADA YAE. nYASHCHASNAYA, NAP|eNA, PROSTA BYLA  NA SHLYAHU DA
VAR'YACTVA.
     -- I G|TA YASHCH| NE eSE, -- NASMELiLASYA YANA. -- mOZHA,  TRYSTA GOD NE BYLO
e  G|TYM  PALACY  bLAKiTNAJ zhANCHYNY -- BACHYCE, VOSX TOJ,  SHTO  NA  PARTR|CE.
sYAMEJNYYA PADANNi KAZALi, SHTO  YANA  ZADAVOLiLA PRAGU POMSTY, ALE YA NE VERYLA.
g|TA BYLA  NE TAKAYA  ASOBA. kALi  YAE  e  1501 GODZE  CYAGNULi  NA STRATU, YANA
KRYKNULA MUZHU:  "kOSCi MAE NE  SUPAKOYACCA,  PAKULX NE ZDOHNE APOSHNYAE  ZMEYANYA
G|TAJ PARODY". I PASLYA AMALX STO GOD AD YAE  NE BYLO  PARATUNKU: TO  CHUMA, TO
NEVYADOMA  KiM PADKiNUTAYA  e KUBAK  ATRUTA, TO SMERCX  AD  NEVYADOMAGA NACHNOGA
ZHAHU. yaNA KiNULA POMSCiCX TOLXKi PRAPRAeNUKAM...  aLE ZARAZ YA VEDAYU, SHTO YANA
TRYMAE SLOVA. nE  TAK DAeNO YAE PABACHYe bERMAN NA  ZABiTYM  BALKONE, BACHYLi i
DRUGiYA.  nE BACHYLA ADNA TOLXKi YA, ALE  G|TA  YAE ZVYCHAJ,  SPACHATKU PAKAZVACCA
iNSHYM, A TAMU, KAMU TR|BA, TOLXKi e CHASiNU  SMERCi... mOJ ROD ZNiKNE NA MNE,
YA G|TA VEDAYU. nYADOeGA ZASTALOSYA CHAKACX. yaNY BUDUCX ZADAVOLENY.
     ya eZYAe YAE  RUKU  i MOCNA  SCiSNUe,  ZHADAYUCHY PRYVESCi YAE DA PRYTOMNASCi,
CHYMSXCi ADCYAGNUCTX AD G|TYH SLOe, YAKiYA YANA KAZALA, BYCCAM U SNE.
     -- vY NE PAViNNY NEPAKOiCCA. kALi NA TOE PAJSHLO,  YA TAKSAMA ZACiKAVieSYA
G|TYM. zDANYAM NE MESCA e VEK PARY. ya KLYANUSYA VAM, SHTO TYYA DVA TYDNi, SHTO MNE
ZASTALOSYA TUT BYCX, YA PRYSVYACHU G|TAMU.  ch-CHORT, BYAZGLUZDZiCA  NEJKAYA! tOLXKi
NE BOJCESYA.
     yaNA eSMiHNULASYA SLABAJ CiHAJ USMESHKAJ.
     -- shTO VY... YA PRYVYKLA. tAKOE TUT ROBiCCA KOZHNUYU NOCH.
     I  TOJ  SAMY NEZRAZUMELY DLYA  MYANE VYRAZ NA  TVARY, YAKi  TAK  PSAVAe YAE
ABLiCHCHA. tOLXKi TUT  YA  ZRAZUMEe YAGO. g|TA BYe ZHAH,  ZASTAR|LY CEMNY ZHAH. nE
TOJ  ZHAH,  YAKi  PRYMUSHAE  NA HViLiNU  eSTACX  DYBARAM  VALASY,  A  ZHAH,  YAKi
NASTOJVAECCA GADAMi, YAKi STANOViCCA NAR|SHCE ZVYKLYM STANAM DLYA ARGANiZMA, AD
YAKOGA NE PAZBAeLYAYUCCA NAVAT  U  SNE. nYABOGA BYLA B, MOZHA, i NYADR|NNAYA SABOYU,
KAB NE G|TY eSTOJLiVY CEMNY ZHAH.
     a YANA,  NYAGLEDZYACHY NA TOE,SHTO YA BYe  BLiZKA,  AZH NASOeVALASYA BLiZH|J  DA
MYANE, TOLXKi KAB NE BACHYCX SPiNOYU CHAKAYUCHAJ CEMRY.
     -- aH,  PAN  bELAR|CKi,  G|TA ZHAHLiVA.  chYM  YA  ViNAVATAYA, SHTO  PAViNNA
ADKAZVACX ZA GRAHi  DZYADOe? a  NA G|TYYA SLABYYA  PLECHY LEG  UVESX  CYAZHAR  BEZ
ASTACHY. ¨N  LiPKi i CEMNY. kAB VY VEDALi,  KOLXKi KRYVi, ZABOJSTVAe, SiROCHYH
SLEZ, ZVYCHAJNAGA BRUDU NA KOZHNYM SHLYAHECKiM GERBE! kOLXKi ZABiTYH, ZASHMAGANYH
DA  SMERCi,  PAKRYeDZHANYH!  mY  NE  MAEM  PRAVA NA  iSNAVANNE,  NAVAT  SAMYYA
SUMLENNYYA, SAMYYA LEPSHYYA.  u  NASHYH ZHYLAH NE BLAKiTNAYA, A BRUDNAYA KROe. nYAeZHO
VY  DUMAECE, SHTO eSE MY, DA DVACCATAGA KALENA, NE PAViNNY ADKAZVACX ZA G|TA,
ADKAZVACX ZHAHAM, GALECHAJ,  SMERCYU?  mY  BYLi TAKiYA  ABYYAKAVYYA DA NARODA, YAKi
PAKUTAVAe Z NAMi PORUCH i AD NAS, MY  LiCHYLi YAGO  BYDLAM, MY LiLi ViNO, A YANY
LiLi KROe. yaNY NE  BACHYLi NiCHOGA, AKRAMYA  DR|NNAGA HLEBA. pAN  dUBATOeK, MOJ
SUSED, ADNOJCHY PRYEHAe DA BACXKi i RASPAVEe ANEKDOT PRA TOE, YAK MACi-SYALYANKA
PRYVYALA SYNA DA PANA i TOJ PACHASTAVAe iH KALDUNAMi Z MYASAM. dZiCENAK SPYTAe,
SHTO  G|TA TAKOE.  mACi,  PA  VYASKOVAJ  DALiKATNASCi,  SHTURHNULA YAGO NAGOYU  i
SHAPNULA:  "mAeCHY!" dZiCENAK Z'Ee TOE, SHTO BYLO NA TALERCY, PASLYA eZDYHNUe  i
CiHA SKAZAe: "a YA DZESYACX MAeCHOe Z'Ee". uSE, HTO SLUHAe ANEKDOT, SMYAYALiSYA, A
YA ZDATNAYA BYLA DACX  dUBATOeKU LYAPASU. g|TA  NE SMESHNA, KALi DZECi  NiKOLi e
VOCHY  NE BACHYLi  KALDUNOe, NiKOLi-NiKOLi  NE  ELi MYASA. u iH  R|DKiYA VALASY,
KRYVYYA NOGi, U CHATYRNACCACX GOD G|TA ZUSiM DZECi, A e DVACCACX PYACX -- DZYADY
SA ZMORSHCHANYMi  STAR|CHYMi TVARAMi.  yaK  iH  Ni GADUJ  -- YANY NARODZYACX TAKiH
SAMYH DZYACEJ, KALi NAOGUL NARODZYACX. yaNY ADKAZVALi NAM PAeSTANNYAMi, LYUTAVALi
e G|TYH PAeSTANNYAH, BO DA G|TAGA CYARPELi C|LAE STAGODDZE NECHUVANUYU KRYeDU. I
MY  PASLYA STRACHVALi iH.  vOSX  G|TY, NA  SCYANE, U BABROVYM FUTRY,  ZAKATAVAe
NAVAT SVAJGO STRYECHNAGA BRATA, YAKi STAe  NA BOK VASHCHYLAeCAe. pROZViSHCHA BRATA
BYLO aGEJ gRYNKEViCH-yaNOeSKi.
     yaKiYA MY BYLi ABYYAKAVYYA. tAKiYA  SAMYYA DVUHNOGiYA, YAK MY,  ELi TRAVU, HOCX
KRAJ  NASH,  SHCHODRY  i BAGATY, LEPSHY NA  ZYAMLi,  NiKOLi NE PRYMUSiCX CHALAVEKA
PAMERCi  AD  NYASTACHY  EZHY.  mY  GANDLYAVALi  RADZiMAJ,  PRADAVALi  YAE  HCiVYM
SUSEDZYAM, A SYALYANE LYUBiLi YAE, SVAYU MACHYHU, i... PADYHALi AD BYASHLEB'YA. I HTO
ABViNAVACiCX iH,  KALi YANY VOZXMUCX  ViLY i  eVAB'YUCX  iH NAM U GRUDZi?  mNE
ZDAECCA,  SHTO  NAVAT  PRAZ STO GOD, KALi eSE MY  VYMRAM, KALi NASHCHADKi G|TYH
NYASHCHASNYH  VYPADKOVA ADSHUKAYUCX NEJKAGA  SHLYAHCiCA  -- YANY BUDUCX MECX  POeNAE
PRAVA ZABiCX YAGO. zYAMLYA NE DLYA NAS.
     ya  GLYADZEe  NA  YAE SA  ZDZieLENNEM. g|TY ZAPAL,  G|TA NATHNENNE eLASNYM
SLOVAM ZRABiLi YAE TVAR NEZVYCHAJNYM. ya TOLXKi TUT ZRAZUMEe, SHTO NiYAKAYA YANA NE
NEPRYGOZHAYA, SHTO PERADA  MNOYU NEZVYCHAJNAYA  DZYAeCHYNA, PRYGOZHAYA  DZieNAJ, TROHi
VAR'YACKAJ PRYGAZHOSCYU.  uH! yaKAYA G|TA BYLA PRYGAZHOSCX!!! nAP|eNA, TAKiMi BYLi
NASHY STARAZHYTNYYA  "PRAROCHYCY", YAKiYA  BiLiSYA e  ATRADAH  mURASHKi  i mUZHYCKAGA
hRYSTA. g|TA  BYLA  PRYGAZHOSCX  NEZYAMNAYA,  ZAMUCHANAYA  Z  GORKiMi  VUSNAMi  i
VYALiKiMi CHORNYMi SUHiMi VACHYMA.
     I RAPTAM... USE G|TA  ZNiKLA. pERADA MNOYU ZNOe SYADZEe TOJ SAMY ZAMORAK.
tOLXKi YA eZHO VEDAe, YAKAYA YANA NA SAMAJ SPRAVE.
     -- I eSE ZH MNE VELXMi,  VELXMi NE HOCHACCA PAMiRACX.  ya TAK  HACHU SONCA,
iNSHYH, NE BACHANYH MNOYU  LUGOe, DZiCYACHAGA SMEHU. ya VELXMi ZHADAYU  ZHYCX, HOCX i
NE MAYU NA G|TA PRAVA.  tOLXKi G|TA i DALO MNE MAGCHYMASCX VYTRYMACX G|TYYA DVA
GADY, HOCX VYJSCYA NYAMA. tUT NACHNYYA KROKi. mALY chALAVEK, bLAKiTNAYA zhANCHYNA. ya
VEDAYU, YA PAMRU. I eSE  G|TA DZiKAE PALYAVANNE KARALYA sTAHA. kAB NE YANO -- MY,
MAGCHYMA, YASHCH| ZHYLi B. yaNO ZAB'E NAS.
     I YANA ZMOeKLA, ZMOeKLA NA C|LUYU GADZiNU, PAKULX  NE PRYJSHOe CHAS iSCi PA
PAKOYAH.
     I KALi DA G|TAGA VECHARA  YA BYe ABYYAKAVY DA G|TAJ ZAMORANAJ SHLYAHCYANACHKi,
DYK  PASLYA YAE  PALKiH  SLOe  ZRAZUMEe,  SHTO  NEJKiM  DZiVAM  Z YAE  ATRYMAeSYA
SAPRAeDNY CHALAVEK. g|TAMU CHALAVEKU TR|BA BYLO ABAVYAZKOVA DAPAMAGCHY.
     I, LEZHACHY e CEMRY Z ADKRYTYMi VACHYMA, YA  AMALX DA RANKU DUMAe, SHTO KALi
eCHORA  YA VYRASHYe  EHACX PRAZ DVA DNi Z BRYDKAGA MESCA  i DALEJ  AD RADAViTAJ
GASPADYNi,  DYK  ZARAZ YA ZASTANUSYA TUT  NA TYDZENX, DVA,  TRY, NA MESYAC, KAB
RAZGADACX USE  G|TYYA  TAYAMNiCY  i  VYARNUCX SAPRAeDNAMU CHALAVEKU ZASLUZHANY iM
SPAKOJ.


rAZDZEL TR|Ci

     pERSHAE, SHTO YA ZRABie NASTUPNAGA DNYA, G|TA ADADRAe DOSHKi AD DZVYAR|J TAGO
ADZiNAGA ZAKALOCHANAGA PAKOYA, U YAKiM TOLXKi i MOG ZNiKNUCX mALY chALAVEK, KALi
EN  BYe iSTOTAJ  Z PLOCi i KRYVi. cViKi  ZARZHAVELi, FiLENGi NA DZVYARAH  BYLi
C|LYMi, U PAKOi LYAZHAe PLAST PYLU NA TRY PALXCY. tAM NiHTO NE MOG SHAVACCA, i
YA ZNOe  ZAKALACie  DZVERY.  pASLYA YA  ABSLEDAVAe USE  PAKOi e  DRUGiM KRYLE i
PERAKANAeSYA, SHTO SHAVACCA TAM NYAMA DZE. nAD KALiDORAM, DZE YA CHUe KROKi, BYLA
GARA, NA YAKOJ TAKSAMA NE BYLO SLYADOe. sPRAVA BYLi DZVERY e MOJ PAKOJ i PAKOJ
GASPADYNi, GLUHi MUR i ZA iM PARK.
     aD USYAGO G|TAGA  e MYANE  PACHALO KRUCiCCA e GALAVE. nYAeZHO SAPRAeDY iSNUE
NA SVECE NESHTA ZVERHRAZUMOVAE? z  G|TYM YA, ZAGARTAVANY "AFEiST", NiYAK NE MOG
ZGADZiCCA.
     mNE PRYJSHLA e GALAVU  DUMKA, SHTO TR|BA PAJSCi e BiBLiYAT|KU  i DAVEDACCA
NAR|SHCE, SHTO G|TA ZA DZiKAE PALYAVANNE, PRA YAKOE MNE BYLO NYAZRUCHNA RASPYTVACX
GASPADYNYU. dAR|CHY,  YA SPADZYAVAeSYA ADSHUKACX TAM YAKi-NEBUDZX STARY PLAN  DOMA,
KAB  PASLYA RASPACHACX METADYCHNYYA POSHUKi. ya VEDAe, SHTO e NASHYH  STARYH PALACAH
BYVALi CHASAM TAK  ZVANYYA "SLUHAeKi",  G|TA ZNACHYCX TAEMNYYA PRABOi e MURAH. u
iH  ZVYCHAJNA  BYLi  ZAMURAVANY "GALASNiKi",  -- ASOBAJ  FORMY  GARLACHY,  SHTO
eZMACNYALi GUKi, -- i GASPADAR MOG, ZNAHODZYACHYSYA e DRUGiM KANCY PALACA, DOBRA
CHUCX, SHTO GAVORACX GOSCi ABO SLUGi e G|TYM KANCY.
     mAGCHYMA,  i TUT  BYLO  NESHTA PADOBNAE.  yaKAYA-NEBUDZX AHMiSTRYNYA HADZiLA
eNACHY NA PERSHYM PAVERSE, A KROKi YAE BYLi CHUTNY TUT. g|TA BYLA SLABAYA NADZEYA,
ALE CHAGO NE ZDARAECCA...
     I YA NAKiRAVAeSYA e BiBLiYAT|KU, YAKAYA RAZMYASHCHALASYA e BELX|TAZHY, MiZH PERSHYM
i DRUGiM PAVERHAMi, U ASOBNYM KRYLE.
     r|DKA MNE ZDARALASYA  BACHYCX  TAKiYA  ZAPUSHCHANYYA  PAKOi.  pARKET  VYBiTY,
VYALiZNYYA  VOKNY e PYLE,  LYUSTRY NA STOLi e PYLXNYH CHAHLAH. viDACX, G|TA BYLA
SAMAYA  STARAZHYTNAYA  CHASTKA  DOMA,  "ZAMCHYSHCHA", VAKOL YAKOGA  PASLYA eZNiK  SAM
PALAC.  g|TA  PRYJSHLO e  MAYU GALAVU, KALi YA PABACHYe  PERAD SAMAJ BiBLiYAT|KAYU
DZieNY  PAKOJ.  I  TUT  BYe  KAMiN, ALE TAKi  VYALiZNY, SHTO ZUBRA  MOZHNA BYLO
ZASMAZHYCX,  i NAVAT  GNEZDY AD POZHAGAe YASHCH|  ZASTALiSYA NA YAGO  SCENAH. vOKNY
MALENXKiYA,  Z  KALYAROVYH  SHKELXCAe,  SCENY  GRUBA   ATYNKAVANYYA;   NA  STOLi
PERAKRYZHOeVAYUCCA CYAZHKiYA KVADRATNYYA B|LXKi, UKRYTYYA  ZAKURANAJ  RAZXBOYU. a NA
SCENAH STARAYA GRUBAYA ZBROYA.
     sLOVAM, G|TA  BYe  PAKOJ TYH "DOBRYH  STARYH CHASOe", KALi PANY RAZAM  Z
HLOPAMi ZBiRALiSYA e ADNU ZALU i SYADZELi ZiMOVYMi VECHARAMi PRY VOGNiSHCHY. pANi
i  CHALYADNiCY PRALi, PAN GULYAe Z  HLOPCAMi e "DVACCACX PALXCAe" ABO  e KOSCi.
aH, iDYLiCHNYYA STARYYA CHASY! I KUDY, NASHTO VY TOLXKi ZNiKLi? pRAeDA, PASLYA MiZH
ADNYM  i  DRUGiM MAGLO  ZDARYCCA TAKOE,  SHTO  -- TOLXKi  PASLUHAESH  --  KROe
LEDZYANEE i ZHYCX NE  HOCHACCA, ALE ZH  G|TA GLUPSTVA,  NA  G|TA ZVAZHAYUCX TOLXKi
SENTYMENTALXNYYA HLYUPiKi.
     pRABACHCE  MNE,  SHANOeNYYA CHYTACHY, SHTO YA  NE MAGU PRAJSCi  MiMA NiVODNAGA
PAKOYA, KAB NE  RASPAVYASCiCX  PRA YAGO. shTO  PAROBiSH,  NA STARASCi GOD CHALAVEK
ROBiCCA BALBATLiVY. I, DA TAGO ZH, VY TAKOGA NiKOLi NE BACHYLi i  NE PABACHYCE.
mAGCHYMA, KAMUSXCi BUDZE CiKAVA.
     biBLiYAT|KA BYLA  PAD  STYLX  PERADPAKOYA.  vYSOKiYA SKLYAPENNi,  VOKNY  NA
KALONKAH, KR|SLY, ABABiTYYA RUDOJ AD  STARASCi SKURAJ, VYALiZNYYA SHAFY MORANAGA
DUBU i KNiGi, KNiGi, KNiGi.
     nU, YAK PRAJSCi PAeZ iH  i NE  SKAZACX VAM HACYA  PARU SLOe! u MYANE SLiNA
CYACH| AD ADNYH USPAMiNAe. dAeNiYA PERGAMENTNYYA KNiGi, KNiGi NA PERSHAJ PORYSTAJ
PAPERY, KNiGi NA ZHOeTAJ AD  STARASCi, GLADKAJ  iLXSNYANAJ PAPERY. kNiGi  hVII
STAGODDZYA,  YAKiYA ADRAZU ADGADAESH PA GATUNKU SKURY NA VOKLADKAH.  rUDAYA SKURA
VOKLADAK hVIII STAGODDZYA;  DRAeLYANYYA DOSHKi, ABCYAGNUTYYA TONKAJ CHORNAJ SKURAJ,
NA VOKLADKAH KNiG hVI STAGODDZYA.
     I NAZVY, bOZHA, YAKiYA NAZVY! "kAT|HiZiS ROUSKi", "sAPRAeDNAYA  HRONiKA yaNA
zBAROeSKAGA",  "vARLAM-iNDZEYANiN",  "pRYTCHA PRA  SLAViYA", STARYYA SHASTADNEVY,
"pCHALA PRACAViTAYA", RUKAPiSNYYA ZBORNiKi  STARYH LEGEND, "Gista Romanorum"  Z
DVUHSOT  APAVYADANNNe,  "tRYSHCHAN  i  IZOTA",  "bAVA"  e  BELARUSKiM VARYYANCE,
"aNAFEGMY",  "pRAMOVA mYALESHKi"  -- G|TA BYe SKARB.  a  BOLXSH NOVYYA  MANERNYYA
KNiGi Z DOeGiMi  NAZVAMi NAKSHTALT:  "pLACENNE  AMURNAE, ABO TYSYACHA SPOSABAe,
YAKiMi ADARYRAVANY KAVALER SVOJ PRADMET DA ZGODY Z AMURNAJ PAZHADLiVASCYU SVAEJ
PRYVESCi MOZHA".  aLE  HOPiCX,  iNACHAJ YA  RYZYKUYU  NiKOLi NE SKONCHYCX  SVAJGO
APiSANNYA.
     ya  TAK ZAHAPieSYA  KNiGAMi,  SHTO  NE  ADRAZU  ZAeVAZHYe U  PAKOi  DRUGOGA
CHALAVEKA.  a EN  MiZH TYM UZNYAeSYA Z KR|SLA i CHAKALXNA GLYADZEe NA MYANE,  TROHi
NAHiLieSHY GALAVU.  nA VUSNAH  YAGONYH  BYLA  PRYEMNAYA  eSMESHKA, VYALiKiYA  VOCHY
LASKAVA eSMiHALiSYA. aDNOJ RUKOYU EN SARAMLiVA  PRYTRYMLiVAe NA ZHYVACE  HALAT.
mY ADR|KAMENDAVALiSYA.
     -- aNDR|J bELAR|CKi.
     --  IGNASX  bERMAN-gAC|ViCH,  UPRAeLYAYUCHY,  --  SKAZAe EN CiHiM  VETLiVYM
GOLASAM.
     mY SELi. ya GLYADZEe  NA G|TAGA CHALAVEKA,  ZACiKAeLENY. shTO MAGLO TRYMACX
YAGO e ZHAHLiVYH bALOTNYH yaLiNAH? gROSHY? IH NE BYLO. a EN, YAK BYCCAM iMKNUCHYSYA
ADKAZACX NA MAE DUMKi, SKAZAe:
     -- bACHYCE, YAKiYA KNiGi. dZELYA iH i TRYMAYUSYA TUT. kNiGALYUB.
     kNiGALYUB  BYe  NEVYSOKi,  DR|NNA  ZBiTY  CHALAVEK.  tVAR  YAGO,  MYAKKi  i
PYASHCHOTNY, ZANADTA  MYAKKi DLYA MUZHCHYNY TRYCCACi PYACi GOD,  BYe  RUMYANY NEZHYVYM
RUMYANCAM,  YAK NA  FARFORAVAJ  LYALXCY. I  NAOGUL  EN  BYe ZANADTA  "LYALECHNY".
vYALiKiYA  SH|RYYA  VOCHY,  DOeGiYA  VEJKi, ROeNY  PRAMY  NOSiK,  TONKiYA,  PRYEMNA
SKLADZENYYA VUSNY. pASTUSHOK Z  TABAKERKi. I BARADA  e  YAGO RASLA SLABAYA, YAK U
MNOGiH BELARUSAe Z NEZDAROVYH BALOTNYH MYASCiN.
     -- vY, NAP|eNA, Z PAeNOCHNAJ mENSHCHYNY? -- SPYTAe YA.
     --  o, PAN  NE  PAMYLYAECCA,  NE, --  SKAZAe  EN. --  dA  G|TAGA  ZHYe  U
GUBERNSKiM GORADZE. a ZARAZ TUT.
     kALi B U MYANE SPYTALi, YAKAYA RYSA G|TAGA CHALAVEKA PERSH ZA eSE KiDAECCA e
VOCHY, YA B  SKAZAe: "sTARAMODNAYA  GALANTNASCX". ¨N BYe CUDOeNA VYHAVANY, G|TY
LYALENYSH, VYHAVANY e  DUHU PRAViNCYYALXNAJ SHLYAHECKAJ  GZH|CHNASCi, YAKAYA  SMYASHYCX
NAS. kALi GLYADZiSH NA TAKiH  LYUDZEJ -- TAK i ZDAECCA, SHTO  e iH SYAM'i  DZECi,
GULYAYUCHY e SHOVANKi, HAVALiSYA PAD SHYRACH|ZNUYU, U SH|SCX POLAK, SHARSCYANUYU  SUKNYU
BABULi,  YAKAYA -- BABULYA,  A NE  SUKNYA  -- VYAZALA  PANCHOHi ABO CYRAVALA NOVYYA
SHKARP|TKi, KAB NE TAK HUTKA PRADZERLiSYA.
     I,    ADNAK,     G|TA     eRAZHANNE     HUTKA    RASSEJVALASYA.     nESHTA
PURYTANSKi-CHAPURYSTAE, ZHARSTKAVAE BYLO e G|TYH VACHAH, U PADCiSNUTYH VUSNAH.
     aLE TAGO, SHTO DADZENA, NE ADBYAR|SH. g|TA BYe SAPRAeDY ABAZNANY e  KNiGAH
CHALAVEK.  pRAZ  DVACCACX   HViLiN   RAZMOVY  YA  ZRAZUMEe  G|TA,  MALA  TAGO,
PERAKANAeSYA, SHTO  G|TY SAMAVUK  VEDAE STARAZHYTNUYU LiTARATURU  NE GORSH, YAK YA,
CHALAVEK Z UNiVERSiT|CKAJ ADUKACYYAJ.
     tAMU YA NAVEe RAZMOVU NA DZiKAE PALYAVANNE.  u bERMANA VUSNY SKLALiSYA, YAK
KURYNAYA DUPKA.
     -- chAMU PAN CiKAViCCA G|TYM?
     -- ya |TNOGRAF.
     --  o,  TADY VYADOMA, VYADOMA. aLE  MAYA SCiPLAYA ASOBA NE  MOZHA  RASKAZACX
G|TAGA  TAK, YAK  TR|BA  DLYA  VYSOKAGA GOSCYA.  mY  LEPEJ DAMO SLOVA PAZHOeKLYM
STARONKAM KNiG. pAN RAZBiRAECCA e LiTARATURNAJ MOVE hVII STAGODDZYA?
     ¨N ADCHYNie ADNU Z SHAFAe ARTYSTYCHNYM RUHAM (PALXCY e YAGO BYLi TONKiYA i e
DVA RAZY DAeZH|J ZA NARMALXNYYA), UZNYAeSHY VOBLACHKA PYLU.
     I  VOSX  NA  MAiH  KALENYAH  LYAZHAe  VYALiZNY  TOM,  SPiSANY  KALiGRAFiCHNA
DROBNYMi, RUDYMi AD STARASCi LiTARAMi.
     "rOKU CiSECHA SH|SCX SOT PERSHAGA NE BYLO SPAKOYU  NA  G|TAJ  ZYAMLi. tOLXKi
SHTO  KOPNY  SUDDZYA bALVANOViCH  SPRAVU RAZGLEDZEe PRA  ZABiCCE i ATRUTNY MORD
PRAZ  HLOPAe PANA  LiTASCiVAGA iHNYAGA yaNUKA  bABAEDA.  I  e  iNSHYH  MYASCiNAH
TAKAZHDZE SPAKOYU NE BYLO. dUBiNA DA MESTA viCEBSKAGA PADYHODZie, PAD kRYCHAVAM
i mSCiSLAVAM i e NAS HLOPY MORD, i ZABOJSTVA, i  SHKODU  CHYNiLi. chATYRNACCACX
PANOe ZABiLi. IZH BEZ  BYTNASCi  NASHAE,  KAZALi, YASHCH|  TRAiH BiLi TAK, SHTO AD
TAGO BiCCYA NE VEDALi, YAKO ZHYVY BUDUCX".
     aLE VAM, NAP|eNA, CYAZHKA CHYTACX TAKOE. tAMU YA PROSTA PERASKAZHU VAM ZMEST
G|TAJ STAROJ LEGENDY.
     sPRAVA BYLA e TYM, SHTO e TYYA  CHASY BUNTAVALi NE TOLXKi HLOPY. bUNTAVALA
i STARAZHYTNAYA BELARUSKAYA  SHLYAHTA, PAKRYeDZHANAYA NOVYMi PARADKAMi. u VAKOLiCAH
bALOTNYH  yaLiN BYLO ASABLiVA  NESPAKOJNA. tUT,  U  hADANOeSKAJ PUSHCHY, SYADZEe
KULXGAVY BACXKA yaRASH shTAMET, YAKi PADTRYMLiVAe VELXMi RADAViTAGA  BELARUSKAGA
PANA  sTAHA  gORSKAGA,  SHTO  BYe  U  SVAYACTVE  PRAZ PRODKAe  KOLiSHNYAMU KNYAZYU
ViLENSKAMU  aLYAKSANDRU.  g|TY MALADY  i SLAVALYUBiVY  CHALAVEK  PASTAVie PERAD
SABOYU  M|TU:  DABiCCA  SAMASTOJCASCi.   dLYA  G|TAGA   BYLi  eSE   PRADUMOVY:
KARALEeSKAYA  KROe, YAKAYA CYAKLA  e YAGO  ZHYLAH (TADY NA  G|TA VELXMi  ZVAZHALi),
PADTRYMKA   NAVAKOLXNAGA   PANSTVA,  VYALiZNYYA   VAJSKOVYYA   SiLY,  PADTRYMKA
PRAVASLAeNYH i "LYASNYH BRATOe", TALENT VOiNA, A GALOeNAE -- ZHAHLiVAYA GALECHA,
CALKAM BEZNADZEJNAE  iSNAVANNE SYALYAN. mALADOGA KiRAeNiKA  PA eSiM  NAVAKOLLi
NAZYVALi eZHO, NE SAROMYACHYSYA, KARALEM.
     aLE EN PAKULX SHTO ZBiRAe SiLY i DYPLAMATYCHNA TUMANie VOCHY PRADSTAeNiKAM
DZYARZHAeNAJ  ULADY. siLY YAGO, YAK KAZAe RUKAPiS,  DASYAGALi  eZHO  VASXMi  TYSYACH
KONNiKAe, YAKiYA  CHASTKOVA  HAVALiSYA  e  PUSHCHY, CHASTKOVA ZNAHODZiLiSYA  PRY YAGO
PALACY.
     nAR|SHCE  GLYBOKAJ VOSENNYU 1602  GODA eSE  BYLO  GATOVA. pA  NAVAKOLXNYH
C|RKVAH SYALYANE eZYALi PRYSYAGU  KARALYU  sTAHU, i EN NECHAKANYM UDARAM  AVALODAe
MOCNYM ZAMKAM  U  SUCHASNYM PAVYATOVYM  GARADKU. chAKALi TOLXKi yaRASHA shTAMETA Z
HLOPCAMi, A PAKOLXKi VOJSKA BYLO  MOCNYM, A  KAROLX RASHUCHYM --  CALKAM MAGLO
ZDARYCCA, SHTO e GiSTORYYU bELARUSi BYLA B ZAPiSANA NOVAYA YASKRAVAYA STARONKA.
     nE VYKAZVAe  ASABLiVAGA ZAHAPLENNYA KARALEM sTAHAM TOLXKi rAMAN yaNOeSKi,
MOCNY  MAGNAT, ULADAR bALOTNYH yaLiN. kAROLX PADAZRAVAe,  SHTO rAMAN USTUPie U
ZAGANNYYA ZNOSiNY Z GETMANAM LiTOeSKiM i NAVAT RYMSKAJ CARKVOYU. ¨N PAPYAR|DZie
yaNOeSKAGA,  SHTO G|TA NEBYASPECHNA  DLYA YAGO SKONCHYCCA.  yaNOeSKi ZAP|eNie YAGO  e
SVAEJ  PAVAZE  i  ADDANASCi,  i  KAROLX  sTAH PAVERYe,  NAVAT  ABLABYZAeSYA Z
rAMANAM,  NAVAT ZMYASHAe  U KUBKU SVAYU i YAGO  KROe, YAKUYU PASLYA  VYPiLi  ABODVA
DAGAVORNYYA BAKi. sTAH NAVAT DASLAe rAMANU SR|BNUYU PASUDU.
     nEVYADOMA, SHTO  PRYMUSiLA rAMANA RASHYCCA  NA NASTUPNAE. ci SLAVALYUBSTVA,
Ci  VERALOMSTVA, Ci, MOZHA, YASHCH| SHTO.  ¨N ZHA BYe SYABRAM  ZAKONNAMU KARALYU. ¨N
ZAPRASie KARALYA sTAHA NA  PALYAVANNE, i TOJ VYEHAe DA YAGO SA  SVAiM NEVYALiKiM
PALYAeNiCHYM ATRADAM CHALAVEK U DVACCACX. shTAMET PAViNEN  BYe  Z'YAViCCA e ZAMAK
NAZAeTRA, CHASU  BYLO DOSYCX. kAROLX VYRASHYe PABAViCCA, TYM BOLXSH SHTO PRADMET
PALYAVANNYA BYe  VELXMi  SPAKUSLiVY:  BALOTNAYA  RYSX, iSTOTA,  YAKAYA  NAGADVALA
PAMERAMi i  AFARBOeKAJ TYGRA i eZHO TADY BYLA R|DKAJ U NASHYH PUSHCHAH, A PASLYA,
GOD PRAZ SOTNYU, ZUSiM ZNiKLA, i PRA YAE NAVAT ZABYLi.
     "I CHORNUYU ZDRADU ZADUMAe EN, PAN rAMAN. hOCX i BYe KAROLX sTAH MUZHYCKiM
KARALEM, HOCX i eZNYAeSYA SUPRACX BOZHYH ULAD, ALE HiBA NE BLAGASLAVie BY bOG i
YAGO eLADU, KAB EN ZAHAPie TRON DZEDZiCH SVAiH?
     I  PRYEHAe KAROLX  sTAH  U  bALOTNYYA  yaLiNY,  i  TUT  YAMU  PALAC AGNYAMi
ePRYGOZHYLi  i PiR ZRABiLi. I EN Pie  i PACYASHAeSYA Z  PANAM  rAMANAM  i iNSHYMi
PANAMi, A PANOe  TYH BYLA, MOZHA, SOTNYA i YASHCH| TRY DZESYATKi. a eNACHY  PAEHALi
YANY NA  PALYAVANNE,  BO  NOCHY  STAYALi SVETLYYA, A  e TAKiYA NOCHY  BALOTNAYA RYSX
PAKiDAE SiTNYAGi, i HODZiCX NA NASHAJ RAeNiNE AD bALOTNYH yaLiN AZH DA eROCHYSHCHAe
kURGANY i pNYUHi, i LOViCX NE TOLXKi HUDOBU, ALE i SAMOTNYH LYUDZEJ, -- TAMU ZH
i NENAViDZYACX YAE eSE, TAMU  i ZNiSHCHAYUCX, SHTO YANA -- LYUDAZH|R: VOeK PRAMiNE, i
LYASNAYA RYSX CHASCEJ ZA eSE PRAMiNE, A BALOTNAYA NE PRAMiNE.
     I GOSCi eSE PAEHALi, A rAMAN, Z PALYAVANNEM KARALYA sTAHA, i STARYM SVAiM
VERNYM DAEZDCHYKAM aLYAHNO vARONAJ, i DROBNYM SHLYAHCiCAM dUBATOeKAM  PAEHALi NA
BALOTNUYU RYSX. a NOCH  TAKAYA BYLA, SHTO LEDZX MESYAC SVYACie, i SMUTNA eSE BYLO,
i SKAKALi PA BALOTAH, NYAGLEDZYACHY NA VOSENX, BALOTNYYA SiNiYA AGNi.
     a AGNi CHALAVECHYYA ZGASLi e  HATAH, i,  MOZHA, NAVAT bOG, PA  NYAVYZNACHANAJ
MUDRASCi SVAEJ, PAGASie AGNi i e  NEKATORYH  DUSHAH CHALAVECHYH.  I ADBiLiSYA AD
ZAGONSHCHYKAe SVAiH PAN rAMAN i KAROLX sTAH.
     nE PASPELi i AGLEDZECCA YANY, YAK SKOKNUe Z  KUPiNY LEMPART BALOTNY, ZBie
UDARAM  SVAiH GRUDZEJ  U  GRUDZi  KANYA rAMANA  i VYDRAe U KANYA TAGO  KAVALAK
ZHYVATA Z KiSHKAMi RAZAM, BO TAKi eZHO ZVYCHAJ BALOTNAJ RYSi. I  ePAe PAN rAMAN,
i ADCHUe ZHAH SMYAROTNY, BO ZVER PALAYUCHYMi VACHYMA GLYADZEe U TVAR YAGO, i BYe EN,
G|TY ZVER, SHYR|J YAGO i DOLE.
     aLE TUT KAROLX  sTAH SKOCHYe Z  SVAJGO  KANYA DRAPYATAGA  PROSTA NA  SPiNU
ZVERU, SHAPie YAGO ZA  VUHA, ADDZER PYSU Z LYAZHACHAGA i KORDAM, KAROTKiM MYACHOM,
PALASNUe YAGO  PA GLOTCY. lEMPART ADKiNUe  YAGO eDARAM LAPY, i sTAH ADLYACEe, A
ZVER  NASEe NA  YAGO, PAMiRAYUCHY, ALE TUT  i PAN  rAMAN USKOCHYe i RAZBie CH|RAP
STRASHYDLA SVAiM BAYAVYM CHAKANAM. tAK i LYAZHALi YANY eTROH;  i PAN rAMAN DAPAMOG
KARALYU eSTACX, PACALAVAe U VUSNY i SKAZAe:
     --  kViTY  MY  Z TABOYU, BRACE. tY  MNE ZHYCCE VYRATAVAe, A  YA TVAYU  DUSHU
VYRATAVAe SHCHYRA.
     a PASLYA NAPATKALi iH PALYAeNiCHYYA, i VYRASHYLi YANY  NOCH  PRAVESCi RAZAM  U
LESE i YASHCH| PiCX i GULYACX, BO YASHCH| NE DOSYCX BYLO DLYA iHNYAJ DUSHY, i S|RCA iH
PASLYA  BOJKi  Z  LEMPARTAM PRASiLA ViNA.  I  RASKLALi  YANY VOGNiSHCHA  e  LESE
ZAPAVETNYM, i PACHALi PiCX. a CEMRA STALA TAKAYA, KALi ZNiK MESYAC, SHTO, ADYDZi
DALEJ  AD VOGNiSHCHA,i NE  PABACHYSH PALXCA NA RUC|.  uZYALi YANY  BOCHKi ViNA, SHTO
PRYVEZ rAMAN,  i  PiLi,  ZABAeLYALiSYA.  I NiHTO  NE VEDAe, SHTO ViNO  TOE BYLO
ATRUCHANAE, TOLXKi  rAMAN,  vARONA  i dUBATOeK ZAGADZYA  SYABE  DA  TAE  ATRUTY
PRYVUCHYLi.
     I eSE PiLi, TOLXKi KAROLX sTAH Pie MALA.
     pACHAKAJ, rAMAN. shTO TY  ROBiSH,  rAMAN?  zA ZYAMLYU SVAYU HACEe KOSTKi SVAE
SKLASCi  G|TY CHALAVEK.  shTO ZH  TY BOZHAE  NAKANAVANNE  SABOYU ZAMYANiCX  HOCHASH?
pANSTVA SVAJGO TABE SHKADA,  A Ci PADUMAe TY, SHTO TOPCHUCX VOLYU NARODA TVAJGO,
MOVU i VERU YAGO, DUSHU YAGO? nE  DUMAESH TY PRA G|TA, ZAJZDRASCX i SLAVALYUBSTVA
e S|RCY TVAiM.
     I TAK  YANY  PiLi, PAKULX NE STALi  e  LYUDZEJ  Z PALYAVANNYA KARALYA  sTAHA
ZAKRYVACCA VOCHY. aLE KAROLX USE KAZAe,  YAKiMi  SHCHASLiVYMi  EN ZROBiCX  USiH,
KALi SYADZE NA TRON DZEDZiCH SVAiH.
     I  TADY  PAN  rAMAN UZYAe  SVOJ KORD,  UZYAe  YAGO  ZA RUKAYACX  ABERUCH  i,
PADYSHOeSHY  DA KARALYA sTAHA  SA SPiNY, UZNES KORD  NAD  YAGO  GALAVOYU  i PASLYA
APUSCie G|TY KORD VASTRYEM NA PATYLiCU KARALYA sTAHA. tOJ KLYUNUe NOSAM, PASLYA
eZNYAe GALAVU,  PAGLYADZEe  U VOCHY  rAMANU, i TVAR  YAGO, ZALiTY KRYVEYU, BYe YAK
VOPLX ZHAHLiVAYA DA bOGA AB POMSCE.
     -- shTO ZH TY ZRABie! tY ZH PABRACiM MOJ, BRACE.
     a PASLYA, NAMAGAYUCHYSYA eSTACX, KRYKNUe:
     -- mNOGiH LYUDZEJ PAZBAVie TY ZARAZ SHCHASCYA.  nASHTO PRADAe TY SVOJ NAROD,
ADSTUPNiK?
     rAMAN DRUGi RAZ  UDARYe YAGO MYACHOM,  i TOJ UPAe,  ALE DAR SLOVA NE KiNUe
YASHCH| YAGONYH VUSNAe:
     -- zARAZ TRYMAJSYA, ZDRADNiK. pRAKLEN MOJ NA CYABE i  NA TVOJ CHORNY  ROD!
hAJ STANE KAMYANEM HLEB LYA VUSNAe TVAiH, HAJ BYASPLODNYMi BUDUCX ZHONKi VASHY, A
MUZHY ZAHLYNUCCA eLASNAJ KRYVEJ!
     I PASLYA SKAZAe EN ZHALASNYM AD SLABASCi GOLASAM, ALE ZHORSTKA:
     -- pRADAe  TY  SVOJ  KRAJ,  BYLY  PABRACiM. aLE MY  NE  PAMROM. mY YASHCH|
Z'YAViMSYA DA  CYABE, i  DA  DZYACEJ  TVAiH,  i DA  NASHCHADKAe  TVAiH,  YA  i  MAE
PALYAVANNE.  dA  DVACCATAGA  KALENA  BUDZEM  MY  POMSCiCX  BYAZLiTASNA,  i  NE
SHAVAECESYA VY AD NAS.  chUESH, DA DVACCATAGA  KALENA!  I  KOZHNAE Z KALEN TVAiH
BUDZE DRYZHACX BOLXSH BALYUCHA i ZHAHLiVA, NiZH YA ZARAZ, LYA NOG TVAiH.
     I eRANie  GALAVU. a  YAGO ASLUPYANELAE  PALYAVANNE  NAR|SHCE SHAMYANULASYA  i
SHAPiLASYA  ZA  NAZHY.  I  YANY  BiLiSYA DVACCACX SUPRACX  TRAiH,  i  BOJKA BYLA
ZHAHLiVAJ. aLE TROE ADOLELi DVACCACEH i ZABiLi eSiH.
     a  PASLYA YANY PRYTAROCHYLi TRUPY  i PARANENYH, YAKiYA ZHALASNA  STAGNALi, DA
eLASNYH KONEJ i NASCYABALi iH, i KONi PAMCHALiSYA YAKRAZ DA vOLATAVAJ PRORVY, NE
RAZBiRAYUCHY DAROGi.
     I  NiHTO NE ZAeVAZHYe, SHTO  e CELE  KARALYA  sTAHA YASHCH| BYLA iSKRA ZHYCCYA.
kONi LYACELi e NOCH, i SLABY MESYAC ASVYATLYAe iH DOeGiYA GRYVY, i NEDZE NAPERADZE
BEGALi PA KUPiNAH SiNiYA AGNi.
     I Z G|TAGA ZHAHLiVAGA STATKA DANOSieSYA GOLAS KARALYA sTAHA:
     -- d'YABLU  ADDAYU DUSHU  SVAYU, BO NE DAPAMAGAE  bOG. tRYMAJSYA, rAMAN,  MY
PRYSKACHAM  DA  CYABE  KONNYYA!  dRYZHY,  rAMAN,  KALACiSYA,  ADVECHNY  VORAG!  mY
PRYJDZEM! mY ADPOMSCiM!
     I NiHTO NE VEDAe,  SHTO  PRAeDA BYLA e G|TYH  SLOVAH, SHTO ZBROYAJ D'YABLA,
PRAeDY, POMSTY i KARY Z'YAVieSYA KAROLX sTAH. nE ZA  TOE POMSCie EN, SHTO ZABie
YAGO  rAMAN. zABOJSTVA  NiKOLi  NE ATRYMAE TAKOJ KARY, KALi G|TA NE ZABOJSTVA
PABRACiMA.
     nYADOeGA YANY ZAZHYLiSYA NA SVECE. dAEZDCHYK vARONA PERSHY PABACHYe CENi sTAHA
i YAGO  PRYSPESHNiKAe  PRAZ  DVA TYDNi. nE RAZBiRAYUCHY DAROGi,  iMCHALASYA DZiKAE
PALYAVANNE PA SAMAJ  ZHAHLiVAJ DRYGVE, PA LESE, PA VADZE  MEZHYTOK. nE BRAZGALi
CUGLi, NE ZViNELi MYACHY. nA KONYAH SYADZELi MAeKLiVYYA KONNiKi, i  BALOTNYYA AGNi
KACiLiSYA NAPERADZE DZiKAGA PALYAVANNYA KARALYA sTAHA YAKRAZ PRAZ DRYGVU.
     aLYAHNO Z'EHAe Z ROZUMU. zAGiNUe  PASLYA TAGO i dUBATOeK. gETMAN LiTOeSKi
RASSEYAe MUZHYCHYYA  PALKi,  YAKiYA ZASTALiSYA BEZ  KiRAeNiKA, U BOJCY ZAGiNUe yaRASH
shTAMET. a rAMAN yaNOeSKi BYe ZHYVY i SMYAYAeSYA.
     I ADNOJCHY EN BYe NA PALYAVANNi i  VYARTAeSYA  ADZiN  PRAZ VERASAVYYA PUSTKi
DADOMU. mESYAC SLABA SVYACie NA  VERAS. I RAPTAM ZABEGALi  NEDZE  ZZADU  SiNiYA
BALOTNYYA AGNi, i  DALYACEe Z TAGO BOKU SPEe RAGOe i LEDZX CHUTNY STUK KAPYTOe.
a PASLYA  Z'YAViLiSYA CXMYANYYA CENi KONNiKAe. gRYVY KONEJ VEYALi PA VETRY,  BEGLi
PERAD DZiKiM PALYAVANNEM GEPARDY, SPUSHCHANYYA SA SHVORAK. I BYAZGUCHNA PA VERASE i
DRYGVE LYACELi YANY.  I MAeCHALi KONNiKi, A GUKi PALYAVANNYA DALYATALi  ADNEKULX Z
DRUGOGA BOKU. I PERAD USiMi  SKAKAe, ASVETLENY  MESYACAM,  TUMANNY  i VYALiZNY
KAROLX sTAH. I GAR|Li VOCHY KONEJ, i LYUDZEJ, i GEPARDAe.
     I rAMAN PABEG, A  YANY  BYAZGUCHNA i HUTKA  SKAKALi ZA iM,  i  KONi  CHASAM
PERABiRALi  NAGAMi  e  PAVETRY, i  SPYAVAe  DZiKi  VERAS, i  MESYAC RAeNADUSHNA
GLYADZEe NA PAGONYU.
     I rAMAN TROJCHY KRYKNUe: "dZiKAE PALYAVANNE!.." TAKiM GOLASAM, SHTO PACHULi
NAVAT LYUDZi e NAVAKOLXNYH HATAH.
     a  PASLYA DZiKAE PALYAVANNE NAGNALA YAGO,  i  S|RCA YAGO  NE VYTRYMALA. tAK
ZAGiNUe rAMAN.
     mNOGiYA Z TAGO CHASU  BACHYLi NA TARFYANYH RAeNiNAH DZiKAE PALYAVANNE sTAHA.
I HOCX KARALA  YANO NE eSiH, ALE MALA e KAGO NE RAZRYVALASYA S|RCA, KALi BACHYe
EN NA BALOTAH ZMROCHNYYA CENi KONNiKAe.
     tAK ZAGiNULi SYN rAMANA i SYN YAGO SYNA, PASLYA SMERCi YAKOGA YA i PiSHU PRA
G|TA  NA  NAVUCH|NNE  i  ZHAH  YAGO  NASHCHADKAe,  YAKiYA,  MOZHA, i ZMOGUCX DOBRYMi
SPRAVAMi PAZBAViCX SiLY SiVY DAeNi PRAKLEN.
     sCERAZHYCESYA  DRYGVY,  LYUDZi, SCERAZHYCESYA BALOT  UNACHY, KALi  SiNiYA AGNi
ZBiRAYUCCA  i PACHYNAYUCX  SKOKi  NA  SAMYH GiBLYH  MYASCiNAH.  tAM CHASTA  eNACHY
PABACHYCE VY DVACCACX KONNiKAe NA VARANYH DRYKGANTAH.
     I  GALOeNY  KONNiK  iMCHYCX NAPERADZE  eSiH. kAPYALYUH  Z ZALOMLENYM POLEM
NASUNUTY NA  YAGO VOCHY, NOGi PRYVYAZANY DA SYADLA. nE BRAZGOCHUCX MYACHY, NE RZHUCX
MAeKLiVYYA   KONi.   tOLXKi  CHASAM   ADNEKULX  ZDALEK  DANOSiCCA  SPEe  ROGA.
rAZVYAVAYUCCA GRYVY, BALOTNYYA AGNi ZZYAYUCX PAD NAGAMi KONEJ.
     pA VERASE, PA GiBLAJ DRYGVE SKACHA DZiKAE  PALYAVANNE i  BUDZE SKAKACX DA
TYH CHASOe, PAKULX iSNUE SVET. yaNO -- NASHA ZYAMLYA, NELYUBiMAYA NAMi  i STRASHNAYA.
zLiTUJSYA Z NAS, bOZHA!"
     ya  ADARVAeSYA AD  PAPERY  i  SKALANUe GALAVOYU,  ZHADAYUCHY  PAZBYCCA DZiKiH
VOBRAZAe. bERMAN CHAKALXNA GLYADZEe NA MYANE.
     -- nU, SHTO, PAN, PRASHU PRABACH|NNYA, DUMAE PRA G|TA?
     -- yaKAYA ZHAHLiVAYA, PRYGOZHAYA  i FANTASTYCHNAYA  LEGENDA, -- SHCHYRA eSKLiKNUe
YA.  -- tAK  i  PROSiCCA  PAD P|NDZALX VYALiKAGA  MASTAKA.  I SHTO TOLXKi MOZHNA
PRYDUMACX!
     --  o, YAK BY  G|TA,  PRABACHCE,  BYLA  TOLXKi LEGENDA...  vY VEDAECE,  YA
VALXNADUMNY CHALAVEK,  YA AT|iST,  YAK KOZHNY  CHALAVEK,  YAKi  ZHYVE DUSHOYU e NASHYM
VYSOKAADUKAVANYM VEKU. aLE  e DZiKAE PALYAVANNE  KARALYA  sTAHA YA VERU.  dY  i
DZieNA BYLO B NE VERYCX. aD  YAGO ZAGiNULi  NASHCHADKi rAMANA i AMALX VYMER ROD
yaNOeSKiH.
     --  pASLUHAJCE, -- SKAZAe YA. -- ya eZHO GAVARYe G|TA ADNAMU CHALAVEKU, ALE
SKAZHU i VAM.  ya  MAGU  ZAHAPLYACCA STARYMi LEGENDAMi,  ALE SHTO MYANE PRYMUSiCX
VERYCX iM?  nASHCHADKi rAMANA ZAGiNULi  "AD PALYAVANNYA" DZVESCE GOD TAMU. u TYYA
CHASY MAGiLEeSKi  LETAPiS SUR'EZNA SCVYARDZHAe, SHTO PERAD VAJNOYU NA MAGiLEeSKiH
MURAH, KUDY i CHALAVEK NE MOZHA eZLEZCi, Z'YAeLYALiSYA KRYVAVYYA ADBiTKi DALONYAe.
     -- tAK, YA PAMYATAYU G|TA, -- ADKAZAe KNiGALYUB. -- mOZHNA BYLO B PRYVESCi i
DALEJSHYYA PRYKMETY, ALE  YANY... M-M-M... TROSHKi FRYVOLXNYYA.  nASHY PRODKi BYLi
TAKiYA GRUBYYA LYUDZi.
     --  nU,  VOSX  BACHYCE.  --  SKAZAe YA  Z  DAKORAM.  --  a  VY  VERYCE  e
PALYAVANNE...
     lYALECHNY CHALAVEK, YAK MNE ZDALOSYA, VAGAeSYA.
     -- nU, A SHTO B VY SKAZALi, SHANOeNY, KALi B YA ZAYAVie, SHTO BACHYe YAGO?
     -- bAJKi,  --  ZHORSTKA  ADSEK  YA.  --  I NE SORAMNA  VAM PUZHACX  TAKiMi
SLOVAMi, TAKiMi PAVEDAMLENNYAMi ZHANCHYN?
     -- g|TA  NE  BAJKi, -- PARUZHAVEe bERMAN. -- g|TA SUR'EZNA. nE eSiM BYCX
GEROYAMi, i YA, SHCHYRA KAZHU, BAYUSYA. ya NAVAT NE EM ZARAZ Z GASPADYNYAYU  ZA  ADNYM
STALOM,  BO NA  TAKiH TAKSAMA  ePADZE GNEe  KARALYA sTAHA.  dY  PAMYATAECE,  U
RUKAPiSAH...
     -- I YAK VY BACHYLi DZiKAE PALYAVANNE?
     -- tAK, YAK i TUT, U KNiZE.  ya BYe U  dUBATOeKA, SUSEDA yaNOeSKiH, -- MiZH
iNSHYM, NASHCHADKA TAGO  dUBATOeKA. --  I VYARTAeSYA  AD  YAGO.  ya iSHOe  VERASAVAJ
PUSTKAYU,  YAKRAZ  LYA  VYALiZNAJ  KUPY KAMENNYAe. I  NOCH BYLA  SVETLAVATAYA. ya NE
PACHUe, YAK YANY Z'YAViLiSYA. yaNY iMCHALi  PAeZ MYANE YAKRAZ PA DRYGVE. o, G|TA BYLO
ZHUDASNA!
     nESHTA  KALAMUTNAE PLESKANULASYA e  YAGO VACHAH,  i  MNE  PADUMALASYA, SHTO e
G|TYM  DOME,  DY, NAP|eNA,  i  PA  eSEJ RAeNiNE,  DR|NNAE ROBiCCA  Z MAZGAMi
LYUDZEJ.
     "ci  ESCX TUT HOCX ADZiN NARMALXNY? ci,  MOZHA, USE VAR'YATY?" -- PADUMAe
YA.
     --   gALOeNAE,   YANY  iMCHALi   AMALX  BYAZGUCHNA.  kONi,  VEDAECE,  TAKOJ
STARAZHYTNAJ  PARODY,  YAKUYU  ZARAZ Z  AGNEM NE ZNOJDZESH: SAPRAeDNYYA  PALESKiYA
DRYKGANTY  Z   PADR|ZANYMi  ZHYLAMi  LYA  HVASTOe.   gRYVY   VEYUCX  PA  VETRY,
PLASHCHY-VELEiSY...
     -- vELEiSY  APRANALiSYA TOLXKi  NA PANCYR, -- NEPACHCiVA PERABie YA.  -- a
YAKi PANCYR MOZHA BYCX NA PALYAVANNi?
     --  ya  VEDAYU,  --  PROSTA  i  VELXMi  SHCHYRA  ADKAZAe  LYALECHNY  CHALAVEK,
PASTAVieSHY NA  MYANE  VYALiKiYA,  RAHMANYYA, YAK U ALENYA, VOCHY. -- pAVERCE, KAB YA
HLUSie, YA B MOG PRYDUMACX NESHTA BOLXSH SPRYTNAE.
     -- tADY PRABACHCE, -- ZNiYAKAVEe YA.
     -- vELEiSY RAZVYAVAYUCCA ZA  SPiNAMi LYUDZEJ.  dZiDY TYRCHACX U  PAVETRY. I
MCHACX, MCHACX YANY, YAK NAVALA.
     -- yaSHCH| RAZ PRABACHCE, SHANOeNY PANE. a SKAZHYCE, MOZHA, NA VYACH|RY e SUSEDA
CHASTAVALi MEDAM?
     --  ya NE  P'YU, --  Z GODNASCYU PADCiSNUe GUBY bERMAN-gANC|ViCH. -- ya KAZHU
VAM, YANY NE PAKiDALi NAVAT SLYADOe ZA SABOYU, i TUMAN HAVAe NOGi KONEJ. I TVAR
KARALYA. ¨N BYe ZUSiM SPAKOJNY, BEZZHYCCEVA-ZMROCHNY, SUHi i ZUSiM-ZUSiM  SH|RY,
YAK TUMAN.
     sAMAE  GALOeNAE, YANY  PRYYAZDZHALi DA  PALACA  yaNOeSKiH  U  TUYU NOCH.  mNE
RASKAZALi, KALi PRYJSHOe,  SHTO APOeNACH ZAGRYMELA KALXCO  NA  DZVYARAH i  GOLAS
KRYKNUe: "rAMAN U DVACCATYM KALENE, VYHODZX!"
     -- chAMU rAMAN?
     --  tAMU  SHTO nADZEYA  --  APOSHNi NASHCHADAK rAMANA, YAKRAZ  DVACCATAE  YAGO
KALENA.
     -- nE VERU,  -- ZNOe SKAZAe  YA, ZMAGAYUCHYSYA DA  KANCA, BO TVAR U bERMANA
BYe SAPRAeDY BELY. -- dAVAJCE RADASLOVEC yaNOeSKiH.
     bERMAN  Z  GATOeNASCYU VYCYAGNUe  NEJKUYU KNiGU  i  RAZGARNUe PERGAMENTNUYU
eKLADKU Z "DR|VAM  GODNASCi". I  SAPRAeDY, DZEVYATNACCACX  PAKALENNYAe iSHLO  Z
rAMANA  sTAROGA.  niZH|J DZEVYATNACCATAGA  KALENA,  ZNOe  rAMANA, BYe  NADPiS,
ZROBLENY DROBNYM POCHYRKAM: "26 KASTRYCHNiKA  1870 GODA NARADZiLASYA DACHKA MAYA,
nADZEYA.  aPOSHNYAE,  DVACCATAE, NASHA  KALENA, ADZiNAE MAE  DZiCYA. zhORSTKi LES,
ZDYMi Z NAS SVOJ  PRAKLEN,  NYAHAJ ZAGiNUCX  TOLXKi DZEVYATNACCACX PAKALENNYAe.
zLiTUJSYA Z  G|TAGA  MALENXKAGA KAMYACHKA. vAZXMi MYANE, KALi G|TA PATR|BNA, ALE
NYAHAJ VYZHYVE YANA. yaNA ZH APOSHNYAYA Z RODU yaNOeSKiH. uPAVAYU NA CYABE".
     -- g|TA  BACXKA YAE PiSAe? -- SPYTAe YA, RASCHULENY,  i  PADUMAe, SHTO  MNE
BYLO e GOD NARADZH|NNYA G|TAJ DZYAeCHYNKi VOSEM GOD.
     -- tAK, EN. bACHYCE, EN PRADCHUVAe. yaGO LES -- DOKAZ PRAeDZiVASCi LEGENDY
PRA  KARALYA  sTAHA.  ¨N  VEDAe  YAE, YANY eSE  VEDALi,  BO  PRAKLEN  ViSEe NAD
NASHCHADKAMi  G|TYH NESHCHASLieCAe, YAK SYAKERA. tOJ  ZVAR'YACEE, TAGO  ZAB'YUCX  ZA
GROSHY BRATY,  TOJ ZAGiNE e CHAS PALYAVANNYA. ¨N VEDAe  i RYHTAVAeSYA: ZABYASPECHYe
DZYAeCHYNE  HOCX MiZ|RNY,  ALE DAHOD, ZNAJSHOe ZAGADZYA APEKUNOe, SKLAe  ZAPAVET
(DAR|CHY, YA BAYUSYA G|TAJ VOSENi, MNOGiYA Z yaNOeSKiH NE DAZHYVALi  DA PAeNALECCYA,
A PRAZ DVA DNi  BUDZE YAE DZENX  NARADZH|NNYA,  i eZHO DVOJCHY Z'YAeLYALASYA  DZiKAE
PALYAVANNE PAD MURAMi PALACA).  rAMAN NiKOLi NE VYHODZie UNACHY  Z PALACA. aLE
DVA GADY TAMU nADZEYU  rAMANAeNU eZYALA e  GOSCi  YAE DALEKAYA  SVAYACHKA PA MACi,
ZHONKA SHLYAHCiCA kULXSHY. dZYAeCHYNKA ZATRYMALASYA  e YAE DAPAZNA.  rAMAN BYe  TAKi
CHALAVEK, SHTO VELXMi NERVAVAeSYA, KALi YAE NE BYLO DOMA.  a DOM kULXSHAe BYe  LYA
SAMAJ vOLATAVAJ  PRORVY. ¨N SEe NA KANYA i PAEHAe. dZYAeCHYNKA VYARNULASYA DADOMU
Z rYGORAM, VARTAeNiKOM kULXSHY.  a PANA NYAMA. pAEHALi  SHUKACX. a BYLA VOSENX,
CHAS,  KALi  PALYAVANNE  KARALYA  sTAHA  Z'YAeLYAECCA ASABLiVA CHASTA. mY EHALi PA
SLYADAH PANSKAGA KANYA, YA i rYGOR. ya BAYAeSYA, A rYGOR -- ANi KROPLi. sLYADY VYALi
SPACHATKU  PA DAROZE, PASLYA ZBOCHYLi i PACHALi ViLYACX PA  LUZE.  I  ZBOKU rYGOR
ADSHUKAe DRUGiYA SLYADY.
     ¨N BYe DOBRY  PALYAeNiCHY, G|TY rYGOR. yaKi ZHAH, PANE! sLYADY BYLi AD  DVUH
DZESYATKAe KONEJ. I  PADKOVY STARYYA, Z TRYZUBCAM,  PADOBNYM  NA  GABLi. tAKiH
DAeNO  NE  KUYUCX U  NAS. I  CHASAM  G|TYYA SLYADY  ZNiKALi  i  Z'YAeLYALiSYA  PRAZ
DVACCACX,  PRAZ TRYCCACX  KROKAe,  BYCCAM  KONi LYACELi  e PAVETRY. pASLYA  MY
ADSHUKALi KLAK AD PANSKAJ STR|LXBY, YA PAZNAe BY YAGO Z SOTNi. rYGOR PRYPOMNie,
SHTO,  KALi EN VEZ  DZYAeCHO DAHATY, NEHTA STRALYAe LYA  PRORVY. mY PAGNALi KONEJ
HUTCH|J,  BO MiNULA  GADZiN  PYACX, NOCH UZHO CYAMNELA  PERAD SViTANNEM. hUTKA MY
PACHULi  -- NEDZE GiGATAe KONX.  mY VYEHALi NA VYALiKUYU GALYAViNU, YAKAYA ZARASLA
VERASAM. tUT rYGOR ADZNACHYe, SHTO KONi DZiKAGA PALYAVANNYA RAZVYARNULiSYA e  LAVU
i  PAJSHLi  NAMETAM.  a KONX  GASPADARA NEKALXKi  RAZOe SPATYKNUeSYA,  ViDACX,
STOMLENY.  --  gOLAS  bERMANA  RAPTAM ADZiCH|e  i  PERASEKSYA:  -- I  e  KANCY
GALYAViNY,  YAKRAZ TAM,  DZE PACHYNALASYA PRORVA,  MY PABACHYLi YASHCH| ZHYVOGA KANYA,
YAKi LYAZHAe SA ZLAMANAJ NAGOYU i  KRYCHAe TAK ZHAHLiVA, YAK CHALAVEK. rYGOR SKAZAe,
SHTO PAN PAViNEN BYCX NEDZE TUT. mY ZNAJSHLi YAGO SLYADY, YAKiYA iSHLi AD DRYGVY. ya
RUSHYe PA  iH,  ALE YANY DAJSHLi  DA  KANYA, AMALX  DA  KANYA,  i ZNiKLi. tUT  NA
ViLXGOTNAJ GLEBE BYLi eMYACiNY, BYCCAM CHALAVEK UPAe. I DALEJ NiCHOGA. gALOeNAE
TOE, SHTO SLYADOe  POBACH  NE BYLO. pALYAVANNE  ZBOCHYLA SAZHNYAH U DZESYACi AD TAGO
MESCA. aLXBO rAMAN UZNESSYA NA NEBA, ALXBO KONi KARALYA sTAHA DAMCHALi DA YAGO e
PAVETRY i  ZAHAPiLi  Z  SABOYU.  mY  PACHAKALi  Z PAeGADZiNY, i, KALi  PACHAeSYA
SAPRAeDNY ZMROK, rYGOR HLOPNUe SYABE PA GALAVE i ZAGADAe MNE NADRACX BYAROSTY.
ya,  SHLYAHCiC,  PADPARADKAVAeSYA  G|TAMU HLOPU: EN BYe TADY eLADNY, YAK  MAGNAT.
kALi MY ZAPALiLi BYAROSTU -- EN SHiLieSYA NAD SLYADAMi. "nU, SHTO SKAZHASH, PANE?"
-- SKAZAe EN  Z VYGLYADAM PERAVAGi.  "ya NE VEDAYU, NASHTO YAMU SPATR|BiLASYA iSCi
AD DRYGVY, NE VEDAYU, YAK EN TUDY TRAPie", -- ADKAZAe YA NiYAKAVA. tADY G|TY HAM
RAZRAGATAeSYA... "¨N i NE DUMAe iSCi AD DRYGVY. ¨N, VASPANE, iSHOe U DRYGVU. I
NOGi e YAGO ZUSiM NE BYLi VYKRUCHANY ZADAM NAPERAD, YAK TY, MAGCHYMA, DUMAESH. ¨N
ADSTUPAe,  ADSTUPAe DA DRYGVY  AD CHAGOSXCi ZHAHLiVAGA.  bACHYSH,  VOSX  TUT  EN
PLYASNUeSYA AB ZYAMLYU. kONX ZLAMAe NAGU, i EN PERALYACEe CERAZ GALAVU.  ¨N, KALi
HOCHASH VEDACX,  PADKRUCie  NAGU:  BACHYSH, KROK  PRAVAJ NAGi BOLXSHY i  GLYBOKi,
ZNACHYCX, EN PADKRUCie  LEVUYU NAGU. ¨N ADSTUPAe DA DRYGVY ZADAM. hADZEM TUDY,
TAM MY PABACHYM, NAP|eNA, i KANEC". I SAPRAeDY, MY PABACHYLi i KANEC. tAM, DZE
BYe R|ZKi  ABRYe U DRYGVU, rYGOR PASVYACie  BYAROSTAYU i SKAZAe: "bACHYSH, TUT EN
ASKLiZNUeSYA". ya TRYMAe YAGO ZA PAS, A EN PALEZ  Z G|TAGA ABRYeCHYKA i PAKLiKAe
MYANE: "gLYADZi". I TUT YA PABACHYe GALAVU rAMANA, YAKAYA TYRCHALA Z RUDOJ MASLYANAJ
PAVERHNi PRORVY, i SKRUCHANUYU RUKU, YAKOJ TOJ PASPEe UHAPiCCA ZA KARNYAViSHCHA AD
NEJKAGA  SPARAHNELAGA  DR|VA.  mY  VYCYAGNULi   YAGO  Z  VYALiKiMi  CYAZHKASCYAMi,
VYCYAGNULi  MERTVAGA: U G|TYH  PRORVAH  CHASTA  B'YUCX PADVODNYYA KRYNiCY, i  EN
PROSTA ZAMERZ. dY YASHCH|,  DA TAGO  ZH,  i  S|RCA NE VYTRYMALA, YAK  KAZAe PASLYA
LEKAR. bOZHA,  NA TVARY YAGONYM  BYe  TAKi ZHAH, YAKi NELXGA PERAZHYCX i ZASTACCA
ZHYVYM! pASLYA DZYAeCHYNA LEDZX NE  ZVAR'YACELA,  KALi  PABACHYLA.  nA  RUC| NEJKi
eKUS,  KAeNER PADRANY. a TADY MY PRYTAROCHYLi TRUP DA SYADLA i PAEHALi. I VOSX
NE  PASPELi  MY AD'EHACX  i TRYCCACi KROKAe, YAK PABACHYLi: PRAZ PRASEKU PLYLi
SMUTNYYA KONNYYA CENi. dZieNA BYLO TOE, SHTO ZUSiM NE GRUKACELi KAPYTY. a POTYM
ZASPYAVAe ROG NEDZE  ZUSiM  U DRUGiM BAKU i TAK PRYGLUSHANA, BYCCAM PRAZ VATU.
mY EHALi  Z  TRUPAM PRYGNECHANYYA, KONi NERVAVALiSYA, YANY CHUYUCX MERTVAE CELA. I
NOCH  BYLA,  OH,  YAKAYA NOCH!  I  NEDZE SPYAVAe ROG DZiKAGA  PALYAVANNYA.  a ZARAZ
ZNOe... nADYHODZiCX CHAS POMSTY.
     ¨N ZMOeK, UTKNUeSHY TVAR  U DALONi, PALXCY  NA YAKiH, BELYYA, ARTYSTYCHNYYA,
BYLi  DAeZH|J  ZA PALXCY ZVYCHAJNAGA CHALAVEKA e DVA RAZY.  ya  MAeCHAe, i RAPTAM
MYANE PRARVALA:
     -- yaK VAM USE ZH NE  SORAMNA. mUZHCHYNY,  DAROSLYYA, VYALiKiYA  MUZHCHYNY! I NE
MOZHACE ABARANiCX. dY NYAHAJ BY G|TA  BYe NAVAT SAM D'YABAL -- BiCESYA, CHORT VAS
PADZYARY! I  CHAMU G|TA  PALYAVANNE  Z'YAeLYAECCA  TUT TOLXKi CHASAM? chAMU PRY MNE
YASHCH| NE BYLO?
     -- nAVAT KALi YANY Z'YAeLYAYUCCA  CHASTA, YANY NE PRYHODZYACX U NOCHY NA SVYATYYA
DNi, A TAKSAMA e SERADU i PYATNiCU.
     -- gM, DZieNYYA ZDANi... a e NYADZELYU?  -- u MYANE eSE BOLXSH VARUSHYLASYA NA
DNE DUSHY ZHADANNE DACX PA G|TAJ FARFORAVAJ, VYALAJ, BYAZVOLXNAJ HRAPE, BO TAKiYA
NE  ZDATNYYA Ni NA DOBRY eCHYNAK,  Ni NA KRYMiNAL -- NE LYUDZi, A MAKRYCA-TRAVA
NA GRADZE. -- a e PiLiPAeKU, NA PYATROeKi YANY Z'YAeLYAYUCCA, KALi  YANY TAKiYA eZHO
SVYATYYA PRYViDY?
     -- nA NYADZELYU bOG  DAe iM DAZVOL, BO,  YAK  PAMYATAECE, sTAH  BYe  ZABiTY
TAKSAMA e NYADZELYU, -- CALKAM SUR'EZNA ADKAZAe EN.
     -- dYK SHTO ZH EN TADY TAKOE, VASH bOG? -- GRYMNUe YA. -- ¨N SHTO, STAKNUeSYA
Z D'YABLAM? ¨N SHTO, MYARZOTNiK, ZA KROe ADNAGO BYAR| DUSHU e NYAViNNYH DZYAeCHAT, U
YAKiH KRYVi TAGO rAMANA, MOZHA, ADNA KROPLYA!
     ¨N MAeCHAe.
     -- pYACXSOT  DVACCACX  CHATYRY TYSYACHY  DZVESCE VOSEMDZESYAT VOSXMAYA CHASTKA
KRYVi  rAMANA e YAE  ZHYLAH, -- PADUMAeSHY, iMGNENNA PADLiCHYe  YA. --  nA SHTO EN
TADY ZDATNY, G|TY VASH bOG?
     --   nE   KASHCHUNNiCHAJCE,  --  SPUDZHANA   VOJKNUe  EN.  --  zA  KAGO  VY
ZASTUPAECESYA?
     --  zANADTA MNOGA CHARTAeSHCHYNY NAVAT DLYA TAKOGA DOMA, -- NE SUPAKOJVAeSYA
YA.  -- mALY  chALAVEK,  bLAKiTNAYA zhANCHYNA,  A TUT YASHCH| G|TA DZiKAE  PALYAVANNE
KARALYA sTAHA. aBLOGA i ZNUTRY i ZVONKU, KAB EN ZGAR|e, G|TY DOM!..
     -- mGM, SHCHYRA KAZHU  VAM, SHANOeNY  PANE,  SHTO YA  NE  VERU  e chALAVEKA  i
zhANCHYNU.
     -- IH BACHYLi eSE. I VY TAKSAMA.
     -- ya NE BACHYe, YA  CHUe. a PRYRODA  GUKAe  NEVYADOMA NAM.  dY i  DA TAGO YA
ZNERVAVANY CHALAVEK.
     -- bACHYLA GASPADYNYA.
     vOCHY bERMANA SCiPLA APUSCiLiSYA. ¨N PAVAGAeSYA i SKAZAe:
     -- ya NE ZDATNY EJ VA eSiM  VERYCX. yaNA...  NU, SLOVAM, MNE  ZDAECCA, YAE
BEDNAYA  GALOeKA  NE  VYTRYMALA  G|TYH ZHAHAe.  yaNA...  M-M...  SVOEASABLiVY e
PSiHiCHNYH ADNOSiNAH CHALAVEK, KAB NE SKAZACX BOLXSH.
     ya TAKSAMA DUMAe PRA G|TA, TAMU ZMAeCHAe.
     -- aLE YA TAKSAMA CHUe G|TA.
     -- dZiKUNSTVA. g|TA PROSTA AKUSTYCHNY PADMAN. gALYUCYNACYYA, SHANOeNY PANE.
     mY  PASYADZELi MOeCHKi,  YA  ADCHUVAe,  SHTO  SAM PACHYNAYU VAR'YACECX AD MiLYH
PRYGOD, YAKiYA TUT ADBYVALiSYA.
     u TUYU NOCH MNE PRYSNiLASYA: BYAZGUCHNA SKACHA DZiKAE PALYAVANNE KARALYA sTAHA.
bYAZGUCHNA  RZHUCX KONi, BYAZGUCHNA APUSKAYUCCA KAPYTY, HiSTAYUCCA VYRAZNYYA PAVADY.
hALODNY  VERAS  PAD  iH NAGAMi;  iMCHACX  SH|RYYA,  NAHiLENYYA  NAPERAD  CENi, i
BALOTNYYA  AGNi GARACX  NA  LBAH KONEJ.  a NAD iMi, U NEBE, GARYCX  SAMOTNAYA,
VOSTRAYA, YAK iGOLKA, ZORKA.
     kALi YA PRACHYNAeSYA -- YA CHUe U KALiDORY KROKi mALOGA chALAVEKA i CHASAM YAGO
CiHi ZHALASNY STOGN. a PASLYA ZNOe CHORNAYA BEZDANX CYAZHKAGA SNU, i ZNOe SKACHA PA
VERASE i DRYGVE iMKLiVAE, YAK STRALA, PALYAVANNE.


