Stanislav Lem. Zvezdnye dnevniki Ijona Tihogo. Puteshestvie chetyrnadcatoe
--------------------
Stanislav Lem. Zvezdnye dnevniki Ijona Tihogo.
Puteshestvie chetyrnadcatoe.
Stanislaw Lem. Dzienniki gwiazdowe.
Podroz czternasta (1956)
___________________________________________
File from Sergey Grachyov
http://www.private.peterlink.ru/grachyov
--------------------
PUTESHESTVIE CHETYRNADCATOE
19.VIII.
Otdal raketu v remont. Proshlyj raz slishkom blizko podoshel k Solncu; ves'
lak oblez. Zavmasterskoj sovetuet perekrasit' v zelenyj cvet. Eshche ne znayu.
Do obeda privodil v poryadok kollekciyu. V mehu krasivejshego gargauna polno
moli. Podsypal naftalina. Posle obeda - u Tarantogi. Peli marsianskie
pesni. Vzyal u nego "Dva goda mezh kurdlej i os'miolov" Brizarda. CHital do
utra - strashno interesno.
20.VIII.
Soglasilsya na zelenyj cvet. Zaveduyushchij ubezhdaet kupit' elektricheskij mozg.
U nego odin est', vpolne prilichnyj, pochti ne byvshij v upotreblenii,
moshchnost'yu dvenadcat' parovyh dush. Govorit, bez mozga nikto teper' ne
otpravitsya dal'she Luny. Poka ne reshil - rashod vse zhe nemalyj. Posle obeda
chital Brizarda, do samogo vechera. Zahvatyvayushchee chtenie. Dazhe stydno, chto
ni razu ne videl kurdlya.
21.VIII.
S utra - v masterskoj. Zaveduyushchij pokazal mne mozg. I v samom dele,
prilichnyj, s batareej anekdotov na pyat' let. |to kak budto reshaet problemu
kosmicheskoj skuki. "Vy prosmeetes' samoe dolgoe puteshestvie", - poobeshchal
zaveduyushchij. Kogda batareya konchitsya, mozhno ee zamenit'. Velel pokrasit'
ruli v krasnyj cvet. CHto zhe do mozga - eshche podumayu. Do polunochi chital
Brizarda. Ne poohotit'sya li samomu?
22.VIII.
V konce koncov kupil etot mozg. Velel vmontirovat' ego v stenu.
Zavmasterskoj v pridachu dal elektricheskuyu podushku. Dolzhno byt', nemalo
sodral s menya lishnego! Govorit, ya sekonomlyu kuchu deneg. Ved' za posadku na
planetah obychno trebuyut v®ezdnuyu poshlinu. A esli u vas est' mozg, raketu
mozhno ostavit' v prostranstve, chtoby ona svobodno kruzhila sebe na maner
iskusstvennoj luny, i dal'she idti peshkom, ne platya ni grosha. Mozg
rasschityvaet astronomicheskie elementy dvizheniya rakety i soobshchaet, gde
potom ee iskat'. Zakonchil Brizarda. Pochti reshilsya ehat' na |nteropiyu.
23.VIII.
Zabral raketu iz masterskoj. Vyglyadit chudno, tol'ko ruli ne garmoniruyut s
ostal'nym. Perekrasil sam v zheltyj cvet. Mnogo luchshe. Vzyal u Tarantogi tom
"Kosmicheskoj enciklopedii" na "|" i vypisal stat'yu ob |nteropii. Vot ona:
"|NTEROPIYA, 6-ya planeta dvojnogo (krasnogo i golubogo) solnca v
sozvezdii Tel'ca. 8 kontinentov, 2 okeana, 167 dejstvuyushchih vulkanov, 1
orgast (sm. ORGAST). Sutki 20-chasovye, klimat teplyj, usloviya dlya zhizni
horoshie, krome perioda smega (sm. SMEG). Obitateli:
a) Gospodstvuyushchaya rasa - ardrity, sushchestva razumnye
mnogoprozrachnogrannye simmetrichnye neparnootrostkovye (3), vid
Siliconoidea, otryad Polytheria, klass Luminifera. Kak i vse politerii
(sm.), ardrity podverzheny proizvol'nomu periodicheskomu rasshchepleniyu.
Sozdayut sem'i sharovidnogo tipa. Sistema pravleniya: gradarhiya II-V, s
vvedennym 340 let nazad Penitenciarnym Transmom (sm. TRANSM).
Vysokorazvitaya promyshlennost', glavnym obrazom pishchevaya. Osnovnye stat'i
eksporta: fosforizovannye manubrij, serdceklety i laudamy neskol'kih
desyatkov sortov, riflenye i slegka opalennye. Stolica: |totam, 1400 000
zhitelej. Osn. promyshlennye centry: Gaupr, Drur, Arbagellar. Kul'tura
lyuminarnaya s priznakami starogribizma vsledstvie vpityvaniya reliktov
civilizacii fitogozian (gribkovcev, sm.), istreblennyh ardritami. V
poslednie gody vse bol'shuyu rol' v obshchestvennoj i kul'turnoj zhizni igrayut
sepul'ki (sm.). Verovaniya: gospodstvuyushchaya religiya - monodrumizm. Soglasno
M., mir sotvoren Mnozhestvennym Drumoj, prinyavshim oblik Pradavnej Plyukvy,
iz k-j narodilis' solnca i planety vo glave s |nteropiej. Ardrity vozvodyat
plyukirovannye hramy, postoyannye i skladnye. Krome monodrumizma imeetsya
neskol'ko sekt, vazhnejshaya iz nih - plakotraly. Plakotraly (sm.) ne veryat
ni vo chto, krome |kzal'tidy (sm. |KZALXTIDA), da i to ne vse. Iskusstvo:
tancy (katal'nye), radioakty, sepulenie, okolesnaya drama. Arhitektura: v
svyazi so smegom - pnevmatichesko-dmesevaya. Pnevmoskreby dostigayut 130
etazhej. Na isk. lunah postrojki, kak pravilo, ovicellyarnye (yajcevidnye).
b) ZHivotnyj mir. Fauna silikonoidal'nogo tipa, osn. predstaviteli:
mrazivcy, dendrogi drebenchatye, asmanity, kurdli i skulezhnye os'mioly. V
sezon smega ohota na kurdlej i os'miolov zapreshchena. Dlya cheloveka eti
zhivotnye nes®edobny, za isklyucheniem kurdlej (a u nih - tol'ko uchastok
zarda, sm. ZARD). Vodnaya fauna sluzhit syr'em dlya pishchevoj promyshlennosti,
Osn. predstaviteli: infernalii (adyuki), glopy, vshavki i slyaksy.
Dostoprimechatel'nost'yu |nteropii schitaetsya orgast s ego sumbural'noj
floroj i faunoj, Edinstvennyj ego analog v nashej Galaktike - aly v
bedrevnyh dzhunglyah YUpitera. Kak pokazali issledovanie shkoly prof.
Tarantogi, zhizn' na |nteropii zarodilas' v predelah orgasta, iz
bal'bazilovyh zalezhej. V svyazi s massovoj zastrojkoj sushi i vod sleduet
schitat'sya s vozmozhnost'yu skorogo ischeznoveniya ostatkov orgasta. Podpadaya
pod paragr. 6 konvencii ob ohr. planetnyh drevnostej (Codex Galacticus, t.
MCCCVII, ch. XXXII, str. 4670), orgast podlezhit ohrane; v osobennosti
zapreshcheno topotat' ego vtemnuyu".
Zdes' mne ponyatno vse, krome upominanij o sepul'kah, transme i smege.