rAZDZEL CHACVERTY

     zhYHARY vOLATAVAJ  PRORVY,  ViDACX, NE VELXMi LYUBiLi EZDZiCX NA  VYALiKiYA
BALY.  ya  MYARKUYU TAK  TAMU, SHTO  NE CHASTA BYVAE  e TAKiM ZAKUTKU  PAeNALECCE
ADZiNAJ NASLEDNiCY MAYARATU,  i eSE ZH PRAZ DVA DNi e bALOTNYYA yaLiNY Z'EHALASYA
NiYAK NE BOLXSH CHATYROH DZESYATKAe CHALAVEK. zAPRASiLi  i MYANE, HOCX YA ZGADZieSYA
Z VYALiKAJ  NEAHVOTAJ: YA NE LYUBie PRAViNCYYALXNAJ SHLYAHTY  i,  DA TAGO ZH, AMALX
NiCHOGA  NE ZRABie  ZA G|TYYA  DNi. nE ZRABie  AMALX  NiYAKiH NOVYH  ZAPiSAe, A
GALOeNAE,  ANi NA  KROK  NE  RUSHYe  NAPERAD,  KAB  RAZGADACX TAYAMNiCU G|TAGA
CHORTAVA LOGAVA. nA STARYM  PLANE  hVII STAGODDZYA  NiYAKiH SLUHAVAK NE BYLO, A
KROKi i STOGNY GUCHALi KOZHNUYU NOCH NA ZAJZDRASCX R|GULYARNA.
     ya  LAMAe  GALAVU  NAD  USEJ  G|TAJ  CHARTAeSHCHYNAJ,  ALE  NiCHOGA  NE  MOG
PRYDUMACX.
     dYK VOSX,  UPERSHYNYU,  MOZHA,  ZA  APOSHNiYA DZESYACX  GOD  PALAC  SUSTRAKAe
GASCEJ. zAPALiLi PLOSHKi NAD UVAHODAM,  ZNYALi  CHAHLY Z  LYUSTRAe, VARTAeNiK NA
G|TY RAZ PERATVARYeSYA  e SHVEJCARA,  UZYALi Z  NAVAKOLXNYH  HUTAROe  YASHCH|  TRY
SLUZHANKi.  pALAC NAGADVAe NARUMYANENUYU  BABULYU,  YAKAYA e  APOSHNi RAZ  VYRASHYLA
PAJSCi NA BALX, USPAMYANUCX MALADOSCX i PASLYA LEGCHY e MAGiLU.
     nE  VEDAYU,  Ci TR|BA APiSVACX  G|TY  SHLYAHECKi  Z'EZD?  dOBRAE  i CALKAM
PRAViLXNAE APiSANNE CHAGOSXCi PADOBNAGA VY  ZNOJDZECE  e hVELXKi  Z rUKSH|NiC,
NEZAKONNA  ZABYTAGA  NASHAGA  PA|TA. bOZHA, YAKiYA  G|TA BYLi  VAZKi!  sTARYYA, Z
PAKARABACHANAJ SKURAJ,  ZUSiM  BEZ  RYSOR,  Z  KOLAMi e SAZHANX  VYSHYNEYU,  ALE
ABAVYAZKOVA Z LEKAEM NA ZAPYATKAH (U "LEKAYAe" BYLi CHORNYYA AD ZYAMLi RUKi). yaKiYA
G|TA  BYLi KONi! rASiNANT  ZDAeSYA  B POBACH Z iMi  bUC|FALAM.  hUDARLYAVYYA,  Z
NiZHNYAJ GUBOJ, ADViSLAJ, YAK CHAPYALYA, SA  Z'EDZENYMi  ZUBAMi.  vUPRAZH  AMALX  Z
VYAROVAK, ZATOE  TAM-SYAM NA EJ BLiSHCHACX ZALATYYA  BLYASHKi, YAKiYA PERAKACHAVALi SA
ZBRUi "ZALATOGA VEKU".
     "shTO  G|TA ROBiCCA NA SVECE, LYUDZi  DOBRYYA? kALiSXCi ADZiN PAN  EHAe NA
SHASCi KONYAH, A ZARAZ SH|SCX PANOe NA ADNYM KANi".
     uVESX  PRAC|S  PANSKAGA  RAZAR|NNYA  e  ADNOJ  G|TAJ iRANiCHNAJ  NARODNAJ
PRYMAeCY.
     bERMAN-gAC|ViCH  STAYAe  ZA  MAEJ  SPiNOYU  i ADPUSKAe iRANiCHNA-DALiKATNYYA
ZAeVAGi NAKONT TYH, HTO PRYBYVAe.
     -- gLYANXCE,  YAKAYA SViR|PA  (SViR|PAYU  e BELARUSKAJ  MOVE hVI  STAGODDZYA
NAZYVALi  KLYACHU). nA  EJ, NAP|eNA, HTOSXCi  Z  sASAe EZDZie: ZASLUZHANY BAYAVY
KONX...  a  G|TA PANENKA,  BACHYCE,  YAK APRANULASYA: PROSTA YAK F|ST NA SVYATOGA
aNTONiYA. a VOSX, BACHYCE, CYGANY.
     "cYGANAMi"  EN NAZVAe  SAPRAeDY  DZieNUYU KAMPANiYU.  nA  ZVYCHAJNYM  VOZE
PAD'EHAe  DA  PAD'EZDA SAMY  DZieNY HAeRUS,  YAKi MNE DAVODZiLASYA BACHYCX. tUT
BYLi i  PANY,  i PANENKi, CHALAVEK DZEVYACX,  APRANUTYYA  STRAKATA  i  BEDNA. I
SYADZELi YANY NA VOZE  GUSTA, YAK CYGANY. I POLAG BYe  NA  CHATYROH PALKAH, YAK U
CYGAN. nE HAPALA TOLXKi SABAKi, YAKi B BEG  PAD KOLAMi. g|TA BYe ZANYAPALY ROD
gRYCKEViCHAVYH, YAKiYA  KACHAVALi  Z ADNAGO BALYU NA DRUGi i TAK, GALOeNYM CHYNAM,
HARCHAVALiSYA. yaNY  BYLi  DALXNiMi SVAYAKAMi  yaNOeSKiH.  I G|TA  BYLi  NASHCHADKi
"BARVYANAGA eLADARA"! bOZHA, ZA SHTO KARAESH!!!
     pASLYA PRYEHALA NEJKAYA PAZHYLAYA DAMA e VELXMi BAGATYM KOLiSHNiM AKSAMiTNYM
UBORY,  ZARAZ DAVOLi  PANOSHANYM,  U SUPRAVADZH|NNi HUDOGA, YAK BiZUN, MALADOGA
CHALAVEKA Z YAeNA HALUJSKiM TVARAM. biZUN PYASHCHOTNA PRYCiSKAe YAE LOKCiK.
     yaNA NADUSHYLASYA TAKOJ DR|NNAJ PARFUMAJ, SHTO bERMAN PACHAe CHHACX, KALi YANA
eVAJSHLA e ZALU.  a MNE  ZDALOSYA, SHTO  ZAMEST YAE NEHTA  eNES U  PAKOJ VYALiKUYU
TORBU  Z UDODAMi i PAKiNUe YAE TUT NA RADASCX  AKRUZHAYUCHYM.  rAZMAeLYALA DAMA Z
SAMYM SAPRAeDNYM FRANCUZSKiM  PRANONSAM, YAKi, YAK VYADOMA, ZAHAVAeSYA  NA ZYAMLi
TOLXKi e DVUH MYASCiNAH: U SALONAH pARYZHA i e ZASCENKU kABYLYANY PAD vORSHAJ.
     I  DRUGiYA ASOBY  BYLi  DZieNYYA.  pATRAPANYYA Ci  ZANADTA GLADKiYA  TVARY,
PRAGNYYA VOCHY,  VOCHY ZAMUCHANYYA, VOCHY BLAGALXNYYA, VOCHY Z VAR'YACiNKAJ. u ADNAGO
FRANTA  VOCHY  BYLi VYALiZNYYA  i PUKATYYA,  YAK  U SALAMANDRY  PADZEMNYH AZER. ya
GLYADZEe NA CYRYMONiYU ZNAEMSTVA (NEKATORYYA Z G|TYH BLiZKiH SUSEDZYAe NiKOLi NE
BACHYLiSYA i, NAP|eNA, NE PABACHACCA BOLXSH -- STARY PALAC, MOZHA, UPERSHYNYU ZA 18
GOD BACHYe TAKi NAPLYe GASCEJ). z-ZA DZVYAR|J GUKi DR|NNA DALYATALi DA MYANE, BO
e ZALE eZHO  DUDZELA ARKESTRA Z VASXMi ZASLUZHANYH iNVALiDAe pALTAeSKAJ BiTVY.
ya  BACHYe ZAMASLENYYA  TVARY,  YAKiYA  GALANTNA  eSMiHALiSYA, BACHYe  VUSNY,  YAKiYA
CYAGNULiSYA DA RUKi GASPADYNi.  kALi  YANY NAHiLYALiSYA,  SVYATLO PADALA ZVERHU, i
NASY  ZDAVALiSYA  NADZiVA DOeGiMi, A RATY PRAVALENYMi. yaNY  BYAZGUCHNA  DRYGALi
NAGAMi,  SHiLYALiSYA,  BYAZGUCHNA  GAVARYLi,  i   e  iH  VYRASTALi  NASY,  PASLYA
eSMiHALiSYA i ADPLYVALi DALEJ, A NA iH MESCA PLYLi eSE NOVYYA, NOVYYA.
     g|TA BYLO -- YAK U ZHAHLiVYM SNE.
     yaNY VYSKALYALiSYA,  YAK VYHADCY  Z MAGiLY, CALAVALi RUKU (i MNE ZDAVALASYA,
SHTO YANY SMOKCHUCX Z YAE KROe), BYAZGUCHNA ADPLYVALi DALEJ. a YANA, TAKAYA CHYSTAYA e
SVAiM  BELYM  ADKRYTYM PLACCi, TOLXKi CHYRVANELA CHASAM  SPiNOYU,  KALi ZANADTA
PALKA PRYPADAe  DA  YAE  RUKi  YAKi-NEBUDZX  NAVAYAeLENY  DONZHUAN  U ABCYAGNENYH
PANTALONAH.  g|TYYA  PACALUNKi,  YAK  MNE ZDAVALASYA,  P|CKALi  YAE RUKU CHYMSXCi
LiPUCHYM i NYACHYSTYM.
     I TOLXKi  TUT YA ZRAZUMEe, YAKAYA YANA, ULASNA KAZHUCHY, SAMOTNAYA NE TOLXKi e
SVAiM DOME, ALE i SYAROD G|TAJ HEeRY.
     "shTO G|TA MNE NAGADVAE? -- PADUMAe YA. -- aGA,  PUSHKiNSKAYA tACYANA  SYAROD
PACHVAR U SHALASHY. aBKLALi NEBARAKU, YAK LANX PAD CHAS PALYAVANNYA".
     tUT AMALX SHTO  NE BYLO CHYSTYH POZiRKAe, ALE ZATOE YAKiYA  BYLi PROZViSHCHY!
mNE  eSE  ZDAVALASYA,  SHTO  YA  SYADZHU  e  ARHiVAH  i  CHYTAYU  STARAZHYTNYYA  AKTY
YAKOGA-NEBUDZX piNSKAGA KOPNAGA SUDA.
     -- pAN sAVA mATFEEViCH sTAHOeSKi Z SYNAMi, -- AGALOSHVAe LEKAJ.
     -- pANi aGATA yuR'EeNA fALENDYSH-hOBALEVA Z MUZHAM i SYABRAM DOMA.
     -- pAN yaKUB bARBAR|-gARABURDA.
     -- pAN mACEJ mUSTAFAViCH aSANOViCH.
     -- pANi gANNA aeRAMOViCH-bASYACKAYA Z DACHKOYU.
     a bERMAN STAYAe ZA  MAEJ SPiNOYU i ADPUSKAe ZAeVAGi. ¨N UPERSHYNYU ZA G|TYYA
DNi SPADABAeSYA MNE, STOLXKi  ZLOSCi BYLO  e YAGO VYKAZVANNYAH, TAKiMi PALYUCHYMi
VACHYMA SUSTRAKAe EN KOZHNAGA NOVAGA GOSCYA, i ASABLiVA MALADYH.
     aLE VOSX U VACHAH  YAGO  PRAMiLXGNULA  NESHTA  TAKOE NEZRAZUMELAE,  SHTO  YA
MiMAVOLi  GLYANUe  U TOJ BOK, i...  VOCHY MAE PALEZLi  NA  LOB,  TAKOE DZieNAE
ViDOViSHCHA  YA  PABACHYe. u  ZALU  NA SHODAH KACieSYA CHALAVEK, MENAViTA KACieSYA,
iNACHAJ  G|TA NELXGA  BYLO  NAZVACX.  bYe  G|TY CHALAVEK  PAD  SAZHANX  ROSTAM,
PRYBLiZNA YAK  YA,  ALE  e YAGONUYU VOPRATKU eLEZLA B TROE  aNDR|YAe  bELAR|CKiH.
aGROMNiSTY  ZHYVOT, NOGi e  SCEGNAH,  YAK KUMPYAKi,  NYAZMERNA  SHYROKiYA  GRUDZi,
DALONi,  YAK  C|BRY. r|DKA  ZDARALASYA  MNE  BACHYCX TAKOGA VOLATA.  aLE  SAMAE
DZieNAE BYLO NE G|TA.  nA CHALAVEKU BYLA VOPRATKA, YAKUYU ZARAZ  MOZHNA PABACHYCX
TOLXKi e  MUZEi:  CHYRVONYYA  BOTY  NA  VYSOKiH  ABCASAH Z  PADKOeKAMi  (TAKiYA
PRAZYVALiSYA e NASHYH PRODKAe KABCYAMi), ABCYAGNUTYYA PORTKi Z KARAZEi -- TONKAGA
SUKNA. zhUPAN NA GRUDZYAH i ZHYVACE -- ZHUPAN  Z  ViSHNEVAGA  Z ZOLATAM  SUKNA --
VOSX-VOSX PAGRAZHAe LUSNUCX.  pAVERH YAGO CHALAVEK NACYAGNUe  CHUGU,  STARAZHYTNUYU
BELARUSKUYU VERHNYUYU VOPRATKU. chUGA  ViSELA  VOLXNA,  PRYGOZHYMi SKLADKAMi, USYA
PERALiVALASYA ZYALENYMi,  ZALATYMi  i  CHORNYMi ViZERUNKAMi  i BYLA  PERAVYAZANA
AMALX PAD PAHAMi TUR|CKiM PASAM VYASELKAVYH KOLERAe.
     I  NAD USiM G|TYM  SYADZELA  DZieNA  MALENXKAYA DLYA  G|TAJ TUSHY GALAVA SA
SHCHOKAMi TAKiMi NADUTYMi, BYCCAM G|TY CHALAVEK VOSX-VOSX ZBiRAeSYA PYRSNUCX  SA
SMEHU. dOeGiYA SH|RYYA  VALASY ZZADU RABiLi GALAVU PRAViLXNA KRUGLAJ, MALENXKiYA
SH|RYYA VOCHKi SMYAYALiSYA, SiVYYA VUSY ViSELi DA SYAR|DZiNY GRUDZEJ. vONKAVY VYGLYAD
U CHALAVEKA BYe SAMY MiRNY, i TOLXKi  NA LEVAJ RUC| ViSEe  KARBACH --  PLECENY
KAROTKi  BiZUN SA SR|BNYM  DROTAM LYA  KANCA. sLOVAM,  SABAKAR, PRAViNCYYALXNY
MYADZVEDZX, VESYALUN i P'YANiCA -- G|TA ADRAZU BYLO BACHNA.
     yaSHCH|  LYA  DZVYAR|J EN  ZARAGATAe  TAKiM GUSTYM  i VYASELYM  BASAM,  SHTO YA
MiMAVOLi eSMiHNUeSYA. ¨N  iSHOe,  i  LYUDZi  RASSTUPALiSYA  PERAD iM,  ADKAZVALi
TAKiMi  VYASELYMi  eSMESHKAMi, YAKiYA  TOLXKi  MAGLi  Z'YAViCCA  NA G|TYH  KiSLYH
TVARAH, TVARAH LYUDZEJ Z KASTY, YAKAYA VYRADZHAECCA. chALAVEKA, ViDACX, LYUBiLi.
     "nAR|SHCE HOCX ADZiN PRADSTAeNiK STAROGA DOBRAGA VEKU, -- PADUMAe YA.  --
nE  VYRADAK, NE VAR'YAT,  YAKi MOZHA PAJSCi NA  GERAiZM, i NA ZLACHYNSTVA. dOBRY
PROSTY VOLAT. I YAK EN SAKAViTA, PRYGOZHA GAVORYCX PA-BELARUSKU!"
     nE  ZDZieLYAJCESYA  APOSHNYAJ  DUMCY.  hOCX  SYAROD   DROBNAJ  SHLYAHTY   TADY
RAZMAeLYALi PA-BELARUSKU, SHLYAHTA TAGO PARADKU, DA YAKOGA, ViDACX, NALEZHAe G|TY
PAN, MOVY NE VEDALA: SYAROD GASCEJ NE BOLXSH YAK YAKi DZESYATAK RAZMAeLYAe NA MOVE
mARCiNKEViCHA i kARATYNSKAGA, ASTATNiYA NA DZieNAJ SUMESi  POLXSKiH, RASEJSKiH
i BELARUSKiH SLOe.
     a G|TY RAZMAeLYAe YAK YAKAYA-NEBUDZX VYASKOVAYA BABULYA-SVACCYA. tRAPNYYA SLOVY,
ZHARTY, PRYMAeKi TAK i SYPALiSYA Z YAGO YAZYKA,  PAKULX EN PRAHODZie AD  DZVYAR|J
DA  VERHNYAJ  ZALY. pRYZNAYUSYA,  EN ADRAZU VELXMi PADKUPie MYANE  G|TYM. ¨N BYe
TAKi KALARYTNY,  SHTO YA NE ADRAZU ZAeVAZHYe YAGO SPADAROZHNiKA, HOCX EN  TAKSAMA
BYe VARTY  eVAGi.  uYAViCE  SABE  MALADOGA  CHALAVEKA, VYSOKAGA, VELXMi  DOBRA
SKLADZENAGA, APRANUTAGA  PA APOSHNYAJ  MODZE, R|DKAJ  U G|TAJ GLUSHY. ¨N BYe BY
ZUSiM  PRYGOZHY,  KAB  NE  NADZVYCHAJNAYA  BLEDNASCX   TVARU,   HUDARLYAVAGA,  Z
PRAVALENYMi  SHCHOKAMi,  i KAB NE VYRAZ  NEJKAJ NEVYTLUMACHALXNAJ  ZLASLiVASCi,
YAKAYA  NE SYHODZiLA Z YAGO  VUSNAe. nAJBOLXSH  VARTYMi  eVAGi NA G|TYM  ZHOeCHNYM
PRYGOZHYM  TVARY  BYLi VYALiKiYA  CHORNYYA  VOCHY  Z  VADKiM  BLYASKAM,  ALE  TAKiYA
BEZZHYCCEVYYA,  SHTO  RABiLASYA NiYAKAVA. nAP|eNA, MENAViTA TAKiYA BYLi  e lAZARA,
KALi EN UVASKR|SNUe, ALE ZAHAVAe U VACHAH USPAMiNY.
     miZH TYM  VOLAT DAJSHOe DA LEKAYA,  YAKi, PADSLEPAVATY i GLUHi, NE ZAeVAZHYe
GASCEJ, i  RAPTOeNA  TARGANUe  YAGO  ZA PLYACHO.  tOJ DRAMAe  NA NAGAH, ALE TUT
RAPTAM  USHAPieSYA, i, RAZGLEDZEeSHY  GASCEJ,  ZAeSMiHAeSYA  NA  POeNY  ROT,  i
GARKNUe:
     -- vELXMiSHANOeNY PAN-AJCEC gRYNX dUBATOeK! pAN aLESX vARONA!
     -- vECHAR DOBRY,  PANOVE,  -- ZARAKATAe dUBATOeK. -- shTO G|TA VY SUMNYYA,
YAK  MYSHY PAD SHAPKAJ? niCHOGA, MY  ZARAZ VAS UZVESYALiM. bACHYSH, vARONA, PANENKi
YAKiYA! zARANA YA, BRACE, NARADZieSYA. u-UH, PRYGAZHUNECHKi-KRASULECHKi!
     ¨N PRAJSHOe PRAZ NATOeP (vARONA SPYNieSYA LYA NEJKAJ PANENKi) i NABLiZieSYA
DA nADZEi yaNOeSKAJ. vOCHY YAGO STALi MALENXKiMi i ZAPRAMENiLiSYA SMEHAM.
     -- dZENX-VECHAR DOBRY, DONECHKA! -- I GUCHNA CMOKNUe YAE e LOB, YAK STR|Lie.
pASLYA ADSTUPie. -- a YAKAYA ZH TY e MYANE STALA ZGRABNAYA, PRYGOZHAYA!  lYAZHACX USEJ
bELARUSi LYA TVAiH NOZHAK. I  NYAHAJ NA MNE NA TYM  SVECE lYUCYPAR SMALU VOZiCX,
KALi YA, STARY  GRAHAVODNiK, PRAZ MESYAC NE BUDU PiCX NA TVAiM VYASELLi GAR|LKU
Z TVAJGO TUFLiKA. tOLXKi NESHTA VOCHKi SUMNENXKiYA. niCHOGA, ZARAZ RAZVESYALYU.
     I EN Z CHAROeNAJ MYADZVEDZHAJ GRACYYAJ KRUTANUeSYA NA ABCASAH.
     -- aNTON, DUSHA CEMNAYA! gRYSHKA, pYATRUSX! hALERA VAS TAM SHAPiLA, Ci SHTO?
     z'YAViLiSYA  aNTON,  gRYSHKA  i  pYATRUSX,  ZGiNAYUCHYSYA PAD  CYAZHARAM  NEJKiH
VYALiZNYH PAKUNKAe.
     -- nU,  RAZYAVAKi-SALAPYAKi,  KLADZiCE eSE DA NOG  GASPADYNi. rAZGORTVAJ!
e-|, P|CKALX, U CYABE SHTO, RUKi SA... SPiNY RASTUCX. tRYMAJ, DONXKA.
     pERAD yaNOeSKAJ LYAZHAe NA PADLOZE VYALiZNY PUSHYSTY KiLiM.
     --  tRYMAJ,  DONYA.  dZEDAeSKi YASHCH|, ALE  ZUSiM  NEeZHYVANY. pAKLADZESH  U
SPALXNi. u CYABE TAM DZXME, A NOGi VA eSiH yaNOeSKiH BYLi NYAMOCNYYA. bUDZE TABE
CEPLA.  dAR|MNA TY  eSE ZH,  nADZEJKA, DA  MYANE NE PERAEHALA  DVA GADY  TAMU.
uMALYAe YAE -- NE ZGADZiLASYA. nU, DOBRA, ZARAZ POZNA eZHO, VYALiKAYA STALA. I MNE
LYAGCH|J BUDZE, HAJ YAGO DA D'YABLA, G|TAE APYAKUNSTVA.
     -- pRABACHCE,  DZYADZECHKA,  --  CiHA  SKAZALA yaNOeSKAYA,  KRANUTAYA  eVAGAJ
APEKUNA. -- vY VEDAECE, YA HACELA BYCX TUT, DZE BACXKA... BACXKA.
     --  nU-NU-NU,  --  NYAeMELA SKAZAe dUBATOeK. -- pAKiNX. ya  i SAM DA CYABE
AMALX NE  EZDZie,  VEDAe,  SHTO  BUDZESH HVALYAVACCA. sYABRY MY  BYLi Z rAMANAM.
niCHOGA, DONXKA, MY, VYADOMA, LYUDZi ZYAMNYYA,  HVAR|EM NA ABZHORSTVA, P'YANYYA, ALE
ZH bOG PAViNEN RAZBiRACCA e  DUSHAH. a  KALi  EN RAZBiRAECCA,  DYK rAMAN  HOCX
MiNAe  CHASCEJ  CARKVU,  A  NE  KARCHMU, DAeNO eZHO  NA  NEBE  ANELAe SLUHAE DY
GLYADZiCX U VOCHY SVAEJ  NEBARACY ZHONCY,  A  MAEJ  STRYECHNAJ SYASTRY. bOG -- EN
TAKSAMA  NE  DURANX.  gALOeNAE  --  SUMLENNE,  A DZiRKA e ROCE,  KUDY  CHARKA
PROSiCCA, APOSHNYAYA SPRAVA.  I GLYADZYACX YANY Z NEBA NA CYABE,  i NE SHKADUE MACi,
SHTO  SMERCYU SVAEJ  DALA TABE  ZHYCCE: BACH, YAKAYA TY  KARALEeNA STALA. hUTKA  i
ZAMUZH, Z RUK APEKUNA NA LASKAVYYA DY MOCNYYA RUKi MUZHA. dUMAESH?
     -- rANEJ NE DUMALA, CYAPER NE VEDAYU, -- RAPTAM SKAZALA PANi yaNOeSKAYA.
     -- nU-NU, --  PASUR'EZNEe dUBATOeK.  -- aLE...  ABY CHALAVEK  DOBRY.  nE
SPYASHAJSYA VELXMi. a ZARAZ TRYMAJ YASHCH|. vOSX TUT STARY NASH UBOR, SAPRAeDNY, NE
YAKAYA-NEBUDZX  PADROBKA. pASLYA POJDZESH PERAAPRANESHSYA PERAD TANCAMi. nYAMA CHAGO
G|TU SUCHASNUYU SViRAPYACiCU NASiCX.
     --  ¨N NAeRAD Ci PADYDZE, SAPSUE  VYGLYAD,  -- LiSLiVA  PAD'EHALA NEJKAYA
DROBNAYA SHLYAHCYANKA.
     -- a TY MAeCHY, KAHANAYA. ya VEDAYU, SHTO RABLYU, -- BURKNUe dUBATOeK. -- nU,
nADZEJKA,  i NAR|SHCE VOSX YASHCH| APOSHNYAE. dOeGA  YA DUMAe, Ci  PADARAVACX G|TA,
ALE  KARYSTACCA  CHUZHYM  DABROM  NE PRYVYK. g|TA  TVAE, A  SYAROD G|TYH  TVAiH
PARTR|TAe NYAMA ADNAGO. nE PAViNEN SH|RAG PRODKAe PERARYVACCA. tY SAMA VEDAESH,
BO TY STARAZHYTNEJSHAGA AMALX VA eSEJ GUBERNi RODU.
     nA PADLOZE, VYZVALENY AD LEGKAJ BELAJ TKANi, STAYAe VELXMi STARY PARTR|T
TAKOJ  NEZVYCHAJNAJ, ViDACX, iTALXYANSKAJ  RABOTY, YAKOJ  AMALX  NE ZNOJDZESH  U
BELARUSKAJ iKANAGRAFii PACHATKU  hVII  STAGODDZYA. nE BYLO PLYASKATAJ  SCYANY ZA
SPiNOYU, NE  ViSEe NA EJ GERB.  bYLO AKNO, ADCHYNENAE NA VYACH|RNiYA BALOTY,  BYe
ZMROCHNY DZENX NAD  iMi, i  BYe MUZHCHYNA, YAKi  SYADZEe SPiNOYU  DA eSYAGO G|TAGA.
nYAP|eNAE  BLAKiTNA-SH|RAE  SVYATLO  LiLOSYA  NA  YAGO HUDARLYAVY  TVAR,  NA MOCNA
SPLECENYYA PALXCY RUK, NA CHORNUYU Z ZOLATAM VOPRATKU.
     I TVAR G|TAGA MUZHCHYNY BYe ZHYVEJSHY, NiZH U ZHYVOGA, i TAKi DZieNY, ZHORSTKi
i ZMROCHNY, SHTO  MOZHNA BYLO SPALOHACCA. cENi LYAGLi e  VACHANiCAH, i ZDAVALASYA,
NAVAT ZHYLKA KALACiLASYA NA  PAVEKAH. I e iM BYLO RADAVOE PADABENSTVA Z TVARAM
GASPADYNi, ALE eSE TOE, SHTO BYLO e yaNOeSKAJ PRYEMNA i LYUBA, TUT BYLO AGiDNA.
vERALOMSTVA, ROZUM, HVARAViTAYA VAR'YACiNKA  CHYTALiSYA e G|TYM GANARLiVYM ROCE,
ULADNASCX DA  ZAKASCYANELASCi,  NEPAMYARKOeNASCX  DA FANATYZMU, ZHORSTKASCX  DA
SADYZMU. ya  ZRABie DVA KROKi eBOK -- VYALiZNYYA, USE DA DNA RAZUMEYUCHYYA e TVAEJ
DUSHY VOCHY PASUNULiSYA ZA MNOYU i ZNOe GLYADZELi MNE e TVAR. nEHTA eZDYHNUe.
     -- rAMAN sTARY, -- PRYGLUSHANA ADKAZAe dUBATOeK, ALE YA SAM ZRAZUMEe UZHO,
HTO G|TA TAKi, TAK PRAViLXNA YA YAGO eYAVie PA  SLOVAH LEGENDY. ya  ZDAGADVAeSYA,
SHTO G|TA ViNOeNiK RADAVOGA PRAKLENU YASHCH| i TAMU, SHTO TVAR GASPADYNi NYAeLOeNA
ZBYALEe i YANA LEDZX PRYKMETNA HiSNULASYA.
     nEVYADOMA, CHYM  SKONCHYLASYA B G|TAYA  NYAMAYA SC|NA, ALE TUT  NEHTA MOeCHKi i
NEPACHCiVA SHTURHNUe MYANE  e GRUDZi. ya PAHiSNUeSYA.  g|TA vARONA PRABieSYA  PRAZ
NATOeP i, iMKNUCHYSYA PRAJSCi DA GASPADYNi, ADSHTURHNUe  MYANE. ¨N SPAKOJNA iSHOe
DALEJ, NE PAPRASieSHY PRABACH|NNYA, NAVAT NE PAVYARNUeSHYSYA e MOJ BOK,  BYCCAM NA
MAiM MESCY STAYAe NEZHYVY PRADMET.
     ya PAHODZie  SA  ZVYCHAJNYH iNT|LiGENTAe,  YAKiYA VYSLUZHVALi Z PAKALENNYA  e
PAKALENNE  ASABiSTAE  SHLYAHECTVA, BYLi  VUCHONYMi,  iNZHYNERAMi --  PLEBEYAMi  Z
PUNKTU GLEDZHANNYA G|TAGA PYHATAGA SHLYAHCYUKA, U  YAKOGA PRODAK  BYe DAEZDCHYKAM U
BAGATAGA  MAGNATA-ZABOJCY. mNE  CHASTA  DAVODZiLASYA ABARANYACX  SVAYU  GODNASCX
PERAD TAKiMi, i ZARAZ UVESX MOJ "PLEBEJSKi" GONAR USTAe NA DYBKi.
     -- pANE, --  GOLASNA SKAZAe YA. -- vY LiCHYCE, SHTO G|TA GODNA SAPRAeDNAGA
DVARANiNA -- SHTURHNUCX CHALAVEKA i NE PAPRASiCX U YAGO PRABACH|NNYA?
     ¨N PAVYARNUeSYA:
     -- vY MNE G|TA?
     -- vAM, -- SPAKOJNA ADKAZAe YA. -- sAPRAeDNY SHLYAHCiC -- G|TA DZH|NTLXMEN.
     ¨N PADYSHOe DA MYANE i Z CiKAeNASCYU PACHAe RAZGLYADACX.
     --  gM, --  SPAKOJNA SKAZAe  EN. --  hTO ZH  G|TA BUDZE VUCHYCX  SHLYAHCiCA
PRAViLAM DALiKATNASCi?
     -- nE VEDAYU, -- SPAKOJNA i Z'EDLiVA  ADAZVAeSYA YA. -- vA eSYAKiM RAZE, NE
VY. nEADUKAVANY KSENDZ NE PAViNEN VUCHYCX iNSHYH LACiNE.
     ya PRAZ YAGO PLYACHO  BACHYe TVAR  nADZEi yaNOeSKAJ i Z RADASCYU ZAeVAZHYe, SHTO
NASHA SVARKA ADCYAGNULA YAE eVAGU AD PARTR|TA. fARBA Z'YAViLASYA NA YAE ABLiCHCHY, A
e VACHAH SHTOSXCi PADOBNAE NA TRYVOGU i ZHAH.
     -- vYBiRAJCE VYRAZY, -- PRACADZie vARONA.
     -- chAMU? I,  GALOeNAE,  Z KiM? dALiKATNY  CHALAVEK VEDAE, SHTO e KAMPANii
VETLiVYH TR|BA BYCX  VETLiVYM, A e  KAMPANii GRUBiYANAe VYSH|JSHAYA DALiKATNASCX
-- PLACiCX iM TOJ SAMAJ MANETAJ.
     viDACX, vARONA  NE ZVYK  ATRYMLiVACX ADPOR VA eSEJ  VAKOLiCY.  ya  VEDAe
TAKiH GANARYSTYH iNDYKOe. ¨N  ZDZiVieSYA,  ALE PASLYA PAVYARNUeSYA, KiNUe POZiRK
NA GASPADYNYU, ZNOe PAVYARNUeSYA DA MYANE, i e VACHAH YAGO PLESKANULASYA KALAMUTNAYA
YARASCX.
     -- a VY VEDAECE, Z KiM RAZMAeLYAECE?
     -- z KiM? z pANAM bOGAM?
     ya PABACHYe,  YAK PORUCH Z GASPADYNYAJ Z'YAVieSYA  ZACiKAeLENY TVAR dUBATOeKA.
vARONA PACHYNAe KiPECX.
     -- vY RAZMAeLYAECE SA MNOYU, Z CHALAVEKAM, YAKi ZVYK  DRACX ZA  VUSHY ROZNYH
PARVENYU.
     --  a VY NE SPYTALi, MOZHA, NEJKiYA TAM PARVENYU CHASAM MOGUCX SAMi NADRACX
VUSHY? I NE PADYHODZXCE, iNACHAJ, PAPYAR|DZHVAYU VAS, NiVODZiN SHLYAHCiC NE ATRYMAE
TAKOJ ABRAZY DZEYANNEM, YAK VY AD MYANE.
     -- hAMSKAYA BOJKA NA KULAKi! -- VYBUHNUe EN.
     --  shTO ZROBiSH? --  HALODNA  ZAeVAZHYe  YA.  --  mNE ZDARALASYA SUSTRAKACX
DVARAN, NA YAKiH iNSHAE NE DZEJNiCHALA. yaNY  NE BYLi  HAMAMi, iHNiYA PRODKi BYLi
ZASLUZHANYMi PSARAMi, DAEZDCHYKAMi, ALXFONSAMi VA eDOVYH MAGNATAK.
     ya PERAHAPie YAGO RUKU i TRYMAe LYA YAGO BOKA YAK ABCUGAMi.
     -- nU...
     -- aH TY! -- PRACADZie EN.
     --  pANOVE,  PANOVE,  SUPAKOJCESYA! -- Z NEVYMOeNAJ TRYVOGAJ  VYKRYKNULA
yaNOeSKAYA. -- pAN bELAR|CKi, NE TR|BA, NE TR|BA! pAN vARONA, SAROMCESYA!
     tVAR YAE BYe TAKi BLAGALXNY.
     viDACX, i dUBATOeK ZRAZUMEe, SHTO CHAS UMYASHACCA. ¨N PADYSHOe, STAe MiZH NAS
i PAKLAe NA PLYACHO vARONY CYAZHKUYU RUKU. tVAR YAGO NALieSYA KRYVEJ.
     --  shCHANYUK!  --  VYKRYKNUe EN. -- I G|TA BELARUS, G|TA ZHYHAR  YANOeSKAGA
NAVAKOLLYA, G|TA SHLYAHCiC?! tAK ABRAZiCX GOSCYA! sORAM MAEJ SiViZNE. tY SHTO, NE
BACHYSH, Z KiM ZAVEeSYA? g|TA TABE NE NASHY BLAZNY Z KURYNYMi DUSHONKAMi, G|TA NE
KURANYA, G|TA -- MUZHCHYNA. I EN TABE HUTKA ABARVE VUSY. vY DVARANiN, SUDAR?
     -- dVARANiN.
     -- nU, VOSX BACHYSH, PAN SHLYAHCiC. kALi TABE TR|BA BUDZE Z iM PARAZMAeLYACX
-- VY  ZNOJDZECE  AGULXNUYU  MOVU. g|TA  SHLYAHCiC, i  DOBRY SHLYAHCiC, HOCX BY i
PRODKAM  U  SYABRY  --  NE  RAeNYA  SUCHASNYM  SMARKACHAM.  pRASi  PRABACH|NNYA  e
GASPADYNi. chUESH?
     vARONU YAK PADMYANiLi. ¨N PRAMARMYTAe NEJKiYA SLOVY i ADYSHOe Z  dUBATOeKAM
UBOK. ya ZASTAeSYA Z GASPADYNYAJ.
     --  bOZHA MOJ,  PANE aNDR|J,  YA TAK  SPALOHALASYA  ZA  VAS. nE VARTA VAM,
TAKOMU DOBRAMU CHALAVEKU, ZAVODZiCCA Z iM.
     ya eZVEe  VOCHY.  dUBATOeK STAYAe UBAKU  i Z CiKAVASCYU PERAVODZie POZiRK Z
MYANE NA PANi yaNOeSKUYU.
     -- nADZEYA rAMANAeNA,  -- Z NECHAKANAJ CEPLYNEYU SKAZAe YA. -- ya VELXMi VAM
UDZYACHNY,  VY  VELXMi DOBRY  i  SHCHYRY CHALAVEK,  i VASHU  TURBOTU ZA MYANE, VASHU
PRYYAZX YA ZAPAMYATAYU  NADOeGA. shTO ZROBiSH, MAYA  GORDASCX -- MAE  ADZiNAE, YA NE
DAYU NiKOMU NASTUPiCX SABE NA NAGU.
     --  vOSX BACHYCE, --  APUSCiLA YANA VOCHY. -- vY ZUSiM  NE TAKi.  mNOGiYA Z
G|TYH RADAViTYH LYUDZEJ PASTUPiLiSYA B. viDACX, SAPRAeDNY SHLYAHCiC TUT -- VY, A
YANY  TOLXKi PRYKiDVAYUCCA... aLE ZAPAMYATAJCE, YA  VELXMi  BAYUSYA ZA  VAS.  g|TA
NEBYASPECHNY CHALAVEK, CHALAVEK Z ZHAHLiVAJ R|PUTACYYAJ.
     --  vEDAYU, --  ZHARTAeLiVA  ADKAZAe YA.  -- g|TA TUT|JSHY  "ZUBR",  POMESX
nAZDROVA...
     -- nE ZHARTUJCE. g|TA VYADOMY e NAS SKANDALiST  i BR|CER. nA YAGO SUMLENNi
SEM ZABiTYH  NA  DU|Li... I, MAGCHYMA, G|TA GORSH DLYA VAS, SHTO YA STAYU PORUCH  Z
VAMi. rAZUMEECE?
     mNE ZUSiM  NE  PADABAeSYA G|TY MALENXKi GNOMiK ZHANOCHAGA POLU  Z VYALiKiMi
SUMNYMi VACHYMA, YA NE  CiKAVieSYA,  YAKiYA ADNOSiNY iSNAVALi PAMiZH iM i vARONAJ,
BYe vARONA  eZDYHALXNiKAM ABO  ADRYNUTYM PAKLONNiKAM,  ALE  ZA DABRO PLACYACX
UVAZHLiVASCYU. yaNA BYLA TAKAYA MiLAYA e SVAEJ TURBOCE ZA MYANE, SHTO YA (BAYUSYA, SHTO
VOCHY e MYANE  BYLi SAPRAeDY BOLXSH MYAKKiMi, NiZH TR|BA) UZYAe YAE  RUCHKU i PADNES
DA VUSNAe.
     -- dZYAKUYU, PANi GASPADYNYA.
     yaNA NE eZYALA RUKi, i YAE PRAZRYSTYYA NEZHYVYYA PALXCHYKi LEDZX USTRAPYANULiSYA
PAD MAiMi VUSNAMi. sLOVAM, USE G|TA NADTA NAGADVALA  SENTYMENTALXNY  i TROHi
BULXVARNY RAMAN Z ZHYCCYA VYALiKAGA SVETU.
     aRKESTRA iNVALiDAe ZAJGRALA  VALXS "miNXEN",  i ADRAZU iLYUZiYA "VYALiKAGA
SVETU" ZNiKLA. aRKESTRY ADPAVYADALi  eBORY, UBORAM ADPAVYADALi TANCY. cYMBALY,
DUDA,  NESHTA PADOBNAE DA  TAMBURYNA,  STARY  GUDOK i  CHATYRY SKRYPKi.  sYAROD
SKRYPACHOe BYe ADZiN CYGAN i ADZiN  YAeR|J, SKRYPKA YAKOGA eVESX CHAS NAMAGALASYA
ZAMEST VYADOMYH  MELODYJ iGRACX NADTA SUMNAE, A KALi  ZBiVALASYA NA VESYALOSCX,
TO eSE VYJGRAVALA NESHTA PADOBNAE NA "sYAMERA NA SKRYPCY". I TANCY, YAKiYA DAeNO
VYJSHLi  Z  MODY  PAeSYULX:  "shAKONX",  "pA-D|-D|", NAVAT "lYABEDZiK"  --  G|TA
MANERNAYA BELARUSKAYA  PARODYYA NA  MENU|T. dOBRA  YASHCH|,  SHTO  YA eSE G|TA  eMEe
TANCAVACX, BO LYUBie NARODNYYA i STARADAeNiYA TANCY.
     -- dAZVOLXCE ZAPRASiCX VAS, PANi nADZEYA, NA VALXS.
     yaNA PAVAGALASYA TROHi, NYASMELA PRYeZNYALA NA MYANE PUSHYSTYYA VEJKi.
     -- kALiSXCi MYANE VUCHYLi. nAP|eNA, YA ZABYLASYA. aLE...
     I YANA PAKLALA RUKU, PAKLALA NEYAK NYAeP|eNENA, NYAEMKA, NiZH|J MAJGO PLYACHA.
ya SPACHATKU  DUMAe, SHTO  MY  BUDZEM  PASMESHYSHCHAM  DLYA eSYAE  ZALY,  ALE  HUTKA
SUPAKOieSYA.  ya  NiKOLi  NE  BACHYe BOLXSHAJ  LEGKASCi  e  TANCAH,  NiZH U G|TAJ
DZYAeCHYNY.  yaNA  NE TANCAVALA,  YANA LETALA  e  PAVETRY,  i YA AMALX NES YAE NAD
PADLOGAJ.  I LEGKA BYLO, BO e  EJ, YAK  MNE  ZDAVALASYA, NE  BYLO BOLXSH ZA 125
FUNTAe.  pRYBLiZNA  NA SYAR|DZiNE  TANCA YA ZAeVAZHYe,  YAK  TVAR  YAE,  DA  TAGO
ZASYARODZHANY i NYAP|eNY, STAe RAPTAM PROSTYM i VELXMi MiLYM. vOCHY ZAiSKRYLiSYA,
NiZHNYAYA GUBKA TROSHKi VYDALASYA NAPERAD.
     pASLYA  TANCAVALi YASHCH|. yaNA DZieNA PAZHVAVELA,  PARUZHAVELA i TAKOE ZZYANNE
MALADOSCi, AP'YANENNYA, RADASCi Z'YAViLASYA NA YAE TVARY, SHTO MNE STALA CEPLA  NA
S|RCY.
     "vOSX YA,  -- YAK BYCCAM  KAZALA YAE  DUSHA  PRAZ VOCHY,  VYALiKiYA,  CHORNYYA i
BLiSKUCHYYA, -- VOSX YANA YA. vY DUMALi, SHTO MYANE NYAMA, A YA TUT, A YA TUT. hOCX U
ADZiN  G|TY KAROTKi  VECHAR YA PAKAZALASYA VAM, i VY ZDZiViLiSYA. vY LiCHYLi MYANE
NEZHYVOJ, BLEDNAJ, BYASKROeNAJ, YAK PARASTAK VYARGiNi e PADPOLLi, ALE VY VYNESLi
MYANE  NA  SVET, YA TAK VAM  USiM UDZYACHNA, VY  TAKiYA  DOBRYYA. bACHYCE, i  ZHYVAYA
ZELENX  Z'YAViLASYA  e MAEJ SCYABLiNE, i HUTKA, KALi BUDZE PRYPYAKACX SONEJKA, YA
PAKAZHU eSYAMU SVETU CUDOeNUYU RUZHOVUYU KVETKU SVAYU. tOLXKi NE  TR|BA,  NE TR|BA
MYANE ADNOSiCX ZNOe U PADPOL".
     nEZVYCHAJNY BYe VYRAZ RADASCi  i  ADCHUVANNYA PAeNAC|NNASCi e YAE  VACHAH. ya
TAKSAMA ZAHAPieSYA iM, i VOCHY MAE, NAP|eNA,  TAKSAMA ZABLiSHCHALi. tOLXKi KRAEM
VOKA BACHYe YA NAVAKOLXNAE.
     I RAPTAM VAVERKA  ZNOe SHAVALASYA e DUPLO, RADASCX  ZNiKLA Z YAE VACH|J, i
TOJ SAMY  ZHAH PASYALieSYA  ZA VEYAMi: vARONA DAVAe UKAZANNi  DVUM LEKAYAM,  YAKiYA
VESHALi NAD KAMiNAM PARTR|T rAMANA sTAROGA.
     mUZYKA ZMOeKLA. dA NAS NABLiZHAeSYA dUBATOeK, CHYRVONY i VYASELY.
     -- nADZEECHKA, PRYGAZHUNXKA TY MAYA. dAZVOLXCE STAROMU HR|NU LAP|TKU.
     ¨N CYAZHKA ePAe NA KALENA i, SMEYUCHYSYA, PACALAVAe YAE RUKU.
     a YASHCH| PRAZ HViLiNU KAZAe ZUSiM iNSHYM TONAM:
     -- pRAViLA  YANOeSKAGA NAVAKOLLYA TAKOE, SHTO TR|BA  AGALASiCX  APYAKUNSKUYU
SPRAVAZDACHU ADRAZU, YAK TOLXKi APYAKAEMAJ SPOeNiCCA VASEMNACCACX GOD,  GADZiNA
e GADZiNU.
     ¨N  VYCYAGNUe  Z  KiSH|Ni  VYALiZNUYU   SR|BNUYU  Z  SiNYAJ  |MALLYU  CYBULiNU
GADZiNNiKA i, ZRABieSHYSYA AFiCYJNYM i PADCYAGNUTYM, AGALASie:
     -- sEM GADZiN. mY iDZEM AGALOSHVACX  SPRAVAZDACHU.  pAJDU YA, A ZA DRUGOGA
APEKUNA, PANA kALAT|CHU-kAZLOeSKAGA,  YAKi ZHYVE e GUBERNi i  PA HVAROBE NE MOG
PRYEHACX, POJDUCX PA DAVERU PAN sAVA-sTAHOeSKi i PAN  aLESX vARONA. pATR|BEN
YASHCH|  NEHTA  SA  STARONNiH.  nU... (VOCHY  YAGO DAPYTLiVA ZATRYMALiSYA NA  MAEJ
ASOBE), NU, HOCX VY.  vY YASHCH| CHALAVEK MALADY, ZHYCX  BUDZECE  DOeGA i ZMOZHACE
POTYM ZASVEDCHYCX,  SHTO eSE TUT RABiLASYA SHCHYRA, PA STARYH ZVYCHAYAH  i SUMLENNYU
CHALAVECHAMU. pANi yaNOeSKAYA -- Z NAMi.
     nASHA  NARADA  ADBYVALASYA  NYADOeGA.  sPACHATKU PRACHYTALi VOPiS  MAEMASCi,
RUHOMAJ i NERUHOMAJ, YAKAYA ZASTALASYA PA T|STAMENTU AD BACXKi. vYYAViLASYA,  SHTO
G|TA GALOeNYM CHYNAM  PALAC Z ABSTALYAVANNEM i PARK, MAYARAT, Z YAKOGA  NiVODNAYA
R|CH NE PAViNNA ZNiKNUCX i YAKi PAViNEN "U VELXKSHAJ SLAVE  PADTRYMLiVACX GONAR
RODU".
     "dOBRY GONAR, -- PADUMAe YA. -- gONAR ZDOHNUCX Z GOLADU e BAGATYM DOME".
     dUBATOeK DAVEe, SHTO NERUHOMAYA MAEMASCX ZBERAGLASYA NEPARUSHNA.
     pASLYA  VYYAViLASYA, SHTO PA SUBSTYTUCYi  STAR|JSHAJ  i ADZiNAJ  NASLEDNiCAJ
Z'YAeLYAECCA PANi nADZEYA yaNOeSKAYA.
     pERAJSHLi  DA  PRYBYTKAe.  dUBATOeK PAVEDAMie,  SHTO  NEVYALiCHKi  KAPiTAL,
ZMESHCHANY rAMANAM yaNOeSKiM U  DZVYUH BANKiRSKiH KANTORAH  PAD VOSEM  PRAC|NTAe
BEZ  PRAVA CHAPACX  ASNOeNY  KAPiTAL, DAE ZARAZ  AD  STA  PYACiDZESYACi DA  STA
SYAMiDZESYACi  RUBLEe  SHTOMESYACHNA.  g|TY  PRYBYTAK  NAVAT PAVYALiCHYeSYA  DBANNEM
APEKUNA,  MALA  G|TAGA, ATRYMALASYA PRYBAeKA DA ASNOeNAGA KAPiTALU  e DZVESCE
VOSEMDZESYAT  PYACX  RUBLEe,  YAKiYA,  PRY  ZHADANNi,  MOGUCX   PAJSCi  NA  PASAG
SPADCHYNNiCY.
     uSE  PAKRUCiLi   GALOVAMi.  pRYBYTKi   BYLi   MiZ|RNYMi,  ASABLiVA  PRY
NEABHODNASCi PADTRYMLiVACX PARADAK.
     -- a YAK PLACiCX SLUGAM? -- SPYTAe YA.
     --  IM VYDZELENA e  T|STAMENCE CHASTKA SPADCHYNY,  BO  YANY --  NEAD'EMNAYA
CHASTKA MAYARATU.
     --  ya   PRASie  BY  PANA  dUBATOeKA   RASTLUMACHYCX  MNE,  YAK  SPRAVA  Z
ZAARANDAVANAJ ZYAMLEYU  PRY MAENTKU bALOTNYYA yaLiNY? --  SPYTAe sAVA-sTAHOeSKi,
MALENXKi HUDARLYAVY CHALAVECHAK Z TAKiMi VOSTRYMi KALENYAMi, SHTO YANY, ZDAVALASYA,
VOSX-VOSX PRAR|ZHUCX YAGO SVETLYYA SHTONiKi. ¨N, ViDACX ZAeZHDY TROHi PiKiRAVAeSYA
Z dUBATOeKAM i DAe YAMU ZARAZ NEJKAE Z'EDLiVAE PYTANNE. aLE TOJ NE ZNiYAKAVEe.
¨N VYCYAGNUe VYALiKiYA SR|BNYYA AKULYARY, HUSTKU, YAKUYU RASKLAe NA  KALENYAH, PASLYA
KLYUCH i TOLXKi PASLYA G|TAGA  KLAPCiK PAPERY.  aKULYARY EN, ADNAK,  NE NADZEe i
PACHAe CHYTACX:
     -- "u PRADZEDA PANi  yaNOeSKAJ BYLO DZESYACX TYSYACH DZESYACiN DOBRAJ VORNAJ
ZYAMLi, NE LiCHACHY  LESU".  u PANi yaNOeSKAJ,  YAK  G|TA  VAM, NAP|eNA,  VYADOMA,
SHANOeNY  PAN sTAHOeSKi,  50 DZESYACiN VORNAJ ZYAMLi,  ZNACHNA SPUSTOSHANAJ. u YAE
TAKSAMA ESCX  PARK, YAKi NE DAE Ni  SH|LEGA, i  PUSHCHA, YAKAYA PRAKTYCHNA  TAKSAMA
MAYARAT,  BO G|TA ZAPAVETNY LES. sKAZHAM PRAMA, MY  MAGLi  B  PASTUPiCCA G|TYM
PRAViLAM, ALE,  PA-PERSHAE, DOSTUP U G|TU  PUSHCHU  DLYA DRYVASEKAe NEMAGCHYMY PA
PRYCHYNE NAVAKOLXNAJ DRYGVY. a PA-DRUGOE, Ci RAZUMNA G|TA?  u yaNOeSKAJ MOGUCX
BYCX DZECi. shTO  RABiCX iM  NA 50  DZESYACiNAH BEDNAJ ZYAMLi? tADY  ROD  ZUSiM
ZANEPADZE. vYADOMA, PANi ZARAZ DAROSLAYA, YANA SAMA MOZHA...
     -- ya ZGODNA  Z VAMi, DZYADZXKA, --  SAROMEYUCHYSYA DA SLEZ,  SKAZALA nADZEYA
rAMANAeNA. -- nYAHAJ PUSHCHA STAiCX. ya  RADA,  SHTO DA YAE TOLXKi  SCEZHKi, i TO e
SUHMENX. shKODA ZVODZiCX TAKi LES. pUSHCHY -- G|TA BOZHYYA SADY.
     -- dYK VOSX, --  KAZAe DALEJ APYAKUN,  --  AKRAMYA  G|TAGA, PANi NALEZHYCX
AMALX USE YANOeSKAE NAVAKOLLE, ALE G|TA DRYGVA, TARFYANYYA BALOTY i PUST|CHY, NA
YAKiH NE RASCE NiCHOGA, AKRAMYA VERASU. nA G|TAJ ZYAMLi NE ZHYVUCX KOLXKi SYAGAE e
GADY  PAMYACX CHALAVECHAYA. zNACHYCCA, VOZXMEM TOLXKi 50 DZESYACiN, YAKiYA ZDAYUCCA e
AR|NDU ZA DRUGi  SNOP. zYAMLYA  NYAeGNOENAYA,  VYROSHCHVAYUCX  NA EJ TOLXKi ZHYTA, i
G|TA DAE  TRYCCACX,  SAMA BOLXSH  SORAK PUDOe Z  DZESNCiNY. kOSHT  ZHYTA  -- 50
KAPEEK PUD,  ZNACHYCCA -- DZESYACiNA  DAE  DAHOD U DZESYACX  RUBLEe NA  GOD, i,
ZNACHYCCA,  Z USEJ  ZYAMLi  500  RUBLEe U  GOD.  vOSX i  eSE.  g|TYYA GROSHY  NE
ZATRYMLiVAYUCCA, MOZHACE MYANE PRAVERYCX, PAN sTAHOeSKi.
     ya PAHiTAe GALAVOYU.  gASPADYNYA  VYALiKAGA MAENTKA ATRYMLiVALA TROHi BOLXSH
DVUHSOT RUBLEe PRYBYTKU e MESYAC. a SYAR|DNi CHYNOeNiK ATRYMLiVAe 125 RUBLEe. u
yaNOeSKAJ  BYLO DZE ZHYCX i BYLO SHTO ESCi, ALE G|TA BYLA NEPRYHAVANAYA  GALECHA,
GALECHA BEZ PRASVYATLENNYA. ya, GALYAK, VUCHONY i ZHURNALiST,  AeTAR  CHATYROH KNiG,
MEe RUBLEe  CHATYRYSTA e MESYAC. I MNE  NE TR|BA BYLO RAMANTAVACX G|TUYU PRORVU
--  PALAC,  RABiCX PADARUNKi SLUGAM, TRYMACX  U ADNOSNYM PARADKU PARK. ya BYe
PORUCH Z EYU kR|Z.
     mNE BYLO SHKADA YAE, G|TAGA DZiCENKA, NA PLECHY YAKOGA ePAe TAKi NEPASiLXNY
CYAZHAR.
     -- vY VELXMi NEBAGATY CHALAVEK, -- SUMNA  SKAZAe dUBATOeK. -- nA RUKAH U
VAS, ULASNA KAZHUCHY, ZASTAYUCCA PASLYA eSiH VYDATKAe KAPEJKi.
     I EN KiNUe  POZiRK  U MOJ BOK, VELXMi VYRAZNY i SHMATZNACHNY POZiRK,  ALE
MOJ TVAR NE VYRAZie NiCHOGA. dY i SAPRAeDY, YAKOE G|TA MELA DACHYNENNE DA MYANE?
     dAKUMENTY  PERADALi  NOVAJ  GASPADYNi.  dUBATOeK  ABYACAe  DACX   ZAGADY
bERMANU,  PASLYA PACALAVAe  yaNOeSKUYU e LOB  i VYJSHAe. mY eSE TAKSAMA VYJSHLi e
ZALU, DZE PUBLiKA PASPELA eZHO ZAMARYCCA AD TANCAe.
     dUBATOeK  ADRAZU ZNOe  VYKLiKAe VYBUH ZAPALU, UZDYMU i VESYALOSCi. ya  NE
eMEe SKAKACX NEJKAGA MYASCOVAGA TANCA, i TAMU yaNOeSKUYU  ADRAZU PAMCHAe vARONA.
pASLYA  YANA KUDYSXCi  ZNiKLA. ya GLYADZEe  NA  TANCY,  KALi  RAPTAM ADCHUe  NECHY
POZiRK. nEPADALEK AD MYANE STAYAe TANKLYAVY, ALE, ViDACX, MOCNY MALADY CHALAVEK,
BELAVALOSY,  Z  VELXMi  PRYEMNYM  i  SHCHYRYM  TVARAM,  APRANUTY SCiPLA, ALE Z
PADKR|SLENAJ AKURATNASCYU.
     ya  NE  BACHYe,  ADKULX  EN  Z'YAVieSYA,  ALE  EN  ADRAZU  SPADABAeSYA  MNE,
SPADABALASYA NAVAT  MYAKKAYA ASKETYCHNASCX U PRYGOZHYM  VYALiKiM ROCE  i  RAZUMNYH
KARYH  VACHAH.  ya  eSMiHNUeSYA  YAMU, i  EN, YAK BYCCAM  TOLXKi i  CHAKAe G|TAGA,
PADYSHOe DA MYANE VYALiKiMi i PLAeNYMi KROKAMi, PRACYAGNUe MNE RUKU:
     --  pRABACHCE,  YA   BEZ   CYRYMONiJ,  aNDR|J  sVECiLOViCH.  dAeNO   ZHADAe
PAZNAEMiCCA Z VAMi. ya STUD|NT... BYLY  STUD|NT kiEeSKAGA eNiVERSiT|TA. zARAZ
MYANE VYKLYUCHYLi... ZA eDZEL U STUD|NCKiH HVALYAVANNYAH.
     ya  TAKSAMA ADR|KAMENDAVAeSYA. ¨N USMiHNUeSYA SHYROKAJ  BELAZUBAJ USMESHKAYU,
TAKOJ YASNAJ i DOBRAJ, SHTO TVAR ADRAZU ZRABieSYA GOZHYM:
     --  ya VEDAYU,  YA  CHYTAe  VASHY ZBORNiKi.  nE  PALiCHYCE ZA  KAMPLiMENT, YA,
NAOGUL, NE AMATAR G|TAGA,  ALE VY MNE  STALi PASLYA iH VELXMi SiMPATYCHNYM. vY
ZAJMAECESYA TAKOJ KARYSNAJ i PATR|BNAJ SPRAVAJ i DOBRA RAZUMEECE SVAE ZADACHY.
ya MYARKUYU PA VASHYH PRADMOVAH.
     mY RAZGAVARYLiSYA i RAZAM ADYSHLi DA AKNA e DALXNiM KUTKU ZALY. ya SPYTAe,
YAK EN TRAPie DA bALOTNYH yaLiN. ¨N ZASMYAYAeSYA:
     --  ya  DALEKi  SVAYAK nADZEi rAMANAeNY. vELXMi DALEKi. uLASNA KAZHUCHY, AD
USYAGO KORANYA yaNOeSKiH ZARAZ ZASTALiSYA NA ZYAMLi  TOLXKi YANA DY YA, PA  ZHANOCHAJ
LiNii.  zDAECCA,  TAKAYA-SYAKAYA KROPLYA  KRYVi  G|TYH BYLYH D|JNOeSKiH KNYAZXKOe
CYACH|  YASHCH|  i   e  ZHYLAH   gARABURDY,  ALE  YAGO  SVAYACTVA,  YAK   i  SVAYACTVA
gRYCKEViCHAVYH,  NE  DAKAZAe  BY NiVODNY  ZNAeCA  GERALXDYKi...  g|TA  PROSTA
RADAVOE PADANNE. a SAPRAeDNAYA yaNOeSKAYA TOLXKi ADNA YANA.
     tVAR YAGO PAMYAKCH|e, STAe ZADUMLiVYM.
     -- I NAOGUL, USE G|TA GLUPSTVA. uSE G|TYYA GERALXDYCHNYYA KAZUSY, KNYAZXKi,
MAGNACKiYA  MAYARATY.  kAB BYLA  MAYA VOLYA, YA B VYPUSCie Z ZHYLAe MAGNACKUYU SVAYU
KROe.  g|TA TOLXKi PRYCHYNA DLYA VYALiKiH PAKUT SUMLENNYA. mNE ZDAECCA, G|TA i e
nADZEi rAMANAeNY TAK.
     -- a MNE SKAZALi, SHTO nADZEYA rAMANAeNA ADZiNAYA Z yaNOeSKiH.
     --  vYADOMA,  TAK.  ya  VELXMi  DALEKi SVAYAK,  i  DA TAGO ZH  MYANE  LiCHYLi
PAMERSHYM. ya NE NAVEDVAeSYA e bALOTNYYA  yaLiNY  PYACX GOD, A  ZARAZ MNE DVACCACX
TRY. bACXKA ADASLAe MYANE ADSYULX,  BO YA e VASEMNACCACX GOD PAMiRAe AD KAHANNYA
DA  TRYNACCACiGADOVAJ DZYAeCHYNY.  uLASNA  KAZHUCHY,  G|TA  NiCHOGA,  VARTA  BYLO
PACHAKACX DVA GADY, ALE BACXKA VERYe U STARAZHYTNUYU SiLU PRAKLENU.
     -- nU i YAK, DAPAMAGLA VAM VYSYLKA? -- SPYTAe YA.
     -- aNi NA SH|LEG. mALA TAGO, DZVYUH SUSTR|CH BYLO DASTATKOVA, KAB YA ADCHUe,
SHTO STAROE ABAZHANNE PERARASLO e KAHANNE.
     -- I YAK GLYADZiCX NA G|TA nADZEYA rAMANAeNA?
     ¨N PACHYRVANEe TAK, SHTO e YAGO NAVAT SLEZY NAVYARNULiSYA NA VOCHY.
     -- o!.. vY  ZDAGADALiSYA! ya VELXMi PRASHU  VAS MAeCHACX PRA G|TA! sPRAVA e
TYM, SHTO YA NE VEDAYU YASHCH|.  dY G|TA NE TAK VAZHLiVA,  PAVERCE... PAVERCE  MNE.
mNE  G|TA  NE  VAZHLiVA.  mNE  PROSTA DOBRA  Z  EYU, i  NAVAT KALi  YANA  BUDZE
RAeNADUSHNAJ  DA MYANE, MNE,  PAVERCE,  BUDZE TAKSAMA SHCHASNA  i HORASHA ZHYCX NA
ZYAMLi: YANA ZH  BUDZE iSNAVACX NA EJ TAKSAMA. yaNA NEZVYCHAJNY CHALAVEK. vAKOL YAE
TAKOE BRUDNAE SViNSTVA, NEPRYHAVANAE RABSTVA, A YANA TAKAYA CHYSTAYA i DOBRAYA.
     ya eSMiHNUeSYA AD RAPTOeNAGA ZAMiLAVANNYA DA G|TAGA HLAPCHUKA  Z  DOBRYM  i
YASNYM TVARAM, A EN, ViDACX, PALiCHYe USMESHKU ZA KPiN.
     --  nU VOSX, VY eSMiHAECESYA  TAKSAMA, YAK  NYABOZHCHYK  BACXKA, YAK DZYADZXKA
dUBATOeK. sORAMNA VAM...
     -- ya i NE DUMAYU SMYAYACCA, PAN aNDR|J. mNE PROSTA DOBRA CHUCX AD VAS TAKiYA
SLOVY. vY CHYSTY i HAROSHY CHALAVEK. tOLXKi  NE TR|BA VAM  KAMUSXCi YASHCH| KAZACX
PRA G|TA. vOSX VY TUT VYMAViLi iMYA dUBATOeKA.
     --  dZYAKUJ VAM  ZA DOBRAE SLOVA. aLE NYAeZHO  VY DUMALi, SHTO  YA  KAMUSXCi
KAZAe PRA G|TA, SHTO YA TAKi NYAGODNiK? vY  ZH  ZDAGADALiSYA. I DZYADZXKA dUBATOeK
TAKSAMA CHAMUSXCi ZDAGADAeSYA.
     -- dOBRA, SHTO ZDAGADAeSYA dUBATOeK, A NE  aLESX vARONA, -- SKAZAe  YA. --
INACHAJ  SPRAVA  SKONCHYLASYA B  DR|NNA  DLYA KAGOSXCi  Z VAS. dUBATOeK  -- G|TA
NiCHOGA. ¨N  APYAKUN, YAMU CiKAVA, KAB nADZEYA rAMANAeNA ZNAJSHLA DOBRAGA MUZHA. I
EN,  MNE ZDAECCA, DOBRY CHALAVEK,  NiKOMU  NE  SKAZHA, YAK i YA. aLE  VAM  TR|BA
NAOGUL MAeCHACX PRA G|TA.
     --  g|TA PRAeDA, --  ViNAVATA SKAZAe  EN. -- ya i NE  PADUMAe, SHTO NAVAT
MALENXKi NAMEK SHKODNY DLYA GASPADYNi. I PRAeDA VASHA, YAKi DOBRY, SHCHYRY CHALAVEK
dUBATOeK! sAPRAeDNY STARY PAN-RUBAKA,  PROSTY i PATRYYARHALXNY! I TAKi SHCHYRY,
TAKi  VYASELY!  I TAK EN LYUBiCX LYUDZEJ i NiKOMU PE PERASHKADZHAE ZHYCX!  a  MOVA
YAGONAYA?! ya YAK PACHUe, DYK MYANE  BYCCAM PA  S|RCY CEPLAJ RUKOJ NEHTA GLADZiCX.
aH, YAKi DOBRY, DOBRY CHALAVEK!
     nAVAT VOCHY  YAGO eViLXGOTNiLiSYA, TAK EN LYUBie dUBATOeKA. I YA TAKSAMA BYe
SHMAT U CHYM Z iM ZGODZEN.
     -- vY VEDAECE ZARAZ, PAN bELAR|CKi, A  BOLXSH  NE BUDZE  VEDACX NiHTO. ya
RAZUMEYU,  YA  NE BUDU  KAMPRAMETAVACX YAE.  I NAOGUL YA BUDU  MAeCHACX.  vOSX VY
TANCUECE Z  EJ, A  MNE  RADASNA.  rAZMAeLYAE YANA Z iNSHYM -- MNE  RADASNA. hAJ
TOLXKi EJ BUDZE SHCHASCE. aLE YA VAM SHCHYRA  KAZHU. -- gOLAS YAGO eZMACNEe, A TVAR
STAe YAK U YUNAKA dAViDA, YAKi VYHODZiCX  NA BOJ Z gALiYAFAM. -- kALi YA  BUDU ZA
TRYDZEVYACX KRAiN i S|RCAM PACHUYU, SHTO YAE NEHTA ZBiRAECCA KRYeDZiCX, YA PRYLYACHU
ADTULX i, HOCX BY  G|TA  BYe SAM bOG, RAZAB'YU YAMU GALAVU, KUSACX BUDU, BiCCA
DA  APOSHNYAGA, KAB PASLYA TOLXKi  PRYPAeZCi DA YAE  NOG i ZDOHNUCX TAM. pAVERCE
MNE. zDALEK -- i ZAeZHDY Z EYU.
     gLEDZYACHY NA YAGO  TVAR, YA  RAZUMEe, CHAMU BAYACCA eLADU MAYUCHYYA  TAKiH VOSX
STROJNYH,  CHYSTYH  i SUMLENNYH YUNAKOe. u iH, VYADOMA,  SHYROKiYA VOCHY, DZiCYACHAYA
eSMESHKA,  YUNACKiYA  SLABYYA  RUKi,  SHYYA  GANARLiVAYA  i   STROJNAYA,  BELAYA,  YAK
MARMUROVAYA,  YAK BYCCAM  NAZNAROK STVORANA DLYA SYAKERY KATA, ALE e iH  YASHCH|  i
NEPRYMiRUCHASCX,  SUMLENNE  DA  KANCA NAVAT U DROBYAZYAH,  NYAeMENNE  LiCHYCCA  Z
PERAVAGAYU  CHUZHOJ  GRUBAJ SiLY  i  FANATYCHNAYA VERNASCX PRAeDZE. u  ZHYCCi  YANY
NYAVOPYTNYYA, DAVERLiVYYA DZECi DA SiVYH VALOS,  U  SLUZH|NNi PRAeDZE -- GORKiYA,
iRANiCHNYYA,  ADDANYYA DA KANCA, MUDRYYA i NYAZLOMNYYA. a DR|NX BAiCCA TAKiH NAVAT
TADY,  KALi YANY  YASHCH|  NE  PACHYNALi  DZEJNiCHACX,  i,  KiRUYUCHYSYA  iNSTYNKTAM,
ULASCiVYM POGANi, CKUE iH ZAeSEDY. dR|NX VEDAE, SHTO YANY -- SAMAYA NAJVYALiKSHAYA
NEBYASPEKA DLYA YAE iSNAVANNYA.
     ya ZRAZUMEe, SHTO  DAJ TAKOMU e  RUKi  PiSTALET, i EN,  USE  Z TOJ  SAMAJ
SHCHYRAJ BELAZUBAJ USMESHKAYU, PADYDZE  DA  TYRANA, USADZiCX  U YAGO KULYU i PASLYA
SPAKOJNA  SKAZHA  SMERCi:  "hADZi  SYUDY".  I  EN VYTRYMAE  NAJBOLXSHYYA  PAKUTY
SPAKOJNA i, KALi NE PAMR| e TURME AD PRAGi VOLi, SPAKOJNA POJDZE NA |SHAFOT.
     I  TAKi  NEVYKAZNY DAVER  VYKLiKAe U  MYANE G|TY  CHALAVEK, SHTO RUKi NASHY
SUSTR|LiSYA, i YA eSMiHNUeSYA YAMU, YAK DRUGU.
     -- zA SHTO VAS VYKLYUCHYLi, PAN sVECiLOViCH?
     --  aT,  GLUPSTVA!  pACHALOSYA  Z USHANAVANNYA  PAMYACi  shAeCH|NKi. sTUD|NTY,
VYADOMA, BYLi  ADNYMi  Z  PERSHYH. nAM  PRYGRAZiLi, SHTO VA eNiVERSiT|T UVYADUCX
PALiCYYU. -- ¨N AZH  PACHYRVANEe.  --  nU, MY PACHALi KRYCHACX. a YA  KRYKNUe, SHTO
KALi  YANY TOLXKi PASMEYUCX  ZRABiCX  G|TA SA SVYATYMi  NASHYMi  MURAMi, DYK  MY
KRYVEYU ZMYEM Z iH  GANXBU. I PERSHAYA  KULYA BUDZE TAMU,  HTO DASCX TAKi ZAGAD.
pASLYA MY VYSYPALi Z  BUDYNKA, PACHAeSYA SHUM, i MYANE SHAPiLi. a KALi  e PALiCYi
SPYTALi PRA NACYYANALXNASCX, DYK YA ADKAZAe: "piSHY: UKRAiNEC".
     -- dOBRA SKAZANA.
     -- ya VEDAYU, G|TA VELXMi NEASCYAROZHNA DLYA TYH, HTO eZYAeSYA ZMAGACCA.
     --  nE, G|TA DOBRA i DLYA iH. aDZiN TAKi ADKAZ VARTY  DZESYATKA  KULX.  I
G|TA AZNACHAE,  SHTO SUPRACX AGULXNAGA VORAGA -- USE.  I  NYAMA  NiYAKAJ ROZNiCY
PAMiZH BELARUSAM i eKRAiNCAM, KALi NAD SPiNOYU ViSiCX BiZUN.
     mY MOeCHKi  GLYADZELi NA TANCUYUCHYH AZH DATULX, PAKULX ROT  sVECiLOViCHA  NE
PERASMYKNULA.
     --  tANCUYUCX.  chORT iH VEDAE SHTO TAKOE. pANOPTYKUM NEJKi...  DAPATOPNYYA
YASHCHARY. u  PROFiLX  NE  TVARY, A ZVYARYNYYA MORDY. mAZGOe  -- Z  NAPARSTAK,  A
SKiViCY,  YAK U  DYNAZAeRA, NA  SEMSOT  ZUBOe.  I SUKNi  SA SHLEPAMi.  I G|TYYA
STRASHNYYA TVARY VYRADKAe... uSE ZH TAKi NYASHCHASNY MY NAROD, PAN bELAR|CKi.
     -- chAMU?
     -- u NAS NiKOLi NE BYLO SAPRAeDNYH ULADAROe DUMAK.
     -- mOZHA, G|TA i LEPSH, -- SKAZAe YA.
     --  I eSE ZH NEPRYTULXNY MY  NAROD... I G|TY GANEBNY GANDALX RADZiMAJ NA
PRACYAGU  SYAMi  STAGODDZYAe.   sPACHATKU  liTVE*,  PASLYA,  LEDZX  NAROD  PASPEe
ASiMiLYAVACX YAE, PALYAKAM, USiM, KAMU NE  LYANOTA, KAMU HOCHACCA, ZABYeSHY GONAR,
ZABYeSHY SUMLENNE.
     * tUT ADLYUSTROeVAECCA MiF PRA "ZAVAEVU" BELARUSKiH ZEMLYAe PLEMEM LiTVA.
(zAeV. R|DAKTARA)
     nA NAS PACHALi AGLYADACCA TANCUYUCHYYA.
     --  bACHYCE, AGLYADAYUCCA. kALi  CHALAVEK KRYCHYCX --  iM NE PADABAECCA. yaNY
TUT  USE --  ADNO  KODLA. tOPCHUCX MALENXKiH,  VYRAKAYUCCA  SUMLENNYA, PRADAYUCX
BAGATYM DZYADAM DZYAeCHAT. vOSX BACHYCE G|TAGA  sAVU-sTAHOeSKAGA:  YA  B KANYA  NE
PASTAVie Z iM U ADNOJ STAJNi, BAYUCHYSYA  ZA KONSKUYU MARALX. a  G|TA  hOBALEVA,
PAVYATOVAYA mESALiNA.  I  G|TY,  aSANOViCH, ZVEe U  MAGiLU PRYGONNUYU  DZYAeCHYNU.
zARAZ  U  YAGO NYAMA  NA  G|TA PRAVA, ALE  EN  USE ADNO RASPUSNiCHAE. nYASHCHASNAYA
bELARUSX! dOBRY, PAMYARKOeNY, RAMANTYCHNY  NAROD  U  RUKAH TAKOJ  POSKUDZi.  I
PAKULX G|TY NAROD BUDZE DURNEM,  TAK BUDZE ZAeSEDY.  aDDAE  CHUZHYNCAM  LEPSHYH
SVAiH SYNOe, LEPSHYH  PA|TAe, DZETAK SVAiH NARAKAE CHUZHYNCAMi, PRAROKAe SVAiH,
BYCCAM VELXMi BAGATY. a SVAiH GEROYAe ADDAE NA PR|NG, A SAM SYADZiCX  U KLETCY
NAD  MiSKAJ Z BULXBAJ  DY  BRUCHKAJ i  LYPAE  VACHYMA. dORAGA  B  YA  DAe  TAMU
CHALAVEKU,  YAKi SKiNE NAR|SHCE Z SHYi NARODA eSiH G|TYH GNiLYH SHLYAHCYUKOe, TUPYH
Homo  Novus'Ae,  PYHATYH  VYSKACHAK,  PRADAZHNYH  ZHURNALiSTAe  i  ZROBiCX  YAGO
GASPADAROM ULASNAGA LESU. uSYU KROe ADDAe BY.
     viDACX,  PACHUCCi  MAE  ABVASTRYLiSYA: YA  eSE  ADCHUVAe  NA  SPiNE CHYJSXCi
POZiRK. kALi sVECiLOViCH SKONCHYe -- YA PAVYARNUeSYA i... STAe ASHALOMLENY. nADZEYA
yaNOeSKAYA STAYALA i SLUHALA NAS. aLE  G|TA BYLA  NE YANA, G|TA BYLA MARA, LYASNY
DUH, KAZACHNAYA ZDANX. yaNA BYLA e SYAR|DNEVYAKOVAJ  ZHANOCHAJ VOPRATCY:  SUKNYA, NA
YAKUYU  PAJSHLO  PYACXDZESYAT  LOKCYAe ZALACiSTAGA VARSHANSKAGA ATLASA,  PAVERH  YAE
DRUGAYA, BELAYA  Z BLAKiTNYMi,  ADLiVAYUCHYMi  SR|BRAM,  RAZVODAMi  i SHMATLiKiMi
RAZRUZAMi  NA  RUKAVAH  i PADOLE.  sTAN,  SCiSNUTY  e SNUROeKU, BYe PERAViTY
TONKiM ZALACiSTYM SNURAM,  YAKi  PADAe  AMALX DA ZYAMLi  DVUMA  KUTASAMi. a NA
PLYACHAH  BYe  TONKi  RUBOK Z  BELAGA TABiNU.  vALASY  BYLi  eZYATY  e  SETKU i
ePRYGOZHANY SHLYAGAVYM VYANKOM, STARAZHYTNYM  ZHANOCHYM UBORAM, YAKi TROHi  NAGADVAe
KARABLiK, ZROBLENY SA SR|BNYH NiCEJ. z ABODVUH RAGOe G|TAGA KARABLiKA ZViSAe
DA ZYAMLi TONKi BELY V|LYUM.
     g|TA BYLA KARALEeNA-LEBEDZX, ULADARKA BURSHTYNAVAGA PALACA, SLOVAM, CHORT
VEDAE SHTO, TOLXKi NE DAeNYAE BRYDKAE KACHANE. ya SAM PABACHYe, YAK VOCHY dUBATOeKA
VYRACHYLiSYA  i NiZHNYAYA SKiViCA  ADViSLA: EN, ViDACX,  i SAM NE  CHAKAe  TAKOGA.
viSKNULA SKRYPKA. sTALA CiSHYNYA.
     a YANA iSHLA PROSTA DA MYANE.
     g|TA DAVOLi NYAZRUCHNY eBOR, i ZVYCHAJNA EN  PSUE NYAZVYKLUYU DA YAGO ZHANCHYNU
-- SKOeVAE YAE  RUHi,  ROBiCX  CYAZHKAJ i MEHAVATAJ, ALE  G|TAYA NESLA  YAGO,  YAK
KARALEVA, BYCCAM USE ZHYCCE TOLXKi YAGO  i NASiLA: GORDA ADKiNUeSHY GALAVU, YANA
PLYLA  PAVAZHNA,  ZHANOCKi. I LUKAVA,  i  GANARLiVA eSMiHALiSYA Z-PAD V|LYUMU YAE
VYALiKiYA VOCHY, ABUDZHANYYA PACHUCCEM ULASNAJ PRYGAZHOSCi.
     dUBATOeK AZH ROHKNUe  AD ZDZieLENNYA i PAJSHOe DA YAE, USE PASKARAYUCHY KROK.
z  NEZRAZUMELYM  VYRAZAM BOLYU e VACHAH UZYAe YAE TVAR  U  DALONi i PACALAVAe  U
LOB,BURKNUeSHY NESHTA NAKSHTALT "TAKUYU PRYGAZHOSCX!..".
     a PASLYA VUSNY YAGO ZNOe RASPLYLiSYA eSMESHKAYU:
     --  kARALEVA!  pRYGAZHUNYA  MAYA! dACHAKALiSYA, SVYATYYA BALESNiCHKi! yaNOeSKAYA,
yaNOeSKAYA DA MEZENCA!!! dAZVOLX, DONECHKA, NOZHKU.
     I G|TY VYALiZNY  MEHAVATY CHALAVEK,  KR|KCHUCHY,  RASPASCERSYA NA  PADLOZE i
DAKRANUeSYA  VUSNAMi  DA  NASKA  YAE   MALENXKiH  TUFLiKAe.  pASLYA  eZNYAeSYA  i
ZARAGATAe:
     -- nU, DONYA, TR|BA TABE Z TAKiM KAPiTALAM SYADZECX CiHUTKA, YAK MYSH, A TO
YASHCH| eKRADUCX.
     I RAPTAM PADMiRGNUe:
     -- a SHTO,  KAB NAM  STARYNOYU TRAHNUCX, YAK TY  YASHCH|  DZYAeCHYNKAJ SA  MNOYU
SKAKALA? pADARUJ STAROMU BABRU ADZiN TANEC, A TAM HOCX i PAMiRACX.
     bELAYA KARALEVA PRACYAGNULA YAMU RUKU.
     -- g|J, LYABEDZiKi! -- KRYKNUe  iNVALiDAM dUBATOeK. --  dAVAJCE SPACHATKU
NASHAGA  "vETRYKU" KRUGi Z DVA,  A POTYM, Z MAJGO MESCA, -- VEDAECE, YAKOE? --
PERAHODZXCE NA MAZURA!
     I SAKR|TNA ZVYARNUeSYA DA MYANE:
     -- uSiM DOBRYYA NASHY TANCY, ALE TAKOGA AGNYAVOGA, YAK POLXSKi MAZUR, NYAMA.
"lYAVONiHA" --  TOLXKi YANA i MAGLA B PASPRACHACCA, ALE  DLYA  YAE TR|BA NEKALXKi
PAR,  A G|TYYA BABZDYRY i SLiNCYAJCHYKi HiBA MOGUCX? tUT TR|BA BALETNYMi NAGAMi
VALODACX, VOSX YAK U MYANE.
     I ZARAGATAe. a YA Z ZHAHAM GLYADZEe  NA YAGO NOGi-SHYNKi  i DUMAe:  "shTO  EN
ZROBiCX Z DOBRAGA TANCA?!"
     miZH TYM USE ADYSHLi eBOK, RASCHYSCiLi MESCA. ya CHUe GALASY:
     -- sAM... sAM BUDZE SKAKACX.
     ya NE PAJSHOe AD G|TAJ PRAFANACYi DALEJ TOLXKi TAMU, SHTO ZHADAe PAGLYADZECX
NA ZABYTY TANEC,  PRA YAKi YA TOLXKi ADNOJCHY  CHUe i YAKi, YAK KAZHUCX, BYe VELXMi
RASPAeSYUDZHANY GOD VOSEMDZESYAT TAMU.
     vYALiZNAYA  TUSHA  dUBATOeKA  VYPRASTALASYA,  EN  HMYKNUe i  eZYAe  yaNOeSKUYU
SHCHOPANNYU ZVERHU ZA PRAZRYSTUYU KiSCX LEVAJ RUKi.
     z PERSHYMi  ZH TAKTAMi "vETRYKU"  EN  STUKNUe ABCASAMi  i PAJSHOe  TRAJNYM
KROKAM, TO Z  PRAVAJ, TO Z LEVAJ NAGi.  I YAGO TUSHA RUHALASYA  NECHAKANA LEGKA,
SPACHATKU PRYSTUKVAYUCHY ABCASAMi PASLYA KOZHNYH TROH KROKAe, A PASLYA PROSTA TAK,
NA  CYPKAH. a PORUCH Z iM  PLYLA YANA,  PROSTA  PLYLA e  PAVETRY,  ZALACiSTAYA,
BELAYA, BLAKiTNAYA, YAK RAJSKAYA PTUSHKA, i V|LYUM YAE VieSYA e PAVETRY.
     pASLYA   YANY  KRUCiLiSYA,  PLYLi,  TO  ZBLiZHAYUCHYSYA,  TO  ADDALYAYUCHYSYA,  TO
PERASYAKAYUCHY ADZiN ADNAMU SHLYAH. nE, G|TA NE BYLA PRAFANACYYA, YAK NE Z'YAeLYAECCA
PRAFANACYYAJ TANEC  STAROGA  NACYAZH|LAGA  TANCORA,  YAKi  BYe  KALiSXCi VYALiKiM
MAJSTRAM. g|TA  BYe SAPRAeDY  "vETRYK", YAKi PASTUPOVA PERAHODZie  U BURU,  i
VOSX UZHO TOLXKi KRUCieSYA e PAVETRY V|LYUM, MiLXGACELi NOGi... I RAPTAM MUZYKi
RAeNULi  MAZURA.  g|TA  BYe  NE CALKAM MAZUR,  G|TA BYLA  NEJKAYA SPRADVECHNAYA
MYASCOVAYA  VARYYACYYA NA YAGO T|MU, YAKAYA  eKLYUCHALA e  SYABE |LEMENTY  TAGO SAMAGA
"vETRYKU".
     I  TUT  TUSHA  PAMCHALASYA NAPERAD, ZAGRUKALA  ABCASAMi,  PA-KACYACHY  MYAKKA
PACHALA ZANOSiCCA e PAVETRA, STUKAYUCHY e iM NAGOJ AB NAGU. a  PORUCH PLYLA YANA,
LEGKAYA, USMESHLiVAYA, VYALiKASNAYA.
     g|TA  BYLO SAPRAeDNAE DZiVA,  NYABACHANY CUD: DVA  CHALAVEKi e STARAZHYTNYH
VOPRATKAH STVARALi PERAD NAMi G|TUYU KAZKU.
     zRABieSHY KRUG, dUBATOeK PADVEe yaNOeSKUYU DA MYANE. ¨N BYe CHYRVONY YAK RAK.
     --  zAMARYLA   YANA  MYANE...  "vY,  DZYADZECHKA,  YAK  MALADY".  mA-ALA-DY,
MA-LA-DY!  nE,  NYAMA  CHAGO KAZACX,  Z'EZDZieSYA KONX. pASHLYUCX  MYANE HUTKA  DA
aBRAMA PA PiVA. vAM, MALADYYA, ZHYCX, VAM PESNi SPYAVACX, SKOKi SKAKACX. sKACHY,
HLOPCHA.
     zNOe PACHALiSYA TANCY. sVECiLOViCH TANCAVACX  NE LYUBie.  vARONA DZXMUeSYA i
TAKSAMA NE PADYHODZie, i  MNE DAVYALOSYA  TANCAVACX Z EYU DA SAMAJ VYACH|RY. I YAK
YANA TANCAVALA! ya MiMAVOLi ZAGLYADZEeSYA NA G|TY DZiCYACHY  TVAR, YAKi RAPTAM STAe
TAKiM ZHVAVYM i PRYEMNA  HiTRAVATYM. mY TANCAVALi,  i NAM USE  BYLO  MALA, MY
MCHALiSYA PA ZALE, PLYLi e PAVETRY, SCENY KRUCiLiSYA VAKOL, i NA iH NELXGA BYLO
NiCHOGA  ZAeVAZHYCX. nAP|eNA, i YANA ADCHUVALA TOE SAMAE, SHTO  YA, A  MAE PACHUCCE
MOZHNA PARAeNACX TOLXKi  Z TYMi  SNAMi, YAKiYA CHASAM  BYVAYUCX  U  YUNACTVE: TABE
SNiCCA, SHTO TY TANCUESH, i NYAZNACHAE  SHCHASCE AHAPLYAE S|RCA.  bACHYe YA TOLXKi YAE
RUZHOVY ZAKiNUTY TVAR, GALAVU, YAKAYA ZLEGKU PAHiSTVALASYA e TAKT MUZYCY.
     pAJSHLi VYACH|RACX. kALi YA VEe  YAE e  STALOVUYU,  MNE ZDALOSYA, SHTO  YA CHUYU e
KUTKU ZALY NEJKAE SHYPENNE. ya GLYANUe TUDY, U ZMROK, PABACHYe NECHYYA VOCHY -- TAM
SYADZELi STARYYA PANNY -- i PAJSHOe DALEJ. I  VYRAZNA  PACHUe, ADYSHOeSHY, YAK SUHi
GOLAS SKAZAe:
     --  vESYALiCCA,  YAK PERAD PAGiBELLYU.  nAGRASHYLi,  PRAGNYAViLi bOGA i YASHCH|
VESYALYACCA.  kLYATY  ROD...  niCHOGA,  HUTKA  PRYJDZE  DZiKAE  PALYAVANNE... aCH,
BESSAROMNiCA,  C|LY  VECHAR  Z  G|TYM  CHUZHYNCAM,  Z BYAZBOZHNiKAM.  sYABRA  SABE
ZNAJSHLA...  niCHOGA,  PABAZHUSYA, SHTO i  NA YAE KAROLX sTAH PAeSTANE. pACHYNAYUCCA
CEMNYYA NOCHY.
     g|TYYA  HALODNYYA  SLOVY  NAPOeNiLi MYANE TRYVOGAJ.  sAPRAeDY, YA PAEDU  i,
MAGCHYMA, PAZBAeLYU  G|TU DZYAeCHYNU MAGCHYMASCi VYJSCi  ZAMUZH. nASHTO YA Z EYU C|LY
VECHAR? shTO YA RABLYU? ya ZH ZUSiM, ZUSiM NE KAHAYU YAE i NiKOLi NE BUDU KAHACX, BO
VEDAYU SVAE  S|RCA. I YA CVERDA VYRASHYe NE  TANCAVACX BOLXSH Z EYU i NE  SYADZECX
PORUCH  ZA  STALOM.  I  NAOGUL, TR|BA  EHACX.  hOPiCX G|TAJ  PANSKA-SHLYAHECKAJ
iDYLii,  HUTCH|J DA  PROSTYH LYUDZEJ, DA  PRACY. ya PASADZie YAE  i  STAe PORUCH,
CVERDA  NAMERVAYUCHYSYA SPAJMACX  sVECiLOViCHA i PASADZiCX  Z  EYU.  aLE eSE  MAE
NAMERY RASPLYLiSYA DYMAM. sVECiLOViCH  YAK UVAJSHOe, TAK i  SEe U KANCY STALA. a
dUBATOeK SHCHYLXNA SEe SPRAVA AD GASPADYNi i BURKNUe:
     -- shTO STAiSH? sYADAJ, BRACE.
     I KALi YA SEe, DADAe:
     -- dOBRY Z CYABE SHLYAHCiC  BY ATRYMAeSYA GOD STO TAMU.  rUKi MOCNYYA,  VOCHY
STALEVYYA. I SABOYU GOZHY. tOLXKi CiKAVA MNE VEDACX, Ci SUR'EZNY TY CHALAVEK? ci
NE SHALYGAN TY CHASAM?
     I  YA BYe  VYMUSHANY SYADZECX PORUCH Z  GASPADYNYAJ: SLUZHYCX  EJ, DAKRANACCA
RUKOYU DA YAE RUKi, CHASAM DATYKACCA KALENAM DA YAE KALENA. I DOBRA  MNE BYLO, i
e TOJ ZHA CHAS ZLOSCX RAZBiRALA NA dUBATOeKA. sYADZiCX HMURY, YAK CMOK, GLYADZiCX
NA MYANE DAPYTLiVA. nA MUZHA SVAEJ PADAPECHNAJ PRYMERVAE, Ci SHTO?
     hUTKA eSE RAZVESYALiLiSYA. bYLO SHMAT Z'EDZENA  i YASHCH| BOLXSH VYPiTA. tVARY
PACHYRVANELi, DOSCiPY SYPALiSYA GRADAM.  a  dUBATOeK Pie  i Ee  BOLXSH ZA eSiH,
ADPUSKAYUCHY ZHARTY, AD YAKiH USE ZA ZHYVATY BRALiSYA.
     I ZLOSCX MAYA PASTUPOVA PRAJSHLA. ya  NAVAT BYe UDZYACHNY  dUBATOeKU, SHTO EN
ZATRYMAe MYANE TUT.
     a  PASLYA  ZNOe BYLi TANCY, i TOLXKi GADZiN  U  PYACX  NOCHY  GOSCi PACHALi
RAZ'YAZDZHACCA. dUBATOeK AD'YAZDZHAe ADNYM  Z  APOSHNiH.  pRAHODZYACHY MiMA  NAS,EN
PADYSHOe BLiZH|J i HRYPATA SKAZAe:
     --  vOSX SHTO,  HLOPCHA. zAPRASHAYU CYABE  DA  MYANE PRAZ  DZENX NA  HALASTUYU
GULYANKU. a YAK TY, DONXKA, MOZHA, i TY PAEDZESH DA NAS, Z PASERBiCAJ PASYADZiSH?
     -- nE, DZYADZECHKA, DZYAKUYU. ya ZASTANUSYA DOMA.
     vOLAT UZDYHNUe:
     -- gUBiSH TY SYABE, DONYA. nU, DOBRA.  a CYABE CHAKAYU.  gLYADZi.  u MYANE HATA
BEZ G|TYH ZAMORSKiH ZHARTAe, TABE G|TA CiKAVA.
     mY RAZViTALiSYA Z iM, SHCHYRA RAZViTAeSYA YA Z sVECiLOViCHAM.
     dOM  PUSCEe,  ZACiHALi KROKi,  EN ZNOe STAVAe GLUHiM i NYAMYM,  MAGCHYMA,
YASHCH| NA VASEMNACCACX GOD. sLUGi HADZiLi i GASiLi SVECHKi. yaNA ZNiKLA, i, KALi
YA eVAJSHOe U ZALU, YA PABACHYe YAE e YAE KAZACHNYM UBORY LYA PALAYUCHAGA KAMiNA. zNOe
CEMRA  AGARNULA KUTY ZALY, U YAKOJ YASHCH|, ZDAVALASYA, ZHYLi GUKi MUZYKi  i SMEH.
dOM PACHAe ZHYCX ZVYCHAJNYM ZHYCCEM -- CEMNYM, GLUHiM i ZMROCHNYM.
     ya  PADYSHOe BLiZH|J  i RAPTAM PABACHYe  YAE  BLEDNY  TVAR,  NA YAKiM  ZGASLi
APOSHNiYA SLYADY RADASCi. vECER ZAVYe U KOMiNE.
     -- pAN bELAR|CKi,  --  SKAZALA YANA. -- yaK GLUHA.  ya  ADVYKLA AD G|TAGA.
pROJDZEMSYA Z VAMi YASHCH| ADZiN VALXS, PERSH CHYM NAZAeSEDY...
     gOLAS YAE PERASEKSYA. ya  PAKLAe RUKU NA YAE STAN, i MY, PADPARADKOeVAYUCHYSYA
eNUTRANAJ MUZYCY, YAKAYA YASHCH| GUCHALA  e  NASHYH VUSHAH,  PAPLYLi PA ZALE. shORGAT
NASHYH  NOG GLUHA ADDAVAeSYA NAD STOLLYU. mNE BYLO CHAMUSXCi NAVAT STRASHNA, NiBY
YA  PRYSUTNiCHAe  NA PAHAVANNi, A YANA ZNOe  PERAZHYVALA eVESX VECHAR.  sTAN  YAE,
TONKi i  GNUTKi,  TROSHKi  HiSTAeSYA PAD MAEJ  RUKOYU,  VEYAe  YAE  V|LYUM,  ZHARAM
USPYHVALA  SUKNYA, KALi  MY  TRAPLYALi e VODBLiSK KAMiNNAGA  POLYMYA,  RABiLASYA
BLAKiTNAJ, KALi  MY TRAPLYALi e CEMRU. g|TY STARAZHYTNY eBOR,  G|TY V|LYUM, YAKi
KRANAeSYA CHASAM MAJGO TVARU, G|TY STAN PAD MAEJ RUKOYU i ZADUMENNYYA  APUSHCHANYYA
VOCHY, NAP|eNA, NiKOLi NE BUDUCX ZABYTY MNOJ.
     I RAPTAM YANA PRYTKNULASYA LBOM NA iMGNENNE DA MAJGO PLYACHA.
     -- uSE. nE MAGU BOLXSH. dAVOLi. g|TA eSE. dZYAKUJ VAM... ZA eSE.
     ya PAGLYADZEe NA YAE i PABACHYe VOCHY, YAKiYA BLiSHCHALi AD NYAVYPLAKANYH SLEZ.
     g|TA  BYLO SAPRAeDY eSE. yaNA PAJSHLA e  SVOJ PAKOJ,  A YA eSE  GLYADZEe NA
MALENXKUYU FiGURKU  e  STARAZHYTNYM UBRANNi, YAKAYA  iSHLA PA  ZALE, GUBLYAYUCHYSYA e
CEMRY PAD POZiRKAMi PRODKAe SA SCYANY.
     ya  ZABYeSYA e G|TU  NOCH  PAGASiCX SVECHKU NA STOLiKU LYA  AKNA i  LYAZHAe  U
SHYROKiM, YAK LUG, LOZHKU, UZHO ZASYNAYUCHY, KALi MAYU DRYMOTU PERARVALi ZNOe KROKi
e  KALiDORY.  vEDAYUCHY,  SHTO ZNOe  NiKOGA NE  ZAeVAZHU, KALi  VYGLYANU, YA LYAZHAe
SPAKOJNA.  hUTKA  KROKi  ZNiKLi.  ya  PACHAe  BYe ZNOe  DRAMACX,  KALi  RAPTAM
STRAPYANUeSYA.
     pRAZ SHYBU GLYADZEe NA MYANE CHALAVECHY TVAR.
     chALAVEK BYe SAPRAeDY VELXMi  MALENXKi (YA BACHYe  YAGO AMALX PA  POYAS),  U
KAPTANE Z SHYROKiM KAeNYAROM. g|TA BYe CHALAVEK i eSE ZH  NECHALAVECHAYA iSTOTA. yaE
GALOeKA BYLA SCiSNUTA  Z BAKOe i NENATURALXNA  VYCYAGNUTA e  DAeZHYNYU,  R|DKiYA
DOeGiYA VALASY ZViSALi Z YAE. aLE SAMYM  DZieNYM  BYe TVAR mALOGA chALAVEKA. ¨N
BYe AMALX TAKi ZYALENY, YAK VOPRATKA, ROT VYALiKi i BEZ VUSNAe, NOS MALENXKi, A
NiZHNiYA  PAVEKi BYLi NEPAMERNA VYALiKiYA, YAK U ZHABY. ya PARAeNAe  YAGO  Z MALPAJ,
ALE HUTCH|J G|TA BYe  TVAR SAPRAeDNAJ ZHABY. I VOCHY, SHYROKiYA, CEMNYYA, GLYADZELi
NA  MYANE  Z  TUPOJ  ZLOSCYU  i YASHCH|  CHYMSXCi  NEZRAZUMELYM.  pASLYA  Z'YAViLASYA
NENATURALXNA  DOeGAYA  ZELENAVATAYA  RUKA. ISTOTA  GLUHA  ZASTAGNALA,  i  G|TA
ABUDZiLA MYANE  AD  ZDRANCVENNYA.  ya KiNUeSYA  DA AKNA  i ZAeVAZHYe, SHTO  mALOGA
chALAVEKA NYAMA. ¨N ZNiK.
     ya Z TR|SKAM  ADCHYNie AKNO -- HALODNAE PAVETRA LiNULA e PAKOJ. vYSUNUeSHY
GALAVU, YA GLYADZEe  NA eSE BAKi -- NiKOGA. ¨N YAK VYPARYeSYA. sKOKNUCX  UNiZ EN
NE MOG, U G|TYM MESCY PAD DVUMA PAVERHAMi BYe YASHCH| TR|Ci (DOM STAYAe CHASTKOVA
NA  SHiLE), VOKNY SPRAVA i ZLEVA  BYLi ZACHYNENY, DY i KARNiZ BYe TAKi VUZKi,
SHTO  PA iM NE PRABEGLA B i MYSH. ya  ZACHYNie AKNO i ZADUMAeSYA, UPERSHYNYU eZYAeSHY
PAD SUMNENNE SVAE RAZUMOVYYA ZDOLXNASCi.
     shTO G|TA  BYLO? ya NE VERYe  Ni e bOGA, Ni e ZDANi,  ALE ZHYVYM CHALAVEKAM
G|TAYA  iSTOTA BYCX NE  MAGLA.  dY  i SKULX  YANA  MAGLA  Z'YAViCCA, KUDY MAGLA
ZNiKNUCX? dZE  MAGLA  iSNAVACX? nESHTA NYADOBRAE i TAEMNAE BYLO e  G|TYM DOME.
shTO  G|TA  TAKOE? nYAeZHO  SAPRAeDY ZDANX?
G|TAGA. a MOZHA, YA P'YANY? nE, YA AMALX NE Pie. dY i SKULX Z'YAViLiSYA B ZNOe TYYA
KROKi, SHTO ZARAZ GUCHACX U KALiDORY?  ci GUCHALi YANY TADY, KALi  YA BACHYe  TVAR
G|TAJ PACHVARY e AKNE.
     ciKAeNASCX  MAYA  DAJSHLA  DA MYAZHY  NEMAGCHYMAGA. nE,  YA NE  PAEDU  ADSYULX
ZAeTRA, YAK DUMAe, YA PAViNEN RAZGADACX USE G|TA. zhANCHYNA, YAKAYA PADARAVALA MNE
SENNYA YASHCH| ADZiN DOBRY  eSPAMiN,  VAR'YACEE TUT  AD ZHAHU,  TUT ROBiCCA  NESHTA
NESUMYASHCHALXNAE Z ZAKONAMi  NATURY, A YA PAEDU? aLE HTO DAPAMOZHA MNE? hTO? hTO
DAPAMOZHA MNE e POSHUKAH?  I  PRYPOMNiLiSYA MNE SLOVY sVECiLOViCHA: "pRYPAeZU DA
YAE  NOG  i  PAMRU". tAK, Z  iM  YA  i PAViNEN  SUSTR|CCA.  mY SPAJMAEM  G|TUYU
POSKUDZX, A KALi NE -- YA PAVERU e iSNAVANNE ZYALENYH ZDANYAe i ANELAe BOZHYH.


rAZDZEL PYATY

     pRAZ  DZENX  YA  PADYHODZie  DA  DOMA  dUBATOeKA.  ya  NE ZHADAe iSCi, ALE
GASPADYNYA SKAZALA: "IDZiCE, YA ZAGADVAYU. mNE NE BUDZE TUT STRASHNA".
     I YA PAJSHOe. pAJSCi MNE DAVYALOSYA ZUSiM U  DRUGi BOK AD DOMA, PA PAeDNEVY
eSHOD.  zAROSLAYA TRAVOYU ALEYA,  PAABAPAL YAKOJ  STAYAe ZMROCHNY,  YAK LES,  PARK,
DAVYALA  MYANE  DA AGARODZHY.  u ADNYM  MESCY TUT  NE  BYLO  PR|NTA (G|TA  BYLA
TAYAMNiCA nADZEi yaNOeSKAJ, YAKUYU YANA MNE VYKRYLA), i MOZHNA BYLO PRALEZCi. g|TA
BYLO DOBRA, BO MNE NE DAVYALOSYA, TAKiM CHYNAM, iSCi NA POeNACH, PA TOJ ALEi, PA
YAKOJ YA PRYEHAe, ABMiNACX UVESX PARK i TOLXKi TADY iSCi DA  DOMA dUBATOeKA. a
TAK YA PRALEZ  PRAZ AGARODZHU i VYBRAeSYA PA  ROeNAE MESCA. zLEVA i NAePROST AD
MYANE  BYLi  BYAZMEZHNYYA VERASOVYYA PUSTKi Z R|DKiMi  KUPAMi DR|e, SPRAVA NEJKiYA
ZARASCi, ZA iMi  POeNAYA, YAK  VOKA,  R|CHKA, POTYM BALOTNY  SKARLYUCHANY  LES, A
PASLYA,  ViDACX,  SAPRAeDNAYA  i  BEZNADZEJNAYA  DRYGVA.  nEDZE  VELXMi  DALEKA
ViDNELiSYA  ZA  VERASOVYMi  PUSTKAMi  VERHAViNY  DR|e,  ViDACX,  ABSADA  DOMA
dUBATOeKA.
     ya PAVOLXNA iSHOe PUSTKAYU, TOLXKi CHASAM TRAPLYAYUCHY NA  SHTOSXCi PADOBNAE DA
SCEZHKi.  I HOCX  ASENNYAE POLE BYLO ZMROCHNYM  i NEPRYTULXNYM, HOCX DVOJCHY NAD
MAEJ  GALAVOYU  PRALYATAe  VYALiZNY  KRUK -- MNE BYLO TUT LEGKA PASLYA  bALOTNYH
yaLiN. tUT BYLO  eSE ZVYCHAJNYM: iMHi NA KUPiNAH BALOTCAe,  SUHi  VERAS  PAMiZH
iMi, MYSHKA-MALYUTKA, YAKAYA CYAGNULA Z VYSOKAGA BADZYAKU BELY PUH, ViDACX, U SVAE
GNYAZDO, GATUYUCHYSYA NA ZiMU.
     ya PADYSHOe DA  DOMA dUBATOeKA  TOLXKi e PRYSMERKU,  KALi  VOKNY YAGO BYLi
YARKA  ASVETLENY. g|TA BYe SAMY  ZVYCHAJNY SHLYAHECKi DOM. sTARAZHYTNAJ PABUDOVY,
PRYSADZiSTY,  Z  VELXMi MALENXKiMi  AKENCAMi,  EN BYe  KRYTY  GONTAJ,  CHYSTA
PABELENY, MEe GANAK  Z CHATYRMA KALONAMi. pRAViNCYYALXNY ARHiT|KTAR  NE VEDAe,
ViDACX, VYADOMAGA SAKR|TU, i TAMU KALONY ZDAVALiSYA TROHi PUKATYMi eSYAR|DZiNE,
YAK  BACHONKi.  aKRUZHALA  DOM STARAYA ABSADA  Z  ZHOeTYH,  AMALX  UZHO  ABLYAPANYH
AGROMNiSTYH LiP.  zA DOMAM  VYALiKi PERAVAZHNA  FRUKTOVY SAD, ZA iM --  HUSTKA
eZARANAJ ZYAMLi.
     ya, ViDACX,  SPAZNieSYA, BO ZA VOKNAMi  eZHO GRYMELi GALASY. sUSTR|Li MYANE
GORACHA i STRASNA.
     -- bACYUHNY, SVENTYYA PAKUTNiCHKi! --  KRYCHAe dUBATOeK. --  z'YAVieSYA-TAKi,
Z'YAVieSYA,  BLUDNY SYN. zA  STOL YAGO, ZA STOL. aNTOSX, DZE TY TAM,  LABiDUDA?
rAZGONNUYU GOSCYU.  pRAHLOPALi, CH|RCi,  NAVAT NE SALYUTAVALi YAMU, STRAMYANNOJ NE
PADNESLi. u, ELUPY...
     zA STALOM SYADZELA CHALAVEK DZESYACX, USE MUZHCHYNY. zNAEMYYA MNE BYLi TOLXKi
sVECiLOViCH,  aLESX  vARONA i  sTAHOeSKi.  aMALX USE eZHO BYLi DAVOLi P'YANYYA i
RAZGLYADALi MYANE CHAMUSXCi  Z PAVYSHANAJ  CiKAeNASCYU.  sTOL LAMAeSYA  AD  STRAe:
ViDACX, dUBATOeK BYe Z MYASCOVYH ZAMOZHNYH SHLYAHCYUKOe. zAMOZHNASCX BYLA,  ADNAK,
ADNOSNAYA.  eSCi i PiCX BYLO SHTO, ALE PAKOi, PRAZ YAKiYA YA iSHOe, NE VYZNACHALiSYA
BAGATYM   ABSTALYAVANNEM.   sCENY  PABELENYYA,   AKANiCY  RAZXBLENYYA  i   YARKA
AFARBAVANYYA,  M|BLYA  STARAYA  i  NE  VELXMi PRYGOZHAYA,  ZATOE  VELXMi  CYAZHKAYA.
sTARASVECHCHYNA GLYADZELA Z KOZHNAGA KUTA. u STALOVAJ, AKRAMYA SHYROKAGA  DUBOVAGA
STALA, TABUR|TAe, ABCYAGNUTYH ZYALENAJ SHAeKAViSTAJ PALACENKAJ, DVUH DANCYGSKiH
KR|SLAe,  ABABiTYH PAZALOCHANYM  SAF'YANAM, DY  TRAJNOGA LYUST|RKA e KARYCHNEVAJ
RAME,  YAKAYA PERADAVALA GORAD Z CARKOeNYMi  GLAVAMi, NiCHOGA NE BYLO. sTRAKATA
APRANUTYYA GOSCi GLYADZELi NA MYANE.
     -- shTO VY VOCHY eTAROPiLi! --  GARKNUe dUBATOeK. -- sTALiCHNAGA  CHALAVEKA
NE  BACHYLi, MYADZVEDZi,  Ci  SHTO?  aNU,  DAPAMAZHYCE GOSCYU, PAKLADZiCE  NA YAGO
BLYUDA, SHTO VAM PA GUSTU.
     vALASATYYA ZYAPY ZAeSMiHALiSYA, LAPY NACHALi RUHACCA.  hUTKA NA MAiM BLYUDZE
LYAZHAe  VYALiZNY GUSX  Z  BRUSNiCHNYM  VAR|NNEM,  iNDYKOVAYA  NOZHKA Z  YABLYKAMi,
SALENYYA GRYBY, DZESYATAK KALDUNOe, A Z USiH BAKOe TOLXKi i CHUTNA BYLO:
     -- a VOSX  PAMPUSHKi Z CHASNAKOM... a VOSX, PANE, KAVALAK SHYNACHKi DZiKAGA
YAPRUKA, NAPERCHANY, AGNEM GARYCX.  pAMYACCYU MACi  ZAKLiNAYUCHY -- VAZXMiCE...  a
VOSX CUDOeNAYA... a VOSX NEZVYCHAJNY...
     -- vOSX YAK U NAS PA-BELARUSKU CHASTUYUCX, -- RAGATAe GASPADAR, PABACHYeSHY,
SHTO YA ZUSiM RAZGUBieSYA.
     pERADA MNOYU VYRASLA GARA. ya PASPRABAVAe PRAT|STAVACX, ALE VYKLiKAe TAKi
VYBUH ABUR|NNYA  (U ADNAGO Z GASCEJ NAVAT SLEZY PACYAKLi; PRAeDA, EN BYe TROHi
NAPADPiTKU), SHTO YA ZDAeSYA.
     lABiDUDA aNTOSX PRYNES MNE NA PADNOSE "RAZGONNUYU" CHARKU. ya VELXMi MOCNY
NA HMELX CHALAVEK, ALE TUT YA RAZGUBieSYA. u CHARCY BYLO  NE MENSH YAK NA BUT|LXKU
NEJKAJ ZHOeTAJ PRAZRYSTAJ VADKASCi.
     -- nE MAGU.
     --  yaK  G|TA  NE MAGU? nE  MOZHA TOLXKi CNATLiVAYA DZEeKA, DY i TAYA HUTKA
ZGADZHAECCA.
     -- mNOGA, PAN dUBATOeK.
     -- mNOGA, KALi TRY ZHONKi e HACE, DY i TO NE DLYA KOZHNAGA... e-|, HLOPCY,
NAS NE PAVAZHAYUCX. pRASiCE SHANOeNAGA GOSCYA.
     -- nE CHYNiCE KRYeDY... vYPiCE, -- ZARAeLi GOSCi MYADZVEDZHYMi GALASAMi.
     dAVYALOSYA  VYPiCX.  vADKASCX  APALiLA eSE MAE VANTROBY, VOGNENNYYA  KRUGi
ZAHADZiLi e GALAVE, ALE YA STRYMAeSYA, NE SKRYVieSYA.
     -- mUZHCHYNA! -- PAHVALie dUBATOeK.
     -- shTO G|TA? -- PRAGLYNUeSHY DOBRY KAVALAK SHYNKi, SPYTAe YA.
     --  gO! sTARKU  POLXSKUYU  VEDAESH,  GAR|LKU  VEDAESH,  HAHLACKi  SPATYKACH
TAKSAMA, A  NASHAGA  "TRYS DZiViNiRYS"  NE VEDAESH. g|TA, BRACE,  PA-LiTOeSKU*
"TROJCHY DZEVYACX", GAR|LKA  NA DVACCACi SYAMi TRAVAH. mY YAE  SAKR|T U LiTOeCAe
VYVEDALi STAGODDZi TAMU. zARAZ YAE i SAMi LiTOeCY ZABYLi, A MY YASHCH| PAMYATAEM.
pi NA ZDAROeECHKA, PASLYA YA CYABE STAeNYM MEDAM PACHASTUYU.
     * tUT MAYUCCA NA eVAZE BALTY-ZHAMOJTY. (zAeV. R|DAKTARA)
     -- a G|TA SHTO?  --  SPYTAe  YA, TORKAYUCHY  ViD|LXCAM  U NESHTA  CEMNAE  NA
TALERCY.
     -- kAHANENXKi  TY  MOJ, G|TA LASiNYYA GUBY e  PADSALODZHANYM VOCACE.  eSH,
BRACE, SiLKUJSYA. g|TA STRAVA  DLYA VOLATAe. pRODKi NASHY, ZYAMLYA  iM PUHAM,  NE
DURNYYA BYLi. eSH, ABAVYAZKOVA iH ESH.
     a PRAZ HViLiNU, ZABYeSHYSYA, SHTO R|KAMENDAVAe "GUBY", KRYCHAe:
     --  nE, BRACE, TY  e  MYANE  ADSYULX, NE PAKASHTAVAeSHY HALODNYH PiRAGOe  Z
GUSiNAJ PYACHONKAJ, NE POJDZESH. aNTOSX, SYUDY!
     pADYSHOe aNTOSX Z PiRAGAMi. ya BYe ADMOVieSYA.
     -- pADAJ DA GOSCYA e NOGi. bi DURNOJ GALAVOYU e PADLOGU, PRASi, BO  GOSCX
NAS KRYeDZiCX.
     pRAZ HViLiNU YA BYe TAKSAMA NAPADPiTKU. vAKOL KRYCHALi, SPYAVALi, ALE YA NE
ZABYVAe ESCi. dUBATOeK ViSEe U MYANE NA PLYACHY i DUDNie NESHTA, SHTO YA NE VELXMi
i SLUHAe. pAKOJ PACHYNAe RAZGOJDVACCA.

     a-A VYP'EM CHARKU,
     a ZA EJ DRU-GU-YU, --

     ROe NEHTA. I RAPTAM YA PRYPOMNie DALEKi DOM U YALOVYM PARKU, BARADU  MOHU
NA DR|VAH, KAMiN, SUMNUYU POSTACX LYA YAGO. mNE STALA SUMNA. "ya P'YANAYA  SViNNYA,
-- PAeTARAe YA, --  NELXGA RASKASHAVACX, KALi iNSHAMU DR|NNA".  I TAK MNE STALA
SHKADA YAE, SHTO YA PASPRABAVAe ZAPLAKACX  i... ADRAZU ZRABieSYA CVYAROZYM.  gOSCi
eSTAVALi Z-ZA STALA.
     -- pANOVE, -- KAZAe dUBATOeK,  -- VY  PRAGULYAJCESYA TROSHKi,  TR|BA  STOL
PADNAViCX.
     bOZHA, G|TA  BYe YASHCH| TOLXKi  PACHATAK! a YANY ZH  BYLi eZHO  DOBRA NAPiTYYA.
bYLO VOSEM  GADZiN VECHARA.  niCHOGA. yaSHCH| RANA. ya  VEDAe, SHTO,  TAK  RAPTOeNA
PRACVERAZEeSHY,  YA  BOLXSH  NE  BUDU  SENNYA  P'YANYM,  ALE eSE  ZH VYRASHYe  PiCX
ASCYAROZHNA, BO YASHCH| e BALOCE ZAGRAZNESH -- BUDZE TADY SHTUKA.
     rAZVAZHALiSYA. dUBATOeK  PAKAZVAe DOBRUYU  KALEKCYYU  ZBROi.  vELXMi HVALie
ADNU STARUYU  SHABLYU,  YAKUYU VYPRASie U rAMANA  yaNOeSKAGA. kAZAe, SHTO  RASEJSKi
BULAT BYAR|  MEDNUYU  PLASCiNU, POLXSKAYA  "ZYGMUNTOeKA" DAVOLi TOeSTY CViK,  A
G|TA -- NASHA, SAKR|T YASHCH| TATARY  PRY  viTAeCE ZAVEZLi. I eNUTRY RTUCX, UDAR
TAKi, SHTO NE TONKUYU MEDNUYU PLASCiNKU  VOZXME, ALE i TOeSTUYU. yaMU  NE VERYLi.
¨N RASKRYCHAeSYA, ZAGADAe aNTOSYU PRYNESCi  CHURAK. aNTOSX UNES U PAKOJ KAROTKAE
BERVYANO TAeSHCHYNEYU e TRY CHALAVECHYYA SHYi, PASTAVie NA PADLOGU.
     uSE PRYCiHLi. dUBATOeK PRYMERYeSYA, VYSKALieSYA, i RAPTAM SHABLYA APiSALA e
PAVETRY AMALX NYABACHNAE PAeKOLA.
     hAKNUeSHY NUTROM, dUBATOeK PACYAGNUe SHABLYU  NA SYABE  i... PERASEK BERVYANO
NAeSKOS. pAMAHAe KiSCYU RUKi e PAVETRY. uSE MAeCHALi, PRYGALOMSHANYYA.
     -- vOSX YAK TR|BA, -- KAROTKA SKAZAe EN.
     u G|TAJ PYAR|RVE MNE eDALOSYA ADVESCi sVECiLOViCHA NA GANAK i, NAPAMYATAeSHY
YAMU  YAGONYYA SLOVY, RASKAZACX PRA eSE, SHTO ADBYVALASYA  e bALOTNYH  yaLiNAH. ¨N
NADTA eSHVALYAVAeSYA,  SKAZAe, SHTO CHUe PRA  eSE G|TA  i RANEJ,  ALE NE  VELXMi
VERYe.
     -- cYAPER VERYCE?
     -- vAM  VERU,  -- PROSTA  SKAZAe EN. -- I ABYACAYU VAM,  PAKULX  YA  ZHYVY,
NiVODNY VOLAS NE ePADZE Z YAE GALAVY. d'YABAL G|TA, ZDANX ABO SHTOSXCi iNSHAE --
YA STANU NA YAGONYM SHLYAHU.
     mY DAMOViLiSYA, SHTO EN i YA BUDZEM RASSLEDAVACX G|TU SPRAVU RAZAM, SHTO EN
PRAZ DZENX  PRYJDZE  DA MYANE  i RASKAZHA, PRA  SHTO  EN DAVEDAeSYA  e NAVAKOLLi
(ROZNYYA  PAGALOSKi  i  PLETKi  MAGLi  PRYNESCi  P|eNUYU  KARYSCX).  dUBATOeKA
VYRASHYLi PAKULX SHTO e SPRAVU NE BLYTACX: STARY MOG RAZNERVAVACCA i, PA SVAiM
ZVYCHAi, SEKCHY Z PLYACHA.
     vYACH|RA  CYAGNULASYA  DALEJ.  zNOe  CHASTAVALi, ZNOe PiLi. ya ZAeVAZHYe,  SHTO
dUBATOeK PADLiVAE SABE i MNE ROeNA, P'E i DAPYTLiVA PAGLYADAE NA MYANE. kALi YA
VYPiVAe  CHARKU,  NA  YAGO  TVARY  Z'YAeLYAeSYA  VYRAZ  ZADAVALXNENNYA.  g|TA BYLO
SVAERODNAE PADBUHTORVANNE NA  SPABORNiCTVA.  a e  PYAR|RVAH EN PRAPANOeVAe TO
"BLiNY Z  MACHANKAYU",  TO  "NADZVYCHAJNYYA SHTONiKi  Z  MYASAM, TAK i  PLAVAYUCX U
MASLE, SVYATYYA TAKiH NE ELi". viDACX, EN  APRABOeVAe MYANE Z USiH BAKOe. ya Pie
i AMALX NE P'YANEe.
     aSTATNiYA,  AKRAMYA sVECiLOViCHA,  BYLi  eZHO  e  TYM STANE, KALi  KOZHNY NE
SLUHAE,  SHTO  KAZHA  DRUGi, KALi TVARY CHYRVONYYA,  KALi  ADZiN  SPYAVAE,  DRUGi
RASKAZVAE  SYABRU  PRA  GiSTORYYU  Z  YAGO  KAHANKAJ,  TR|Ci  NADDZiRAECCA, KAB
ZVYARNUCX UVAGU eSiH NA NEJKi KALARYTNY FAKT SVAEJ  BiYAGRAFii, A CHACVERTY SAM
SABE RASPAVYADAE, YAKAYA DOBRAYA  e YAGO BYLA MACi, i YAKi EN  P'YANYUGA, i  YAKi  EN
GANEBNY: NYAVARTY TAKOJ MACi SYN.
     sPYAVALi, CALAVALiSYA. nEHTA VYe:

     mAYA ZHONKA e HACE,
     a YA P'YU, GULYAYU.
     kARCHMARU VALA, A DUSHU
     d'YABLU PRAPiVAYU.

     dRUGi CYAGNUe SVAE:

     rASKAZHYCE MNE, DOBRY LYUDZEJKi,
     dZE MOJ LYUBY NACHUE.
     kALi e DALXNYAJ DAROZE --
     pAMAZHY YAMU, bOZHA,
     yaK VA eDOVACHKi NA PASCELECHCY --
     pAKARAJ YAGO, bOZHA.
     yaK VA eDOVACHKi NA PASCELECHCY...

     hTOSXCi  PRYeZNYAe GALAVU AD  STALA  i PRASPYAVAe SVOJ  VARYYANT  APOSHNYAGA
RADKA:

     pAM-MAZHY YAMU... TOZH-ZHA.

     uSE ZARAGATALi.
     miZH TYM dUBATOeK PAKRUCie GALAVOYU, YAK BYCCAM ADGANYAYUCHY ACHMUR|NNE, USTAe
i AGALASie:
     -- ya NAR|SHCE ZNAJSHOe SYAROD MALADYH SAPRAeDNAGA  SHLYAHCiCA.  ¨N Pie SENNYA
BOLXSH ZA  MYANE,  YA ADUR|e, A EN SVEZHY, YAK  HMYZ  PAD DAZHDZHOM. vY eSE  TUT NE
VYTRYMALi B i PALOVY G|TAGA. dZEVYACX Z VAS  LYAZHALi B BEZ NOG, A ADZiN MYKAe.
g|TA  MUZHCHYNA! g|TA CHALAVEK! yaGO, i TOLXKi YAGO, YA Z ZADAVALXNENNEM UZYAe BY e
SYABRY YUNACTVA.
     uSE PACHALi KRYCHACX "SLAVU". tOLXKi ADZiN vARONA GLYADZEe NA MYANE ZMROCHNA
i Z'EDLiVA. piLi ZA MAE ZDAROeE,  ZA  SHLYAHTU  -- SOLX ZYAMLi, ZA  MAYU BUDUCHUYU
ZHONKU.
     kALi  ZAHAPLENNE  TROSHKi PRYCiHLA,  dUBATOeK  PAGLYADZEe MNE  e  VOCHY  i
DAVYARALXNA SPYTAe:
     -- aZH|NiSHSYA?
     ya NYAP|eNA HiTNUe GALAVOYU, HOCX  DOBRA RAZUMEe, PRA SHTO  EN  PYTAE.  ¨N,
ViDACX,  BYe  UP|eNENY  e  G|TYM,  A  MNE  NE  HACELASYA  YAGO  PERAKONVACX  U
ADVAROTNYM.  sTAROMU  YA  SPADABAeSYA,  EN BYe  PADPiTY  ZARAZ  i  MOG  VELXMi
PAKRYeDZiCCA,  KALi B YA SHCHYRA SKAZAe YAMU, SHTO  YA NiKOLi PRA G|TA NE DUMAe  i
DUMACX NE HACHU.
     --  yaNA  PRYGOZHAYA, --  ZAMEST  ADKAZU SCVERDZie  dUBATOeK  i  eZDYHNUe,
ADVODZYACHY eBOK VOCHY.
     -- hTO? -- SPYTAe YA.
     -- mAYA PADAPECHNAYA.
     sPRAVA ZAJSHLA ZANADTA DALEKA, i  BOLXSH KRUCiCX NELXGA  BYLO, ATRYMALASYA
B, SHTO YA SKAMPRAMETAVAe DZYAeCHYNU.
     -- ya NE DUMAe PRA G|TA,  -- SKAZAe  YA. -- a KAB NAVAT i DUMAe, DYK G|TA
SPRAVA NE MAYA. sPYTALi B PERSH ZA eSE e YAE.
     -- uNiKAESH SUR'EZNAGA ADKAZU, -- RAPTAM Z'EDLiVA PRACADZie vARONA (YA NE
CHAKAe, SHTO  EN MOZHA  CHUCX NASHU CiHUYU  RAZMOVU).  --  nE HOCHASH PROSTA i SHCHYRA
SKAZACX SUR'EZNYM LYUDZYAM, SHTO GONiSHSYA ZA GRASHYMA, ZA RADAViTAJ ZHONKAYU.
     ya ZBYALEe. IMKNUCHYSYA TRYMACCA SPAKOJNA, ADKAZAe:
     --  ya NE  ZBiRAYUSYA ZHANiCCA. I NAOGUL LiCHU,  SHTO RAZMOVA PRA DZYAeCHYNU  e
HALASTOJ  PADPiTAJ KAMPANii -- NE PASUE SAPRAeDNAMU CHALAVEKU. zACiHNiCE, PAN
vARONA,  NE  PRYCYAGVAJCE eVAGi P'YANYH DA  BYAZViNNAJ  DZYAeCHYNY, NE PSUJCE  YAE
R|PUTACYi, i YA, HOCX G|TA ZHAHLiVAYA ABRAZA, DARUYU VAM YAE.
     -- hO! -- SKAZAe vARONA. -- ¨N MNE DARUE. g|TY KOT, G|TAE HAMUJLA.
     -- zAMAeCHYCE!  -- KRYKNUe YA. -- yaK VY  ABRAZHAECE YAE ADNYM Z G|TYH SLOe,
PADUMAJCE?!
     -- pANOVE! pANOVE! -- SUPAKOJVAe NAS dUBATOeK. -- vARONA, TY P'YANY.
     -- dUMAJCE SAMi. ya SPUSCie  VAM ADNOJCHY VASHU PRAViNU, YA NE  BUDU G|TAGA
RABiCX BOLXSH, -- PRASHYPEe vARONA.
     -- mYARZOTNiK! -- GARKNUe YA, SHALEYUCHY.
     -- g|TA YA?
     --  tAK, VY! -- KRYKNUe YA  TAK STRASHNA, SHTO NAVAT TOJ, HTO SPAe,  UZNYAe
GALAVU AD STALA. -- ya PRYMUSHU VAS ZAMAZACX GLOTKU.
     sTALOVY NOZH PRASViSCEe  U PAVETRY i  PLAZAM STUKNUeSYA  MNE e GRUDZi.  ya
eSKOCHYe Z MESCA, SHAPie vARONU ZA GRUDZi i TRAHANUe. u TOJ SAMY CHAS dUBATOeK
SHAPie NAS ZA PLECHY i RASCYAGNUe, MOeCHKi SHTURHNUeSHY vARONU e GRUDZi.
     -- sAROMSYA, aLESX! -- ZAGRYMEe EN. -- tY SHCHANYUK... zARAZ ZHA MiRYSYA.
     --  nE,  CHAKAJ, dUBATOeK. sPRAVA SUR'EZNAYA. pOZNA. zAKRANUTY MOJ GONAR,
-- RYKAe vARONA.
     --  I MOJ GONAR, YAK GASPADARA.  hTO CYAPER PRYEDZE DA MYANE e  GOSCi? uSE
SKAZHUCX, SHTO e MYANE MOZHNA NARVACCA NA TAKOE, -- GUDZEe dUBATOeK.
     -- pLYAVACX, -- VYKRYKNUe, ASHCH|RYeSHYSYA, vARONA.
     dUBATOeK MOeCHKi DAe YAMU POeHU.
     -- cYAPER TY BUDZESH PERSH ZA eSE BiCCA NA SHABLYAH,  SA MNOYU,  BO EN TOLXKi
eZYAe CYABE ZA GRUDZi, -- PRASiPEe EN TAKiM GOLASAM,  SHTO MNOGiYA ZDRYGANULiSYA.
-- ya ZRABLYU TAK, SHTO MOJ GOSCX POJDZE ADSYULX ZHYVY i ZDAROVY.
     -- pAMYLYAESHSYA,  --  AMALX SPAKOJNA SKAZAe vARONA. -- hTO PERSHY ABRAZie,
TOJ PERSHY i e CHARZE. a PASLYA eZHO SPRAVA BUDZE i Z TABOYU, HOCX i ZABi MYANE.
     -- aLESX, -- AMALX BLAGAe dUBATOeK. -- nE RABi GANXBY MAEJ HACE.
     -- ¨N BUDZE BiCCA SA MNOYU, -- CVERDA SKAZAe vARONA.
     --  nU  i  DOBRA,  --  NECHAKANA  ZGADZieSYA  GASPADAR.  --  niCHOGA,  PAN
bELAR|CKi.  bUDZXCE MUZHNYMi. g|TY  SViNTUH  ZARAZ TAKi P'YANY,  SHTO NE  ZMOZHA
TRYMACX  PULGAKA.  ya,  BADAJ  SHTO,  STANU  PORUCH  Z VAMi,  G|TA  BUDZE SAMAE
NEBYASPECHNAE AD KULX MESCA NA eSiM MESCY DU|Li.
     -- shTO VY,  PANE rYGOR... -- YA PAKLAe DALONX YAMU NA CHLYACHO. -- nE TR|BA.
ya NE BAYUSYA. bUDZXCE MUZHNYMi i VY.
     vARONA eTAROPie NA MYANE SVAE CHORNYYA MERTVYYA VOCHY:
     -- ya YASHCH| NE SKONCHYe.  sTRALYACCA BUDZEM NE  e SADZE, iNACHAJ  G|TY FAC|T
UCYACH|. I NE ZAeTRA, iNACHAJ EN AD'EDZE ADSYULX. sTRALYACCA BUDZEM TUT, ZARAZ, U
PUSTYM PAKOi LYA iMSHANiKA. I KOZHNAMU PA TRY KULi. u CEMRY.
     dUBATOeK ZRABie PRAT|STUYUCHY ZH|ST, ALE e MAYU DUSHU eZHO ZAKRALASYA HALODNAYA
VAR'YACKAYA YARASCX.  mNE BYLO  eSE ADNO, YA  NENAViDZEe G|TAGA CHALAVEKA,  ZABYe
yaNOeSKUYU, PRACU, SYABE.
     --  ya PADPARADKOeVAYUSYA VASHAMU  ZHADANNYU, -- Z'EDLiVA SKAZAe  YA.  -- a VY
SKARYSTAECE CEMRU, KAB UCYACHY AD MYANE? zR|SHTY, YAK HOCHACE.
     -- ILXVYANYA! -- PACHUe YA PERARYViSTY GOLAS dUBATOeKA.
     ya  GLYANUe  NA YAGO i eRAZieSYA. nA STAROGA SHKADA BYLO GLYADZECX.  tVAR YAGO
PERAKRYVieSYA, U VOCHKAH BYLA  NYALYUDSKAYA TUGA i SORAM, TAKi SORAM, TAKi SORAM,
HOCX  LUSNi...  ¨N  LEDZX-LEDZX  NE  PLAKAe,  i NA KANCY NOSA  ViSELA NEJKAYA
PADAZRONAYA KROPLYA. ¨N NAVAT U VOCHY MNE NE ZiRNUe, PAVYARNUeSYA i MAHNUe RUKOYU.
     IMSHANiK PRYLYAGAe DA  DOMA,  VYALiZNAE PAMYASHKANNE  Z SiVYM MOHAM U  PAZAH
SCENAK. pAVUCiNNE, YAK RASKRUCHANYYA SUVOi PALATNA, ViSELA Z SALAMYANAJ STRAHi i
HiTALASYA AD KROKAe. dVA SHLYAHCiCY NESLi SVECHKi  i  PRAVODZiLi NAS U  PAKOJ LYA
iMSHANiKA,  ZUSiM PUSTY, Z  SH|RAJ  BRUDNAJ  ATYNKOeKAJ i BEZ AKON.  tUT PAHLA
MYSHAMi i BRYDOTAJ ZAPUSCENNYA.
     kALi SKAZACX SUMLENNA,  YA  BAYAeSYA,  i VELXMi  BAYAeSYA. pACHUCCi  MAE BYLi
PADOBNYMi DA PACHUCCYAe BYKA NA BOJNi ABO CHALAVEKA, YAKi SYADZiCX  U DANTYSTA. I
KEPSKA, i BRYDKA, ALE eCYAKACX NELXGA.
     "nU  SHTO BUDZE, YAK EN VOSX  ZARAZ VOZXME i STR|LXNE  i  TRAPiCX  MNE  e
ZHYVOT? aH, G|TA ZHAHLiVA! uCYACHY B KUDY".
     mNE  CHAMUSXCi ASABLiVA ZHAHLiVAJ ZDAVALASYA RANA e ZHYVOT. a YA YASHCH| TOLXKi
SHTO PAD'Ee.
     ya  LEDZX  NE ZAMYCHAe  AD TUGi i  AGiDY.  aLE  SVOECHASOVA  SHAMYANUeSYA  i
PAGLYADZEe NA vARONU. ¨N STAYAe Z SEKUNDANTAMi LYA  PROCiLEGLAJ SCYANY, ZAKLAeSHY
LEVUYU  RUKU  e KiSH|NX  CHORNAGA FRAKA,  A  e PRAVAJ,  APUSHCHANAJ  UNiZ, TRYMAe
DU|LXNY PULGAK. dVA  DRUGiYA  YAMU ZAKLALi  e KiSH|Ni. yaGO  ZHOeTY, SUHi i NEJKi
GR|BLiVY  TVAR  BYe SPAKOJNY. nE VEDAYU, Ci MOG  YA SKAZACX TOE SAMAE PRA SVOJ
TVAR.
     dVA  MAE SEKUNDANTY (ADZiN Z iH BYe  dUBATOeK) DALi i  MNE PULGAK,  DVA
DRUGiYA PULGAKi PAKLALi e KiSH|Ni -- YA NiCHOGA NE ZAeVAZHAe,  YA GLYADZEe  NA TVAR
CHALAVEKA, YAKOGA YA PAViNEN ZABiCX, BO iNACHAJ EN ZAB'E MYANE. ya GLYADZEe NA  YAGO
Z NEJKAJ  PRAGNASCYU, YAK BYCCAM ZHADAYUCHY ZRAZUMECX, ZA  SHTO EN  ZAB'E MYANE, ZA
SHTO EN MYANE NENAViDZiCX.
     "zA  SHTO  YA  YAGO ZAB'YU?  -- PADUMAe YA, YAK BYCCAM  TOLXKi YA  STAYAe TUT Z
PULGAKAM U  RUC|.  -- nE,  YAGO NELXGA ZABiVACX.  I NAVAT NE  e TYM, NE e TYM
SPRAVA,  A  VOSX G|TA TONKAYA,  TAKAYA  SLABAYA CHALAVECHAYA  SHYYA, YAKUYU  TAK LEGKA
PERARVACX".  ya  NE HACEe  PAMiRACX TAKSAMA, YA  VYRASHYe  VYKRUCHVACCA, DABiCCA
TAGO, KAB vARONA STR|Lie TRY RAZY, i TYM SKONCHYCX DU|LX.
     sEKUNDANTY VYJSHLi i PAKiNULi NAS DVUH U PAKOi. pASLYA DZVERY ZACHYNiLiSYA.
mY APYNULiSYA  e POeNAJ  CEMRY.  hUTKA  PRAGUCHAe GOLAS  ADNAGO  Z SEKUNDANTAe
vARONY:
     -- pACHYNAJCE.
     ya ZRABie LEVAJ NAGOYU DVA "KROKi" eBOK i PASLYA  ASCYAROZHNA PASTAVie YAE NA
RANEJSHAE  MESCA. dZieNA,  ALE  eSYALYAKAE HVALYAVANNE  ZNiKLA,  YA DZEJNiCHAe  YAK
AeTAMAT, ALE TAK RAZUMNA i  HUTKA,  YAK NiKOLi NE ZDOLEe BY  ZRABiCX G|TA PAD
KANTROLEM MOZGU. nE SLYHAM,  A HUTCH|J SKURAJ YA ADCHUVAe  PRYSUTNASCX vARONY e
PAKOi, TAM, LYA DRUGOJ SCYANY.
     mY MAeCHALi. zARAZ SPRAVA ZALEZHALA SHMAT U  CHYM AD TAGO,  HTO BUDZE BOLXSH
VYTRYMANY. pALEC MOJ TAK i iMKNUeSYA HUTCH|J NACiSNUCX SPUSK.
     uSPYSHKA AZARYLA PAKOJ. nE VYTRYMAe vARONA. kULYA ViZGANULA NEDZE e LEVYM
BAKU AD MYANE, COKNULASYA  e SCYANU. ya MOG BY  STR|LiCX U TOJ MOMANT TAK VERNA,
YAK PRY DZENNYM  SVYATLE. aLE  YA  NE STR|Lie,  TOLXKi PAMACAe RUKOYU TOE MESCA,
KUDY YANA eDARYLA. a POTYM ZASTAeSYA NA TYM SAMYM MESCY.
     vARONA, ViDACX, NE MOG NAVAT i PADUMACX, SHTO  YA DRUGi RAZ UZHYe TOJ SAMY
PRYEM. ya CHUe YAGO eSHVALYAVANAE SiPLAE DYHANNE.
     dRUGi STR|L  PULGAKA vARONY ADDAeSYA e  PAKOi. I ZNOe YA  NE STRALYAe. aLE
STAYACX BOLXSH NA MESCY NE BYLO  MAiH SiL, TYM BOLXSH  SHTO  YA CHUe: vARONA PACHAe
KRASCiSYA LYA SCYANY, A PASLYA, ZDAECCA, U MOJ BOK.
     nERVY  MAE NE  VYTRYMALi,  YA ASCYAROZHNA PACHAe  KUDYSXCi  iSCi.  a  CEMRA
GLYADZELA NA MYANE TYSYACHAMi PiSTALETNYH DULAe. dULA MAGLO BYCX U LYUBOJ KROPCY,
YA MOG NALEZCi NA YAGO PROSTA ZHYVATOM, TYM BOLXSH SHTO ZGUBie  VORAGA i NAVAT NE
MOG SKAZACX, DZE DZVERY e PAKOi i DZE YAKAYA SCYANA.
     ya SPYNieSYA, KAB PRYSLUHACCA DA TAEMNAGA iNSTYNKTU. I VOSX U TOJ MOMANT,
KALi YA SPYNieSYA, NESHTA PRYMUSiLA MYANE Z GRUKATAM KiNUCCA SCYAGNOM NA PADLOGU.
     sTR|L  PRAGUCHAe  PROSTA  NADA   MNOYU,  NAVAT  VALASY  NA  MAEJ   GALAVE
VARUHNULiSYA.
     a e MYANE YASHCH| BYLi TRY KULi. nA HViLiNU VARUHNULASYA DZiKAYA RADASCX, ALE
YA PRYPOMNie KVOLUYU CHALAVECHUYU SHYYU i APUSCie PULGAK.
     --  shTO TAM TAKOE? -- PRAGUCHAe GOLAS  ZA  DZVYARYMA. -- sTRALYAe  HTOSXCi
ADZiN. shTO  TAM, ZABiLA KAGO,  Ci SHTO?  sTRALYAJCE HUTCH|J, HOPiCX  VAM KULAGU
VARYCX.
     I TADY YA eZNYAe RUKU Z PULGAKAM, ADVEe YAE e BOK AD TAGO MESCA, DZE BYe U
MOMANT TR|CYAGA  STR|LU vARONA, i NACiSNUe SPUSK.  tR|BA ZH BYLO MNE VYPUSCiCX
HOCX ADNU KULYU.
     u  ADKAZ, ZUSiM  NECHAKANA  DLYA MYANE, RAZDAeSYA ZHALASNY  STOGN  i GUK  AD
PADZENNYA CHALAVECHAGA CELA.
     -- hUTCH|J SYUDY! -- KRYKNUe YA. -- hUTCH|J!  dAPAMAZHYCE! ya, ZDAECCA, ZABie
YAGO.
     zhOeTAYA, ASLYAPLYAYUCHAYA PALASA SVYATLA NAeSKOS UPALA NA  PADLOGU. kALi LYUDZi
eVAJSHLi  e PAKOJ,  YA  PABACHYe vARONU,  YAKi LYAZHAe DAGARY TVARAM,  VYCYAGNUTY i
NERUHOMY. ya KiNUeSYA DA YAGO, PRYeZNYAe YAGO GALAVU. rUKi MAE NATRAPiLi NA NESHTA
CEPLAE i LiPUCHAE. tVAR vARONY YASHCH| BOLXSH PAZHAeCEe.
     ya NE VYTRYMAe BOLXSH, YA SHAPie YAGO ZA SHCHOKi, PRYPAe TVARAM:
     -- vARONA! vARONA! pRACHNiSYA! pRACHNiSYA ZH!
     dUBATOeK, ZMROCHNY i SUROVY, VYPLYe ADNEKULX, BY Z  TUMANU. ¨N ZAViHAeSYA
LYA LYAZHACHAGA,  PASLYA  ZiRNUe  MNE  e VOCHY i  ZARAGATAe.  mNE  ZDALOSYA,  SHTO YA
ZVAR'YACEe. ya eSTAe i,  ASHALELY,  AMALX NEPRYTOMNY,  VYCYAGNUe  Z KiSH|Ni DRUGi
PULGAK. mNE ZDAVALASYA VELXMi PROSTYM UZYACX YAGO, PADNESCi DA SKRONi i...
     -- nE ZHADAYU, NE ZHADAYU YA BOLXSH!
     -- nU  CHAGO TY, HLOPCHA, CHAGO, LYUBENXKi, -- PACHUe YA  GOLAS dUBATOeKA. --
g|TA ZH NE TY YAGO ABRAZie, EN NAS Z  TABOYU HACEe ZGANXBiCX. niCHOGA, ZA  TABOYU
YASHCH| DVA STR|LY.  bACH TY, YAK CYABE KURCHYCX!  g|TA eSE Z NEPRYVYCHKi, AD CHYSTYH
RUK  DY  SUMLENNAGA  S|RCA.  nU... NU... TY  ZH NE  ZABie  YAGO, NE. ¨N TOLXKi
AGLUSHANY, YAK BUGAJ NA BOJNi. bACH, YAK TY YAGO LOeKA. aDSTR|Lie KAVALAK VUHA DY
YASHCH| i NA GALAVE SKURU eSPAROe. niCHOGA, PALYAZHYCX TYDZENX, ADLEZHYCCA.
     -- nE TR|BA MNE VASHYH DVUH STR|LAe! nE ZHADAYU! -- KRYCHAe YA, YAK DZiCENAK,
i LEDZX NE TUPAe NAGAMi. -- dARUYU YAMU G|TYYA DVA STR|LY!
     vARONU PADHAPiLi MOJ SEKUNDANT i YASHCH| NEJKi SHLYAHCiC, U YAKOGA eVESX TVAR
SKLADAeSYA  Z  VYALiZNAGA KiRPATAGA NOSA  i NYAGOLENAJ BARADY. yaNY PANESLi  YAGO
KUDYSXCi.
     -- hAJ BYAR| SABE G|TYYA DVA STR|LY!
     tOLXKi TUT  YA  ZRAZUMEe, YAKi G|TA ZHAH  ZABiCX CHALAVEKA! lEPEJ, NAP|eNA,
ZDOHNUCX SAMOMU. I NE TOE KAB  YA BYe TAKiM UZHO SVYATYM. zUSiM  iNSHAYA  SPRAVA,
KALi  TAKOE ZDARYCCA  e  SUTYCHCY, U BiTVE, U  ZAPALE.  a TUT CEMNY  PAKOJ  i
CHALAVEK, YAKi HAVAECCA AD CYABE, YAK PACUK AD FAKST|R'ERA. ya STR|Lie Z  ABODVUH
PULGAKAe U SCENKU LYA STOLi, KiNUe iH NA ZYAMLYU i PAJSHOe.
     kALi YA ZAJSHOe U PAKOJ, DZE ADBYLASYA SVARA, vARONU PAKLALi eZHO e ADNYM Z
DALXNiH PAKOYAe PAD NAGLYADANNEM SVAYAKOe dUBATOeKA, A KAMPANiYA ZNOe SYADZELA ZA
STALOM. ya HACEe iSCi ADRAZU ZH -- NE PUSCiLi. dUBATOeK PASADZie MYANE  PORUCH Z
SABOYU i SKAZAe:
     -- niCHOGA,  HLOPCHA.  g|TA  AD NERVAe U CYABE. ¨N ZHYVY,  BUDZE ZDAROVY --
CHAGO YASHCH|? I EN BUDZE  CYAPER VEDACX, YAK NASYKACCA NA SAPRAeDNYH LYUDZEJ.  nA,
VYPi... ya SKAZHU TABE, SHTO TY  SAPRAeDNY CHALAVEK. tAK D'YABALXSKi  HiTRA i TAK
MUZHNA CHAKACX USiH  TROH  STR|LAe -- G|TA MALA HTO MOG ZRABiCX. I G|TA DOBRA,
SHTO TY VYSAKARODNY, TY ZH  MOG ZABiCX YAGO  DZVYUMA ASTATNiMi KULYAMi  --  i  NE
ZRABie G|TAGA. mAYA HATA ZARAZ DA APOSHNYAGA KRYZHA eDZYACHNA TABE.
     -- I eSE ZH G|TA DR|NNA, -- SKAZAe ADZiN Z SHLYAHCYUKOe. -- tAKAYA VYTRYMKA,
YANA NE AD CHALAVEKA.
     dUBATOeK SKALANUe GALAVOYU:
     -- sAM ViNEN,  SViNNYA.  sAM  PALEZ,  P'YANY DURANX. hTO B  YASHCH|  PADUMAe
KRYCHACX PRA GROSHY, AKRAMYA YAGO. tY ZH VEDAESH, SHTO  EN DA YAE SVATAeSYA i ATRYMAe
GARBUZA. ya eP|eNENY, SHTO PAN aNDR|J  ZNACHNA BOLXSH  ZABYASPECHANY CHALAVEK,  CHYM
yaNOeSKiYA.  u YAGO GALAVA, PRACA i RUKi,  A e APOSHNYAJ ZHANCHYNY  iHNYAGA  RODU --
MAYARAT, NA YAKiM TR|BA SYADZECX, YAK SABAKU NA SENE, ZDOHNUCX GOLADAM NA SKRYNi
Z GRASHYMA.
     I ZVYARNUeSYA DA eSiH:
     -- pANOVE,  YA  SPADZYAYUSYA NA  GONAR USiH NAS.  mNE ZDAECCA, AB  TYM, SHTO
ZDARYLASYA, TR|BA MAeCHACX.  g|TA NE  ROBiCX GONARU vARONE -- D'YABAL Z  iM, EN
ZASLUGOeVAE KATARGi, ALE G|TA  NE ROBiCX GONARU i VAM,  i DZYAeCHYNE, iMYA YAKOJ
TRAPAe NA P'YANYM YAZYKU G|TY BLAZNYUK...  nU,  A  MNE i  PAGATOe.  aDZiNY, HTO
TRYMAe SYABE YAK MUZHCHYNA,  G|TA bELAR|CKi, A EN,  YAK SAPRAeDNY MUZHCHYNA, SCiPLY
CHALAVEK.
     uSE  ZGADZiLiSYA. I GOSCi, ViDACX, UMELi  TRYMACX YAZYK ZA ZUBAMi, BO  PA
AKRUZE NiHTO i SLOVAM NE ABMOVieSYA PASLYA AB G|TYM ZDAR|NNi.
     kALi YA iSHOe ADTULX, dUBATOeK ZATRYMAe MYANE NA GANKU:
     -- kANYA TABE DACX, aNDRUSX?
     ya eMEYU EZDZiCX, ALE HACEe PRAJSCiSYA PEHATOYU i ACHUNYACX PASLYA eSYAGO.
     -- nU TO GLYADZi.
     ya  PAJSHOe  DADOMU VERASOVAYU  PUSTKAYU. bYLA eZHO  GLYBOKAYA NOCH, MESYACA NE
BYLO  ViDACX  ZA  HMARAMi,  ALE  NEJKAE  NYAP|eNAE,  HVARABLiVA-SH|RAE  SVYATLO
ZALiVALA  PUSTKi.  chASAM UZDRYGVAe  PAD  PARYVAMi  VETRU SUHi  VERAS,  CHASAM
PANAVALA  CiSHYNYA. vYALiZNYYA STAYACHYYA  KAMENNi TRAPLYALiSYA KALYA DAROGi.  pANURAYA
G|TA  BYLA  DAROGA!  cENi  RAZRASTALiSYA,  PERASYAKALi YAE. mNE  TROHi HACELASYA
SPACX, i  YA ZHAHNUeSYA AD  ADNOJ DUMKi, SHTO TR|BA iSCi DAROGAYU, ABMiNACX PARK,
KROCHYCX  KALYA  vOLATAVAJ  PRORVY. lEPEJ BYLO ZNOe PAJSCi PUSTKAYU i  ADSHUKACX
PATAEMNY LAZ U AGARODZHY.
     ya ZBOCHYe Z DAROGi, AMALX ADRAZU TRAPie U NEJKUYU TVANX, PERAP|CKAe BOTY,
PASLYA  VYBieSYA NA SUHi VERAS,  PASLYA ZNOe TRAPie U GRAZX, UPERSYA  e DOeGAE i
VUZKAE BALOTA. lAYUCHY  SYABE ZA TOE, SHTO  ZRABie  VYALiKi KRUG,  YA eZYAe NALEVA,
BLiZH|J DA ZARASNiKAe NA BERAZE RAKi (YA PAMYATAe, SHTO TAM BYLO SUHA, i DA TAGO
ZH RAKA TROHi  ASUSHAE KALYA SYABE ViLXGOTNUYU MYASCOVASCX), VYBieSYA HUTKA  NA TUYU
SAMUYU SCEZHKU, PA  YAKOJ iSHOe DA  dUBATOeKA, i, APYNUeSHYSYA  e PALOVE VYARSTY AD
YAGO  HATY,  PAJSHOe  LYA   ZARASNiKAe  U  NAPRAMKU  bALOTNYH  yaLiN.  pARK  UZHO
VYMALEeVAeSYA  VERHAViNAMi  DR|e  VYARSTY  ZA  PAeTARY NAPERADZE,  KALi NEJKAE
NEZRAZUMELAE PACHUCCE SPYNiLA MYANE. ci PACHUCCi MAE, ABVOSTRANYYA  e G|TY VECHAR
GAR|LKAJ i NEBYASPEKAYU, Ci NEJKAE NEZRAZUMELAE SHOSTAE PACHUCCE VYRAZNA SKAZALi
MNE,  SHTO YA NE ADZiN NA RAeNiNE. shTO  BYLO G|TA, DRUGOE, YA NE VEDAe, ALE BYe
UP|eNENY,  SHTO YANO  YASHCH| DALEKA. ya PRYSPESHYe  KROKi, HUTKA ABMiNUe  TOJ YAZYK
DRYGVYANiSTAGA MESCA,  U  YAKi  eLEZ  NYADAeNA  i  YAKi  PERAGARODZHVAe MNE SHLYAH.
aTRYMALASYA TAK, SHTO YA STAYAe AMALX LYA ZARASNiKAe, PROSTA PERADA MNOYU e VYARSCE
BYe  PARK  bALOTNYH yaLiN, DRYGVYANiSTAYA  LAGCHYNA  METRAe  U  DZESYACX  SHYRYNEJ
ADDZYALYALA MYANE AD TAGO MESCA, DZE ZNAHODZieSYA SORAK HViLiN TAMU, DZE SUNUeSYA
e TVANX (YA ZGUBie  G|TYYA  HViLiNY,  KAB  ZRABiCX  KRUG).  zA LAGCHYNAYU LYAZHALi
PUSTKi, ROeNA ASVETLENYYA eSE TYM SAMYM NYAP|eNYM SVYATLOM, A ZA iMi -- DAROGA.
kALi PAVYARNUCCA NAZAD, TO DALEKA e PRAVYM BAKU MiGCEe APOSHNi AGENXCHYK U HACE
dUBATOeKA, MiRNY  i  RUZHOVY,  A  e LEVYM  BAKU, TAKSAMA DALEKA, ZA  PUSTKAMi
ViDNELiSYA RAZLOZHYSTYYA i  AGROMNiSTYYA VERHAViNY yaNOeSKAJ  PUSHCHY. aLE YANA BYLA
VELXMi-VELXMi DALEKA, NA MYAZHY PUSTAK i BALOT.
     ya STAYAe i SLUHAe, HOCX NEJKAE NESPAKOJNAE PACHUCCE i KAZALA MNE, SHTO YANO
ZARAZ  BLiZH|J.  ya ZH NE MOG  PAVERYCX U PRADCHUVANNi: PAViNNA BYLA BYCX NEJKAYA
R|ALXNAYA  PRYCHYNA DLYA G|TAGA DUSH|eNAGA STANU.  ya NE MOG NiCHOGA BACHYCX: LEGKi
TUMAN UKRYVAe  RAeNiNU. ya NiCHOGA NE CHUe.  shTO ZH G|TA MAGLO BYCX, ADKULX G|TY
SiGNAL?  ya LEG NA  ZYAMLYU, PRYCiSNUe DA YAE VUHA  i  PRAZ PALOVU HViLiNY ADCHUe
NEJKAE RAeNAMERNAE  STRASENNE ZYAMLi. nE  SKAZHU, SHTO YA VELXMi SMELY  CHALAVEK,
iNSTYNKT SAMAZAHAVANNYA  e MYANE, MOZHA, NAVAT BOLXSH MOCNY, NiZH  U iNSHYH, ALE YA
ZAeZHDY BYe VELXMi DAPYTLiVY. ya VYRASHYe CHAKACX i HUTKA BYe UZNAGARODZHANY.
     z BOKU PUSHCHY PA PUSTKAH  RUHALASYA NEJKAYA  CEMNAYA MASA, DAVOLi VYALiKAYA i
RUHAVAYA. ya DOeGi CHAS NE MOG ZDAGADACCA, SHTO G|TA TAKOE. pASLYA YA PACHUe DROBNY
i  ROeNY  POSHCHAK  KAPYTOe.  shAMACEe VERAS. pASLYA eSE ZNiKLA,  MASA,  ViDACX,
SPUSCiLASYA e  NEJKUYU  LAGCHYNU, A KALi  Z'YAViLASYA ZNOe  -- POSHCHAK  ZMOeK. yaNA
iMCHALASYA BYAZGUCHNA, BYCCAM  PLYLA e  PAVETRY,  RABiLASYA eSE BLiZH|J i  BLiZH|J.
pASLYA ZRABiLASYA BOLXSHAJ, ViDACX, ZVYARNULA i ZAMEST GALAVY PAKAZALA MNE  BOK.
yaSHCH|  HViLiNA, i YA AZH  NADAeSYA NAPERAD. u HVALYAH SLABAGA  PRAZRYSTAGA TUMANU
YASNA VYMALEeVALiSYA SiLU|TY KONNiKAe, YAKiYA iMCHALi SHALENYM NAMETAM, AZH KONSKiYA
GRYVY VEYALi  NA  VETRY. ya PACHAe LiCHYCX iH i NALiCHYe DVACCACX. dVACCACX PERSHY
SKAKAe  NAPERADZE.  ya YASHCH|  SUMNYAVAeSYA,  KALi  VECER PRYNES  ADNEKULX DALEKi
VODGUK PALYAeNiCHAGA ROGA. hALODNY SUHi MAROZ PRAJSHOe PA MAEJ SPiNE.
     cXMYANYYA CENi KONNiKAe BEGLi AD DAROGi NAeSKOS DA  DRYGVYANiSTAJ LAGCHYNY.
vEYALi PA VETRY PLASHCHY-VELEiSY, KONNiKi  PRAMA, YAK LYALXKi, SYADZELi e SYADLE, i
NiVODNY GUK  NE  DALYATAe  ADTULX.  mENAViTA e G|TYM  MAeCHANNi  i BYLO  SAMAE
ZHAHLiVAE.  nEJKiYA  SVETLYYA  PLYAMY  VYDZYALYALiSYA  NA G|TYM  TUMANNYM  FONE.  a
DVACCACX  PERSHY SKAKAe NAPERADZE,  NE MATLYAYUCHYSYA  e SYADLE, VOCHY YAGO ZAKRYVAe
NiZKA NASUNUTY KAPYALYUH Z PYAROM, TVAR BYe ZMROCHNY i BLEDNY, VUSNY PADCiSNUTY.
     dZiKi VERAS SPYAVAe PAD iHNiMi NAGAMi.
     ya DAPYTLiVA GLYADZEe NA VOSTRYYA  NASY, YAKiYA TYRCHALi Z-PAD KAPELYUHOe,  NA
TONKiYA, ZNiZU KALMATYYA NOGi KONEJ NEJKAJ NEVYADOMAJ PARODY.
     bYAZGUCHNA SKAKALA PA VERASE DZiKAE PALYAVANNE KARALYA sTAHA, iMCHALi SH|RYYA,
TUMANNYYA, NAHiLENYYA NAPERAD POSTACi.
     ya NE ADRAZU ZRAZUMEe,  SHTO YANY, BLUKAYUCHY BALOTAM, NATRAPiLi NA MOJ SLED
i ZARAZ iDUCX PA iM PA  MAYU DUSHU. yaNY  SPYNiLiSYA,  USE TAK ZHA BYAZGUCHNA, KALYA
TAGO MESCA,  DZE YA eBieSYA e TVANX. dA iH BYLO  NE  MENSH  DZESYACi METRAe PRAZ
DRYGVU, YA BACHYe NAVAT,  SHTO KONi iHNiYA, TUMANNYYA KONi, VARANOGA i STRAKATAGA
KOLERAe, ALE NE  PACHUe NiVODNAGA GUKU,  TOLXKi  NEDZE LYA  PUSHCHY CHASAM SPYAVAe
PRYGLUSHANY  ROG. ya TOLXKi BACHYe, SHTO ADZiN  Z iH PAViSNUe U SYADLE, PAGLYADZEe
NA SLYADY, ZNOe  VYPRAMieSYA. pRAVADYR MAHNUe RUKOYU  e TOJ BOK, KUDY PAJSHOe YA,
AGiNAYUCHY LAGCHYNU,  i PALYAVANNE  PAMCHALA.  yaSHCH|  HViLiN  PYATNACCACX,  i  YANO,
AGiNUeSHY LAGCHYNU,  PAViNNA BYLO BYCX TUT.  hALODNAYA ZLOSCX ViRAVALA  e  MAiM
S|RCY: NU NE, ZDANi VY Ci  HTO,  A  YA  VAS STR|NU PA-NALEZHNAMU!.. r|VALXVER,
SH|SCX NABOYAe --  i PAGLYADZiM. ya HUTKA SUNUe RUKU  e KiSH|NX, i... HALODNY POT
VYSTUPie  NA  MAiM  iLBE:  R|VALXVERA  NE  BYLO. ya TOLXKi  TUT USPOMNie, SHTO
PAKiNUe YAGO e SHUFLYADZE BYURO e MAiM PAKOi.
     "g|TA KANEC", -- PADUMAe YA.
     aLE  CHAKACX  KANCA,  SKLAeSHY LAPKi,  BYLO  NE  e  MAiH  PRAViLAH.  pRAZ
PYATNACCACX HViLiN BUDUCX  TUT. mYASCOVASCX  NYAROeNAYA. tAM-SYAM  ESCX  BALOTCY,
YAKiYA  MAZHLiVA PERABEGCHY MNE, A  NE KONNiKAM (HOCX, MOZHA, KALi YANY ZDANi, YANY
PERALYATUCX iH U PAVETRY). ya MAGU ZABLYTACX SLYADY.
     ya  ZNYAe BOTY,  KAB U PERSHYYA  HViLiNY NE PRYCYAGNUCX  UVAGi PAGONi GUKAMi
SVAiH KROKAe, i PAJSHOe, SPACHATKU NYASPESHNA, A PASLYA, KALi  LAGCHYNA SHAVALASYA,
HUTCH|J.  ya PYATLYAe, BEG PA VERASE,  NOGi MAE  eZMOKLi  AD RASY. ya NAKiRAVAeSYA
SPACHATKU eZDOeZH LAGCHYNY,  A PASLYA  KRUTA  ZVYARNUe DA bALOTNYH  yaLiN HMYZAMi.
nEKALXKi  RAZOe YA BEG PA VADZE -- Ci ZVAZHACX MNE BYLO NA G|TA? hUTKA  YA ZNOe
DABEG DA SCEZHKi, A KALi PAVYARNUeSYA, TO PABACHYe DZiKAE PALYAVANNE eZHO NA G|TYM
BAKU.  yaNO  Z TOJ  SAMAJ TUPOJ UPARTASCYU RUHALASYA  PA  MAiH  SLYADAH.  pAGONYA
iMCHALA, GRYVY i PLASHCHY R|YALi e PAVETRY.
     kARYSTAYUCHYSYA TYM, SHTO YA SHAVANY AD iH HMYZAMi, A SCEZHKA  iDZE PAD GARU,
YA eZYAe BOTY e RUKi i DAe PA SCEZHCY TAKi KLAS BEGU, YAKOGA NE DAVAe  NiKOLi DA
G|TAGA i BADAJ SHTO NiKOLi -- PASLYA. ya iMCHAe TAK, SHTO VECER SViSCEe  U VUSHAH,
PALiLA e LEGKiH,  VYYADAe  VOCHY POT. a TUPAT ZA MAEJ  SPiNOYU HOCX PAVOLXNA, A
NABLiZHAeSYA.  hUTKA  MNE eZHO ZDAVALASYA, SHTO YA ePADU, YA  i  SAPRAeDY DVA  RAZY
SPATYKNUeSYA, ALE VYPRAVieSYA  i  BEG, BEG,  BEG.  pAVOLXNA,  VELXMi  PAVOLXNA
NABLiZHAeSYA CEMNY PARK, A TUPAT GUCHAe USE BLiZH|J i BLiZH|J.
     nA  MAE SHCHASCE, PRYJSHLO DRUGOE  DYHANNE,  YAK  SKAZALi B  ZARAZ.  ya  BEG
NAPRASTKi, PRAZ YARY i YAMY,  AGiNAYUCHY GARBY, NA  YAKiH MYANE MAGLi ZAeVAZHYCX. I
TUPAT GUCHAe TO BLiZH|J, TO DALEJ, TO Z PRAVAGA, TO Z LEVAGA BOKU. mNE NE BYLO
CHASU  AZiRACCA,  ALE RAZ  YA eSE ZH  AZiRNUeSYA  Z HMYZOe.  yaNY, LYUDZi  DZiKAGA
PALYAVANNYA, LYACELi ZA MNOYU e MALOCHNYM NiZKiM TUMANE.
     kONi iHNiYA  RASPASCERLiSYA e PAVETRY, VERAS ZViNEe PAD KAPYTAMi, KONNiKi
SYADZELi NERUHOMA, i  NAD iMi, U LAPiKU CHYSTAGA NEBA, GAR|LA SAMOTNAYA VOSTRAYA
ZORKA.
     nAPRUZHYeSHY  APOSHNiYA SiLY, YA SKACieSYA Z GORKi, PERASEK  SHYROKUYU  SCEZHKU,
SKOKNUe U KANAVU i PABEG PA DNE, PA VADZE. kANAVA NABLiZHALASYA DA AGARODZHY. ya
VYSKACHYe Z YAE i ADNYM SKACHKOM PERANESSYA DA AGARODZHY. yaNY BYLi e YAKiH-NEBUDZX
DVACCACi  SAZHNYAH  AD MYANE,  ALE TROHi ZAMARUDZiLiSYA,  i G|TA DALO MAGCHYMASCX
PRASKOCHYCX  U LEDZX  PRYKMETNUYU DZiRKU i ZAHAVACCA  e  B|ZE.  nA SCEZHCY BYLO
ZUSiM CEMNA  AD DR|e, i TAMU, KALi YANY AMALX BYAZGUCHNA  PRAMCHALi PAeZ MYANE, YA
NE ZMOG RAZGLEDZECX iH. aLE YA DOBRA CHUe, YAK GALAeNY PRASTAGNAe: "dA PRORVY".
     dZiKAE PALYAVANNE PAMCHALA DALEJ, A YA SEe NA ZYAMLYU. s|RCA MAE KALACiLASYA,
YAK HVOST AVECHKi.  aLE YA HUTKA eSTAe.  sYADZECX  PASLYA  BEGU  NELXGA.  ya DOBRA
RAZUMEe,  SHTO  TOLXKi  ATRYMAe   ADT|RMiNOeKU.  yaNY  MOGUCX  HUTCH|J  DAMCHACX
NAVAKOLXNYM  SHLYAHAM DA DOMA, CHYM YA DAJDU DA YAGO NACYANXKi. I ZNOe PABEG. nOGi
MAE BYLi ZBiTYYA  DA KRYVi, DVOJCHY  YA ePAe, ZAPNUeSHYSYA AB KAR|NNi,  LAPY YALiN
SCYABALi MOJ TVAR. gMAH PALACA VYRAS PERADA MNOYU ZUSiM NECHAKANA, i ADNACHASOVA
YA PACHUe  POSHCHAK KAPYTOe  NEDZE NAPERADZE. yaNY ZNOe GUCHALi,  YANY  GRYMELi TAK
CHASTA, SHTO YA SKURAJ ADCHUVAe: YANY iMCHACX NEVERAGODNA HUTKiM NAMETAM.
     ya  PAJSHOe  VA-BANK. ya  MOG SHAVACCA, ALE e  PALACY BYLA DZYAeCHYNA,  YAKAYA
ZARAZ,  P|eNA,  VELXMi  SPALOHALASYA. ya  PAViNEN BYe  BYCX TAM, TAM BYLA  MAYA
ZBROYA. u NEKALXKi SKACHKOe YA SPYNUeSYA NA GANKU i ZATARABANie U DZVERY:
     -- nADZEYA rAMANAeNA! nADZEYA rAMANAeNA! aDCHYNiCE!
     kRYCHACX BYLO NELXGA. yaNA MAGLA ABAMLECX AD ZHAHU. a LYASK KAPYTOe BYe UZHO
TUT, NA G|TAE PALOVE PALACA. ya GRUKACEe.
     dZVERY ADCHYNiLiSYA RAPTOeNA.  ya  eSKOCHYe U ZALU, MOCNA  PRYPER  DZVERY i
HACEe BYe  KiNUCCA ZA ZBROYAJ, ALE PRAZ  VAeCHOK  PABACHYe, SHTO  TUMANNYYA  KONi
PRAMCHALiSYA DALEJ i ZNiKLi ZA PAVAROTKAJ ALEi.
     ya  GLYANUe  NA yaNOeSKUYU, YAKAYA STAYALA, URAZHANAYA  MAiM VYGLYADAM,  GLYANUe U
LYUSTRU  i  ZHAHNUeSYA:  UVESX PADZERTY,  PASHARPANY,  Z  KRYVEYU  NA  RUKAH,  SA
SKALMACHANYMi VALASAMi STAYAe i  DZiKA  GLYADZEe  NA MYANE MOJ DVAJNiK.  ya  ZNOe
GLYANUe NA yaNOeSKUYU: BLEDNAYA, Z MERTVYM TVARAM, YANA ZAKRYLA VOCHY i SPYTALA:
     -- vERYCE VY ZARAZ U DZiKAE PALYAVANNE KARALYA sTAHA?
     -- zARAZ VERU, --  ZMROCHNA SKAZAe YA. -- I VY  NE PABAYALiSYA ADCHYNiCX MNE
DZVERY e TAKi MOMANT?!.. mALENXKAE MUZHNAE S|RCA.
     u ADKAZ YANA RAZRYDALASYA:
     -- pANE bELAR|CKi... PAN  aNDR|J... aNDR|J. ya TAK  BAYALASYA, TAK BAYALASYA
ZA VAS. bOZHA... bOZHA... bOZHA! hOCX BY eZYAe TY TOLXKi MYANE ADNU!
     rUKi MAE SCiSNULiSYA e KULAKi.
     --  pANi  nADZEYA. ya NE VEDAYU, ZDANi  G|TA  Ci NE.  zDANi NE  MAGLi BYCX
TAKiMi R|ALXNYMi,  LYUDZi  NE  MAGLi  BYCX TAKiMi  PRYViDNYMi,  PALACX G|TKAJ
NYACHYSTAJ ZLOBAJ. aLE YA KLYANUSYA, KLYANUSYA VAM. zA G|TY  VASH ZHAH, ZA G|TYYA VASHY
SLEZY YANY ZAPLOCYACX MNE, ZAPLOCYACX DARAGOJ CANOJ. kLYANUSYA VAM.
     nEDZE DALEKA ZAMiRAe CHASTY POSHCHAK KONSKiH KAPYTOe.


rAZDZEL SHOSTY

     kALi  DA G|TAGA T|MP MAJGO APAVYADANNYA BYe TROHi ZAPAVOLENY, TO ZARAZ EN
BUDZE,  NAADVAROT,  Ci  NE  ZANADTA HUTKiM.  aLE SHTO  ZROBiSH,  NADZEi Z  TOJ
ZHAHLiVAJ NOCHY TAK iMCHALiSYA, SHTO e MYANE KRUZHYLASYA GALAVA.
     rANKAM  NASTUPNAGA DNYA  MY HADZiLi Z yaNOeSKAJ DA VESKi, DZE  YA ZAPiSVAe
LEGENDY.  uSYU  DAROGU  YA  PERAKONVAe  YAE,  SHTO NE TR|BA  TAK BAYACCA  DZiKAGA
PALYAVANNYA,  RASKAZAe, YAK YA eCHORA ASHUKAe YAGO, A e  GALAVE  KRUCiLASYA: "shTO  ZH
G|TA BYLO? shTO?"
     gASPADYNYA  TROSHKi PAVESYALELA, ALE  eSE ZH BYLA  PRYGNECHANAJ: TAKOJ  YAE YA
YASHCH| NE  BACHYe. a KALi YA VYARTAeSYA DA PALACA (yaNOeSKAYA ZATRYMALASYA LYA FLiGELYA
Z  VARTAeNiKOM),  YA  ZAeVAZHYe  BRUDNY ARKUSH PAPERY, PRYSHPiLENY  KALYUCHKAJ  DA
STAeBURA YALiNY NA ViDNYM MESCY. ya SADRAe YAGO:
     "tOE,  CHAMU  TR|BA,  ZAGiNE. tY LEZNY CHALAVEK, CHUZHYNEC NEJKi. sYHODZX Z
DAROGi. tY CHUZHY TUT, YAKAYA  SPRAVA TABE DA PRAKLYATYH RADOe. pALYAVANNE  KARALYA
sTAHA PRYHODZiCX APOeNACHY. chAKAJ".
     ya TOLXKi PLYACHYMA ZNiZAe. pASLYA TAGO APAKALiPTYCHNAGA ZHAHU, YAKi YA PERAZHYe
UCHORA, G|TA PAGROZA  ZDALASYA  MNE DR|NNAJ  MELADRAMAJ, NEPRADUMANYM HODAM i,
MiZH iNSHYM, PERAKANALA MYANE  e  ZYAMNYM PAHODZHANNi  G|TAJ  CHARTAeSHCHYNY (YAK  VY
PABACHYCE DALEJ, DAR|MNA).
     ya  SHAVAe  LiST.  a  eNACHY ADBYLOSYA ADRAZU DVA ZDAR|NNi. sPAe  YA  ZARAZ
VELXMi DR|NNA, MUCHYLi NEJKiYA KASHMARY. ya PRACHNUeSYA APOeNACHY AD KROKAe, ALE NA
G|TY RAZ NEJKAYA NEZRAZUMELAYA eP|eNENASCX, SHTO G|TA NE PROSTA GUKi, PRYMUSiLA
MYANE eSTACX. ya NAKiNUe  HALAT, ASCYAROZHNA ADCHYNie DZVERY i  VYJSHAe U KALiDOR.
kROKi GUCHALi e DALXNiM  YAGO KANCY. ya  PAJSHOe ZA iMi i... PABACHYe AHMiSTRYNYU,
YAKAYA SA SVECHKAYU iSHLA KUDYSXCi. ya ASCYAROZHNA iSHOe ZA EYU, TRYMAYUCHYSYA CEMRY. yaNA
ZAJSHLA  e NEJKi  PAKOJ. ya  PAJSHOe  BYe DA YAGO, ALE YANA VYGLYANULA ADTULX, i YA
LEDZX PASPEe PRYCiSCUCCA DA SCYANY.  kALi  YA DAJSHOe DA  PAKOYA, TO PABACHYe TAM
TOLXKi STARY PiSXMOVY STOL, RAZXBLENUYU SHAFU. nA PADAKONNiKU STAYALA SVECHKA. ya
ZAJSHOe TUDY,  VELXMi ASCYAROZHNA  ZAGLYANUe U SHAFU  -- PUSTAYA.  pAKOJ BYe ZUSiM
PUSTY, i  NA ZHALX,  MNE  NELXGA  BYLO  VARTAVACX U iM: YA  MOG SAPSAVACX  USYU
SPRAVU. tAMU  YA  PAJSHOe  ZA PAVAROTKU KALiDORA i STAe  TAM.  u  HALACE  BYLO
HOLADNA, MERZLi NOGi, ALE YA  STAYAe. ya STAYAe, NAP|eNA, UZHO KALYA GADZiNY, KALi
RAPTAM  DRUGAYA  Z'YAVA  eRAZiLA  MYANE.  pA KALiDORY,  PA DALXNiM  YAGO  KANCY,
RUHALASYA BLAKiTNAYA  POSTACX  ZHANCHYNY. aDKULX  YANA  Z'YAViLASYA  --  NE  VEDAYU:
KALiDOR U TYM KANCY TAKSAMA RABie KALENA. yaNA RUHALASYA PLAeNA, BYCCAM PLYLA.
ya TOLXKi BYe RUSHYe TUDY, YAK SPYNieSYA, URAZHANY. tVAR G|TAJ ZHANCHYNY BYe TVARAM
nADZEi yaNOeSKAJ, TOLXKi  DZieNA ZMENENYM.  ¨N BYe VELXMi PAVAZHNY i SPAKOJNY,
BOLXSH STALY  i  NEJKi  NAVAT  BOLXSH VYCYAGNUTY.  dZE  YA  BACHYe  TAKi?  ya  eZHO
ZDAGADAeSYA i eSE ZH NE VERYe SAM SABE. nU,  VYADOMA, PARTR|T STRACHANAJ ZHANCHYNY
e ZALE. bLAKiTNAYA zhANCHYNA!
     ya ZABYeSYA NA AHMiSTRYNYU, NA HOLAD, NA eSE. g|TUYU TAYAMNiCU YA PAViNEN BYe
VYRASHYCX  NEADKLADNA. I YA RUSHYe  TUDY. a YANA  PLYLA, PLYLA  AD  MYANE,  i TUT
TOLXKi  YA  ZAeVAZHYe,  SHTO  VYALiKAE AKNO  e  KALiDORY  NAPALOVU ADCHYNENA. yaNA
STUPiLA NA NiZKi PADAKONNiK  i  ZNiKLA. ya DABEG DA AKNA,  VYGLYANUe i NiCHOGA,
NiCHOGA NE PABACHYe,  BYCCAM NEHTA SMYAYAeSYA Z MYANE. kUT DOMA BYe, PRAeDA, ZUSiM
NEDALEKA, ALE KARNiZ BYe,  USE TOJ SAMY VUZENXKi KARNiZ.  ya eSHCHYKNUe SYABE ZA
RUKU -- NE, YA NE SPAe.
     ya TAK  BYe  URAZHANY  G|TYM  NOVYM  ZDAR|NNEM,  SHTO LEDZX  NE  PRAPUSCie
VYARTANNYA  AHMiSTRYNi.  tAYA iSHLA SA  SVECHKAJ,  TRYMAYUCHY  e  RUC| NEJKi  ARKUSH
PAPERY. ya PRYCiSNUeSYA e NiSHY DZVYAR|J, YANA  PRAJSHLA PAeZ MYANE, NE ZAeVAZHYeSHY,
PASLYA VYGLYANUe i  PABACHYe,  SHTO  YANA SPYNiLASYA LYA AKNA, PAHiTALA GALAVOYU  i,
MARMYCHUCHY NESHTA, ZACHYNiLA YAGO.
     pASLYA PAJSHLA PA SHODAH PA PERSHY PAVERH.
     I SHTO  EJ TR|BA BYLO TUT, NA DRUGiM PAVERSE? ya  PAJSHOe BYe DA SYABE, ALE
RAPTAM SPYNieSYA i CiHUTKA PASTUKAe  U  DZVERY PAKOYA yaNOeSKAJ.  chYM NE ZHARTUE
D'YABAL, A RAPTAM G|TA eSE ZH BYLA YANA? ya SKAZAe SH|PTAM:
     -- nADZEYA rAMANAeNA, VY SPiCE?
     u ADKAZ YA PACHUe SONNAE MARMYTANNE.
     ya  VYARNUeSYA  e  PAKOJ  i,  NE  ZAPALXVAYUCHY SVECHKi,  SEe NA LOZHAK.  mYANE
KALACiLA AD HOLADU, A CH|RAP PROSTA RAZLOMVAeSYA AD ROZNYH SUPYAR|CHLiVYH DUMAK.