K sozhaleniyu, poslednij tom "|nciklopedii", vyshedshij iz pechati, konchaetsya
stat'ej "SIROP GRUSHEVYJ", tak chto ni o transme, ni o smege tam nichego net.
Vse-taki ya poshel k Tarantoge, chtoby prochest' o sepul'kah. Nashel sleduyushchie
kratkie svedeniya:
"SEPULXKI - vazhnyj element civilizacii ardritov (sm.) s planety
|nteropiya (sm.). Sm. SEPULXKARII".
YA posledoval etomu sovetu i prochel:
"SEPULXKARII - ustrojstva dlya sepuleniya (sm.)".
YA poiskal "Sepulenie"; tam znachilos':
"SEPULENIE - zanyatie ardritov (sm.) s planety |nteropiya (sm.). Sm.
SEPULXKI".
Krug zamknulsya, bol'she iskat' bylo negde. Ni za chto na svete ya ne
priznalsya by Tarantoge v podobnom nevezhestve, a nikogo drugogo sprosit' ne
mogu. ZHrebij broshen - edu na |nteropiyu. Otpravlyayus' cherez tri dnya.
28.VIII.
Startoval rovno v dva, srazu posle obeda. Nikakih knig ne vzyal, ved' u
menya teper' est' etot mozg. Do samoj Luny slushal ego anekdoty. Nasmeyalsya
vdovol'. Potom uzhin, i spat'.
29.VIII.
Pohozhe, prostudilsya v lunnoj teni- vse vremya chihayu. Prinyal aspirin. Po
kursu - tri tovarnye rakety s Plutona; mashinist telegrafiroval, chtoby ya
propustil ih. Sprosil, chto za gruz; dumal, Bog znaet chto, a eto
obyknovennye bryndasy. I totchas zhe - "skoraya" s Marsa, nabitaya do otkaza.
YA videl v okna - passazhiry odin na drugom, kak seledki. My mahali drug
drugu platochkami, poka eshche chto-to bylo vidno. Do uzhina slushal anekdoty.
Bespodobno, tol'ko chihayu bez pereryva.
30.VIII.
Pribavil skorost'. Mozg rabotaet kak chasy. U menya dazhe diafragma stala
pobalivat', tak chto ya vyrubil ego chasika na dva i vklyuchil elektricheskuyu
podushku. |to horosho na menya podejstvovalo. Posle dvuh pojmal radiosignal,
poslannyj Popovym v 1896 godu. YA taki poryadochno otmahal ot Zemli.
31 .VIII.
Solnce uzhe edva razlichimo. Pered obedom - progulka vokrug rakety, chtoby
nogi ne zatekli. Do vechera- anekdoty. Bol'shinstvo s borodoj. Pohozhe,
zavmasterskoj daval mozgu starye yumoristicheskie zhurnaly i tol'ko sverhu
dobavil gorstochku ostrot posvezhee. YA zabyl o kartoshke, kotoruyu postavil v
atomnyj kotel, i ona vsya sgorela.
32.VIII.
Iz-za skorosti vremya udlinyaetsya - pora by byt' sentyabryu, a tut vse avgust
da avgust. V okne nachalo chto-to migat'. Dumal, uzhe Mlechnyj Put', a eto
vsego lish' lak oblezaet. Halturshchiki chertovy! Po kursu - stanciya
tehobsluzhivaniya. Razdumyvayu, stoit li tormozit'.
33.VIII.
Vse eshche avgust. Posle obeda podletel k stancii. Raspolozhena ona na
malen'koj, sovershenno pustoj planete. Stancionnoe zdanie slovno vymerlo,
vokrug ni dushi. Vzyal vederko i poshel posmotret', net li kakogo laka. Hodil
ya tak, poka ne uslyshal pyhten'e. Smotryu, a za stanciej stoyat neskol'ko
parovyh mashin i razgovarivayut. Podhozhu.
Odna govorit:
- Ved' yasno zhe, chto oblaka - eto forma zagrobnoj zhizni parovyh mashin.
No vot vopros: chto bylo ran'she - parovye mashiny ili vodyanoj par? YA
utverzhdayu, chto par!
- Molchi, idealistka proklyataya! - zashipela drugaya.
Poproboval sprosit' naschet laka, no kuda tam! Oni tak shipeli i
svisteli, chto ya sobstvennogo golosa ne slyshal. Ostavil zapis' v zhalobnoj
knige i poletel dal'she.
34.VIII.
Neuzhto konca ne budet etomu avgustu? Do obeda drail raketu. Skuka uzhasnaya.
Potom - srazu v kayutu, k mozgu. Vmesto smeha menya odolela takaya zevota,
chto dazhe ispugalsya za chelyusti. Po pravomu bortu asteroid. Proletaya mimo
nego, zametil kakie-to belye tochki. V binokl' uvidel, chto eto tablichki s
nadpis'yu: "Ne vysovyvat'sya!" S mozgom chto-to neladno - rasskazyvaya
anekdoty, glotaet samuyu sol'.
1.H.
Prishlos' ostanovit'sya na Stroglone - goryuchee konchilos'. Tormozya, po
inercii proskochil ves' sentyabr'. Na kosmodrome bol'shoe dvizhenie. Ostavil
raketu v prostranstve, chtoby ne platit' poshlinu; zahvatil tol'ko zhestyanki
dlya goryuchego. Pered etim rasschital s pomoshch'yu mozga koordinaty
ellipticheskoj orbity. CHas spustya vozvrashchayus' s polnymi bankami, a rakety i
sled prostyl. Prinyalsya, konechno, iskat'. Dumal, bez nog ostanus': kak-
nikak otshagal dobryh chetyre tysyachi kilometrov. Razumeetsya, mozg
obschitalsya. Oh, i pogovoryu ya s etim zaveduyushchim, kogda vernus'.
2.H.
Skorost' takaya, chto zvezdy vytyanulis' v ognennye poloski, slovno kto-to
brosil million sigaret v temnoj komnate. Mozg zaikaetsya. Huzhe vsego, chto ya
ne mogu zatknut' emu rot, - vyklyuchatel' slomalsya. Boltaet bez uderzhu.
3.H.
Mozg, kazhetsya, priustal - govorit po slogam. Postepenno k etomu privykayu.
Starayus' pobol'she sidet' snaruzhi, tol'ko nogi opuskayu v raketu -
holodnovato vse zhe.
7.H.
V polovine dvenadcatogo dobralsya do kosmoporta |nteropii. Raketa poryadkom
razogrelas' pri tormozhenii. Prishvartoval ee k verhnej palube iskusstvennoj
luny (ona-to i sluzhit kosmoportom) i poshel vnutr', chtoby uladit'
formal'nosti. V spiral'nom koridore - ne protolknut'sya; priezzhie iz samyh
dal'nih storon Galaktiki prohazhivayutsya, peretekayut i prygayut ot okoshka k
okoshku. YA vstal v ochered' za golubym algol'cem, a tot uchtivym zhestom
predostereg menya, chtoby ya ne slishkom priblizhalsya k ego zadnemu
elektricheskomu organu. Za mnoyu srazu zhe vstal molodoj saturniec v bezhevom
shlangovike. Tremya prisoskami on derzhal chemodany, chetvertoj vytiral pot.
Bylo i v samom dele ochen' zharko. Kogda podoshla moya ochered', sluzhashchij,
prozrachnyj, kak hrustal', ardrit, izuchayushche posmotrel na menya, pozelenel
(ardrity vyrazhayut chuvstva smenoj Okraski; zelenaya sootvetstvuet nashej
ulybke) i sprosil:
- Vy pozvonochnyj?
-Da.
- Dvoyakodyshashchij?
- Net. Tol'ko vozduhom...