rAZDZEL SEMY

     kALi MY NASTUPNAGA DNYA GULYALi Z EJ U ALEi,  YA RASKAZAe EJ PRA  ZDAR|NNi
MiNULAJ NOCHY. mOZHA,  MNE i NYAVARTA BYLO  RABiCX G|TAGA, NE VEDAYU, ALE YA NiYAK
NE  MOG  PAZBAViCCA DUMKi,  SHTO TUT  NESHTA  NYACHYSTA  Z  AHMiSTRYNYAYU. yaNA  NE
ZDZiViLASYA,  PAGLYADZELA  NA  MYANE  VYALiKiMi   RAHMANYMi  VACHYMA  i  ADKAZALA
PAVOLXNA:
     -- bACHYCE, A YA e G|TU NOCH  TAK PERAHVALYAVALASYA ZA  VAS, SHTO SPACHATKU NE
SPALA,  A POTYM ZASNULA TAK  MOCNA, SHTO NAVAT  NiCHOGA  NE  CHULA. nYAVARTA VAM
USTAVACX UNACHY, PANE bELAR|CKi. kALi SHTO-NEBUDZX ZDARYCCA,  YA G|TAGA SABE NE
DARUYU... a NAKONT AHMiSTRYNi VY PAMYLYAECESYA. uLASNA KAZHUCHY, YANA MOZHA HADZiCX
PAeSYULX, YA NE DATRYMLiVAYUSYA STARYH PRAViL, SHTO AHMiSTRYNYA MOZHA PRYHODZiCX NA
DRUGi  PAVERH TOLXKi TADY, KALi  YAE KLiCHUCX.  tUT SAMAE ZHAHLiVAE  NE YANA,  A
bLAKiTNAYA zhANCHYNA. zNOe YANA Z'YAViLASYA. nEADMENNA ZDARYCCA NESHTA DR|NNAE.
     I Z SUROVAJ MUZHNASCYU DADALA:
     -- hUTCH|J ZA  eSE  G|TA BUDZE SMERCX. I YA MAYU eSE PADSTAVY DUMACX,  SHTO
PAMRU YA.
     mY SYADZELi e STAROJ ALXTANCY, ZAKiNUTAJ GLYBOKA e ZARASNiKAH. kAMENX AD
STARASCi  eVESX  ABROS MOHAM, YAKi PASLYA  APOSHNiH  DAZHDZHOe  MOLADA ZAZELYANEe.
pASYAR|DZiNE ALXTANKi STAYALA MARMUROVAYA DZEeKA Z ADBiTYM VUHAM, i PA TVARY YAE
POeZ SLiMAK. yaNOeSKAYA PAGLYADZELA NA YAE i SUMNA eSMiHNULASYA:
     -- vOSX TAK  i MY. bRYDOTA ZAPUSCENNYA NASHA  ZHYCCE.  vY KAZALi,  SHTO  NE
ZUSiM VERYCE e TOE, SHTO G|TA ZDANi. ya Z VAMi NE ZGADZHAYUSYA. aLE HOCX BY i TAK
-- SHTO MYANYAECCA? ci NE eSE ADNO, AD KAGO PAKUTAVACX, KALi PAKUTAVACX  TR|BA,
TR|BA SKUPLYACX GRAHi.
     -- vY iH  SKUPiLi G|TYMi DVUMA GADAMi, -- PACHAe YA.  aLE  YANA NE SLUHALA
MYANE.
     -- lYUDZi  GRYZUCCA, YAK PAVUKi e BANCY. shLYAHTA PAMiRAE. kALiSXCi MY BYLi
MOCNYMi,  YAK KAMENX, A ZARAZ MY... VEDAECE, KALi RASKALOCX KAMENX SA STAROGA
BUDYNKA,  U  iM  BUDUCX SLiMAKi. nEVYADOMA,  CHYM  YANY TAM  ZHYVYACCA, ALE VARTA
STUKNUCX TAKi KAMENX, YAK EN RAZVALiCCA. tAK i MY. I NYAHAJ STUKAYUCX HUTCH|J.
     -- I NE SHKADA VAM G|TAJ PRYGAZHOSCi? -- PAVEe YA RUKOYU VAKOL SYABE.
     -- nE, TOLXKi B HUTCH|J. ya, NAOGUL, DAeNO  GATOVA ZNiKNUCX RAZAM Z G|TYM
GNYAZDOM i NE SHKADAVALA B Ni YAGO, Ni SYABE. aLE Z NEKATORAGA CHASU YA ZAeVAZHYLA,
SHTO MNE ROBiCCA TROSHKi SHKADA ZHYCCYA.  nAP|eNA, YANO NE TAKAYA DR|NNAYA SHTUKA, YAK
YA DUMALA.  nAP|eNA, i e  iM ESCX  SONCA, SYABRY,  PUSHYSTYYA DR|VY,  SMELASCX i
VERNASCX.
     -- g|TA VELXMi DOBRA, SHTO VY TAK DUMAECE.
     -- nE, G|TA VELXMi DR|NNA. u STO RAZOe GORSH PAMiRACX, LYUBYACHY ZHYCCE, NiZH
TAK, YAK YA  MERKAVALA PAMERCi RANEJ. rANEJ ZHAH BYe ZVYKLYM STANAM MAEJ  DUSHY,
ZARAZ EN PERATVARAECCA e SHTOSXCi TAKOE, CHAMU NYAMA NAJMENNYA, CHAGO YA NE ZHADAYU.
I eSE TAMU, SHTO YA PACHALA TROSHKi VERYCX LYUDZYAM. nE TR|BA G|TAJ VERY, NE TR|BA
NADZEi. lEPEJ TAK, YAK RANEJ. g|TA i SPAKOJNA.
     mY PAMAeCHALi, YANA NAHiLiLA SABE NA KALENi ZHOeTUYU NAPAeABLYACELUYU GALiNKU
KLENA i GLADZiLA YAE.
     --  lYUDZi NE ZAeSEDY HLUSYACX. ya VELXMi eDZYACHNA  VAM, PAN  bELAR|CKi, ZA
G|TA. vY PAViNNY MNE PRABACHYCX, YA CHULA VASHU RAZMOVU SA sVECiLOViCHAM, CHYSTAJ,
DOBRAJ DUSHOJ, ADZiNYM, AKRAMYA VAS DY, MOZHA, YASHCH| DZYADZXKi, CHALAVEKAM U G|TAJ
AKRUZE. dZYAKUYU ZA  TOE, SHTO NE  PAeSYULX NA ZYAMLi  LYUDZi Z PLOSKiMi GALOVAMi,
TOeSTYM CH|RAPAM i CHYGUNNYMi MAZGAMi.
     --  dAR|CHY, PRA dUBATOeKA. yaK VY LiCHYCE, Ci NE  PAViNEN YA ADKRYCCA YAMU,
KAB RAZAM UZYACCA ZA VYKRYCCE G|TAJ POSKUDZi?
     vEi YAE eZDRYGANULi.
     -- nE  TR|BA.  g|TY CHALAVEK  TRYSTA  RAZOe  DAKAZVAe  SVAYU  ADDANASCX i
VERNASCX NASHAMU  DOMU,  EN DOBRY CHALAVEK,  EN  NE DAe  gARABURDZE  PADACX DA
SYSKANNYA  NASH V|KSALX  YASHCH|  PRY  BACXKU i ZRABie G|TA  NE  ZUSiM DAZVOLENYM
SHLYAHAM:  VYZVAe  YAGO  NA DU|LX i  SKAZAe, SHTO eSE SVAYAKi YAGO BUDUCX VYZYVACX
gARABURDU DA TAGO  CHASU, PAKULX SPRAVA NE  SKONCHYCCA  DLYA  YAGO  DR|NNA.  aLE
MENAViTA TAMU YA i NE ZHADAYU, KAB EN UMESHVAeSYA. ¨N ZANADTA GARACHY, DZYADZECHKA.
     vOCHY YAE, PRAMYANiSTYYA i CiHiYA, ZABLiSHCHALi RAPTAM.
     -- pAN  bELAR|CKi, YA  DAeNO ZHADALA  SKAZACX VAM  NESHTA. pASLYA eCHARASHNYAJ
NASHAJ RAZMOVY,  KALi VY KLYALiSYA, YA ZRAZUMELA, SHTO CHAKACX  NELXGA. vY PAViNNY
PAKiNUCX  bALOTNYYA yaLiNY, PAKiNUCX SENNYA,  SAMAE POZNYAE ZAeTRA,  i  EHACX  U
GORAD. hOPiCX. aDSPYAVALi SKRYPKi. u SVAE PRAVY eSTUPAE SMERCX. vAM NYAMA CHAGO
RABiCX TUT. eDZXCE. pAKiNXCE G|TY ZABRUDZHANY STAGODDZYAMi DOM, GNiLYH LYUDZEJ,
iHNiYA ZLACHYNSTVY TAMU, SHTO DA iH PASUE:  NOCHY, DAZHDZHY. vY  ZANADTA  ZHYVY DLYA
G|TAGA. I VY CHUZHY.
     --  nADZEYA rAMANAeNA! --  ZALYAMANTAVAe YA.  -- shTO  VY  KAZHACE! mYANE eZHO
NAZYVALi TUT CHUZHYNCAM. ci MOG  YA CHAKAKACX, KAB i  Z VASHYH VUSNAe DALYACELA DA
MYANE TOE SAMAE ZHORSTKAE SLOVA? chYM YA ZASLUZHYe YAGO?
     -- niCHYM,  -- SUHA  SKAZALA YANA. --  aLE  POZNA.  uSE  NA  SVECE  POZNA
PRYHODZiCX.  vY  ZANADTA ZHYVY.  IDZiCE  DA SVAJGO NARODA,  DA TYH, HTO ZHYVE,
GALADAE i SMYAECCA. IDZiCE PERAMAGACX. a MERTVYM PAKiNXCE MAGiLY...
     ya RAZZLAVAeSYA DA NEPRYTOMNASCi:
     -- a VY NE MOJ NAROD?  a G|TYYA LYUDZi,  ZAPALOHANYYA  i GALODNYYA, G|TA NE
MOJ NAROD? a sVECiLOViCH, YAKOMU YA PAViNEN BUDU ZDRADZiCX, G|TA NE MOJ  NAROD?
a G|TYYA PRAKLYATYYA bOGAM BALOTY, DZE CHYNiCCA MYARZOTA,  G|TA  NE  MAYA ZYAMLYA? a
DZECi, YAKiYA  PLACHUCX  UNACHY,  PACHUeSHY POSHCHAK KAPYT  DZiKAGA PALYAVANNYA,  YAKiYA
DRYZHACX AD ZHAHU eSE ZHYCCE, G|TA  NE  DZECi  MAiH  BRATOe? yaK  VY SMELi NAVAT
PRAPANAVACX MNE TAKOE?!
     yaNA LAMALA RUKi:
     -- pANE bELAR|CKi... nYAeZHO VY NE RAZUMEECE, SHTO POZNA ABUDZHACX DA ZHYCCYA
G|TUYU  MYASCOVASCX  i  MYANE? mY  STAMiLiSYA  SPADZYAVACCA,  NE  ABUDZHAJCE NASHAJ
NADZEi. pOZNA! pOZNA! nYAeZHO VY NE RAZUMEECE, SHTO VY  ADZiN, SHTO VY NiCHOGA NE
ZROBiCE,  SHTO PAGiBELX VASHA -- G|TA  BUDZE ZHAHLiVA, G|TA BUDZE NEPAPRAeNA! ya
NE DARUYU  SABE G|TAGA. o, KAB  VY VEDALi,  YAKiYA  G|TA  ZHAHLiVYYA  ZDANi, YAKiYA
NENAZH|RNYYA DA CHUZHOJ KRYVi!
     --  nADZEYA  rAMANAeNA,  --  SKAZAe YA  HOLADNA,  --  VASH  DOM --  MOCNAYA
KR|PASCX. aLE KALi VY GONiCE MYANE, YA  PAJDU e MENSH NADZEJNUYU, ALE  NE PAKiNU
G|TAJ  MYASCOVASCi. zARAZ TR|BA  ABO PAMERCi,  ABO PERAMAGCHY. pAMERCi -- KALi
G|TA ZDANi. pERAMAGCHY  --  KALi  G|TA LYUDZi.  ya  NE  PAEDU ADSYULX, NE  PAEDU
NiZAVOSHTA NA SVECE.  kALi  YA PERASHKADZHAYU VAM -- iNSHAYA SPRAVA.  aLE KALi VASHA
PROSXBA VYKLiKANA TOLXKi TYM, SHTO VY BAiCESYA ZA  MYANE, NE  HOCHACE RYZYKAVACX
MAEJ  SKURAJ, -- YA ZASTAYUSYA. uR|SHCE,  G|TA MAYA SKURA, i YA  MAYU POeNAE  PRAVA
KARYSTACCA EJ, YAK SAM ZAHACHU. rAZUMEECE?
     yaNA PAGLYADZELA NA MYANE RAZGUBLENA, SA SLYAZXMi NA VACHAH.
     -- yaK VY MAGLi NAVAT  PADUMACX, SHTO YA NE HACHU BACHYCX VAS U G|TYM DOME?!
yaK VY MAGLi  PADUMACX? vY MUZHNY CHALAVEK. mNE  SPAKOJNA Z VAMi. mNE, NAR|SHCE,
DOBRA Z VAMi, NAVAT KALi VY TAKi GRUBY, YAK ZARAZ BYLi. shLYAHCiC TAK NE SKAZAe
BY. yaNY TAKiYA GZH|CHNYYA, VYTANCHANYYA, TAK HAVAYUCX SVAE DUMKi. mNE TAK APRYKRALA
G|TA. ya HACHU BACHYCX  VAS U G|TYM DOME, YA TOLXKi NE HACHU BACHYCX VAS TAKiM, YAK
UCHORA, ABO...
     -- aBO ZABiTYM, -- PADHAPie YA. -- nE HVALYUJCESYA. bOLXSH VY MYANE TAKiM NE
PABACHYCE. zBROYA SA MNOYU. I ZARAZ NE YA AD iH,  A YANY AD MYANE  BUDUCX  BEGACX,
KALi HOCX KROPLYA KRYVi ESCX U iHNiH BYASPLOTNYH ZHYLAH.
     yaNA eSTALA  i  PAJSHLA  Z ALXTANKi. lYA  SAMAGA  eVAHODA PASTAYALA HViLiNU
SPiNOJ DA MYANE, PAVYARNULASYA i, GLEDZYACHY eNiZ, SKAZALA:
     -- ya NE HACELA,  KAB VY RYZYKAVALi ZHYCCEM. vELXMi NE HACELA.  aLE PASLYA
VASHAGA ADKAZU  YA DUMAYU PRA VAS U STO RAZOe LEPSH. tOLXKi VELXMi  SCERAZHYCESYA,
bELAR|CKi. nE ZABYVAJCE NiDZE ZBROi. ya... VELXMi RADA, SHTO VY NE PASLUHALiSYA
MYANE, NE VYRASHYLi EHACX. I YA ZGODNA Z VAMi, SHTO LYUDZYAM TR|BA  DAPAMAGCHY. mAYA
NEBYASPEKA -- GLUPSTVA, ALE iNSHYYA LYUDZi -- USE.  yaNY,  MOZHA, TUT BOLXSH VARTYYA
SHCHASCYA, CHYM  TYYA,  NA SONECHNYH  RAeNiNAH, BO YANY BOLXSH  PAKUTAVALi e CHAKANNi
YAGO. I YA ZGODNA Z VAMi: iM TR|BA DAPAMAGCHY.
     yaNA  PAJSHLA, A YA  YASHCH| DOeGA SYADZEe  i  DUMAe PRA  YAE.  ya  BYe URAZHANY,
SUSTR|eSHY e G|TYM BALOCE TAKUYU VYSAKARODNASCX i PRYGAZHOSCX DUSHY.
     vY  VEDAECE,  YAK PADVYSHAE i eZMACNYAE  CHALAVEKA VEDANNE TAGO, SHTO NA YAGO
NEHTA PAKLADAECCA,  YAK NA KAMENNY MUR.  aLE YA, ViDACX, DR|NNA VEDAe SYABE, BO
NASTUPNAYA NOCH NALEZHYCX DA SAMYH ZHAHLiVYH i NEPRYEMNYH USPAMiNAe MAJGO ZHYCCYA.
gOD DZESYACX PASLYA YA, PRYPAMYATAeSHY YAE,  MYKAe  i  STAGNAe AD  GANXBY, i ZHONKA
PYTALASYA e MYANE, SHTO SA MNOYU ZDARYLASYA. I YA NiKOLi, AZH PA SENNYASHNi DZENX, NE
RASPAVYADAe PRA G|TUYU NOCH i MAE DUMKi NiKOMU.
     mOZHA, i VAM NE RASPAVEe  BY, ALE MNE e GALAVU PRYJSHLA DUMKA, SHTO NE TAK
VAZHLiVYYA GANEBNYYA DUMKi,  YAK  TOE,  Ci  ZDOLEe  CHALAVEK  iH PERAMAGCHY, Ci NE
PRYHODZiLi YANY DA YAGO PASLYA. I YA VYRASHYe RASKAZACX VAM G|TA DLYA NAVUKi.
     pERAD VECHARAM DA MYANE PRYJSHOe sVECiLOViCH. u GASPADYNi  BALELA GALAVA, i
YANA YASHCH|  DA YAGO Z'YAeLENNYA ZACHYNiLASYA  e PAKOi. mY RAZMAeLYALi  PERAD KAMiNAM
UDVUH, i YA  RASKAZAe YAMU  PRA  ZDAR|NNi MiNULAGA VECHARA. vYRAZ NEPARAZUMENNYA
ADBieSYA NA YAGO TVARY, i YA SPYTAe, SHTO YAGO TAK ZDZieLYAE.
     -- niCHOGA, -- ADKAZAe MNE  EN. -- aHMiSTRYNYA -- G|TA GLUPSTVA. mAGCHYMA,
YANA PROSTA KRADZE e GASPADYNi Z YAE MiZ|RNYH  NABYTKAe, MAGCHYMA, YASHCH|  SHTO. ya
DAeNO  VEDAYU  G|TU BABU: DAVOLi SKUPAVATAYA  i  DURNAYA,  YAK BOT.  u YAE  MAZGi
ZAPLYLi  TLUSHCHAM,  i  NA  ZLACHYNSTVA YANA NE  ZDATNAYA, HOCX  PASACHYCX  ZA EJ,
ZDAECCA,  NYADR|NNA. bLAKiTNAYA  zhANCHYNA TAKSAMA LUHTA. u  NASTUPNY RAZ,  KALi
PABACHYCE YAE, STR|LXNiCE e TOJ BOK. ya NE BAYUSYA ZDANYAe-ZHANCHYN. a VOSX VY LEPEJ
ADGADAJCE, CHAMU YA TAK ZDZiVieSYA, PACHUeSHY PRA eCHARASHNYAE DZiKAE PALYAVANNE?I
     -- n-NE VEDAYU.
     --  nU, A SKAZHYCE, Ci NE BYLO  e VAS NiYAKiH  PADAZR|NNYAe NAKONT vARONY?
sKAZHAM, TAK. vARONA SVATAECCA DA yaNOeSKAJ, ATRYMLiVAE GARBUZA  i  PASLYA, KAB
ADPOMSCiCX, PACHYNAE VYKiDVACX ZHARCiKi  Z DZiKiM PALYAVANNEM. vY  NE CHULi  PRA
SVATANNE? tAK, TAK,  YASHCH| DVA GADY TAMU,  PRY  ZHYCCi  rAMANA,  EN PRAPANAVAe
G|TAMU, TADY  YASHCH| DZiCENKU,  RUKU i S|RCA. tAMU i  NA  VAS ZLUECCA,  TAMU i
SVARKi  SHUKAe, A KALi  NE  ATRYMALASYA -- VYRASHYe  PRYBRACX  VAS Z  DAROGi. ya
TOLXKi DUMAe, SHTO G|TA BUDZE TROHi PASLYA.
     ya ZADUMAeSYA:
     -- pRYZNAYUSYA VAM, TAKiYA  DUMKi e MYANE BYLi. mAGCHYMA, YA NAVAT DAe  BY iM
VOLYU, KAB NE VEDAe, SHTO vARONA LYAZHYCX PARANENY.
     tO  YAKRAZ  GLUPSTVA.  aDRAZU  AMALX PASLYA VASHAGA ADYHODU EN Z'YAVieSYA DA
STALA,  ZYALENY i ZMROCHNY, ALE AMALX CVYAROZY. kROVAPUSKANNE DAPAMAGLO. ¨N BYe
ZAKRUCHANY BiNTAM, YAK KACHAN KAPUSTY, ADZiN NOS i VOCHY GLYADZELi. dUBATOeK YAMU:
"shTO,  HLOPCHA,  SORAMNA,  NAPieSYA,  YAK  SViNNYA,  MYANE  NA DU|LX  VYKLiKAe, A
NARVAeSYA NA CHALAVEKA, YAKi TABE DAe CHOSU?" vARONA PASPRABAVAe USMiHNUCCA, ALE
AD  SLABASCi HiSNUeSYA:  "sAM BACHU, DZYADZXKA, SHTO YA  DURANX. I bELAR|CKi  TAK
MYANE PRAVUCHYe, SHTO YA BOLXSH  NiKOLi LEZCi DA LYUDZEJ NE BUDU". dUBATOeK TOLXKi
GALAVOYU PAHiTAe: "vOSX SHTO GAR|LACHKA, MOC BOZHAYA, Z ELUPAMi ROBiCX". a vARONA
YAMU:  "ya DUMAYU, TR|BA  e  YAGO PRABACH|NNYA PAPRASiCX.  nYAZRUCHNA.  uSE ADNO  YAK
PAKLiKALi e  GOSCi  i SPRABAVALi VYSCEBACX". pASLYA PADUMAe: "nE, -- KAZHA, --
PRABACH|NNYA  PRASiCX  NE  BUDU,  ZLUYUSYA  TROHi. I,  UR|SHCE, EN  ZADAVALXNENNE
ATRYMAe".  I YA  VAM  SKAZHU  YASHCH|, EN  SYADZEe Z NAMi,  A  MY  PiLi DA  SAMAGA
SViTANNYA. dUBATOeK DA  TAGO NAPieSYA,  SHTO PACHAe  UYAeLYACX  SYABE  HRYSCiYANSKiM
PAKUTNiKAM PRY nERONE,  i eSE  NAMAGAeSYA  PAKLASCi RUKi  e BLYUDA SA ZHZHONKAJ.
g|TY TVOJ SEKUNDANT, BOeDUR GOD PAD SORAK,  USE PLAKAe i  KRYCHAe:  "mATUHNA,
PRYJDZi SYUDY, PAGLADZX  MYANE PA GALOeCY. kRYeDZYACX TVAJGO SYNA, NE DAYUCX YAMU
BOLXSH  GAR|LKi".  chALAVEKi  TRY  TAK i  ZASNULi  PAD  STALOM. niHTO  Z iH NE
VYHODZie ANi NA HViLiNU, TAK SHTO DA DZiKAGA PALYAVANNYA Ni vARONA, Ni dUBATOeK
DACHYNENNYA NE MAYUCX.
     -- a VY SHTO, i dUBATOeKA PADAZRAVALi?
     --  a  CHAMU  NE? -- ZHORSTKA SKAZAe  sVECiLOViCH.  --  ya  NiKOMU ZARAZ NE
DAVYARAYU. sPRAVA iDZE  PRA nADZEYU rAMANAeNU. shTO ZH YA dUBATOeKA BUDU ADSYULX, Z
PADAZRONYH,  VYKLYUCHACX?  z  YAKOJ  PRYCHYNY?  shTO  DOBRY EN? u-GA  YAK  CHALAVEK
PRYKiNUCCA MOZHA! ya i SAM... UCHORA NAVAT NE PADYHODZie DA VAS PAD  CHAS DU|Li,
KAB  NE PADAZRAVALi,  KALi YANY ZLACHYNCY. I ZARAZ  NE  BUDU  PADYHODZiCX,  NE
TR|BA.  ya i VAS PADAZRAVAe:  RAPTAM... DY PASLYA SHAMYANUeSYA.  vYADOMY |TNOGRAF
iDZE  e  BANDYTY! hA! tAK i dUBATOeK MOG YAGNYATKAM PRYKiNUCCA. a GALOeNAE, NE
SPADABAeSYA  MNE  YAGONY G|TY PADARUNAK, PARTR|T  rAMANA  sTAROGA.  yaK  BYCCAM
NAZNAROK, KAB DZYAeCHYNU Z KALYAi VYBiCX.
     -- a SHTO, -- SHAMYANUeSYA YA, --  SAPRAeDY PADAZRONA... yaNA ZARAZ NAVAT LYA
KAMiNA SYADZECX BAiCCA.
     --  tO-TA ZH BO, -- PRYGNECHANA SKAZAe  sVECiLOViCH.  --  zNACHYCCA,  NE EN
KAROLX sTAH. pADARUNAK G|TY YAKRAZ NA YAGO KARYSCX KAZHA. I eCHARASHNYAYA PADZEYA.
     -- sLUHAJCE, -- SKAZAe YA. --  a CHAMU B NE DAPUSCiCX, SHTO KAROLX sTAH --
G|TA VY.  vY ZH  PAJSHLi  eCHORA  PAZNEJ MYANE, VY  DA MYANE BEZ USYAKAJ  PADSTAVY
RAeNUECE. vY, MOZHA,  MNE PROSTA  VOCHY  ZAMYLXVAECE, A NA SAMAJ SPRAVE, LEDZX
TOLXKi YA VYJSHAe, YAK VY: "nA KONi, HLOPCY!"
     ya  Ni  NA HViLiNU NE  DUMAe TAK, ALE MNE NE SPADABALASYA, SHTO  DAVERLiVY
SHCHYRY HLOPEC SENNYA TRYMAE SYABE YAK NEDAVERLiVY DZED.
     sVECiLOViCH  GLYADZEe NA MYANE, YAK ACHMUR|LY, LYPNUe  RAZY SA DVA VACHYMA  i
RAPTAM ZARAGATAe, ADRAZU PERATVARYeSHYSYA ZNOe U DOBRAGA CHYSTAGA YUNAKA.
     -- tO-TA ZH  BO, -- ADKAZAe YA YAGONYM TONAM. --  nE  PLYAVUZGAJCE NA TAKiH
STARYH, YAK dUBATOeK, DAR|MNA. aBRAZiCX CHALAVEKA NYADOeGA.
     -- dY YA i NE DUMAYU ZARAZ NA YAGO, -- USE YASHCH| RAGOCHUCHY, ADKAZAe EN. -- ya
ZH VAM KAZAe,  YANY BYLi SA MNOYU. kALi  PACHALO DNECX,  vARONE ZRABiLASYA VELXMi
DR|NNA, PAJSHLA ZNOe KROe, PACHAe TRYZNiCX. pASLALi ADNAGO ZA DZEDAM-ZNAHARAM,
PASLYA NAVAT URACHA  PRYVEZLi, NE  PALENAVALiSYA  e PAVET  PAEHACX.  pRYEHAe EN
ZUSiM NYADAeNA i  PRYGAVARYe vARONU DA TYDNYA e LOZHKU. sKAZALi, SHTO ATRYMALASYA
VYPADKOVA.
     -- nU, A HTO B YASHCH| MOG BYCX?
     mY PERABRALi  eSE  NAVAKOLLE, ALE Ni  NA KiM NE  SPYNiLiSYA.  dUMALi PRA
bERMANA  NAVAT i HOCX  RAZUMELi,  SHTO  EN -- CYALE, VYRASHYLi NAPiSACX LiST DA
ZNAEMYH sVECiLOViCHA e GUBERNSKi GORAD i DAVEDACCA, YAK EN TAM ZHYe RANEJ i SHTO
EN ZA CHALAVEK. g|TA BYLO PATR|BNA TAMU, SHTO EN BYe ADZiNY Z LYUDZEJ YANOeSKAGA
NAVAKOLLYA, PRA YAKOGA  MY NiCHOGA NE VEDALi. mY GADALi i TAK i  SYAK, ALE Ni DA
CHAGO NE MAGLi DADUMACCA.
     -- hTO BAGACEJSHY e VAKOLiCAH bALOTNYH yaLiN? -- SPYTAe YA.
     sVECiLOViCH PADUMAe:
     -- yaNOeSKAYA, ZDAECCA... hOCX BAGACCE YAE MERTVAE. pASLYA iDZE gAROViCH (EN
NE ZHYVE TUT), PASLYA PAN gARABURDA -- MiZH iNSHYM, GALOeNY NASLEDNiK yaNOeSKAJ U
TYM VYPADKU, KALi B YANA PAMERLA ZARAZ. pASLYA iDZE, P|eNA,  dUBATOeK. zYAMLi e
YAGO  MALA, GASPADARKA  i  HATA,  SAMi  BACHYCE,  BEDNYYA,  ALE,  ViDACX,  ESCX
PRYHAVANYYA GROSHY, BO e YAGO ZAeSEDY YADUCX i P'YUCX GOSCi. aSTATNiYA -- DROBYAZX.
     --  vY  KAZHACE  -- gARABURDA  NASLEDNiK yaNOeSKAJ. chAMU EN, A NE  VY, YAE
SVAYAK?
     --  ya  ZH  VAM  KAZAe,  BACXKA  SAM  ADMOVieSYA  AD  PRAVA  NA  SPADCHYNU.
nEBYASPECHNA, MAENTAK NE DAE DAHODU, NA iM ViSYACX NEJKiYA V|KSALi, YAK KAZHUCX.
     -- a VY NE DUMAECE, SHTO gARABURDA...
     -- gM. a YAKAYA  YAMU  VYGADA ZLACHYNSTVAM ZARABLYACX TOE, SHTO eSE ADNO MOZHA
NALEZHACX YAMU. sKAZHAM, yaNOeSKAYA VYJDZE ZAMUZH --  V|KSALX U YAGO,  KALi G|TA NE
BAJKA. dY EN i BAYAGUZ, YAKiH MALA.
     -- tAK,  --  ZADUMAeSYA YA. --  tADY POJDZEM DRUGiM  SHLYAHAM. I VOSX YAKiM:
TR|BA DAVEDACCA, HTO VYBAVie U TOJ VECHAR rAMANA Z DOMU. shTO MY  VEDAEM?  shTO
DZiCE BYLO e NEJKiH kULXSHAe? a MOZHA, rAMAN ZUSiM NE PA YAGO VYEHAe? ya ZH  G|TA
VEDAYU SA SLOe  bERMANA. bUDU PYTACX U kULXSHAe. a  VY  NAVYADZiCE  SPRAeKi PRA
ZHYCCE bERMANA e GUBERNSKiM GORADZE.
     ya PRAVODZie YAGO  DA  DAROGi i VYARTAeSYA eZHO e PRYCEMKU  ALEYAYU.  bRYDKA i
NEPRYEMNA BYLO MNE NA DUSHY. aLEYA, ULASNA, DAeNO PERATVARYLASYA  e SCEZHKU  i e
ADNYM   MESCY  AGiNALA  VYALiZNY,   YAK   DR|VA,   KRUGLY  KUST  B|ZU.  mOKRYYA
S|RCAPADOBNYYA  LiSTY,  YASHCH|  ZUSiM  ZYALENYYA,  CXMYANA BLiSHCHALi,  Z  iH PADALi
PRAZRYSTYYA KROPLi, i KUST PLAKAe.
     ya  ABMiNUe YAGO  i  ADYSHOe  KROKAe  NA DZESYACX,  KALi  RAPTAM NESHTA SUHA
LUSNULA ZZADU. ya ADCHUe PYAKUCHY BOLX U PLYACHY.
     sORAMNA SKAZACX,  ALE  e MYANE  ADRAZU ZATR|SLiSYA ZHYLKi.  "vOSX YANO,  --
PADUMAe YA, --  ZARAZ PEKANUCX YASHCH| RAZ". tR|BA BYLO STR|LXNUCX  PROSTA e B|Z
Ci NAVAT PROSTA KiNUCCA BEGCHY -- USE BYLO B  RAZUMNEJ TAGO, SHTO YA  ZRABie. a
YA, Z VYALiKAGA PERAPUDU, PAVYARNUeSYA i KiNUeSYA BEGCHY PROSTA  NA KUST, GRUDZXMi
NA KULi.  I TUT YA  PACHUe,  SHTO  e HMYZAH NESHTA  ZATRASHCHALA, HTOSXCi  KiNUeSYA
eCYAKACX. ya GNAeSYA ZA iM, YAK SHALENY, i TOLXKi ZDZiVieSYA, CHAMU  EN NE STRALYAE.
a  EN,  ViDACX, DZEJNiCHAe TAKSAMA iNSTYNKTYeNA: UCYAKAe VA eSE  LAPATKi i TAK
HUTKA, SHTO HRABUSCENNE SCiHNULA, A YA TAK i NE PABACHYe YAGO.
     tADY  YA PAVYARNUeSYA i PAJSHOe DADOMU. ya  iSHOe i  AMALX  ROe AD  KRYeDY. u
PAKOi YA AGLEDZEe RANU: GLUPSTVA, DRAPiNA VERHNYAGA  PLECHAVOGA MUSKULA. aLE ZA
SHTO? zA SHTO? z PESNi SLOVA NE VYKiNESH, NAP|eNA, PASLYA eZRUSH|NNYA APOSHNiH DZEN
VYYAVieSYA  e MYANE  AGULXNY  ZANYAPAD NERVAe,  ALE  YA GADZiNY  DZVE  LiTARALXNA
KURCHYeSYA  AD ZHAHU NA SVAiM  LOZHKU. niKOLi B YA NE  PADUMAe, SHTO CHALAVEK  MOZHA
BYCX TAKiM MiZ|RNYM SMAeZHOM. ya LEDZX NE PLAKAe.
     pRYPOMNiLASYA  PAPYAR|DZHANNE, KROKi  e  KALiDORY,  ZHAHLiVY  TVAR U  AKNE.
bLAKiTNAYA zhANCHYNA, BEG PA VERASOVYH PUSTKAH, G|TY STR|L U SPiNU.
     zAB'YUCX,  NEADMENNA ZAB'YUCX. mNE ZDAVALASYA,  SHTO CEMRA GLYADZiCX NA MYANE
NYABACHNYMi  VACHYMA  NEJKAJ  PACHVARY,  SHTO  VOSX  NEHTA PADKRADZECCA  ZARAZ  i
SHOPiCX. sORAMNA SKAZACX, ALE YA NAKiNUe KOeDRU NA  GALAVU,  KAB NE SHAPiLi Z
BOKU PADUSHKi,  YAK BYCCAM KOeDRA MAGLA ABARANiCX.  I MiMAVOLi NEVYADOMA ADKULX
Z'YAViLASYA  PODLENXKAYA DUMKA:  "tR|BA eCYAKACX. IM  LEGKA NA MYANE  PAKLADACCA.
nYAHAJ SAMi RAZBiRAYUCCA  Z G|TYMi  AGiDAMi  i Z  G|TYM PALYAVANNEM. zVAR'YACEYU,
KALi YASHCH| TYDZENX PABUDU TUT".
     niYAKiYA MARALXNYYA KRYT|RYi NE DAPAMAGALi, YA KALACieSYA YAK ASiNAVY LiST, A
KALi  ZASNUe,  TO BYe TAKiM  VYSNAZHANYM, BYCCAM  VEK VAZie KAMENNi. nAP|eNA,
KALi B PRAGUCHALi KROKi mALOGA chALAVEKA, YA B ZALEZ U TOJ VECHAR PAD LOZHAK, ALE
TAGO, NA SHCHASCE, NE BYLO.
     rANAK NADAe MNE MUZHNASCi, YA BYe NADZiVA SPAKOJNY.
     ya VYRASHYe U  TOJ DZENX PAJSCi DA bERMANA, TYM  BOLXSH SHTO GASPADYNYA YASHCH|
HVAR|LA.  zA DOMAM STAYALi  VYALiZNYYA, VYSH|J  CHALAVEKA, UZHO ZASYHAYUCHYYA LOPUHi.
pRAZ iH YA DABRAeSYA DA GANKA i PASTUKAe U DZVERY. mNE NE ADKAZALi, YA PACYAGNUe
DZVERY NA  SYABE,  i YANY ADCHYNiLiSYA.  nEVYALiCHKi  PERADPAKOJ BYe PUSTY, ViSELA
TOLXKi PALiTO bERMANA. ya KASHLYANUe. nESHTA ZASHARUDZELA e PAKOi. ya PASTUKAe  --
GOLAS bERMANA SKAZAe PERARYViSTA:
     -- h-HTO? zAHODZX-CE.
     ya  eVAJSHOe.  bERMAN PRYeZNYAeSYA  Z-ZA STALA,  TYM SAMYM ZH|STAM ZAHiNAYUCHY
HALAT NA GRUDZYAH. tVAR YAGO AZH ZBYALEe.
     -- dZENX DOBRY, PAN bERMAN.
     --  s-SYADAJCE,  SYADAJCE,  KALi LASKA, -- EN  ZAMiTUSieSYA TAK,  SHTO  MNE
ZRABiLASYA NYAZRUCHNA.
     "chAGO  PRYPLEeSYA  DA   YAGO?   chALAVEK   LYUBiCX  SAMOTU.  bACH   TY,   YAK
SPALOHAeSYA..."
     a bERMAN UZHO ADYSHOe.
     -- sYADAJCE, SYADAJCE, SHMATPAVAZHANY, SYADAJCE, SHANOeNY PAN.
     ya PAGLYADZEe  NA KR|SLA  i PABACHYe  NA  iM TALERKU Z NEJKAJ  NEDAEDZENAJ
STRAVAJ i D|SERTNUYU LYZHKU. bERMAN HUTKA SHAPie YAE.
     -- pRABACHCE, VYRASHYe ZADAVOLiCX SVOJ, TAK BY MOViCX, APETYT.
     -- kALi LASKA, ESHCE, -- SKAZAe YA.
     -- shTO VY, SHTO VY!.. eSCi e PRYSUTNASCi GZH|CHNAGA PANA... ya NE MAGU.
     vUSNY FARFORAVAJ LYALXKi PRYEMNA KRYViLiSYA.
     --  vY NE  ZAeVAZHYLi,  VASPAN,  YAKOE  G|TA  NEPRYEMNAE  ViDOViSHCHA, KALi
CHALAVEK HARCHUECCA?  o,  G|TA  ZHAHLiVA!  ¨N TUPA  PLYAMKAE,  CHAMKAE i NAGADVAE
NEJKUYU  HUDOBU.  vA  eSiH  LYUDZEJ  TAK  VYRAZNA PRAYAeLYAECCA  PADABENSTVA  DA
YAKOGA-NEBUDZX ZVERA. tOJ ZHAR|, YAK LEe, TOJ CHAMKAE, YAK, PRABACHCE, TAYA ZHYVELA,
YAKUYU PASVie BLUDNY SYN. nE, PANE-DABRADZEYU, YA NiKOLi NE EM NA LYUDZYAH.
     ya SEe.  pAKOJ BYe VELXMi SCiPLA ABSTAeLENY. zhALEZNY LOZHAK, YAKi NAGADVAe
GiLXYACiNU, STOL, DVA KR|SLY,  YASHCH| STOL, UVESX ZAVALENY KNiGAMi i  PAPERAMi.
tOLXKi ABRUS NA STALE  BYe NEZVYCHAJNY, VELXMi CYAZHKi, SiNi  Z ZOLATAM. zViSAe
EN DA SAMAJ PADLOGi.
     --  shTO, DZiViCESYA? o, VASPANE, G|TA ADZiNAE,  SHTO  ZASTALOSYA  Z  BYLYH
R|CHAe.
     -- pANE bERMAN...
     -- ya SLUHAYU VAS, PANE.
     ¨N SEe, SHiLieSHY LYALECHNUYU  GALAVU, SHYROKA RASKRYeSHY SH|RYYA VYALiZNYYA VOCHY
i PRYeZNYAeSHY BROVY.
     -- ya HACHU SPYTACX U VAS, DRUGiH PLANAe DOMA NYAMA?
     -- m-M... NE...  ¨SCX YASHCH| ADZiN, ZROBLENY GOD  TRYCCACX TAMU, ALE  TAM
PROSTA SKAZANA, SHTO EN PERAMALYAVANY Z TAGO, SHTO YA DAe VAM, i PAKAZANY TOLXKi
NOVYYA PERAGARODKi. vOSX EN, KALi LASKA.
     ya PAGLYADZEe NA PLAN. bERMAN MEe RACYYU.
     --  a  SKAZHYCE,  Ci  NYAMA  YAKOGA  ZAMASKiRAVANAGA PAMYASHKANNYA NA  DRUGiM
PAVERSE, LYA PUSTOGA PAKOYA Z SHAFAJ?
     bERMAN ZADUMAeSYA.
     --  nE VEDAYU, VASPANE, NE  VEDAYU, VASHAMOSCX...  nEDZE  TAM PAViNEN BYCX
SAKR|TNY ASABiSTY ARHie yaNOeSKiH, ALE DZE EN -- NE VEDAYU. n-NE VEDAYU...
     pALXCY YAGO TAK i BEGALi PA ABRUSE, VYBiVAYUCHY NEJKi NEZRAZUMELY MARSH.
     ya PADNYAeSYA, PADZYAKAVAe GASPADARU i VYJSHAe.
     "I CHAGO EN  TAK PERAPALOHAeSYA? --  PADUMALASYA  MNE. --  pALXCY BEGAYUCX,
TVAR BELY! u, HALASCYAK CHORTAe, LYUDZEJ PACHAe BAYACCA..."
     I, ADNAK, NEJKAYA DUMKA SViDRAVALA MOJ MOZG.
     "chAMU? chAMU? nE, NESHTA  TUT NYACHYSTA. I CHAMUSXCi KRUCiCCA e GALAVE SLOVA
"RUKi". rUKi. rUKi. pRY CHYM  TUT RUKi? nESHTA PAViNNA e  G|TYM SLOVE HAVACCA,
KALi YANO TAK LEZE Z PADSVYADOMASCi".
     ya  VYHODZie AD YAGO Z CVERDAJ DUMKAYU, SHTO TUT  TR|BA TRYMACCA PiLXNASCi.
nE PADABAeSYA MNE  G|TY LYALECHNY  CHALAVECHAK, i ASABLiVA PALXCY,  PALXCY, U DVA
RAZY DAeZH|JSHYYA ZA NARMALXNYYA, YAKiYA VYGiNALiSYA NA STALE, YAK ZMEi.


rAZDZEL VOSXMY

     dZENX  BYe SH|RY i ZMROCHNY, TAKi RAeNADUSHNA-SH|RY, SHTO  PLAKACX HACELASYA,
KALi YA  NAKiRAVAeSYA e  FALXVARAK zhABiCHY,  YAKi NALEZHAe kULXSHAM. niZKiYA  SH|RYYA
HMARY PAeZLi  NAD  TARFYANYMi BALOTAMi.  kAZARMENNY, NUDNY LYAZHAe  PERADA MNOYU
DALYAGLYAD.  nA  ROeNAJ KARYCHNEVAJ  PAVERHNi  RAeNiNY TAM-SYAM POeZALi  BRUDNYYA
PLYAMY:  PASTUH  PASVie  AVECHAK.  ya  iSHOe  KRAEM  vOLATAVAJ  PRORVY,  i  VOKU
LiTARALXNA NE BYLO  NA  CHYM ADPACHYCX. nESHTA CEMNAE LYAZHALA e TRAVE. ya PADYSHOe
BLiZH|J. g|TA BYe VYALiZNY, METRY TRY  e DAeZHYNYU,  KAMENNY KRYZH. pAVALiLi  YAGO
DAeNO, BO NAVAT YAMA, U YAKOJ EN STAYAe, AMALX ZRAeNAVALASYA Z ZYAMLEYU i  ZARASLA
TRAVOJ. liTARY NA KRYZHY  BYLi LEDZX BACHNYYA: "rAB BOZHY rAMAN PAMER TUT NAGLAJ
SMERCYU. lEZNYYA LYUDZi, MALiCESYA ZA DUSHU YAGO,  KAB i ZA VASHU  HTOSX PAMALieSYA,
ZLASHCHA MODLY VASHY ASABLiVA bOGU DA DUSHY".
     ya DOeGA STAYAe LYA YAGO. vOSX, ZNACHYCCA, MESCA, DZE ZAGiNUe rAMAN sTARY!..
     -- pANE, PANE LiTASCiVY, -- PACHUe YA GOLAS ZA SPiNOYU.
     ya  PAVYARNUeSYA.  zhANCHYNA  e  FANTASTYCHNYH  LAHMANAH  STAYALA  ZA  MNOYU  i
PRACYAGVALA  RUKU.  mALADAYA, YASHCH|  DAVOLi PRYGOZHAYA,  YANA MELA  TAKi ABCYAGNUTY
ZHOeTAJ SKURAJ STRASHNY TVAR,  SHTO YA APUSCie VOCHY. nA RUKAH YAE LYAZHALA DZiCYA. ya
PADAe EJ.
     -- mO HLEBA TROSHKi BUDZE e PANA? ya, BAYUSYA, NE DAJDU. I yaSiK PAMiRAE...
     -- a SHTO Z iM?
     -- nE VEDAYU, -- BYAZGUCHNA SKAZALA YANA.
     u MAEJ KiSH|Ni ZNAJSHLASYA CUKERKA, YA DAe YAE ZHANCHYNE.
     aLE DZiCENAK NE Ee.
     -- shTO ZH MNE RABiCX Z TABOYU, LYUBAYA?
     sELYANiN NA VALAKUSHY  EHAe  DAROGAYU. ya PAKLiKAe  YAGO,  DAe YAMU  RUBELX i
PAPRASie  ZAVEZCi ZHANCHYNU  e  bALOTNYYA  yaLiNY, KAB YAE TAM NAKARMiLi  i  DALi
DZE-NEBUDZX ADPACHYCX.
     -- dAJ VAM bOZHA ZDAROeECHKA, PANE, -- BYAZVOLXNA SKAZALA  ZHANCHYNA. -- nAM
NiDZE TUT NE DAVALi ESCi. pAKARAJ bOZHA TYH, HTO ZGANYAE LYUDZEJ Z ZYAMLi.
     -- a HTO SAGNAe?
     -- pAN.
     -- yaKi PAN?
     -- pAN aNTOSX. hUDY TAKi...
     -- a YAK YAGO PROZViSHCHA, DZE VASHA VESKA?
     --  nE VEDAYU. tUT,  ZA  LESAM.  dOBRAYA VESKA. u NAS i GROSHY BYLi,  PYACX
RUBLEe. aLE SAGNALi.
     I  e VACHAH YAE BYLO ZDZieLENNE PERAD TYMi, HTO NE eZYAe NAVAT PYACi RUBLEe
i SAGNAe iH Z ZYAMLi.
     -- a MUZH DZE?
     -- zABiLi.
     -- hTO ZABie?
     --  mY  KRYCHALi, PLAKALi, NE HACELi  iSCi. yaZ|P  TAKSAMA  KRYCHAe. pASLYA
STRALYALi. ¨N LEG. a eNOCHY PRYJSHLO DZiKAE PALYAVANNE i ZACYAGNULA e BAGNU SAMYH
BOLXSHYH KRYKUNOe. yaNY ZNiKLi... bOLXSH NiHTO NE KRYCHAe.
     ya PASPYASHYe  ADPRAViCX  iH,  A SAM PAJSHOe DALEJ,  NE PAMYATAYUCHY  SYABE  AD
ROSPACHY. bOZHA MOJ,  YAKAYA  CEMRA! yaKAYA ZABiTASCX!  yaK ZVARACiCX  G|TU GARU? u
dUBATOeKA MY ZZH|RLi STOLXKi, SHTO HAPiLA B SORAK yaSiKAe VYRATAVACX AD SMERCi.
gALODNAMU  NE DAYUCX HLEBA, YAGONY HLEB  ADDAYUCX SALDATU, YAKi STRALYAE e YAGO ZA
TOE, SHTO EN GALODNY. dZYARZHAeNAYA MUDRASCX! I G|TYYA NYASHCHASNYYA MAeCHACX. zA YAKiYA
GRAHi KARAESHSYA TY, MOJ NAROD, ZA SHTO TY MYACESHSYA PA eLASNAJ ZYAMLi, YAK ASENNYAE
LiSCE? yaKi ZABARONENY YABLYK Z'Ee PERSHY aDAM MAJGO PLEMYA?
     aDNY ZH|RLi NE e SYABE, DRUGiYA PAMiRALi PAD iHNiMi VOKNAMi. vOSX PAVALENY
KRYZH NAD ADNYM, YAKi SHALEe AD  TLUSHCHU, A VOSX PAMiRAYUCHY DZiCENAK. vYAKAMi iSHLA
G|TAYA MYAZHA PAMiZH ADNYMi i  DRUGiMi  -- i  VOSX  KANEC, LAGiCHNAE  ZAVYARSH|NNE:
ADZiCH|NNE,  CEMRA  VA  eSEJ  DZYARZHAVE,  TUPY  ZHAH,  GOLAD,  VAR'YACTVA. I eSYA
bELARUSX  --  ADZiNAE  POLE SMERCi,  NAD  YAKiM VYE VECER,  GNOJ  PAD  NAGAMi
TLUSTAJ, ZADAVOLENAJ USiM HUDOBY.
     nE PAMOLYACCA NAD TABOYU LEZNYYA LYUDZi, rAMAN  sTARY. pLYUNE KOZHNY  NA TVOJ
PAHiLY KRYZH. I DAJ bOZHA MNE SiLY VYRATAVACX APOSHNYUYU Z TVAJGO RODU, YAKAYA Ni e
CHYM NE ViNAVATAYA PERAD NYAeMOLXNAJ PRAeDAJ MACHYHi NASHAJ, BELARUSKAJ GiSTORYi.
     nYAeZHO TAKi ZABiTY, NYAeZHO TAKi MERTVY MOJ NAROD?
     ...mNE  DAVYALOSYA  HViLiN   SORAK   PRADZiRACCA  PRAZ  NEVYSOKi,  VELXMi
ViLXGOTNY  LYASOK ZA  vOLATAVAJ  PRORVAJ,  PAKULX  YA  NE VYBieSYA  NA  SCEZHKU,
ZAROSLUYU  i  VUZKUYU.  pAABAPAL YAE STAYALi  AMALX  ABLYACELYYA  ASiNY.  sYAROD iH
CHYRVONAGA  MASiVU PLYAMAMi VYDZYALYALiSYA ZHOeTYYA  BYAROZY  i  AMALX ZYALENYYA  YASHCH|
DUBY.  sCEZHKA SPUSCiLASYA  e  YAR, DZE BEG RUCHAJ Z KARYCHNEVAJ,  YAK  GUSTY CHAJ,
VADOYU.  bERAGi  RUCHAiNY BYLi  ZYALENYMi i MYAKKiMi  AD  iMHOe,  i  TAKiYA SAMYYA
ZYALENYYA  MASTY  Z  BURALOMNYH  DR|e  ZLUCHALi  iH.  pA  BURALOMiNAH  RUCHAJ  i
PERAHODZiLi, BO NA NEKATORYH MOH BYe ZDZERTY.
     gLUHA i BYAZLYUDNA BYLO TUT. zR|DKU CiNXKALA  e VERHAViNAH DR|e MALENXKAYA
PTUSHKA, DY YASHCH| SAMOTNYYA LiSCiKi PADALi i  PAViSALi  NA PAVUCiNE PAMiZH DR|e.
vADA RUCHAiNY NESLA SUMNYYA ZHOeTYYA i CHYRVONYYA CHOeNiKi LiSCYAe, A e ADNYM MESCY,
DZE BYe ViR, LiSCE KRUCiLASYA e VECHNYM TANCY, BYCCAM TAM VADZYANiK VARYe Z YAGO
SUP  NA VYACH|RU. kAB PERAJSCi  CERAZ RUCHAJ, MNE DAVYALOSYA ZLAMACX  NA PADPORKU
DAVOLi TOeSTUYU, ALE ZUSiM SUHUYU ASiNKU, ZLAMACX ADNYM UDARAM NAGi.
     zA YARAM  LES  ZRABieSYA  ZUSiM  GUSTYM.  sCEZHKA  ZNiKALA  e  NEPRALAZNYM
GUSHCHARY,  YAE  AKRUZHALi DZHUNGLi Z MALiNNiKU, SUHOJ  KRAPiVY, AZHYNY, DUDNiKU i
iNSHAJ DR|Ni. hMELX BEG NA DR|VY, YAK ZYALENAE POLYMYA, ABKRUCHVAe iH, VYDZiRAeSYA
NA VOLYU  i  C|LYMi SNAPAMi ZViSAe, CHAPLYAYUCHY MYANE ZA GALAVU. hUTKA  Z'YAViLiSYA
PERSHYYA  ADZNAKi ZHYCCYA:  KUSTY ZDZiCH|LAGA B|ZU SYAROD DR|e, PRAMAKUTNiKi  LEPSH
UGNOENAJ ZYAMLi  (BYLYYA KURCiNY), SPADAROZHNiK  CHALAVEKA -- VYALiZNY DZYADOeNiK.
hUTKA B|Z STAe  TAKiM  GUSTYM, SHTO  NE  PRALEZESH. ya LEDZX VYDZERSYA Z YAGO  NA
MALENXKUYU GALYAViNU, NA YAKOJ STAYAe NADZEJNA SHAVANY DOM. nA  KAMENNYM VYSOKiM
PADMURKU,  Z KAMENNYM  GANKAM  i DRAeLYANYMi  KALONAMi, YAKiYA ZA PAMYACi DZYADOe
BYLi, NAP|eNA, PAFARBAVANYYA e BELY KOLER, EN NAHiLieSYA  NA MYANE, YAK SMYAROTNA
PARANENY, YAKi  VOSX-VOSX  UPADZE.  pERAKOSHANYYA LiSHTVY,  ABADRANAYA  ASHALEeKA,
SHYBY, VYASELKAVYYA  AD  STARASCi.  nA PARADNYM GANKU PAMiZH PRYSTUPKAMi VYRASLi
LOPUHi,  VAeCHKi, MAGUTNY SKRYPENX, YAKi  AMALX ZAKRYVAe DZVERY.  a  DA CHORNYH
DZVYAR|J PRAZ KALYUZHU BYLi PAKLADZENY DZVE CAGLiNY. dAH BYe  ZYALENY, TOeSTY AD
TLUSTYH PUSHYSTYH iMHOe. u  SH|RAE AKENCA eNUTRANASCX HATY ZDAVALASYA PANURAJ i
ZANYADBANAJ. sLOVAM, HATKA NA KURYNYH NOZHKAH. nE HAPALA TOLXKi BABY-YAGi, YAKAYA
LYAZHALA B NA DZEVYATAJ CAGLiNE i KAZALA: "fU-FU, CHALAVECHYM DUHAM THNE!"
     aLE HUTKA Z'YAViLASYA i YANA. u  AKNO  NA  MYANE GLYADZEe TVAR ZHANCHYNY, TAKi
SUHi, SHTO ZDAVAeSYA  CH|RAPAM,  ABCYAGNUTYM ZHOeTAJ SKURAJ.  siVYYA PATLY VALASOe
PADALi NA  PLECHY.  pASLYA Z'YAViLASYA RUKA, YAKAYA  KiVALA  MNE SUHiM, YAK KURYNAYA
KOSTKA, PALXCAM.
     ya STAYAe ZNADVORKU, NE VEDAYUCHY, DA MYANE Ci  DA KAGO iNSHAGA ZVERNUTY G|TY
ZVARUSHLiVY PRYZYe.
     pASLYA ADCHYNiLiSYA DZVERY, i NA DVOR VYSUNULASYA TAYA SAMAYA GALAVA.
     -- sYUDY,  LiTASCiVY PAN  gRYGOR,  -- SKAZALA GALAVA.  -- tUT  ZABiVAYUCX
NYASHCHASNYH AHVYAR.
     nE SKAZHU, KAB PASLYA TAKOGA SUCYASHALXNAGA ZAP|eNENNYA MNE PALKA ZAHACELASYA
ZAJSCi e G|TY DOM, ALE STARAYA SYSHLA Z PRYSTUPKi i PRACYAGNULA MNE NAD LUZHYNAYU
RUKU.
     -- ya DAeNO CHAKALA  VAS,  MUZHNY  ZBAeCA. sPRAVA e TYM, SHTO MOJ RAB rYGOR
VYYAVieSYA DUSHYCELEM NAKSHTALT siNYAJ bARADY. vY PAMYATAECE, MY CHYTALi Z VAMi PRA
zhYLYA siNYUYU bARADU.  tAKi  GZH|CHNY, GALANTNY KAVALER. ya B DARAVALA rYGORU, KAB
EN ZABiVAe TAK GALANTNA, ALE EN HLOP. shTO ZROBiSH?
     ya PAJSHOe ZA EYU. u PERADPAKOi LYAZHALi NA PADLOZE KAZHUH, POBACH Z iM SYADLO,
ViSELi NA SCYANE BiZUN i NEKALXKi ZAKAR|LYH LiSiNYH  SHKUR.  aKRAMYA TAGO,  TUT
STAYAe TROHNOGi  Z|DLiK i  LYAZHAe  BOKAM PARTR|T  NEJKAGA  MUZHCHYNY,  BRUDNY  i
PRADZERTY  NAeSKOS. a  e NASTUPNYM PAKOi BYe  TAKi  GARMiDAR, YAK  BYCCAM TUT
ZMYASHCHAeSYA CHATYRYSTA GOD TAMU  FiLiYAL  gRUNVALXDSKAJ BiTVY i Z TYH CHASOe  TUT
BOLXSH  NE ZMYATALi  PYLi i NE  MYLi SHYB. sTOL  Z  NOZHKAMi e VYGLYADZE ANTYCHNYH
GERMAe  BYe  PASTAeLENY  KOSA,  LYA  YAGO KR|SLY, PADOBNYYA NA VET|RANAe VAJNY,
BYAZNOGiH i  LEDZX DYHAYUCHYH.  shAFA  LYA  SCYANY  NAHiLiLASYA i  PAGRAZHALA ePASCi
KAMUSX NA  GALAVU. lYA DZVYAR|J STAYAe NA PADLOZE VYALiKi BYUST  vALXT|RA, VELXMi
PADOBNAGA NA  GASPADYNYU, i  KAKETLiVA  NA  MYANE  PAGLYADAe Z-PAD ANUCHY,  YAKAYA
ZAMEST  LAeRAe  VYANCHALA  YAGONUYU GALAVU. u  ADNYM  KUTKU  PRYTKNULASYA  TRUMO,
ZAP|CKANAE  NECHYM VELXMi PADOBNYM  NA PTUSHYNY PAMET.  aPRACHA  TAGO,  VERHNYAYA
PALOVA TRUMO BYLA PAKRYTA SHARAM PYLU, ZATOE Z NiZHNYAJ PALOVY PYL BYe STARANNA
SCERTY. chARAPKi PASUDY, SKARYNKi  HLEBA, KOSTKi  RYBY PAKRYVALi PADLOGU. uSE
G|TA BYLO, YAK U GNYAZDZE PTUSHKi-ZiMARODKA, DNO YAKOGA VYSLANA RYBNAJ LUSKOYU. I
SAMA GASPADYNYA NAGADVALA  ZiMARODKA,  G|TU ZMROCHNUYU i DZiVOSNUYU PTUSHKU, YAKAYA
LYUBiCX SAMOTU.
     yaNA PAVYARNULASYA DA MYANE,  YA  PABACHYe  ZNOe YAE TVAR, NA  YAKiM NOS  PAViS
AMALX DA PADBARODKA,  i  ROT  Z VYALiKiMi  ZUBAMi.  zUBY  ZDAVALiSYA  ASABLiVA
VYALiKiMi, BO BYLi ADKRYTY RAZAM Z DZYASNAMi,  YAK  BYCCAM NA  TVARY  NE HAPiLA
SKURY NA TOE, KAB PRYKRYCX ROT.
     -- rYCAR, CHAMU  B VAM NE  SCERCi G|TY PYL,  Z  VERHNYAJ PALOVY  TRUMO? ya
HACELA B BACHYCX SYABE VA eVESX ROST. vA eSEJ PRYGAZHOSCi.
     ya TOLXKi HACEe BYLO VYKANACX G|TA, YAK YANA RAPTAM SKAZALA:
     -- a VY  VELXMi  PADOBNY  DA  MAJGO  NYABOZHCHYKA MUZHA. uH,  YAKi G|TA  BYe
CHALAVEK!  ¨N ZHYeCOM UZNESSYA NA  NEBA, PERSHY Z LYUDZEJ  PASLYA  ILLi-PRAROKA. a
rAMAN ZHYVYM TRAPie  U  APRAMETNUYU. g|TA eSE ZLY GENiJ YANOeSKAGA NAVAKOLLYA --
DZiKAE PALYAVANNE KARALYA sTAHA. z TAGO DNYA YA  PAKiNULA PRYBiRACX U G|TYM DOME
NA ZNAK SVAEJ ZHALOBY. pRAeDA, PRYGOZHA? I TAK RAMANTYCHNA!
     yaNA KAKETLiVA eSMiHNULASYA DA MYANE  i PACHALA  STROiCX VOCHKi PA NYAPiSANYH
PRAViLAH PANSiENAe VYSAKARODNYH DZYAViC: "vOCHKi NA SUBYASEDNiKA,  PASLYA eBOK Z
LEGKiM NAHiLAM GALAVY, ZNOe NA SUBYASEDNiKA, U VERHNi KUT ZALY i e ZYAMLYU".
     g|TA BYLA  ZLOSNAYA PARODYYA  NA  CHALAVECHYYA PACHUCCi. uSE  ADNO  YAK  MALPA
PACHALA B NECHAKANA SPYAVACX PESNYU aFELii e ANGLiJSKiM ARYGiNALE.
     -- tUT PRYGOZHA. tOLXKi ZHAHLiVA! uJ, YAK ZHAHLiVA! bR-R-R!.. bR-R-R!..
     yaNA  RAPTAM  KiNULASYA AD  MYANE NA  PADLOGU  i ZALEZLA GALAVOYU PAD  KUPU
NEJKiH BRUDNYH ANUCH.
     -- pR|CH! pR|CH ADSYULX! vY KAROLX sTAH!
     zhANCHYNA BiLASYA i KRYCHALA, YAE ZHOeTAYA NAGA  VYGLYADALA Z PYLXNYH RYZMANOe.
ya Z ZHAHAM PADUMAe,  SHTO, MAGCHYMA, TAKi BUDZE LES USiH LYUDZEJ NAVAKOLLYA, KALi
NEZRAZUMELY ZHAH BUDZE i DALEJ CHORNYM KRYLOM ViSECX NAD G|TAJ ZYAMLEJ.
     ya  ZBiRAeSYA  ADSTUPiCX,  YAK  NECHAYA RUKA LYAGLA  NA  MAE  PLYACHO  i  GRUBY
MUZHCHYNSKi GOLAS SKAZAe:
     -- chAGO VY TUT? hiBA VY NE BACHYCE, SHTO YANA TROHi... DZiVACHKA?
     hLOP  PAJSHOe U PERADPAKOJ, PRYNES  ADTULX PRADZERTY PARTR|T  MUZHCHYNY  e
FRAKU  i Z  "uLADZiMiRAM" U PYATLiCHCY i PASTAVie YAGO NA  STOL. pASLYA VYCYAGNUe
ZHANCHYNU Z RYZMANOe, PASADZie YAE PERAD PARTR|TAM.
     -- pANi kULXSHA, G|TA NE KAROLX sTAH, NE. g|TA Z'YAVieSYA  PAN FELXDMARSHAL
PAGLYADZECX  NA  SLAVUTUYU  TUT|JSHUYU KRASUNYU.  a  KAROLX  sTAH,  VOSX  EN,  NA
PARTR|CE, EN ZUSiM MERTVY i NiKOGA NE MOZHA ZABiCX.
     zhANCHYNA PAGLYADZELA  NA  PARTR|T.  sCiHLA.  mUZHCHYNA  DASTAe Z-ZA  PAZUHi
KAVALAK  HLEBA,   CHORNAGA,  YAK  ZYAMLYA.   sTARAYA  PAGLYADZELA  NA  NEVYADOMAGA,
ZASMYAYALASYA  RADASNA i PACHALA SHCHYKACX PALXCAMi  HLEB i KLASCi YAGO  e ROT, USE
GLEDZYACHY NA PARTR|T.
     -- kAROLX sTAH. mUZHANEK TY MOJ. shTO VAROCiSH SVOJ TVAR?!
     yaNA TO DRAPALA PARTR|T, TO RADASNA NESHTA SHAPTALA YAMU i eSE ELA HLEB. mY
ATRYMALi MAGCHYMASCX RAZMAeLYACX. ya GLYADZEe NA MUZHCHYNU, APRANUTAGA e SYALYANSKUYU
SViTKU i PORSHNi -- SKURANYYA PALESKiYA LAPCi, A EN GLYADZEe NA MYANE.
     mUZHCHYNA  BYe  GOD PAD  TRYCCACX, VYKLYUCHNA VYSOKi i DOBRA  SKLADZENY,  Z
MAGUTNYMi  PUKATYMi  GRUDZXMi,  TROHi  GARBAVATAJ,  KALi  SYADZEe,  SPiNOYU  i
ZAGAR|LAJ  SHYYAJ. dOeGiYA  VUSY  RABiLi  TVAR SUROVYM  i  ZHARSTKAVATYM. g|TAMU
eRAZHANNYU DAPAMAGALi  YASHCH| DZVE ZMORSHCHKi  PAMiZH BROVAe  i SHYROKA  PASTAeLENYYA
PYAKUCHYYA  VOCHY. bELAYA MAGERKA  BYLA  NASUNUTA  NiZKA NA LOB. chYMSXCi VOLXNYM,
LYASNYM VEYALA AD YAGO.
     -- vY, P|eNA, rYGOR, VARTAeNiK kULXSHY?
     --  tAK,  -- ADKAZAe EN Z iRONiYAJ. -- a VY, NAP|eNA,  NOVY  GOSCX  PANi
yaNOeSKAJ? chUe YA PRA TAKUYU PTUSHKU. dOBRA SPYAVAECE.
     --  I VY  ZAeZHDY  TAK  Z EYU? -- ya PAKAZAe  NA  STARUYU, YAKAYA ZASYARODZHANA
PLYAVALA e PARTR|T.
     -- zAeZHDY. vOSX UZHO DVA GADY, YAK YANA TAKAYA.
     -- a CHAMU VY YAE NE ZAVYAZECE e PAVET LYACHYCX?
     -- shKODA. yaK BYLA ZDAROVAYA, DYK GOSCi EZDZiLi, A ZARAZ NiYAKAYA SABAKA...
shLYAHTA! pANOCHKi NASHY, TUDY iH...
     -- I CYAZHKA DAVODZiCCA?
     -- dY NE, KALi YA NA PALYAVANNi, DYK zOSYA GLYADZiCX ZA EYU. dY YANA NE CHASTA
SHALEE. I  NE PATRABUE MNOGA. tOLXKi HLEBA VELXMi MNOGA ESCX, A TAK NiCHOGA NE
HOCHA. ¨N VYCYAGNUe Z KiSH|Ni YABLYK i PRACYAGNUe STAROJ:
     -- nA, PANi SHANOeNAYA.
     -- nE HACHU,  -- ADKAZALA TAYA, UPiSVAYUCHY HLEB. -- pAeSYULX ATRUTA, TOLXKi
HLEB CHYSTY, BOZHY.
     -- bACHYCE,  -- SKAZAe  rYGOR ZMROCHNA.  -- siLKOM RAZ  NA  DZENX GARACHYM
KORMiM. pALXCY MNE CHASAM PAKUSAE, KALi DAEM, TAK i SHOPiCX. a NYADR|NNAYA BYLA
PANi. dY HOCX i DR|NNAYA, NELXGA KiDACX BOZHUYU DUSHU.
     I EN USMiHNUeSYA TAKOJ ViNAVATAJ DZiCYACHAJ USMESHKAYU, SHTO YA ZDZiVieSYA.
     -- I CHAGO G|TA YANA?
     -- sPALOHALASYA PASLYA SMERCi rAMANA. uSE YANY TUT  U CHAKANNi ZHYVUCX, i, YA
SKAZHU, BOLXSHASCi TAK i TR|BA. mUDRAGELiLi NAD NASHYM BRATAM.
     -- nU, A yaNOeSKAJ TAKSAMA?
     -- pRA yaNOeSKUYU NE SKAZHU. dOBRAYA BABA. yaE SHKADA.
     ya NAR|SHCE ASMELieSYA. ya ZRAZUMEe -- G|TA NE ZDRADNiK.
     -- sLUHAJ, rYGOR, YA PRYJSHOe SYUDY, KAB SPYTACX PRA TOE-SEE.
     --  pYTAJ, -- SKAZAe EN,  TAKSAMA PERAHODZYACHY NA  "TY", SHTO  MNE VELXMi
SPADABALASYA.
     --  ya  VYRASHYe  RAZBLYTACX  G|TUYU  SPRAVU  Z PALYAVANNEM  KARALYA  sTAHA.
rAZUMEESH, NiKOLi NE BACHYe PRYViDAe, HACHU RUKAMi PAMACACX.
     -- pRYViDY...  -- GMYKNUe  EN. -- dOBRYYA PRYViDY, KALi iHNiYA KONi SAMYM
SAPRAeDNYM  GNOEM  SVAE  SLYADY  P|CKAYUCX.  I  POTYM, NAVOSHTA VAM  G|TA,  PAN
LASKAVY? yaKiYA TAKiYA PRYCHYNY?
     -- nE NAZYVAJ TY MYANE PANAM. ya TAKi SAMY PAN,  YAK TY.  a PRYCHYNA -- SHTO
ZH... CiKAVA PROSTA. I SHKADA GASPADYNYU i MNOGiH LYUDZEJ.
     --  tAK.  pRA  GASPADYNYU  i YA  CHUYU, --  SKOSA  GLYANUe  rYGOR  i  HMURNA
eSMiHNUeSYA. -- mY G|TYYA R|CHY RAZUMEEM. g|TA eSE ADNO YAK zOSYA MNE.  a CHAMU TY
MNE NE KAZHASH, SHTO TY NA iH ZLUESHSYA, ADPOMSCiCX ZHADAESH?  ya  ZH VEDAYU, YAK TY AD
DZiKAGA PALYAVANNYA LYA RAKi eCYAKAe.
     ya BYe URAZHANY:
     -- aDKULX VEDAESH?
     -- u CHALAVEKA ESCX VOCHY, i KOZHNY CHALAVEK PAKiDAE SLED  NA ZYAMLi. tOLXKi
NYAViSTNYYA NE BACHACX. uCYAKAe TY, YAK CHALAVEK Z ROZUMAM. a VOSX GORSH TOE, SHTO YA
iHNiYA SLYADY ZAeZHDY GUBLYAYU. I PACHYNAYUCCA YANY, i KANCHAYUCCA NA GASCiNCY.
     ya  RASPAVEe  YAMU  PRA  eSE,  Z SAMAGA PACHATKU.  rYGOR  SYADZEe NERUHOMA,
VYALiKiYA SHURPATYYA RUKi YAGO LYAZHALi NA KALENYAH.
     --  ya DASLUHAe,  --  SKAZAe  EN  PROSTA,  KALi  YA SKONCHYe.  --  tY  MNE
PADABAESHSYA, PAN. z MUZHYKOe,  Ci  SHTO? I  YA TAK DUMAYU,  SHTO TY  KALi i  NE  Z
MUZHYKOe,  DYK  LYA MUZHYKOe  BLiZKA LYAZHAe. I SAM  YA  DAeNO DUMAe  G|TYH ZDANYAH
TRAHANUCX, KAB PER'E PALYACELA,  DY TAVARYSHA NE BYLO.  kALi NE ZHARTUESH, DAVAJ
RAZAM. aLE ZH, BACHU YA, TY G|TA TOLXKi ZARAZ PRYDUMAe: ZVYARNUCCA DA MYANE. chAMU
RAPTAM TAK PRYDUMAe? I CHAGO HACEe DA G|TAGA?
     -- chAMU VYRASHYe, SAM  NE  VEDAYU. pRA CYABE KAZALi, SHTO TY yaNOeSKUYU, KALi
YANA SiRATOJ ZASTALASYA, SHKADAVAe. nADZEYA rAMANAeNA KAZALA, SHTO TY NAVAT HACEe
VARTAeNiKOM  U  bALOTNYYA  yaLiNY  PERAJSCi,  DY  NE ATRYMALASYA.  nU  i  POTYM
SPADABALASYA MNE, SHTO  TY NEZALEZHNY, SHTO HVORUYU TAK DAGLYADAESH.  a DA G|TAGA YA
PROSTA ZHADAe SPYTACX, CHAMU YAKRAZ U TOJ VECHAR,  KALi ZAGiNUe rAMAN, DZYAeCHYNKA
ZATRYMALASYA e kULXSHAe?
     -- chAMU ZATRYMALASYA, YA  VEDAYU. u TOJ  DZENX U MAEJ  GASPADYNi  DZYAeCHATY
SABRALiSYA Z NAVAKOLXNYH FALXVARKAe. vESELA BYLO.  a VOSX  CHAMU YAE, yaNOeSKUYU,
ZAPRASiLi SYUDY -- YA NE VEDAYU, YANA ZH TUT KOLXKi GADOe DA  G|TAGA NE BYLA. aLE
PANi, SAMi BACHYCE, YAKAYA, YANA NE SKAZHA.
     -- chAMU NE,  -- USMiHNULASYA RAPTAM AMALX RAZUMNA STARAYA. -- ya  SKAZHU. ya
ZUSiM NE  ZVAR'YACELA,  MNE  PROSTA TAK ZRUCHNA i BYASPECHNA. pAPRASie ZAPRASiCX
BEDNUYU  nADZEJKU PAN gARABURDA.  I  YAGONAYA ZH PLYAMENNiCA  BYLA  TADY  e MYANE.
tAKOMU RYCARU, YAK VY, PAN FELXDMARSHAL, YA eSE SKAZHU. tAK, TAK, G|TA gARABURDA
DAe TADY  TAKUYU PARADU eZYACX DZiCYA. u NAS USE TAKiYA DOBRYYA. nASHYYA  V|KSALi e
PANA dUBATOeKA -- EN iH NE PADAVAe  DA SYSKANNYA.  g|TA,  MAeLYAe,  ZALOG, SHTO
BUDZECE  CHASTA EZDZiCX DA MYANE e  GOSCi, PiCX ViNO. ya VAS ZARAZ NAVAT  SiLAYU
MAGU ZAPRASiCX PiCX  GAR|LKU... tAK,  USE  ZAPRASHALi nADZEJKU.  gARABURDA, i
FELXDMARSHAL kAMENSKi, i dUBATOeK, i rAMAN i KAROLX sTAH. vOSX G|TY. a BEDNAYA
ZH TVAYA GALOVACHKA! a LYAZHACX ZHA TVAE KOSY ZALATYYA PORUCH Z BACXKAVYMi KASCYAMi.
     mYANE PERASMYKNULA AD G|TAGA GALOSHANNYA PA ZHYVYM CHALAVEKU.
     -- bACHYCE,  NYAMNOGA DAVEDALiSYA,  --  PANURA SKAZAe rYGOR. -- vYJDZEM NA
HViLiNU.
     kALi MY VYJSHLi i LYAMANT STAROJ SCiHNUe, rYGOR BURKNUe:
     --  dYK  DAVAJCE  SHUKACX  RAZAM.  kARCiCX  i MAYA  DUSHA  NA  G|TA  DZiVA
PAGLYADZECX. ya BUDU NA ZYAMLi SHUKACX i SYAROD  PROSTYH  LYUDZEJ, A VY e PAPERKAH
DY SYAROD SHLYAHTY. mOZHA, i ZNOJDZEM.
     vOCHY YAGO RAPTAM STALi ZLOSNYMi, VUGALXNYYA BROVY Z'EHALiSYA DA PERANOSSYA:
     --  bABY D'YABLAM VYDUMANYYA. IH TR|BA eSiH ZADUSHYCX,  A ZA NYAMNOGiH, SHTO
ZASTANUCCA, HLOPCAM USiM PERADUSHYCCA. aLE SHTO ZROBiSH...
     I LAGiCHNA SKONCHYe:
     --  vOSX  i  YA, HOCX SHKADA  MAEJ LYASNOJ VOLi,  HOCX, MOZHA, i DAZHYVU VEK
ADZiN U LESE, USE ZH CHASAM PRA zOSXKU DUMAYU,  YAKAYA  TUT TAKSAMA ZHYVE. mOZHA, i
AZHANYUSYA. yaNA KUHARKAYU TUT. dYK VOSX SHTO YA  SKAZHU TABE, SYABAR. tAMU YA  i TABE
PAVERYe,  SHTO SAM TAK  CHASAM  PACHYNAe SHALECX Z-ZA CHORTAVYH BABSKiH VACH|J. (ya
ZUSiM NE  DUMAe  PRA  G|TA,  ALE  NE  PALiCHYe PATR|BNYM  PERAKONVACX  G|TAGA
MYADZVEDZYA.)  aLE SKAZHU  TABE SHCHYRA. kALi TY PRYJSHOe  PADBiCX MYANE NA G|TA, A
POTYM ZDRADZiCX -- MNOGiYA TUT NA MYANE ZUBY TOCHACX, -- TAK i VEDAJ -- NE ZHYCX
TABE  NA ZYAMLi. rYGOR TUT NiKOGA NE BAiCCA, NAADVAROT,  rYGORA eSE BAYACCA. I
SYABRY e rYGORA ESCX, iNACHAJ TUT NE PRAZHYVESH. I STRALYAE G|TAYA RUKA DOBRA. tAK
SHTO VEDAJ -- ZAB'YU.
     ya GLYADZEe NA YAGO Z DAKORAM, i  EN,  GLYANUeSHY  MNE  e  VOCHY,  ZASMYAYAeSYA,
BYCCAM U BOCHKU, i ZUSiM iNSHYM TONAM SKONCHYe:
     -- a NAOGUL,  YA CYABE DAeNO CHAKAe. zDAVALASYA MNE CHAMUSXCi,  SHTO TY G|TAJ
SPRAVY TAK NE PAKiNESH, A KALi POJDZESH RAZBLYTVACX YAE -- MYANE NE ABMiNESH. shTO
ZH, DAPAMOZHAM ADZiN ADNAMU.
     mY RAZViTALiSYA  Z  iM NA  eZLESSi, LYA vOLATAVAJ  PRORVY, DAMOVieSHYSYA AB
NOVYH SUSTR|CHAH. ya PAJSHOe DADOMU NACYANXKi, PRAZ PARK.
     kALi YA Z'YAVieSYA e bALOTNYYA yaLiNY, PRYSMERAK UZHO AGARNUe PARK, ZHANCHYNA Z
DZiCEM SPALA, NAGADAVANAYA e ADNYM Z PAKOYAe NA PERSHYM PAVERSE, A GASPADYNi NE
BYLO e DOME.
     ya CHAKAe  YAE Z GADZiNU  i,  KALi  STALA eZHO ZUSiM CEMNA,  NE VYTRYMAe, i
PAJSHOe NASUSTRACH. ya NE PASPEe DALEKA ADYSCi ZMROCHNAJ ALEYAJ, YAK PABACHYe BELUYU
POSTACX, YAKAYA PALAHLiVA RUHALASYA MNE NASUSTRACH.
     -- nADZEYA rAMANAeNA!
     -- o-O, G|TA VY? dZYAKUJ bOGU. ya TAK NEPAKOiLASYA. vY PAJSHLi NACYANXKi?
     I ZASAROMELASYA, APUSCiLA VOCHY e ZYAMLYU. kALi MY PADYHODZiLi DA PALACA, YA
SKAZAe EJ CiHA:
     -- nADZEYA rAMANAeNA, NiKOLi  NE VYHODZXCE  Z DVARA  eNACHY. aBYACAJCE MNE
G|TA.
     mNE LEDZX UDALOSYA VYRVACX U YAE G|TAE ABYACANNE.