- Prekrasno, blagodaryu vas. Kormezhka smeshannaya?
-Da.
- S kakoj planety, pozvol'te uznat'?
- S Zemli.
- Togda proshu vas k sleduyushchemu okoshku.
YA proshel dal'she i, zaglyanuv v okoshko, ubedilsya, chto peredo mnoyu vse
tot zhe sluzhashchij, vernee, ego prodolzhenie. On listal kontorskuyu knigu.
- Aga! Nashel, - skazal on. - Zemlya... gm, otlichno, otlichno. Vy k nam
turistom ili po torgovomu delu?
- Turistom.
- Togda pozvol'te...
Odnim prisoskom on nachal zapolnyat' blank, a drugim tem vremenem podal
mne eshche odin, dlya podpisi, i skazal:
- Smeg povalit cherez nedelyu. Poetomu ne otkazhite v lyubeznosti
posetit' komnatu 116; tam vami zajmetsya nasha rezervnaya masterskaya. A potom
poproshu vas zajti v komnatu 67, v farmacevticheskij punkt. Tam vy poluchite
pilyuli evfrugliya; prinimat' ih nado kazhdye tri chasa, chtoby nejtralizovat'
vrednoe dlya vashego organizma radioaktivnoe izluchenie nashej planety...
Ugodno li vam svetit'sya vo vremya prebyvaniya na |nteropii?
- Net, spasibo.
- Kak zhelaete. Pozhalujsta, vot vashi bumagi. Vy ved' mlekososushchij, ne
pravda li?
- V nekotorom rode.
- CHto zh, priyatnogo vam sosaniya!
Poproshchavshis' s uchtivym sluzhashchim, ya poshel, kak on i sovetoval, v
rezervnuyu masterskuyu. V yajceobraznom pomeshchenii bylo, kak mne sperva
pokazalos', pusto. Tam stoyalo neskol'ko elektricheskih apparatov, a pod
potolkom bril'yantovymi luchami siyala hrustal'naya lyustra, kotoraya, odnako,
okazalas' ardritom, dezhurnym tehnikom; on totchas spustilsya ko mne. YA sel v
kreslo, a tehnik, razvlekaya menya razgovorom, proizvel kakie-to izmereniya i
skazal:
- Blagodaryu, vash buton poluchat vse inkubatorii na planete. Esli vo
vremya smega s vami chto-nibud' stanetsya, mozhete byt' sovershenno pokojny...
my nemedlenno dostavim rezerv.
YA ne vpolne ponimal, o chem on tolkuet, no mnogoletnie stranstviya
nauchili menya sderzhannosti. Net nichego tyagostnee dlya obitatelej kakoj
ugodno planety, nezheli ob®yasnyat' chuzhaku mestnye obychai i privychki.
V farmacevticheskom kabinete ya snova vstal v ochered'; prodvigalas' ona
ochen' bystro, i vskore provornaya ardritka v fayansovom abazhure vruchila mne
porciyu pilyul'. Eshche odna melkaya tamozhennaya formal'nost' (ya uzhe ne risknul
polozhit'sya na elektricheskij mozg), i s vizoj v ruke ya vernulsya na verhnyuyu
palubu.
Totchas za lunoj nachinalas' kosmotrassa, prekrasno uhozhennaya, s
bol'shimi reklamnymi nadpisyami po storonam. Promezhutok mezhdu bukvami
sostavlyaet tysyachi kilometrov, no pri normal'noj ezde slova mel'kayut tak
bystro, budto chitaesh' gazetu. Kakoe-to vremya ya chital s lyubopytstvom,
naprimer: "Ohotniki! Pol'zujtes' tol'ko loveckoj pastoj MNYAM!", ili:
"Hochesh' byt' veselym - plyuj na os'miolov!" i t. p.
V sem' vechera ya prizemlilsya na etotamskom kosmodrome. Goluboe solnce
tol'ko chto zashlo. V luchah krasnogo, stoyavshego eshche dovol'no vysoko, vse
vokrug plamenelo, slovno ohvachennoe pozharom, - neobyknovennoe zrelishche.
Nepodaleku ot moej rakety velichestvenno opustilsya galakticheskij krejser.
Ryadom s ego hvostom razygryvalis' trogatel'nye sceny vstrech. Raz®edinennye
na dolgie mesyacy ardrity s radostnymi vosklicaniyami padali drug drugu v
ob®yatiya, a zatem vse - otcy, materi, deti - soedinyalis', nezhno obnyavshis',
v shary, pylavshie na solnce yarkim rumyancem, i speshili k vyhodu. YA dvinulsya
vsled za kativshimisya v zavidnoj garmonii sem'yami; tut zhe za kosmodromom
byla ostanovka glambusa, v kotoryj ya i sel. |kipazh etot, ukrashennyj vverhu
zolotymi bukvami, kotorye sostavlyayut nadpis': "PASTA RAUS SAMA OHOTITSYA!",
ves'ma shozh so shvejcarskim syrom: v dyrkah pobol'she razmeshchayutsya vzroslye,
v malen'kih dyrochkah - detvora. Tol'ko ya sel, kak glambus tronulsya.
Okruzhennyj ego kristallicheskoj myakot'yu, nad soboj, pod soboj i vokrug sebya
ya videl radushno podsvechennye, raznocvetnye siluety poputchikov. YA sunul
ruku v karman za tomikom Bedekera - pora uzhe bylo poznakomit'sya s ego
ukazaniyami, - no kak zhe ya byl udivlen, obnaruzhiv u sebya v rukah vypusk,
posvyashchennyj planete |ntevropii, udalennoj na tri milliona svetovyh let ot
mesta, v kotorom ya nahodilsya. Nuzhnyj vypusk ostalsya doma. Proklyataya
rasseyannost'!
Ne ostavalos' nichego drugogo, kak pojti v etotamskoe
predstavitel'stvo izvestnogo astronavticheskogo agentstva "GALAKS".
Lyubeznyj konduktor, k kotoromu ya obratilsya, totchas ostanovil glambus,
ukazal prisoskom na ogromnoe zdanie i na proshchan'e druzheski peremenilsya v
lice.
S minutu ya stoyal nepodvizhno, naslazhdayas' redkostnym vidom, kakoj
predstavlyali soboj central'nye kvartaly goroda v nastupayushchih sumerkah.
Krasnoe solnce tol'ko chto opustilos' za gorizont. Ardrity ne znayut
iskusstvennogo osveshcheniya, potomu chto svetyatsya sami. Prospekt Mrudr, na
kotorom ya vyshel, perepolnyalo mercan'e prohozhih; kakaya-to molodaya ardritka
koketlivo vspyhnula i pomigala mne zolotistymi poloskami pod svoim
abazhurom, no zatem - kak vidno, raspoznav chuzhezemca, - smushchenno prigasla.
Blizhnie i dal'nie zdaniya iskrilis' i razgoralis' zhil'cami, kotorye
vozvrashchalis' domoj; v glubine hramov luchilis' v molitvennom ekstaze tolpy
prihozhan; v proemah lestnichnyh kletok s beshenoj skorost'yu raduzhno
perelivalis' deti; vse eto bylo tak voshititel'no, tak zhivopisno, chto
prosto ne hotelos' uhodit', no ya boyalsya, chto "Galaks" zakroetsya.
V vestibyule agentstva menya napravili na dvadcat' tretij etazh, v
provincial'nyj otdel. Uvy, takova pechal'naya, no neprelozhnaya istina: Zemlya
zateryana v malo komu izvestnoj, zakolochennoj doskami kosmicheskoj glushi!