rAZDZEL DZEVYATY

     g|TA NOCH PRYNESLA  MNE RAZGADKU ADNAGO CiKAVAGA PYTANNYA, YAKOE VYYAViLASYA
ZUSiM NECiKAVYM, KALi NE LiCHYCX TAGO, SHTO YA LiSHNi RAZ PERAKANAeSYA e TYM, SHTO
PODLASCX ZHYVE i e DURNYH, DOBRYH, NAOGUL, DUSHAH.
     sPRAVA  e TYM, SHTO  YA ZNOe VYJSHAe UNACHY NA KROKi, PABACHYe AHMiSTRYNYU SA
SVECHKAJ i ZNOe PRASACHYe  YAE  DA PAKOYA Z SHAFAJ. aLE  NA G|TY RAZ YA VYRASHYe NE
ADSTUPACX. shAFA  BYLA PUSTAYA,  ZNACHYCCA, SHUKACX  TR|BA BYLO  TAM. ya  PAHiTAe
DOSHKi  e ZADNYAJ SCENCY (SHAFA STAYALA, ZASUNUTAYA e NiSHU  SCYANY), PAKRUCie USE,
SHTO MAGCHYMA BYLO KRUCiCX. pASLYA PASPRABAVAe  PADNYACX iH UGARU i PERAKANAeSYA,
SHTO  MAE  SPROBY  MAYUCX POSPEH. bABULYA BYLA,NAP|eNA, GLUHAVATAYA, iNACHAJ  YANA
PACHULA  B  MAE  PRAKTYKAVANNi.  ya  Z  CYAZHKASCYU  PRALEZ  U  ATVOR  i  PABACHYe
SKLYAPENiSTY HOD, YAKi SPUSKAeSYA  STROMA eNiZ, YAK BYCCAM  U  SUTAR|NNE. zBiTYYA
CAGLYANYYA  PRYSTUPKi  ZBYAGALi  eNiZ,  i HOD  BYe  TAKi VUZKi,  SHTO YA CHAPLYAeSYA
PLYACHYMA ZA SCENKi. z CYAZHKASCYU SPUSCieSYA PA  PRYSTUPKAH i PABACHYe  NEVYALiCHKi,
TAKSAMA SKLYAPENiSTY  PAKOiK.  lYA SCEN  YAGO  STAYALi SKRYNi,  AKUTYYA  PALOSAMi
ZHALEZA,  DZVE  SHAFY. uSE G|TA BYLO  ADCHYNENA,  i ARKUSHY PERGAMENTU i  PAPERY
LYAZHALi PAeSYULX. pASYAR|DZiNE PAKOYA STAYAe STOL i LYA YAGO GRUBY TABUR|T, A NA iM
SYADZELA  AHMiSTRYNYA i  RAZGLYADALA NEJKi  PAZHOeKLY ARKUSH.  mYANE eRAZie  VYRAZ
SKVAPNASCi NA YAE TVARY.
     kALi YA  eVAJSHOe, YANA ZAKRYCHALA Z PERAPUDU i PASPRABAVALA SHAVACX ARKUSH.
ya PASPEe UZYACX YAE ZA RUKU.
     -- pANi AHMiSTRYNYA, DAJCE MNE G|TA. I  Ci NE SKAZHACE VY, CHAMU VY KOZHNUYU
NOCH HODZiCE  SYUDY,  U TAEMNY  ARHie, SHTO  ROBiCE  TUT, NASHTO  PALOHAECE eSiH
SVAiMi KROKAMi?
     -- uH TY, BACYUHNA MOJ, YAKi SPRYTNY!.. --  NEZADAVOLENA  SKAZALA YANA. --
uSE YAMU VEDACX TR|BA.
     I,  ViDACX,  TAMU,  SHTO ZNAHODZiLASYA  NA  PERSHYM  PAVERSE, ZAGAVARYLA Z
VYRAZNAJ NARODNAJ iNTANACYYAJ:
     --  a SKULLYA  Z  MAKAM  TY NE HOCHASH?  bACHYCE VY, SHTO YAMU TR|BA! I ARKUSH
SHAVAe.  kAB AD  CYABE  TVAE  DZECi TAK HLEB NA STARASCi GOD HAVALi, YAK TY AD
MYANE  TOJ ARKUSH! u MYANE, MOZHA, BOLXSH PRAVOe TUT  SYADZECX, CHYM U CYABE.  a EN,
BACHYCE, SYADZiCX DY PYTAECCA. kAB NA CYABE TAK VERADY SYADALi DY NE PYTALiSYA!
     mNE G|TA APRYKRALA, i YA SKAZAe EJ:
     -- tY SHTO, U  TURMU ZAHACELA? tY CHAGO TUT?  ci, MOZHA, TY ADSYULX DZiKAMU
PALYAVANNYU ZNAKi DAESH?
     aHMiSTRYNYA PAKRYeDZiLASYA. tVAR YAE SABRAeSYA e VYALiKiYA ZMORSHCHYKi.
     -- gR|H VAM,  PANE, -- LEDZX VYMAViLA YANA. -- ya ZHANCHYNA SUMLENNAYA, YA ZA
SVAiM PRYJSHLA. vOSX YANO e VASHAJ RUC|, TOE, SHTO MNE NALEZHYCX.
     ya GLYANUe  NA  ARKUSH.  tAM  BYLA  VYPiSKA Z PASTANOVY KAMiSii  PA SPRAVE
ADNADVORCAe.  ya PRABEG VACHYMA  PA RADKAH  i e KANCY PRACHYTAe: "i  HOTYA  ONYJ
zAKREVSKIJ   I  DO  SEJ  PORY  UTVERZHDAET,  CHTO  U  NEGO  ESTX  DOKUMENTY  V
PODTVERZHDENIE SVOIH DVORYANSKIH PRAV, A TAKZHE TOGO, CHTO NASLEDNIKOM  yaNOVSKIH
PO  SUBSTITUCII  YAVLYAETSYA  IMENNO  ON,  A  NE  G-N gARABURDA,  DELO  SIE  ZA
DLITELXNOSTXYU DVADCATILETNEGO PROCESSA I BEZDOKAZATELXNOSTXYU SLEDUET PREDATX
ZABVENIYU,  A  PRAV DVORYANSTVA, KAK  NEDOKAZANNYH,  G-NA  zAKREVSKOGO iSIDORA
LISHITX".
     -- nU, i SHTO Z G|TAGA? -- SPYTAe YA.
     -- a  TOE, BACYUHNA MOJ,  -- Z'EDLiVA  PRASPYAVALA  AHMiSTRYNYA, -- SHTO  YA
zAKR|eSKAYA, VOSX SHTO. a G|TA MOJ BACXKA TAK SUDZieSYA Z VYALiKiMi  DY MOCNYMi.
nE VEDALA YA, DY, DZYAKUJ DOBRYM LYUDZYAM, NAVUCHYLi ROZUMU, SKAZALi, SHTO PAViNNY
TUT NEDZE BYCX DAKUMENTY. uZYAe SUDDZYA PAVYATOVY DZESYACX CHYRVONENXKiH, ALE ZH i
PARADU DAe DOBRUYU. dAVAJCE ARKUSH.
     --  nE DAPAMOZHA, -- SKAZAe YA. -- g|TA ZH NE  DAKUMENT. tUT SUD SHLYAHECTVA
NE VYZNACHAE. ya PRA G|TUYU PRAVERKU DROBNAJ SHLYAHTY DOBRA VEDAYU. kAB VASH BACXKA
MEe DAKUMENTY NA PRAVA SUBSTYTUCYi PASLYA yaNOeSKiH -- iNSHAYA SPRAVA. aLE EN iH
NE PADAe -- ZNACHYCCA, NE MEe.
     tVAR  AHMiSTRYNi  VYRAZie   PAKUTLiVAE   iMKNENNE  DADUMACCA  DA  TAKiH
SKLADANYH R|CHAe. pASLYA VUSNY YAE PAEHALi NAPERAD, i YANA SPYTALA NEDAVERLiVA:
     -- a  MOZHA,  yaNOeSKiYA  iH PADKUPiLi? kRUCHKAM G|TYM TOLXKi DAJ  GROSHY! ya
VEDAYU! I ADABRALi e MAJGO BACXKi DAKUMENTY i TUT SHAVALi.
     -- a DVACCACX GOD SUDZiCCA VY MOZHACE?
     -- ya, BACYUHNA, DA TAGO CHASU, NAP|eNA, PAJDU pANU bOGU PORTKi LUGAVACX.
     -- nU, VOSX BACHYCE. I DAKUMENTAe NYAMA. uSE ZH PERARYLi.
     -- uSE, BACYUHNA, USE. aLE ZH SVAJGO SHKADA.
     -- dY G|TA ZH TOLXKi NYAP|eNYYA ZVESTKi.
     -- aLE ZH SVAE, SVAE GROSHYKi, CHYRVONENXKiYA, SiNENXKiYA.
     -- I G|TA VELXMi NYADOBRA, KAPACCA eNACHY e CHUZHYH PAPERAH.
     -- bACYUHNA, SVAE ZH GROSHYKi, -- SKVAPNA i TUPA ZUDZELA YANA.
     -- IH  VAM NE  ADSUDZYACX,  NAVAT  KALi  B  DAKUMENTY  BYLi. g|TA MAYARAT
yaNOeSKiH NA PRACYAGU TROH STAGODDZYAe Ci NAVAT BOLXSH.
     --  dYK  SVAE  ZH, BACYUHNA,  -- LEDZX  NE  PLAKALA  YANA,  i TVAR YAE STAe
SKVAPNYM DA AGiDNASCi.  --  ya B iH, DARAZH|NXKiH, ZARAZ U  SHKARP|TKU. gROSHY B
ELA, NA GROSHAH SPALA.
     -- dAKUMENTAe NYAMA, -- GUBLYAe YA CYARPENNE. -- zAKONNAYA NASLEDNiCA ESCX.
     I  TUT ZDARYLASYA ZHAHLiVAE i AGiDNAE. zhANCHYNA VYCYAGNULA  GALAVU,  SHYYA YAE
ZRABiLASYA  DOeGAJ-DOeGAJ,  i,  NABLiZieSHY  DA  MYANE  TVAR, SViSCYACHYM  SH|PTAM
SKAZALA:
     -- dYK, MOZHA... MOZHA, YANA HUTKA PAMERLA B.
     tVAR YAE AZH PRASVYATLEe AD TAKOGA SPADZYAVANNYA.
     -- pAMERLA B, i eSE.  yaNA ZH SLABAYA,  SPiCX DR|NNA, KRYVi e ZHYLAH  AMALX
NYAMA,  KASHLYAE.  shTO  EJ  VARTA?  sPOeNiCCA PRAKLEN.  nASHTO  KAB  PALAC  PANU
gARABURDZE, KALi TUT MAGLA B ZHYCX YA. ¨J SHTO, ADMUCHYCCA -- i SADUHi. a YA B...
     bAYUSYA, SHTO  YA ZMYANieSYA  e TVARY,  STAe STRASHNY,  BO YANA ADRAZU eCYAGNULA
GALAVU e PLECHY.
     -- nA PADLU LYACiSH, VARONA?  -- SPYTAe YA. --  a TUT NE  PADLA, TUT  ZHYVY
CHALAVEK. tUT TAKi CHALAVEK, PAD|SHVY YAKOGA TY NE  VARTA, YAKi BOLXSHAE PRAVA MAE
ZHYCX NA ZYAMLi, NiZH TY, STUPA DURNAYA.
     -- b-BACYUHNA... -- BLEKATALA YANA.
     --  mAeCHY,  VEDZXMA! I TY YAE e MAGiLU ZVESCi HOCHASH?  uSE VY  TUT TAKiYA,
ASPiDY DRAPEZHNYYA! uSE VY ZA GROSHY  ZABiCX CHALAVEKA  GATOVYYA!  uSE VY PAVUKi.
uSE VY MACi RODNAJ ZA SiNYUYU PAPERKU  NE PASHKADUECE.  a TY VEDAESH,  SHTO TAKOE
ZHYCCE, SHTO  TAK LEGKA PRA SMERCX  DRUGOGA CHALAVEKA KAZHASH? nE  PERAD TABOJ BY
PERLY SYPACX, ALE  TY VYSLUHAJ, TY ZH ZHADAESH, KAB  YANA  SONCA ZHYVOE, RADASCX,
DOBRYH LYUDZEJ, DOeGiYA  GADY, YAKiYA YAE CHAKAYUCX, NA RABAKOe PADZEMNYH  ZMYANiLA,
KAB TABE NA GROSHAH SPACX, Z-ZA YAKiH SYUDY DZiKAE  PALYAVANNE PRYHODZiCX. mOZHA,
TY i bLAKiTNUYU zhANCHYNU SYUDY PUSKAESH? chAMU eCHORA AKNO e KALiDORY ADCHYNYALA?
     -- tA-TACHKA TY MOJ? a  YA ZH YAGO NE  ADCHYNYALA! a HOLADNA ZH BYLO... ya YASHCH|
ZDZiViLASYA, CHAMU ADCHYNENA! -- AMALX GALASiLA YANA.
     nA TVARY G|TAJ POSKUDZi BYLO STOLXKi BOYAZi, SHTO YA MOG BY ZMOeKNUCX, ALE
NE MOG. ya ZGUBie USYAKUYU RAZVAZHLiVASCX.
     --  sMERCi EJ ZYCHYSH! sABAKi ZLASLiVYYA,  KRUMKACHY! pR|CH ADSYULX! vON! yaNA
VYSAKARODNAYA,  VASHA  GASPADYNYA, YANA, MOZHA, i NE PRAGONiCX VAS, ALE YA  ABYACAYU
VAM, KALi  VY NE  POJDZECE  Z  PALACA, YAKi ZASMURODZiLi SVAiM  DYHANNEM,  VY
SYADZECE e TURMU MAiMi KLOPATAMi.
     yaNA PAJSHLA DA  SHODAe,  GORKA  PLACHUCHY.  ya  iSHOe ZA EJ.  mY VYBRALiSYA e
PAKOJ, i TUT YA ZDZieLENA SPYNieSYA.  yaNOeSKAYA STAYALA PERAD NAMi e BELAJ SUKNi
i SA SVECHKAJ  U  RUKAH. tVAR YAE BYe ZASMUCHANY, i YANA  GR|BLiVA PAGLYADZELA NA
AHMiSTRYNYU.
     -- pAN bELAR|CKi, YA VYPADKOVA CHULA VASHU RAZMOVU, CHULA Z SAMAGA PACHATKU.
ya  iSHLA AMALX ZA VAMi. ya NAR|SHCE VEDAYU GLYBiNYU SUMLENNYA i PODLASCi. a TY, --
YANA  ZVYARNULASYA   DA  zAKR|eSKAJ,  YAKAYA  STAYALA,   ZANURYeSHYSYA,  UBAKU,   --
...ZASTAVAJSYA  TUT. ya DARUYU TABE, Z CYAZHKASCYU, ALE DARUYU. dARUJCE  i VY,  PAN
bELAR|CKi. dURNYM LYUDZYAM CHASAM TR|BA DARAVACX. bO KUDY YANA POJDZE ADSYULX. yaE
NiDZE NE VOZXMUCX, STARUYU DURNUYU BABU.
     aDNA SLYAZA SKACiLASYA Z YAE PAVEK. yaNA PAVYARNULASYA i PAJSHLA. zA EYU KROCHYe
YA. yaNOeSKAYA SPYNiLASYA e KANCY KALiDORA i CiHA SKAZALA MNE:
     --  lYUDZi  LAMAYUCCA Z-ZA G|TYH  PAPER. kAB  NE ZABARONA PRODKAe, Z YAKOJ
RADASCYU YA ADDALA  B KAMUSXCi G|TY GNiLY CEMNY DOM. ¨N MNE ADNA PAKUTA, YAK  i
SVAE  iMYA.  hOCX  BY  PAMERCi  HUTCH|J. tADY YA  PAKiNULA B  YAGO  G|TAJ BABE Z
KAMENNYM S|RCAM i DURNOJ GALAVOYU. nYAHAJ RADAVALASYA B,  KALi  YANA ZDATNAYA TAK
POeZACX NA ZHYVACE Z-ZA G|TAJ DR|Ni.
     mY  MOeCHKi SPUSCiLiSYA  e  NiZHNYUYU  ZALU  i  PADYSHLi DA  KAMiNA.  sTOYACHY,
GLYADZELi e  AGONX,  CHYRVONYYA  ADBiTKi  YAKOGA  KLALiSYA NA TVAR  yaNOeSKAJ. yaNA
ZMYANiLASYA  ZA  APOSHNiYA  DNi,  MAGCHYMA,  PASTALELA,  MAGCHYMA,  PROSTA  PACHALA
PERATVARACCA  e  ZHANCHYNU.  nAP|eNA,  NiCHYE  VOKA, AKRAMYA MAJGO, NE ZAeVAZHYLA
G|TYH  ZMEN.  tOLXKi  YA ADZiN BACHYe, SHTO  e  BLEDNYM  PARASTKU,  YAKi  ROS  U
SUTAR|NNi, ZACEPLiLASYA, PAKULX  YASHCH|  NEPRYKMETNA, ZHYCCE. pOGLYAD STAe  BOLXSH
AS|NSAVANYM  i CiKAeNYM  DA  ZHYCCYA, HOCX ZASTAR|LY  ZHAH  PA-RANEJSHAMU  LYAZHAe
MASKAJ NA TVARY.  tROSHKi  BOLXSH  AZHYeLENYM STALA  ABLiCHCHA.  bLEDNY  PARASTAK
CHAMUSXCi PACHYNAe AZHYVACX.
     -- dOBRA STAYACX  TAK, nADZEYA rAMANAeNA, -- ZADUMLiVA SKAZAe YA. -- aGONX
GARYCX...
     -- aGONX. dOBRA, KALi  EN ESCX, KALi  EN  GARYCX.  dOBRA, KALi LYUDZi NE
HLUSYACX.
     dZiKi,  NYALYUDSKAJ SiLY, KRYK PRAGUCHAe  ADNEKULX ZNADVORKU -- ZDAVALASYA,
SHTO  G|TA KRYCHYCX i RYDAE NE CHALAVEK, A  D|MAN.  I ADRAZU PACHUeSYA  eP|eNENY,
ULADARNY  POSHCHAK  KONSKiH KAPYTOe  LYA  SHODAe.  a  GOLAS RYDAe i  KRYCHAe TAK
PA-NYALYUDSKU, YAK BYCCAM NE Z CHALAVECHYH GRUDZEJ VYHODZie:
     -- rAMAN U  DVACCATYM KALENE -- VYHODZX! pOMSTA! aPOSHNYAYA  POMSTA! aVOJ!
aVOJ!
     I YASHCH| NESHTA, CHAMU NE BYLO NAZVY. ya MOG  BY ZARAZ VYSKACHYCX NA SHODY, i
STRALYACX U G|TUYU DZiKUYU POSKUDZX, i PAKLASCi NA MESCY HOCX KAGO-NEBUDZX, ALE
NA  RUKAH U  MYANE  LYAZHALA YANA,  i  YA ADCHUVAe PRAZ  SUKNO,  YAK KALACiLASYA  YAE
SPUDZHANAE  S|RCAJKA,  YAK YANO PASTUPOVA ZAMiRALA,  BiLASYA eSE RADZEJ, RADZEJ.
sPUDZHANY DA  NEMAGCHYMASCi ZA YAE ZHYCCE, YA  PACHAe NYAeP|eNENYMi RUHAMi GLADZiCX
YAE VALASY. yaNA PAVOLXNA, VELXMi PAVOLXNA PRYHODZiLA DA PRYTOMNASCi, i VEi YAE
LEDZX PRYKMETNA  eZDRYGVALi, KALi  YA  DAKRANAeSYA  RUKOYU  DA  YAE  GALAVY. tAK
ZATURKANAE SHCHANE PRYMAE LASKi CHALAVEKA, YAKi ePERSHYNYU VYRASHYe PAGLADZiCX YAGO:
BROVY YAGO eZDRYGVAYUCX, CHAKAYUCHY KOZHNY RAZ UDARU, KALi ZANOSiCCA RUKA.
     a GRUKAT BYe DALEJ, i eSYA SUTNASCX MAYA PAKUTLiVA  eSTALA  DA TAGO,  KAB
RAZAM  Z  EJ VYSKACHYCX NA  SHODY, STRALYACX  U G|TYH NETAPYROe i  RAZAM Z  EYU
ePASCi NA PRYSTUPKi i PAMERCi, ADCHUVAYUCHY YAE PORUCH Z SABOYU, TUT, USYU LYA SYABE.
uSE ADNO NELXGA TAK ZHYCX.
     a GOLAS RYDAe ZDALEKU:
     -- rAMAN! rAMAN! vYHODZX! kANYAM PAD NOGi DUSHU TVAYU! g|TA YASHCH| NE ZARAZ!
pOTYM! zAeTRA... pASLYA! aLE MY PRYJDZEM! pRYJDZEM!
     I CiSHYNYA. yaNA LYAZHALA e  MAiH ABDOJMAH, i YAK BYCCAM CiHAYA  MUZYKA PACHALA
NAJGRAVACX   NEDZE,   MOZHA,  U  MAEJ  DUSHY.  ciHAYA-CiHAYA,   DALEKAYA-DALEKAYA,
PYASHCHOTNAYA: PRA SONCA, MALiNAVYYA AD KANYUSHYNY LUGi PAD DYMNAJ BLiSKUCHAJ RASOYU,
PRA ZALiViSTY SPEe GiVALA e SHATAH VYALiKiH LiP. yaE TVAR BYe TAKi SPAKOJNY, YAK
U  SPYACHAGA  DZiCYACi.  vOSX  PRARVAeSYA   eZDYH,  RASKRYLiSYA  VOCHY,  ZDZieLENA
PAGLYADZELi VAKOL, PASURAVELi.
     -- pRABACHCE, YA PAJDU.
     I  YANA  NAKiRAVALASYA DA SHODAe  NA  DRUGi  PAVERH  --  MALENXKAYA  BELAYA
POSTACX...
     tOLXKi TUT  YA, YASHCH| DRYZHUCHY AD UZBUDZH|NNYA, ZRAZUMEe, YAKAYA  MUZHNAYA, YAKAYA
NYAZLOMNAYA BYLA DUSHA e G|TAJ DA SMERCi ZAPALOHANAJ  DZYAeCHYNY, KALi  YANA PASLYA
"TAKOGA" VYHODZiLA MYANE SUSTRAKACX  i DVOJCHY ADCHYNiLA DZVERY: TADY, KALi  YA,
NEVYADOMY,  PRYEHAe SYUDY,  i TADY,  KALi YA BEG DA YAE DZVYAR|J, U TRYVOZE,  PAD
LYASK  KAPYTOe DZiKAGA PALYAVANNYA PAD  SAMYMi VOKNAMi.  nAP|eNA, YANO  i CEMNYYA
ASENNiYA NOCHY SHTURHNULi  YAE  NA G|TA, YAK PACHUCCE DAVERU  PRYMUSHAE ZACKAVANAGA
HARTAMi ZAJCA PRYCiSKACCA DA NOG VYPADKOVAGA CHALAVEKA. u DZYAeCHYNY BYLi NADTA
DOBRYYA NERVY, KALi YANA VYTRYMALA TUT DVA GADY.
     ya SEe LYA KAMiNA i PACHAe GLYADZECX U AGONX. tAK, NEBYASPEKA BYLA ZHAHLiVAYA.
tRY  CHALAVEKi  SUPRACX USiH  G|TYH  CEMNYH SiL,  SUPRACX  NEVYADOMAGA. hOPiCX
PYASHCHOTY. yaNY PRAYAZDZHAYUCX U PARK LYA vOLATAVAJ PRORVY -- ZAeTRA ZH YA ZRABLYU TAM
ZASADU. rUKi e  MYANE DRYZHALi: NERVY BYLi NAPYATYYA, YAK STRUNY, i AGULXNY  STAN
NE NA SABAKU.
     "mOZHA,  PAEHACX ADSYULX?" -- VARUHNULASYA e DUSHY SPOZNENAYA  DUMKA, VODGUK
TOJ MAEJ  "NOCHY  ZHAHU",  i  PAMERLA PERAD  NAPORAM  BEZNADZEJNASCi, ZHALEZNAJ
RASHUCHASCi i ZHADANNYA BiCCA.
     hOPiCX!  pERAMOGA  ABO vOLATAVA  PRORVA -- USE ADNO. pAKiNUCX? nE, YA NE
MOG PAKiNUCX  G|TY AGiDNY HALODNY  DOM, BO TUT ZHYLO TOE, SHTO YA PAKAHAe. tAK,
PAKAHAe. ya NE SAROMEeSYA G|TAGA. dA G|TAGA CHASU  e  MYANE, YAK AMALX VA eSYAKAGA
ZDAROVAGA,  MARALXNA NERAZB|SHCHANAGA i PAZBAeLENAGA ZALiSHNYAJ  PACHUCCEVAJ CYAGi
CHALAVEKA,  BYLi  DA  ZHANCHYN  ROeNYYA  SYABROeSKiYA  ADNOSiNY,  CHASAM  NAVAT  NE
PAZBAeLENYYA NEJKAJ  NEZRAZUMELAJ  AGiDY. tAK YANO  i PAViNNA BYCX,  PAKULX NE
PRYHODZiCX  sAPRAeDNAE. yaNO  PRYJSHLO.  ISCi? ya BYe  TUT, PORUCH, TAKi  DLYA YAE
MAGUTNY i VYALiKi (MAE eNUTRANYYA HiSTANNi YAE NE DATYCHYLiSYA), YANA SPADZYAVALASYA
NA MYANE, YANA ePERSHYNYU, NAP|eNA, SPALA SPAKOJNA.
     g|TY MOMANT, KALi  YA TRYMAe YAE  e ABDOJMAH,  VYRASHYe  DLYA MYANE eSE, SHTO
HAVALASYA e MAiM S|RCY  YASHCH| Z TYH CHASOe, KALi YANA  PAeSTALA e ABARONU BEDNYH
TAM,  LYA  VERHNYAGA  KAMiNA. z  YAKOJ NASALODAYU YA  eZYAe  BY  YAE ADSYULX,  PAVEZ
KUDYSXCi  DALEKA, CALAVAe  G|TYYA ZAPLAKANYYA VOCHY, MALENXKiYA RUKi, AHiNUe YAE,
YAK CEPLYM, NADZEJNYM KRYLOM, DARAVAe BY SVETU YAGO NEPRYTULXNASCX.
     aLE SHTO YA? yaK Ni ZHORSTKA PRA G|TA PADUMACX, YANA NiKOLi NE BUDZE MAEJ. ya
--  GALYAK.  yaNA  TAKSAMA BEDNAYA,  ALE YANA  Z LiKU STAR|JSHYH RODAe, BLAKiTNAYA
KROe, GORDAYA SLAVA  BYASKONCYH PAKALENNYAe ZA PLYACHYMA. "gORDAYA SLAVA"? ya VEDAe
YAE ZARAZ, G|TUYU GORDUYU SLAVU, YAKAYA SKONCHYLASYA ADZiCH|NNEM, ALE MNE AD  G|TAGA
NE  BYLO LYAGCH|J.  ya PLEBEJ.  nE, YA BUDU  MAeCHACX PRA  G|TA. niHTO  NiKOLi NE
SKAZHA, SHTO YA DZELYA KARYSCi  AZHANieSYA Z  PRADSTAeNiCAJ  DAeNYAGA RODU, ZA YAKi,
MAGCHYMA, PAMiRAe  NEDZE NA POLi VAJNY MOJ PROSTY PRASHCHUR. I NiHTO NE  SKAZHA,
SHTO  YA  eZYAe  YAE,  SKARYSTAeSHYSYA Z  YAE  BEZDAPAMOZHNASCi.  aDZiNAE,  SHTO  MNE
DAZVOLENA,  G|TA LEGCHY ZA YAE e DOL, PAKLASCi DUSHU SVAYU i  HOCX G|TYM  TROSHKi
ADDZYACHYCX ZA G|TAE ZZYANNE NEJMAVERNAGA SHCHASCYA, YAKOE AZARYLA MAYU DUSHU  e G|TY
ZMROCHNY VECHAR LYA VYALiKAGA NEPRYTULXNAGA KAMiNA. ya DAPAMAGU EJ VYRATAVACCA --
i G|TA eSE.
     ya  BUDU VERNY, NAZAeZHDY  BUDU VERNY  G|TAJ RADASCi, ZMESHANAJ  Z  BOLEM,
GORKAJ PRYGAZHOSCi YAE VACH|J i ADPLACHU  EJ DABROM ZA DOBRYYA DUMKi PRA  MYANE. a
PASLYA --  KANEC. ya PAJDU NAZAeZHDY ADSYULX, i SHLYAHi RADZiMY BYASKONCAJ iSTUZHKAJ
LYAGUCX PERADA  MNOYU,  i  SONCA  PAeSTANE e  VYASELKAVYH KOLAH AD  SLEZ,  YAKiYA
PROSYACCA NA VEi.


rAZDZEL DZESYATY

     nASTUPNAGA DNYA YA iSHOe SA sVECiLOViCHAM DA NEVYALiKAGA LYASNOGA VOSTRAVA LYA
yaNOeSKAJ PUSHCHY.  sVECiLOViCH  BYe VELXMi VYASELY, MNOGA  RAZVAZHAe  PRA KAHANNE
NAOGUL i  PRA  SVAE  KAHANNE  e  PRYVATNASCi.  I TAKAYA  CHYSTAYA, SHCHYRAYA  DUSHA
GLYADZELA Z VACH|J G|TAGA HLOPCA, TAK NAieNA, PA-DZiCYACHY, EN BYe ZAKAHANY, SHTO
YA  e DUMKAH  DAe SABE  SLOVA  NiKOLi NE  PERABiVACX  DAROGi  YAGO PACHUCCYU, NE
PERASHKADZHACX YAMU, ACHYSCiCX YAMU MESCA LYA DZYAeCHYNY, YAKUYU KAHAe SAM.
     mY, BELARUSY, R|DKA eMEEM KAHACX PA-SAPRAeDNAMU,  NE AHVYARUYUCHY CHYMSXCi,
i YA NE BYe VYKLYUCH|NNEM Z PRAViLA. zVYCHAJNA MY MUCHYM TUYU, YAKUYU KAHAEM, A SAMi
MUCHYMSYA YASHCH|  BOLXSH AD ROZNYH  SUPYAR|CHLiVYH  DUMAK, PYTANNYAe,  UCHYNKAe, YAKiYA
iNSHYMi VELXMi LEGKA PRYVODZYACCA DA ADNAGO ZNAMYANALXNiKA.
     sVECiLOViCH ATRYMAe Z GUBERNi LiST, U YAKiM YAMU PiSALi, MiZH  iNSHYM, i PRA
bERMANA.
     --  o, bERMAN... bERMAN, VYYAeLYAECCA, DOBRAYA CACA! rOD  YAGONY STARY, ALE
ZBYADNELY i NEJKi DZieNY. vOSX TUT MNE PiSHUCX,  SHTO eSE YANY MELi NEPERAMOZHNUYU
CYAGU DA  SAMOTY  i  Z'EDLiVASCX. bACXKA  YAGO STRACie MAEMASCX, BYLA VYALiZNAYA
RASTRATA, i VYRATAVAeSYA EN TOLXKi TYM, SHTO PRAJGRAe  VYALiZNUYU SUMU R|ViZORU.
mACi ZHYLA  AMALX  UVESX  CHAS  PRY  ZAVESHANYH VOKNAH,  NAVAT GULYACX VYHODZiLA
TOLXKi eNACHY. aLE SAMAYA DZieNAYA ASOBA  -- SAM bERMAN. ¨N  VYYAVieSYA VYKLYUCHNYM
ZNAeCAM STARAZHYTNAJ DRAeLYANAJ SKULXPTURY i SHKLA. nEKALXKi GOD TAMU ZDARYLASYA
NEPRYEMNAYA   GiSTORYYA.   yaGO   PASLALi  e  mNiHAViCHY   AD  GURTKA   AMATARAe
STARAZHYTNASCi,  NA  CHALE  YAKOGA  STAYAe  GRAF  tYSHKEViCH.  tAM, U  mNiHAViCHAH,
ZACHYNYALi STARY  KASCEL,  A SKULXPTURU  Z  YAGO,  PA CHUTKAH, VELXMi MASTACKUYU,
HACELi ADKUPiCX U PRYVATNY MUZEJ tYSHKEViCHA, YAKi EN  PERADAVAe GORADU. bERMAN
PAEHAe,  DASLAe ADTULX STATUYU SVYATOGA hRYSTAFORA  i LiST, U YAKiM PiSAe,  SHTO
SKULXPTURA e  KASCELE  NE  MAE NiYAKAJ MASTACKAJ  VARTASCi. yaMU PAVERYLi, ALE
PRAZ NEKATORY  CHAS VYPADKOVA  DAVEDALiSYA,  SHTO  bERMAN  KUPie  SKULXPTURU ZA
MiZ|RNYYA GROSHY,  KUPie U  AGULXNAJ  KOLXKASCi STA SYAMi  FiGUR  i SPRADAe USE
iNSHAMU  PRYVATNAMU  KALEKCYYANERU,  NAZNACHYeSHY  VYALiKUYU  SUMU. aDNACHASOVA  NE
DALiCHYLiSYA ZNACHNAJ KOLXKASCi GROSHAJ U KAZNE GURTKA AMATARAe. bERMANA eZYALiSYA
SHUKACX, ALE EN ZNiK RAZAM  Z MACi i MALODSHYM BRATAM, YAKi VYHOeVAeSYA  NEDZE e
PRYVATNYM PANSiENE  i TOLXKi ZA GOD DA TAGO PRYEHAe U GORAD. miZH iNSHYM, G|TY
BRAT VYZNACHAeSYA  YASHCH| BOLXSHAJ  NELYUDZiMASCYU. uVESX CHAS EN SYADZEe  U  DALXNiH
PAKOYAH, NE VYHODZYACHY Ni DA  KAGO, i TOLXKi RAZ YAGO BACHYLi e KAMPANii bERMANA
e KLUBE, DZE EN ZDAeSYA eSiM DR|NNA VYHAVANYM DLYA PANSiYANERA.
     kALi AGLEDZELiSYA, TO VYYAViLASYA, SHTO  DOM YANY PASPELi PRADACX i ZNiKNUCX
NEVYADOMA  KUDY. pACHALi DAVEDVACCA i DAVEDALiSYA, SHTO i  NAOGUL G|TYYA  bERMANY
ZUSiM NE bERMANY, A HTO -- NEVYADOMA.
     -- n-DA...  -- SKAZAe YA. -- nE SHMAT  MY DAVEDALiSYA. ciKAVAE  TUT TOLXKi
TOE, SHTO bERMAN -- ZLACHYNEC. aLE EN ABDURYe TAKOGA SAMAGA DRAPEZHNiKA: NE MNE
YAGO  GANiCX  ZA  G|TA. ¨N YASHCH| ATRYMAE  PA ZASLUGAH,  ALE G|TA PASLYA. zNACHNA
BOLXSH CiKAVAE  TUT  DRUGOE. pA-PERSHAE,  KUDY  PADZELiSYA  YAGO  MACi  i  BRAT?
pA-DRUGOE, HTO EN  SAM, YAKi e  YAGO SAPRAeDNY TVAR? tOE, SHTO EN Z'YAVieSYA TUT,
ZRAZUMELA. yaMU TR|BA BYLO SHAVACCA. a VOSX HTO EN, HTO YAGONYYA SVAYAKi -- G|TA
TR|BA  Z'YASAVACX.  I YA  G|TYM ABAVYAZKOVA ZACiKAeLYUSYA. a e  MYANE, sVECiLOViCH,
AMALX NiYAKiH NAViN NYAMA, HiBA SHTO DAVEDAeSYA, DY i TOE Z VUSNAe VAR'YATKi, SHTO
VYBAVie rAMANA e TUYU FATALXNUYU NOCH  Z  HATY gARABURDA. a YA NAVAT NE ZAPOMNie
YAGO PYSY, KALi EN BYe NA VECHARY e yaNOeSKiH.
     -- niCHOGA, YASHCH| DAVEDAEMSYA.
     mY PADYSHLi DA LYASKA  i ZAGLYBiLiSYA  e  YAGO. g|TA BYe  ADZiNY Z LYASKOe U
NAVAKOLLi,  U YAKiM  BYLi PERAVAZHNA  LiSTAVYYA  PARODY.  I  TAM,  NA NEVYALiKAJ
GALYAViNE,  MY  PABACHYLi  rYGORA, YAKi  TRYMAe NA KALENYAH  DOeGUYU STR|LXBU,  A
SPiNOYU PRYHiLieSYA  DA  TAeSHCH|RAZNAGA  STAeBURA-VYVARATNYA. pABACHYeSHY NAS,  EN
USTAe, PA-MYADZVEDZHY SKASAVURYeSYA i ZRUCHNEJ UZYAeSYA ZA STR|LXBU.
     -- sCERAZHYCESYA VYHODZiCX NA BALOTY,  SCERAZHYCESYA PARKU  i ASABLiVA  YAGO
PAeDZENNAJ i eSHODNYAJ USKRAiN, -- PRAMARMYTAe EN ZAMEST PRYViTANNYA.
     -- chAMU? -- SPYTAe YA, PAZNAEMieSHY YAGO SA sVECiLOViCHAM.
     -- a VOSX  CHAMU, -- BURKNUe  EN. --  g|TA NE  ZDANi. yaNY ZANADTA  DOBRA
VEDAYUCX  PATAEMNYYA  SCEZHKi  PRAZ vOLATAVU  PRORVU. vY ZDZieLYAECESYA,  SHTO YANY
MCHACX BEZ  DAROGi, A  YANY PROSTA VEDAYUCX USE SHOViSHCHY AKRUGi i eSE SCEZHKi DA
iH, YANY KARYSTAYUCCA  DUZHA STARAZHYTNYMi  PADKOVAMi, YAKiYA  PRYBiTY  NAVENXKiMi
GAKAMi.  shTO PRAeDA, TO PRAeDA, iHNiYA KONi  HODZYACX, YAK MYADZVEDZX,  SPACHATKU
LEVYMi, A PASLYA PRAVYMi NAGAMi, i  KROK U iH MASHYSTY,  SHYR|JSHY, CHYM  U YAKOGA
iNSHAGA  KANYA e NAVAKOLLi. I YANY DLYA  ZDANEJ ZANADTA SLABYYA. zDANX PRAHODZiCX
PAeSYULX, A G|TYYA TOLXKi PRAZ PAVALENUYU AGARODZHU LYA PRORVY... shTO YA DAVEDAeSYA
YASHCH|: iH  BYLO e  MiNULY RAZ NE BOLXSH  YAK DZESYACX  CHALAVEK, BO TOLXKi PALOVA
KONEJ iDZE TAK, YAK iDZE KONX, KALi e YAGO  NA SPiNE ZVYCHAJNAYA CHALAVECHAYA VAGA.
nA  ASTATNiH,  NAP|eNA,  SHTOSXCi LYAGCH|JSHAE. tOJ, HTO  MCHYCX  NAPERADZE,  MAE
GARACHY NORAe: DZYAR| KANYU  ROT CUGLYAMi. I  YASHCH| -- ADZiN Z iH NYUHAE TABAKU: YA
ZNAJSHOe PYL ZYALENAJ TABAKi LYA MESCA, DZE YANY SPYNYALiSYA PERAD APOSHNiM NABEGAM
i NATAPTALi  SHMAT  SLYADOe. mESCA G|TA --  VYALiKi DUB NEPADALEK  AD PAVALENAJ
AGARODZHY.
     -- dZE MOZHA BYCX MESCA iH ZBORAe? -- SPYTAe YA.
     -- g|TA YA VEDAYU ZARAZ DOBRA, -- SPAKOJNA ADKAZAe rYGOR. -- g|TA NEDZE e
yaNOeSKAJ PUSHCHY.  ya PRASACHYe  SLYADY. vOSX  PAGLYADZiCE. --  ¨N  PACHAe KR|SLiCX
LAZiNKAYU  PA ZYAMLi: -- vOSX PUSHCHA. tADY, KALi BYe ZABiTY rAMAN, SLYADY ZNiKLi
VOSX TUT, AMALX  LYA BALOTA, YAKOE AKRUZHAE  PUSHCHU. kALi YANY  GNALiSYA ZA TABOYU,
PASLYA  VYACH|RY e dUBATOeKA, SLYADY ZNiKLi PAeNOCHNEJ PERSHAGA MESCA, A PASLYA TOJ
GiSTORYi LYA  yaNOeSKAGA PALACA, KALi YANY NAVAZHYLiSYA KRYCHACX,  --  YASHCH|  TROHi
PAeNOCHNEJ. bACHYSH, SHLYAHi AMALX SYHODZYACCA.
     -- pRAeDA, -- PADHAPie YA. -- I KALi  iH PRADOeZHYCX, YANY SYDUCCA e ADNYM
PUNKCE, NEDZE NA BALOCE.
     -- ya BYe TAM, -- SKUPA, YAK AB SAMYM ZVYCHAJNYM, BURKNUe rYGOR. -- bALOTA
LiCHYCCA  e TYM MESCY GiBLYM, ALE YA PABACHYe, SHTO NA  iM  TAM-SYAM  RASCE TRAVA
SiVEC.  a  TAM,  DZE  RASCE  SiVEC, TAM  ZAeZHDY  ZMOZHA  PASTAViCX NAGU  KONX
PASKUDNiKA, KALi PASKUDNiKU BUDZE DLYA G|TAGA PiLXNAYA PATR|BA.
     -- dZE G|TA MESCA? -- ZBYALEe RAPTAM sVECiLOViCH.
     -- lYA hALODNAJ LAGCHYNY, DZE LYAZHYCX KAMENX, vEDZXMAKOVA STUPA.
     sVECiLOViCH  YASHCH| BOLXSH  ZBYALEe.  nESHTA HVALYAVALA YAGO,  ALE EN  AVALODAe
SABOYU.
     -- yaSHCH| SHTO? -- SPYTAe YA.
     -- yaSHCH| TOE, -- PANURA MARMYTAe rYGOR, -- SHTO TY PAMYLYAESHSYA, bELAR|CKi.
hOCX VYKLiKAe  TADY Z HATY rAMANA gARABURDA, ALE EN  DA DZiKAGA PALYAVANNYA NE
MAE DACHYNENNYA. u TYYA DZVE NOCHY, KALi YANO Z'YAeLYALASYA e APOSHNi RAZ,  gARABURDA
SYADZEe U SVAiM BERLAGU, YAK HAMYAK U NARY. ya VEDAYU, YAGO DOM DOBRA PiLXNAVALi.
     --  aLE  ZH  EN  ZACiKAeLENY e SMERCi ABO VAR'YACTVE  yaNOeSKAJ.  yaMU G|TA
KARYSNA. ¨N PRYMUSie kULXSHAe  ZAPRASiCX U TOJ VECHAR nADZEYU yaNOeSKUYU DA SYABE,
EN PASLAe DA kULXSHAe i SVAYU DACHKU i ZATRYMAe USiH DA NOCHY.
     rYGOR ZADUMAeSYA. pASLYA MARMYTNUe:
     -- mOZHA,  i TAK.  tY RAZUMNY,  TY VEDAESH.  aLE gARABURDY TAM NE BYLO, YA
ADKAZHU GALAVOYU. ¨N DR|NNY YAZDOK. ¨N BAYAGUZ. I EN UVESX CHAS SYADZiCX U PALACY.
aLE ZH EN MOZHA i  NAMOViCX NA TUYU AGiDU  KAGOSXCi iNSHAGA.  mOZHA,  G|TA i TAK.
tAKi MOZHA.
     I  TUT  sVECiLOViCH YASHCH| BOLXSH ZBYALEe  i eTAROPieSYA KUDYSXCi VACHYMA,  YAK
BYCCAM ABDUMVAe SHTOSXCi VAZHLiVAE. ya NE PERASHKADZHAe YAMU: ZAHOCHA -- SAM SKAZHA.
dUMAe EN, ADNAK, NYADOeGA.
     -- bRATY, YA, ZDAECCA, VEDAYU G|TAGA CHALAVEKA. rAZUMEECE, VY  NASHTURHNULi
MYANE  NA G|TA.  pERSHAE: "vEDZXMAKOVAYA  STUPA". ya  SENNYA  BACHYe TAM CHALAVEKA,
VELXMi  ZNAEMAGA MNE CHALAVEKA,  NA YAKOGA NiKOLi B  NE  PADUMAe, i  G|TA MYANE
BYANT|ZHYCX.  ¨N BYe VELXMi STOMLENY,  BRUDNY, EN iSHOe DA BAGNY. pABACHYe MYANE,
NAKiRAVAeSYA DA MYANE: "shTO  VY TUT ROBiCE, PAN sVECiLOViCH?" ya ADKAZAe ZHARTAM:
"shUKAYU eCHARASHNYAGA DNYA".  a EN ZARAGATAe  i PYTAE: "hiBA eCHARASHNi  DZENX, HAJ
YAGO  D'YABAL, PRYHODZiCX U SENNYASHNi?" a  YA YAMU  KAZHU:  "vA eSiH NAS  UCHARASHNi
DZENX NA  SHYi  ViSiCX".  ¨N: "aLE  ZH  NE PRYHODZiCX?"  a  YA  YAMU:  "a DZiKAE
PALYAVANNE? z MiNULAGA AZH U SENNYA PRYJSHLO". tOJ AZH U TVARY ZMYANieSYA: "hAJ YAGO
LiHA... nE PAMiNAJCE VY YAGO!" I PAEHAe LYA DRYGVY NA POeNACH. ya NAKiRAVAeSYA DA
VAS, PAN bELAR|CKi, A KALi AZiRNUeSYA, TO BACHU: EN PAEHAe NAZAD i eZHO e LAZHOK
SPUSKAECCA. sPUSCieSYA i ZNiK.
     -- hTO G|TA? -- SPYTAe YA.
     a sVECiLOViCH USE VAGAeSYA. pASLYA eZNYAe SVAE SVETLYYA VOCHY.
     --  pRABACHCE, bELAR|CKi,  PRABACH,  rYGOR,  ALE YA  NE  MAGU  PAKULX  SHTO
SKAZACX. g|TA ZANADTA VAZHLiVA, A YA NE PLYATKAR, YA NE MAGU TAK PROSTA eZVALiCX
TAKOE ABViNAVACHVANNE  NA  PLECHY CHALAVEKA,  YAKi, MOZHA,  YASHCH|  i BYAZViNNY.  vY
VEDAECE, ZA  TAKOE MOGUCX ZABiCX  NAVAT PA  ADNAMU PADAZR|NNYU.  mAGU  TOLXKi
SKAZACX,  SHTO  EN BYe  SYAROD  GASCEJ U  yaNOeSKiH.  ya  eVECHARY YASHCH|  PADUMAYU,
PRYPAMYATAYU GiSTORYYU PRA V|KSALi i ZAeTRA SKAZHU VAM... ya PAKULX NE MAGU BOLXSH
NiCHOGA SKAZACX...
     -- o, VYADOMA. nADZEJNAE ALiBi. o, DURNi!  I  YAKiYA NYAP|eNYYA DUMKi! -- pA
ANALOGii YA PRYPOMNie i SVAE NYAP|eNYYA DUMKi PRA "RUKi", YAKiYA PAViNNY BYLi MNE
DAPAMAGCHY RAZABRACCA e CHYMSXCi VAZHLiVYM, ALE  PRYDUMACX, USPOMNiCX NE  MOG i
ADAGNAe NADAKUCHLiVAE SLOVA.
     vYRASHYLi, SHTO rYGOR BUDZE SENNYASHNYAJ  NOCHCHU SYADZECX  U hALODNAJ LAGCHYNE,
ADTULX  NEDALEKA  DA HATY,  U YAKOJ ZHYe sVECiLOViCH, YAGO STARY "BRAT-SLUGA"  i
KUHARKA. u VYPADKU PATR|BY MY ZMOZHAM YAGO TAM ADSHUKACX.
     -- I eSE  ZH YA NE VERU, SHTO PADPiLXNUYU iH TAM PRY VYHADZE. sVECiLOViCH iH
SPUDZie, -- SiPAVATA SKAZAe  rYGOR. -- yaNY  ZNOJDUCX iNSHUYU DAROGU Z PUSHCHY NA
RAeNiNU.
     -- aLE  iNSHAJ  DAROGi e  PARK NE  ZNOJDUCX.  ya BUDU  PiLXNAVACX  iH  LYA
PAVALENAJ AGARODZHY, -- VYRASHYe YA.
     -- aDNAMU NEBYASPECHNA, -- APUSCie VOCHY rYGOR.
     -- aLE TY TAKSAMA BUDZESH ADZiN.
     --  ya?  nU,  NYAMA  DURNYH.  ya  SMELY,  ALE  NE  TAK, KAB ADZiN  SUPRACX
DVACCACEH.
     -- a YA KAZHU VAM, -- UPARTA SKAZAe YA, -- SHTO  GASPADYNYA bALOTNYH yaLiN NE
VYTRYMAE, KALi i SENNYA Z'YAViCCA  PAD MURAMi DOMA DZiKAE PALYAVANNE. ya PAViNEN
NE PUSCiCX iH U PARK SENNYA, KALi YANY TOLXKi NADUMAYUCX PRYJSCi.
     -- ya NE MAGU  DAPAMAGCHY  VAM SENNYA, -- ZADUMLiVA PRAGAVARYe sVECiLOViCH.
-- tOE,  SHTO YA  SENNYA PAViNEN ZNAJSCi, BOLXSH VAZHLiVAE. mAGCHYMA, SENNYA DZiKAE
PALYAVANNE NAOGUL NE Z'YAViCCA. u YAGO NA SHLYAHU PAeSTANE PERASHKODA...
     -- dOBRA, -- SPYNie YAGO YA DAVOLi SUHA, -- VAM TR|BA BYLO VYKAZACX  SVAE
MERKAVANNi, A NE ZAGADVACX NAM ZAGADKi. ya VYJDU SENNYA ADZiN. yaNY NE CHAKAYUCX,
YA SPADZYAYUSYA NA G|TA. I, DA TAGO ZH, YANY NE VEDAYUCX, SHTO e MYANE ESCX  ZBROYA. ya
DVOJCHY SUSTRAKAeSYA Z PALYAVANNEM  i YASHCH|  Z TYM CHALAVEKAM, SHTO STRALYAe  MNE e
SPiNU. I NiKOLi  NE eZHYVAe  YAE.  nU SHTO  ZH,  YANY PABACHACX...  yaK PAVOLXNA MY
RAZBLYTVAEM G|TA! yaK LYANiVA PRACUYUCX NASHY MAZGi!
     -- a G|TA LEGKA  i  LAGiCHNA RAZBLYTVAECCA  TOLXKi e DR|NNYH RAMANAH, --
BURKNUe  PAKRYeDZHANY  sVECiLOViCH.  --  dA TAGO ZH, MY  NE  SYSHCHYKi GUBERNSKAJ
PALiCYi. I DZYAKAVACX bOGU.
     rYGOR PAHMURNA KALUPAe LAZiNKAYU ZYAMLYU.
     -- hOPiCX, -- SKAZAe EN Z UZDYHAM. -- tR|BA DZEJNiCHACX. pASKACHUCX YANY e
MYANE, DURNi... I -- PRABACHCE -- VY eSE ZH PANY, i NAM PA DAROZE TOLXKi ZARAZ,
-- ALE, KALi MY ADSHUKAEM iH, MY, MUZHYKi, NE TOLXKi ZAB'EM G|TYH MYARZOTNiKAe,
MY  SPALiM  iHNYAE GNYAZDO, MY  ZROBiM ZHABRAKAMi iHNiH NASHCHADKAe. a MAGCHYMA, i
NASHCHADKAM iHNiM ZROBiM GAMON.
     sVECiLOViCH ZASMYAYAeSYA:
     --  mY  Z  bELAR|CKiM VYA-ALiKiYA PANY.  yaK  KAZHUCX, PAN -- LAZOVY ZHUPAN,
BALONEVYYA LAPCi.  a KALi PRAeDU  KAZACX,  TR|BA eSiH  TAKiH  R|ZACX  RAZAM Z
PANYATAMi, BO Z PANYAT TAKSAMA PANY NEKALi VYRASTAYUCX.
     -- kALi G|TA  TOLXKi  NE SONNAYA MARA, G|TAE DZiKAE  PALYAVANNE.  nU,  NE
BYLO, NiKOLi NE BYLO CHALAVEKA, YAKi  SHAVAe BY  AD MYANE, LEPSHAGA PALYAeNiCHAGA,
SLYADY. zDANi, ZDANi i ESCX.
     mY RAZViTALiSYA Z iM. ya TAKSAMA CHASTKOVA BYe ZGODZEN Z APOSHNiMi  SLOVAMi
rYGORA. nESHTA NECHALAVECHAE BYLO e G|TYM PALYAVANNi. g|TY NYALYUDSKi KRYK -- TAKi
NE MOG VYLYATACX Z CHALAVECHYH GRUDZEJ. pOSHCHAK KAPYTOe, YAKi GUCHAe TOLXKi CHASAM.
dRYKGANTY, PARODA, YAKAYA ZNiKLA,  A KALi NAVAT  i NE ZNiKLA,  DYK HTO e G|TYM
ZAKUTKU BYe TAKi BAGATY, KAB KUPiCX  iH. I PASLYA  -- YAK RASTLUMACHYCX KROKi e
KALiDORY? yaNY ZH NEYAK PAViNNY BYCX ZVYAZANY Z DZiKiM PALYAVANNEM KARALYA  sTAHA.
hTO TAKAYA G|TA  bLAKiTNAYA zhANCHYNA, YAKAYA MARAYU ZNiKLA e NOCHY, KALi YAE DVAJNiK
(ZUSiM NYASHOZHY DVAJNiK) MiRNA SPAe U PAKOi? I KAMU NALEZHAe TOJ ZHAHLiVY TVAR,
YAKi  GLYADZEe NA  MYANE PRAZ AKNO?  ch|RAP MOJ TRASHCHAe. nE,  SHTOSXCi NYALYUDSKAE,
ZLACHYNNAE, STRASHNAE BYLO TUT, NEJKAYA SUMESX CHARTAeSHCHYNY Z R|ALXNYM!
     ya ZiRNUe NA sVECiLOViCHA, YAKi KROCHYe PORUCH SA MNOYU, VYASELY  i GAR|ZLiVY,
YAK  BYCCAM G|TYYA PYTANNi DLYA  YAGO NE  iSNAVALi. rANAK i NA SAMAJ  SPRAVE BYe
CUDOeNY: SH|RANXKi DZENX, ALE ZA  HMARAMi eGADVALASYA  BLiZKAE  SONCA, i KOZHNY
ZHOeTY  LiSCiK  NA  DR|VAH MLEe,  ZDAECCA, NAVAT  PACYAGVAeSYA  AD NASALODY PAD
CEPLAJ NE PA-ASENNYAMU RASYANiCAJ. I NAVAT NEJKiYA PTUSHKi  PYASHCHOTNA i ZADUMLiVA
SPYAVALi e HMYZAH. pRAZ GALYAViNU DALEKA PAD NAMi BACHNA BYLO  ROeNAE ZAJMiSHCHA,
DALEJ  --  BYAZMEZHNY ABSHAR KARYCHNEVYH BALOT, VERASOVYYA PUSTKi. bALOTNYYA yaLiNY
DALEKA  ZA  iMi.  I  eSE G|TA  MELA  NEJKUYU  SUMNUYU, NE  KOZHNAMU  ZRAZUMELUYU
PRYGAZHOSCX, YAKAYA KOZHNAGA SYNA G|TYH  PANURYH MYASCiN  BALYUCHA i SOLADKA KRANAE
ZA S|RCA.
     -- bACHYCE,  ASiNKA  VYBEGLA  NA  POLE.  chYRVONAYA,  ZASAROMELASYA  BEDNAYA
DZYAeCHYNKA, -- RASCHULENYM GOLASAM VYMAVie sVECiLOViCH.
     ¨N STAYAe NAD URViSHCHAM, AZH PADAeSHYSYA NAPERAD. lEGKi VETRYK  RAZVYAVAe YAGO
DOeGiYA  PRYGOZHYYA  VALASY.  aSKETYCHNY  ROT  STAe  MYAKKiM, BLUKAYUCHAYA  NYAP|eNAYA
eSMESHKA  BYLA  NA  iM. vOCHY GLYADZELi eDALYACHYNX, i eVESX  EN  ZDAVAeSYA NEJKiM
LEGKiM, iMP|TNYM, iMKNUCHYSYA e G|TY BEDNY, DARAGi ABSHAR.
     "vOSX TAK i NA KRYZH iDUCX TAKiYA, --  ZNOe PADUMAe YA. -- pRYGOZHUYU GALAVU
PAD MYARZOTNUYU BRUDNUYU SYAKERU..."
     I  SAPRAeDY, NEJKAYA PRAGA ZHYCCYA  i iMKNENNYA  DA  SAMAAHVYARAVANNYA BYLA e
G|TYM PRYGOZHYM TVARY, U TONKiH, PRODKi-PA|TY SKAZALi B  "LiLEJNYH", RUKAH, U
STROJNAJ  PRYGOZHAJ  SHYi,  CVERDYH  KARYH  VACHAH  Z  DOeGiMi  VEJKAMi,  ALE Z
METALiCHNYM BLYASKAM UGLYBiNi.
     -- aH,  ZYAMLYA MAYA! -- UZDYHNUe EN. --  dARAGAYA MAYA, ADZiNAYA! yaK ZHA ZH TY
DR|NNA  STAViSHSYA  DA TYH ASiNAK,  YAKiYA  PAPYAROD  USiH VYBYAGAYUCX NA  POLE, NA
SVYATLO.   pERSHAJ  ZASYPLE  iH  SNEGAM  ZiMA,   ZLAMAE  VECER.  nE  SPYASHAJSYA,
DURNENXKAYA! kUDY TAM! yaNA NE MOZHA.
     ya PAKLAe RUKU YAMU NA PLYACHO, ALE HUTKA ZNYAe YAE. ya ADCHUe, SHTO EN ZUSiM NE
YA,  SHTO G|TA  ZARAZ  CHALAVEK, YAKi  LYACiCX, YAKOGA  NYAMA  TUT,  YAKi  NAVAT  NE
SAROMEECCA VYSOKiH SLOe, YAKiH MUZHCHYNY ZVYCHAJNA eNiKAYUCX.
     -- pAMYATAECE, bELAR|CKi,  VASHU  PRADMOVU DA "bELARUSKiH PESENX, BALAD i
LEGEND".  ya PAMYATAYU: "gORKA STALA BELARUSKAMU  MAJMU S|RCU,  KALi PABACHYe  YA
TAKUYU ZANYADBANASCX  NASHYH  LEPSHYH,  ZALATYH  NASHYH SLOe i  SPRAe".  cUDOeNYYA
SLOVY,  ZA  iH TOLXKi DARUYUCX VAM USE  GRAHi. a SHTO ZH KAZACX, KALi NE TOLXKi
BELARUSKAE MAE, KALi CHALAVECHAE  MAE  S|RCA BALiCX  AD ZANYADBANASCi  NASHAJ  i
AGULXNAJ,  AD BOLYU,  AD BYASSiLXNYH SLEZ NYASHCHASNYH MATAK.  nELXGA, NELXGA TAK
ZHYCX, DARAGi bELAR|CKi. chALAVEK  DOBRY,  A Z YAGO ROBYACX ZHYVELU. niHTO, NiHTO
NE HOCHA  DACX YAMU MAGCHYMASCX BYCX CHALAVEKAM. viDACX, NELXGA PROSTA KRYKNUCX:
"aBDYMiCESYA, LYUDZi!"  I VOSX  iDUCX LYUDZi, NA DYBU iDUCX. nE DZELYA  SLAVY, A
DZELYA TAGO, KAB ZABiCX PAKUTY SUMLENNYA, -- YAK CHASAM iDZE CHALAVEK, NE VEDAYUCHY
DAROGi,  U  PUSHCHU,  RATAVACX  SYABRA,  BO  SORAMNA,  SORAMNA  STAYACX.  IDUCX,
BLYTAYUCX, GiNUCX.  vEDAYUCX TOLXKi, SHTO  NE  TAKiM PAViNEN BYCX CHALAVEK,  SHTO
NELXGA YAMU ABYACACX RAJSKUYU KANYUSHYNU, SHTO SHCHASCE YAMU PATR|BNA PAD G|TYMi VOSX
DYMNYMi STOLYAMi. I MUZHNASCX iHNYAYA BOLXSHAYA, CHYM U hRYSTA: YANY VEDAYUCX, YANY NE
eVASKR|SNUCX PASLYA RASPYACCYA.  tOLXKi KRUKi NAD  iMi BUDUCX LETACX DY PLAKACX
ZHANCHYNY. I, GALOeNAE, SVYATYYA iHNiYA MACi.
     ¨N  ZDAeSYA MNE  e  G|TUYU  HViLiNU  TAKiM PRYeKRASNYM,  TAKiM  NYALYUDSKiM
CHALAVEKAM, SHTO YA Z ZHAHAM PRAZ ZAVESU BUDUCHAGA PRADADCHUe YAGO SMERCX. tAKiYA NE
ZHYVUCX. dZE G|TA BUDZE? nA PR|NGU e KATOeNi?  nA  SHYBENiCY PERAD  NARODAM? u
BEZNADZEJNAJ BOJCY iNSURGENTAe Z VOJSKAM? zA PiSXMOVYM  STALOM, ZA  YAKiM YANY
SPYASHAYUCCA  ZAPiSACX APOSHNiYA  PALAYUCHYYA  DUMKi, DYHAYUCHY  KAVALKAMi  LEGKiH?  u
KALiDORAH TURMAe, KALi iM STRALYAYUCX U  PATYLiCU, NE NASMELXVAYUCHYSYA ZiRNUCX U
VOCHY? vOCHY YAGO BLiSHCHALi.
     -- kALiNOeSKi iSHOe  NA SHYBENiCU. pYAROeSKUYU, ZHANCHYNU,  NA  YAKUYU  GLYANUCX
BYLO TOLXKi -- i PAMiRAJ, NA |SHAFOT... g|TKUYU PRYGAZHOSCX --  BRUDNAJ SHVORKAJ
ZA SHYYU. vEDAESH,  yaNOeSKAYA  NA YAE TROHi PADOBNAYA.  tAMU i YAE ABAGAeLYAYU,  HOCX
G|TA NE TOE. a YANA  SHLYAHCYANKA BYLA, zNACHYCCA, ESCX VYHAD  i DLYA  NEKATORYH Z
NASHYH.  tOLXKi  PA  G|TAJ  DAROZE,  KALi NE HOCHASH ZGNiSCi  ZHYeCOM... dUSHYLi.
dUMAESH, USiH  PERADUSHYLi? rASCE SiLA. z iMi HOCX RABROM NA KRUKU ViSECX, ABY
NE  iMCHALA  NAD  ZYAMLEYU  DZiKAE  PALYAVANNE   KARALYA  sTAHA,   ZHAH  MiNULAGA,
APAKALiPSiS YAGONY, SMERCX. vOSX SKONCHU YA TOLXKi G|TA i  PAEDU. sKONCHU HUTKA,
DUMKA e MYANE Z'YAViLASYA. a TAM... |H, NE MAGU YA TUT. vEDAESH, YAKiYA e MYANE ESCX
SYABRY,  SHTO  MY  PAViNNY  RASPACHACX?!  kALACiCCA  BUDUCX  TYYA,  TLUSTYYA.  nE
PERADUSHYLi. mOCNYM  PAZHARAM  PAHNE. I GADY, GADY  NAPERADZE!  kOLXKi PAKUTY,
KOLXKi SHCHASCYA! yaKAYA ZALATAYA, CHAROeNAYA DALYACHYNX, YAKAYA BUDUCHYNYA CHAKAE!
     sLEZY PYRSNULi Z VACH|J G|TAGA CHALAVEKA. ya NE VYTRYMAe i KiNUeSYA  YAMU NA
SHYYU.  nE PAMYATAYU, YAK MY RAZViTALiSYA. pAMYATAYU TOLXKi, YAK STROJNAYA YUNACKAYA YAGO
POSTACX VYMALYAVALASYA NA VERHAViNE KURGANA. ¨N PAVYARNUeSYA DA MYANE NA HViLiNU,
MAHNUe KAPELYUHAM, KRYKNUe:
     -- gADY NAPERADZE! dALYACHYNX! sONCA!
     I ZNiK.  ya PAJSHOe  ADZiN DADOMU. ya VERYe,  ZARAZ MNE  eSE PA PLYACHY. shTO
ZMROK bALOTNYH yaLiN, KALi  NAPERADZE SONCA, DALYACHYNX i VERA? ya VERYe, VERYe,
SHTO  eSE ZRABLYU,  SHTO  ZHYVY NAROD,  KALi e iM Z'YAeLYAYUCCA  CHASAM TAKiYA LYUDZi.
dZENX  BYe YASHCH| NAPERADZE, TAKi  VYALiKi, ZZYAYUCHY, MAGUTNY. vOCHY MAE  GLYADZELi
NASUSTRACH YAMU i SONCU, YAKOE PAKULX SHTO HAVAECCA SYAROD HMAR.


rAZDZEL ADZiNACCATY

     u TOJ SAMY  VECHAR, GADZiN KALYA DZESYACi, YA LYAZHAe, SHAVAeSHYSYA e ZDZiCH|LYM
NEVYSOKiM  B|ZE  i  VYSOKAJ  TRAVE  YAKRAZ KALYA  PAVALENAJ  AGARODZHY. nASTROJ
BYASSTRASHNASCi YASHCH| NEPADZELXNA VALODAe MNOYU (EN TAK i NE ZNiK DA KANCA MAJGO
PRABYVANNYA  e  bALOTNYH yaLiNAH).  zDAVALASYA, SHTO  G|TA NE MAE, LYUBiMAE MNOYU,
HUDARLYAVAE i MOCNAE CELA MOGUCX DZYAeBCi  KRUMKACHY, A CHYESXCi iNSHAE, DA YAKOGA
MNE NYAMA  NiYAKAJ SPRAVY. a MiZH TYM ABSTAViNY BYLi NEVYASELYYA: i YA, i rYGOR, i
sVECiLOViCH TORKALiSYA  e  ROZNYYA BAKi,  YAK  KACYANYATY e  KOSHYKU, i  NE ADKRYLi
ZLACHYNCAe. I MESCA BYLO NEVYASELAE. I CHAS -- TAKSAMA.
     bYLO AMALX ZUSiM CEMNA. nAD  ROeNAJ  PAHMURAJ PAVERHNYAJ PRORVY NAKiPALi
NiZKiYA  CHORNYYA  HMARY,  BLiZH|J  DA  NOCHY ABYACALi  ZLiVU  (VOSENX BYLA NAOGUL
DR|NNAYA, ZMROCHNAYA, ALE Z CHYSTYMi BUJNYMi  ZLiVAMi, AMALX  YAK  LETAM). vETRYK
UZNYAeSYA  BYe, ZASHUMELi CHORNA-ZYALENYYA PiRAMiDY YALiN", ALE POTYM ZNOe SCiHNUe.
hMARY  PAVOLXNA,  VELXMi  PAVOLXNA  KACiLiSYA  NAPERAD,  NAGRUVASHCHVALiSYA  NAD
BEZNADZEJNYM  ROeNYM  KRAYAViDAM.  nEDZE DALEKA-DALEKA  BLiSNUe  AGENXCHYK  i,
SARAMLiVA PAMiRGAeSHY,  ZGAS.  I  PACHUCCE SAMOTY eLADNA AHAPiLA S|RCA. ya  BYe
CHUZHY  TUT. sVECiLOViCH SAPRAeDY  VARTY nADZEi rAMANAeNY, A YA TAK  PATR|BNY YAK
DZiRKA e PLOCE.
     ci DOeGi CHAS YA TAK LYAZHAe, Ci NE -- NE  SKAZHU. hMARY, DAHODZYACHY DA MYANE,
RABiLiSYA RADZEJ, ALE NA DALYAGLYADZE GRUVASCiLiSYA NOVYYA.
     dZieNY GUK URAZie  MOJ SLYH: NEDZE DALEKA i, YAK MNE  ZDALOSYA, U  PRAVYM
BAKU AD  MYANE SPYAVAe PALYAeNiCHY ROG. I HOCX YA  VEDAe, SHTO EN GUCHYCX U BAKU AD
SHLYAHU  DZiKAGA  PALYAVANNYA, YA MiMAVOLi  STAe  CHASCEJ  PAZiRACX  U  TOJ  KRAJ.
nEPAKOiLA  MYANE  YASHCH|  i TOE, SHTO NA BALOTAH PACHALi  Z'YAeLYACCA TAM-SYAM BELYYA
LAPiKi  TUMANOe.  aLE  TYM SPRAVA i SKONCHYLASYA.  rAPTAM DRUGi GUK DALYACEe DA
MYANE, NEDZE SHASTAe SUHi VERAS. ya GLYANUe U TOJ BOK, PACHAe UGLYADACCA DA BOLYU e
VACHAH  i NAR|SHCE ZAeVAZHYe NA FONE CHORNAJ iSTUZHKi  DALEKiH  LYASOe RUH  NEJKiH
PLYAM.
     ya ZAPLYUSHCHYe  NA  HViLiNU VOCHY,  A KALi ADKRYe  iH,  PABACHYe, SHTO PROSTA
PERADA  MNOYU i  ZUSiM  NEDALEKA  VYMALEeVAYUCCA  NA  RAeNiNE TUMANNYYA SiLU|TY
KONNiKAe.  zNOe,  YAK U TOJ RAZ, BYAZGUCHNA LYACELi YANY PERADA MNOYU  STRASH|NNYMi
SKACHKAMi PROSTA e  PAVETRY.  I POeNAE MAeCHANNE, BYCCAM  YA AGLUH, ViSELA  NAD
iMi.  vOSTRYYA SHLYKi, VALASY i  PLASHCHY,  YAKiYA LUNALi e  PAVETRY, DZiDY -- USE
G|TA ADBiLASYA  e MAEJ PAMYACi. ya  PACHAe  PAeZCi BLiZH|J DA  CAGLYANAGA PADMURKA
AGARODZHY.  pALYAVANNE  RAZGARNULASYA, PASLYA SABRALASYA  e  NATOeP,  BYAZLADNY  i
iMKLiVY, i PACHALO ZAVAROCHVACX. ya DASTAe Z KiSH|Ni R|VALXVER.
     IH BYLO MALA, iH BYLO MENSH, YAK  ZAeSEDY, -- KONNiKAe  VOSEM.  kUDY ZH TY
PADZEe ASTATNiH, KAROLX sTAH? kUDY YASHCH| DASLAe?
     ya PAKLAe  R|VALXVER  NA SAGNUTY  LOKACX LEVAJ  RUKi i STR|Lie.  ya DOBRY
STRALOK  i  TRAPLYAe  U  C|LX NAVAT AMALX U POeNAJ CEMRY,  ALE  TUT ZDARYLASYA
DZieNAE: KONNiKi  SKAKALi DALEJ. ya PRYKMECie ZADNYAGA -- VYSOKAGA  PRYViDNAGA
MUZHCHYNU, -- STR|Lie: HOCX BY HTO PAHiSNUeSYA.
     aLE DZiKAE PALYAVANNE, YAK BYCCAM ZHADAYUCHY DAKAZACX MNE SVAYU  PRYViDNASCX,
RAZVYARNULASYA i SKAKALA  BOKAM  DA MYANE, NEDASYAZHNAE DLYA MAiH STR|LAe. ya PACHAe
ADPAeZACX ZADAM  DA HMYZOe i  TOLXKi PASPEe  NABLiZiCCA  DA iH,  YAK  HTOSXCi
SKOKNUe NA MYANE  Z-ZA  HMYZOe i ZHAHLiVYM CYAZHARAM PRYCiSNUe DA ZYAMLi. aPOSHNYAE
PAVETRA  VYRVALASYA Z  MAiH GRUDZEJ, YA NAVAT  VOHNUe. I ADRAZU ZRAZUMEe,  SHTO
G|TA CHALAVEK,  Z YAKiM MNE NE VYPADAE CYAGACCA PA VAZE i SiLE. a EN  SPRABAVAe
KRUCiCX MNE NAZAD RUKi i SViSCYACHYM SH|PTAM SiPEe:
     --  s-STOJ,  CH-CHORT, CH-CHAKAJ...  nE  eC-CYACH|SH,  BAN-DZYUK,  ZAB-BOJCA...
tR-RYMAJSYA, NYAeDALY...
     ya  ZRAZUMEe, SHTO, KALi NE eZHYVU  eVESX SVOJ  SPRYT,  YA  ZAGiNU. pAMYATAYU
TOLXKi, SHTO Z ZHALEM SACHYe  ZA PRYViDNYM PALYAVANNEM, U YAKOE YA STRALYAe i YAKOMU
ANi  NA  VOLAS NE PASHKODZie. u  NASTUPNY  MOMANT  YA, ADCHUVAYUCHY, SHTO RUKA YAGO
KRADZECCA  DA MAEJ GLOTKi,  STARAZHYTNYM  PRYEMAM  PADBie  YAGO RUKU,  i NESHTA
CEPLAE  PALiLOSYA NA MOJ TVAR: EN ULASNAJ RUKOYU RAZBie SABE NOS. pASLYA G|TAGA
YA, SHAPieSHY YAGO RUKU, PAKACieSYA PA ZYAMLi, ZALAMieSHY YAE PAD SYABE. ¨N VOJKNUe,
i YA ZRAZUMEe, SHTO i NASTUPNY MOJ HOD MEe POSPEH. aLE ADRAZU ZA TYM YA ATRYMAe
TAKi  eDAR MiZH BROVAe,  SHTO BALOTY  ZAKRUCiLiSYA PERADA MNOYU.  shCHASCE,  SHTO YA
iNSTYNKTYeNA PASPEe NAPRUZHYCX MUSKULY ZHYVATA, i APOSHNi eDAR, PAD  DYHALA, NE
eCHYNie MNE SHKODY. rUKi, VALASATYYA, NAVOBMACAK, CYAGNULiSYA eZHO DA MAEJ GLOTKi,
KALi  YA  PRYPOMNie  PARADU   MAJGO  DZEDA  SUPRACX   MACNEJSHAGA  PRACieNiKA.
nEJMAVERNYM  VYKRUTAM  YA  PAVYARNUeSYA  NA  SPiNU, PADDAe  RUKOYU  CYAZHKi  ZHYVOT
NEVYADOMAGA i SUKUe YAGO KALENAM, MAiM VOSTRYM i ZHORSTKiM KALENAM, U PRYCHYNNAE
MESCA. ¨N iNSTYNKTYeNA PADAeSYA NA MYANE TVARAM i GRUDZXMi, i TADY YA, SABRAeSHY
APOSHNiYA SiLY,  KALENAM i RUKAMi, VYCYAGNUTYMi DALEJ AD  GALAVY, PADDAe YAGO  e
PAVETRA. g|TA, NAP|eNA, ATRYMALASYA  NAVAT ZANADTA MOCNA: EN  PERALYACEe CERAZ
GALAVU, ZRABie PAeKRUG U  PAVETRY i G|PNUeSYA eSiM CYAZHKiM -- OH, YAKiM CYAZHKiM!
-- CELAM AB ZYAMLYU. aDNACHASOVA YA STRACie PRYTOMNASCX.
     ...kALi  YA ACHUNYAe, YA  ADRAZU  PACHUe, SHTO NEDZE  ZA  MAEJ GALAVOYU  HTOSX
STOGNE. ¨N NE MOG YASHCH| eZNYACCA, A YA Z VYALiKiM NAMAGANNEM UZHO SPRABAVAe STACX
NA NOGi. ya VYRASHYe SUNUCX YAGO NAGOYU PAD S|RCA, PAZBAViCX DYHANNYA, ALE PAKULX
SHTO eGLEDZEeSYA e BALOTA, DZE ZNiKLA  DZiKAE PALYAVANNE. I RAPTAM PACHUe VELXMi
ZNAEMY GOLAS TAGO, HTO KRAHTAe:
     -- aH, CHORT, YAKi G|TA TUT ELUP! yaKAYA PADLA! bALESNiCHKi NASHY SVYATYYA!
     ya ZARAGATAe. tOJ SAMY GOLAS ADAZVAeSYA:
     -- g|TA VY, PANE bELAR|CKi! nAeRAD Ci Z G|TAGA DNYA YA ZMAGU BYCX ZHADANYM
GOSCEM  U ZHANCHYN.  vO-OH!  aH, KAB VAS,  KAB!  kRYCHALi B,  SHTO G|TA VY. chAGO
PAeZLi AD AGARODZHY?! tOLXKi e PAMYLKU eVYALi. a  G|TYYA CH|RCi ZARAZ  UNX  DZE,
KAB VAS LiHA... PRABACHCE.
     -- pANE dUBATOeK! -- ZARAGATAe YA Z PALEGKAYU.
     --  kAB  VAS, PAN bELAR|CKi,  HALERA  eHAPiLA... VO-OH... PRABACHCE.  --
vYALiZNY CENX SEe, TRYMAYUCHYSYA ZA ZHYVOT. -- a G|TA YA  PiLXNAVAe. zANEPAKOieSYA.
dAJSHLi  DA MYANE CHUTKi,  SHTO  DR|NNAE NESHTA ROBiCCA Z MAEJ  DONYAJ. v-OH! I TY
TAKSAMA VARTAVAe? a KAB CYABE PYARUN SHASNUe NA BOZHAE NARADZH|NNE!..
     ya PADNYAe Z ZYAMLi R|VALXVER.
     -- I CHAGO VY TAK NA MYANE, PANE dUBATOeK?
     --  a  CHORT  YAGO VEDAE! pAeZE  NEJKAYA GLiSTA,  DYK  YA  VOSX  i  SHAPie.
bALESNiCHKi NASHY! kAB CYABE BACXKi NA TYM SVECE SUSTR|Li, YAK TY MYANE NA G|TYM,
YAK ZHA ZH TY, PADLA, BALYUCHA B'ESHSYA.
     vYYAViLASYA, SHTO DZED i BEZ  NASHYH PAPYAR|DZHANNYAe DAVEDAeSYA PRA NAVEDVANNi
DZiKAGA  PALYAVANNYA i VYRASHYe  PADPiLXNAVACX  YAGO,  "KALi  MALADYYA  eZHO TAKiYA
ZAH|KANCY i BABZDYRY, SHTO NE MOGUCX  ABARANiCX ZHANCHYNY". kANEC G|TAJ PRYKRAJ
SUSTR|CHY  VY  eZHO  NAZiRALi.  lEDZX  STRYMLiVAYUCHY  ROGAT,  YAKi   MOG  ZDACCA
NEPACHCiVYM, YA  PASADZie  STOGNUCHAGA  dUBATOeKA NA  YAGO DR|NNAGA KONiKA,  YAKi
CHAKAe NEPADALEK.  ¨N  UZLEZ NA  YAGO,  STOGNUCHY  i  KLENUCHY  SVET, SEe BOKAM,
BURKNUe NESHTA NAKSHTALT "D'YABAL PACYAGNUe  SA ZDANYAMi ZMAGACCA -- NARVAeSYA  NA
DURNYA Z VOSTRYMi KALENYAMi" i PAEHAe.
     yaGONY   PRYGNECHANY  TVAR,  USYA  YAGO  SKASAVURANAYA  POSTACX  BYLi  TAKiYA
ZHALASNYYA,  SHTO YA LEDZX NE PYRSKAe. a  PASLYA  EN PAEHAe U  NAPRAMKU  DA SVAEJ
HATY, STOGNUCHY i PRAKLiNAYUCHY eSiH MAiH SVAYAKOe DA DVACCATAGA KALENA.
     ¨N ZNiK U CEMRY, i TUT NEVYTLUMACHALXNAYA TRYVOGA  KALXNULA  e MAE S|RCA.
g|TA e  PADSVYADOMASCi VARUSHYLASYA NEJKAYA ZHAHLiVAYA DUMKA, RYHTUYUCHYSYA  Z'YAViCCA
NA SVET BOZHY. "rUKi?"  nE, YA TAK i NE MOG PRYPAMYATACX, CHAMU HVALYUE MYANE G|TA
SLOVA. tUT BYLO  NESHTA  DRUGOE... aGA,  CHAMU iH TAK MALA?  chAMU TOLXKi VOSEM
PRYViDNYH  KONNiKAe  Z'YAViLASYA SENNYA LYA PAVALENAJ AGARODZHY?  kUDY  PADZELiSYA
ASTATNiYA?  I  RAPTAM  DZiKAYA  TRYVOZHNAYA  DUMKA   VYPLYLA   PROSTA  NA  YAZYK:
"sVECiLOViCH. yaGO SUSTR|CHA Z CHALAVEKAM U hALODNAJ LAGCHYNE. yaGO DURNY ZHART PRA
DZiKAE  PALYAVANNE,  YAKi MOZHNA BYLO ZRAZUMECX TAK,  BYCCAM  U YAGO ESCX NEJKiYA
CVERDYYA PADAZR|NNi, SHTO EN VYKRYe  UDZELXNiKAe G|TAJ SPRAVY. bOZHA! kALi G|TY
CHALAVEK SAPRAeDY  BANDZYUK,  EN  NEMiNUCHA ZROBiCX SPROBU  ZABiCX  sVECiLOViCHA
SENNYA ZH. tAMU iH i MALA! nAP|eNA, DRUGAYA PALOVA NAKiRAVALASYA DA MAJGO NOVAGA
DRUGA, A G|TYYA --  DA bALOTNYH  yaLiN. mOZHA, YANY i RAZMOVU NASHU BACHYLi, MY ZH,
YAK  DURNi,  STAYALi SENNYA  NAD URViSHCHAM. oH, YAKUYU PAMYLKU, KALi eSE G|TA TAK,
ZRABie TY, aNDR|J sVECiLOViCH, NE RASKAZAeSHY NAM, HTO BYe G|TY CHALAVEK!"
     ya RAZUMEe, TR|BA SPYASHACCA, TR|BA SPYASHACCA TAK, YAK NiKOLi e ZHYCCi. mOZHA,
YA  YASHCH|  PASPEYU. pOSPEH NASHAJ SPRAVY i ZHYCCE DOBRAJ YUNACKAJ DUSHY ZALEZHALi AD
HUTKASCi  MAiH NOG. I YA PABEG TAK, YAK NE BEGAe NAVAT U TUYU NOCH, KALi ZA MNOYU
GNALASYA DZiKAE PALYAVANNE  KARALYA sTAHA. ya eZYAe NACYANXKi PRAZ PARK, PERALEZ U
ADNYM  MESCY PRAZ  AGARODZHU i  PRYPUSCieSYA  BEGCHY DA HATY sVECiLOViCHA. ya  NE
LYACEe YAK SHALENY, YA DOBRA VEDAe, SHTO MYANE NE VYSTACHYCX  NA eSYU DAROGU, A TAMU
BEG RAZMERANA,  PRYCiSNUeSHY LOKCi DA BAKOe. tRYSTA  KROKAe BYAGOM, YAK  TOLXKi
MAGCHYMA,  HUTKA,  PYACXDZESYAT KROKAe  HUTKAJ  HADOYU  -- TAK  YA  VYRASHYe. I  YA
PRYTRYMLiVAeSYA G|TAGA, HOCX S|RCA MAE  PASLYA PERSHYH DZVYUH  VERST ZDATNA BYLO
VYSKACHYCX Z GRUDZEJ. pASLYA PAJSHLO  LYAGCH|J, YA  BEG  i iSHOe AMALX MASHYNALXNA i
TOLXKi PAVYALiCHYe  NORMU BEGU NA CHATYRYSTA KROKAe.  shLEP-SHLEP-SHLEP --  i  TAK
CHATYRYSTA RAZOe, TOP-TOP --  PYACXDZESYAT RAZOe. tUMANNYYA, AMALX NE ZAeVAZHANYYA
MNOJ, PRAPLYVALi  MiMA  SAMOTNYYA  YALiNY  i VERAS;  U  GRUDZYAH  BALYUCHA PYAKLO;
SVYADOMASCX AMALX NE PRACAVALA. pAD KANEC  YA LiCHYe  KROKi MASHYNALXNA.  ya  TAK
STAMieSYA, SHTO Z RADASCYU LEG BY NA ZYAMLYU ABO  HOCX PAVYALiCHYe KOLXKASCX  TAKiH
SPAKOJNYH i PRYEMNYH KROKAe NA DVA. aLE YA SUMLENNA ZMAGAeSYA SA SPAKUSAYU.
     tAK  YA PRYBEG DA sVECiLOViCHAVAJ HACiNY, MALENXKAGA PABELENAGA BUDYNACHKA
e CH|ZLYM SADZiKU. pROSTA PA  PUSTYH  GRADAH, DUSHACHY TAM-SYAM APOSHNiYA KAPUSNYYA
KACHANY, YA PAMCHAe DA GANKA, UPRYGOZHANAGA CHATYRMA DRAeLYANYMi KALONAMi, i PACHAe
BARABANiCX  U  DZVERY.  sPAKOJNY  AGENXCHYK  U KRAJNiM  AKNE ZAMiGCEe,  PASLYA
STAR|CHY GOLAS SPYTAe Z-ZA DZVYAR|J:
     -- kAGO G|TA TUT NOSiCX?
     g|TA BYe STARY DZED, BYLY "DZYADZXKA", YAKi ZHYe RAZAM SA sVECiLOViCHAM.
     -- aDCHYNi, kANDRAT. g|TA YA, bELAR|CKi.
     -- a bOZHA ZH MOJ! a SHTO ZDARYLASYA? chAGO TAK ZAH|KALiSYA?
     dZVERY  ADCHYNiLiSYA. kANDRAT U  DOeGAJ KASHULi  i  VALENKAH STAYAe  PERADA
MNOYU, TRYMAYUCHY e ADNOJ RUC| STR|LXBU, A e DRUGOJ -- SVECHKU.
     -- pAN DOMA? -- LiHAMANKAVA SPYTAe YA.
     -- n-NYAMA, -- SPAKOJNA ADKAZAe EN.
     -- a KUDY PAJSHOe?
     -- a SKULX MNE VEDACX? hiBA EN DZiCENAK, PANE, KAB KAZACX, KUDY iDZE.
     --   vYADZi   e  PAKOJ,   --  GRYMNUe   YA,  ZNERVAVANY   G|TAJ  HALODNAJ
NEPARUSHALXNASCYU.
     -- nASHTO?
     -- mOZHA, EN PAKiNUe NEJKUYU ZAPiSKU.
     mY  eVAJSHLi  e PAKOJ sVECiLOViCHA.  aSKETYCHNY  LOZHAK PAD SH|RAJ  KOeDRAYU,
VYMYTAYA  DA  ZHAeCiZNY  i  NACERTAYA VOSKAM PADLOGA,  KiLiM NA EJ. nA  PROSTYM
SASNOVYM STALE NEKALXKi TOeSTYH KNiG,  PAPERY,  RASKiDANYYA  PER'i.  nA SCYANE
PARTR|TY:  GRAViRAVANY -- mARATA  e  VANNE, PARAZHONAGA  KiNZHALAM, ALOeKAM --
kALiNOeSKAGA. nA DRUGOJ SCYANE KARYKATURA: mURAeEe Z BiZUNOM U RUC| STAiCX NA
KUCHY CHARAPOe. yaGO  BULXDOZHY TVAR GROZNY. kATKOe, NiZKA SHiLieSHYSYA, LiZHA  YAMU
ZAD.
     ya PERAVARUSHYe  NA STALE  eSE PAPERY,  ALE e ZAPALE  NiCHOGA NE  ADSHUKAe,
AKRAMYA ARKUSHA, NA YAKiM RUKOYU sVECiLOViCHA BYLO NAPiSANA: "nYAeZHO  EN?" ya HAPie
PLYACENKU  DLYA PAPER i VYSYPAe  YAE  NA PADLOGU:  TAM NiCHOGA  CiKAVAGA, TOLXKi
KANVERT  Z  SHURPATAJ  PAPERY, NA  YAKiM  LEKAJSKiM  POCHYRKAM  BYLO  NAPiSANA:
"aNDRUSYU sVECiLOViCHU".
     --  bYLi  SENNYA  PANU YAKiYA  LiSTY?  --  SPYTAe  YA e  KONCHA  ZDZieLENAGA
kANDRATA.
     -- bYe ADZiN, YA ZNAJSHOe YAGO PAD DZVYARYMA, KALi VYARNUeSYA Z AGARODCHYKA. I
ADDAe, VYADOMA.
     -- ¨N BYe NE e G|TYM KANVERCE?
     -- chAKAJCE... nU, VYADOMA, TAK.
     -- a DZE SAM LiST?
     -- liST? d'YABAL YAGO VEDAE. hiBA, MOZHA, U PECHCY?
     ya  KiNUeSYA  DA  PECHKi,  ADCHYNie DZVERCY --  ADTULX  SHYBANULA NE  VELXMi
GARACHYM DUHAM. ya PABACHYe LYA  SAMYH  DZVERCAe  MALENXKi LAPiK  BELAJ  PAPERY.
sHAPie YAGO -- POCHYRK BYe TOJ SAMY, SHTO NA KANVERCE.
     -- shCHASCE  TVAE, CHORTAVA  DUSHA,  --  VYLAYAeSYA YA, -- SHTO TY RANA VYTAPie
PECHKU.
     aLE G|TA BYLO YASHCH| NE  ZUSiM SHCHASCEM. pAPERKA  BYLA SKLADZENA eDVAYA,  i
TOJ YAE BOK, SHTO BYe BLiZH|J DA ZHARYNAK, ZARAZ UZHO eKRYTYH SH|RYM POPELAM, STAe
ZUSiM KARYCHNEVYM. liTAR TAM NELXGA BYLO RAZABRACX.
     "aNDRUSX! ya  DAVEDAeSYA,  SHTO  TY CiKAViSHSYA DZiKiM  PALYAVANNEM...  HA...
nADZEi rAMANAeNE NEBYASPEKA...  MAYA DO... (TUT  BYe VYPALENY ASABLiVA  VYALiKi
KAVALAK)... KUTAVAE.  sENNYA YA RAZMAeLYAe  Z PANAM  bELAR|CKiM. ¨N  ZGODZEN...
PAJSHOe U  PAVET...  dRYKGANTY -- GALO... KA... kALi ATRYMAESH LiST  -- ADRAZU
PRYHODZX  DA...  NiNY, DZE TRY ASOBNYYA HVOi. ya i bELAR|CKi  BUDZEM CHAKACX...
iCHKi NA... SHTO G|TA KOiCCA NA  ZYA... pRYHODZX NEADMENNA.  liST SPALi, BO MNE
ASABLiVA NEBYASPECH...  tV...  SYA...  nAD iMi TAKSAMA ZHAHLiVAYA NEBYASPEKA, YAKUYU
MOZHASH PAPYAR|DZiCX TOLXKi TY... (ZNOe VYPALENA MNOGA) ...ODZX.
     tVOJ DOBRAZYCHLiVY liKOL..."
     sPRAVA  BYLA YASNAJ: HTOSXCi  PRYSLAe LiST,  KAB VYBAViCX  sVECiLOViCHA Z
HATY. ¨N PAVERYe.  viDACX,  TOJ,  HTO  PiSAe,  BYe  YAMU  DOBRA  ZNAEMY.  tUT
ZAMYSLiLi NESHTA EZUiCKi VYTANCHANAE. kAB EN  NE PAJSHOe DA MYANE, NAPiSALi, SHTO
RAZMAeLYALi  SA MNOYU,  SHTO YA  PABEG  U PAVET,  SHTO YA  BUDU CHAKACX  YAGO  NEDZE
"...NiNY,  DZE TRY  ASOBNYYA  HVOi".  shTO G|TA  ZA "...NiNY"?  dA LAGCHYNY? dA
RAeNiNY? mARUDZiCX NE BYLO KALi.
     -- kANDRAT, DZE TUT NEPADALEK NA RAeNiNE TRY ASOBNYYA HVOi?
     -- lYAD YAGO  VEDAE,  --  ZADUMAeSYA EN. -- hiBA  SHTO TOLXKi  LYA vOLATAVAJ
PRORVY. tAM STAYACX TRY VYALiZNYYA  HVOi.  g|TA TAM,  DZE KONi KARALYA sTAHA, --
KAZHUCX LYUDZi, -- USKOCHYLi e DRYGVU. a SHTO TAKOE?
     -- a TOE, SHTO NAD PANAM aNDR|EM ZHAHLiVAYA NEBYASPEKA... dAeNO EN PAJSHOe?
     -- dY NE, NAP|eNA, GADZiNU TAMU.
     ya  VYCYAGNUe YAGO  NA GANAK, i EN, LEDZX NE PLACHUCHY, PAKAZAe MNE  SHLYAH DA
TROH HVOJ. ya ZAGADAe YAMU ZASTAVACCA TUT, A SAM PABEG. ya NE iSHOe NA G|TY RAZ,
PERAMYAZHAYUCHY BEG. ya LYACEe, YA iMCHAe, YA VYKLADVAe APOSHNiYA SiLY, YAK BYCCAM HACEe
TAM, LYA TROH HVOJ, UPASCi MERTVYM. nA HADU YA SKiNUe KURTKU, SHAPKU, VYKiNUe Z
KiSH|NYAe  ZALATY  PARTABAK i KiSH|NXKAVAE VYDANNE dANT|, YAKOE ZAeSEDY NASie  Z
SABOYU. bEGCHY STALA TROHi LYAGCH|J. ya SKiNUe  BY NAVAT BOTY, KAB  DLYA G|TAGA NE
TR|BA BYLO  ZATRYMACCA. g|TA BYe SHALENY BEG. pA MAiH RAZLiKAH, YA PAViNEN BYe
DABEGCHY DA HVOJ  HViLiN NA  DVACCACX  PAZNEJ  DRUGA. zhAH,  ADCHAJ,  NYANAViSCX
NADAVALi  MNE  SiLY.  vECER, YAKi  eZNYAeSYA  RAPTAM, PADSHTURHVAe U SPiNU. ya NE
ZAeVAZHAe, SHTO  HMARY  NAR|SHCE ZASNAVALi  eSE NEBA, SHTO NESHTA CYAZHKAE, DAVYACHAE
NAViSLA NAD ZYAMLEYU: YA -- iMCHAe...
     tRY VYALiZNYYA HVOi eZHO VYMALEeVALiSYA NAD CH|ZLYMi HMYZAMi, A NAD iMi BYLA
TAKAYA CEMRA, TAKOE  ZMROCHNAE NEBA... ya RYNUeSYA e HMYZY, LAMAYUCHY iH NAGAMi. I
TUT... ZDALEK PRAGUCHAe STR|L STARAZHYTNAGA PULGAKA.
     ya KRYKNUe DZiKiM GOLASAM, i, YAK BYCCAM U ADKAZ NA MOJ KRYK, CiSHYNYU NOCHY
RAZDZER SHALENY TUPAT KONSKiH KAPYTOe.
     ya VYSKACHYe NA  PALYANU i PABACHYe DALEKA CENi  DZESYACi KONNiKAe, YAKiYA  NA
POeNYM  NAMECE  PAVAROCHVALi  e  HMYZY.  a PAD  SOSNAMi  YA  PABACHYe CHALAVECHUYU
POSTACX, YAKAYA PAVOLXNA, VELXMi PAVOLXNA ASYADALA NA ZYAMLYU.
     pAKULX YA DABEG TUDY,  CHALAVEK UPAe DAGARY TVARAM  i  SHYROKA  RASKiNUeSHY
RUKi, YAK BYCCAM ZHADAe CELAM SVAiM PRYKRYCX SVAYU ZYAMLYU AD KULX. ya PASPEe YASHCH|
STR|LiCX NEKALXKi  RAZOe U  BOK UCYAKAYUCHYH KONNiKAe,  MNE ZDALOSYA NAVAT,  SHTO
ADZiN Z iH PAHiSNUeSYA e  SYADLE, ALE  ADRAZU  ZA G|TYM VYBUH NECHAKANAGA  GORA
ZVALie MYANE NA KALENi PORUCH Z LYAZHACHYM CHALAVEKAM.
     -- bRAT! bRAT MOJ! bRAT!
     ¨N LYAZHAe  PERADA MNOYU  ZUSiM  YAK ZHYVY, i TOLXKi MALENXKAYA RANKA, Z YAKOJ
AMALX NE CYAKLA KROe, GAVARYLA MNE ZHORSTKUYU NEPAPRAeNUYU PRAeDU.
     kULYA PRABiLA SKRONX i  VYJSHLA e  PATYLiCU.  ya GLYADZEe  NA YAGO, NA  G|TA
BYAZLiTASNA ZAGUBLENAE MALADOE ZHYCCE, YA eCHAPieSYA e YAGO RUKAMi, ZVAe, TARMASie
i VYe, YAK VOeK, YAK BYCCAM G|TA MAGLO DAPAMAGCHY.
     pASLYA SEe, UZYAe YAGO GALAVU NA KALENi i PACHAe GLADZiCX VALASY.
     -- aNDRUSX! aNDRUSX! pRACHNiSYA! pRACHNiSYA, DARAGi!
     mERTVY, EN  BYe  PRYGOZHY NEJKAJ VYSH|JSHAJ, NECHALAVECHAJ, PRYGAZHOSCYU. tVAR
ZAKiNUTY, GALAVA  PAViSLA, i STROJNAYA SHYYA, YAK VYRAZXBLENAYA Z BELAGA MARMURU,
LYAZHALA  NA MAiM KALENE. dOeGiYA SVETLYYA VALASY PERABLYTALiSYA Z  SUHOJ  ZHOeTAJ
TRAVOYU, i YANA  LASHCHYLA iH. rOT USMiHAeSYA,  BYCCAM SMERCX PRYNESLA YAMU NEJKUYU
RAZGADKU  ZHYCCYA, VOCHY BYLi MiRNA ZAKRYTY,  i DOeGiYA VEi  ZACYANYALi iH.  rUKi,
TAKiYA PRYGOZHYYA i  MOCNYYA, SHTO ZHANCHYNY MAGLi B  CALAVACX iH U HViLiNU SHCHASCYA,
LYAZHALi eZDOeZH CELA, YAK BYCCAM ADPACHYVALi.
     yaK  SKARBYACHAYA  MACi,  SYADZEe  YA,  PAKLAeSHY  NA KALENi SYNA, YAKi PRAJSHOe
PAKUTY NA  KRYZHY.  ya VYe NAD iMi i KLYAe bOGA, BYAZLiTASNAGA DA SVAJGO NARODA,
DA LEPSHYH YAGO SYNOe.
     -- bOZHA! bOZHA! uSEMAGUTNY, USYAVEDNY! kAB TY ZNiK, ADSTUPNiK, YAKi PRADAe
SVOJ NAROD.
     nESHTA  BABUHNULA  NADA  MNOYU,  i e NASTUPNY  MOMANT  C|LY  AKiYAN  VADY,
ZHAHLiVAYA ZLiVA  ABURYLASYA NA BALOTY i PUSTKi,  NA  ZAGUBLENY  e  LYASAH KRAJ.
sTAGNALi PAD  iM  YALiNY,  PRYGiNALiSYA DA ZYAMLi.  ¨N Bie  MNE e SPiNU, YAKOYU YA
ZAKRYe TVAR MERTVAGA, VYe, NAeSKOS, PARYVAMi PALASAVAe ZYAMLYU.
     ya SYADZEe, YAK ZVAR'YACELY, NE ZAeVAZHAYUCHY NiCHOGA. sLOVY  LEPSHAGA CHALAVEKA,
YAKiYA YA CHUe NEKALXKi GADZiN TAMU, GUCHALi e MAiH VUSHAH.
     "s|RCA MAE BALiCX... iDUCX, GiNUCX, BLYTAYUCX, BO SORAMNA STAYACX... i NE
eVASKR|SNUCX PASLYA  RASPYACCYA... aLE,  DUMAESH,  USiH  PERADUSHYLi?  gADY, GADY
NAPERADZE!  yaKAYA ZALATAYA, YAKAYA CHAROeNAYA  DALYACHYNX,  YAKAYA  BUDUCHYNYA  CHAKAE!..
sONCA!"
     ya ZASTAGNAe. sONCA ZAKACiLASYA ZA HMARY, BUDUCHYNYA, ZABiTAYA i HALADZEYUCHAYA
PAD DAZHDZHOM, LYAZHYCX TUT, NA MAiH KALENYAH.
     ya PLAKAe, DOZHDZH  ZALiVAe MAE VOCHY, LieSYA e ROT. a RUKi MAE eSE GLADZiLi
G|TU ZALATUYU YUNACKUYU GALAVU.
     -- rADZiMA MAYA! gAROTNAYA MACi! pLACH!