Sotrudnica, k kotoroj ya obratilsya, potusknela, smeshavshis', i
ob®yasnila, chto "Galaks", k sozhaleniyu, ne raspolagaet ni putevoditelyami, ni
marshrutami dlya zemlyan, poskol'ku te poseshchayut |nteropiyu ne chashche odnogo raza
v stoletie. Vzamen ona predlozhila mne rukovodstvo dlya yupiterian,
soslavshis' na obshchee solnechnoe proishozhdenie YUpitera i Zemli. YA vzyal ego za
neimeniem luchshego i poprosil zarezervirovat' mne nomer v "Kosmonii". YA
takzhe zapisalsya na ohotu, kotoruyu ustraival "Galaks", i vyshel na ulicu.
Neudobstvo moego polozheniya zaklyuchalos' v tom, chto sam ya ne svetilsya;
poetomu, vstretiv na perekrestke ardrita-regulirovshchika, ya podoshel k nemu i
v ego svete perelistal poluchennyj spravochnik.
Kak i sledovalo ozhidat', tam soobshchalos', gde mozhno zapastis'
metanovymi produktami, kuda devat' shchupal'ca na oficial'nyh priemah, i tak
dalee. SHvyrnuv rukovodstvo v musornuyu urnu, ya ostanovil proezzhavshij mimo
eboret i velel ehat' v kvartal pnevmoskrebov. |ti velikolepnye chashevidnye
zdaniya uzhe izdaleka sverkali raznocvetnymi ogon'kami ardritov,
predavavshihsya radostyam semejnoj zhizni, a v kontorah divno perelivalis'
yarkie ozherel'ya sluzhashchih.
YA otpustil eboret i poshel peshkom; kogda ya s voshishcheniem razglyadyval
vozvyshavshijsya nad ploshchad'yu pnevmoskreb Glavsupa, ottuda vyshli dvoe
sotrudnikov - dolzhno byt', vazhnye pticy, sudya po ih osobenno yarkomu blesku
i krasnym grebeshkam vokrug abazhura. Oni ostanovilis' nepodaleku, i ya
uslyshal ih razgovor:
- Prigas obramlencev uzhe otmenen? - sprashival odin iz nih, vysokij,
ves' v ordenah.
Vtoroj v otvet posvetlel i skazal:
- Net. Nachal'nik govorit, chto my sorvem plan, a vse iz-za Grudrufsa.
Ne ostaetsya, mol, nichego drugogo, kak pereinachit' ego.
- Grudrufsa?
- Nu da.
Pervyj pomerk - tol'ko ego ordena prodolzhali svetit'sya raduzhnymi
venchikami - i, poniziv golos, zametil:
- Vot zapuzyritsya on, bedolaga!
- Puskaj puzyritsya, eto emu vse ravno ne pomozhet. A to poryadka
nikakogo ne budet. Ne zatem stol'ko let transmutiruyut vsyakih subchikov,
chtoby bol'she bylo sepulek!
Zaintrigovannyj, ya nevol'no priblizilsya k beseduyushchim, no te,
zamolchav, otoshli. Stranno, no lish' teper' do moego sluha stalo donosit'sya
slovo "sepul'ki". YA brodil po trotuaram, stremyas' okunut'sya v nochnuyu zhizn'
stolichnogo goroda, i iz perekatyvayushchihsya tolp do menya vse chashche doletalo
eto zagadochnoe slovo, proiznosimoe sdavlennym shepotom ili zhe strastno
vykrikivaemoe; ono vidnelos' na reklamnyh sharah, izveshchavshih ob aukcionah i
rasprodazhah antikvarnyh sepulek, i v ognennyh neonovyh nadpisyah,
reklamiruyushchih modnye sepul'karii. Naprasno sililsya ya ponyat', chto by eto
moglo byt'; nakonec okolo polunochi, osvezhayas' kurdel'nymi slivkami v bare
na vos'midesyatom etazhe univermaga, ya uslyshal v ispolnenii ardritskoj
pevichki shlyager "Ah, sepul'ka-krohotul'ka", i lyubopytstvo razobralo menya do
takoj stepeni, chto ya sprosil podoshedshego kel'nera, gde mozhno priobresti
sepul'ku.
- Naprotiv, - otvetil on mashinal'no, vypisyvaya schet. Potom vzglyanul
na menya vnimatel'nee i slegka potemnel. - Vy odin? - sprosil on.
- Da. A chto?
- Tak, nichego. Melkih net, izvinite.
YA otkazalsya ot sdachi i spustilsya na lifte vniz. Dejstvitel'no, pryamo
naprotiv siyala ogromnaya reklama sepulek; tolknuv steklyannuyu dver', ya
ochutilsya v pustom v etu poru magazine. YA podoshel k prilavku i, starayas'
kazat'sya nevozmutimym, poprosil sepul'ku.
- Vam dlya kakogo sepul'kariya? - osvedomilsya prodavec, spuskayas' so
svoej veshalki.
- Nu, dlya kakogo... dlya obychnogo, - otvetil ya.
- Kak eto dlya obychnogo? - udivilsya on. - My otpuskaem tol'ko sepul'ki
s podsvistom...
- V takom sluchae mne odnu...
- A gde vash fufyr'?
- |, gm... u menya ego net s soboj...
- Tak kak zhe vy voz'mete ee bez zheny? - sprosil prodavec, ispytuyushche
glyadya na menya i postepenno mutneya.
- U menya net zheny, - neosmotritel'no bryaknul ya.
- U vas... net... zheny? - probormotal, ves' pochernev, prodavec. On
smotrel na menya s uzhasom. - I vy hotite sepul'ku?.. Bez zheny?..
Ego kolotila drozh'. Kak pribityj, vybezhal ya na ulicu, pojmal
svobodnyj eboret i v yarosti velel gnat' v kakoe-nibud' nochnoe zavedenie.
|boret primchal menya v "Myrgindragg". Kogda ya voshel, orkestr kak raz umolk.
Zdes' svisalo, pozhaluj, sotni tri s lishnim narodu. YA protiskivalsya skvoz'
tolpu, vysmatrivaya svobodnoe mesto; kto-to menya okliknul, ya s radost'yu
zametil znakomoe lico - eto byl kommivoyazher, s kotorym kogda-to ya svel
znakomstvo na Autropii. On visel s zhenoyu i dochkoj. YA predstavilsya damam i
prinyalsya razvlekat' poryadkom uzhe zahmelevshee obshchestvo, prichem vremya ot
vremeni vse podnimalis' s mesta, chtoby pod ritmichnuyu melodiyu pokatat'sya po
parketu. Supruga znakomogo tak goryacho menya ugovarivala, chto v konce koncov
i ya otvalilsya vyjti na krug; krepko obnyavshis', nasha chetverka pokatilas' v
zazhigatel'nom blistango. Po pravde skazat', ya vse-taki ne uberegsya ot
ushibov, odnako ne podaval vidu i prikidyvalsya voshishchennym. Kogda my
vozvrashchalis' k stoliku, ya zaderzhal kommivoyazhera i sprosil ego na uho o
sepul'kah.
- CHto, chto? - peresprosil on.
YA povtoril vopros i dobavil, chto hotel by kupit' sepul'ku. Dolzhno
byt', ya govoril slishkom gromko - visevshie ryadom povorachivalis' v nashu
storonu i smotreli na menya s pomutnevshimi licami, a moj znakomyj v uzhase
slozhil prisoski.
- Pobojtes' Drumy, Tihij, - vy zhe odin!
- Tak chto zhe, - vypalil ya uzhe s nekotorym razdrazheniem, - znachit, ya i
sepul'ku vzyat' ne mogu?
|ti slova prozvuchali v nastupivshej vnezapno tishine. ZHena znakomogo
bez chuvstv ruhnula na pol, on katnulsya k nej, a nahodivshiesya poblizhe
ardrity pokatilis' ko mne, vydavaya okraskoj nedruzhelyubnye namereniya; v etu
minutu poyavilis' tri kel'nera, vzyali menya za shivorot i vykinuli na ulicu.
YA byl vne sebya. Ostanoviv eboret, ya velel ehat' v otel'. Vsyu noch' ya
ne somknul glaz - chto-to kololo menya i vpivalos' v boka; lish' na rassvete
ya obnaruzhil prichinu: ne poluchiv raz®yasnenij ot "Galaksa", gostinichnaya
prisluga, nauchennaya gor'kim opytom obsluzhivaniya postoyal'cev, prozhigayushchih
matracy do samoj setki, postelila mne na noch' asbest. V utrennem svete
pechal'nye incidenty minuvshego dnya bystro poblekli. YA s radost'yu vstretil
predstavitelya "Galaksa", kotoryj v desyat' chasov pribyl za mnoj v eborete,
polnom silkov, vederok s loveckoj pastoj i prochego ohotnich'ego snaryazheniya.
- Vy ni razu ne hodili na kurdlya? - osvedomilsya moj provodnik, kogda
ekipazh uzhe mchalsya vihrem po ulicam |totama.
- Net. YA by ohotno vyslushal vashi instrukcii... - proiznes ya s
ulybkoj.
Sohranyat' polnejshuyu nevozmutimost' pozvolyal mne ogromnyj opyt ohoty
na samuyu krupnuyu dich' Galaktiki.
- YA k vashim uslugam, - lyubezno otvechal provodnik.
|to byl hudoshchavyj steklolicyj ardrit, bez abazhura, ukutannyj v temno-
sinyuyu tkan', - takoj odezhdy ya eshche na planete ne videl. On ob®yasnil, chto
eto ohotnichij kostyum, neobhodimyj pri vyslezhivanii zverya; to, chto ya prinyal
bylo za tkan', okazalos' osobym veshchestvom, plotno oblekayushchim telo. Inache
govorya, napryskannaya odezhda, udobnaya, praktichnaya, a glavnoe, nadezhno
maskiruyushchaya estestvennoe svechenie ardritov, kotoroe moglo by spugnut'
kurdlya.
Provodnik dostal iz papki pechatnyj listok i dal ego mne dlya
oznakomleniya; ya sohranil ego v svoih bumagah. Vot on:
Instrukciya dlya chuzhezemcev
V kachestve promyslovogo zverya kurdl' pred®yavlyaet vysochajshie
trebovaniya kak k lichnym kachestvam ohotnika, tak i k ego snaryazheniyu.
Poskol'ku zhivotnoe eto v processe evolyucii prisposobilos' k meteoritnym
osadkam, narastiv neprobivaemyj pancir', na kurdlya ohotyatsya iznutri.
Dlya ohoty na kurdlya neobhodimy:
a) na vstupitel'noj stadii - pasta gruntovochnaya, sous gribnoj, luk
zelenyj, sok i perec;
b) na reshayushchej stadii - metelka risovaya, bomba s chasovym mehanizmom.
I. Izgotovka k ohote. Na kurdlya ohotyatsya s primankoj. Ohotnik,
namazavshis' gruntovochnoj pastoj, saditsya na kortochki v kanavke orgasta,
posle chego ego posypayut melko nakroshennym zelenym lukom i pripravlyayut po
vkusu.
II. V etom polozhenii sleduet vyzhidat' kurdlya. Kogda zver'
priblizitsya, nuzhno, sohranyaya spokojstvie, shvatit' obeimi rukami bombu,
kotoruyu derzhat mezhdu kolen. Golodnyj kurdl' obychno glotaet srazu. Esli
kurdl' ne zhelaet brat', dlya pooshchreniya mozhno slegka pohlopat' ego po yazyku.
V sluchae, esli ugrozhaet osechka, nekotorye sovetuyut poselit'sya eshche raz, no
eto riskovannyj shag, poskol'ku kurdl' mozhet chihnut'. Malo kakoj ohotnik
perezhil chihanie kurdlya.
III. Vzyav primanku, kurdl' oblizyvaetsya i uhodit. Po proglatyvanii
ohotnik nezamedlitel'no pristupaet k aktivnoj stadii, to est' pri pomoshchi
metelki stryahivaet s sebya luk i pripravy, chtoby pasta mogla svobodno
proyavit' svoe prochishchayushchee dejstvie; zatem nastraivaet chasovoj mehanizm i
udalyaetsya vozmozhno bystree v storonu, protivopolozhnuyu toj, otkuda pribyl.
IV. Pokidaya kurdlya, sleduet starat'sya upast' na obe ruki i nogi,
chtoby ne rasshibit'sya.
Dopolnitel'nye zamechaniya: Pol'zovat'sya ostrymi speciyami zapreshcheno.
Zapreshcheno takzhe podkladyvat' kurdlyam zavedennye i posypannye lukom bomby.
Podobnye dejstviya priravneny k brakon'erstvu i karayutsya v kachestve
takovogo.
Na granice ohotnich'ego zakaznika nas uzhe podzhidal upravlyayushchij Vauvr v
okruzhenii sverkayushchego, kak hrustal' na solnce, semejstva. On okazalsya
neobychajno radushnym i gostepriimnym hozyainom; priglashennye na ugoshchenie, my
proveli v ego dome neskol'ko priyatnyh chasov, slushaya istorii iz zhizni
kurdlej i ohotnich'i vospominaniya Vauvra i ego synovej. Vdrug vbezhal
zapyhavshijsya gonec i soobshchil, chto vyslezhennyh kurdlej oblava pognala v
les.
- Kurdlej, - poyasnil upravlyayushchij, - nadobno sperva horoshen'ko
pogonyat', chtoby progolodalis'!
Namazavshis' pastoj, s bomboj i speciyami, ya dvinulsya v soprovozhdenii
Vauvra i provodnika v glub' orgasta. Doroga vskore ischezla v neproglyadnoj
chashche. My prodvigalis' s trudom, vremya ot vremeni obhodya sledy kurdlej,
pohozhie na yamy pyatimetrovoj shiriny. SHli my dovol'no dolgo. Vdrug zemlya
zadrozhala, i provodnik ostanovilsya, pokazyvaya prisoskom, chtoby my
zamolchali. Poslyshalos' gromyhan'e, slovno gde-to za gorizontom bushevala
groza.
- Slyshite? - shepnul provodnik.
- Slyshu. |to kurdl'?
- On samyj. Bobchit.
Teper' my dvigalis' medlennej i ostorozhnej. Grohot stih; orgast
pogruzilsya v molchanie. Nakonec skvoz' chashchu pokazalas' obshirnaya polyana. Na
ee krayu moi sputniki nashli podhodyashchee mesto, pripravili menya i,
udostoverivshis', chto metelka i bomba u menya nagotove, otoshli na cypochkah,
naposledok velev mne sohranyat' terpenie. Dovol'no dolgo stoyala polnaya
tishina, narushaemaya tol'ko chmokan'em os'miolov; nogi u menya izryadno uzhe
zatekli, kak vdrug pochva zakolebalas'. Vdaleke ya zametil dvizhenie -
verhushki derev'ev u kraya polyany vzdragivali i stremitel'no klonilis' k
zemle, oboznachaya put' zverya. Pohozhe, eto byl nedurstvennyj ekzemplyar. I
tochno, vskore kurdl' vysunulsya iz chashchi, perestupil cherez povalennye stvoly
i dvinulsya pryamo ko mne, velichestvenno kolyhayas' i s shumom prinyuhivayas'. YA
hladnokrovno zhdal, zazhav v rukah ushastuyu bombu. Kurdl' ostanovilsya v kakih-
nibud' pyatidesyati metrah ot menya. V ego napolovinu prozrachnoj utrobe
yavstvenno vidnelis' ostanki mnozhestva ohotnikov, kotorym ne povezlo.