rAZDZEL DVANACCATY

     kRUKi  ZDALEK  CHUYUCX  MERTVAGA.  nASTUPNAGA  DNYA  Z'YAVieSYA  e  YANOeSKAE
NAVAKOLLE STANAVY PRYSTAe, VUSATY i VELXMi PRYGOZHY  MUZHCHYNA. ¨N Z'YAVieSYA BEZ
DOKTARA, AGLEDZEe MESCA ZABOJSTVA,  SKAZAe VAZHKA, SHTO SLYADOe  NiYAKiH ZNAJSCi
NELXGA Z-ZA ZLiVY (rYGOR, HODZYACHY  ZA  iM,  TOLXKi eSMiHNUeSYA GORKA e VUSY),
PASLYA  AGLEDZEe  CELA  ZABiTAGA,  PAKRUCieSHY  BELYMi  PULXHNYMi PALXCAMi YAGO
GALAVU, i PASLYA SKAZAe:
     -- n-NU i PEKANULi!.. aDRAZU LEG.
     pASLYA  EN  ZAKUSVAe  i Pie  GAR|LKU e DALXNiM  PAKOi HATY  sVECiLOViCHA,
NEPADALEK AD  ZALY,  DZE LYAZHAe  NA  STALE  NYABOZHCHYK  i  DZE  YAGONY  DZYADZXKA
ZAHLYNAeSYA  AD  SLEZ,  A  YA  SYADZEe,  LiTARALXNA  PRYBiTY GORAM  i  DAKORAMi
SUMLENNYA. dLYA  MYANE  NiCHOGA NE iSNAVALA e TYYA HViLiNY, AKRAMYA TONKAJ SVECHKi,
YAKUYU TRYMAe U TONKiH  PRYGOZHYH RUKAH aNDR|J: YANA  KLALA RUZHOVYYA VODBLiSKi NA
BELUYU, Z KARUNKAMi NA GRUDZYAH, KASHULYU, YAKUYU DZYADZXKA VYCYAGNUe Z KUFRA. aLE ZH
TR|BA BYLO MNE DAVEDACCA, SHTO DUMAYUCX ULADY  PRA G|TA  ZABOJSTVA i  SHTO  YANY
DUMAYUCX RABiCX.
     -- niCHOGA,  NA  ZHALX, NiCHOGA, --  ADKAZAe PRYEMNYM PERALieCHATYM GOLASAM
STANAVY,  GULYAYUCHY  CHORNYMi AKSAMiTNYMi  BROVAMi. --  g|TA  DZiKi  KUT  --  i
RASSLEDAVANNE TUT NEMAGCHYMA. ya RAZUMEYU VASHU VYSAKARODNUYU TUGU... aLE SHTO TUT
MAGCHYMA ZRABiCX? tUT NEKALXKi GOD TAMU BYLA SAPRAeDNAYA VEND|TA (EN  VYMAeLYAe
"VAND|TA", i,  ViDACX, G|TA  SLOVA  VELXMi  YAMU PADABALASYA). I  SHTO MY MAGLi
ZRABiCX?  tAKi  eZHO  ZVYCHAJ.  nAPRYKLAD, MY  TAKSAMA MAGLi B  PRYCYAGNUCX  DA
ADKAZNASCi VAS, BO VY, YAK SAMi KAZHACE, UZHYVALi ZBROYU SUPRACX G|TYH... M-M...
PALYAeNiCHYH. mY NE ZROBiM G|TAGA. I  SHTO  NAM  DA  G|TAGA? mAGCHYMA, G|TA BYLO
ZABOJSTVA Z-ZA  PRYGOZHAGA POLU. kAZHUCX, SHTO EN BYe ZAKAHANY e G|TUYU (EN SYTA
VARUHNUe BROVAMi) ...U GASPADYNYU bALOTNYH yaLiN. niCHOGA SABE...  a MOZHA, G|TA
i  NAOGUL BYLO  SAMAGUBSTVA?  nYABOZHCHYK BYe  "MELANHOLiK", H-HE, PAKUTNiK  ZA
NAROD.
     -- aLE ZH YA SAM BACHYe DZiKAE PALYAVANNE.
     tVAR STANAVOGA PACHYRVANEe.
     -- dAZVOLXCE MNE NE  PAVERYCX. kAZKi ADZHYLi-S. mNE ZDAECCA, SHTO  NAOGUL
VASHA ZNAEMSTVA i Z iM TROSHKi... m-M... P-PADAZRONAE.  ya NE HACHU NAVODZiCX NA
VAS CENX, ALE... VELXMi PADAZRONYM Z'YAeLYAECCA TAKSAMA TOE, SHTO VY TAK UPARTA
iMKNECESYA ZVARACiCX UVAGU SLEDSTVA NA DRUGiH, NA NEJKAE DZiKAE PALYAVANNE.
     ya VYCYAGNUe Z ZAPiSNOJ KNiZHKi ZAKALENY ARKUSHYK PAPERY:
     -- u MYANE ESCX DAKUMENT, SHTO YAGO VYBAViLi Z HATY.
     tVAR STANAVOGA ZUSiM PACHYRVANEe, VOCHY ZABEGALi.
     -- yaKi DAKUMENT? -- ZHADOBNA SPYTAe EN, i RUKA YAGO PRACYAGNULASYA DA MYANE.
-- vY  PAViNNY  PERADACX  YAGO  SLEDSTVU, i, KALi  PABACHACX, SHTO  EN CHAGOSXCi
VARTY, YAGO PADSHYYUCX DA SPRAVY.
     ya  SHAVAe ARKUSHYK,  TAKiMi  NYAP|eNYMi  ZDALiSYA  MNE YAGO  VOCHY  i  G|TAYA
SKVAPNAYA PRACYAGNUTAYA RUKA.
     -- ya SAM PERADAM YAGO, KALi i KAMU PALiCHU PATR|BNYM.
     -- nU SHTO ZH, -- STANAVY PRAGLYNUe NESHTA, -- VASHA SPRAVA-S, SHANOeNY. aLE
YA  PARAie BY  VAM NE  DRAZHNiCX  GUSEJ.  tUT VARVARSKAE  NASELXNiCTVA  (i  EN
SHMATZNACHNA PAGLYADZEe NA MYANE), MOGUCX i ZABiCX.
     -- ya G|TAGA NE VELXMi BAYUSYA. sKAZHU TOLXKi, SHTO,  KALi PALiCYYA ZAJMAECCA
ZAMEST PRAMYH SPRAe  RAZVAZHANNYAMi, SAMi GRAMADZYANE PAViNNY ABARANYACX SYABE. a
KALi VYKANAeCHYYA eLADY  PRYKLADVAYUCX USE NAMAGANNi, KAB TOLXKi ZAMYACX SPRAVU,
-- G|TA PAHNE VELXMi NEPRYEMNA i SHTURHAE LYUDZEJ NA SAMYYA NECHAKANYYA DUMKi.
     --  g|TA SHTO, -- BROVY STANAVOGA KARCiNNA PAPAeZLi  NEKUDY DA VALOS, --
ABRAZA eLAD?
     -- kRYJ MYANE  bOZHA! aLE G|TA DAE  MNE PRAVA DACX KOPiYU  Z G|TAGA  LiSTA
NEKUDY e GUBERNYU.
     --  sPRAVA VASHAYA,  --  STANAVY PAKALUPAe  U ZUBAH.  -- aLE  PASLUHAJCE,
DARAGi PAN bELAR|CKi.  tR|BA PRYMiRYCCA.  nAeRAD  Ci  NAVAT U  GUBERNi BUDZE
PRYEMNA NACHALXSTVU,  KALi  YANO DAVEDAECCA, SHTO  VUCHONY TAK  ABARANYAE  BYLOGA
KRAMOLXNiKA.
     ¨N  GALANTNA, GRUDNYM BARYTONAM, UMAeLYAe MYANE.  bACXKA  NE MOG BY  BYCX
TAKiM UVAZHLiVYM DA SYNA.
     -- chAKAJCE, -- SPYTAe YA, -- U  NAS  SHTO, ESCX  ZAKON, PA YAKOMU LiBERALY
AB'YAeLYAYUCCA PA-ZA  ZAKONAM, AGALOSHVAYUCCA PARYYAMi? mYARZOTNiK MOZHA iH ZABiCX i
NE NESCi ADKAZNASCi?
     -- nE PERABOLXSHVAJCE, DARAGi bELAR|CKi, -- Z  PYHATAJ SAMAZADAVOLENASCYU
SKAZAe PRYGAZHUN, -- VY SHiLXNY PERABOLXSHVACX ZHAHi e ZHYCCi.
     g|TY NERAZUMNY HR|N (iNSHAGA SLOVA YA NE MAGU PADABRACX)  LiCHYe, NAP|eNA,
SHTO SMERCX CHALAVEKA -- "PERABOLXSHVANNE ZHAHAe".
     -- a YA VAM KAZHU, -- SKAZAe YA Z ZALPAM, -- SHTO SPRAVU TR|BA PERADAVACX U
SUD,  RASPACHACX SUDOVAE  DASLEDAVANNE. tUT  --  ZLOSNAYA ZADUMA.  lYUDZEJ  TUT
ROBYACX VAR'YATAMi, i,  VYADOMA, Z NAMERAMi. nA eSYU VAKOLiCU YANY NAVODZYACX ZHAH,
T|RARYZUYUCX NAROD, ZABiVAYUCX LYUDZEJ.
     nA TVARY STANAVOGA BLUKALA PAMYARKOeNAYA eSMESHKA, EN PRYHLEBVAe CHAEK.
     -- nE VAR-TA, NE VARTA TAK, DARAGi PANE. nAROD AD G|TAGA CiSH|E.  zABiTY
BYe, PA CHUTKAH,  NE VOLXNY AD  bAHUSAVAJ ZABAVY. I, NAOGUL, TAKiM NEBYASPECHNA
VYKAZVACX   YAeNAE   SPACHUVANNE.  pALiTYCHNA   NENADZEJNY,  NE  VARTY  DAVERU,
NYADOBRANAMERNY, AMARALXNY, NE SPRYYAYUCHY  DOBRYM NORAVAM i... YAeNY SEPARATYST,
MUZHYCHY ZHALASNiK, TAK BY MOViCX, RYDALEC NAD MALODSHYM BRATAM.
     ya BYe RAZ'YUSHANY, ALE PAKULX SHTO STRYMLiVAeSYA. mNE  NE VYPADALA SVARYCCA
YASHCH| i Z PALiCYYAJ.
     --  vY   NE   ZHADAECE   eMESHVACCA  e  SPRAVU  PA   ZABOJSTVU   SHLYAHCiCA
sVECiLOViCHA...
     -- kRYJ bOZHA, KRYJ bOZHA!  -- PERABie EN MYANE. -- mY PROSTA SUMNYAVAEMSYA,
Ci eDASCA NAM YAE RAZBLYTACX, i NE MOZHAM  PRYMUSHACX NASHAGA SLEDCHAGA PRYKLASCi
eSE SiLY DLYA  VYRASH|NNYA SPRAVY AB CHALAVEKU, YAKi  eSiM  SUMLENNYM, SAPRAeDNYM
SYNAM  NASHAJ  VYALiKAJ  RADZiMY  BYe  GLYBOKA  ANTYPATYCHNY NAKiRAVANNEM SVAiH
DUMAK.
     I EN Z CHAROeNAJ VETLiVASCYU ZRABie DALONNYU ZH|ST U PAVETRY.
     -- dOBRA. kALi  iMPERSKi  RASEJSKi  SUD NE  HOCHA  PRYMUSHACX SLEDCHAGA PA
SPRAVE AB  ZABOJSTVE  SHLYAHCiCA sVECiLOViCHA, DYK,  MOZHA, EN ZAHOCHA  PRYMUSiCX
SLEDCHAGA RAZBLYTACX SPRAVU PRA ZAMAH NA ROZUM i SAMAE ZHYCCE nADZEi yaNOeSKAJ,
GASPADYNi bALOTNYH yaLiN?
     ¨N  ZDAGADLiVA PAGLYADZEe NA MYANE, PARUZHAVEe AD  NEJKAJ PRYEMNAJ  DUMKi,
PLYAMKNUe NEKALXKi RAZOe POeNYMi, CHYRVONYMi, ViLXGOTNYMi VUSNAMi i SPYTAe:
     --  a VY SHTO  TUT TAK ZA YAE  RASPiNAECESYA?  nAP|eNA,  SAMi  SKARYSTACCA
VYRASHYLi. gA? shTO ZH, UHVALYAYU: U LOZHKU YANA, NAP|eNA, GUCHYCX NYADR|NNA.
     kROe  KiNULASYA MNE e TVAR, NOZDRY RAZDULiSYA.  aBRAZA NYASHCHASNAMU  DRUGU,
ABRAZA KAHANAJ, YAKUYU YA NAVAT U DUMKAH NE MOG NAZVACX SVAEJ, ZLiLiSYA e  ADNO.
nE PAMYATAYU, SHTO TUT  BYLO  DALEJ, YAK  APYNUeSYA e MAEJ RUC| NEJKi  KARBACH.  ya
PRASViSCEe GLOTKAJ:
     -- tY... TY... GNiDA.
     I PASLYA Z MAHU APERAZAe YAGO KARBACHOM PA RUZHOVA-SMAGLYM TVARY.
     ya CHAKAe,  SHTO EN  ADRAZU  VYHAPiCX  R|VALXVER  i  ZAB'E  MYANE. aLE G|TY
ZDAROVY  MUZHCHYNA  TOLXKi VOJKAe. ya  STUKNUe YAGO YASHCH| RAZ  PA  TVARY  i PASLYA
GiDLiVA ADKiNUe KARBACH.
     ¨N VYBEG Z PAKOYA, PACHVALAe AD MYANE Z NECHAKANAJ HUTKASCYU i TOLXKi SAZHNYAe
PRAZ DZVESCE PADAe GOLAS, ZAKRYCHAe: "gVALT!"
     rYGOR, KALi DAVEDAeSYA PRA G|TU SPRAVU, NE eHVALie MYANE,  SKAZAe, SHTO  YA
SAPSAVAe  USE, SHTO PRAZ DZENX MYANE, NAP|eNA, VYKLiCHUCX U PAVET  i,  MAGCHYMA,
DADUCX  TYDZENX  ABO  VYSHLYUCX  ZA  PAVYATOVYYA  MEZHY, A  YA  PATR|BEN  TUT,  BO
PACHYNAYUCCA SAMYYA CEMNYYA NOCHY. aLE YA NE SHKADAVAe. uSYA  NYANAViSCX MAYA VYLiLASYA
e G|TY eDAR.  I  NYAHAJ  PAVYATOVYYA  eLADY PALXCAM AB PALEC  NE STUKNUCX,  KAB
DAPAMAGCHY MNE, ALE ZATOE CYAPER YA DOBRA VEDAYU, HTO MOJ DRUG, A HTO VORAG.
     aSTATNiYA PADZEi G|TAGA i NASTUPNAGA DNYA VELXMi SMUTNA  ADLYUSTRAVALiSYA e
MAEJ PAMYACi. gORKA, UZAHLEB, PLAKAe NAD NYABOZHCHYKAM STARY DOBRY dUBATOeK, YAKi
LEDZX RUHAeSYA  YASHCH| AD  MAJGO PACHASTUNKU;  STAYALA NAD TRUNOJ  BLEDNAYA nADZEYA
rAMANAeNA,  ZAHUTANAYA e  CHORNUYU  MANTYLXYU,  TAKAYA  SUMNAYA i  PRYGOZHAYA, TAKAYA
CHYSTAYA.
     pASLYA, YAK U SNE, ZAPOMNie YA HAeTURNAE SH|SCE. ya VEe PAD RUKU yaNOeSKUYU  i
BACHYe, YAK NA FONE SH|RAGA ASENNYAGA NEBA iSHLi  LYUDZi BEZ SHAPAK, YAK SKARLYUCHANYYA
BYAROZKi KiDALi  iM PAD  NOGi ZHOeTAE MERTVAE LiSCE.  tVAR ZABiTAGA, PRYGOZHY i
SUMNY, PLYe NAD PLYACHYMA LYUDZEJ.
     bABY,  MUZHYKi, MAKRANOSYYA DZECi, DZYADY iSHLi ZA  TRUNOYU, i CiHAE RYDANNE
GUCHALA e PAVETRY. rYGOR NAPERADZE NES NA SPiNE VYALiZNY DUBOVY KRYZH.
     I eSE GALASNEJ i GALASNEJ PLYLO NAD GALOVAMi LYUDZEJ, NAD MOKRAJ GLEJKAJ
GALOSHANNE BAB-LYAMANTUH:
     -- a i NA  KAGO ZH TY NAS PAKiNUe?! a  i CHAGO ZH TY  ZASNUe, RADZiMEC?! a
CHAGO ZH  TVAE  VOCHY  YASNYYA  ZAKRYLiSYA,  RUCHKi BELYYA SKLALiSYA?  a  HTO  ZH  NAS
ABARONiCX AD SUDZEJ NYAPRAVEDNYH?! a PANY ZH KRUGOM  NELiTASCiVY, A AGNUSEKA ZH
NA iHNYAJ SHYi NYAMA! a GALUBOCHAK TY NASH, A KUDY  ZH TY AD NAS ADLYACEe, A CHAGO ZH
TY PAKiNUe BEDNYH DZETACHAK? a HiBA ZH VAKOL NYAVEST NYAMA,  SHTO  Z ZYAMELXKAYU TY
ABVYANCHAeSYA, SAKOLiK?! a SHTO ZH G|TA TY ZA HATACHKU ABRAe?! a Ni VOKAN ZHA e EN,
Ni DZVYAR|J!  a NE  NEBACHKA ZH VOLXNAE  NAD ViLXCHYKAM -- SYRAYA  ZYAMLYA!!!  a NE
ZHONACHKA ZH PAD BOKAM  -- DOSHKA HALODNAYA! a Ni SYABROeKi ZH TAM, A Ni KAHANACHKi!
a HTO ZH CYABE e VUSNY PACALUE?!  a  i HTO ZH TABE GALOeKU PACH|SHA?!  a i CHAGO ZH
G|TA  PRYMERKLi AGENXCHYKi?!  a i  CHAGO ZH G|TA YALiNY ZAZHURYLiSYA?! tO NE ZHONKA
TVAYA PLACHA, KAHANAYA! nE YANA ZH G|TA PLACHA PRAD VYASELLiCAM! a TO ZH PLACHUCX NAD
TABOYU LYUDZi  DOBRYYA! tO NE  ZORACHKA e NEBE ZASVYACiLASYA! tO ZATLELA  e RUCHKAH
SVECHACHKA VASKOVAYA!
     tRUNA PLYLA NAD SAPRAeDNYMi CHALAVECHYMi RYDANNYAMi, YAKiH NE KUPiSH NAVAT U
PRAFESiYANALXNYH LYAMANTUH.
     I  VOSX  GLYBOKi  DOL.  kALi  RAZViTVALiSYA, yaNOeSKAYA ePALA  NA KALENi i
PACALAVALA RUKU CHALAVEKA, YAKi ZAGiNUe  ZA YAE. ya LEDZX ADARVAe YAE, KALi TRUNU
STALi  SPUSHCHACX  U YAMU. u  G|TY SAMY  CHAS DZESYATKi  TRY  SYALYAN PADCYAGNULi NA
PALAZAH  VYALiZNY  SH|RY  KAMENX i  PACHALi  eSCYAGVACX  YAGO  NA GORB, DZE  BYLA
VYKAPANA SAMOTNAYA MAGiLA. kRYZH BYe VYBiTY NA KAMENi i YASHCH|  iMYA  i PROZViSHCHA
-- KARAVYMi NYAeMELYMi LiTARAMi.
     zAGRUKATALi AB VECHKA  TRUNY KAMYAKi  ZYAMLi, HAVAYUCHY AD MYANE DARAGi TVAR.
pASLYA NA ZRAeNANAE MESCA PASTAViLi VYALiZNY SH|RY  KAMENX. rYGOR i YASHCH| PYACERA
SYALYAN  eZYALi  STARYYA  STR|LXBY  i  RAZ-PORAZU PACHALi STRALYACX U  RAeNADUSHNAE
NiZKAE NEBA. aPOSHNi Z sVECiLOViCHAe-yaNOeSKiH ADPLYVAe U NYAZNANY SHLYAH.
     -- hUTKA i SA MNOYU TAK, -- SHAPNULA MNE yaNOeSKAYA. -- hOCX BY HUTCH|J.
     gRUKATALi STR|LY. zAKAMYANELASCX LYAZHALA NA TVARAH LYUDZEJ.
     pOTYM, PAVODLE STARAZHYTNAGA SHLYAHECKAGA  ZVYCHAYU, MOLATAM BYe RASTRUSHCHANY
AB NADGROBNY KAMENX RADAVY GERB.
     rOD ZASTAeSYA BEZ NASHCHADKA. vYMER.


rAZDZEL TRYNACCATY

     ya ADCHUVAe,  SHTO ZVAR'YACEYU, KALi NE  BUDU  ZAJMACCA  ROSSHUKAMi, KALi  NE
ZNAJDU  HUTKA  ViNAVATYH  i  NE  PAKARAYU  iH.  kALi  NYAMA  bOGA,  KALi  NYAMA
SPRAVYADLiVASCi e NACHALXNiKAe -- YA BUDU SAM i BOGAM i SUDDZEYU.
     I,  DALXBOG, PEKLA eZDRYGANECCA, KALi YANY TRAPYACX MNE e RUKi: ZHYLY BUDU
CYAGNUCX Z ZHYVYH.
     aD  rYGORA YA DAVEDAeSYA, SHTO YAGO  ZNAEMYYA SHUKAYUCX U PUSHCHY,  SHTO  EN  SAM
DOBRA ABSHUKAe MESCA ZABOJSTVA i DAVEDAeSYA, SHTO CHAKAe sVECiLOViCHA HUDY VYSOKi
CHALAVEK, YAKi SKURYe PAD HVOYAMi, CHAKAYUCHY, PAPYAROSU.
     aKRAMYA TAGO,  EN,  ADSHUKAe  PAPYAROVY  KLAK,  YAKi  VYLECEe  SA  STR|LXBY
ZABOJCY, A  TAKSAMA KULYU, YAKOJ BYe ZABiTY MOJ DRUG.  kALi YA  RAZGARNUe KLAK,
PERAKANAeSYA, SHTO G|TA KAVALAK  PAPERY, ZANADTA MOCNAJ DLYA  GAZETY: HUTCH|J ZA
eSE eRYVAK AD ARKUSHA NEJKAGA CHASOPiSA.
     ya ZAeVAZHYe  SLOVY: "zA KOZHNYM Z iH ESCX NEJKAYA  PRAViNA, KALi iH VYADUCX
NA  STRATU...  vASHA  SiYACELXSTVA,  VY  ZABYLi  PRA  STRACHANAGA  NA  KRYZHY...
pRABACHCE, bOG ADNYAe U MYANE ROZUM..."
     chYMSXCi VELXMi ZNAEMYM PAVEYALA NA MYANE AD  G|TYH SLOe. dZE YA MOG CHYTACX
NESHTA  PADOBNAE?!  I RAPTAM YA eSPOMNie:  G|TA BYLA NADZiVA SMELAYA VODPAVEDZX
DOKTARA gAAZA, ZDAECCA, mURAeEVU, PASLYA YAKOJ NAVAT G|TY SHALENY BULXDOG ADCHUe
SYABE NiYAKAVATA. gAAZ PRAT|STAVAe SUPRACX CHASTYH PAKARANNYAe SMERCYU  e viLXNE.
mURAeEe R|ZKA ABARVAe  YAGO, ZAeVAZHYeSHY, SHTO KALi CHALAVEKA  VYADUCX NA STRATU,
DYK ZA iM ABAVYAZKOVA PAViNNA BYCX NEJKAYA PRAViNA. tUT gAAZ SKAZAe SVAE SLOVY
PRA hRYSTA, i  NAVAT mURAeEe TROHi  ZASAROMEeSYA, KALi NAOGUL  TAKOE  PACHUCCE
ZRAZUMELAE NESUSVETNYM MYARZOTNiKAM. ya NAVAT PRYPOMNie, DZE YA CHYTAe PRA G|TA:
U CHASOPiSE "pAeNOCHNA-zAHODNYAYA STARASVETCHYNA". kALi YA SPYTAe U yaNOeSKAJ,  HTO
YAGO VYPiSVAE TUT, YANA ABYYAKAVA ADKAZALA, SHTO AKRAMYA iH -- NiHTO. I  VOSX TUT
MYANE CHAKAe  UDAR: U BiBLiYAT|CY YA VYSVETLie,  SHTO e  G|TYM NUMARY CHASOPiSA NE
HAPAE NEKALXKiH STARONAK i, MiZH iNSHYM, PATR|BNAJ MNE.
     ya AZH PAHALADZEe: SPRAVA VYYAeLYALASYA BOLXSH  SUR'EZNAJ, NATHNiCELX DZiKAGA
PALYAVANNYA  BYe  TUT, U  PALACY. I HTO G|TA BYe?  nE YA,  i NE  yaNOeSKAYA, i NE
DURNAYA AHMiSTRYNYA, YAKAYA KOZHNY DZENX PLAKALA, PABACHYeSHY GASPADYNYU, i,  ViDACX
BYLO, RASKAJVALASYA VA eSiM. zNACHYCCA, TOLXKi bERMAN-gAC|ViCH.
     g|TA  BYLO  CALKAM  LAGiCHNA:  EN  -- BYLY  ZLACHYNEC, EN  --  ABAZNANY e
GiSTORYi  CHALAVEK.  mAGCHYMA, G|TA EN  STRALYAe U  MYANE, ZABie  sVECiLOViCHA  i
VYDRAe ARKUSH Z CHASOPiSA. nEZRAZUMELA BYLO TOLXKi, CHAMU EN PERAKONVAe  MYANE e
TYM, SHTO  SUR'EZNAYA  NEBYASPEKA MENAViTA  e DZiKiM  PALYAVANNi, A  NE e  mALYM
chALAVEKU?  I  YASHCH| e TYM,  SHTO EN NE MOG  ZABiCX  rAMANA,  BO NE EN ZAPRASie
nADZEYU DA kULXSHAe i BYe DOMA PAD CHAS ZABOJSTVA. aLE HiBA sVECiLOViCH U APOSHNi
DZENX NE KAZAe, SHTO G|TA BLiZKi CHALAVEK, YAKi BYe NA BALE e yaNOeSKiH? hiBA EN
NE KAZAe, SHTO NA YAGO NELXGA NAVAT PADUMACX?I EN ZHA  ZH TAK SPALOHAeSYA, KALi YA
ZAJSHOe DA YAGO, G|TY bERMAN! I HiBA EN NE MOG BYCX PROSTA NATHNYALXNiKAM G|TAJ
MYARZOTY? pRAeDA,  NEVYADOMA  e G|TYM VYPADKU, YAK MOZHNA RASTLUMACHYCX iSNAVANNE
bLAKiTNAJ zhANCHYNY? aLE G|TA NAOGUL SAMY CEMNY FAKT Z USEJ G|TAJ GiSTORYi.
     I, GALOeNAE, NEZRAZUMELA BYLO, YAKAYA bERMANU e G|TYM VYGADA?
     aLE TAKi VYRADAK PEKLA MOZHA NESHTA PRYDUMACX. ya eZYAe U yaNOeSKAJ ASABiSTY
ARHie  rAMANA i PRAGLEDZEe MAT|RYYALY  YAGO APOSHNiH DZEN. niCHOGA SUCYASHALXNAGA,
HiBA  TOLXKi ZAPiS, SHTO bERMAN PACHYNAE YAMU  NE  PADABACCA, ZNiKAE  KUDYSX  Z
HATY, ZANADTA CiKAViCCA GENEALOGiYAJ yaNOeSKiH, RAZGLYADAE STARYYA PLANY PALACA.
g|TA  BYe  UZHO  ZNAMYANALXNY  FAKT!  chAMU  NE VYKAZACX  MERKAVANNE,  SHTO i  e
Z'YAeLENNi  mALOGA chALAVEKA, PRAeDZiVEJ  KAZACX,  YAGO  KROKAe, ViNEN  TAKSAMA
bERMAN. mOG  ZHA ZH EN ADKAPACX  STARYYA  PLANY,  SKARYSTACCA NEJKAJ AKUSTYCHNAJ
TAYAMNiCAJ PALACA i KOZHNUYU NOCH PUZHACX LYUDZEJ KROKAMi.
     ya PARAZMAeLYAe Z rYGORAM, i TOJ SKAZAe, SHTO  G|TA CALKAM MAGCHYMA, ABYACAe
NAVAT DAPAMAGCHY,  BO YAGONYYA DZYADZXKA i DZED BYLi MULYARAMi yaNOeSKiH  YASHCH| PRY
PRYGONE.
     --  hAVAECCA NEDZE TUT, ZLADZYUGA, ALE HTO EN,  DZE HADY e SCENAH, YAK EN
TRAPLYAE TUDY -- NEVYADOMA, -- BURKNUe rYGOR.  -- niCHOGA,  ADSHUKAEM. zNOJDZEM.
tOLXKi VY  VELXMi SCERAZHYCESYA.  tOLXKi  i BACHYe YA  NA  SVAiM VYAKU, SHTO  DVUH
LYUDZYANYH  PANOe,  DYK ADZiN  UZHO  ZAGiNUe. shKADA  BUDZE, KALi  i Z TABOYU SHTO
ZDARYCCA. tADY i eSYA G|TA VASHA PASKUDNAYA PARODA NE MAE  PRAVA HLEB HARCHYCX i
PAVETRA PSAVACX.
     bERMANA VYRASHYLi PAKULX SHTO NE VYDALYACX, KAB NE SPUDZiCX PERADCHASNA.
     pASLYA   G|TAGA  YA  eZYAeSYA  ZA  DAKLADNY   ANALiZ  LiSTA  NEVYADOMAGA  DA
sVECiLOViCHA. ya PERAP|CKAe DVANACCACX ARKUSHAe PAPERY, PAKULX NE ADNAVie KRYHU
T|KST LiSTA.
     "aNDRUSX! ya  DAVEDAeSYA, SHTO TY CiKAViSHSYA DZiKiM PALYAVANNEM KARALYA sTAHA
i   TYM,   SHTO  nADZEi  rAMANAeNE   PAGRAZHAE  NEBYASPEKA:  (DALEJ  NiCHOGA  NE
ATRYMLiVALASYA)  ...MAYA  DO... (ZNOe  VYALiKi PROPUSK)  ...PAKUTAVAE. sENNYA  YA
RAZMAeLYAe  Z PANAM bELAR|CKiM.  ¨N  ZGODZEN  SA MNOYU  i  PAJSHOe  U  PAVET...
dRYKGANTY -- GALOeNYYA KA...  kALi  ATRYMAESH LiST --  ADRAZU  PRYHODZX  DA...
NiNY,  DZE TRY  ASOBNYYA  HVOi. ya i bELAR|CKi BUDZEM  CHAKACX... iCHKiNA... SHTO
G|TA  KOiCCA  NA ZYA...  pRYHODZX NEADMENNA.  liST  SPALi,  BO  MNE  ASABLiVA
NEBYASPECH...  tV...  SYA... nAD  iMi  TAKSAMA  ZHAHLiVAYA  NEBYASPEKA, YAKUYU MOZHASH
PAPYAR|DZiCX TOLXKi TY... (ZNOe VYPALENA MNOGA) ...ODZX.
     tVOJ DOBRAZYCHLiVY liKOL..."
     d'YABAL  VEDAE,   SHTO  TAKOE!  ya  AMALX  NiCHOGA   NE  ATRYMAe  AD  G|TAJ
RASSHYFROeKi.  nU, PERAKANAeSYA, SHTO TUT  BYLO NESHTA  ZLACHYNNAE. nU, DAVEDAeSYA
YASHCH|,  SHTO NEVYADOMY "liKOL..." (SHTO  ZA  PAGANSKAE iMYA!)  SPRYTNA VYKARYSTAe
NASHY ADNOSiNY,  PRA YAKiYA MOG TOLXKi ZDAGADVACCA.  I  NiCHOGA! niCHOGA BOLXSH! a
MiZH  TYM VYALiZNY SH|RY  KAMENX  LEG NA MAGiLE CHALAVEKA,  YAKi BYe ABO MOG BYCX
(CHALAVEK  -- G|TA TOE, CHYM EN BUDZE,  A NE TOE, CHYM EN Z'YAeLYAECCA ZARAZ) DLYA
MAEJ KRAiNY CHYMSXCi e STO RAZOe BOLXSHYM ZA MYANE. I NE SENNYA, DYK ZAeTRA TAKi
MENAViTA  KAMENX  MOG  PRYCiSNUCX  i  MYANE.  kUDY   TADY  PADZENECCA  nADZEYA
rAMANAeNA?
     tOJ  DZENX  PRYNES   YASHCH|  ADNU   NAViNU:  PRYNESLi  CYDULXKU,  U  YAKOJ
VYSAKAPYSHNYMi  SLOVAMi i  NA ADMENNA DR|NNAJ  PAPERY MYANE VYKLiKALi e SUD DA
PAVYATOVAGA MYAST|CHKA. tR|BA  BYLO EHACX. ya DAMOVieSYA Z  rYGORAM NAKONT  KANYA,
PERADAe YAMU SVAE MERKAVANNi PRA LiST, A  EN RASPAVEe, SHTO ZA HATAJ gARABURDY
SOCHACX i NiCHOGA PADAZRONAGA NE ZAeVAZHAYUCX.
     dUMKi MAE ZNOe ZVYARNULiSYA DA bERMANA.
     u G|TY SPAKOJNY i NE PA-ASENNYAMU CiHi VECHAR YA DOeGA DUMAe NAD TYM,  SHTO
CHAKAE MYANE e PAVECE,  i VYRASHYe Ni e YAKiM RAZE NE ZATRYMLiVACCA TAM. ya ZUSiM
BYe  ZBiRAeSYA PAJSCi  ADSYPACCA  PERAD DAROGAYU,  KALi  RAPTAM,  ZVYARNUeSHY ZA
PAVAROTKU  ALEi, PABACHYe NA ZAMSH|LAJ LAVE yaNOeSKUYU. chORNA-ZYALENAE AD VEKAVYH
YALiN  SVYATLO KLALA PRAZRYSTYYA  ADBiTKi NA  YAE  BLAKiTNUYU  SUKNYU,  NA RUKi  Z
ZALAMANYMi PALXCAMi, YAKiYA LYAZHALi NA  KALENYAH,  NA VOCHY, TROHi NEAS|NSAVANYYA,
YAK G|TA ZAeZHDY BYVAE e CHALAVEKA, YAKi CALKAM PAGLYBieSYA e SVAE DUMKi.
     sLOVA,  SHTO  YA  DAe SAMOMU SABE, BYLO CVERDYM,  PAMYACX  MERTVAGA  DRUGA
ZRABiLA  G|TAE SLOVA YASHCH| BOLXSH  MOCNYM, i  eSE ZH YA NEKALXKi HViLiN Z NEJKiM
LiKUYUCHYM  ZAHAPLENNEM  DUMAe PRA  TOE, SHTO  MOG BY  ABNYACX G|TUYU  HUDZENXKUYU
POSTACX, PRYCiSNUCX DA GRUDZEJ, DA eSYAGO SYABE. I PAKUTLiVA BiLASYA MAE S|RCA,
BO YA VEDAe, SHTO NiKOLi G|TA NE BUDZE.
     aLE  VYJSHAe YA DA  YAE Z-ZA  DR|e  AMALX  SPAKOJNY.  vOSX UZNYALA  GALAVU,
PABACHYLA MYANE, i YAKiM MiLYM, CEPLYM AGNEM ZAZZYALi PRAMYANiSTYYA VOCHY.
     -- g|TA VY, PAN bELAR|CKi. sYADAJCE TUT, PORUCH.
     pAMAeCHALA i SKAZALA Z DZieNYM PERAKANANNEM:
     -- ya NE PYTAYUSYA e VAS, CHAMU VY PABiLi G|TAGA CHALAVEKA. ya VEDAYU, KALi VY
ZRABiLi G|TA, ZNACHYCX, iNACHAJ NELXGA BYLO. aLE YA VELXMi NEPAKOYUSYA ZA VAS, vY
PAViNNY VEDACX, SUDA TUT  NYAMA. g|TA KRUCHKi, G|TA  HLUSY, G|TA... DR|NNYYA  i
NASKROZX  PRADAZHNYYA  LYUDZi. yaNY MOGUCX  ZASUDZiCX  VAS.  I,  HOCX  NEVYALiKAYA
PRAViNA SHLYAHCiCU  PABiCX PALiC|JSKAGA,  YANY  MOGUCX VYSLACX VAS  ADSYULX. yaNY
eSE, RAZAM SA ZLACHYNCAMi, UTVARAYUCX  ADZiNY VYALiZNY SAYUZ.  dAR|MNA MALiCX iH
AB  PRAVASUDDZi:  NYAHUTKA,  MOZHA,   NAVAT  NiKOLi,   NE  PABACHYCX  YAGO  G|TY
VYSAKARODNY i NYASHCHASNY LYUD. nASHTO VY ZRABiLi G|TA?
     --  ya ZASTUPieSYA ZA ZHANCHYNU, nADZEYA  rAMANAeNA. vY VEDAECE,  U NAS TAKi
ZVYCHAJ.
     I TUT YANA TAK  PRANiKNENA GLYANULA MNE e VOCHY, SHTO YA PAHALADZEe.  aDKULX
G|TY DZiCENAK MOG NAVUCHYCCA CHYTACX U S|RCAH, SHTO NADALO YAMU TAKUYU SiLU?
     -- g|TAYA ZHANCHYNA, PAVERCE, MAGLA i PACYARPECX. zANADTA DORAGA, KALi  VAS
VYSHLYUCX, ZAPLOCiCX  G|TAYA  ZHANCHYNA  ZA  NASALODU, YAKUYU VY ATRYMALi, DAeSHY PA
ZUBAH PSHUTAVATAMU POSHLAMU DURNYU.
     -- nE NEPAKOJCESYA, YA  VYARNUSYA. a  G|TY CHAS  VASH  SPAKOJ BUDZE ABARANYACX
rYGOR.
     vOCHY YAE ZAKRYLiSYA PANURA. pASLYA YANA SKAZALA:
     --  aH, NiCHOGA VY NE ZRAZUMELi...  hiBA  SPRAVA e G|TAJ  NEBYASPECY?  nE
TR|BA, NE TR|BA VAM EHACX U PAVET... pRAZHYViCE TUT YASHCH| DZENX-DVA i PAKiNXCE
yaLiNY NAZAeZHDY.
     yaE RUKA Z UDRYGVAYUCHYMi PALXCAMi LYAGLA NA MOJ RUKAe.
     -- chUECE, YA VAS VELXMi-VELXMi PRASHU...
     ya BYe TAKi NYAeVAZHLiVY, SHTO SKAZAe:
     -- u KANCY G|TAGA LiSTA DA NYABOZHCHYKA  sVECiLOViCHA STAiCX PODPiS, CHASTKA
YAGO, "liKOL...".  ci  NYAMA e NAVAKOLLi SHLYAHCiCA, U YAKOGA  iMYA ABO  PROZViSHCHA
PACHYNALASYA B TAK?
     tVAR YAE ADRAZU SPAHMURNEe, YAK HMURNEE DZENX, KALi ZNiKAE SONCA.
     -- nE, -- URAZHANYM i DRYZHACHYM, YAK AD KRYeDY, GOLASAM  ADKAZALA  YANA. --
hiBA SHTO liKALOViCH... g|TY PRYDOMAK DA PROZViSHCHA NYABOZHCHYKA kULXSHY.
     -- nU, G|TA NAeRAD Ci, -- RAeNADUSHNA SKAZAe YA.
     ya  TOLXKi PRAZ  GADZiNU ZRAZUMEe,  YAKOJ YA  BYe  GRUBAJ  ZHYVELiNAJ. g|TA
ZDARYLASYA, KALi YA GLYANUe NA YAE i PABACHYe, YAK Z-PAD DALONi, YAKOJ YANA PRYKRYLA
VOCHY, VYKACiLASYA i PAPAeZLA  eNiZ CYAZHKAYA, NECHALAVECHA  SAMOTNAYA SLYAZA, HUTCH|J
ZNEMAGAYUCHAGA AD ADCHAYU MUZHCHYNY, CHYM DZYAeCHYNY-NAPAeDZiCENKA.
     ya ZAeZHDY  ZHALASNA GUBLYAYUSYA  i RABLYUSYA sLiNYAEM kiSYALEViCHAM AD ZHANOCHYH  i
DZiCYACHYH  SLEZ, A G|TA SLYAZA BYLA TAKAYA, YAKOJ  KRYJ bOZHA PABACHYCX KAMUSXCi e
ZHYCCi,  DY  YASHCH| AD ZHANCHYNY,  DLYA YAKOJ BY AHVOTNA  RASPLYASKAeSYA  e BLiN, KAB
TOLXKi YANA BYLA VYASELAJ.
     -- nADZEYA rAMANAeNA, SHTO VY? --  ZAMARMYTAe  YA,  i  VUSNY  MAE MiMAVOLi
SKLALiSYA VA eSMESHACHKU PRYBLiZNA TAKOGA  GATUNKU, YAKAYA BYVAE NA TVARY  DURNYA,
KALi EN PRYSUTNiCHAE NA PAHAVANNi.
     -- niCHOGA, -- AMALX SPAKOJNA eZHO ADKAZALA  YANA.  -- pROSTA YA NiKOLi  NE
BUDU... SAPRAeDNYM CHALAVEKAM.  ya PLACHU... PA sVECiLOViCHU... PA VAS, PA SABE.
I NAVAT NE PA iM YA PLACHU, A PA ZAGUBLENAJ  YAGO MALADOSCi, -- YA DOBRA RAZUMEYU
G|TA!  --  PA  SHCHASCi, YAKOE NAM  ZAKAZANA,  PA SHCHYRASCi, YAKOJ  U  NAS  NYAMA.
zNiSHCHAYUCX  LEPSHYH, ZNiSHCHAYUCX VARTYH. pAMYATAECE, YAK KAZALi KOLiSX: "nE  iMAMY
KNYAZYA, PRAVADYRA  i PRAROKA i, YAK LiSCE,  MYACEMSYA PA  GR|SHNAJ ZYAMLi". nELXGA
SPADZYAVACCA NA LEPSHAE, SAMOTNA S|RCU i DUSHY, i NiHTO NE ADKAZHA iM. I DAGARAE
ZHYCCE.
     uSTALA, SUTARGAVYM RUHAM ZLAMALA GALiNKU, YAKUYU TRYMALA e RUKAH.
     -- bYVAJCE, DARAGi  PAN bELAR|CKi.  mOZHA, MY i NE  PABACHYMSYA  BOLXSH. dA
KANCA ZHYCCYA YA BUDU eDZYACHNAYA VAM... vOSX i eSE. I KANEC.
     I  TUT MYANE  NA  HViLiNU  PRARVALA.  nE ADCHUVAYUCHY, SHTO  PAeTARAYU  SLOVY
sVECiLOViCHA, YA VYPALie:
     -- nYAHAJ ZAB'YUCX -- i MERTVYM PRYCYAGNUSYA SYUDY!..
     niCHOGA  NE ADKAZALA,  TOLXKi  ZNOe  PAKLALA  RUKU MNE NA  RUKAe, MOeCHKi
GLYANULA e VOCHY, PAJSHLA. ya ZASTAeSYA ADZiN.


rAZDZEL CHATYRNACCATY

     mOZHNA BYLO  MERKAVACX, SHTO SONCA ZRABiLA ADNO ABYARTANNE (YA eZHYVAYU SLOVA
"MERKAVACX" TOLXKi TAMU, SHTO SONCA NE PAKAZVALASYA Z-ZA HMAR), KALi YA APOeDNi
Z'YAVieSYA  e PAVET.  g|TA  BYe PLOSKi,  YAK PRASNAK,  GARADOK,  GORSHY ZA SAMAE
DR|NNAE  MYAST|CHKA,  i  ADDZYALYALi YAGO  AD  YANOeSKAGA  NAVAKOLLYA  TOLXKi VERST
VASEMNACCACX  -- DVACCACX  CH|ZLYH  LYASOe. kONX MOJ COKAe KAPYTAMi PA BRUDNYH
VULiCAH,  VAKOL BYLi ZAMEST HAT NEJKiYA KURATNiKi, i ADZiNYM, SHTO ADROZNiVALA
G|TA  AD VESKi,  BYLi  PALASATYYA BUDKi, LYA  YAKiH  STAYALi  VUSATYYA C|RBERY  e
LATANYH MUNDZiRAH, DY  YASHCH| DZVE-TRY KAMENNYYA KRAMY NA VYSOKiH  ARKAH. hUDYYA
YAeR|JSKiYA KOZY iRANiCHNYMi VACHYMA GLYADZELi NA MYANE Z GNiLYH STR|H.
     zATOE  TROHi DALEJ  UZVYSHALiSYA  MAGUTNYYA ZAMSH|LYYA  MURY DAeNYAJ UNiYACKAJ
CARKVY Z DZVYUMA  VYALiZNYMi STRALXCHASTYMi VEZHAMi NAD CHATYROHKUTNiKAM ZMROCHNAJ
KAMENNAJ PLEBANii.
     I NAD USiM G|TYM ViSELA  TAKAYA SAMAYA, YAK i PAeSYULX, BRYDOTA ZAPUSCENNYA:
NA DAHAH, PAMiZH RABRYSTYH LAT, RASLi DAVOLi VYALiKiYA BYAROZKi.
     nA GALOeNAJ PLOSHCHY  BRUD BYe PA KALENA, PERAD ABSHARPANYM SH|RYM BUDYNKAM
PAVYATOVAGA SUDA,  AMALX NA GANKU, LYAZHALA SHTUK SH|SCX SViNEJ, YAKiYA DRYZHALi  AD
HOLADU i CHASAM RABiLi DAR|MNYYA SPROBY PADLEZCi  PAD SYABROVAK,  KAB SAGR|CCA.
g|TA KOZHNY RAZ SUPRAVADZHALASYA |KSC|SAMi e VYGLYADZE PAKRYeDZHANAGA ROHKANNYA.
     ya PRYVYAZAe KANYA DA KANAVYAZi i PADNYAeSYA PA RYPUCHYH PRYSTUPKAH U KALiDOR,
DZE  KiSLA PAHLA PAPYAROVYM PYLAM,  CHARNiLAM  i  MYSHAMi. dZVERY e KANCYLYARYYU,
ABABiTYYA  PASHARPANAJ CYRATAJ, LEDZX ADARVAe,  TAK YANY  NABRAKLi.  uVAJSHOe  i
SPACHATKU  NiCHOGA  NE  RAZGLEDZEe:  TAKOE  SKUPOE, U  TYTUNEVYM  DYME, SVYATLO
PRABiVALASYA  PRAZ VUZKiYA  MALENXKiYA  VOKNY. lYSY SKURCHANY CHALAVECHAK, U YAKOGA
ZZADU Z PRAR|Hi VYBiVAeSYA HVOSCiK KASHULi, UZVEe NA MYANE  VOCHY i LYPNUe  iMi.
tUT YA VELXMi ZDZiVieSYA: VERHNYAE PAVEKA ZASTALOSYA NERUHOMYM, A NiZHNYAE ZAKRYLA
eSE VOKA, YAK U ZHABY. ya NAZVAe SYABE.
     -- vY Z'YAViLiSYA? -- ZDZiVieSYA CHALAVEK-ZHABA. -- a MY...
     --  a VY  DUMALi, --  PRACYAGNUe  YA, -- SHTO YA NE  Z'YAeLYUSYA e SUD, AD'EDU
ADSYULX, UCYAKU. vYADZiCE MYANE DA VASHAGA SUDDZi.
     pRATAKALiST VYLEZ Z-ZA KANTORKi  i  PATOPAe PERADA MNOYU  e  GLYB G|TAGA
DYMNAGA PEKLA.
     u  NASTUPNYM PAKOi ZA  VYALiKiM STALOM SYADZELi TRY CHALAVEKi  e SURDUTAH,
ZASHMALXCAVANYH DA TAGO, SHTO NAGADVALi STARY MULXTAN.
     tVARY  PAVYARNULiSYA DA  MYANE,  i  YA  ZAeVAZHYe U  VACHAH  ADNOLXKAVY VYRAZ
HCiVASCi, ZDZieLENNYA PERAD TYM, SHTO YA eSE ZH Z'YAVieSYA, i NAHABSTVA.
     g|TA  BYLi  SUDDZYA, PRAKUROR i  ADVAKAT, ADZiN Z TYH  "ABLAKATAe",  SHTO
ABDZiRALi KLiENTAe YAK LiPKU,  A  PASLYA ZDRADZHVALi. gALODNY, HCiVY i PRADAZHNY
SUDOVY KRUCHOK Z GALAVOYU, PADOBNAJ NA AGUROK.
     I NAOGUL G|TA BYLi NE BACXKi  i  NE  DZECi SUDOVAJ  R|FORMY,  A  HUTCH|J
PAD'YACHYYA DAPYATROeSKiH CHASOe.
     -- pAN bELAR|CKi, -- MYATYM  GOLASAM  PRAGAVARYe  SUDDZYA,  -- MY AZHYDALi
VAS. oCHANX PRYEMNA... mY  PAVAZHAEM LYUDZEJ SA STALiCHNYM  BLYASKAM. -- I EN, NE
ZAPRASHAYUCHY  MYANE  SESCi,  UTAROPieSYA e  NEJKUYU  PAPERKU.  --  vY,  NAVERNAE,
VEDAECE,  SHTO ZRABiLi CHTO-TA PADOBNAE DA KRYMiNALU, KAGDA PABiLi PRYSTAVA ZA
KAKOJ-TA NYAViNNY  ZHART? g|TA  -- DZEJSTViE eGALOeNA NAKAZUEMAE,  iBA KAKURAT
SUPYAR|CHYCX NORAVAM  NASHAGA  NAVAKOLLYA,  A  TAKZHA i  ZVODAM  ZAKONAe  iMPERYi
rASEJSKAJ.
     I  EN PAGLYADZEe NA MYANE PRAZ AKULYARY  Z VELXMi  GANARLiVYM VYGLYADAM. ¨N
BYe CALKAM ZADAVOLENY,  G|TY NASHCHADAK shAMYAKi, ZADAVOLENY TYM, SHTO CHYNiCX SUD
i RASPRAVU e PAVECE.
     ya ZRAZUMEe,  SHTO,  KALi YA  NE NASTUPLYU YAMU NA MAZOLX, YA ZAGiNUe. tAMU YA
PRYSUNUe DA SYABE KR|SLA i SEe NA YAGO VERHAM.
     --  mNE   ZDAECCA,   SHTO  e   YANOeSKiM  NAVAKOLLi  TROHi   ZABYLiSYA  NA
DALiKATNASCX. tAMU YA SYADU SAM.
     pRAKUROR,  VETLiVY MALADY  CHALAVEK  Z SiNYAKAMi PAD VACHYMA, YAK BYCCAM AD
GANEBNAJ HVAROBY, SUHA SKAZAe:
     --  pRA DALiKATNASCX PANU  TR|BA  MOeCHACX.  vY Z'YAViLiSYA  SYUDY i ADRAZU
PARUSHYLi SPOKUJ MiRNYH ABYVAT|LYAe. sKANDALY, ZBUJSTVA, SPROBA ZAVYAZACX DU|LYU
SA SMYAROTNYM KANCOM NA BALE e SHANOeNAJ PANi yaNOSKEJ. I, DA  TAGO ZH, PALiCHYLi
ZA GODNAE PABiCX  PALiC|JSKEGA  CHYNA  PRY  VYKANANNi  SLUZHBOVYH  ABOVENZKUV.
chUZHAK, A LEZECE e NASHA ZHYCE...
     hALODNAE SHALENSTVA ZAVARUSHYLASYA e MYANE NEDZE PAD S|RCAM.
     -- bRUDNYYA ZHARTY  e HACE, U GASPADARA YAKOJ YASi, TR|BA KARACX NE BiZUNOM
PA TVARY,  A SUMLENNAJ KULYAYU.  ¨N  ABRAZHAE GONAR LYUDZEJ, YAKiYA  BEZDAPAMOZHNYYA
PERAD iM, NE MOGUCX ADKAZACX. sUD PAViNEN ZAJMACCA MENAViTA TAKiMi SPRAVAMi,
ZMAGACCA  ZA SPRAVYADLiVASCX. vY KAZHACE PRA  MiRNYH ABYVACELYAe. chAMU ZH  VY NE
ZVYARTAECE  eVAGi NA  TOE,  YAK  G|TYH MiRNYH  ABYVACELYAe ZABiVAYUCX  NEVYADOMYYA
ZLACHYNCY. vASHU AKRUGU T|RARYZUYUCX, A VY SEDZiCE TUT SA SVAiMi eVAHODZYACHYMi i
SYHODZYACHYMi... gANXBA!
     --   rAZMOVA  PRA  ZABOJSTVA  GASUDARSTVENAVA  PRASTUPNiKA,   A  ADNAKA
ABYVAT|LYA i SHLYAHCiCA sVECiLOViCHA BUDZE VESCiSYA NE Z VAMi, -- ZARYPEe SUDDZYA.
--  rASEJSKi SUD  NE AKKAZVAET NiKAMU e ABARONE,  DAZH| PRASTUPNiKAM.  aDNAKA
DZELA  iDZE NE  PRA TOE. vY VEDAECE, SHTO  ZA SKARBLENiE PRYSTAVA MY MOZHAM...
VAS PRYSUDZiCX DA DZVYUH  NYADZELX UVYAZNENNYA iLi SHTRAFU i, KAK KAZALi  PRODKi,
BANiCYi ZA PRADZELY YANOeSKAGA NAVAKOLLYA.
     ya RAZZLAVAeSYA:
     -- vY MOZHACE ZRABiCX G|TA SiLAYU. aLE YA ZNAJDU NA VAS UPRAVU e  GUBERNi.
vY  PAKRYVAECE ZABOJCAe,  VASH PRYSTAe  GANXBie ZAKONY  iMPERYi,  KAZAe,  SHTO
ZABOJSTVAM SHLYAHCiCA sVECiLOViCHA VY NE NAMERANY ZAJMACCA!
     tVAR SUDDZi PAKRYeSYA APAPLEKSiCHNAJ MALiNAVAJ CHYRVANNYU. ¨N VYCYAGNUe SHYYU,
YAK GUSAK, i PRASiPEe:
     -- a SViDZECYALi |TAVA RAZGAVORA, SHANOeNY  PANE bELAR|CKi,  U  VAS ESCX?
sVEDKi? sVEDACHKi? dZE YANY?
     aDVAKAT, YAK DASTOJNY PRADSTAeNiK PRYMiRAYUCHAGA NACHALA e RASEJSKiM SUDZE,
CHAROeNA PASMiHNUeSYA:
     --  nATURALXNA,  PANU bELAR|CKAMU  NETU  SVETKi.  I  NAOGUL,  G|TA  EST
GLYUPSTVA:  PRYSTAe NE  SMOG  TAKOE SKAZACX.  pAN bELAR|CKi SABE  G|TA PROSTA
eYAViCX, APANENTA SLOVY EN NE SHAPiCX.
     ¨N KiNUe U ROT MANPANSXE,  YAKOE DASTAe Z BAMBANXERKi, PACHAMKAe GUBAMi i
CiHA DABAVie:
     --  nAM, DVARANAM, STANOViSHCHA AD PAN bELAR|CKi EST ASABLiVA ZRAZUMELAJ.
mY  NE HOCHAM VAM NEPRYEMNA RABiCX. nYAHAJ  VAS CiHA  i MiRNA ADSYULX  Z'EHACX.
tADY  eSE  TUT,  YAK KAZACX, ABRAZUECCA, i MY SPRAVU ZAMiNACX  BUDZEM... nUN,
GUT?
     dLYA MYANE G|TA  BYLO  SAMYM  RAZUMNYM  VYHADAM,  ALE  TUT MNE  DA PAMYACi
PRYJSHLA yaNOeSKAYA.
     "shTO  BUDZE  Z EYU? dLYA YAE G|TA MOZHA SKONCHYCCA SMERCYU ABO VAR'YACTVAM.  ya
PAEDU, A YAE, DURNENXKUYU, TOLXKi LYANOTNY NE PAKRYeDZiCX".
     ya  ZNOe  SEe  U  KR|SLA,  SCiSNUe  SKiViCY  i SHAVAe PALXCY  RUK  PAMiZH
KALENYAMi, KAB YANY NE VYDALi MAJGO HVALYAVANNYA.
     -- ya NE  PAEDU, -- SKAZAe YA, -- PERSH ZA eSE, SPAJMAJCE  ZLACHYNCAe, YAKiYA
PRYKRYVAYUCCA iMEM ZDANYAe. a PASLYA YA ZNiKNU ADSYULX NAZAeZHDY.
     sUDDZYA eZDYHNUe:
     -- mNE KAZHACCA, SHTO VAM PRYVYADZECCA PAJSCi ADSYULX HUTCH|J, NiZH  SPAJMACX
G|TYH Mi... MiHi...
     -- miFiCHNYH, -- PADKAZAe ADVAKAT.
     -- vOT-VOT,  MiHiCHNYH PRASTUPNiKAe. I PRYVYADZECCA  PAJSCi ATSUDA NE  PA
SOBSTVENNAJ AHVOCE.
     uSYA KROe KiNULASYA MNE e TVAR. ya ADCHUVAe,  SHTO ZAGiNUe, SHTO YANY  ZROBYACX
SA MNOYU TOE, SHTO iM ZAHOCHACCA, ALE  Bie VA-BANK, STAVie NA APOSHNYUYU KARTU, BO
ZMAGAeSYA ZA SHCHASCE TOJ, SHTO BYLA MNE DARAZH|J ZA eSE.
     nEVERAGODNYM NAMAGANNEM YA PRYMUSie MAE PALXCY NE DRYZHACX, KALi VYCYAGNUe
Z  PARTMANETA  VYALiKi  ARKUSH PAPERY  i TYCNUe iM  PAD  NOS.  aLE  GOLAS  MOJ
PERASYAKAeSYA AD YARASCi:
     --   vY,   ZDAECCA,  ZABYLi,  SHTO  YA  Z  aKAD|Mii  NAVUK,  SHTO  YA  CHLEN
IMPERATARSKAGA  GEAGRAFiCHNAGA TAVARYSTVA.  vY BACHYCE  G|TA? I YA  ABYACAYU VAM,
SHTO,  YAK TOLXKi YA VYZVALYUSYA,  YA  PASKARDZHUSYA  GASUDARU i NE PAKiNU AD  VASHAE
SMYARDZYUCHAE NARY KAMENYA NA  KAMENi. ya DUMAYU,  SHTO  GASUDAR NE  PASHKADUE  TROH
NYAGODNiKAe,  YAKiYA  HOCHUCX  VYDALiCX MYANE  ADSYULX,  KAB ULADZHVACX SVAE CEMNYYA
SPRAVY.
     u PERSHY i APOSHNi RAZ YA  NAZVAe SYABRAM CHALAVEKA, YAKOGA SAROMEeSYA NAZVACX
NAVAT  SUAJCHYNNiKAM.  ya  ZH ZAeZHDY  iMKNUeSYA  ZABYCX  TOJ  FAKT,  SHTO  PRODKi
rAMANAVYH PAHODZYACX Z bELARUSi.
     a  G|TYYA ELUPY NE VEDALi, SHTO KOZHNY DRUGi CHLEN gEAGRAFiCHNAGA TAVARYSTVA
DORAGA DAe BY, TOLXKi B YANO NE ZVALASYA iMPERATARSKiM.
     aLE YA eZHO AMALX KRYCHAe:
     -- ¨N ZASTUPiCCA!
     dUMAECCA  MNE, SHTO  YANY TROHi ZAVAGALiSYA. sUDDZYA ZNOe VYCYAGNUe SHYYU i...
USE ZH SHAPNUe:
     -- a  Ci BUDZET PRYYATNA GASUDARU, SHTO CHLEN  TAKOGA  PAVAZHNAGA OBSHCHASTVA
ZNYUHALSYA   Z   GASUDARSTVENNYMi   PRASTUPNiKAMi?  mNOGiYA  PAVAZHNYYA  DZEDZiCY
PAZHALUYUCCA NA G|TA TAMU SAMAMU GASUDARU.
     yaNY ABKLALi  MYANE, YAK HARTY. ya  SEe  PAKLAe NAGU NA NAGU, SKLAe RUKi NA
GRUDZYAH i  SKAZAe SPAKOJNA (YA BYe NADTA, NADTA SPAKOJNY, TAKi SPAKOJNY, HOCX
TAPiSYA):
     -- a  VY  NE VEDAECE  TUT|JSHYH SYALYAN?  yaNY, TAK BY  MOViCX,  PAKULX SHTO
SHCHYRYYA MANARHiSTY. I  YA ABYACAYU VAM, KALi VY TOLXKi VYGANiCE MYANE ADSYULX -- YA
PAJDU DA iH.
     yaNY AZH PAZELYANELi.
     -- zR|SHTY, YA DUMAYU, SHTO  DA G|TAGA SPRAVA NE DOJDZE. vOSX LiST AD ASOBY
SAMOGA GUBERNATARA, DZE EN PRAPANUE MYASCOVYM ULADAM PADTRYMLiVACX MYANE. a VY
VEDAECE, SHTO BYVAE ZA NEPASLUSH|NSTVA TAKiM ZAGADAM?
     pYARUN NAD VUHAM NE TAK BY eRAZie G|TU PUBLiKU, YAK ZVYCHAJNY ARKUSH PAPERY
SA  ZNAEMYM  PODPiSAM. a YA, VELXMi NAGADVAYUCHY GENERALA  NA PADAeLENNi BUNTU,
PAVOLXNA CADZie, ADCHUVAYUCHY, SHTO MAYA SPRAVA PALYAPSHAECCA:
     --  vY SHTO, PALYACECX Z PASADY PAZHADALi?! ya ZRABLYU G|TA!  a ZA PATURANNE
DZiKiM UCHYNKAM NEJKiH VYLYUDKAe VY TAKSAMA ADKAZHACE!
     vOCHY e SUDDZi ZABEGALi.
     "nU SHTO ZH, -- VYRASHYe YA, -- HOCX YAKi SKAZ -- ADZiN ADKAZ".
     ya  PAKAZAe ASTATNiM  NA DZVERY. yaNY  PAHAPCAM VYJSHLi Z  PAKOYA.  ya DOBRA
BACHYe U  VACHAH SUDDZi  BOYAZX, YAK U  ZACKAVANAGA  THARA,  BACHYe  i YASHCH| NESHTA
PRYHAVANAE,  ZLOSNAE. ya  PADSVYADOMA  BYe  UP|eNENY ZARAZ, SHTO  EN  ZVYAZANY Z
TAYAMNiCAJ DZiKAGA PALYAVANNYA, SHTO VYRATAVACCA EN MOZHA  TOLXKi  e TYM VYPADKU,
KALi YA  ZAGiNU, SHTO  ZARAZ PALYAVANNE PACHNE PALYAVACX NA MYANE, BO G|TA PYTANNE
iHNYAGA  ZHYCCYA, i  YA, MAGCHYMA, YASHCH| SENNYA ATRYMAYU  KULYU e  SPiNU, ALE SHALENAYA
ZLOSCX,  YARASCX, NYANAViSCX  SCiSNULi  MNE  GLOTKU.  ya ZRAZUMEe,  CHAMU  NASHYH
PRODKAe ZVALi SHALENYMi i KAZALi, SHTO YANY B'YUCCA NAVAT MERTVYMi.
     ya ZRABie KROK, SHAPie CHALAVECHKA ZA SHKiRKU, VYCYAGNUe Z-ZA STALA i PADNYAe
U PAVETRA. pATROS.
     -- hTO?! -- RAeNUe YA i SAM ADCHUe, YAK ZBYALELi MAE VOCHY.
     ¨N NADZiVA PRAViLXNA ZRAZUMEe MAE PYTANNE.
     --  a-VOJ! nE  VEDAYU, NE VEDAYU, PANE. oH, SHTO  MNE RABiCX?  yaNY ZAB'YUCX
MYANE, ZAB'YUCX.
     ya SHPURNUe YAGO NA PADLOGU i SHiLieSYA NAD iM:
     -- hTO?!
     -- pANE, PANE. rUCHKi-NOZHKi PACALUYU, NE TR|BA...
     -- hTO?!
     --  ya  NE  VEDAYU.  ¨N  DASLAe  MNE  LiST  i  PRY  iM  TRYSTA  RUBLEe  Z
PATRABAVANNEM VYDALiCX VAS,  BO VY PERASHKADZHAECE. tAM BYe TOLXKi ADZiN SKAZ,
i TAM GAVARYLASYA, SHTO  EN MAE CiKAVASCX DA PANi yaNOeSKAJ, SHTO YAMU KARYSNA YAE
SMERCX ABO ZAMUZHASTVA Z iM. I YASHCH| TAM BYLO SKAZANA, SHTO EN MALADY i MOCNY i
ZDOLEE e VYPADKU CHAGO ZATKNUCX MAYU GLOTKU.
     sHOZHASCX  SUDDZi  Z  THAROM  DAPOeNiLASYA  RAPTAM  YASHCH|  i  SMURODAM.  ya
PAGLYADZEe NA  ZALiTY  SLYAZXMi TVAR  G|TAJ ZHYVELY i, HOCX  PADAZRAVAe, SHTO EN
VEDAE  TROHi BOLXSH, CHYM  KAZHA, Z GiDLiVASCYU ADSHTURHNUe YAGO. nE MOG YA P|CKACX
RUKi AB G|TAGA... nE MOG. INACHAJ ZGUBie BY PAVAGU DA SYABE NAZAeZHDY.
     -- vY YASHCH|  ADKAZHACE ZA G|TA, -- KieNUe YA AD DZVYAR|J. -- I TAKOJ AGiDZE
PADPADAYUCX PAD CHAS SUDA LYUDZi! bEDNYYA MUZHYKi!
     ...ya EHAe  PA DAROZE PRAZ LES i  MERKAVAe AB USiM,  SHTO ZDARYLASYA. g|TA
BYLO  ZARAZ  BOLXSH-MENSH  LEGKA,  USE,  ZDAECCA,  STAVALA  NA MESCY.  vYADOMA,
NATHNiCELX  PALYAVANNYA  NE  dUBATOeK:  YAKAYA  YAMU  VYGADA,  EN  NE  SPADCHYNNiK
yaNOeSKAJ.  I  NE  AHMiSTRYNYA. I NE NYASHCHASNAYA  VAR'YATKA e  SYADZiBE kULXSHAe. ya
PERABRAe  USiH, NAVAT TYH,  NA KAGO  NELXGA BYLO  i PADUMACX, BO STAe VELXMi
NEDAVERLiVY. zLACHYNEC MALADY,  YAMU KARYSNAYA ABO SMERCX yaNOeSKAJ,ABO  SHLYUB  Z
EJ. zNACHYCCA, EN MAE NEJKAE PRAVA NA SPADCHYNU.  g|TY CHALAVEK, YAK  PADAZRAVAe
sVECiLOViCH, BYe NA BALE e yaNOeSKiH, EN NEYAK UPLYVAe NA kULXSHU.
     tOLXKi DVA CHALAVEKi  ADPAVYADALi eSYAMU G|TAMU: vARONA i bERMAN. aLE CHAMU
vARONA TAK PA-DURNOMU TRYMAe SYABE SA MNOYU? nE, HUTCH|J ZA eSE G|TA bERMAN. ¨N
VEDAE  GiSTORYYU, EN MOG  NATHNYACX  NEJKiH BANDZYUKOe  NA G|TA.  tR|BA  TOLXKi
DAVEDACCA, YAKAYA YAMU KARYSCX AD SMERCi yaNOeSKAJ.
     aLE HTO TAKiYA mALY chALAVEK  i bLAKiTNAYA  zhANCHYNA  bALOTNYH yaLiN? gALAVA
MAYA KRUCiLASYA, i eVESX CHAS STAYALA  e EJ TOE SAMAE SLOVA. "rUKA..." "rUKA..."
chAMU RUKA? vOSX-VOSX  PRYPOMNYU... nE,  ZNOe ADLYACELA. aT, CEMNAYA  DUSHA... nU
SHTO ZH, TR|BA SHUKACX DRYKGANTAe i eVESX G|TY MASKARAD. I HUTCH|J.