Kakoe-to vremya kurdl' razmyshlyal. YA uzhe ispugalsya, chto on povernet
obratno, no tut on podoshel i otvedal menya. YA uslyshal gluhoe chavkan'e, i
zemlya ushla u menya iz-pod nog.
"Aga! Nasha vzyala!" - uspel ya podumat'. V kurdle bylo vovse ne tak
temno, kak mne sperva pokazalos'. Otryahnuvshis', ya podnyal tyazheluyu bombu i
prinyalsya nastraivat' chasovoj mehanizm; ryadom poslyshalos' ch'e-to
pokashlivan'e. YA podnyal golovu i s udivleniem uvidel pered soboj
neznakomogo ardrita, kak i ya, sklonivshegosya nad bomboj. Zastyv, my
smotreli drug na druga.
- CHto vy tut delaete? - sprosil ya pervym.
- Ohochus' na kurdlya, - otvechal on.
- YA tozhe, no proshu vas, ne obrashchajte na menya vnimaniya. Vy byli tut
ran'she.
- Nichego podobnogo, - vozrazil on, - vy chuzhestranec.
- Nu tak chto zhe, - ne ustupal ya, - ya sohranyu svoyu bombu na drugoj
raz. Radi Boga, pust' vas ne smushchaet moe prisutstvie.
- Ni za chto na svete! - voskliknul on. - Vy nash gost'.
- YA prezhde vsego ohotnik.
- A ya prezhde vsego hozyain i ne pozvolyu, chtoby iz-za menya vam prishlis'
otkazat'sya ot etogo kurdlya! Nastoyatel'no proshu vas potoropit'sya - pasta
uzhe nachinaet dejstvovat'!
I verno, kurdl' stanovilsya vse nespokojnee; dazhe syuda dohodilo ego
moshchnoe pyhtenie, slovno rabotali desyatki parovozov odnovremenno. Vidya, chto
ardrita mne ne pereubedit', ya vklyuchil chasovoj mehanizm i postoronilsya,
ustupaya mesto svoemu novomu tovarishchu, no tot poprosil menya idti pervym.
Vskore my pokinuli kurdlya. Padaya s vysoty tret'ego etazha, ya slegka
povredil shchikolotku. Kurdl', kotoromu yavno polegchalo, rinulsya v chashchu, lomaya
s uzhasnym shumom derev'ya. Vnezapno razdalsya chudovishchnyj grohot, i vse
utihlo.
- Napoval! Pozdravlyayu ot vsej dushi! - zakrichal ohotnik, druzheski
pozhimaya mne ruku.
Tut podoshli provodnik s upravlyayushchim. Uzhe (smerkalos', i nuzhno bylo
speshit' s vozvrashcheniem; upravlyayushchij obeshchal mne sobstvennoruchno sdelat' iz
kurdlya chuchelo i otpravit' ego na Zemlyu s blizhajshej gruzovoj raketoj.
5.HI.
Za chetyre dnya ne zapisal ni slova, tak byl zanyat. Kazhdoe utro - osoby iz
Komiteta po Kul'turnym Svyazyam s Kosmosom, muzei, vystavki, radioakty, a
posle obeda - vizity, oficial'nye priemy i rechi. Izryadno ustal.
Predstavitel' KKSK, kotoryj menya opekaet, skazal vchera, chto ozhidaetsya
smeg, a ya zabyl sprosit', chto eto znachit. V plane u menya vstrecha s
professorom Zazulem, vidnym ardritskim uchenym, tol'ko eshche ne znayu kogda.
6.HI.
Utrom prosnulsya ot uzhasnogo grohota. Soskochil s krovati i vizhu: nad
gorodom vzdymayutsya stolby dyma i plameni. Pozvonil v byuro informacii otelya
- chto proishodit?
- Nichego osobennogo, - otvetila telefonistka, - mozhete ne
bespokoit'sya, eto vsego lish' smeg.
- Smeg?
- Nu da, sezonnyj meteoritnyj grad; on vypadaet u nas kazhdye desyat'
mesyacev.
- No ved' eto uzhasno! - voskliknul ya. - Mozhet byt', mne spustit'sya v
ubezhishche?!
- O, nikakoe ubezhishche ne vyderzhit popadaniya meteorita. No ved' u vas,
kak i u kazhdogo, est' rezerv, tak chto mozhete ne bespokoit'sya.
- CHto eshche za rezerv? - sprosil ya, no telefonistka uzhe polozhila
trubku.
YA bystro odelsya i vyshel na ulicu. Dvizhenie bylo vpolne obychnoe;
speshili kuda-to prohozhie, katilis' na sluzhbu chinovniki, polyhaya
mnogocvetnymi ordenami, a v sadikah, razgorayas' i raspevaya, igrali deti.
Vzryvy stanovilis' vse rezhe, i lish' otkuda-to izdaleka donosilsya
razmerennyj gul. YA podumal, chto smeg, dolzhno byt', ne tak uzh i strashen,
raz nikto ego dazhe ne zamechaet, i poehal, kak bylo namecheno, v
zoologicheskij sad.
Pokazyval mne ego direktor, hudoj, nervnyj ardrit s prekrasnym
otlivom. |totamskij zoosad soderzhitsya v bol'shom poryadke; direktor s
gordost'yu soobshchil, chto u nih est' kollekcii zhivotnyh iz samyh otdalennyh
chastej Galaktiki, vklyuchaya zemnuyu dich'. Rastrogannyj, ya zahotel vzglyanut'
na nee.
- Sejchas eto, k sozhaleniyu, nevozmozhno, - otvetil direktor i, zametiv
moj voprositel'nyj vzglyad, dobavil: - U nih mertvyj chas! Byli nemalye
trudnosti s akklimatizaciej, ya dazhe boyalsya, chto v zhivyh ne ostanetsya ni
odnogo ekzemplyara; k schast'yu, razrabotannaya nashimi uchenymi
vitaminizirovannaya dieta dala prevoshodnye rezul'taty.
- Vot kak? A chto eto, sobstvenno, za zhivotnye? - Muhi. Vy lyubite
kurdlej?
On smotrel na menya kak-to osobenno, vyzhidayushche, i ya, starayas'
prodemonstrirovat' iskrennij entuziazm, otvetil:
- O, ochen' lyublyu, oni udivitel'no milye! On posvetlel.
- |to horosho. My pojdem k nim, no snachala ya vas na minutu ostavlyu.
On vskore vernulsya, obmotannyj al'pinistskoj verevkoj, i provel menya
v kurdel'nyj zagon, obnesennyj devyanostometrovoj stenoj. Otvoriv vorota,
on propustil menya pervym.
- Mozhete idti spokojno, - skazal on, - moi kurdli sovershenno ruchnye.
Pered nami bylo iskusstvennoe orgastbishche; zdes' paslos' shest' ili
sem' kurdlej - otbornye ekzemplyary, gektara v tri kazhdyj. Samyj krupnyj
podoshel na golos direktora i podstavil nam hvost. Stupiv na kurdlya,
direktor priglasil i menya; ya posledoval ego primeru. Kogda krutizna stala
slishkom bol'shoj, direktor razmotal verevku i velel mne obvyazat' ee vokrug
poyasa. Tak, v svyazke, my voshodili okolo dvuh chasov. Na vershine kurdlya
direktor uselsya v molchanii, yavno vzvolnovannyj. YA tozhe molchal - iz
uvazheniya k ego chuvstvam. CHerez nekotoroe vremya on proiznes: - Vzglyanite,
pravda, prekrasnyj vid? Dejstvitel'no, pod nami raskinulsya chut' li ne ves'
|totam s ego ploshchadyami, hramami i pnevmoskrebami; po ulicam tyanulis'
prohozhie, krohotnye, kak murav'i.
- Vy ochen' privyazany k kurdlyam? - sprosil ya tiho, vidya, kak laskovo
poglazhivaet on spinu zhivotnogo u samoj vershiny.
- YA lyublyu ih, - prosto skazal direktor i vzglyanul mne pryamo v lico. -
Ved' kurdli - kolybel' nashej civilizacii, - dobavil on i, nemnogo podumav,
prodolzhal: - Kogda-to tysyachelet'ya nazad, ne bylo u nas ni gorodov, ni
velikolepnyh domov, ni tehniki, ni rezervov... Togda eti dobrodushnye,
moguchie sushchestva vypestovali nas, spasaya ot smertonosnogo smega. Bez
kurdlej ni odin ardrit ne dozhil by do prekrasnyh nyneshnih dnej; i chto zhe?
Segodnya na nih ohotyatsya, istreblyayut i travyat ih - kakaya chudovishchnaya, kakaya
chernaya neblagodarnost'!
YA ne smel preryvat' ego. Preodolevaya volnenie, on zagovoril snova:
- Kak zhe ya nenavizhu etih ohotnikov, kotorye podlost'yu vozdayut za
dobro! Vy, verno, videli reklamu kurdel'noj ohoty?
- Da, konechno.
Pristyzhennyj slovami direktora do glubiny dushi, ya ves' drozhal,
opasayas', chto on doznaetsya o moem nedavnem postupke; ved' ya sobstvennymi
rukami ulozhil kurdlya. CHtoby otvlech' vnimanie sobesednika ot etoj opasnoj
temy, ya sprosil:
- Vy dejstvitel'no stol' mnogim obyazany im? A ya i ne znal...
- Kak eto - vy ne znali? No ved' kurdli nosili nas v svoem chreve
dvadcat' tysyach let! Obitaya v nih, ograzhdennye ih moshchnymi panciryami ot
gubitel'nogo meteoritnogo grada, nashi predki stali tem, chto vy vidite
nyne: sushchestvami razumnymi, prekrasnymi, svetyashchimisya v temnote. I vy ob
etom ne znali?
- YA chuzhezemec... - prosheptal ya, myslenno poklyavshis' nikogda ne
podnimat' ruku na kurdlya.
- Nu da, nu da...- probormotal, ne slushaya menya, direktor i vstal. -
Uvy, pora vozvrashchat'sya: menya prizyvayut moi obyazannosti...
Iz zoosada ya poehal eboretom v "Galaks", gde mne obeshchali ostavit'
bilet na vechernee predstavlenie.
V centre opyat' gromyhalo, vse chashche i vse oglushitel'nej. Nad kryshami
vzdymalis' stolby dyma, skvoz' kotoryj probivalsya ogon'. Vidya, chto
prohozhie ne obrashchayut na eto vnimaniya, ya molchal, poka eboret nakonec ne
ostanovilsya u "Galaksa". Dezhurnyj sprosil, kak mne ponravilsya zoo.
- Nu da, tam ochen' milo, no... o Bozhe! Ves' "Galaks" podprygnul. Dva
zdaniya naprotiv - v okno ya videl ih kak na ladoni - razletelis' ot
popadaniya meteorita. Menya, oglohshego, otshvyrnulo k stene.
- Nichego, - skazal sluzhashchij. - Pobudete u nas podol'she i privyknete.
Pozhalujsta, vot vash bile...
On ne dokonchil. Sverknulo, progrohotalo, vzmetnulas' pyl', a kogda
ona osela, vmesto svoego sobesednika ya uvidel ogromnuyu dyru v polu. YA
okamenel. Ne proshlo i minuty, kak neskol'ko ardritov v kombinezonah
zadelali dyru i prikatili telezhku s bol'shim svertkom. Kogda ego
razvernuli, peredo mnoyu predstal dezhurnyj s biletom v ruke. On stryahnul s
sebya obryvki upakovochnoj bumagi i, ustraivayas' na veshalke, skazal:
- Vot vash bilet. YA zhe govoril, naprasno volnuetes'. V sluchae chego
lyubogo iz nas produbliruyut. Vas udivlyaet nashe spokojstvie? CHto zh, za
tridcat' tysyach let privyknesh'. Esli zhelaete poobedat', nash restoran uzhe
otkryt. Vnizu, sleva ot vhoda.
- Spasibo, chto-to net appetita, - otvetil ya i, slegka poshatyvayas',
vyshel pod neumolchnye vzryvy i gromyhan'e. Vdrug menya ohvatil gnev. "Ne
dozhdetes' vy, chtob zemlyanin ispugalsya"! - podumal ya i, vzglyanuv na chasy,
velel eboretu ehat' v teatr.
Po doroge v eboret ugodil meteorit; ya vzyal drugoj. Tam, gde vchera
stoyal teatr, dymilas' gruda razvalin.
- Mozhno vernut' bilet? - sprosil ya stoyavshego na ulice kassira.
- Zachem zhe? Predstavlenie nachnetsya vovremya.
-Kak eto vovremya? Ved' meteorit...
- U nas eshche dvadcat' minut. - Kassir pokazal mne vremya na svoih
chasah.
- No...
- Bud'te lyubezny, ne zaderzhivajtes' u kassy! Dajte drugim poluchit'
bilety! - zavolnovalis' v hvoste ocheredi, kotoraya uspela vystroit'sya za
mnoj. Pozhav plechami, ya otoshel. Tem vremenem dve bol'shie mashiny sgrebali
oblomki i vyvozili ih. CHerez neskol'ko minut mesto bylo ochishcheno.
- CHto, budut igrat' pod otkrytym nebom? - sprosil ya ardrita, kotoryj
obmahivalsya programmkoj.
- Ni v koem sluchae! Dumayu, vse budet kak obychno, - otvechal on.
YA umolk, razdosadovannyj, v ubezhdenii, chto menya durachat. Na
raschishchennuyu ploshchadku v®ehala bol'shaya cisterna; iz nee vytekla svetyashchayasya
rubinovaya massa, pohozhaya na smolu, i obrazovala dovol'no bol'shuyu gorku; v
eto pyshushchee zharom mesivo totchas votknuli truby i prinyalis' nakachivat'
vozduh. Mesivo prevratilos' v puzyr', rastushchij s golovokruzhitel'noj
bystrotoj. CHerez kakuyu-nibud' minutu on byl uzhe tochnoj kopiej teatral'nogo
zdaniya, tol'ko eshche sovsem myagkoj, koleblyushchejsya pri poryvah vetra. Eshche
cherez pyat' minut svezhenadutoe zdanie zatverdelo; v etot moment meteorit
razbil chast' kryshi. Doduli novuyu kryshu, i v shiroko raspahnutye dveri
hlynul potok zritelej. Usazhivayas' na svoe mesto, ya zametil, chto ono eshche
teploe, no to bylo edinstvennoe svidetel'stvo nedavnej katastrofy. YA
sprosil u sosedej, chto eto za massa, iz kotoroj otstroili teatr;
okazalos', znamenitaya ardritskaya dmes' (domoduvnaya smes').
Predstavlenie nachalos' s minutnym opozdaniem. Pri zvuke gonga
zritel'nyj zal pogruzilsya vo mrak, upodobivshis' kolosnikovoj reshetke s
rassypannymi na nej tleyushchimi uglyami, zato aktery voshititel'no zasiyali.