rAZDZEL PYATNACCATY

     u TOJ VECHAR Z'YAVieSYA rYGOR, UVESX PERAP|CKANY BRUDAM, POTNY i STOMLENY.
pAHMURA SYADZEe NA PYANXKU PERAD PALACAM.
     --  sHOVANKA  e LESE, -- BURKNUe  NAR|SHCE.  -- sENNYA YA  DAVEDAeSYA,  SHTO
AKRAMYA TOJ SCEZHKi, DZE YA TADY VARTAVAe, ESCX DRUGAYA, Z POeDNYA. tOLXKi YANA NA
LOKACX PAD  TVANNYU. ya ZAJSHOe U  SAMUYU PUSHCHU, ALE TUT NARVAeSYA NA NEPRAHODNUYU
MEZHYTOKU.  I NE ADSHUKAe SLYADOe PRAZ YAE... rAZY DVA  LEDZX NE eTAPieSYA. zALEZ
NA VERHAViNU  SAMAJ VYALiKAJ  HVOi  i BACHYe  NA TYM BAKU  VYALiZNUYU GALYAViNU i
SYAROD HMYZOe i DR|e STRAHU NEJKAJ VYALiKAJ BUDYNiNY. I DYMOK.  I ADZiN  RAZ U
TYM BAKU ZAGiGATAe KONX.
     -- tR|BA BUDZE PAJSCi TUDY, -- ZAeVAZHYe YA.
     --  nE,  TOLXKi  BEZ  GLUPSTVAe.  tAM BUDUCX MAE  LYUDZi.  I  NYAHAJ  PAN
PRABACHYCX, ALE KALi  MY  SPAJMAEM  G|TYH PARSHYeCAe,  MY ZROBiM Z  iMi  YAK  Z
KANAKRADAMi.
     tVAR YAGO Z-PAD DOeGiH KASMYLEe GLYADZEe NA MYANE Z NYADOBRAJ USMESHKAYU:
     -- mUZHYKi CERPYACX, MUZHYKi DARUYUCX, MUZHYKi  e NAS SVYATYYA. aLE  TUT YA SAM
PATRABUYU,  KAB  Z  G|TYMi... YAK  Z KANAKRADAMi: PRYBiCX ASiNAVYMi CViKAMi DA
ZYAMLi RUKi i NOGi, A PASLYA TAKi  SAMY KOL, TOLXKi BOLXSHY, -- U ZADNi PRAHOD,
DA SAMAGA NUTRA. I AD HAT iHNiH NAVAT ZHARYNKi NE  PAKiNU, USE PUSHCHU POPELAM,
KAB  DUHU NAVAT... KAB DUHU iHNYAGA  SMYARDZYUCHAGA NE  ZASTALOSYA.  -- pADUMAe i
DADAe: -- I TY SCERAZHYSYA. mOZHA, i e TVAEJ DUSHY KALiSXCi PANSKi DUH  ZASHYBUE.
tADY i Z TABOYU TAK... PANE.
     -- dURANX  TY,  rYGOR, -- HOLADNA PRACADZie  YA.  --  sVECiLOViCH TAKSAMA
PANAM BYe, A eSE SVAE  KAROTKAE ZHYCCE  VAS, ELUPNYAe,  AD  PRAGNAJ SHLYAHTY  DY
PYHATYH  SUDDZYAe  ABARANYAe.  chUe,  YAK  NAD iM  LYAMANTAVALi?  I  YA  MAGU  TAK
ZAGiNUCX... ZA VAS. mAeCHAe BY LEPEJ, KALi bOG ROZUMU PAZBAVie.
     rYGOR KRYVA PASMiHNUeSYA, PASLYA DASTAe ADNEKULX SA SViTKi KANVERT,  TAKi
SKAMECHANY, BYCCAM YAGO Z VAeCHYNAJ ZYAPY VYCYAGNULi.
     -- dOBRA, NE  KRYeDUJ...  vOSX TABE  LiST.  u sVECiLOViCHA  TRY  DNi  YAK
LYAZHYCX, BO TAK  NA  KANVERCE...  I  PASHTAR  KAZAe, SHTO  SENNYA  ZANES TABE DA
bALOTNYH yaLiN YASHCH| i DRUGi. bYVAJ, ZAeTRA PRYJDU.
     ya NA  MESCY  RAZDZER  KANVERT.  liST BYe  AD VYADOMAGA  ZNAeCY  MYASCOVAJ
GENEALOGii Z GUBERNi, DA YAKOGA YA  PiSAe. I e iM BYe  ADKAZ NA  ADNO Z  SAMYH
VAZHLiVYH  PYTANNYAe: "shMATPAVAZHANY GASUDAR MOJ,  PAN bELAR|CKi.  dASYLAYU  VAM
ZVESTKi  PRA  CHALAVEKA, YAKiM  VY  CiKAViCESYA.  niDZE  e  GENEALAGiCHNYH  MAiH
SPiSKAH, YAK i e AKSAMiTNYH KNiGAH, PRA DAeNASCX RODU bERMANAe-gAC|ViCHAe YA NE
ZNAJSHOe. aLE e  ADNYM  STARYM AKCE  YA  NATRAPie  NA ZVESTKU,  NE PAZBAeLENUYU
CiKAVASCi.  vYYAeLYAECCA,  SHTO  e  1750 GODZE  e SPRAVE  VYADOMAGA  VALXNADUMCA
nYAMiRYCHA  ESCX ZVESTKA PRA  NEJKAGA  bERMANA-gAC|ViCHA,  YAKi  BYe ZA GANEBNYYA
eCHYNKi VYRACHANY NA BANiCYYU --  VYGNANNE ZA MEZHY BYLOGA KARALEeSTVA POLXSKAGA
i  PAZBAeLENY  SHLYAHECKiH  PRAVOe.  g|TY  bERMAN  BYe  ZVODNYM  BRATAM  yaRASHA
yaNOeSKAGA,  SHTO NASie  MYANUSHKU "sHiZMAT". vY PAViNNY VEDACX, SHTO  SA  ZMENAYU
eLADY STARYYA  VYRAKi PAZBAeLENY CHYNNASCi, i bERMAN,  KALi G|TA NASHCHADAK TAGO
bERMANA,  MOZHA  PR|T|NDAVACX NA  PROZViSHCHA "yaNOeSKi",  KALi  GALOeNAYA GALiNA
G|TAGA SYAMEJSTVA ZGASNE. pRYMiCE ZAP|eNENNE..." i G.D.
     ya  STAYAe YAK ASLUPYANELY  i eSE  PERACHYTVAe  RADKi LiSTA, HOCX UZHO  MOCNA
SCYAMNELA i LiTARY RASPLYVALiSYA PERAD MAiMi VACHYMA.
     -- ch-CHORT!..  uSE  YASNA. bERMAN,  NASLEDNiK yaNOeSKAJ, AGiDNY MYARZOTNiK,
ADMYSLOVY NYAGODNiK.
     I RAPTAM MNE CYUKNULA e GALAVU:
     -- rUKA... ADKULX RUKA. aGA! u mALOGA chALAVEKA, KALi EN GLYADZEe NA MYANE
PRAZ AKNO, BYLA RUKA, YAK U bERMANA, TAKiYA SAMYYA DOeGiYA NYALYUDSKiYA PALXCY.
     I  YA KiNUeSYA  e PALAC. pA DAROZE ZAJSHOe DA SVAEJ SPALXNi, ALE LiSTA TAM
NE  BYLO.  aHMiSTRYNYA  KAZALA,  SHTO  LiST BYe TUT, PAViNEN BYe BYCX TUT. yaNA
ViNAVATA  KVAHTALA PERADA MNOYU: YANA  NAOGUL  STALA  PASLYA TOJ NOCHY e  ARHiVE
VELXMi LiSLiVAJ i MYAKKAJ.
     --  nE, PAN, YA NE VEDAYU, DZE LiST. nE, NA iM  NE BYLO PASHTOVAGA KLYAJMA.
nE, HUTCH|J ZA eSE LiST DASLALi Z  YANOeSKAGA NAVAKOLLYA, A  MOZHA, Z PAVYATOVAGA
MYAST|CHKA. nE,  TUT  NE BYLO NiKOGA...  vOSX  HiBA  TOLXKi  PAN  bERMAN,  YAKi
ZAHODZie SYUDY, DUMAYUCHY, SHTO PAN DOMA.
     ya NE SLUHAe YAE  DALEJ. vOCHY MAE PRABEGLi PA BYURO, DZE LYAZHALi RASKiDANYYA
PAPERY, U  YAKiH, ViDACX, KAPALiSYA.  pASLYA  G|TAGA YA VYBEG Z PAKOYA i PABEG DA
BiBLiYAT|Ki.  tAM NE BYLO  NiKOGA, TOLXKi KNiGi C|LYM STOSAM LYAZHALi NA STALE.
IH  NECHAKANA KiNULi  DLYA NEJKAJ BOLXSH VAZHLiVAJ SPRAVY. tADY YA NAKiRAVAeSYA DA
bERMANA.
     I  TUT SLYADY  PASPESHLiVASCi,  NAVAT DZVERY NE  ZACHYNENY. sLABY AGENXCHYK
SERNiKA KiNUe KRUZHOK  SVYATLA  NA STOL,  i YA ZAeVAZHYe  NA iM ADNU PALXCHATKU i
RAZARVANY NAeSKOS KANVERT, TAKi SAMY, YAK i e sVECiLOViCHA TADY, U TOJ ZHAHLiVY
VECHAR.
     "pAN bELAR|CKi,  PAVAZHANY  BRAT. ya  MALA  i  KEPSKA  VEDAYU  PRA  DZiKAE
PALYAVANNE.  aLE  eSE ZH YA  MAGU SKAZACX TABE NESHTA CiKAVAE. dA TAGO ZH, YA MAGU
RASKRYCX TABE ADZiN SAKR|T, TAYAMNiCU NEKATORYH CEMNYH PADZEJ U VASHAJ HACE...
mAGCHYMA,  G|TA  PROSTA VYDUMKA, ALE MNE ZDAECCA, SHTO  TY SHUKAESH NE TAM,  DZE
TR|BA,  LYUBENXKi.  nEBYASPEKA  VA  eLASNYM  PALACY  PANi yaNOeSKAJ. kALi HOCHASH
VEDACX TOE-SEE  PRA mALOGA  chALAVEKA bALOTNYH yaLiN -- PRYHODZX  SENNYA  e SEM
GADZiN NADVYACHORKAM NA TOE MESCA, DZE ZAGiNUe  rAMAN  i  DZE LYAZHYCX YAGO KRYZH.
tAM TVOJ NEVYADOMY DABRADZEJ RASKAZHA TABE, U CHYM KORANX SMYAROTNYH PADZEJ".
     ya NA HViLiNU ZAVAGAeSYA, PRYPAMYATAeSHY LES sVECiLOViCHA, ALE DOeGA VAGACCA
NELXGA  BYLO: GADZiNNiK PAKAZVAe  BEZ  PYATNACCACi  SEM. a  TUT  YASHCH| bERMANA
NYAMA... kUDY  PAJSHOe? kALi EN i mALY chALAVEK, i KiRAeNiK  DZiKAGA PALYAVANNYA,
EN  PAViNEN VELXMi ZANEPAKOiCCA,  PRACHYTAeSHY PERLYUSTRAVANY  iM  LiST.  ci NE
PAJSHOe EN ZAMEST  MYANE  NA  SPATKANNE Z  NEZNAEMCAM, KAB ZAMKNUCX  YAMU  ROT?
cALKAM  MAGCHYMA. a TUT  YASHCH|  VARTAeNiK  NA MAE PYTANNE PRA  bERMANA PAKAZAe
RUKOYU  NA PAeNOCHNY ZAHAD, YAKRAZ U NAPRAMKU ALEi i DAROGi, SHTO  VYALA DA KRYZHA
rAMANA sTAROGA.
     ya  PABEG TUDY ZH.  aH, KOLXKi YA PABEGAe ZA G|TYYA  DNi  i,  YAK  SKAZALi B
ZARAZ, PATR|NiRAVAeSYA!  chORT  YAGO  BYARY,  TAKi  TR|NiNG,  RAZAM Z  bALOTNYMi
yaLiNAMi! nOCH BYLA TROHi SVYATLEJSHAYA, CHYM ZAeZHDY. pRAMENNi VYALiZNAGA CHYRVONAGA
MESYACA  ASVYATLYALi  CHASAM,  PRABiVAYUCHY  HMARY, ZYAMLYU,  NAeSKOS  PADALi  PAMiZH
CHORNYMi  STAeBURAMi DR|e. mESYAC STAYAe NAD VERASOVYMi PUSTKAMi  TAKi VYALiZNY,
KRUGLY,  CHYRVONY,  TAKi RAJSKi, ZZYAYUCHY, TAKOGA  VOGNENNAGA SHCHASLiVAGA KOLERU
BYLA G|TA  PLANETA,  SHTO  TUGA PA  CHYMSXCi SVETLYM, PYASHCHOTNYM, NEPADOBNYM NA
G|TYYA BALOTY i PUSTKi ZALiLA MAE S|RCA. bYCCAM PADPLYLi DA ZYAMLi i ZGARALi e
PAVETRY NEJKiYA  NEVYADOMYYA KRAiNY,  GARADY  Z RASPLAeLENAGA ZOLATA, i  BYCCAM
BYLO e iH iNSHAE, NE TAKOE, YAK NASHA, ZHYCCE.
     mESYAC MiZH TYM, PLYVUCHY VYSH|J, PAMENSHAe, ZBYALEe i ADRAZU PACHAe RAZ-PORAZ
ZASNOeVACCA DRABNYUTKiMi BELYMi HMARKAMi, PADOBNYMi  NA KiSLAE MALAKO. I  eSE
ZNOe  STALA  HALODNYM, ZMROCHNYM i  TAEMNYM: HOCX SYADAJ DY  PiSHY  BALADU  PRA
BABULYU, YAKAYA EHALA VERHAM, i PRA TAGO MiLAGA KONNiKA, SHTO SYADZEe NAPERADZE.
     pRADRAeSHYSYA TAK-SYAK  PRAZ PARK bALOTNYH yaLiN, YA VYBieSYA NA SCEZHKU i eZHO
AMALX PADYHODZie DA KRYZHA rAMANA.
     lES ZLEVA STAYAe NiZKAJ ZMARNELAJ  SCYANOJ,  NASUPRACX  AD  KRYZHA  rAMANA
MAYACHYLA POSTACX CHALAVEKA.
     I TUT... YA PROSTA NE PAVERYe SVAiM VACHAM. aDNEKULX RAPTAM VYRASLi  CENi
KONNiKAe. yaNY PAVOLXNA PAD'YAZDZHALi DA CHALAVEKA.  uSE  G|TA RABiLASYA e POeNYM
MAeCHANNi, i MERTVAYA HALODNAYA ZORKA GAR|LA NAD iHNiMi GALOVAMi.
     u  NASTUPNY  MOMANT GUCHNA PRALUNAe  PiSTALETNY STR|L,  KONi PERAJSHLi  e
NAMET i ZMYALi CHALAVECHUYU POSTACX KAPYTAMi. ya BYe URAZHANY. ya DUMAe, SHTO PABACHU
SUSTR|CHU MYARZOTNiKAe, A PABACHYe ZABOJSTVA CHALAVEKA.
     u VACHAH MAiH PACYAMNELA, i  KALi YA  ACHUNYAe, TO PABACHYe, SHTO KONNiKAe UZHO
NE BYLO.
     zhAHLiVY NYALYUDSKi KRYK PRAGRYMEe NEDZE NAD  BALOTAMi,  i  BYe  U iM ZHAH,
GNEe,  ADCHAJ  --  CHORT  VEDAE SHTO  TAKOE. aLE YA  NE SPALOHAeSYA. miZH iNSHYM, YA
NiKOLi Z TYH CHASOe NE BAYAeSYA. uSE ZHAHLiVAE, SHTO YA SUSTRAKAe PASLYA TYH  DZEN,
MNE ZDAVALASYA NYAVARTAJ DROBYAZZYU.
     aSCYAROZHNA,  YAK ZMEJ, YA PAPOeZ DA TAGO MESCA,  DZE CYAMNELA  e TRAVE TOE,
DOeGAE.  ya  PAMYATAYU, SHTO  YA PABOJVAeSYA  ZASADY,  SAM ZHADAe  ZABiVACX, SHTO  YA
PLAZAVAe MiZH ASENNiH  TRAe,  VYKARYSTOeVAYUCHY KOZHNUYU YAMiNKU, KOZHNY BAJRAK.  I
YASHCH| YA PAMYATAYU NAVAT ZARAZ, YAK SMACHNA PAH DROBNY PALYNOK U TRAVE. o,  YAK PAH
TYM'YAN, YAKiYA SKRAZNYYA BLAKiTNYYA CENi LYAZHALi NA ZYAMLi! yaKOE DOBRAE BYLO ZHYCCE
NAVAT U G|TYM AGiDNYM MESCY!  a  CHALAVEK BYe VYMUSHANY PLAZAVACX, YAK  GAD,  U
TRAVE,  ZAMEST  TAGO  KAB VOLXNA  DYHACX G|TYM HALODNYM  BADZERYM  PAVETRAM,
GLYADZECX NA MESYAC, RASPRAeLYACX GRUDZi, HADZiCX AD RADASCi NA RUKAH, CALAVACX
VOCHY LYUBAJ.
     mESYAC  SVYACie NA  MERTVY  TVAR  bERMANA.  vYALiKiYA  RAHMANYYA  VOCHY  BYLi
VYRACHANY, TVAR PERAKRYeLENY GRYMASAJ NYALYUDSKAJ PAKUTY.
     zA SHTO YAGO?  nYAeZHO  EN NE ViNEN? ya ZH BYe UP|eNENY, SHTO  G|TA EN. aH, YAK
GORKA,  YAK  RADASNA PAH  TYM'YAN!  tRAVY, NAVAT PAMiRAYUCHY,  PATYHAYUCX GORKA i
RADASNA.
     u  TUYU  ZH  HViLiNU  YA iNSTYNKTYeNA,  YASHCH| NE  RAZUMEYUCHY, U  CHYM SPRAVA,
PAPLAZAVAe NAZAD. ya ADPOeZ DAVOLi DALEKA, KALi PACHUe DALEKiYA KROKi. ISHLi DVA
CHALAVEKi. ya BYe PAD VYALiKAJ NiCAJ VYARBOJ. sTAe NA  NOGi (LYUDZi NE MAGLi MYANE
ZAeVAZHYCX, YA ZLiVAeSYA SA SCYANOYU LESU), PADSKOCHYe, i, PADCYAGNUeSHYSYA NA RUKAH,
UZLEZ NA DR|VA, i ZAHAVAeSYA e YAGO GUSHCHARY, YAK VYALiZNAYA DRAVESNAYA ZHABA.
     dVA CENi PADYSHLi DA ZABiTAGA. mESYAC SVYACie PROSTA NA iH, ALE TVARY BYLi
ZAKRYTY KAVALKAMi CEMNAJ MAT|RYi.
     dZieNYYA  G|TA  BYLi  POSTACi:  U  STARYH  KAPCYAH,  U  CHUGAH, Z  DOeGiMi
VALASAMi,  NA YAKiH  LEDZX TRYMALiSYA  PLECENYYA Z  PALOSAK SKURY SHAPKi  (TAKiYA
MOZHNA BYLO BACHYCX U MUZEi MESCA viLENSKAGA). nA PLYACHAH DOeGiYA PLASHCHY.
     yaNY PADYSHLi DA TRUPA i SHiLiLiSYA NAD iM. ya CHUe URYeKi iH RAZMOVY:
     -- aBODVA TRAPiLi NA ADNU i TUYU ZH VUDU... liKOL... h-HE, YAK YANY, ADNAK,
PAVERYLi G|TAJ DZiCYACHAJ  MYANUSHCY.  I TOJ PASLEDYSH, i  G|TAYA SViNNYA. liKOL...
DAe iM liKOL.
     I RAPTAM ADZiN Z iH NE eSTRYMAeSYA AD ZDZieLENAGA eSKRYKU:
     -- shTO TAKOE?
     -- gLYADZi, pACUK, G|TA NE TOJ.
     -- yaK NE TOJ, CHAGO TY BR|SHASH?
     --  a YA  TABE KAZHU, SHTO  NE  TOJ. g|TA...  G|TA  TOJ  DZiVAK,  SHTO ZHYVE
ePRAeLYAYUCHYM U yaNOeSKAJ.
     -- aH, CHORTAVA DUSHA! pAMYLiLiSYA TROSHKi.
     --  zA G|TUYU PAMYLKU, HLOPCHA, -- ZMROCHNA ADKAZAe ADZiN, --  Z NAS liKOL
GALAVU  ZDYME.  nEPRYEMNA, BRACE. dVA ZABiTYH  -- G|TA  ZHAH.  g|TYM  MOZHA  i
NACHALXSTVA ZACiKAViCCA.
     -- aLE CHAMU EN Z'YAVieSYA SYUDY ZAMEST  TAGO? dRUGi NE ADKAZAe. yaNY PAJSHLi
AD TRUPA i STALi PAD DR|VAM PAD SAMYMi MAiMi NAGAMi. kAB YA PAZHADAe, YA MOG BY
APUSCiCX NAGU i STACX NA GALAVU KOZHNAMU Z iH, PA VYBARU, ABO DVOJCHY STR|LiCX
Z R|VALXVERA NA TAKOJ ADLEGLASCi, NA YAKOJ i  DZiCENAK TRAPie BY. ya DRYZHAe AD
HVALYAVANNYA, ALE GOLAS HALODNAGA ROZUMU KAZAe MNE, SHTO TAK RABiCX NELXGA, SHTO
YA SPALOHAYU ASTATNiH, SHTO Z PALYAVANNEM TR|BA KANCHACX  ADNYM UDARAM, SHTO ZARAZ
TR|BA  SACHYCX ZA G|TYMi. hOPiCX, YA NARABie  ZANADTA  MNOGA PAMYLAK,  i, KALi
ZAGiNE  YASHCH|  i  nADZEYA,  TADY TOLXKi i  ZASTANECCA, SHTO PAJSCi  e  vOLATAVU
PRORVU, SKOKNUCX TUDY i PACHUCX, YAK VYRVECCA NAD TABOYU Z TVANi Z DZiKiM ROVAM
PAVETRA.
     -- zA SHTO  EN TAK  NENAViDZiCX G|TAGA bELAR|CKAGA? -- SPYTAe  TOJ, KAGO
KLiKALi pACUKOM.
     -- dUMAYU, ZA TOE, SHTO  bELAR|CKi HOCHA AZHANiCCA Z yaNOeSKAJ. a TADY PALAC
Z RUK liKOLA eCYACH|.
     -- dY NASHTO EN YAMU, G|TA ZH TRUHLYAVAYA TRUNA, A NE BUDYNAK.
     -- nU, G|TA TY NE KAZHY. dLYA yaNOeSKiH EN  KARYSCi NE DAE, G|TA VALODANNE
RODU,  A  VOSX  DLYA STARONNYAGA  G|TA  KASHTOeNASCX.  dA  TAGO  ZH,  EN  LYUBiCX
STARAZHYTNASCX, SPiCX i BACHYCX SYABE GASPADAROM VYALiZNAGA ZAMKA, YAK PRODKi.
     yaNY  PAMAeCHALi, PASLYA PYHKNUe AGENXCHYK, i  DA MYANE PACHALi  PAeZCi SiVYYA
KUCHARY  TYTUNEVAGA  DYMU. ya  RAZUMEe UZHO,  SHTO  PADA  MNOYU STAYACX  SHLYAHCYUKi.
dR|NNAYA  MYASCOVAYA  MOVA,  YAKAYA  ZRABiLASYA  GRUBAJ AD  BARBARYZMAe  POLXSKAGA
PAHODZHANNYA, TAK i R|ZALA VUHA. gALASY ZDAVALiSYA MNE ZNAEMYMi.
     -- mNE ZDAECCA, --  BURKNUe ADZiN PASLYA PRACYAGLAGA MAeCHANNYA, -- SHTO TUT
YASHCH| ADNA PRYCHYNA: HLOPY.
     --  mAESH  RACYYU. kALi ZAB'EM YASHCH| i G|TAGA, YANY PRYCiHNUCX, YAK MYSHY PAD
VENiKAM.   a  TO   DUZHA  NAHABNYYA   STALi.  nYADAeNi  BUNT,  PASLYA  ZABOJSTVA
ePRAeLYAYUCHAGA  gARABURDY.  gLYADZYACX  NAHABNA.  I ASABLiVA  SAPSAVALiSYA  PASLYA
PRYEZDU sVECiLOViCHA. mESYAC PRAZHYe TUT, PADLA, A NASHKODZie NAM GORSH ZA PAZHAR.
chATYROH  HLOPAe  Z RUK SUDA VYDRAe, PASKARDZieSYA NA DVUH DVARAN. a KALi G|TY
bELAR|CKi PRYEHAe -- ZUSiM DR|NNA STALA. sYADZiCX  U HLOPSKiH HATAH, ZAPiSVAE
DURNYYA BAJKi, LYAPAE PA PLYACHY. nU, NiCHOGA, PAPRYCiHNUCX  G|TYYA  HAMY, KALi MY
TAGO ZDRADNiKA SHLYAHTY  PRYDUSHYM... tOLXKi TR|BA BUDZE  YASHCH|  DAVEDACCA,  HTO
PRAVADYR G|TYH NAHABNiKAe. ya YAMU NE DARUYU MAiH SPALENYH STAGOe.
     -- a MNE  ZDAECCA, SHTO YA VEDAYU, HTO G|TA. g|TA kULXSHAe VARTAeNiK rYGOR.
g|TKAYA NAHABNAYA MYSA, YAK U VAeKA. I PAVAGi DA CYABE NiYAKAJ.
     -- niCHOGA, RYGNECCA i YAMU.
     zNOe PAMAeCHALi. pASLYA ADZiN SKAZAe:
     --  a  VEDAESH, yaNOeSKUYU  SHKADA.  tAKUYU ZHANCHYNU DAVESCi DA VAR'YACTVA ABO
ZABiCX -- GLUPSTVA. tAKiM KALiSX NOGi CALAVALi. pAMYATAESH, YAK YANA  NA  BALE e
DAeNYAJ SUKNi LEBEDZEM PLYLA. uH-H!
     -- dY i PAN SHKADUE, -- DABAVie DRUGi. -- aLE SHTO ZROBiSH.
     I RAPTAM ZARAGATAe.
     -- chAGO TY?
     -- nE TAGO MY MYAKNULi. nE SHANCUE NAM, A YAMU  YASHCH| GORSH. tY PAMYATAESH, YAK
rAMAN KRYCHAe, KALi YAGO e DRYGVU ZAGNALi, KAZAe, SHTO Z-ZA TRUNY NAS  VYDASCX.
aZH, BACHYSH, MAeCHYCX.
     I YANY PAJSHLi AD DR|VA. ya CHUe YASHCH| TOLXKi, YAK pACUK SKAZAe BASAM:
     -- niCHOGA, HUTKA i DA G|TAGA NAVEDAEMSYA.
     ya SASLiZNUe Z DR|VA  ZUSiM NYACHUTNA i RUSHYe ZA iMi. bYAZGUCHNA STUPALi MAE
NOGi PA TRAVE, TAM-SYAM YA NAVAT PLAZAVAe. I, VYADOMA, YA ZNOe  VYYAVieSYA DURNEM,
BO ZABYeSYA NA TOE, SHTO e iH MAGLi BYCX KONi. yaNY ZAJSHLi ZA GRYeKU HMYZNYAKOe,
PRYCiSHYe KROKi, BAYUCHYSYA NARVACCA NA iH, A PRAZ HViLiNU PACHUe POSHCHAK PADKOe.
     kALi YA VYDRAeSYA  NA  DAROGU,  YA  PABACHYe  DAVOLi  DALEKA DVA CENi, YAKiYA
SHALENA GNALi KONEJ AD KRYZHA rAMANA NA PAeDZENNY eSHOD.
     dUMKi MAE BYLi NEVYASELYYA: DAVEDAeSYA, SHTO  YANY PALYUYUCX  ZA yaNOeSKAJ i ZA
MNOYU, SHTO LiTASCi CHAKACX NELXGA, VYPUSCie DVUH BANDZYUKOe DY YASHCH| TAK ZHORSTKA
PAMYLieSYA e bERMANE. I  SAPRAeDY, YA PERAKANAeSYA e TYM, SHTO EN CEMNY CHALAVEK,
SHTO EN  USKRYe MOJ  LiST i CHAGOSXCi PAJSHOe  DA MESCA, DZE i DASTAe SMERCX. I
SAMY FAKT G|TAJ SMERCi ZAKRYe AD MYANE eSE ASTATNiYA YAGO PRAViNY.  aLE RAZMOVA
DALA  MNOGA  CiKAVAGA,  i,  PERSH  ZA  eSE,  YA VEDAe  ZARAZ  ADNAGO  Z DZiKiH
PALYAeNiCHYH.  giSTORYYA  SA  SPALENYMi  STAGAMi VYDALA  YAGO. sTAGi  SPALiLi ZA
APOSHNiYA  DNi  e  SHLYAHCYUKA mARKi  sTAHEViCHA,  YAKOGA  YA  BACHYe  NA  GULYANCY  e
dUBATOeKA. I  G|TY CHALAVEK BYe TADY SEKUNDANTAM vARONY. nYAHAJ YA  PAMYLieSYA e
bERMANE, ALE e  vARONE YA NE PAMYLYAYUSYA, ZDAECCA. I EN BUDZE  MOJ. zARAZ TR|BA
TOLXKi BOLXSH RASHUCHASCi...
     a POZNA eNACHY DZiKAE PALYAVANNE  KARALYA  sTAHA Z'YAViLASYA ZNOe. zNOe VYe,
GALASie, PLAKAe NECHALAVECHY GOLAS:
     --  rAMAN U  DVACCATYM  KALENE,  VYHODZX! mY PRYJDZEM! mY  SKONCHYM!  mY
ADPACHNEM PASLYA! rAMAN! rAMAN!
     I ZNOe YA, SHAVAeSHYSYA  ZA GANKAM,  STRALYAe U LYATUCHYYA CENi KONNiKAe, YAKiYA
MiLXGALi e SAMYM  KANCY ZALiTAJ MESYACHNYM  DYMAM ALEi. kALi YA STR|LXNUe PERSHY
RAZ  --  KONi KiNULiSYA e GUSHCHAR i ZNiKLi, YAK BYCCAM iH NiKOLi NE BYLO.  g|TA
BYLO PADOBNA NA ZHAHLiVY SON.
     tR|BA BYLO KANCHACX. ya PRYPOMNie SLOVY mARKi sTAHEViCHA,  YAKiYA TOJ SKAZAe
PAD  DR|VAM, NAKONT ABYACANNYA rAMANA VYDACX ZABOJCAe PASLYA  SMERCi i PADUMAe,
SHTO,  MOZHA, rAMAN PAKiNUe U HACE Ci  NA MESCY SVAEJ SMERCi  NEJKi DOKAZ, YAKi
PRAGLEDZELi TADY NAVAT ARLiNYYA VOCHY rYGORA.
     I KALi rYGOR PRYJSHOe, MY RUSHYLi Z iM DA MESCA ZABOJSTVA rAMANA. ya DOBRY
HADOK, ALE LEDZX PASPYAVAe ZA G|TAJ DOeGAJ FiGURAJ. rYGOR iSHOe, YAK ZDAVALASYA,
PAVOLXNA, ALE  G|TA  BYLA NE  PAVOLXNASCX, A RAZMERANASCX  RUHAe. I NOGi  EN
STAVie  NE  TAK,  YAK  ZVYCHAJNYYA  LYUDZi,  A  NASKAMi  eNUTR: TAK HODZYACX  USE
PRYRODZHANYYA PALYAeNiCHYYA, i ZAeVAZHANA, SHTO G|TA  ROBiCX KOZHNY iHNi KROK DAeZH|J
PRYBLiZNA NA DZYUJM.
     pA  DAROZE YA  SKAZAe  YAMU,  SHTO  CHUe  RAZMOVU mARKi sTAHEViCHA  Z NEJKiM
pACUKOM, i rYGOR ZLOSNA BURKNUe:
     -- lYUDZi vARONY,  -- A PASLYA DADAe: -- a MY DUMALi, SHTO "liKOL..." G|TA
PACHATAK PROZViSHCHA. pAN NE TAK RASPYTVAe. "liKOL"  --  G|TA, ViDACX, MYANUSHKA.
tR|BA SPYTACX, KAGO KLiKALi TAK, U PANi yaNOeSKAJ. kALi  VEDALi G|TUYU MYANUSHKU
sVECiLOViCH i NAVAT bERMAN, ZNACHYCCA, YANA TAKSAMA PAViNNA VEDACX.
     -- ya PYTAe U YAE.
     -- tY PYTAe U YAE PROZViSHCHA, DY i YASHCH| PACHATAK YAGO, A NE MYANUSHKU.
     tAK MY DAJSHLi  DA SLAVUTAGA i DVOJCHY APiSANAGA MNOYU MESCA, DZE ZASTYe U
BAGNE  BACXKA  nADZEi  rAMANAeNY.  mY  PERAVARUSHYLi  eSYU  SUHUYU  TRAVU, HOCX
GLUPSTVAM BYLO B SHUKACX TUT NESHTA PASLYA DVUH GOD.
     I NAR|SHCE PADYSHLi DA TAGO MESCA,  DZE NEVYALiKi ABRYeCHYK RAPTAM  UZNOSie
LUGAViNU NAD DRYGVOJ.
     -- tUT, -- SKAZAe rYGOR.
     nAD SAMYM  ABRYVAM TYRCHAe  Z  ZYAMLi NEVYALiKi  STAeBUR, ULOMAK AD DR|VA,
YAKOE KALiSXCi RASLO TUT. kARANi YAGO, YAK  MAGUTNYYA  ZMEi, APLYATALi  ABRYeCHYK,
SPUSKALiSYA e DRYGVU, BYCCAM ZHADAYUCHY NAPiCCA, ABO PROSTA ViSELi e PAVETRY.
     -- ci RUKi rAMANA BYLi NAD PAVERHNYAJ DRYGVY? -- SPYTAe YA.
     cYAZHKiYA PAVEKi rYGORA APUSCiLiSYA, EN PRYPAMiNAe:
     -- tAK,  BYLi. pRAVAYA BYLA NAVAT VYCYAGNUTAYA, EN, ViDACX, HACEe UHAPiCCA
ZA KORANX, ALE NE DACYAGNUeSYA.
     -- a MOZHA, PROSTA KiNUe NESHTA TUDY, PAD KAR|NNi, DZE, BACHYSH, YAMiNA?
     -- dAVAJ PAGLYADZiM.
     I MY, TRYMAYUCHYSYA ZA KAR|NNE i ZBiVAYUCHY PAZNOGCi ZYAMLEJ, ZLEZLi AMALX DA
SAMAJ DRYGVY, LEDZX TRYMAYUCHYSYA NA MALENXKiH SLiZKiH PRYSTUPKAH, SHTO BYLi  NA
STROMYM ADHONE. pAD  KAR|NNYAMi SAPRAeDY  BYLA YAMiNA, ALE TAM NiCHOGA NE BYLO.
rASCHARAVANY, YA ZBiRAeSYA BYe LEZCi NAVERH, ALE rYGOR SPYNie MYANE:
     -- ¨LUPY MY. kALi TAM SAPRAeDY SHTOSXCi  ESCX,  DYK G|TA PAD GLEJKAJ. ¨N
MOG  KiNUCX,  ALE  ZH  DVA GADY MiNULA,  SKLYAPENNE G|TAJ  PYACHORKi ASYPALASYA i
PAHAVALA TOE... TUYU R|CH.
     mY  PACHALi DRAPACX  PALXCAMi eBiTY GLEJ, VYSYPACX YAGO  Z PYACHORKi,  i --
HOCHACE VERCE, HOCHACE NE -- HUTKA PALXCY MAE NATRAPiLi NA SHTOSXCi CVERDAE. nA
DALONi  MAEJ LYAZHAe  PARTABAK Z "PTUSHYNAGA VOKA". bOLXSH U PYACHORCY  NiCHOGA  NE
BYLO.
     mY VYDRAPALiSYA NA LUGAViNU i ASCYAROZHNA ABCHYSCiLi Z PARTABAKA RUDY GLEJ,
PERAMESHANY Z GLiNAJ. u PARTABAKU
     LYAZHAe SHMATOK  BELAJ MAT|RYi, VYDRANY, ViDACX, ZUBAMi. I NA G|TAJ ANUCHCY
BYLi NEVYRAZNYYA RUDYYA LiTARY: "vARONA ZABi..."
     ya ZNiZAe PLYACHYMA. chORT VEDAE, SHTO G|TA BYLO! ci  SVEDCHANNE,  SHTO rAMANA
ZABie vARONA, Ci PROSXBA DA vARONY ZABiCX KAGOSXCi. rYGOR PAGLYADZEe  NA MYANE
HALODNYMi VACHYMA.
     -- z'YASAVALi, PAN aNDR|J.  zAGNAe YAGO  SYUDY  vARONA.  zAeTRA BUDZEM YAGO
BRACX.
     -- chAMU ZAeTRA? mOZHA, EN Z'YAViCCA YAKRAZ SENNYA.
     --  sENNYA PYATNiCA.  pAN ZABYe PRA G|TA. bANDZYUKA,  YAK  KAZHUCX, SHUKAJ  U
CARKVE. sVYATYYA NADTA DY  BOZHYYA.  r|ZHUCX Z iMEM SVYATOJ TROJCY NA VUSNAH.  yaNY
PRYJDUCX ZAeTRA, BO STRACiLi CYARPENNE. IM PATR|BNA PAZBAViCCA  AD  CYABE.  --
pAMAeCHAe,  VOCHY  SPALAHNULi  NYADOBRYM  POLYMEM:  -- zAeTRA  NAR|SHCE  PRYVYADU
MUZHYKOe. z ViLAMi. I TABE DAMO. kALi Z NAMi, DYK DA  KANCA. bUDZEM VARTAVACX
LYA  PAVALENAJ AGARODZHY. I eSiH  PAKLADZEM,  USiH. pAD  SAMY  KORANX  CHORTAVA
SEMYA...
     mY PAJSHLi RAZAM DA bALOTNYH yaLiN i TAM DAVEDALiSYA, SHTO nADZEYA rAMANAeNA
NE ADNA. u  YAE SYADZEe PAN gARABURDA. yaNOeSKAYA ZA APOSHNiYA DNi eNiKALA MYANE, A
KALi MY SUSTRAKALiSYA -- ADVYARTALA PACYAMNELYYA, SUMNYYA, YAK ASENNYAYA VADA, VOCHY.
     tAMU  YA PRAZ  AHMiSTRYNYU VYKLiKAe  YAE e NiZHNYUYU ZALU, DZE  rYGOR ZMROCHNA
GLYADZEe  NA SVYATOGA yuRYYA, TAKi  SAMY MAGUTNY i VYSOKi,  YAK STATUYA.  yaNOeSKAYA
VYJSHLA, i rYGOR SARAMLiVA PADCYAGNUe PAD KR|SLA NOGi, BO NATAPTAe NA PADLOZE.
aLE  GOLAS  YAGO PA-RANEJSHAMU BYe GRUBY, KALi  EN  ZVYARTAeSYA DA  YAE, TOLXKi e
GLYBiNi NESHTA NEPRYKMETNA DRYZHALA.
     --  sLUHAJCE, YASNAYA PANi.  mY ZNAJSHLi KARALYA sTAHA.  g|TA vARONA. dAJCE
MNE PARU STR|LXBAe. zAeTRA MY SKONCHYM Z iMi.
     -- dAR|CHY, -- PERABie YA, -- YA PAMYLieSYA TADY.  ya PYTAeSYA e  VAS, Ci  NE
VEDAECE VY CHALAVEKA, PROZViSHCHA YAKOGA PACHYNAECCA Z "liKOL...". zARAZ YA PYTAYU,
Ci NE VEDAECE VY CHALAVEKA, MYANUSHKA YAKOGA "liKOL",  PROSTA "liKOL"? g|TA SAMY
NEBYASPECHNY CHALAVEK U G|TAJ BANDZE, MAGCHYMA, NAVAT NATHNiCELX.
     -- nE! -- RAPTAM KRYKNULA YANA, ZASUNUeSHY KONCHYKi PALXCAe U ROT. vOCHY YAE
PASHYRYLiSYA, ZASTYGLi e TUZE. -- nE! nE!
     -- hTO EN TAKi? -- ZMROCHNA SPYTAe rYGOR.
     --  pASHKADUJCE, PASHKADUJCE  MYANE! g|TAGA NE MOZHA BYCX... ¨N TAKi DOBRY,
SHCHYRY. ¨N TRYMAe sVECiLOViCHA i MYANE NA KALENYAH. tADY NASH DZiCYACHY YAZYK NE MOG
VYMAViCX YAGO iMYA,  MY YAGO PERAKRUCHVALi, i Z G|TAGA NARADZiLASYA MYANUSHKA, YAKOJ
MY NAZYVALi YAGO TOLXKi MiZH SABOYU. nYAMNOGiYA VEDALi YAE.
     -- hTO G|TA? -- NYAeMOLXNA SKAZAe rYGOR, RUHAYUCHY KAMENNYMi SKiViCAMi.
     I  TADY YANA ZAPLAKALA.  pLAKALA eZAHLEB, YAK  DZiCENAK. I  PRAZ  RYDANNi
NAR|SHCE VYRVALASYA:
     -- pAN liKOL... PAN rYGOR dUBATOeK.
     ya BYe URAZHANY e SAMAE S|RCA. ya ASLUPYANEe, YA ZADYHAeSYA:
     --  nE  MOZHA BYCX!  shTO VY! tAKi DOBRY CHALAVEK!  I, GALOeNAE, YAKAYA  YAMU
KARYSCX!
     a PAMYACX  PASLUZHLiVA  PADSUNULA SLOVY ADNAGO Z  MYARZOTNiKAe PAD DR|VAM:
"lYUBiCX STARAZHYTNAE". I  NAVAT  NEVYADOMAE  "iCHKi NA..." Z LiSTA  sVECiLOViCHU
RAPTAM ZAKANAMERNA PERATVARYLASYA  e  LYUBiMAE PRYSLOeE dUBATOeKA: "bALESNiCHKi
NASHY, SHTO G|TA ROBiCCA NA ZYAMLi?!"
     ya PRACER VOCHY, ADAGNAe ACHMUR|NNE:
     -- nE, NE MOZHA BYCX. yaKAYA YAMU KARYSCX, EN ZUSiM i NE SPADCHYNNiK PANi.
     I TUT ADGADKA BLiSKAViCAJ SHUGANULA e MAEJ GALAVE:
     -- pACHAKAJCE  TUT, nADZEYA  rAMANAeNA. pACHAKAJ, rYGOR. ya  PRAJDU DA PANA
gARABURDY. pASLYA MNE TR|BA BUDZE PERABRACX R|CHY bERMANA.
     -- dOBRA, -- SUMNA SKAZALA yaNOeSKAYA. -- yaGO PAHAVALi eZHO.
     I  YA PABEG PA SHODAH. dUMKi MAE iSHLi e  DVUH KiRUNKAH. pERSHAE: dUBATOeK
MOG  DAMOViCCA Z  bERMANAM  (TOLXKi  CHAMU EN ZABie  YAGO?). dRUGOE: gARABURDA
TAKSAMA MOG NEYAK ZALEZHACX AD dUBOTOeKA.
     IRVANUe  DZVERY.   nASUSTRACH  MNE  Z  KR|SLA  eSTAe  PAZHYLY  MUZHCHYNA  Z
GAMERYCHNYMi LYAZHKAMi. ¨N ZDZieLENA GLYADZEe NA MOJ RASHUCHY TVAR.
     --  pRABACHCE, PAN gARABURDA, --  R|ZKA KiNUe YA, YAK U ViR  SKOKNUe. -- ya
PAViNEN PASTAViCX  PERAD  VAMi  ADNO  PYTANNE. pRA  VASHY  ADNOSiNY  Z  PANAM
dUBATOeKAM. nASHTO VY DALi G|TAMU CHALAVEKU TAK ZAeLADACX VAMi?
     ¨N VYGLYADAe  YAK SPAJMANY NA MESCY KRADZYAZHU.  niZKi LOB YAGO  PACHYRVANEe,
VOCHY ZAMiTUSiLiSYA. aLE, ViDACX, PA MAiM TVARY EN ZRAZUMEe, SHTO ZHARTAVACX  SA
MNOYU NELXGA.
     -- shTO ZROBiSH... v|KSALi, -- ZAMARMYTAe EN.
     I ZNOe YA TRAPie U MiSH|NX, MECYACHY e NEBA:
     --  vY DALi  PANU dUBATOeKU V|KSALi PAD  MAENTAK yaNOeSKAJ, YAKi  VAM  NE
NALEZHYCX.
     -- g|TA BYLA TAKAYA MiZ|RNAYA KOLXKASCX GROSHAJ. uSYAGO  TRY TYSYACHY RUBLEe.
pSARNYA PATRABUE TAK MNOGA...
     uSE PACHYNALA  STAVACX NA SVAE MESCA.  pYAKELXNY PLAN  dUBATOeKA  YASNEe U
MAiH VACHAH.
     -- pA T|STAMENTU rAMANA yaNOeSKAGA, -- ZAMARMYTAe EN, ABiRAYUCHY DRYZHACHYMi
PALXCAMi   NESHTA  Z  ViZiTKi,  --  USTAeLENA   TAKAYA  SUBSTYTUCYYA.  sPADCHYNU
ATRYMLiVAYUCX  DZECi  yaNOeSKAJ... -- I ZHALASNA  GLYANUe MNE e VOCHY.  -- IH  NE
BUDZE. yaNA ZH PAMR|... yaNA HUTKA PAMR|... p-PASLYA iH -- MUZH.  a YANA VAR'YATKA,
HTO Z EJ  AZH|NiCCA?..  pASLYA, NASTUPNAYA  PRYSTUPKA, APOSHNiYA  yaNOeSKiYA. a  iH
NYAMA, NYAMA  PASLYA  SMERCi  sVECiLOViCHA.  a  YA  SVAYAK  yaNOeSKiH PA PRALCY,  Z
ZHANOCHAGA, TAK  BY MOViCX, BOKU. kALi NE BUDZE DZYACEJ i MUZHA -- PALAC MOJ. --
I EN ZAENCHYe: -- aLE YAK  YA MOG CHAKACX?  ya  eVESX U V|KSALYAH. ya TAKi NYASHCHASNY
CHALAVEK.  I BOLXSHASCX PAPER SKUPie PAN rYGOR... I YASHCH| TRY TYSYACHY DAe. zARAZ
EN TUT BUDZE GASPADAROM.
     --  pASLUHAJCE, -- HOLADNA KiNUe  YA, -- TUT BYLA, ESCX i  BUDZE  TOLXKi
ADNA GASPADYNYA, PANi nADZEYA yaNOeSKAYA.
     -- ya NE SPADZYAVAeSYA NA SPADCHYNU. yaNOeSKAYA eSE ZH MAGLA VYJSCi ZAMUZH... I
YA DAe dUBATOeKU DAeGAVOE ABAVYAZACELXSTVA PAD ZABESPYACH|NNE PALACA.
     -- dOBRA. sORAM Z VAMi NAVAT NE NACHAVAe. aLE  NYAeZHO VY  NE VEDAECE, SHTO
G|TA NYADZEJSNY Z FiNANSAVAGA BOKU eCHYNAK? shTO G|TA KRYMiNAL?
     -- nE, NE VEDAYU. ya BYe RADY.
     -- a VY  VEDAECE, SHTO  VY  SHTURHNULi  dUBATOeKA NA ZHAHLiVAE ZLACHYNSTVA,
YAKOMU i NAJMENNYA NA CHALAVECHAJ MOVE  NYAMA. chYM ViNAVATA BEDNAYA DZYAeCHYNA,  SHTO
VY PAZHADALi PAZBAViCX YAE ZHYCCYA?
     --  ya  PADAZRAVAe, SHTO  G|TA ZLACHYNSTVA, -- RAZRUMZAeSYA EN.  -- aLE MAYA
PSARNYA...
     --  gNiDA  VY! rUK TOLXKi  P|CKACX  NE  HOCHACCA.  vAMi  BUDZE  ZAJMACCA
GUBERNSKi  SUD.  a  PAKULX  SHTO YA SVAEJ  ULADAJ ZASADZHU  VAS  NA  TYDZENX  U
SUTAR|NNE G|TAGA  DOMA,  KAB  VY  NE MAGLi  PAPYAR|DZiCX iNSHYH MYARZOTNiKAe...
pAKULX SKONCHYCCA G|TAYA SPRAVA.
     -- g|TA GVALT, -- ZASKUGOLie EN.
     -- shTO VY VEDAECE  PRA NASiLXSTVA? -- KiNUe YA  YAMU. -- shTO VY  VEDAECE,
SMOeZH?
     pRAZ  PAeGADZiNY  rYGOR  ZASHTURHNUe gARABURDU e SKLYAPENNE BEZ  AKON PAD
C|NTRALXNAJ CHASTKAJ BUDYNKA. zhALEZNYYA DZVERY Z GRUKATAM ZACHYNiLiSYA.


rAZDZEL SHASNACCATY

     aGENXCHYK SVECHKi  MAYACHYe NEDZE DALEKA ZA CEMNYMi SHYBAMi. kALi YA  PADYMAe
VOCHY, YA BACHYe PORUCH Z iM ADBiTAK SVAJGO TVARU Z R|ZKiMi CENYAMi e VACHANiCAH.
     ya RAZBiRAe PAPERY bERMANA. mNE ZDAVALASYA eSE ZH, SHTO  YA ZMAGU ADSHUKACX U
iH  NESHTA CiKAVAE. bERMAN BYe  ZANADTA SKLADANY  HARAKTAR, KAB  ZHYCX PROSTAJ
AVECHKAJ.
     I  VOSX  YA  Z  VEDAMA GASPADYNi VYCYAGNUe USE  PAPERY Z  BYURO  NA  STOL,
PERAKLAe NA  YAGO  ZH KNiGi, LiSTY, DAKUMENTY  i SYADZEe, CHHAYUCHY AD  PYLU,  YAKi
GUSTA eKRYVAe G|TYYA R|LiKVii.
     ciKAVAGA BYLO, ADNAK, MALA.  tRAPieSYA  LiST  AD  MACi bERMANA, DZE  YANA
PRASiLA AB  DAPAMOZE,  i CHARNAViK LiSTA bERMANA EJ, DZE EN PiSAe, SHTO NA YAGO
eTRYMANNi  ZNAHODZiCCA BRAT, SHTO BRAT CYAPER NE PERASHKADZHAE MACi ZHYCX TAK, YAK
YANA  HOCHA, A  e ASTATNiM  YANY -- KViTY. g|TA BYLO DZieNA:  YAKi  BRAT, DZE EN
ZARAZ?
     pASLYA  YA  ADSHUKAe  NESHTA  NAKSHTALT  DZENNiKA,  DZE  PORUCH  Z  GRASHOVYMi
VYDATKAMi i VELXMi RAZUMNYMi ZAeVAGAMi PA BELARUSKAJ GiSTORYi  YA  PRACHYTAe i
TAKiYA-SYAKiYA RAZVAZHANNi bERMANA. vOSX NEKATORYYA:
     "pAeNOCHNA-zAHODNi KRAJ YAK  PANYACCE  -- FiKCYYA.  sPRAVA, MAGCHYMA, U TYM,
SHTO EN KRYVEJ i MOZGAM SVAiM SLUZHYCX iD|i  CALKAM  USYAGO KOSMASU, A NE PYACEH
GUBERNYAe,  RASPLACHVAECCA  ZA eSE i  GATUE  e GLYBiNi SVAEJ  NOVAGA mESiYU DLYA
eRATAVANNYA  LYUDSKOJ PARODY. tAMU YAGO LES  -- PAKUTAVACX. sPRAVA,  ADNAK,  NE
DATYCHYCCA LEPSHYH YAGO PRADSTAeNiKOe, LYUDZEJ SiLY, ARYSTAKRATAe DUHU".
     -- bACH TY, RYCAR DUHU, CHALAVEK SiLY e PRADZERTYH PORTKAH, -- BURKNUe YA.
     "aDZiNAYA LYUBOe MAYA -- BRAT. chASAM  MNE ZDAECCA, SHTO  eSE ASTATNiYA LYUDZi
ESCX KARYKATURY NA  YAGO,  i PATR|BNY  CHALAVEK,  YAKi PERARABie BY eSiH NA YAGO
KAPYL.  lYUDZi  PAViNNY BYCX  LYUDZXMi CEMRY.  tADY  e  iHNiH ARGANiZMAH LEPEJ
VYSOeVAECCA  NAPERAD  TOE CUDOeNA  ZHYVELXNAE,  SHTO MY  PAViNNY  ZBERAGACX  i
LYUBiCX.  hiBA  GENiJ NE ADDZYALYAECCA AD iDYETA  TOLXKi FiGAVYM  LiSTKOM,  YAKi
PRYDUMALi  SAMi  LYUDZi. bELAR|CKi  MYANE  RAZDRAZHNYAE  SVAEJ  ZVYCHAJNASCYU,  i,
DALXBOG, DLYA YAGO BYLO B LEPEJ, KAB EN HUTCH|J ZNiK".
     I YASHCH| ADZiN ZAPiS:
     "gROSHY -- |MANACYYA CHALAVECHAJ ULADY NAD STATKAM iNSHYH  (NA ZHALX!). tR|BA
BYLO B  NAVUCHYCCA  RABiCX  MAZGAVUYU KASTRACYYU  eSiM, HTO NE VARTY  SVYADOMAGA
ZHYCCYA. a LEPSHYM DAVACX BYAZMERNAE SHCHASCE, BO TAKAYA SHTUKA, YAK  SPRAVYADLiVASCX,
NE  PRADUGLEDZHANA SAMOJ PRYRODAJ. tAK i SA MNOYU.  mNE PATR|BEN SPAKOJ, YAKOGA
TUT  BOLXSH,  NiZH DZE-NEBUDZX,  i  GROSHY,  KAB  VYNASiCX  iD|YU, DZELYA  YAKOJ YA
Z'YAVieSYA NA SVET, iD|YU VYALiKAPYSHNAJ i NADZVYCHAJNAJ  NESPRAVYADLiVASCi.  I MNE
ZDAECCA,  SHTO  PERSHAJ  PRYSTUPKAYU MAGLA B BYCX  PERAMOGA NAD  TYM,  DA  CHAGO
iMKNECCA MAE CELA i SHTO, ADNAK, NEABHODNA ZNiSHCHYCX,  NAD GASPADYNYAJ bALOTNYH
yaLiN.  yaNA  eSE  ADNO  ASUDZHANA SLYAPYM  LESAM  NA ZNiSHCH|NNE.  nA  EJ PRAKLEN
SPRAeDZHVAECCA Z'YAeLENNEM  DZiKAGA PALYAVANNYA PAD  MURAMi  PALACA.  yaNA  BOLXSH
TRYVALAYA,  NiZH  YA  DUMAe, DAG|TULX  NE  ZVAR'YACELA.  kAROLX  sTAH  SLABY,  i
VYPRAViCX  YAGO  PAMYLKi SUDZHANA MNE. I, ADNAK, YA RAeNUYU YAE  DA  eSiH MALADYH
LYUDZEJ i ASABLiVA  DA bELAR|CKAGA.  uCHORA  STRALYAe  PA  iM i BYe VYMUSHANY NA
R|TYRADU. dR|NNA STRALYAYU".
     nASTUPNY LiSTOK:
     "mAGCHYMA,  KALi  YA VYKANAYU  ROLYU  BOSKAJ  SiLY,  VYSH|JSHAGA  NAKANAVANNYA
(BYVALA ZH TAKOE SA ZVYCHAJNYMi SMERTNYMi), DUHi ZLA PAKiNUCX G|TYYA MYASCiNY, i
YA STANU GASPADAROM. pERAKONVAe KALiSX bELAR|CKAGA, SHTO GALOeNAYA NEBYASPEKA --
PALYAVANNE. a YAKAYA NEBYASPEKA AD ZDANYAe? INSHAYA SPRAVA mALY chALAVEK.
     zOLATA,  ZOLATA!  tYSYACHY PANEGiRYKAe  TR|BA  SPYAVACX  ULADZE  TVAEJ NAD
DUSHAMi  LYUDZEJ.  tY  eSE:  PYALYUSHKA DZiCYACi,  KUPLENAE  TABOYU CELA  DZYAeCHYNY,
SYABROeSTVA, LYUBOe i  eLADA, MOZG NAJVYALiKSHYH GENiYAe, NAVAT  PRYSTOJNAYA YAMA e
ZYAMLi. I DA eSYAGO G|TAGA YA PRAB'YUSYA".
     ya SKAMYACHYe PAPERKi i DA BOLYU SCiSNUe PALXCY:
     -- bRYDOTA!
     I RAPTAM SYAROD iNSHYH  PAPERAK RUKA MAYA NATRAPiLA NA  SKLADZENY e CHATYRY
STOLKi ARKUSH  PERGAMENTU. ya RASKLAe YAGO NA KALENYAH i TOLXKi GALAVOYU HiTANUe:
G|TA BYe  PLAN BUDYNKA  e bALOTNYH yaLiNAH,  PLAN  hVI STAGODDZYA.  I NA G|TYM
PLANE VYRAZNA  BYLO AZNACHANA, SHTO SLUHAVAK U MURAH PALACA  AZH  CHATYRY, i YANY
TAK SHAVANY e  PLAFONE, SHTO ADSHUKACX iH NiYAK NELXGA. miZH  iNSHYM,  ADNA Z  iH
VYALA  AD  SUTAR|NNYAe  PAD  PALACAM  DA  PAKOYA LYA  BiBLiYAT|Ki  (NAP|eNA,  KAB
PADSLUHOeVACX RAZMOVY VYAZNYAe), A DRUGAYA  ZLUCHALA BiBLiYAT|KU, ZAKiNUTYYA PAKOi
DLYA SLUG  NA PERSHYM PAVERSE  i...  PAKOJ, U YAKiM  ZHYLA yaNOeSKAYA. dZVE DRUGiYA
BYLi NEVYADOMA DZE: VYHADY iHNiYA BYLi e KALiDORY, DZE ZHYLi YA  i yaNOeSKAYA, ALE
DALEJSHY iH HOD BYe STARANNA ZACERTY PALXCAMi.
     mYARZOTNiK ADSHUKAe PLAN U ARHiVE i SHAVAe YAGO.
     I  BYLO  YASHCH| TOE-SEE CiKAVAE.  u  VONKAVYM  MURY PALACA BYLA  PUST|CHA,
VYRAZNA BYe ADZNACHANY VUZKi PRAHOD i TRY  NEJKiYA KLETUSHKi. a VYHAD Z PRAHODA
BYe NAMECHANY YAKRAZ ZA PAVAROTKAJ KALiDORA, DZE  YA KALiSXCi ADDZiRAe DZVERY e
SAPRAeDY ZABiTYM PAKOi.
     ya  LAYAeSYA TAK, YAK NiKOLi e ZHYCCi. shMAT NEPRYEMNASCEJ MiNULA B, KALi B YA
ABSTUKAe TAM SCENKi, ABSHYTYYA  PANELYAMi.  aLE NE POZNA BYLO i ZARAZ. ya SHAPie
SVECHKU, GLYANUe NA GADZiNNiK  (PALOVA  NA ADZiNACCATUYU NOCHY)  i  HUTKA  PABEG
PERAHODAMi DA SVAJGO KALiDORA.
     sTUKAe YA, NAP|eNA,  Z PALOVU GADZiNY, PAKULX NE NATRAPie NA MESCA, YAKOE
ADKAZALA NA  STUK  GULKiM  VODGUKAM, BYCCAM YA  LUPie  DNO BOCHKi. ya  SHUKAe NA
PANELi MESCA, ZA YAKOE MOZHNA eZYACCA  i ADDZERCi YAE AD  ASTATNiH, ALE DAR|MNA.
pASLYA PABACHYe  U ADNYM MESCY LEGKiYA DRAPiNY, PAKiNUTYYA YAK BYCCAM NAZHOM. tAMU
YA DASTAe SCiZORYK i PACHAe TORKACX  iM  U LEDZX PRYKMETNYYA SHCHYLiNY  MiZH G|TAJ
CHASTKAJ PANELi i  ASTATNiMi.  dAVOLi HUTKA MNE eDALOSYA NAMACACX  LYAZOM  NAZHA
NESHTA,  SHTO PADDAVALASYA. ya NACiSNUe MACNEJ -- NESHTA ZARYPELA, i PASLYA PANELX
PAVOLXNA PACHALA PAVAROCHVACCA VAKOL SVAJGO C|NTRA, KAZHUCHY MNE VUZKUYU SHCHYLiNU.
ya  PAGLYADZEe NA ADVAROTNY  BOK PANELi e TYYA MESCY, KUDY TORKAe LYAZOM, -- TAM
BYLA GLUHAYA  DOSHKA,  ZNUTRY PANELX ADCHYNiCX NA KALiDOR  BYLO NELXGA. ya NAVAT
SPUSCieSYA BYe UNiZ  PRYSTUPAK NA  PYATNACCACX, ALE DZVERY  ZA SPiNOYU  ZHALASNA
ZASPYAVALi, YA PABEG DA iH i YAKRAZ SVOECHASOVA PASPEe PRYTRYMACX iH  NAGOYU, KAB
YANY  NE  ZAHLOPNULiSYA.  nE,  ASTAVACCA  e NEJKAJ  PACUKOVAJ NARY  ADNAMU,  Z
PAGROZAJ  PRASYADZECX TUT DA DRUGOGA  PRYSH|SCYA, DY YASHCH| Z ABGARKAM SVECHKi  --
G|TA BYLO GLUPSTVAM.
     tAMU YA PAKiNUe DZVERY NAPAeZACHYNENYMi, PAKLAeSHY LYA VOSi eLASNUYU HUSTKU,
A  SAM  SEe  NEPADALEK  NA  PADLOGU,  PAKLAeSHY NA  KALENi R|VALXVER.  sVECHKU
DAVYALOSYA ZAGASiCX, BO SVYATLO YAE MAGLO SPUDZiCX  iSTOTU, KALi B  YANA ZADUMALA
VYLEZCi Z  PATAEMNAGA HODU.  I, ADNAK, SVECHKA  ZA  PAVAROTKAJ KALiDORA, YAKAYA
GAR|LA  eSYU  NOCH, HOCX CXMYANA,  ALE  ASVYATLYALA KALiDOR, DY i  e  AKNO  LieSYA
NYAP|eNY SH|RY VODBLiSK.
     nE VEDAYU, KOLXKi YA TAK PRASEDZEe, UTKNUeSHY  PADBARODDZE  e KALENi. bYLO
KALYA  DVANACCACi,  KALi  RAPTAM DRYMOTA  PACHALA PADACX NA MYANE,  NAVALXVACCA
CYAZHARAM, STULYACX PAVEKi. I  YA  ePARTA DZYUBAe NOSAM, YAK Ni NAMAGAeSYA ZMAGACCA
SA SNOM:  DALiSYA  MNE  e ZNAKi MiNULYYA  BYASSONNYYA NOCHY. u  ADZiN  Z MOMANTAe
PRYTOMNASCX ADMOViLA MNE, i YA PRAVALieSYA KUDYSXCi e CEMNUYU DUSHNUYU BEZDANX.
     vY SPRABAVALi KALi-NEBUDZX SPACX  SEDZYACHY,  PRYCiSNUeSHY SPiNU  DA  MURA
ABO, LEPEJ,  DA DR|VA? pASPRABUJCE. vY  PERAKANAECESYA, SHTO PACHUCCE PADZENNYA,
YAKOE VY CHASAM ADCHUVAECE, LEZHACHY PAD CEPLAJ KOeDRAJ, ESCX SHOSTAE PACHUCCE, SHTO
PERAJSHLO NAM U SPADCHYNU AD  PRODKA NASHAGA, MALPY, SHTO YANO BYLO EJ NEABHODNA,
KAB NE ePASCi  Z  DR|VA. I, SEDZYACHY LYA DR|VA, VY e SNE BUDZECE PADACX VELXMi
CHASTA,  i  ADKRYVACX VOCHY, i ZNOe ZASYNACX. I NAR|SHCE DZieNYYA SNY AVALODAYUCX
VASHAJ DUSHOJ, ZNiKNE MiLXEN  GOD CHALAVECHAGA iSNAVANNYA,  i VAM ZDASCA, SHTO PAD
DR|VAM DAPATOPNY MAMANT iDZE NA  VADAPOJ i VOCHY PYACHORNAGA  MYADZVEDZYA  GARACX
Z-PAD SKALY.
     pRYBLiZNA e  TAKiM NASTROi BYe i YA. sNY...  sNY... mNE ZDAVALASYA, SHTO YA
SYADZHU  Z DOeBNYAYU NA  KALENYAH NEDZE  NA DR|VE  i  MNE STRASHNA ZLEZCi, BO PADA
MNOYU,  PA ZYAMLi, iDZE NEJKi PiT|KANTRAP. I NOCH, i STOGNUCX VAeKi ZA DR|VAMi.
u TOJ SAMY MOMANT YA ePAe i RASKRYe VOCHY.
     pROSTA  e   PAeCEMRY  RUHALASYA  PAeZ  MYANE   DZieNAYA  iSTOTA.   zYALENAE
STARADAeNYAE  eBRANNE BYLO  e PYLE  i PAVUCiNNi,  GALAVA, DOeGAYA,  VYCYAGNUTAYA
NAZAD, YAK  BOB, ZADUMENNA APUSHCHANA,  PAVEKi,  YAK U ZHABY, LEDZX  NE ZAKRYVALi
ZHURBOTNYYA VOCHY,  A RUKi BYLi APUSHCHANY eNiZ,  i DOeGiYA-DOeGiYA PALXCY iH AMALX
DASTAVALi DA ZYAMLi.
     mALY  chALAVEK bALOTNYH yaLiN PRAMiNUe MYANE i PRAPLYe DALEJ, A YA SACHYe ZA
iM  Z R|VALXVERAM. bUDYNAK BYe YAMU, ViDACX,  DOBRA ZNAEMY. ¨N  ADCHYNie AKNO,
PASLYA DRUGOE, PASLYA VYLEZ U ADNO. ya VYSUNUe ZA iM GALAVU i PABACHYe, SHTO G|TA
iSTOTA  Z  MALPYACHYM SPRYTAM iDZE PA VUZKiM, U  TRY PALXCY, KARNiZE. ¨N AMALX
BEG, YAK PAVUK, Z NECHALAVECHAJ ZHVAVASCYU. pA HODZE SPRAVY EN ADSHCHYKNUe Z GALiNY
LiPY,  YAKAYA PADYHODZiLA  DA  SCYANY,  NEKALXKi PLODZiKAe. pACHAMKAe  iH. aDNOJ
RUKOJ EN DAPAMAGAe SABE RUHACCA. pASLYA  EN  ZNOe PRALEZ  U KALiDOR,  ZACHYNie
VOKNY i PAVOLXNA  RUSHYe KUDYSXCi KALiDORAM,  STRASHNY e SVAEJ NECHALAVECHNASCi.
aDNOJCHY MNE PACHULASYA NEJKAE MARMYTANNE,  mALY  chALAVEK HLOPNUe SYABE PA LBE i
ZNiK U CEMRY, KUDY  NE DASTAVALA SVYATLO  DALEKAJ SVECHKi. ya HUTKA NAKiRAVAeSYA
ZA iSTOTAJ,  BO  BAYAeSYA  ZNiKNENNYA. kALi YA APYNUeSYA e CEMRY,  YA PABACHYe  DVA
ZZYAYUCHYH VOKi, SHTO GLYADZELi Z KUTA Z NEVYMOeNAJ PAGROZAJ.
     ya KiNUeSYA DA YAGO, ALE YANO ZASTAGNALA CYAZHKA i PABRYLO KUDYSX, HiSTAYUCHYSYA
NA NAGAH. uTAROPiLA NA MYANE SVOJ POZiRK, PASVARYLASYA PALXCAM.
     aSLUPYANEeSHY NA iMGNENNE,  YA APAMYATAeSYA, DAGNAe mALOGA chALAVEKA i SHAPie
YAGO ZA PLECHY. I RADASNA STRAPYANULASYA MAE S|RCA, BO G|TA NE BYLA ZDANX.
     kALi YA VYCYAGNUe G|TUYU iSTOTU NA SVYATLO, YANA TORKNULA SYABE PALXCAM U ROT
i SKAZALA NYAP|eNYM RYPYACHYM GOLASAM:
     -- gAM-GAM!..
     -- tY HTO TAKi? -- TRASYANUe YA YAGO ZA PLECHY.
     I mALY chALAVEK, BYLAYA ZDANX, ADKAZAe ZAVUCHANA:
     -- ya bAZYLX. ya bAZYLX.
     I RAPTAM HiTRASCX, YAKAYA BYVAE i e iDYETAe, ASVYACiLA YAGO VOCHY:
     -- ya VAS... BACHYe. gY-GY! ya SYADZEe PAD STALOM... PAD STALOM, BRAT  MYANE
KARMie. a VY RAPTAM -- SHASX!
     I  ZNOe  ZACHAMKAe  VYALiZNYM,  DA  VUSH|J,  ROTAM.  ya ZRAZUMEe  USE.  dVA
MYARZOTNiKi  --  KiRAeNiK DZiKAGA PALYAVANNYA i  bERMAN  -- DADUMALiSYA,  ULASNA
KAZHUCHY, DA  ADNAGO i  TAGO ZH  SAMAGA. bERMAN,  YAKi VEDAe,  SHTO EN Z'YAeLYAECCA
SVAYAKOM yaNOeSKAJ, PRYEHAe U bALOTNYYA yaLiNY i TUT NAPATKAe PLAN HADOe U MURAH
i SLUHAVAK. pASLYA G|TAGA EN  TAEMNA PAEHAe U  GORAD i, KiNUeSHY  MACi NA VOLYU
LESU, PRYVEZ SYUDY BRATA, YAKi NE TAMU  eNiKAe LYUDZEJ, SHTO  LYUBie SAMOTU. bRAT
PROSTA BYe  NEPAPRAeNYM iDYETAM,  i NEZDARMA e KLUBE ZDZiViLiSYA YAGO DR|NNAMU
VYHAVANNYU  (bERMAN, VYADOMA,  PRYVEZ  U  KLUB  NE  BRATA,  A NEJKAGA ZAHOZHAGA
CHALAVEKA).  kALi  EN  PRYVEZ  YAGO  SYUDY,  EN  ZMYASCie  YAGO  e  SVAiM  PAKOi,
KARYSTAYUCHYSYA TYM, SHTO DA YAGO NiHTO NE ZAHODZie, i ZAGADAe SYADZECX  CiHA. pAD
CHAS ADNAGO Z GADAVANNYAe YA i ZASPEe iH NA MESCY ZLACHYNSTVA. mALY chALAVEK TADY
SYADZEe PAD STALOM, i YA MOG BY SHAPiCX YAGO, PRACYAGNUeSHY RUKU.
     uNACHY bERMAN ZAVODZie  YAGO e HADY, i  TOJ KROCHYe  PA NACHNYH  PERAHODAH,
ABUDZHAYUCHY e SLUHAeKAH GUKi, YAKiYA CHULi ZHYHARY DOMA.
     zR|DKU YAGO VYPUSKALi i e  KALiDOR: U G|TYM  VYPADKU EN APRANAe NAZNAROK
PASHYTY STARY eBOR, A bERMAN CHAKAe YAGO LYA ADCHYNENYH DZVYAR|J HODU, BO ADCHYNiCX
iH  mALY chALAVEK NE  MOG.  sYADY-TADY YAMU  DAZVALYALi  PAGULYACX  i  NA  SVEZHYM
PAVETRY.  z MALPYACHYM,  A  HUTCH|J Z  PAVUCHYNYM SPRYTAM  EN BEGAe  PA KARNiZAH
BUDYNKA, GLYADZEe U ASVETLENYYA VOKNY  i, U VYPADKU TRYVOGi, MALANKAVA  ZNiKAe
ZA SHMATLiKiMi KUTAMi BUDYNKA.
     yaMU  TYM  LYAGCH|J  BYLO G|TA  RABiCX,  SHTO e  YAGO  PYACHORNYM MAZGU  ZUSiM
ADSUTNiCHAe iNSTYNKT SAMAZAHAVANNYA. ¨N iSHOe PA G|TYM KARNiZE  TAK RAeNADUSHNA,
YAK MY CHASAM, ZABAeLYAYUCHYSYA, iDZEM PA CHYGUNACHNAJ R|JCY.
     pAD CHAS ADNOJ TAKOJ PAGULYANKi i ADBYLOSYA YAGO SPATKANNE SA  MNOYU. shTO  ZH
ZDARYLASYA PASLYA? "liKOL"  DASLAe MNE LiST, U YAKiM, KAB VYBAViCX MYANE Z HATY,
R|KNUe ZDURU, SHTO VEDAE SHTOSXCi PRA mALOGA chALAVEKA. bERMAN, YAKi  APOSHNi CHAS
SACHYe ZA MNOYU, PRACHYTAe LiST i PAJSHOe NA MESCA SUSTR|CHY, KAB NEYAK  DAMOViCCA
Z NEVYADOMYM. tAM YAGO  PALiCHYLi ZA MYANE,  i ADBYLASYA TRAGEDYYA, POZNiM SVEDKAM
YAKOJ YA BYe.
     a KARLA SYADZEe USE  G|TYYA DNi e HADAH, NE  MAYUCHY ZMOGi VYLEZCi, i ZUSiM
ZASLAB Z GOLADU.  kAB YA NE ADCHYNie DZVERY -- EN, NAP|eNA, PAMER BY, TAK i NE
ZDAGADAeSHYSYA, CHAMU PAKiNUe YAGO TOJ, SHTO ZAeZHDY YAGO GADAVAe i PESCie.
     shTO MNE BYLO RABiCX Z iM?  nYASHCHASNY MALY  iDYET NE BYe ViNEN U TYM, SHTO
YAGO STVARYLi  TAKiM  NA  SVET. tUT  EN  i  VYBYVAE Z  NASHAGA  APAVYADANNYA.  ya
NAGADAVAe YAGO, ABVYASCie yaNOeSKAJ AB KANCHYNE ADNAGO Z PRYViDAe, YAKiYA NASYALYALi
PALAC bALOTNYH yaLiN,  i NASTUPNAGA DNYA ADASLAe YAGO e  PAVYATOVUYU BALXNiCU DLYA
VAR'YATAe.
     I  ePERSHYNYU  G|TYM  VECHARAM  YA  BACHYe,  SHTO  NADZEYA ZAGAR|LASYA e  VACHAH
GASPADYNi bALOTNYH yaLiN CEPLYM, PAKULX SHTO YASHCH| SLABYM AGENXCHYKAM.