P'esu igrali simvolichesko-istoricheskuyu, i ya, pravdu skazat', malo chto
ponimal, tem bolee chto mnogoe izobrazhalos' cvetovoj pantomimoj. Pervoe
dejstvie vrashchalos' v hrame vokrug izvayaniya Drumy; gruppa yunyh ardritok
venchala statuyu cvetami i vospevala svoih izbrannikov.
Vdrug poyavilsya yantarnyj prelat i prognal vseh devushek, krome odnoj,
samoj krasivoj, prozrachnoj, kak klyuchevaya voda. Prelat zamknul ee v statue.
Uznica peniem prizvala na pomoshch' vozlyublennogo; tot vkatilsya i pogasil
starika. V etu minutu meteorit unichtozhil kupol teatra, chast' dekoracij i
primadonnu, no iz suflerskoj budki mgnovenno podali rezerv, da tak lovko,
chto zriteli, kotorye sluchajno kashlyanuli ili morgnuli, i vovse nichego ne
zametili. Zatem vozlyublennye reshili sozdat' sem'yu. V konce pervogo
dejstviya starca sbrasyvayut s raskata.
Kogda posle antrakta podnyali zanaves, ya uvidel shar suprugov i ih
potomstva, kotoryj graciozno perekatyvalsya pod muzyku to v odnu storonu,
to v druguyu. Poyavilsya sluga, ob®yavivshij, chto nevedomyj blagodetel' prislal
suprugam ohapku sepulek. Dejstvitel'no, na scenu vnesli ogromnyj yashchik;
zataiv dyhanie, ya smotrel, kak ego raspakovyvayut. No v tu samuyu minutu,
kogda podnimali kryshku, tyazhelyj udar obrushilsya mne na temya, i ya lishilsya
chuvstv. Ochnulsya ya na prezhnem meste. O sepul'kah nikto uzhe ne govoril, zato
pogashennyj v pervom akte prelat, izrygaya uzhasnejshie proklyatiya, kruzhil po
scene sredi tragicheski plameneyushchih detej i roditelej. YA shvatilsya za
golovu, no ne nashchupal nikakoj shishki.
- CHto so mnoj bylo? - shepotom sprosil ya sosedku.
- Prostite? A, vas ubilo meteoritom, no vy nichego ne poteryali, duet
byl iz ruk von ploh. Hotya, konechno, eto skandal: za vashim rezervom
prishlos' posylat' v "Galaks", - zasheptala v otvet lyubeznaya ardritka.
- Za kakim rezervom? - YA chuvstvoval, chto u menya temneet v glazah.
- Nu, za vashim, za kakim zhe eshche...
- A gde ya?
- Kak eto gde? V teatre. Vam ploho?
- Tak ya, vyhodit, rezerv?
- Nu da.
- A gde zhe tot ya, kotoryj sidel tut ran'she?
Sidyashchie vperedi nachali gromko shikat', i moya sosedka umolkla.
- Umolyayu, odno lish' slovo, - prosheptal ya tiho, - gde eti... nu, vy
znaete...
- Tishe! CHto takoe! Poproshu ne meshat'! - razdavalos' vse gromche so
vseh storon. Moj sosed, oranzhevyj ot gneva, stal zvat' sluzhitelej. Uzhe ne
vladeya soboj, ya vybezhal iz teatra, pervym zhe eboretom vernulsya v otel' i
tshchatel'no osmotrel sebya v zerkalo. YA nachal bylo priobodryat'sya, poskol'ku
vyglyadel v tochnosti tak zhe, kak prezhde, no, prismotrevshis' vnimatel'nej,
sdelal strashnoe otkrytie: rubashka byla nadeta naiznanku, a pugovicy
zastegnuty kak popalo - yavnyj priznak, chto odevavshie menya ponyatiya ne imeli
o zemnoj odezhde. V dovershenie vsego iz noska ya vytryahnul obryvki zabytoj v
speshke upakovki. U menya perehvatilo dyhanie, i tut zazvonil telefon.
- YA zvonyu vam uzhe chetvertyj raz, - uslyshal ya golos baryshni iz KKSK. -
Professor Zazul' hotel by s vami uvidet'sya.
- Kto? Professor? - peresprosil ya, s velichajshim trudom pytayas'
sosredotochit'sya. - Horosho, a kogda?
- Kogda vam ugodno, hot' sejchas.
- Togda ya edu k nemu nemedlenno! - reshilsya ya vdrug. - I... proshu
prigotovit' mne schet!
- Vy uzhe uezzhaete? - udivilas' baryshnya iz KKSK.
- Da, prihoditsya. YA kak-to ne togo... prosto sam ne svoj! - poyasnil ya
i brosil trubku.
Pereodevshis', ya soshel vniz. Poslednie sobytiya tak na menya
podejstvovali, chto, hotya v tu minutu, kogda ya sadilsya v eboret, meteorit
razvalil na kuski otel', ya, ne povedya brov'yu, nazval adres professora. On
zhil v prigorode, sredi nezhno serebryashchihsya holmov. Ne doezzhaya do mesta, ya
ostanovil eboret, raduyas' sluchayu progulyat'sya peshkom posle vsego
perezhitogo. Po doroge ya zametil prizemistogo pozhilogo ardrita, kotoryj
nespeshno tolkal pered soboj chto-to vrode krytoj telezhki. On vezhlivo so
mnoj pozdorovalsya; ya otvetil tem zhe, i my poshli vmeste. Za povorotom
pokazalas' zhivaya izgorod', okruzhavshaya dom professora; ottuda v nebo plyli
rvanye kluby dyma. Ardrit spotknulsya, i iz telezhki poslyshalsya golos:
- CHto, uzhe?
- Net eshche, - otvetil vozchik.
YA neskol'ko udivilsya, no nichego ne skazal. Kogda my podoshli k
izgorodi, ya uvidel dym, kotoryj valil ottuda, gde dolzhen byl stoyat' dom
professora. YA obratil na eto vnimanie vozchika, tot kivnul:
- Nu da, tut meteorit upal, chetvert' chasa nazad.
- CHto ya slyshu! - voskliknul ya, porazhennyj. - Kakoj uzhas!
- Domoduvy sejchas priedut, - otvetil vozchik, - za gorodom oni, znaete
li, ne slishkom toropyatsya. Ne to chto my.
- CHto, uzhe? - snova razdalsya skripuchij golos otkuda-to iz telezhki.
- Net eshche, - burknul vozchik i povernulsya ko mne. - Vy ne mogli by
otkryt' mne kalitku?
YA mashinal'no otodvinul zadvizhku i sprosil:
- Tak vy tozhe k professoru?
- Ugu, vot privez rezerv, - podtverdil vozchik i nachal podnimat'
kryshku telezhki. U menya perehvatilo dyhanie pri vide bol'shogo, staratel'no
perevyazannogo svertka. V odnom meste upakovka byla nadorvana; ottuda
tarashchilsya na menya zhivoj glaz.
- Vy ko mne... a... tak vy ko mne... - zaskripel iz paketa starcheskij
golos, - ya sejchas... ya migom... proshu vas poka v besedku...
- Da... da... idu... - otozvalsya ya.
Vozchik pokatil svoyu poklazhu dal'she, a ya povernulsya, peremahnul cherez
kusty i opromet'yu ponessya na kosmodrom. CHas spustya ya uzhe mchalsya sredi
useyannyh zvezdami prostorov. Nadeyus', professor Zazul' na menya ne v obide.
Last-modified: Mon, 10 Aug 1998 12:14:27 GMT