rAZDZEL SEMNACCATY

     -- tY, rYGOR?
     -- ya, aNDRUSX. pRAeDZiVEJ, MY.
     ya PRACYAGNUe  rYGORU RUKU. g|TA NOCH, PASLYA TOJ, U YAKUYU  YA SPAJMAe mALOGA
chALAVEKA,  BYLA PERSHAJ  ZA  eVESX CHAS BYASHMARNAJ MESYACHNAJ NOCHCHU. pOeNY MESYAC
ZALiVAe  TARFYANYYA BALOTY,  PUSTKi, PARK bALOTNYH  yaLiN  BLAKiTNYM  SR|BRAM i
DALEKA-DALEKA BLiSHCHAe  U  AKENCY NEJKAJ SAMOTNAJ HATY.  nOCHCHU PAHALADZELA, i
ZARAZ BALOTY "PACELi", NARADZHAYUCHY e YAMiNKAH KASMYLi BELYH RUHLiVYH TUMANOe.
     rYGOR VYSTUPie Z-ZA HMYZOe, YAKiYA LYAZHALi  LYA PAVALENAJ AGARODZHY, A ZA iM
Z'YAViLiSYA Z CEMRY LYUDZi, CHALAVEK DVANACCACX.
     tO  BYLi  MUZHYKi. uSE  e  KAZHUHAH  MEHAM  NAVERH,  U  ADNOLXKAVYH BELYH
MAGERKAH, Z ADNOLXKAVYMi CHYRVONYMi LAPAMi.
     I eSE YANY e  MESYACHNYM  SVYATLE  BYLi NA ADZiN TVAR:  YAK BYCCAM SAMA G|TA
ZYAMLYA  ADNACHASOVA  NARADZiLA iH.  u DVUH  YA PABACHYe DOeGiYA  STR|LXBY,  YAK  U
rYGORA,  ADZiN  TRYMAe  U  RUKAH  PULGAK,  ASTATNiYA  BYLi  eZBROENY  DOeGiMi
RACiSHCHAMi i ViLAMi, A ADZiN NAVAT PROSTAJ DUBiNAJ.
     -- g|TA HTO? -- ZDZieLENA SPYTAe YA.
     -- mUZHYKi, -- NUTROM PRAGUDZEe rYGOR. -- hOPiCX CYARPECX. dVA TYDNi TAMU
DZiKAE PALYAVANNE  ZATAPTALA NA VERASOVAJ PUSTCY  BRATA  VOSX G|TAGA  MUZHYKA.
miHALAM YAGO ZAVUCX.
     miHAL SAPRAeDY NAGADVAe "miHALA -- BURAGA DZEDZiNA". gLYBOKiYA MALENXKiYA
VOCHKi, SKULY SHYROKiYA, RUKi  i NOGi -- NE  GORSH YAK U dUBATOeKA. vOCHY YAGO BYLi
CHYRVONYMi i  APUHLYMi, RUKi TAK SCiSNULi ViLY, SHTO  AZH SUGLOBY PALXCAe STALi
BELYMi. gLYADZEe EN ZMROCHNA i PAHMURA, ALE RAZUMNA.
     -- hOPiCX,  --  ZNOe  SKAZAe  rYGOR.  -- zARAZ NAM  TOLXKi  PAMiRACX  i
ZASTALOSYA.  a PAMiRACX  MY  NE  HOCHAM.  I TY,  bELAR|CKi,  KALi  SHTO-NEBUDZX
ZAeVAZHYSH,  MAeCHY. g|TA  SPRAVA NASHA.  I bOG  DAZVALYAE  NA  KANAKRADA -- USiM
MiRAM. sENNYA MY iH ADVUCHYM NE TOLXKi LYUDZEJ TAPTACX, ALE i HLEB ESCi.
     -- g|TA eSE?
     --  nE, -- SKAZAe MOJ NAVAZ'YAeLENY chORTAe bACXKA, --  G|TYYA, NA  CHALE Z
miHALAM,  ZASTANUCCA TUT,  PAD  TVAEJ RUKOYU. a  MAE CHAKAYUCX LYA  BALOTA,  SHTO
AKRUZHAE  yaNOeSKUYU PUSHCHU, LYA vEDZXMAKOVAJ STUPY. tAM YASHCH|  DVA DZESYATKi. kALi
YANY  POJDUCX TAM -- MY iH  SUSTR|NEM, KALi YANY  POJDUCX NEVYADOMAJ NAM, iNSHAJ
DAROGAJ  -- SUSTR|NECE VY. mY  TRYMAEM PAD UVAGAJ PUSHCHU, hALODNUYU LAGCHYNU  i
PUSTKi,  SHTO  PORUCH.  vY  -- bALOTNYYA  yaLiNY. sUSTR|CHA,  KALi  SHTO TAKOE,  U
hALODNAJ LAGCHYNE. kALi SPATR|BiCCA DAPAMOGA -- DASYLAJCE CHALAVEKA.
     I rYGOR ZNiK U CEMRY.
     mY  ZRABiLi ZASADU. ya ZAGADAe SHASCi MUZHYKAM RAZMYASCiCCA PAABAPAL DAROGi
LYA  SAMAJ  PAVALENAJ AGARODZHY,  TROM -- TROHi  DALEJ.  aTRYMAeSYA MYASHOK, ABO,
LEPEJ,  NERAT.  tROE PAViNNY BYLi,  U  VYPADKU CHAGO, PERAGARADZiCX PALYAVANNYU
SHLYAH ADSTUPLENNYA. sAM YA STAe ZA VYALiKiM DR|VAM LYA SAMAJ SCEZHKi.
     ya  ZABYeSYA YASHCH| SKAZACX, SHTO  NA  KOZHNAGA  Z NAS  BYLO PA  TRY PAHODNi.
dASTATKOVA BYLO, KAB ASVYATLiCX, U VYPADKU PATR|BY, USE.
     mAE  LYUDZi e  SHKURAH  YAK  LYAGLi, TAK i  ZRASLiSYA Z ZYAMLEYU, NELXGA  BYLO
ADROZNiCX  iH  AD ZVYCHAJNYH KUPiN, A SH|RAYA AeCHYNA ZLiVALASYA Z SH|RAJ, ZABiTAJ
VOSENNYU, TRAVOJ.
     tAK MY LYAZHALi  DAVOLi  DOeGA.  mESYAC PLYe NAD  BALOTAMi, MiLXGACELi TAM
NEJKiYA BLAKiTNYYA iSKRY, TUMAN TO SPLYVAe U SUC|LXNUYU, KANYU PA KALENA, SMUGU,
TO ZNOe RASPAeZAeSYA.
     yaNY Z'YAViLiSYA, YAK ZAeZHDY, NECHAKANA.  dVA DZESYATKi  TUMANNYH KONNiKAe NA
TUMANNYH KONYAH. bYAZGUCHNA i GROZNA NASOeVALiSYA YANY. nE ZViNELi CUGLi, NE CHUCX
BYLO CHALAVECHYH GALASOe. bYAZLYUDNAYA MASA  RUHALASYA DA NAS. rAZVYAVALiSYA  DOeGiYA
VALASY i PLASHCHY. pALYAVANNE iMCHALA.
     a NAPERADZE, YAK RANEJ, SKAKAe KAROLX sTAH, PRYKRYeSHY KAPELYUHOM TVAR. mY
CHAKALi, SHTO  YANY PRYLYATUCX, YAK VECER,  ALE  KROKAe ZA  STO YANY... SPESHYLiSYA,
PAVAZiLiSYA  LYA KONSKiH NOG, i, KALi PAEHALi  PASLYA G|TAGA, PAEHALi PAVOLXNYM
KROKAM, DA NAS DALYACEe ZUSiM NECHAKANY PASLYA MAeCHANNYA LYASK KAPYTOe.
     pAVOLXNA  NABLiZHALiSYA  YANY.  vOSX  MiNULi  DRYGVU,  VOSX  PAD'EHALi  DA
AGARODZHY, VOSX MiNULi YAE. kAROLX sTAH EHAe PROSTA  NA MYANE, i YA PABACHYe, SHTO
TVAR YAGO BELY, YAK KR|JDA.
     vOSX EN AMALX LYA MAJGO DR|VA.  ya STUPie Z-ZA YAGO i eZYAe KANYA ZA ABROCX.
aDNACHASOVA LEVAJ RUKOYU, U  YAKOJ AKRAMYA R|VALXVERA BYe U MYANE ST|K, YA PASUNUe
YAGONY KAPYALYUH NA PATYLiCU.
     tRUPNA-BLEDNY, GLYADZEe NA MYANE VYALiKiMi MERTVYMi VACHYMA TVAR vARONY. aD
NECHAKANASCi EN, NAP|eNA, NE VEDAe, SHTO RABiCX, ALE ZATOE YA DOBRA VEDAe G|TA.
     -- dYK G|TA VY KAROLX sTAH? -- SPYTAe YA CiHA.
     I PERACYAGNUe YAGO ST|KAM PA TVARY.
     kONX vARONY STAe DYBKi i KiNUeSYA AD MYANE e NATOeP.
     u TOJ SAMY MOMANT GRYMNULi STR|LXBY ZASADY, i eSE ZAKRUCiLASYA e SHALENYM
MORY  AGNYU. uSTAVALi DYBKi  KONi,  PADALi KONNiKi,  HTOSXCi  NEMA KRYCHAe.  ya
ZAPAMYATAe TOLXKi TVAR  miHALA, YAKi  HLADNAKROeNA C|LieSYA Z  DOeGAJ STR|LXBY.
sNOP AGNYU VYRVAeSYA Z YAE. pOTYM PRAPLYe PERADA MNOYU TVAR SKULASTAGA  HLOPCA Z
DOeGiMi KASMYLYAMi VALASOe, SHTO PADALi  NA LOB. hLOPEC G|TY PRACAVAe  ViLAMi,
YAK NA TAKU, PASLYA eZNYAe iH i Z ZHAHLiVAJ SiLAJ USADZie U ZHYVOT KANYA, SHTO STAe
NA DYBKi. kONNiK, KONX i HLOPEC UPALi RAZAM. a YA STAYAe i, NYAGLEDZYACHY NA TOE,
SHTO STR|LY NAR|SHCE  ZAGUCHALi i Z iHNYAGA  BOKU,  SHTO KULi PASViSTVALi LYA MAEJ
GALAVY, NA VYBAR STRALYAe PA KONNiKAH, SHTO  MiTUSiLiSYA e NASHYM KOLE. zZADU iH
TAKSAMA PALiVALi AGNEM.
     -- bRATKi, NAM ZDRADZiLi!
     -- dASKAKALiSYA!
     -- rATUJCE!
     -- bOZHA! bOZHUHNA!
     nA  TVARAH G|TYH BANDZYUKOe YA PABACHYe  ZHAH, i  RADASCX  POMSTY AVALODALA
MNOYU. IM TR|BA BYLO DUMACX  RANEJ PRA TOE, SHTO ADPLATA PRYHODZiCX. ya  BACHYe,
YAK CHALAVEK Z DUBiNAJ UDZERSYA e SYAR|DZiNU KONNAGA NATOePU i Bie  EYU NAVODMASH.
uSYA   ZASTAR|LAYA  YARASCX,   USE   DOeGACYARPENNE  ZARAZ  VYBUHNULA  PRYPADKAM
NECHUVANAGA ZAPALU, BAYAVOJ  SMELASCi. hTOSXCi RYeCOM SCYAGNUe Z SYADLA ADNAGO Z
PALYAeNiCHYH, i KONX PACYAGNUe YAGO GALAVOYU PA KAR|NNYAH.
     pRAZ  DZESYACX  HViLiN USE  BYLO  SKONCHANA.  kONi  BEZ  SEDAKOe PRACYAGLA
GiGATALi, PEHCYARAMi LYAZHALi  NA ZYAMLi ZABiTYYA i  PARANENYYA. tOLXKi vARONA, YAK
D'YABAL,  KRUCieSYA  SYAROD MUZHYKOe, ADBiVAYUCHYSYA MYACHOM. r|VALXVER EN ZACiSNUe U
ZUBAH.  bie  EN  VELXMi  DOBRA.  pASLYA  PABACHYe U  NATOePE  MYANE.  tVAR  YAGO
PERAKRYVieSYA TAKOJ ZHAHLiVAJ NYANAViSCYU, SHTO NAVAT ZARAZ YA PAMYATAYU YAGO i CHASAM
BACHU e SNE.
     sTAPTAeSHY KANEM ADNAGO Z SYALYAN, EN SHAPie R|VALXVER:
     -- tRYMAJSYA, PADLA! aDNYAe YAE! tABE TAKSAMA NE MiLAVACCA!
     sELYANiN Z DOeGiMi VUSAMi PACYAGNUe YAGO ZA NAGU Z KANYA.  I TOLXKi  TAMU YA
NE ePAe NA ZYAMLYU Z DZiRKAJ U CH|RAPE. vARONA ZRAZUMEe, SHTO YAGO ZARAZ SCYAGNUCX
Z KANYA, i STR|LAM VA ePOR PAKLAe NA MESCY DAeGAVUSAGA.
     I TADY  YA, PASPEeSHY eSTAViCX NOVYYA PATRONY,  VYSADZie  U YAGO  eSE SH|SCX
KULX. vARONA  HiTNUeSYA  e  SYADLE,  HAPAYUCHYSYA  RUKAMi ZA PAVETRA, ALE  eSE  ZH
PAVARACie  KANYA, ZBie NA ZYAMLYU SKULASTAGA  HLOPCA  i  PAMCHAe  U NAPRAMKU  DA
BALOT. ¨N USE HAPAeSYA RUKAMi ZA PAVETRA, ALE YASHCH| SYADZEe  U  SYADLE i RAZAM Z
SYADLOM (ViDACX, LOPNULA PAPRUGA) Z'YAZDZHAe NABOK, PAKULX NE  PAViS PARALELXNA
ZYAMLi.  kONX  ZBOCHYe,  i GALAVA  vARONY Z  MAHU  eDARYLASYA AB  KAMENNY  SLUP
AGARODZHY.
     vARONA  Z'EHAe  Z SYADLA  i GOPNUeSYA  AB  ZYAMLYU, ZASTAeSYA LYAZHACX  NA  EJ
NERUHOMY, MERTVY.
     rAZGROM BYe POeNY. sTRASHNAE DZiKAE PALYAVANNE  LYAZHALA NA ZYAMLi, RAZBiTAE
RUKAMi ZVYCHAJNYH MUZHYKOe U  PERSHY  ZH  DZENX, KALi YANY TROSHKi PADNATUZHYLiSYA i
PAVERYLi SVAiM  PRYMHLiVYM MAZGAM, PAVERYLi, SHTO NAVAT SUPRACX ZDANYAe  MOZHNA
eSTACX Z ViLAMi e RUKAH.
     ya  PRAJSHOe  PA  MESCY BOJKi.  kONEJ  SYALYANE  ZVODZiLi eBOK.  g|TA  BYLi
SAPRAeDNYYA  PALESKiYA DRYKGANTY,  PARODA, AD YAKOJ ZARAZ NiCHOGA  NE ZASTALOSYA.
uSE e PALOSAH i  PLYAMAH, YAK RYSi ABO LEAPARDY, Z  BELYMi  NOZDRAMi i VACHYMA,
YAKiYA  ADLiVALi  e  GLYBiNi  CHYRVONYM  AGNEM.  ya  VEDAe,  SHTO   G|TAYA  PARODA
VYZNACHAECCA  DZieNAJ  TRYVALAJ MASHYSTAJ  iNAHADDZYU i PAD CHAS  NAMETU  iMCHYCX
VYALiZNYMi SKACHKAMi, YAK ALENX.  nE  DZiVA,  SHTO e TUMANE MNE TAKiMi VYALiZNYMi
ZDAVALiSYA iHNiYA SKACHKi.
     I YASHCH|  DZVE  RAZGADKi  PRYJSHLi NECHAKANA.  pA-PERSHAE, LYA SYADLA  KOZHNAGA
PALYAeNiCHAGA ViSELi  CHATYRY GLYBOKiYA AeCHYNNYYA  TORBY, YAKiYA, ViDACX, U VYPADKU
PATR|BY,  MOZHNA BYLO NADZECX NA NOGi KONYAM i ZAVYAZACX LYA BABAK. kROK RABieSYA
ZUSiM BYAZGUCHNY. pA-DRUGOE: SYAROD  TRUPAe i PARANENYH YA PABACHYe NA  ZYAMLi TRY
CHUCHALY, APRANUTYYA  TAK, YAK i PALYAeNiCHYYA, U STARYYA KAPELYUHi Z PER'YAMi, KABCi,
CHUGi, ALE PRYVYAZANYYA VYAROeKAMi DA SYADLA. lYUDZEJ U vARONY, ViDACX, NE HAPALA.
     aLE i NASHY STRATY BYLi  ZNACHNYYA. mY NiKOLi NE PERAMAGLi B  G|TAJ  BANDY
PRAFESiYANALXNYH  VAYAKAe,  KAB  NE NECHAKANASCX NASHAGA NAPADU. aLE  NAVAT  i Z
G|TYM ATRYMALASYA  DR|NNA: MUZHYKi VAYAVACX  ZUSiM  NE eMELi.  sKULASTY HLOPEC,
YAKOGA ZBie  KANEM vARONA, LYAZHAe  NA ZYAMLi Z RAZBiTAJ GALAVOYU. u  DAeGAVUSAGA
MUZHYKA  DZiRKA  AD KULi CYAMNELA PROSTA e SYAR|DZiNE LBA. mUZHYK Z DUBiNAJ, SHTO
eDZERSYA  e  SYAR|DZiNU  MiZH  KONNiKAe,  LYAZHAe  NA ZYAMLi i  STRYG  NAGAMi,  YAK
NAZHNiCAMi:  ADYHODZie.  pARANENYH BYLO e  DVA RAZY  BOLXSH. ya TAKSAMA ATRYMAe
RANU: KULYA RYKASH|TAM SHCHOeKNULA MNE e PATYLiCU.
     mY LAYALiSYA. miHAL BiNTAVAe  MNE  GALAVU, A YA KRYCHAe, SHTO G|TA GLUPSTVA.
miZH  TYM SYAROD  PALYAeNiCHYH  ADSHUKALi  ADNAGO  i  PADVYALi DA  KASTRA, YAKi  MY
RASKLALi.  pERADA MNOYU STAYAe Z ViSYACHAJ, YAK BiZUN, RUKOYU  mARKA sTAHEViCH, TOJ
SAMY SHLYAHCYUK, RAZMOVU YAKOGA Z pACUKOM  YA PADSLUHAe TADY  PAD DR|VAM.  ¨N BYe
VELXMi KALARYTNY e SVAEJ CHUZE ViSHNEVAGA  KOLERU,  U  MALENXKiM  KAPELYUHU,  Z
PUSTYMi POHVYAMi AD SHABLi NA BAKU.
     -- tY, ZDAECCA, PAGRAZHAe MUZHYKAM,  sTAHEViCH? tY  PAMR|SH,  YAK G|TYYA,  --
SPAKOJNA SKAZAe YA. -- aLE MY  MOZHAM ADPUSCiCX CYABE, BO ADZiN TY NYASHKODNY. tY
PAEDZESH ZA  MEZHY YANOeSKAGA NAVAKOLLYA i  BUDZESH ZHYCX.  mY ADPUSCiM CYABE TADY,
KALi TY RASKAZHASH NAM PRA VASHU DZEJNASCX.
     ¨N  PAVAGAeSYA, PAGLYADZEe NA  ZHORSTKiYA TVARY  MUZHYKOe,  ZALiTYYA CHYRVONYM
SYAJVOM VOGNiSHCHA, NA KAZHUHi,  NA RUKi,  YAKiYA  SCiSKALi ViLY, i  ZRAZUMEe, SHTO
LiTASCi TUT CHAKACX NELXGA. viLY Z USiH  BAKOe ABKRUZHALi YAGO, DATYKAYUCHYSYA  DA
CELA.
     --  g|TA  eSE dUBATOeK, -- SKAZAe EN PANURA. -- pALAC  yaNOeSKiH PAViNEN
BYe PERAJSCi DA gARABURDY, ALE gARABURDA VELXMi ZAPAZYCHYeSYA dUBATOeKU. niHTO
PRA G|TA NE VEDAe, AKRAMYA NAS,  LYUDZEJ dUBATOeKA. mY  PiLi e YAGO, i EN DAVAe
NAM GROSHY.  a  SAM  EN MARYe PRA PALAC. ¨N NE ZHADAe NiCHOGA PRADAVACX ADTULX,
HOCX PALAC KASHTAVAe MNOGA. vARONA KAZAe, SHTO, KAB PRADACX USE R|CHY ADTULX PA
MUZEYAH, MOZHNA BYLO B ATRYMACX MNOGA TYSYACH. vYPADAK ZVEe iH Z vARONAJ. vARONA
NE  ZHADAe  SPACHATKU  ZABiVACX  yaNOeSKUYU, HOCX YAMU i PAKAZALi  NA DZVERY. aLE
PASLYA  TAGO, YAK  Z'YAVieSYA sVECiLOViCH,  ZGADZieSYA  i  EN.  kAZKA  PRA  DZiKAE
PALYAVANNE KARALYA  sTAHA PRYJSHLA dUBATOeKU  DA GALAVY  YASHCH| TRY GADY TAMU.  u
dUBATOeKA ADNEKULX ESCX PRYHAVANYYA GROSHY, HOCX ZHYVE EN  NAZNAROK  BEDNA.  ¨N
NAOGUL  VELXMi  HiTRY,  VELXMi  SKRYTNY,  VELXMi  HLUSLiVY  CHALAVEK.  sAMAGA
RAZUMNAGA ABKRUCiCX  VAKOL PALXCA,  TAKiM  MYADZVEDZEM  PRYKiNECCA, SHTO DALEJ
NYAMA  KUDY.  I VOSX EN PAEHAe DA  SAMAJ LEPSHAJ  U  NASHAJ KRAiNE  STAJNi,  DA
ZBYADNELAGA ZA APOSHNiYA GADY PANA, i KUPie USiH DRYKGANTAe, A PASLYA PERAVEe iH
DA yaNOeSKAJ  PUSHCHY, DZE MY PABUDAVALi  SHOViSHCHA i STAJNYU. uSiH ZDZieLYALA, YAK
G|TA  MY MOZHAM iMCHACX PA  DRYGVE, DZE  i KROKU  STUPiCX  NELXGA.  a NiHTO NE
VEDAE,  YAK  MY PLAZAVALi PA vOLATNAJ  PRORVE,  SHUKAYUCHY  PATAEMNYH  SCEZHAK. I
ADSHUKALi.  I VYVUCHYLi. I iMCHALi PA MYASCiNAH,  DZE  SCEZHKA BYLA NA LOKACX PAD
TVANNYU, A  Z BAKOe BEZDANX. I, DA TAGO  ZH, G|TYYA KONi  -- CUD! yaNY BYAGUCX NA
GOLAS  dUBATOeKA, YAK  SABAKi.  yaNY  CHUYUCX  BAGNU  i,  KALi TR|BA, ROBYACX NAD
MESCAMi,  DZE  SCEZHKA  PERARYVAECCA,  VYALiZNYYA  SKACHKi.  I YASHCH|:  MY  ZAeZHDY
VYYAZDZHALi  NA PALYAVANNE TOLXKi eNOCHY, KALi TUMAN PAeZE PA ZYAMLi. I eSE  TAMU
LiCHYLi  NAS PRYViDAMi. a MY YASHCH| i MAeCHALi ZAeZHDY. g|TA BYLA RYZYKA. aLE SHTO
ZH NAM BYLO RABiCX, PADYHACX Z GOLADU NA CHV|RCi VALOKi? a dUBATOeK PLACie. I,
DA TAGO ZH, MY NE TOLXKi DAVODZiLi G|TYM DA VAR'YACTVA ABO SMERCi yaNOeSKUYU, MY
YASHCH|  i VUCHYLi  NAHABNYH  HLOPCAe, KAB VEDALi ZHAH  BOZHY i NE DUMALi PRA SYABE
ZANADTA MNOGA. dUBATOeK  PRAZ gARABURDU PRYMUSie  TADY  kULXSHU  VYKLiKACX DA
SYABE  DZYAeCHYNU, BO  VEDAe  -- BACXKA ZANEPAKOiCCA. I  MY  PADLAViLi  rAMANA,
PERASTR|Li  YAGO. uH,  i GONKA G|TA BYLA!.. uCYAKAe, YAK CHORT...  aLE  YAGO KONX
ZLAMAe NAGU.
     -- mY VEDAEM G|TA,  -- Z'EDLiVA SKAZAe YA. -- miZH iNSHYM, rAMAN VYDAe VAS
Z GALAVOYU  MENAViTA  PASLYA SMERCi, HOCX  VY YAGONYM  KRYKAM  i NE  VERYLi. nE
VERYLi YASHCH| DVA DNi TAMU, KALi RAZMAeLYALi Z pACUKOM PASLYA ZABOJSTVA bERMANA.
     u sTAHEViCHA  AZH SKiViCA  ADVALiLASYA.  ya eLADNA  ZAGADAe YAMU RASPAVYADACX
DALEJ.
     -- mY NAVYALi ZHAH NA eSE NAVAKOLLE. nAJMiTY ZGADZHALiSYA NA TUYU CANU, YAKUYU
DAVAe GASPADAR.  mY STALi LEPEJ ZHYCX. a yaNOeSKUYU  DAVYALi  DA ROSPACHY.  I TUT
Z'YAVieSYA  TY,  bELAR|CKi.  dUBATOeK   PRYVEZ  TADY  PARTR|T  rAMANA  sTAROGA
NEZDARMA. kAB  NE TY, YANA BYLA  B VAR'YATKAJ PRAZ TYDZENX PASLYA G|TAGA. I TUT
PAN rYGOR PABACHYe, SHTO PAMYLieSYA. yaNA BYLA VYASELAJ.  tY eVESX CHAS TANCAVAe Z
EYU. dUBATOeK NAZNAROK ZAPRASie CYABE, KALi PERADAVALi  SPRAVY  APEKi,  KAB TY
PERAKANAeSYA, SHTO YANA BEDNAYA. ¨N DOBRA ePRAeLYAe MAENTKAM  -- G|TA ZH BYe YAGONY
BUDUCHY  MAENTAK.  aLE  BEDNASCX  yaNOeSKAJ NA  CYABE NE  PADZEJNiCHALA,  i CYABE
VYRASHYLi PRYBRACX.
     -- miZH iNSHYM, -- SKAZAe YA, -- YA NiKOLi NE DUMAe AZHANiCCA Z EYU.
     sTAHEViCH NEVYMOeNA ZDZiVieSYA.
     -- aLE  NiCHOGA. tY eSE ADNO PERASHKADZHAe NAM. yaNA  ADZHYLA  Z  TABOYU. miZH
iNSHYM,  dUBATOeK  SAPRAeDY LYUBie yaNOeSKUYU. yaMU SHKADA BYLO  YAE ZNiSHCHACX,i KAB
MAGCHYMA BYLO ABYSCiSYA  BEZ  G|TAGA, AHVOTNA ZGADZieSYA B. I  CYABE EN PAVAZHAe.
kAZAe NAM ZAeZHDY, SHTO  TY SAPRAeDNY CHALAVEK, SHKADA TOLXKi, SHTO  NE ZGODZiSHSYA
BYCX Z NAMi. tADY, NA BALX, dUBATOeK PRYVEZ yaNOeSKAJ STARY eBOR,  BO EN TYH,
HTO NE  ZVYK  DA YAGO, ROBiCX NEPRYGOZHYM. I  SAM ZDZiVieSYA, TAK G|TA NECHAKANA
DOBRA ATRYMALASYA. sLOVAM, SPRAVY NASHY eSKLADNiLiSYA: TR|BA BYLO eBRACX i VAS,
i sVECiLOViCHA, YAKi MEe PRAVA NA SPADCHYNU i KAHAe yaNOeSKUYU. dUBATOeK ZAPRASie
VAS DA  SYABE, DZE  vARONA  PAViNEN BYe VYZVACX  VAS NA DU|LX. ¨N  TAK  DOBRA
RAZYGRAe  USE  G|TA,  SHTO  NiHTO NE  PADUMAe, SHTO  NE  EN,  A  dUBATOeK  BYe
NATHNiCELEM SPRAVY, A MY TYM  CHASAM RAZGLYADALi  VAS,  BO  TR|BA  BYLO  DOBRA
ZAPOMNiCX VASH TVAR.
     -- dALEJ, -- KiNUe YA.
     sTAHEViCH ZAVAGAeSYA, ALE miHAL TORKNUe YAMU ZLEGKU ViLAMi e MESCA, ADKULX
RASTUCX NOGi. mARKA PAGLYADZEe VAKOL ZACKAVANYM POZiRKAM SPADYLBA.
     -- z  DU|LLYU ATRYMALASYA GLUPSTVA. dUBATOeK PADPOJVAe  CYABE,  ALE  TY NE
P'YANEe.  dY YASHCH| VYYAVieSYA TAKiM SPRYTNYM, SHTO PAKLAe vARONU,  i  EN SAPRAeDY
PAViNEN BYe PYACX DZEN PRALYAZHACX U LOZHKU.
     -- a YAK VY MAGLi ADNACHASOVA BYCX U HACE i GNACCA TADY ZA MNOYU?
     --  zA  ABSADAJ dUBATOeKAVAJ HATY CHAKALi  DRUGiYA, NAViCHKi. mY DUMALi iH
SPACHATKU  PUSCiCX PA SLYADAH  sVECiLOViCHA, KALi CYABE ZAB'YUCX, ALE  sVECiLOViCH
SYADZEe Z NAMi DA NASTUPNAGA DNYA, A vARONA BYe PARANENY. IH PUSCiLi ZA TABOYU.
dUBATOeK DAG|TULX NE MOZHA DARAVACX  SABE, SHTO PA TVAiH SLYADAH PUSCiLi  G|TYH
SAPLYAKOe. kAB  NE G|TA --  TY B AD NAS NE eCEK  NiZAVOSHTA. I,  DA TAGO ZH, MY
DUMALi, SHTO TY  iSHOe PA DAROZE, A TY RUSHYe PUSTKAYU DY YASHCH| PRYMUSie STRACiCX
CHAS PERAD BALOTNAJ LAGCHYNAJ.  pAKULX  SABAKi NATRAPiLi  NA SLED  -- BYLO eZHO
ZAPOZNA. I DAG|TULX MY NE VEDAEM, YAK TY eSLiZNUe TADY AD NAS, SPRYTNYAGA! aLE
VEDAJ, SPAJMALi B -- NE PASHCHASCiLA B TABE.
     -- a CHAMU ROG SPYAVAe UBAKU? I YASHCH|, DZE G|TYYA NAViCHKi ZARAZ?
     sTAHEViCH PAVAGAeSYA:
     -- nA PALYAeNiCHYM ROZE GRAe ADZiN Z NAS, YAKi EHAe NEZDALEK. a NAViCHKi --
VOSX YANY, TUT, LYAZHACX NA ZYAMLi. nAS BYLO RANEJ MENSH. I MY VYALi Z SABOJ KONEJ
Z PUDZiLAMi e SYADLE. a  CHASTKA MALADYH PAJSHLA DA hALODNAJ LAGCHYNY mY DUMALi,
SHTO TY  TAM ADZiN, RAZAM SA SVAiM rYGORAM, VARTUESH. aLE  MY NE SPADZYAVALiSYA,
SHTO VAS TUT --  ARMiYA. I  VOSX  DORAGA ZAPLACiLi ZA G|TA. vOSX  YANY  LYAZHACX:
pACUK, yaN  sTYROViCH, pAeLYUK bABAED.  I NAVAT vARONA. tY PAZNOGCYA  YAGONAGA NE
VARTY. rAZUMNY BYe vARONA, A TAKSAMA NE MiNUe BOZHAGA SUDA.
     --  nASHTO VY PADKiNULi MNE ZAPiSKU PRA  TOE, SHTO PALYAVANNE KARALYA sTAHA
PRYHODZiCX UNACHY?
     -- shTO TY, SHTO TY, -- ZAHiTAe sTAHEViCH GALAVOYU, -- ZDANi NE PADKiDVAYUCX
ZAPiSAK. mY NA TAKUYU DURASCX NE PAJSHLi B.
     "g|TA, NAP|eNA, bERMAN ZRABie", -- PADUMAe YA, A eGOLAS SKAZAe:
     -- a MYANE G|TAYA  ZAPiSKA PERAKANALA e TYM, SHTO VY NE ZDANi, YAKRAZ U TOJ
MOMANT,  KALi  YA  PACHYNAe  G|TAMU  VERYCX.  pADZYAKUJCE  ZA  G|TA  NEVYADOMAMU
DABRADZEYU, BO SA ZDANYAMi YA NAeRAD Ci ADVAZHYeSYA B ZMAGACCA.
     sTAHEViCH ZBYALEe i, LEDZX VARUSHACHY SKiViCAMi, KiNUe:
     -- g|TAGA  CHALAVEKA MY  B RAZDZERLi  NA  KAVALKi.  a  VAS  YA NENAViDZHU,
NYAGLEDZYACHY NA TOE, SHTO NE MAYA SiLA. I YA BUDU MAeCHACX.
     rUKA miHALA SHAPiLA PALONNAGA ZZADU ZA SHYYU i NACiSNULA ZA VUSHAMi.
     -- kAZHY. INACHAJ MY CYABE TUT...
     -- dOBRA. vASHA SiLA... rADUJCESYA, HLOPCY... a MY VAS TAKSAMA PRAVUCHYLi.
nYAHAJ HTO DAVEDAECCA, KUDY GALOeNYYA KRYKUNY PADZELiSYA Z VESKi yaRKi, YAKUYU PAN
aNTOSX dUHViCA Z ZYAMLi SAGNAe? sPYTAJCE  e KAGO, MOZHA, i DAVEDAECESYA. shKADA,
SHTO dUBATOeK NE ZAGADAe VAS UDZENX PADSCERAGCHY i ZASTR|LiCX. a G|TA  ZH LEGKA
BYLO ZRABiCX, ASABLiVA KALi  VY DA kULXSHAe  iSHLi,  bELAR|CKi. I  YA VAS NAVAT
BACHYe  TADY.  mY  YASHCH| TADY ZRAZUMELi, SHTO VY SHVORKU  NA NASHU SHYYU ZGATAVALi.
kULXSHA STARAYA,  HOCX i VAR'YATKA, ALE MAGLA PRA NAS NESHTA R|KNUCX. yaNA PACHALA
ZDAGADVACCA,  SHTO  BYLA NASHAJ  ZBROYAJ U DZENX ZABOJSTVA  rAMANA. dAVYALOSYA YAE
TADY  TOLXKi  ADNOJCHY Z'YAeLENNEM DZiKAGA  PALYAVANNYA  NASTRASHYCX. gALAVA BYLA
SLABAYA, ADRAZU VAR'YATKAJ STALA.
     ya AZH  KiPEe AD USiH TYH AGiDNYH UCHYNKAe, AD USiH PASKUDSTVAe,  PRA YAKiYA
RASPAVYADAe  MNE  G|TY   CHALAVEK.  tOLXKi  TUT  BEZDANX  SHLYAHECKAGA  PADZENNYA
ADKRYLASYA MNE. I YA ZGADZieSYA Z  rYGORAM, SHTO G|TU PARODU TR|BA ZNiSHCHYCX, SHTO
YANA PACHALA SMYARDZECX NA eVESX SVET.
     -- dALEJ, PASKUDNiK!..
     --  kALi MY  DAVEDALiSYA, SHTO rYGOR  ZGADZieSYA SHUKACX  RAZAM Z  VAMi, MY
ZRAZUMELi, SHTO  NAM BUDZE VELXMi DR|NNA. tUT YA ePERSHYNYU PABACHYe, YAK dUBATOeK
SPALOHAeSYA. ¨N AZH ZHOeTY ZRABieSYA. tR|BA, KAZHA, KANCHACX,  i NE DZELYA BAGACCYA,
A DZELYA eLASNAJ SHKURY. I MY Z'YAViLiSYA TADY DA PALACA.
     -- hTO G|TA KRYCHAe TADY? -- SUROVA SPATAe YA.
     -- hTO KRYCHAe, TAGO BOLXSH NYAMA. vOSX EN LYAZHYCX... pACUK...
     sTAHEViCH ViDAVOCHNA PACYASHAeSYA, RASPAVYADAe  PRA  eSE Z  GONARAM, HVACKA i
ZUHAVATA,  Z  TAKiM  ZALiHVACKiM  MALADZECTVAM,  BYCCAM  VOSX-VOSX  "bALADU"
rUBiNSHT|JNA ZASPYAVAE, ALE YA  DOBRA BACHYe,  SHTO EN BAiCCA, HOCX DOBRA VALODAE
SABOYU.
     -- dY i YA MAGU AMALX TAK KRYCHACX.
     I EN ZAKiNUe GALAVU  -- ZHYLY NADULiSYA NA YAGO SHYi -- i PACHAe ZABiRACX TO
VYSH|J,  TO NiZH|J.  aPOSHNi  RAZ  YA  PACHUe  KRYK DZiKAGA PALYAVANNYA:  NYALYUDSKi,
ZHAHLiVY, D|MANSKi.
     -- rAMAN! --  RYDAe i GALASie GOLAS. --  rAMAN! rAMAN! aVOJ! pOMSTA! mY
ADPACHNEM! rAMAN U DVACCATYM KALENE, VYHODZX!
     gOLAS  YAGO  PAKACieSYA  NAD  vOLATAVAJ  PRORVAJ KUDYSXCi  DALEKA,  PACHAe
PERAKLiKACCA Z  R|HAM,  ZAPOeNie  SABOYU eVESX ABSHAR.  u  MYANE  MAROZ  PAJSHOe
SPiNOYU.
     I sTAHEViCH ZARAGATAe:
     -- tY NE VYJSHAe TADY, bELAR|CKi. niCHOGA, NA TVAiM MESCY DRUGi ZDOH BY Z
ZHAHU. mY SPACHATKU PADUMALi, SHTO  TY SPUDZieSYA, ALE NA  DRUGi DZENX ZDARYLASYA
AMALX  NEPAPRAeNAE. sVECiLOViCH NARVAeSYA NA  vARONU, YAKi  EZDZie DLYA VYARBOeKi
NOVYH  PALYAeNiCHYH i  SPAZNieSYA.  I G|TA  BYLO YAKRAZ LYA  SCEZHKi,  SHTO VYADZE e
PUSHCHU,  DA NASHAJ SHOVANKi. a  PASLYA MY PRASACHYLi, SHTO EN  SUSTR|eSYA Z TABOYU,
bELAR|CKi, U LESE. I  HOCX EN NE SKAZAe TABE G|TAGA  PAKULX SHTO, MY RAZUMELi
--  YAMU  NELXGA DACX  ANi  GADZiNY ZHYCCYA.  pALOVU LYUDZEJ NAKiRAVALi  DA TROH
HVOYAe. dUBATOeK DASLAe sVECiLOViCHU LiST  i VYBAVie Z HATY. a PASLYA Z PALOVAYU
LYUDZEJ, Z TRYMA STARYMi HLOPCAMi  i NAViCHKAMi, PAEHALi DA bALOTNYH yaLiN. sAM
dUBATOeK SPESHYeSYA TADY i  PADKRAeSYA DA CYABE  ZZADU.  aLE TY  PASPEe UZHO DACX
NEKALXKi STR|LAe,  i NASHY  NEABSTRALYANYYA KAMPANXENY KiNULiSYA eCYAKACX. I YASHCH|
ADNO DZiVA: TY NAKLAe U PATYLiCU dUBATOeKU i TAK DAe YAMU, SHTO EN DAG|TULX NE
SYADAE NA KANYA, SYADZiCX DOMA. dOMA EN i  SENNYA, TAK SHTO TY SCERAZHYSYA, HLOP. a
CYABE,  bELAR|CKi, EN DOBRA TADY ABKRUCie. tY i ACHUNYACX  NE PASPEe, A eZHO YAGO
PADSADZHVAe  NA KANYA. zATOE Z sVECiLOViCHAM NAM PASHANCAVALA. vARONA  DACHAKAeSYA
YAGO,  SPYTAe  KORATKA: "aDKRYe DZiKiH  PALYAeNiCHYH?" tOJ TOLXKi  PLYUNUe U BOK
vARONY. tADY vARONA  STR|Lie. I  TUT  Z'YAVieSYA TY,  STRALYAe  PA  NAS, ADNAMU
PRASTR|Lie  RUKU. a PASLYA TY PABie STANAVOGA, A PASLYA CYABE VYKLiKALi e PAVET
NE  BEZ  NASHAJ  DAPAMOGi.  tY,  NAP|eNA,  NE  VEDAESH, SHTO  CYABE PAViNNY BYLi
ZAARYSHTAVACX, A  PASLYA  ZABiCX  PA  DAROZE  "PRY SPROBE eCYACHY". aLE  TY  BYe
ZANADTA  SPRYTNY, D'YABAL,  TABE  PASHANCAVALA,  i  LiST GUBERNATARA  PRYMUSie
SUDDZYU ADMOViCCA  DAPAMAGACX NAM.  ¨N  NA KALENYAH MALie dUBATOeKU,  KAB CYABE
HUTCH|J  ZASTR|LiLi.  dAR|CHY,  vARONA  CHAKAe  TADY  sVECiLOViCHA  PAD DR|VAMi,
STRALYAe PA iM i eZHYe TAKUYU HiTRASCX, YAKOJ TY NiKOLi NE ADGADAESH.
     -- chAMU NE, -- RAeNADUSHNA SKAZAe  YA. -- dUBATOeK VYDRAe  Z  CHASOPiSA  e
yaNOeSKAJ NEKALXKi ARKUSHAe, i Z  iH  ZRABiLi KLAK.  vY  DUMALi,  SHTO  YA, KALi
VYB'YUSYA ZHYVYM Z VASHYH LAP, GRUNTUYUCHYSYA NA G|TYM, BUDU PADAZRAVACX bERMANA.
     sKRUCHANYYA, PADOBNYYA NA KiPCYURY PALXCY sTAHEViCHA DRAPALi SABE GRUDZi.
     -- d'YABAL! --  LEDZX  PRAHRYPEe EN. --  nE TR|BA  BYLO NAM ZVYAZVACCA  Z
TABOYU. aLE  HTO DUMAe? vOSX YANY,  NE DUMAYUCHYYA, LYAZHACX TUT  ZARAZ, YAK TORBY Z
DZYARMOM, NiNAVOSHTA NE VARTYYA.
     pASLYA ZNOe PACHAe GAVARYCX:
     -- I VOSX YASHCH| NASHA PAMYLKA. gLYADZELi ZA TABOYU,  A ZA  HLOPAMi PAKiNULi
GLYADZECX,  ZA rYGORAM  PAKiNULi. a YANY  DABRALiSYA  DA NAS,  DA  SHOVANKi, DA
PATAEMNYH SCEZHAK...
     I  NAVAT LYA KRYZHA rAMANA TABE PASHANCAVALA, MY ZABiLi KURANYA, VYPUSCieSHY
CYABE Z  LAP. zABiLi  NA SKAKU, NE  SPYNYAYUCHYSYA.  kOKNULi -- i  DALEJ. I PASLYA
TOLXKi  PAJSHLi PRAVERYCX. I NAVAT TUT  NARVALiSYA NA CYABE, YAK  DURNi. a PASLYA
ZNiKNUe gARABURDA, i MY VYRASHYLi NE VYARTACCA e G|TUYU NOCH DAHATY, PERSH CHYM NE
ZDABUDZEM CYABE. vOSX i ZDABYLi...
     -- hOPiCX, -- SKAZAe YA. -- sLUHACX BRYDKA. I HOCX TY  VARTY PYATLi -- MY
NE ZNiSHCHYM CYABE. mY DALi SLOVA. pASLYA MY RAZBYAROMSYA i, KALi TY BUDZESH VELXMi
ViNEN, PERADAMO CYABE e GUBERNSKi SUD, A KALi NE -- VYPUSCiM.
     ya  NE PASPEe SKAZACX G|TA, YAK sTAHEViCH RAPTAM ADSHTURHNUe  DVUH MUZHYKOe,
VYRVAeSYA i Z NADZVYCHAJNAJ HUTKASCYU PABEG DA KONEJ. vARTAVOMU  EN DAe NAGOYU e
ZHYVOT, USKiNUe CELA e SYADLO i Z MESCA eZYAe NAMETAM.  nA HADU EN PAVYARNUeSYA i
ZDZEKLiVA KRYKNUe:
     --  chAKAJ YASHCH|  GUBERNSKAGA  SUDA!  ya ZARAZ DA  dUBATOeKA,  EN NA  VAS,
HLOPCY,  USYU SHLYAHTU VAKOLiCY  PADYME. vAS TUT NA MESCY  PAKLADUCX.  I  TABE,
HAMLO STALiCHNAE, NE ZHYCX, i SHALAVE TVAEJ TAKSAMA. a TY, DURNY  miHAL, VEDAJ,
G|TA YA TVAJGO BRATA NYADAeNA STAPTAe. tOE SAMAE i TABE BUDZE.
     miHAL PAVEe U PAVETRY RULYAJ DOeGAJ STR|LXBY i, NE C|LYACHYSYA, NACiSNUe NA
SPUSK. sTAHEViCH MOeCHKi,  BYCCAM TAK TR|BA BYLO, KULXNUeSYA Z SYADLA, ABARANKAM
NEKALXKi RAZOe PERAVYARNUeSYA NA ZYAMLi i ZACiH.
     miHAL  PADYSHOe DA YAGO, UZYAe ZA ABROCX KANYA i STR|Lie sTAHEViCHU PROSTA e
LOB. pASLYA EN SUROVA SKAZAe MNE:
     --  IDZi  NAPERAD, ATAMAN. nYAeCHASNA TY Z iMi DOBRY  STAe. dABRYNYU PR|CH.
aBYDZECCA BEZ MARCYPANAe CYGANSKAE VYASELLE. IDZi, MY  CYABE  DAGONiM. IDZi PA
DAROZE, DA hALODNAJ LAGCHYNY. I NE PAVYARTAJSYA.
     ya  PAJSHOe. I  SAPRAeDY, YAKOE YA  MEe PRAVA MiNDALXNiCHACX Z iMi. kAB G|TY
ZDRADNiK DABRAeSYA  DA  dUBATOeKA --  YANY  B USE  NAVAKOLLE ZALiLi  KRYVEJ. a
dUBATOeKA TR|BA HUTCH|J UZYACX. tR|BA eZYACX SENNYA ZH UNACHY.
     zZADU PACHULiSYA STOGNY i LYAMANT.  tAM DABiVALi PARANENYH. ya  PASPRABAVAe
PAVYARNUCCA -- i NE  MOG. shCHYPALA e GLOTCY. aLE HiBA YANY NE ZRABiLi B Z  NAMi
YASHCH| GORSHAGA?
     dAGNALi YANY  MYANE NA PALOVE  DAROGi DA  LAGCHYNY. IMCHALi NA DRYKGANTAH Z
ViLAMi e RUKAH.
     -- sYADAJ, ATAMAN, -- DABRADUSHNA SKAZAe MNE miHAL. -- z G|TYMi SKONCHYLi.
a PRORVA-MATUHNA NE RASKAZHA NiKOMU. vOSX YAK Z iMi...
     ya ZUSiM SPAKOJNA ADKAZAe:
     --  nU i DOBRA. a ZARAZ HUTCH|J DA rYGORA. pASLYA, RAZAM Z iM, POJDZEM NA
DOM dUBATOeKA.
     mY DAMCHALi DA LAGCHYNY e VOKAMGNENNE  i TAM  TAKSAMA ZASPELi SAMY  KANEC
TRAGEDYi.  rYGOR  i DVA  DZESYATKi MUZHYKOe ZBiLiSYA  e LAGCHYNE.  rYGOR STRYMAe
SLOVA, HOCX SA  SPAJMANYMi eDZELXNiKAMi PALYAVANNYA NE eCHYNiLi RASPRAVY, YAK  Z
KANAKRADAMi, A  PROSTA ZABiLi. pERAD rYGORAM LYAZHAe NA SPiNE APOSHNi  Z ZHYVYH:
ZUSiM MALADZENXKi SHLYAHCYUK. ya  TAK i KiNUeSYA DA iH.  a TOJ, PAZNAeSHY  PA MAEJ
VOPRATCY, SHTO YA NE SELYANiN, RAPTAM ZAKRYCHAe:
     -- mATULXKA! mATULXKA! mYANE ZABiVAYUCX!
     -- rYGOR, -- UZMALieSYA YA. -- nE TR|BA, EN ZUSiM YASHCH| MALADY:
     I YA eCHAPieSYA e YAGO PLYACHO, ALE TUT MYANE SHAPiLi ZZADU ZA RUKi.
     -- pR|CH! --  GARKNUe rYGOR. -- bYARYCE YAGO! bOeDUR! a YANY DZYACEJ Z yaRKOe
SHKADAVALi? tYYA Z GOLADU ZDYHALi... Z GOLADU! chALAVEK ESCi, PA-TVOJMU, NE MAE
PRAVA?! u YAGO MATULXKA! a e NAS MATULEK NYAMA?! a e miHALAVAGA BRATA NE  BYLO
MATULXKi?  a  e CYABE YAE NYAMA,  SHTO TY TAKi DOBRY?! sLYUNCYAJ! a TY VEDAESH, SHTO
G|TY  VOSX  "HLOPCHYK MALADY"  SENNYA  sYMONA,  zOSXCHYNAGA  BRATA,  ZASTR|Lie!
niCHOGA, MY iM ZARAZ UCHYNiM, YAK U PESNi, "vAeKALAKAVU NOCH".
     I rYGOR, PAVYARNUeSHYSYA, Z SiLAYU eSADZie ViLY e TOE, SHTO LYAZHALA NA ZYAMLi.
     ya ADYSHOe UBOK i SEe NA KUKiSHKi. mYANE PACHALO  VANiTAVACX. I YA  NE ADRAZU
PACHUe, YAK rYGOR, KALi ZABiTYH PAKiDALi eZHO  e BAGNU, PADYSHOe i eZYAe  MYANE ZA
PLECHY:
     --  dURANX  TY,  DURANX...  tY  DUMAESHX,  MNE NE  SHKADA?  s|RCA  KRYVEYU
ABLiVAECCA.  sPACX  SPAKOJNA,  ZDAECCA, NiKOLi e ZHYCCi NE ZMAGU. aLE CYARPECX
DYK CYARPECX, A  KALi PACHALi eZHO -- DYK DA KANCA.  kAB NiVODNAGA NE PAKiNUCX,
KAB  TOLXKi MY  ADNY, PAD KRUGAVOJ PARUKAJ, VEDALi. "mALADY"! tY  DUMAESH, NE
VYRASCE Z G|TAGA  MALADOGA STARY GAD?  vYRASCE.  aSABLiVA  PRY  eSPAMiNAH AB
G|TAJ  NOCHY. tAK BUDZE NASHAGA BRATA, HLOPA, SHKADAVACX,  SHTO  DZiVU DASiSYA...
pUSCi YAGO -- SUD SYUDY Z'EDZECCA. mYANE  Z TABOYU -- U PYATLYU. miHALA i ASTATNiH
--  NA KATARGU.  kRYVEYU  NAVAKOLLE ZALXYUCX, SHMAGACX BUDUCX TAK,  SHTO  MYASA Z
ZADNiC SHMATKAMi PALYACiCX.
     -- ya  RAZUMEYU, -- ADKAZAe  YA. -- tR|BA, KAB  NiVODNY  Z iH  NE  eCEK. ya
TOLXKi  SHTO  sVECiLOViCHA eSPOMNie.  tR|BA,  BRACE,  PADAVACCA DA APOSHNYAGA  Z
ZHYVYH, DA dUBATOeKA.
     -- dOBRA, -- LASKAVA PRABURCHAe rYGOR. -- vYADZi.
     I ATRAD RUSHYe ZA MNOYU  e BOK DOMA dUBATOeKA. mY LYACELi NAMETAM,  i KONi
iMCHALi TAK,  YAK  BYCCAM ZA NAMi GNALiSYA  VAeKi.  mESYAC CXMYANA ASVYATLYAe  NASHU
KAVALXKADU: KAZHUHi  MUZHYKOe, ViLY,  ZMROCHNYYA  TVARY,  PUDZiLY  NA  NEKATORYH
KONYAH. nAM DAVYALOSYA AGiNACX BALOTA VAKOL yaNOeSKAJ PUSHCHY. mY DAVOLi DOeGi CHAS
MARUDZiLi  TAM,  PAKULX  PERADA  MNOYU  NE  eZNiKLi  VERHAViNY  LiP  LYA  DOMA
dUBATOeKA. mESYAC ZALiVAe iH MYARCVYACHYM  SVYATLOM, i, NYAGLEDZYACHY  NA POZNi CHAS,
PAD LiPAMi MiRGALi TRY RUZHOVYYA AGENXCHYKi.
     ya  ZAGADAe LYUDZYAM SPESHYCCA SAZHNYAH  U PYACiDZESYACi AD DOMA i AKRUZHYCX YAGO
PLOTNYM KOLAM. pAHODNi TRYMACX U  RUKAH i BYCX GATOVYMi PA  SiGNALU ZAPALiCX
iH. zAGAD VYKANALi  MOeCHKi. sAM YA  PERALEZ PRAZ  NiZENXKUYU AGARODZHU e  SAD i
PAJSHOe MiZH RADAMi AMALX UZHO GOLYH YABLYNX, ZALiTYH MiGATLiVYM SVYATLOM MESYACA.
     -- hTO Z KONXMi? -- SPYTAe YA e rYGORA, YAKi iSHOe ZA MNOYU.
     -- hLOPEC ADZiN. ¨N, U VYPADKU CHAGO, SiGNAL NAM DASCX. sViSHCHA NADTA eZHO
DOBRA. pROSTA SALAVEJ-RAZBOJNiK: KONi NA KALENi PADAYUCX.
     mY  KRALiSYA  DALEJ, i BOTY NASHY MYAKKA  STUPALi PA MOKRAJ, iLXSNYANAJ, YAK
MAK, ZYAMLi. ya PADYSHOe DA AKNA: dUBATOeK BYe U PAKOi i  NERVOVA HADZie Z KUTA
e KUT, CHASTA PAZiRAYUCHY NA ViSYACHY GADZiNNiK.
     ya  NiKOLi  NE  BACHYe TAKOGA  TVARU. g|TA  BYe  DRUGi  dUBATOeK,  i TUT,
SAM-NASAM Z SABOYU, VYADOMA, SAPRAeDNY. kUDY PADZELiSYA DABRYNYA, PAMYARKOeNASCX,
RUZHOVY TVAR KALYADNAGA DZEDA. g|TY TVAR BYe  ZHOeTY, Z MOCNA APUSHCHANYMi KUTAMi
ROTA, Z R|ZKiMi ZMORSHCHYNAMi LYA NOSA. vOCHY ZAPALi, GLYADZELi MERTVA i ZMROCHNA.
ya  ZHAHNUeSYA, PABACHYeSHY YAGO, YAK ZHAHAECCA CHALAVEK, YAKi PRASPAe  NOCH  U LOZHKU i
TOLXKi RANKAM ZNAJSHOe U iM ZMYAYU, YAKAYA ZALEZLA TUDY DLYA CEPLYNi.
     "yaK YA MOG BYCX TAKiM BESTURBOTNYM?" -- Z ZHAHAM PADUMAe YA.
     nE, Z iM  TR|BA BYLO KANCHACX. ¨N SAM  -- BOLXSH NEBYASPECHNY, CHYM  DZESYACX
DZiKiH PALYAVANNYAe. dOBRA, SHTO YA PAZBAVie YAGO TADY NA NEKATORY CHAS MAGCHYMASCi
EZDZiCX VERHAM, iNACHAJ MY B  NE VYKRUCiLiSYA. ¨N BY NE PAEHAe PROSTA NA KULi,
EN BY  NE DRABNie ATRAD, EN BY RAZDUSHYe NAS Z rYGORAM, YAK  KACYANYAT, KAPYTAMi
SVAiH KONEJ, i ZARAZ MY LYAZHALi B NEDZE NA DNE PRORVY Z VYKALATYMi VACHYMA.
     -- dASYLAJ SYUDY, rYGOR, CHALAVEK SEM. yaNY BUDUCX VYBiVACX DZVERY TUT, VY
-- Z PARADNAGA eVAHODA, A YA PASPRABUYU ADADRACX DOSHKU e iMSHANiKU i KiNUCCA NA
YAGO. tOLXKi eSiM ADRAZU.
     -- a MOZHA, PASPRABAVACX VYDACX SYABE  ZA  PALYAVANNE, PASTUKACX U AKNO i,
KALi ADCHYNiCX,  SHAPiCX. sVAYAKOe  EN NA G|TUYU NOCH ADASLAe, SAM  U  DOME,  --
PRAPANAVAe rYGOR.
     -- niCHOGA NE ATRYMAECCA. g|TA HiTRY LiS.
     -- a eSE ZH PASPRABUEM. rAZUMEESH, KRYVi SHKADA...
     -- gLYADZi, HLOPCHA, KAB GORSH NE BYLO, -- PAKRUCie YA GALAVOYU.
     kONEJ PADVYALi DA DOMA.  lYUDZi MAE  ZAGAMANiLi.  ya Z  RADASCYU PABACHYe  U
AKNO,  SHTO  TVAR PANA rYGORA PRASVYATLEe, YAK  BYCCAM EN DACHAKAeSYA NAR|SHCE. ¨N
PAJSHOe SA SVECHKAYU DA DZVYAR|J, ALE RAPTAM SPYNieSYA, NEPARAZUMENNE ADBiLASYA NA
YAGO TVARY.  u  TOJ SAMY  MOMANT  EN DZXMUHNUe  NA  SVECHKU, i PAKOJ PATANUe U
CEMRY. sPRAVA ZRYVALASYA.
     -- hLOPCY! -- KRYKNUe YA. -- aKRUZHAJCE DOM.
     pACHUeSYA TUPAT BYAGUCHYH  NOG, VOKLiKi. z DVUH BAKOe PACHALi LAMACX DZVERY,
BiCX U iH CYAZHKiM. a Z MEZANiNA ADNACHASOVA PRAGUCHAe STR|L.
     I ADRAZU ZA STR|LAM PACHUeSYA Z VYSHYNi NYALYUDSKi AD YARASCi GOLAS:
     -- aBKLALi,  SABAKi. chAKAJCE! shLYAHTA TAK NE ZDAECCA!..  z DRUGOGA  AKNA
MEZANiNA  VYLECEe SNOP AGNYU. dUBATOeK, ViDACX, PERABYAGAe AD  AKNA  DA  AKNA,
STRALYAYUCHY VA eSE BAKi PA PADSTUPAYUCHYH LYUDZYAH.
     -- oGO, DY e YAGO TAM C|LY ARSENAL, -- CiHA SKAZAe rYGOR.
     sLOVY  YAGO PERARVAe  YASHCH|  ADZiN  STR|L.  mALADY HLOPEC  PORUCH SA  MNOYU
PAKACieSYA  PA ZYAMLi Z PRABiTAJ GALAVOYU.  dUBATOeK  STRALYAe  LEPSH ZA  LEPSHAGA
PALYAeNiCHAGA-PALESHUKA. yaSHCH| STR|L.
     -- pRYCiSKAJCESYA DA SCEN! -- KRYKNUe YA. -- tAM KULi NE DASTANUCX.
     kULi NASHYH HLOPCAe, SHTO STAYALi ZA DR|VAMi, ADBiVALi TR|SKi AD BYARVENNYAe
MEZANiNA, PYRSKALi ATYNKOeKAJ. aLE ZRAZUMECX, U YAKiM AKNE Z'YAViCCA dUBATOeK,
BYLO NELXGA. pERAMOGA NASHA ABYACALA BYCX piRAVAJ.
     --  aNDR|J! -- GRYMEe GOLAS dUBATOeKA.  -- tY TAKSAMA ATRYMAESH SVAE. pA
MAYU DUSHU PRYJSHLi, D'YABLY -- ADDASCE SVAE DUSHY!
     -- pAHODNi  PALiCE, --  KRYKNUe YA. --  kiDAJCE  iH  NA  DAH. u TOJ SAMY
MOMANT  PALYHNULi VAKOL DOMA TRY DZESYATKi AGNEe. nEKATORYYA Z iH, APiSAeSHY  e
PAVETRY PAeKOLA, PADALi NA DAH  i, RASPYRSKVAYUCHY VAKOL SYABE SMALU, PASTUPOVA
PACHYNALi PRACYAGVACX YAZYKi POLYMYA  DA AKON MEZANiNA. u ADKAZ NA G|TA  PACHUeSYA
ROe.
     -- sORAK NA ADNAGO! dY i TO AGNEM KARYSTAECESYA! vYSAKARODNASCX!..
     --  mAeCHY!  --  KRYKNUe  YA. --  a NA  ADNU  DZYAeCHYNU  DVACCACX KONNiKAe
VYPUSKACX VYSAKARODNA?!  uNX  YANY, TVAE KONNiKi, ZARAZ U  BAGNE LYAZHACX. I TY
TAM BUDZESH.
     u ADKAZ LYA MAEJ GALAVY COKNULA AB ATYNKOeKU KULYA.
     dOM dUBATOeKA PALAe. zhADAYUCHY BYCX DALEJ AD SCENKi, YA MYATNUeSYA DA DR|e i
LEDZX NE  ePAe: KULYA  KARALYA  sTAHA PRASPYAVALA  LYA  MAJGO VUHA. nAVAT VALASY
ZAVARUSHYLiSYA.
     pOLYMYA AHAPiLA MEZANiN. ya eSKiNUe R|VALXVER i ADNACHASOVA STR|Lie.
     dUBATOeK DZiKA ZAVYe.
     pOLYMYA  ZAGLYADVALA e  MEZANiN, i TAM, U  AGNi,  SAMi PACHYNALi  STRALYACX
ZAGADZYA ZARADZHANYYA STR|LXBY. mY SUPAKOiLiSYA i ZUSiM BYLi ADYSHLi AD DOMA, YAKi
PERATVARYeSYA  e   SUC|LXNUYU  SVECHKU,  KALi  RAPTAM  GOLAS  HLOPCA  LYA  KONEJ
USTRYVOZHYe  NAS.  mY GLYANULi e  TOJ BOK i  eBACHYLi  dUBATOeKA, YAKi  VYLEZ  Z
ZAKiNUTAGA SUTAR|NNYA SAZHNYAe U PYACiDZESYACi AD DOMA.
     --  a-AH, -- PRARYPEe  ZUBAMi  rYGOR.  --  zABYLi, SHTO  e LiSiCY e NARY
ZAeZHDY DRUGi HOD ESCX.
     a dUBATOeK, PYATLYAYUCHY, BEG U NAPRAMKU  DA  vOLAGAVAJ PRORVY. pRAVAYA RUKA
YAGO ViSELA. viDACX, YA eSE ZH PACHASTAVAe YAGO.
     ¨N BEG Z  HUTKASCYU, NECHAKANAJ DLYA YAGO TAeSHCHYNi.  ya STR|Lie Z R|VALXVERA
-- DALEKA. c|LY ZALP  VYRVAeSYA  SA STR|LXBAe MAiH  LYUDZEJ  -- HOCX  BY  SHTO.
dUBATOeK PRABEG NEVYALiKi PAPLAVOK, Z  MAHU KiNUeSYA  e BALOTA i PACHAe SKAKACX
PA KUPiNAH, YAK KONNiK, Z TAKOJ HUTKASCYU, SHTO  e VACHAH MiLXGACELA. aPYNUeSHYSYA
NA BYASPECHNAJ ADLEGLASCi,EN PAGRAZie NAM KULAKOM.
     -- tRYMAJCESYA,  PACUKi!.. --  DALYACEe DA  NAS  YAGONY STRASHNY GOLAS.  --
niVODNAMU Z VAS NE ZHYCX.  shLYAHECTVAM, iMEM, KRYVEYU  SVAEJ KLYANUSYA --  VYRAZHU
VAS RAZAM Z DZECXMi.
     mY BYLi  eRAZHANY.  aLE  e G|TY  MOMANT  SViST TAKOJ  SiLY, SHTO  e  MYANE
ZABALELA e  VUSHAH, ADDAeSYA NAD  BALOTAMi.  ya GLYANUe U TOJ BOK i  PRY  SVYATLE
PAZHARA  eBACHYe, YAK  HLOPEC TORKNUe  ADNAMU KANYU PROSTA PAD HVOST KALYUCHY SUHi
BADZYAK. zNOe SViST...
     sTATAK DZiKA GiGATAe. kONi STAVALi DYBAM. zRAZUMEeSHY PLAN G|TAGA YUNAKA,
MY KiNULiSYA DA DRYKGANTAe i PACHALi SCYABACX  iH.  u  NASTUPNY MOMANT AHOPLENY
PANiKAYU STATAK  PAMCHAe DA vOLATAVAJ  PRORVY. nA NEKATORYH KONYAH YASHCH| SYADZELi
POSTACi FALXSHYVYH PALYAeNiCHYH.
     dZiKi  POSHCHAK  KAPYTOe RAZDZER NOCH.  kONi iMCHALi YAK  SHALENYYA. dUBATOeK,
ViDACX TAKSAMA  ZRAZUMEe, CHYM G|TA PAHNE, i, AZVAeSHYSYA SHALENYM KRYKAM, PABEG
Z HUTKASCYU ROSPACHY BALOTNAJ  SCEZHKAJ. ¨N BEG,  A KONi  ZA iM,  PRYVUCHANYYA DA
G|TAGA TYM, HTO ZARAZ UCYAKAe AD iH.
     mY BACHYLi, SHTO SHALENA iMCHALA DZiKAE PALYAVANNE KARALYA sTAHA, PAZBAeLENAE
KONNiKAe. rAZVYAVALiSYA e PAVETRY GRYVY,  TVANX LYACELA Z-PAD  KAPYTOe, i ZORKA
GAR|LA NAD GALOVAMi KONEJ.
     bLiZH|J!  bLiZH|J!   aDLEGLASCX   PAMiZH  dUBATOeKAM  i   SHALENYMi  KONXMi
ZMYANSHALASYA. u  ADCHAi  EN  ZBOCHYe SA  SCEZHKi,  ALE ZVAR'YACELYYA  KONi  ZBOCHYLi
TAKSAMA.
     kRYK, SPOeNENY SMYAROTNAGA ZHAHU, DALYACEe DA NAS:
     -- rATUJCE! o, KAROLX sTAH!..
     u  TOJ SAMY MOMANT  NOGi YAGONYYA  Z MAHU  eSKOCHYLi  e  BEZDANX,  A  KONi
NAZDAGNALi  YAGO i PACHALi  PRAVALXVACCA. pERSHY  DRYKGANT  ZMYAe YAGO  KAPYTAMi,
UCiSNUe  GLYBEJ  U  SMYARDZYUCHUYU  BAGNU i ZAGiGATAe.  zABULXKACELA, ZAGAVARYLA
DRYGVA.
     -- kAROLX sTAH!.. -- DALYACELA DA NAS.
     pASLYA NESHTA VYALiZNAE ZAVAROCHALASYA e GLYBiNi, GLYTAYUCHY VADU.
     pASLYA  KONi  i  CHALAVEK ZNiKLi, i  TOLXKi  VYALiKiYA BULXKi  ZASiPELi  NA
PAVERHNi.
     yaK  SVECHKA,  PALAe  PALAC APOSHNYAGA "RYCARA",  RYCARA  NACHNYH RAZBOYAe  i
VOeCHAGA SONCA. mUZHYKi e VYVERNUTYH KAZHUHAH i  Z ViLAMi e RUKAH STAYALi  VAKOL
DOMA, ZALiTYYA CHYRVONYM TRYVOZHNYM SVYATLOM.


rAZDZEL VASEMNACCATY

     ya  Z'YAVieSYA DADOMU BRUDNY,  STOMLENY  i,  KALi  VARTAeNiK  ADCHYNie  MNE
DZVERY, ADRAZU PRAJSHOe DA SYABE. nAR|SHCE eSE BYLO SKONCHANA, NAR|SHCE RAZDUSHYLi
CHYGUNNUYU DZiKUYU SiLU.  ya BYe TAKi VYSNAZHANY, SHTO, ZAPALieSHY SVECHKU, LEDZX NE
ZASNUe NA  LOZHKU, NAPALOVU  SCYAGNUeSHY ADZiN BOT.  a KALi YA LEG, USE  PAPLYLO
PERAD  MAiMi  VACHYMA:  BALOTY,  POLYMYA  NAD  DOMAM dUBATOeKA,  MERNY  POSHCHAK
KAPYTOe,  KONNiKi,   ZHUDASNYYA  KRYKi,   TVAR  rYGORA,  YAKi   APUSKAE  CYAZHKiYA
GABLi-TRAJCHATKi. I TOLXKi POTYM CYAZHKi SON ZVALieSYA NA MYANE, UCiSNUe GALAVU e
PADUSHKU, YAK KONX KAPYTOM GALAVU dUBATOeKA. nAVAT U SNE  YA ZHYe PADZEYAMi NOCHY:
BEG, STRALYAe, SKAKAe i ADCHUVAe SAM, SHTO NOGi MAE RUHAYUCCA, BYAGUCX U SNE.
     dZieNYM  BYLO  MAE ABUDZH|NNE, HOCX i NELXGA BYLO NAZVACX ABUDZH|NNEM MOJ
STAN. yaSHCH| e SNE YA ADCHUVAe, SHTO NESHTA CYAZHKAE, VELXMi NYADOBRAE ROBiCCA VAKOL,
SHTO e PAKOi GUSCEE CENX NEJKAJ NEVYMOeNAJ, APOSHNYAJ BYADY. bYCCAM NEHTA SYADZEe
U MYANE NA NAGAH, TAK NALiLiSYA YANY CYAZHKiM. ya ADKRYe VOCHY i PABACHYe SMERCX PAD
RUKU  Z dUBATOeKAM, YAKi  SMYAYAeSYA. I  YA  RAZUMEe,  SHTO YANY e SNE, SHTO  VOCHY YA
ADKRYe  U SNE,  SHTO BYADA PA-RANEJSHAMU ZHYVE e G|TYM PAKOi,  RUHAECCA, SHTO YANA
eSE NABLiZHAECCA i NABLiZHAECCA.
     bALDAHiN  NAViSAe, PLYe NA MYANE, DUSHYe, i  KUTAS YAGO ViSEe PROSTA PERAD
MAiMi VACHYMA.  s|RCA  SHALENA  KALACiLASYA. ya  ADCHUVAe,  SHTO NEVYADOMAE iDZE NA
MYANE, SHTO YAGO  CYAZHKiYA KROKi  GUCHACX  NA PERAHODAH,  i YA  ADCHUVAe, SHTO  YA BYe
SLABY,  BEZDAPAMOZHNY, SHTO  eSYA  MAYA  SiLA ZARAZ  DAR|MNAYA, SHTO NEJKAE DURNOE
STRASHYDLA  ZARAZ SHOPiCX  MYANE, ABO NAVAT NE MYANE, A YAE, i  HRUPNUCX TONKiYA,
SLABYYA YAE KOSTACHKi. a YA BUDU TOLXKi GLYADZECX. ya KRUCie GALAVOYU i MYKAe, NE e
ZMOZE ADBiCCA AD KASHMARNAGA CYAZHKAGA SNU.
     I RAPTAM  POLYMYA  SVECHKi PACYAGNULASYA DA STOLi;  STALA CH|ZNUCX, CH|ZNUCX,
ZNiKACX i ZGASLA NAR|SHCE, ZNYASiLENAE BARACXBOYU Z CEMRAJ.
     ya GLYANUe NA  DZVERY  --  YANY BYLi PRYADCHYNENY. zNOe CYAZHKi KASHMAR. mESYAC
RASPLYASKAe SVYATLO  PA SCENAH  PAKOYA, PAKLAe KVADRATY NA  PADLOGU,  BLAKiTNYM
TUMANOM KURYeSYA e PRAMENNYAH DYMOK AD ZGASLAJ SVECHKi.
     zASTAGNAe,  NE  MAYUCHY  ZMOGi VARUHNUCCA. I RAPTAM  PABACHYe DVA  VYALiKiYA
BESS|NSOeNYYA VOKi, YAKiYA GLYADZELi NA MYANE Z-ZA PARCXERY. g|TA BYLO ZHAHLiVA! ya
HiTNUe GALAVOYU: TVAR ZHANCHYNY GLYADZEe NA MYANE. I YASHCH| KAB VOCHY YAE GLYADZELi, A
TO YANY eTAROPiLiSYA KUDYSXCi ZA MYANE, BYCCAM BACHYLi MYANE  NASKROZX i e TOJ ZHA
CHAS NE ZAeVAZHALi.
     pASLYA  NEVYADOMAYA iSTOTA PAPLYLA DA MYANE. ya GLYADZEe NA YAE,  NA bLAKiTNUYU
zhANCHYNU  bALOTNYH yaLiN,  i VALASY MiMAVOLi  eSTAVALi DYBARAM NA MAEJ GALAVE,
HOCX  YA i NE VEDAe, YAVA G|TA Ci SON,  SON MAJGO ZNYASiLENAGA CELA. g|TA  BYLA
YANA, ZHANCHYNA Z PARTR|TA, PADOBNAYA  NA nADZEYU yaNOeSKUYU i ADNACHASOVA ZUSiM  NE
PADOBNAYA: DAeZH|JSHY  TVAR,  SPAKOJNY, YAK SMERCX, ZUSiM NE  TOJ  VYRAZ  NA iM,
POSTACX  BOLXSH  VYSOKAYA  i  MOCNAYA. I  VOCHY  GLYADZELi  MERTVA i  PRANiKNENA,
GLYBOKiYA, YAK ViR.
     bLAKiTNAYA zhANCHYNA  PLYLA. vOSX YANA e SVAiM  DZiVOSNYM BLAKiTNYM  UBORY,
YAKi ZiHACEe  PERALieCHATYMi HVALYAMi  PAD TUMANNYM SVYATLOM  MESYACA, VYPLYLA NA
SYAR|DZiNU PAKOYA, VYCYAGNULA RUKi, MACAYUCHY iMi PAVETRA.
     ya ADCHUVAe, SHTO KANCHATKOVA PRACHNUeSYA, SHTO NOGi MAE SKUTYYA, SHTO DZiVOSNAYA
ZDANX RUHAECCA DA MYANE, CYAGNE SVAE RUKi.
     "shTO  ZDARYLASYA  Z GASPADYNYAJ, MOZHA, YANA MERTVAYA ZARAZ, NEZDARMA ZH TAKi
NEVYMOeNY ZHAH AHAPie MAYU iSTOTU TOLXKi SHTO, U SNE?"
     g|TAYA  DUMKA  NADALA MNE SiLY. ya ZBie  NAGAMi  KOeDRU, PRYGATAVAeSYA  DA
NAPADU  i, KALi YANA PADPLYLA  BLiZH|J,  SHAPie  YAE PROSTA ZA VYCYAGNUTYYA RUKi.
aDNA MAYA RUKA  TRAPiLA e NEJKi, UNiKAYUCHY PALXCAe, FLER, DRUGAYA MOCNA SHAPiLA
ZA SHTOSXCi NEVYMOeNA TONKAE, SLABAE i CEPLAE.
     mOCNA iRVANUe YAE  NA SYABE,  PACHUe  KRYK i ZRAZUMEe SUTNASCX Z'YAVY, KALi
PABACHYe, YAK GRYMASA ZHAHU ZNOe SELA NA TVAR, YAK U VACHAH,  BYCCAM ABUDZHANYH AD
SNU, Z'YAVieSYA AS|NSAVANY AGENXCHYK, VYRAZ BOLYU, TRYVOGi i YASHCH| CHAGOSXCi,  SHTO
BYVAE e VACHAH SABAKi, YAKi CHAKAE eDARU. bLAKiTNAYA zhANCHYNA ZAKALACiLASYA e MAiH
RUKAH,  NE  ZDOLXNAYA AD NECHAKANASCi SKAZACX  ANi  SLOVA, A  PASLYA SUTARGAVAE
RYDANNE VYRVALASYA Z YAE VUSNAe.
     I SHOZHASCX, NOVAYA SHOZHASCX G|TAJ iSTOTY  Z  nADZEYAJ yaNOeSKAJ BYLA TAKOJ
MOCNAJ, SHTO YA, NE PAMYATAYUCHY SYABE, KRYKNUe:
     -- nADZEYA rAMANAeNA, SUPAKOJCESYA! shTO VY, DZE VY?!
     yaNA i SLOVA NE MAGLA SKAZACX. pASLYA ZHAH SPOeNie YAE ZR|NKi.
     -- a! -- KRYKNULA YANA KORATKA i SPUDZHANA i ZATR|SLA ADMOeNA GALAVOJ.
     aBUDZHANAYA  Z SAMNAMBULiCHNAGA STANU, YANA YASHCH| NiCHOGA NE RAZUMELA, TOLXKi
ZHAH  POeNie  YAE  MALENXKAE, DRYZHACHAE,  YAK  KACYANYA, S|RCAJKA. I  NYAZNANY  ZHAH
SPOeNie i MYANE TAKSAMA,  BO YA  VEDAe,  SHTO AD  TAKOGA RAPTOeNAGA SPUDU LYUDZi
CHASTA VAR'YACELi ABO ZASTAVALiSYA NYAMYMi.
     ya NE  VEDAe, SHTO YA RABLYU, YAK MNE RATAVACX YAE AD G|TAGA, i STAe UKRYVACX
PACALUNKAMi  YAE  DUHMYANYYA  DOeGiYA VALASY, SPUDZHANA DRYZHACHYYA PAVEKi, HALODNYYA
RUKi.
     -- nADZEYA rAMANAeNA! nADZEYA  rAMANAeNA! lYUBAYA!  pYASHCHOTNAYA! nE BOJSYA,  YA
TUT, YA  Z  TABOYU, YA ZNiSHCHYe  KARALYA sTAHA! niHTO eZHO NE PARUSHYCX  TVOJ DOBRY
LASKAVY SPAKOJ!
     pAVOLXNA, VELXMi  PAVOLXNA VYARTALASYA DA  YAE PRYTOMNASCX. zNOe ADKRYLiSYA
VOCHY. I YA PASTUPOVA PAKiNUe CALAVACX YAE, HOCX G|TA BYLO CYAZH|J ZA SMERCX.
     -- shTO G|TA? shTO ZA PAKOJ? chAMU YA TUT? -- PRASHAPACELi VUSNY.
     ya eSE  YASHCH|  TRYMAe YAE e ABDOJMAH, TANYUTKi SiTNYAG, BEZ YAKOGA YA,  MOCNY,
ADRAZU ZLAMAYUSYA. ya TRYMAe YAE, BO VEDAe: PAKiNX -- i YANA ePADZE.
     a e VACHAH YAE MiZH TYM PLESKANUeSYA TAKi ZHAH, ZMESHANY Z TAKOJ VAR'YACiNKAJ,
SHTO YA PASHKADAVAe, NASHTO YA ABUDZie YAE AD G|TAGA.
     -- nADZEYA rAMANAeNA! sUPAKOJCESYA, KALi LASKA! nE  TR|BA BOLXSH,  USE-eSE
BUDZE DOBRA, SVETLA DLYA VAS NA ZYAMLi.
     yaNA NE  RAZUMELA. chORNY CENX POeZ ADNEKULX Z  KUTA DA YAE (ViDACX, HMARA
ZASNOeVALA MESYAC), i YANA GLYADZELA NA YAGO,  i ZR|NKi, i VOCHY YAE eSE SHYRYLiSYA,
SHYRYLiSYA, SHYRYLiSYA.
     vECER   RAPTAM   ZAGRUKACEe   NEDZE  NAPAeADARVANAJ  AKANiCAJ,   ZAVYe,
ZASKUGOLie U KOMiNE. I G|TA BYLO  TAK  NEJMAVERNA PADOBNA  NA  DALEKi GRUKAT
KAPYTOe DZiKAGA PALYAVANNYA, NA NYALYUDSKi KRYK: "rAMAN! rAMAN! vYHODZX!"
     g|TA BYLO TAK PADOBNA NA eSE G|TA, SHTO YA ZDRYGANUeSYA.
     a  YANA RAPTAM  ZAKRYCHALA,  PRYCiSNULASYA  DA MYANE TAK, SHTO YA ADCHUVAe  YAE
GRUDZi,  KALENi PAD  TONKiM FLERAM, UCHAPiLASYA  ZA  MYANE,  i  YA,  PADNACHALENY
NYASTRYMNAMU ZHADANNYU, PRYCiSNUe YAE eSYU DA SYABE.
     --  kLYATYYA  GROSHY.  kLYATYYA  GROSHY!  zABYARYCE,   ZABYARYCE  MYANE  ADSYULX,
ZABYARYCE!.. mOCNY, VYALiKi CHALAVEK MOJ,  ULADAR, ZABYARY  MYANE ADSYULX! tUT TAK
ZHAHLiVA, TAK HOLADNA, TAK ZMROCHNA! ya NE ZHADAYU, NE ZHADAYU PAMiRACX...
     ya PERANES YAE NA LOZHAK, LEGKUYU, YAK DZiCYA. "kAPYTY" eSE YASHCH| GRUKACELi ZA
AKNOM. yaNA TAK UCHAPiLASYA e MAE RUKi, SHTO YA ADCHUe SAPRAeDNY BOLX.
     -- zABYARYCE, ZABYARY MYANE!.. ya NE MAGU, YA NE MAGU.
     I eSE PRYCiSKALASYA DA MYANE, LAViLA MOJ POZiRK, HAVALASYA ZA MAE GRUDZi.
     ya ADVAROCHVAe TVAR, YA ZADYHAeSYA. aLE YA NE MOG. g|TA NALYACELA, YAK NAVALA,
i   SLABY   CHALAVEK  NE   VYTRYMAe.  uSE  ZLiLOSYA,  ZAKRUCiLASYA  e  CHYRVONYM
KRUGAVAROCE, i YANA DARAVALA MNE NAVAT BOLX.
     mESYAC SHAVAeSYA  ZA  DOMAM, APOSHNiYA ADBiTKi  YAGO  PRAMENNYAe PADALi NA YAE
TVAR, NA RADASNYYA SPAKOJNYYA VOCHY, YAKiYA GLYADZELi e ZMROK.
     aMALX RYDAYUCHY AD SHCHASCYA,  YAKOE ZAeZHDY  VALODAE  PERSHYM  i PERSHAJ,  KALi
NiHTO RANEJ NE KRANAeSYA TAK  TVARAM DA TVAEJ RUKi, YA Z ZHAHAM DUMAe, SHTO YANA,
MAYA  PERSHAYA,  ADZiNAYA,  NAZAeZHDY  SVAYA,MAGLA, KAB G|TYYA MYARZOTNiKi  DABiLiSYA
SVAJGO, BYCX PADOBNAJ CHYMSXCi NA TUYU, U kULXSHAVYM DOME.
     g|TAGA NE BUDZE. pYASHCHOTAJ, VECHNAJ UDZYACHNASCYU, DABRYNEJ -- YA ZRABLYU TAK,
SHTO ZNiKNE YAE  SAMNAMBULiZM. niVODNAGA KRYeDNAGA, NiVODNAGA CH|RSTVAGA  SLOVA
NE SKAZHU YA EJ. hiBA NE  VYANCHAe NAS NYASCERPNY  ZHAH, CHAKANNE  SMERCi, AGULXNAE
ZHADANNE ZVYCHAJNAJ  CEPLYNi? hiBA NE RYZYKAVALi MY ADZiN DLYA ADNAGO? hiBA  NE
eZYAe YA YAE, YAK NAJVYALiKSHAE SHCHASCE, NA YAKOE NE SPADZYAVAeSYA?


rAZDZEL DZEVYATNACCATY

     vOSX i eSE. pRAZ  DZENX UPERSHYNYU ZA eSE  G|TYYA DNi SONCA RAZAM Z LEGKiM
RANiSHNiKAM PALA NA BALOTY, PUSTKi, NA  STARYYA  YALiNY PARKU, NA ZAMSH|LYYA MURY
MAENTKA. vYSOKAYA  TRAVA BYLA  ABSYPANA BELAJ HALODNAJ  PUDRAJ i RUZHAVELA  AD
PERSHYH PRAMENNYAe SONCA. I MURY BYLi RUZHOVYMi, NAVAT PAMALADZELi, PRACHNUeSHYSYA
AD CYAZHKAGA SNU, YAKi ViSEe NAD iMi TRY GADY. mOLADA BLiSHCHALi VYASELKAVYYA SHYBY,
SONCA KiDALA  NYAGR|YUCHYYA  PRAMENNi,  i ADHONNi  PACELi AD  YAGO,  TRAVA  NA iH
RABiLASYA MOKRAJ.
     mY  AD'YAZDZHALi.  vAZOK  STAYAe  LYA  DZVYAR|J  MAENTKA.  nEBAGATYYA PAZHYTKi
PRYVYAZALi ZZADU. ya VYVEe Z DOMA  yaNOeSKUYU, ZAHUTANUYU e  LEGKUYU FUTRACHKU, SAM
SEe  PORUCH. mY KiNULi APOSHNi POZiRK NA PALAC, U YAKiM ZVEDALi BOLX i PAKUTY i
ZNAJSHLi, NECHAKANA DLYA SYABE, KAHANNE, ZA YAKOE NE SHKADA ADDACX i ZHYCCE.
     -- shTO TY DUMAESH RABiCX Z G|TYM? -- SPYTAe YA.
     yaNOeSKAYA ZNiZALA PLYACHYMA, YAK AD MAROZU:
     -- sTARYYA  R|CHY  ADDAM MUZEYAM,  ASTATNiYA NYAHAJ BYARUCX  TYYA MUZHYKi,  SHTO
STALi  NA ABARONU  SVAiH  HAT  i  VYRATAVALi MYANE. pALAC  TAKSAMA ADDAMO PAD
BALXNiCU, SHKOLU  i  YASHCH|  SHTO-NEBUDZX. --  I GORKA  eSMiHNULASYA: --  mAYARAT!
sTOLXKi  KRYVi, TAKi  KLUBOK  PODLASCi,  PADSTUPNYH ZLACHYNSTVAe, iNTRYG... I
DZELYA CHAGO?  zhMENXKA  ZOLATA... nE,  bOG  Z iM, Z  MAYARATAM, GARY  EN  YASNYM
AGNEM!..
     ya ABNYAe YAE ZA TONKiYA PLECHY:
     -- ya TAK i DUMAe. tAK i TR|BA BYLO RABiCX. nEPATR|BNA G|TA NAM, KALi MY
ADSHUKALi ADZiN ADNAGO.
     mY PAKiNULi  e  PALACY  NOVUYU  AHMiSTRYNYU,  UDAVU Z  DZiCENKAM,  YAKiH YA
PADABRAe TADY NA DAROZE. sLUGi TAKSAMA ZASTALiSYA NA SVAiH MESCAH.
     I  MY VELXMi LEGKA eZDYHNULi,  KALi PALAC ZNiK  ZA  PAVAROTKAJ  ALEi. z
KASHMARAM BYLO SKONCHANA.
     kALi  MY  VYEHALi Z  PARKU  NA VERASOVUYU PUSTKU, SHTO iSHLA  LYA vOLATAVAJ
PRORVY,  i BRAMA  ZACHYNiLASYA  ZA  NAMi  e APOSHNi  RAZ, i eZHO ZASKAKALi VAKOL
KURGANY i PUSTKi, YA PABACHYe CHALAVEKA, YAKi STAYAe LYA DAROGi.
     chALAVEK  G|TY PAJSHOe VYALiKiMi KROKAMi NAM NASUSTRACH, ZATRYMAe ZA ABROCX
KANYA, i MY PAZNALi rYGORA. ¨N STAYAe U SVAiM  KAZHUSE, ZBLYTANYYA VALASY PADALi
Z-PAD MAGERKi NA LOB, NA DOBRYYA DZiCYACHYYA VOCHY.
     ya SKOCHYe Z VOZA.
     -- rYGOR, DARAGi, SHTO NE PRYJSHOe RAZViTACCA?
     --  hACEe  ADNYH  VAS SUSTR|CX.  cYAZHKA  MNE  PASLYA  G|TAJ GiSTORYi.  vY
MALAJCY, SHTO EDZECE, TUT PAeSYULX VAM USE BUDZE NAGADVACX STAROE.
     pALEZ RUKOYU e KiSH|NX i, PACHYRVANEeSHY, DASTAe GLiNYANUYU LYALXKU.
     --  g|TA  VAM,  nADZEYA rAMANAeNA...  mOZHA,  PASTAViCE DZE... USPAMiNACX
BUDZECE...
     nADZEYA eZYALA YAGO ZA SKRONi  i PACALAVALA e  LOB. pASLYA DASTALA  Z VUSH|J
ZAVUSHNiCY i PAKLALA iH U SHYROKUYU CHORNUYU DALONX PALYAeNiCHAGA.
     -- bUDUCHAJ ZHONCY TVAEJ.
     rYGOR KR|KNUe, PAKRUCie GALAVOYU.
     --  bYVAJCE  VY... bYVAJCE, LEPEJ, HUTCH|J...  a TO  ADZiN  GR|H Z VAMi:
RAZRUMZAESHSYA, YAK BABA... dZECi VY.  zhADAYU VAM NAJLEPSHAGA, SAMAGA  DOBRAGA NA
ZYAMLi.
     ya RASCALAVAe rYGORA AD USYAE DUSHY.
     -- rYGORKA!  lEPSHY DRUG! ¨DZEM Z  NAMi, PERASYADZiSH TOJ CHAS, KALi BUDUCX
SHUKACX dUBATOeKA i iNSHYH. a TO YASHCH| YAKi-NEBUDZX PASKUDNiK ZAB'E CYABE.
     vOCHY rYGORA PASUROVELi, i ZHOLVY ZARUHALiSYA NA SKiViCAH.
     -- gO, NYAHAJ PASPRABUE!..
     I RUKi YAGONYYA SCiSNULi DOeGUYU STR|LXBU, AZH ZHYLY NA iH NADZXMULiSYA.
     -- zBROYA e  RUKAH.  vOSX YANA.  nYAHAJ VOZXMUCX! nE PAEDU. mAE CARSTVA --
LYASY. I G|TAE CARSTVA PAViNNA BYCX SHCHASLiVYM.
     -- I YA VERU e G|TA, -- PROSTA SKAZAe YA.
     kALi MY AD'EHALi DALEKA, YA Z UZLESSYA YASHCH| RAZ PABACHYe NA KURGANE  YAGONY
VYALiZNY SiLU|T.  rYGOR STAYAe  NA FONE CHYRVONAGA NEBA Z DOeGAJ, VYSH|J GALAVY,
STR|LXBAYU e RUKAH, U KAZHUSE POeSYU NAVERH, YAKi  ABCYAGVAe YAGO LADNUYU  POSTACX.
vECER RAZVEJVAe YAGO DOeGiYA VALASY. cAR LYASNYH MYASCiN!..
     mY  PRAEHALi LYASY  PRAZ  DZENX,  TAKSAMA  NA  SViTANNi.  tUT  TOLXKi  YA
ZRAZUMEe, YAKAYA BYLA ROZNiCA PAMiZH YANOeSKiM NAVAKOLLEM i G|TAJ ZYAMLEJ. mOKRAYA
VYSOKAYA TRAVA, SONCA, RADASCX...
     I NAD CHYSTYMi HATKAMi BUSLiNYYA VYALiZNYYA GNEZDY i BLAKiTNAYA CiSHYNYA.
     g|TA  BYLA  NOVAYA, ZUSiM  iNSHAYA  bELARUSX.  tAM-SYAM  STAYALi  NA  R|CHKAH
SUKNAVALXNi -- ZUSiM iNSHAYA |POHA, iNSHYYA ZVYCHAi.
     yaK  ZHA PAViNNA BYLA  GLYADZECX NA  G|TA  MAYA  ZHANCHYNA  Z  VASEMNACCATAGA
STAGODDZYA, KALi NAVAT YA ZA G|TYYA TYDNi ZABYe USE G|TA!..
     ya  GLYANUe  NA TUYU, SHTO MELASYA  STACX MAEJ ZHONKAJ. vOCHY YAE BYLi SHYROKA i
SHCHASLiVA RASKRYTYYA,  YANA  PRYCiSKALASYA DA MYANE i CHASAM PERARYViSTA eZDYHALA,
YAK DZiCYA PASLYA SLEZ.
     mNE VELXMi HACELASYA,  KAB  EJ BYLO  YASHCH|  LEPSH.  I YA  CHASAM NAHiLYAeSYA i
CALAVAe YAE TONKUYU RUKU.
     nEPAKOiLA MYANE e TOJ CHAS, DY i PAZNEJ, TOLXKi YAE HVAROBA. tAMU YA  NANYAe
NA eSKRAiNE GORADA MALENXKUYU HATKU Z SADAM.  uRACHY SKAZALi, SHTO G|TA PROJDZE
AD SPAKOJNAGA ZHYCCYA.
     I  SAPRAeDY,  G|TA PRAJSHLO,  KALi  YANA  PRAZHYLA SA  MNOYU  DVA MESYACY  i
SKAZALA, SHTO e NAS BUDZE DZiCYA.
     mY AKRUZHYLi ADZiN ADNAGO TAKiM MORAM PYASHCHOTY i eVAGi, TAKOJ LYUBOeYU, SHTO
YA NAVAT PRAZ DVACCACX GOD ZDZieLYAeSYA G|TAMU, YAK SNU. nAM BYLO DOBRA PAeSYULX,
NAVAT U  siBiRY, KUDY YA  TRAPie  U  1902  GODZE.  yaNA  BYLA BOLXSH CHYM PROSTA
ZHONKAJ, YANA BYLA DRUGAM DA SMERCi.
     mY ZHYLi DOeGA i SHCHASLiVA, YAK U PESNi:

     pAKULX SONCA ZZYALA NAD GR|SHNAJ ZYAMLEYU...

     aLE  YASHCH|  i  ZARAZ  YA CHASAM BACHU e SNE SiVYYA VERASOVYYA PUSTKi,  CH|ZLUYU
TRAVU  NA PAVERHNi  PRORVAe  i DZiKAE PALYAVANNE  KARALYA sTAHA, YAKOE SKACHA PA
DRYGVE. nE BRAZGAYUCX CUGLi, MOeCHKi SYADZYACX U SEDLAH PRAMYYA POSTACi KONNiKAe.
     vECER  RAZVEJVAE  iH VALASY, PLASHCHY,  GRYVY KONEJ, i  SAMOTNAYA  GOSTRAYA
ZORKA GARYCX NAD iHNiMi GALOVAMi.
     u ZHAHLiVYM MAeCHANNi SHALENA  SKACHA  NAD  ZYAMLEYU  DZiKAE PALYAVANNE KARALYA
sTAHA.
     ya PRACHYNAYUSYA i DUMAYU,  SHTO NE PRAJSHOe  YAGONY  CHAS, PAKULX  ESCX  CEMRA,
GOLAD, NERAeNAPRAeE i CEMNY ZHAH NA ZYAMLi. yaNO -- SiMVAL USYAGO G|TAGA.
     hAVAYUCHYSYA  NAPALOVU  e  TUMANE,  iMCHYCX   NAD  ZMROCHNAJ  ZYAMLEJ  DZiKAE
PALYAVANNE.


     bELARUSKAYA pALiCHKA: http//palecka.cjb.nit

Last-modified: Fri, 16 Feb 2001 23:27:36 GMT
Ocenite etot tekst:Ne chital10987654321